Book Title: Padarth Prakash 23 Pravachan Saroddhar Part 01
Author(s): Vijayhemchandrasuri
Publisher: Sanghvi Ambalal Ratanchand Jain Dharmik Trust
View full book text
________________ उ४८ દ્વાર ૧૦૨મું, ૧૦૩મું દ્વાર ૧૦૨મું - સંસારવાસમાં ઉત્કૃષ્ટથી પાંચ વાર નિગ્રંથપણું મળે છે સંસારવાસમાં ઉત્કૃષ્ટથી 4 વાર ઉપશમશ્રેણિ અને 1 વાર ક્ષપકશ્રેણિ મંડાય છે. તેમાં ૧૧મા-૧૨માં ગુણઠાણાઓમાં નિગ્રંથપણું હોય છે. તેથી સંસારવાસમાં ઉત્કૃષ્ટથી 5 વાર નિગ્રંથપણું મળે છે - 4 વાર ઉપશમશ્રેણિમાં અને 1 વાર ક્ષપકશ્રેણિમાં. દ્વાર ૧૦૩મું - સાધુના વિહારનું સ્વરૂપ વિહાર = વિચરવું. સાધુઓનો વિહાર બે પ્રકારે છે - (1) ગીતાર્થવિહાર - ગીતાર્થ = જેમણે કૃત્ય-અકૃત્યને જાણ્યા છે તેવા બહુશ્રુતો. તેમનો વિહાર કે ગીતાર્થવિહાર. (2) ગીતાર્થમિશ્રિત (ગીતાર્થનિશ્રિત) વિહાર - ગીતાર્થોથી મિશ્રિત એવા અગીતાર્થોનો વિહાર તે ગીતાર્થમિશ્રિતવિહાર. અથવા ગીતાર્થોની નિશ્રામાં વિહાર તે ગીતાર્થનિશ્રિતવિહાર. એક કે અનેક અગીતાર્થોના વિહારની અનુજ્ઞા નથી. વિહાર 4 પ્રકારે છે - (1) દ્રવ્યથી - આંખથી રસ્તામાં રહેલા જીવોને જોવા. (2) ક્ષેત્રથી - 4 હાથ પ્રમાણ ભૂમિને જોવી. બહુનજીકનું જોવા છતાં જીવ વગેરેની રક્ષા ન થઈ શકે, 4 હાથથી વધુ દૂર રહેલા નાના જીવો દેખાય નહીં. માટે 4 હાથ પ્રમાણ ભૂમિ જોવાનું કહ્યું. (3) કાળથી - જ્યાં સુધી વિહાર કરે ત્યાં સુધી. (4) ભાવથી - ઉપયોગપૂર્વક ચાલવું.
