________________
=
====
નય માર્ગોપશિકા નયની જરૂર પ્ર--નયની જરૂર શી?
ઉ––મનુષ્યની જ્ઞાનવૃત્તિ સામાન્ય રીતે અધૂરી હોય અને ઘમંડ વિશેષ હોય છે. આથી કરી પોતાના કરેલા વિચારેને “સૂંઠના ગાંગડે ગાંધીમાં ખપવાની માફક પૂર્ણ માને છે અને છેવટને માને છે. આથી કરી બીજાના વિચારે સમજવાની ધીરજ ખૂઈ બેસે છે. અને છેવટે પિતાના આંશિક જ્ઞાનમાં સંપૂર્ણતાને આરેપ કરે છે. આથી પરિણામ એ આવે છે કે આવા આરોપને લીધે એક જ વસ્તુ પરત્વે સાચા પણ જુદા જુદા વિચાર ધરાવનારાઓ પ્રત્યે અણગમે ઉત્પન્ન થાય છે અને તેથી કરીને તેના માટે પૂર્ણ અને સત્ય જ્ઞાનનું દ્વાર બંધ થઈ જાય છે અને આ માટે જ નયજ્ઞાનની આવશ્યકતા છે.
નૈગમનય પ્ર-નૈગમનય એટલે શું?
ઉ–-નિગમથી થએલ જ્ઞાન તે નૈગમ નિગમ એટલે લેક પ્રસિદ્ધવાળાં શા). વળી એક નથી ગમ, અભિપ્રાય, આશય, બેધમાગ જેને તે નૈગમ. અર્થાત્ ગુણને એક અંશ ઉપ હોય તેને નૈગમ કહીએ. તેમ સંકલ્પ માત્રને ગ્રાહક તે નૈગમ છે.
પ્ર––નગમ નવડે શેને બંધ થાય છે?
ઉ––નગમ નવડે ધર્મ (પર્યાય) અને ધમી (દ્રવ્ય) એ બેમાંથી એકને જ પ્રાધાન્યને બંધ થાય છે. (બન્નેને નહિ )
--આ નય કેટલા ધર્મને ગ્રહણ કરે છે.
