Padarth Prakash 23 Pravachan Saroddhar Part 01

Author(s): Vijayhemchandrasuri
Publisher: Sanghvi Ambalal Ratanchand Jain Dharmik Trust

Page 404

દ્વાર ૧૨૬મું - 5 પ્રકારનો વ્યવહાર 385 દ્વાર ૧૨૬મું - 5 પ્રકારનો વ્યવહાર જેનાથી જીવ વગેરેનો વ્યવહાર થાય તે વ્યવહાર. અથવા મુમુક્ષુની પ્રવૃત્તિ-નિવૃત્તિના કારણરૂપ વિશેષ પ્રકારનું જ્ઞાન તે વ્યવહાર. તે 5 પ્રકારે છે - (1) આગમ વ્યવહાર - તે છ પ્રકારે છે - (i) કેવળજ્ઞાન | (iv) 14 પૂર્વ (i) મન:પર્યવજ્ઞાન (V) 10 પૂર્વ (ii) અવધિજ્ઞાન (vi) 9 પૂર્વ કેવળજ્ઞાની મળે તો તેમની પાસે આલોચના કરવી. તે ન મળે તો મન:પર્યવજ્ઞાની પાસે આલોચના કરવી. તે ન મળે તે અવધિજ્ઞાની પાસે આલોચના કરવી. તે ન મળે તો 14 પૂર્વી પાસે આલોચના કરવી. તે ન મળે તો 10 પૂર્વી પાસે આલોચના કરવી. તે ન મળે તો 9 પૂર્વી પાસે આલોચના કરવી. આગમવ્યવહારી પોતે બધું જાણતા હોવા છતાં આલોચકને બધા દોષો પ્રગટ કરવાનું કહે. જો તે દોષો છુપાવે તો તેને બીજે આલોચના લેવાનું કહે. જો જ્ઞાનથી એમ જાણે કે તે શુદ્ધ ભાવવાળો છે અને બરાબર સ્વીકારશે તો તેને ભૂલાયેલા દોષો યાદ અપાવે. જો જ્ઞાનથી એમ જાણે કે યાદ અપાવવા છતાં તે છુપાવશે તો તેને યાદ ન અપાવે. જો એમ જાણે કે આલોચના આપ્યા પછી આલોચક દોષોથી પાછો ફરશે તો તેને પ્રાયશ્ચિત્ત આપે, નહીંતર ન આપે. આગમવ્યવહારી બધું જાણતા હોવા છતાં તેમની પાસે બધું પ્રગટ કરવાથી ઘણા ગુણો સંભવે છે. તેથી આરાધના થાય છે. તે આ પ્રમાણે - આચાર્ય આલોચકને પ્રોત્સાહિત કરે. તેથી તે શલ્યરહિત થઈ બરાબર