________________
દ્વિતીય વિભાગ
શદ વ્યવહાર ઉપરના ગુણ સ્થાનકનું ગ્રહણ કરવું અને પાછળના ગુણ સ્થાનકનું છોડવું અથવા રત્નત્રયો આત્માથી ભિન્ન નથી તે પણ સમજાવવા ભેદ કર–તે શુદ્ધ વયવહાર છે.
અશુદ્ધ વ્યવહાર જીવમાં અજ્ઞાન, રાગદ્વેષ રૂપ અશુદ્ધપણું છે, તે અશુદ્ધ વ્યવહાર, જીવ અને પાગલના સંબંધે અશુદ્ધ વ્યવહાર છે. એ બે દ્રવ્ય વિના બાકીના દ્રવ્યમાં અશુદ્ધ વ્યવહાર નથી.
શુભ વ્યવહાર પુણ્ય ક્યિ પ્રવૃત્તિ કેશુભ વ્યવહાર છે. અશુભ વ્યવહાર: પાપની ક્રિયા તે અશુભ વ્યવહાર છે.
ઉપચરિત વ્યવહારઃ પુત્ર, પુત્રી, સ્ત્રી, માતા, પિતાદિક કુટુંબ તથા ધન, ઘર વિગેરે આત્માથી ભિન્ન છે પણ અજ્ઞાનથી પોતાનું કરી જાણ્યું છે તે ઉપચરિત વ્યવહાર છે.
અનુપચરિત વ્યવહાર શરીરાદિ પદુગલ વસ્તુ યદ્યપિ જીવથી જુદી છે તે પણ પારિણુમિકભાવે હેલીપણે એકઠી મળી રહી છે, તેને જીવ અજ્ઞાન ભેગથી પિતાની માને છે તેને અનુપચરિત વ્યવહાર કહે છે.
- પ્ર-વળી વ્યવહાર નયના બીજા કેટલા ભેદ છે અને તે કયા કયા ?
ઉ-તેના બે ભેદ છે (૧) સદભૂત વ્યવહાર અને (૨) અસદભૂત વ્યવહાર
પ્ર-સદુભૂત વ્યવહારના કેટલા ભેદ છે? અને તે કયા ? ઉ-સદભૂત વ્યવહારનો એક ભેદ છે તે શુદ્ધ સદૂભૂત.