Book Title: Padarth Prakash 23 Pravachan Saroddhar Part 01
Author(s): Vijayhemchandrasuri
Publisher: Sanghvi Ambalal Ratanchand Jain Dharmik Trust
View full book text
________________ 284 દ્વાર ૮૬મું- 22 પરીષહ (15) અલાભ પરીષહ - યાચના કરવા છતાં વસ્તુ ન મળે તો પણ ગુસ્સો ન કરવો, મન અને મુખ પ્રસન્ન રાખવા. (16) રોગ પરીષહ - તાવ, ખાંસી, શ્વાસ વગેરે રોગો આવે ત્યારે જિનકલ્પિક ચિકિત્સા કરાવતા નથી, પણ પોતાના કર્મોના ઉદયથી આ ફળ મળ્યું છે એમ વિચારી સહન કરે છે. રોગ આવે ત્યારે ગચ્છવાસી મુનિઓ લાભાલાભ વિચારીને બરાબર સહન કરે અથવા શાસ્ત્રમાં કહેલ વિધિથી ચિકિત્સા કરાવે. (17) તૃણસ્પર્શ પરીષહ - સાધુઓને પોલાણ વિનાના ઘાસને વાપરવાની અનુજ્ઞા છે. જેમને અનુજ્ઞા મળી હોય તેઓ કંઈક ભીની ભૂમિ ઉપર ઘાસ પાથરીને તેની ઉપર સંથારો-ઉત્તરપટ્ટો પાથરીને સૂવે છે. અથવા ચોરોએ ઉપકરણ હરી લીધા હોવાથી તે ઘાસ પર સૂવે છે. અથવા અત્યંત જીર્ણ હોવાથી જેના સંથારો-ઉત્તરપટ્ટો પાતળા હોય તે ઘાસ પર સંથારો-ઉત્તરપટ્ટો પાથરીને સૂવે છે. સૂતી વખતે ઘાસની કઠણ અને તીક્ષ્ણ અણીઓ વાગવાથી પીડા થાય તો પણ સહન કરવું. (18) મલ પરીષહ - મલ = પસીનો અને પાણીના સંપર્કથી કઠણ થયેલ ધૂળ = મેલ. શરીર પર મેલ લાગ્યો હોય, પસીનાને લીધે તેમાંથી દુર્ગધ આવતી હોય તો પણ તે મેલને દૂર કરવા સ્નાન વગેરેની ઇચ્છા ક્યારેય ન કરવી. (19) સત્કાર પરીષહ - સત્કાર = અન્ન-પાણી-વસ્ત્ર-પાત્રા વહોરાવવા, વંદન કરવા, ઊભા થવું, આસન આપવું, ગુણાનુવાદ કરવા વગેરે. બીજા સત્કાર કરે તો અભિમાન ન કરવું, બીજા સત્કાર ન કરે તો શ્વેષ ન કરવો. (20) પ્રજ્ઞા પરીષહ - અતિશય બુદ્ધિશાળી હોય તો ગર્વ ન કરવો, અલ્પબુદ્ધિવાળો હોય તો ખેદ ન કરવો પણ પોતાના કર્મોના ઉદયને વિચારવો.
