Book Title: Padarth Prakash 23 Pravachan Saroddhar Part 01
Author(s): Vijayhemchandrasuri
Publisher: Sanghvi Ambalal Ratanchand Jain Dharmik Trust
View full book text
________________ 180 દ્વાર ૬૧મું - સ્થવિરકલ્પીના ઉપકરણો અને મૃતક ઉપર ઢાંકવા માટે કપડા વપરાય છે. (11) રજોહરણ - તે 32 અંગુલ લાંબુ હોય છે. તેમાં 24 અંગુલનો દંડ અને 8 અંગુલની દશી હોય છે. દંડ અને દશીનું પ્રમાણ ઓછું-વત્ત પણ હોઈ શકે, પણ બન્ને મળીને ૩ર અંગુલ પ્રમાણ થવા જોઈએ. લેવામાં, મૂકવામાં, ઊઠવામાં, બેસવામાં, આડા પડવામાં, સંકોચવામાં ભૂમિ વગેરેને રજોહરણથી પૂજાય છે. તે સાધુનું લિંગ છે. રજોહરણમાં નીચેનો દોરો બાંધવાની ગીતાર્થોની આચરણા છે. (12) મુહપત્તિ - તેનું પ્રમાણ 1 વેંત અને 4 અંગુલ છે. અથવા વસતિને પ્રમાર્જતી વખતે નાક અને મુખમાં રજ ન પેસે એટલા માટે અને ચંડિલભૂમિએ નાકના મસા ન થાય એટલા માટે મુહપત્તિને તીરછી કરીને તેનાથી મોટું ઢાંકીને બન્ને છેડાથી મસ્તકની પાછળ ગાંઠ બાંધી શકાય તેટલું મુહપત્તિનું પ્રમાણ હોય છે. માખી, મચ્છર વગેરે સંપાતિમ જીવોની રક્ષા માટે બોલતી વખતે મુખ આગળ મુહપત્તિ રખાય છે. સચિત્ત રજ અને ધૂળને પૂંજવા મુહપત્તિ વપરાય છે. વસતિ પ્રમાર્જતી વખતે મુહપત્તિથી મોટું અને નાક ઢંકાય છે. (13) માત્રક - તેનું પ્રમાણ મગધ દેશના પ્રસ્થ કરતા વધુ હોય છે. અથવા મૂળનગરમાંથી ઉપનગરમાં આવેલા ગોકુળો વગેરેમાં ભિક્ષા માટે ફરીને પાછા વસતિમાં આવીને એક સાધુ એક સાથે જેટલા દાળ - ભાત વગેરે વાપરી શકે તેટલા દાળ-ભાત વગેરે જેમાં સમાય તેટલું માત્રકનું પ્રમાણ છે. ર અસતિ = 1 પ્રસતિ 2 પ્રસતિ = 1 સેતિકા 4 સેતિકા = 1 કુડવા 4 કડવ = મગધ દેશનો 1 પ્રસ્થ.
