________________
૧૭૮
નવપદ દર્શન
પતિઓ કીર્તિદાને પણ જ્યાં જ્યાં જરૂર જણાય ત્યાં ત્યાં જરૂર આપતા રહે છે જ.
બ્રહ્મચર્ય ભીષ્મત્રત આ જગતમાં પશુ-પક્ષી બધી જાતો અને મનુષ્ય નરનારી વગેરે વાસનામુકત નથી. અનંતકાળ ગયે, દેના બેંગે પણ જીવ અનંતીવાર ભેગવી આવ્યા હોવા છતાં કહ્યું છે કે
अप्राप्तवभ्रमादुच्चैः प्राप्तेष्वप्यनंतशः ।।
कामभोगेषु मूढानां समीहा नोपशाम्यति ॥१॥ અથ–આ જીવને બધા પ્રકારના કામ-ભેગે અનંતીવાર મળવા છતાં જીવ જાણે છે કે મને કયારે પણ મલ્યા નથી, હું પહેલા જ પામે છું, આવી વાસનાઓમાં આશક્ત થયેલા જવાની ઈચ્છાઓ નાશ પામતી જ નથી. આ સંસારી સર્વજીને આ સ્વભાવ હોવા છતાં કઈ કેઈ સાત્વિક આત્મા પુરૂષ કે નારી એવા એવા બ્રહ્મચર્ય પાળનારા હોય છે કે તેમને દેવે પણ ચલાવી શકતા નથી.
બ્રહ્નચર્ય પાળવાના બે પ્રકાર છે. એક સર્વ પ્રકારના નારી જાતિ (દેવાંગના, મનુષ્ય સ્ત્રી અને પશુ નારી)ના મનવચન કાયાથી ભેગવવાનાં પચ્ચકખાણ તે શ્રી વીતરાગ શાસનના સાધુઓ અને સાધ્વીઓ સાચવે છે.
તેમાં કેટલાક મહાપુરુષનાં જૈનગ્રન્થોમાં લખાયેલાં અને મને જાણવા મળેલામાંથી પણ કેટલાંક નામ જણાવું છું, શ્રી જિનેશ્વરદે નેમનાથસ્વામી અને મલિનાથ સ્વામી બાલબ્રહ્મ