________________
નવપદ દશન
પ્રશ્ન–જેના ઈતિહાસમાં મહત્વપૂર્ણ પ્રસિદ્ધિ પામેલાં ખાસ ખાસ તીર્થોનાં નામો પણ અહિં બતાવાયાં નથી તેનું કારણ શું ?
ઉત્તર–શ્રાવસ્તી નગરી, ભીલપુર, મીથિલા, કૌશાંબી, પુરીમતાલ, અહિચ્છત્રા, તક્ષશીલા, વિતભયપત્તન, બદરીકેદાર, પુરીકાપુરી, દ્વારિકાપુરી, વિશાલપુરી, વિગેરે ઘણું જન નગરીઓ, સેંકડો જૈન મંદિર અને હજારો પ્રતિમાજી અને લાખે જેન શ્રાવકોની જાહેરજલાલીથી શેભતી હતી. આજે તો તે નામશેષ જણાય છે અને કઈ કઈ નગરીઓ હોવા છતાં જેને ત્યાંથી ચાલ્યા ગયેલા છે.
પ્રશ્ન–અષ્ટાપદ તીર્થ અંગે અનેક લોકે અનેક વાતો લખે છે તેમાં જૈનદષ્ટિએ સત્ય શું છે?
ઉત્તર–દક્ષિણ, ઉત્તર, પૂર્વ અને પશ્ચિમ બધી બાજુથી વાવચ્ચ શ્રી ઋષભદેવસ્વામીની વિનીતા (અયોધ્યા) નગરી વસેલી હતી, અને અધ્યા નગરીની પૂર્વ દિશાએ (જુનાગઢ શહેર અને ગિરનાર પર્વતની પેઠે) અષ્ટાપદ પર્વત રહેલો છે. બીજી વાત ભરતક્ષેત્રની લંબાઈ ૧૪૪૭૧–૫ ચૌદ હજાર ચારસે ઈકોતેર જોજન અને ઓગણીસીયા પાંચ ભાગ જેટલી છે, દક્ષિણ પદ્ધ ભરતને મધ્ય ખંડ પણ ઓછામાં ઓછો ચાર હજાર જેજનને હોય તો તેના ગાઉ ૪૦૦ ગુણ કરીએ તે પણ ૧૬ લાખ ગાઉ થાય છે અને તેજ વસ્તુને ધ્યાને લેવા સાથે પૂર્વાચાર્યોએ શત્રુંજયથી પૂર્વ દિશામાં અષ્ટાપદ ૧૮૫૦૦૦