________________
નય માર્ગો પદશિકા ગ્રહવું. અર્થાત જે સમ્યક પ્રકારે ગ્રહણ કરાય છે તેને સંગ્રહ નય કહે છે. સંગ્રહ નયમાં સામાન્યની માન્યતા છે પણ વિશેષની નથી. તેની વ્યાખ્યા નીચે પ્રમાણે
“સામાન્ય રૂપવડે સર્વ વસ્તુઓને પિતાનામાં અંતગત કરે છે અર્થાત્ સામાન્ય જ્ઞાનને વિષય છે.
પ્ર–આ નયની કેવી માન્યતા છે?
ઉ–તે સત્તાગ્રાહી છે. એટલે માને છે કે સર્વ સત્તારૂપે સરખા છે. બીજમાં જેમ વૃક્ષની સત્તા છે તેમ તેની માન્યતા છે કે “સત્ ” રૂપાણીને ઉચ્ચાર કરવાથી તેમાં જગતના સંપૂર્ણ પદાર્થનું ગ્રહણ થાય છે.
પ્ર–સામાન્ય ધર્મથી શું થાય છે?
ઉ–સામાન્ય ધર્મથી અનેક વ્યકિતઓમાં એક બતિથી એકતા બુદ્ધિ થાય છે.
પ્ર–વળી સંગ્રહ નય કે છે?
ઉ–એક નામ લીધાથી સવગુણુપર્યાય પરિવાર સહિત આવે જેથી તે સંગ્રહ નય છે. જેમકે “દાતણ મંગાવ્યું તેમાં પાણી લેટ વગેરે બધું સાથે આવ્યું.
પ્ર–વળી આ નયને વિષય નૈગમથો કેટલું છે? ઉઆ નયને વિષય નૈગમથી એક છે કારણ કે તે કેવળ સામાન્યને માને છે.
વ્યવહાર નય પ્ર–વ્યવહાર નય એટલે શું?
