________________
૧૩ર
નવપદ દશન
તેથી જે જે સૂત્રો ઉપર નિર્યુક્તિ, ભાષ્ય, ચૂર્ણિ, ટીકા અને દીપિકાની રચના થઈ છે, તે બધાં સૂત્રોના ભાવને સ્પષ્ટ સમજાવનાર હોવાથી પડતા કાળમાં થનારા મંદમતિ જીને ખુબ જ ઉપકાર કરનારાં બન્યાં છે.
તથા નિયુક્તિ, ભાષ્ય, ચુર્ણિ વિગેરેના પ્રણેતાએ મહાબુદ્ધિશાળી, ભવભીરુ, ખુબ જ શ્રદ્ધાસંપન્ન, અને શાસનમાન્ય મહાપુરુષ હોવાથી નિયુક્તિઓ, ભાળે, ચૂર્ણિ, ટીકાઓ, અને દીપિકાએ પણ સૂત્રોના જેટલું જ મહત્વ ધરાવનારાં ગણાય છે.
આ શ્રુતજ્ઞાનને દ્રવ્યાનુયોગ, ગણિતાનુયેગ, ચરણ-કરણાનુગ. અને ધર્મકથાનુગમાં સમસ્ત શ્રુતજ્ઞાનને સમાવેશ થાય છે. '
વલી આ દ્વાદશાંગીમાંથી ઉદ્ભૂત થયેલા તથા ચારે અનુયેગોને અનુસરનારા હજારોની સંખ્યામાં બનેલા ગ્રન્થ આજે પણ શ્રી વીતરાગ શાસનને જાણવા, સમજવા ઈચ્છનાર આત્માએની જ્ઞાનક્ષુધાની તૃપ્તિ કરાવી રહેલા છે.
આ પાંચ જ્ઞાનમાં ત્રણ જ્ઞાને ચારે ગતિના સંક્ષિપંચેન્દ્રિય સમ્યકત્વધારી આત્માઓમાં યથાયોગ્ય હોય છે.
તથા ચોથું મન:પર્યવજ્ઞાન સર્વવિરતિધર, છઠું-સાતમું ગુણઠાણું પામેલા મહા મુનિરાજેમાં જ હોય છે.
તથા પાંચમું કેવલજ્ઞાન સંગ્નિ પંચૅન્દ્રિય મનુષ્ય સર્વ વિરતિધર તેરમા–ચદમાં ગુણઠાણાવાળા વીતરાગ મહામુનિવમાં હોય છે, તથા સર્વ સિદ્ધ ભગવંતમાં હોય છે.
