________________
૧૮૨
નવપદ દશન
સુધી દાન, શીલ અને તપશ્ચર્યા જેવાં અતિ ઉચ્ચ અને નિર્મલ અનુષ્ઠાને અને આચરણે સંપૂર્ણ ફલ આપનાર થતાં નથી.
જેમ મૂલ વગરનું ઝાડ, મસ્તક વિનાનું શરીર, જલા વગરનું સરોવર, ચંદ્ર વિનાની રાત્રી, અને લુણ વગરનું ભજન નકામાં-નિસ્તેજ અને નિરસ લાગે છે, તેમ બધાં અનુષ્ઠાને પણ નિર્મળ ભાવનાએ વિના લગભગ અફળ રહે છે.
ઘણું દાન આપનારા, નિર્મલ શીલ પાળનારા અને ઘરવીર તપશ્ચર્યા કરનારા પણ વિપરીત ભાવનાના યોગે કમઠ, અગ્નિશર્મા, જમદગ્નિ, પરશુરામ, દ્વૈપાયન અને અંધકસૂરિ વિગેરે સંસારમાં ભટકનારા થયા છે, અને ભાવનાના શુભ
ગથી સંસારમાં રહ્યા છતાં પણ કેટલાક મહાપુરુષે મેક્ષ ગામી પણ થયા છે.
મહારાજા ભરત ચક્રવતી પોતાના રાજ્યમહેલમાં સ્નાન કરી વેશભૂષણ તથા અલંકો વડે શરીરને શોભાવી દર્પણમાં જોવા આરીસાભુવનમાં પધાર્યા. દર્પણમાં દેખતાં ફક્ત એક વીંટી નીચે પડી ગઈ અને આંગળીની શોભામાં ઓછાશ દેખાઈ.
પછીતે એક પછી એક આભૂષણે મુકુટ, કુંડલ, હાર, અદ્ધહાર, બાજુબંધ, કડાં, અને છેલ્લે વસ્ત્રો પણ કાઢી નાંખ્યાં,
ભા દેખાતી અદશ્ય થઈ, મનમાં અનિત્યભાવના પ્રગટ થઈ, બધી શોભા બહારની છે, ભાડે લીધેલી, માગી લીધેલી, ઉછીની લીધા જેવી છે. આ બધું ન હોય તે શરીર તે મડદું છે, એમ ભાવના ભાવતાં કેવળજ્ઞાન પામ્યા.
