Book Title: Naymargopdeshika
Author(s): Shankarlal Dahyabhai Kapadia
Publisher: Shankarlal Dahyabhai Kapadia

View full book text
Previous | Next

Page 27
________________ નય માપદેશિક ઉ –વિશેષ ધર્મ વડે મનુષ્ય પિતાપિતાને લીલો પીલે ઈત્યાદિ રંગથી કે કઈ એવા ભેદથી પિતાને ઘડે ઓળખે છે. પ્ર–સંગ્રહ નયે ગ્રહણ કરેલ વસ્તુને આ નય કેવી રીતે વહેંચે છે? ઉ–દાખલા તરીકે દ્રવ્યના બે ભેદ છે. (૧) જીવ દ્રવ્ય અને (૨) અછવદ્રવ્ય. તેમાં જીવદ્રવ્યના બે ભેદ છે. એક સ્થાવર અને બીજે ચર. આમ ભેદભેદ પાડવા તે. પ્ર–વ્યવહારનયને વિષય સંગ્રહ કરતાં કેટલું છે? ઉ–તેને વિષય સંગ્રહ કરતાં અલ્પ છે કારણ કે સંગ્રહનયે સંકલિત કરેલા વિષય ઉપરજ અમુક વિશેષતાએને આધારે પૃથક્કરણ કરતે હોવાથી માત્ર વિશેષગામી છે. તેથી તેને વિષય સંગ્રહથી અલ્પ છે. રૂપાંતર જુસૂત્ર નય મ–જુસૂત્ર નય એટલે શું? ઉ–આ નય વર્તમાન સમયગ્રાહી છે. વસ્તુના નવા નવા રૂપાંતર તરફ આ નય લક્ષ્ય ખેંચે છે; દાખલા તરીકે સુવર્ણના કડાં, કુંડળ વગેરે જે પર્યા છે તે આ નય જુએ છે એટલે પર્યા સિવાય સ્થાયી દ્રવ્ય તરફ આ નયને દષ્ટિપાત નથી એથીજ પર્યાયે વિનશ્વર હોવાને લીધે સદા સ્થાયી દ્રવ્ય આ નયની દૃષ્ટિએ નથી. આ નય અતીત અને અનાગત કાળની અપેક્ષા કરતું નથી. પરંતુ વર્તમાનકાળમાં વગર જે વા તરફ ધી સદા

Loading...

Page Navigation
1 ... 25 26 27 28 29 30 31 32 33 34 35 36 37 38 39 40 41 42 43 44 45 46 47 48 49 50 51 52 53 54 55 56 57 58 59 60 61 62 63 64 65 66 67 68 69 70 71 72