Book Title: Padarth Prakash 23 Pravachan Saroddhar Part 01
Author(s): Vijayhemchandrasuri
Publisher: Sanghvi Ambalal Ratanchand Jain Dharmik Trust
View full book text
________________ પ્રતિદ્વાર 3 જું - આગારના અર્થ અસમાધિ થાય તો ઔષધ વગેરે આપવાથી નિર્જરારૂપ મોટો ગુણ થાય છે. જો ઔષધ વગેરે ન અપાય તો અસમાધિ થવાથી અલ્પ ગુણ થાય છે. માટે પચ્ચખાણ આગારપૂર્વક કરવું. આગારના અર્થ - અન્નત્થ = સિવાય, વર્જીને (1) અણાભોગ (અનાભોગ) - એકદમ ભૂલી જવું. જેનું પચ્ચકખાણ છે તે વસ્તુ ભૂલથી મોઢામાં નંખાઈ જાય અને યાદ આવતા તુરંત મુખમાંથી કાઢી નાંખે તો પચ્ચખાણનો ભંગ ન થાય. (2) સહસાગાર (સહસાકાર) - અતિપ્રવૃત્તિના યોગને અટકાવી ન શકવું. અચાનક અણચિંત્યે મુખમાં કંઈ પડી જાય (છાશ વલોવતા મુખમાં છાંટો પડી જાય) તો પચ્ચખાણનો ભંગ ન થાય. (3) પચ્છન્નકાલ (પ્રચ્છન્નકાલ) - વાદળ, ધૂળ, પર્વત વગેરેથી સૂર્ય ઢંકાયેલો હોય ત્યારે પોરિસી વગેરે આવી ગઈ એમ માની પોરિસીના સમય પૂર્વે જ વાપરે તો પચ્ચક્ખાણ ન ભાંગે. પોરિસી વગેરેનો સમય નથી થયો એવો ખ્યાલ આવતાં અડધુ વાપર્યું હોય તો પણ પચ્ચખાણનો સમય થાય ત્યાં સુધી તેમજ બેઠા રહેવું, સમય થયા પછી વાપરવું. સમય નથી થયો એવું જાણવા છતાં વાપરે તો પચ્ચખાણ ભાંગે. (4) દિસામોહ (દિશામોહ) - ભૂલથી પૂર્વને પશ્ચિમ (એમ પશ્ચિમને પૂર્વ) સમજીને પોરિસી વગેરે પચ્ચકખાણના સમય પહેલા જ પચ્ચક્ખાણનો સમય થઈ ગયો એમ જાણી મોહથી વાપરે તો પચ્ચખાણ ન ભાંગે. સાચી વાતનો ખ્યાલ આવતાં અડધું વાપર્યું હોય તો પણ સમય થાય ત્યાં સુધી તેમજ બેઠા રહેવું, સમય થયા પછી જ વાપરવું. (5) સાહુવયણ (સાધુવચન) - પાદોનપોરિસી વખતે ‘ઉગ્વાડા પોરિસી’ વગેરે મુનિનું વચન સાંભળીને પોરિસી વગેરે પચ્ચખાણનો સમય થઈ ગયો એમ સમજી સમય પૂર્વે જ વાપરે તો પણ પચ્ચક્ખાણ ન ભાંગે. વાપરતાં સાચી વાતનો ખ્યાલ આવે કે બીજુ કોઈ કહે તો પૂર્વવત્
