________________
ક |
| 5
가
가5
음
ક
가
가
가
가동
– મુકિતબીજ, ' ઉપશમભાવનું સમ્યક્ત એક મતે જીવ અનંતી વાર પ્રાપ્ત કરી શકે છે, - તેથી ત્યાંથી દરેક વાર પડીને અનંતી વાર બીજું ગુણસ્થાન પણ પ્રાપ્ત થાય છે. છે અને ઉપશમભાવનું ચારિત્ર્ય તો ભવચક્રમાં વધુમાં વધુ ચાર જ વાર પ્રાપ્ત થાય
છે. (એક ભવમાં એકીસાથે બે વાર, તેમ બે ભવમાં ચાર વાર) છતાં શાસ્ત્રમાં કહ્યું છે કે જીવ ઉપશમભાવ પાંચ જ વાર પ્રાપ્ત કરે છે અને તેથી ત્યાં અવશ્ય | પડવાનું હોવાથી બીજું ગુણસ્થાન પણ પાંચ જ વાર પ્રાપ્ત કરે છે. અહીં ઉપશમ ભાવનું સમ્યકત્વ અનતી વાર પ્રાપ્ત થવા છતાં જાતિ તરીકે એકની જ વિવક્ષા કરીએ અને એ જ રીતે એ ઉપશમભાવના સમકત્વથી પડતાં અનતી વાર પ્રાપ્ત થતા બીજા ગુણસ્થાને પણ જાતિથી એક જ માનીએ (૪ + 1) ભવચકમાં પાંચ વારની પ્રાપ્તિની હકીક્ત સંગત થઈ જાય છે.
પહેલાં તો ઉપશમ-સમ્યકત્વ દરેક જીવને અવશ્યમેવ પ્રાપ્ત થાય જ. F\ ત્યાર પછી જો ૧ લો શુદ્ધ પુંજ ઉદયમાં આવે તો તે જીવ ક્ષયોપશમ
સમ્યકત્વ પ્રાપ્ત કરે, અને જો બીજા પુંજ ઉદયમાં આવે તો મિશ્ન-સમ્યકત્વ
પ્રાપ્ત કરે, અને જો અનંતાનુબંધી કષાય ઉદયમાં આવ્યા હોય અને ૩ જો ક પુંજ ઉદયમાં આવવાની તૈયારી કરી ન આવ્યો હોય તે વખતે સાસ્વાદન
સમ્યકત્વ પ્રાપ્ત કરે અને ૩ જો પૂંજ ઉદયમાં આવે તો ૧ લું મિથ્યાત્વ Fી ગુણસ્થાન પ્રાપ્ત થઈ જાય. વળી, એ જ ગૂંગળામણ એ જ અંધકારમાં - અટવાઈ જવાનું. છતાં પૂર્વની એ ગૂંગળામણ અને અંધકાર કરતાં હવે તેમાં
ઘણી જ ઓછાશ તો ખરી જ. ક (૧) હવે જે આત્માને ઉપશમ સમ્યકત્વ પ્રાપ્ત ર્યા પછી જો ૧ લા શુદ્ધ | કુંજનો કેટલોક પુંજ ઉદયમાં આવે તો ત્રીજા અશુદ્ધ પુંજ (મિથ્યાત્વ પુંજ)માંથી બીજામાં કેટલોક અર્ધશુદ્ધ જથ્થો ઠલવાય છે. એને જ સંક્રમ હેવાય છે. અને બીજા મિશ્ર પુંજમાંથી ૧ લામાં તે જ વખતે શુદ્ધ થઈને સંક્રમે છે.
(૨) જો ઉપશમ સમત્વ પામ્યા પછી બીજો મિશ્ર પુંજ ઉદયમાં આવી F/ જાય તો-૧લા શુદ્ધપુંજમાંથી અડધા મેલા થઈને અને ત્રીજામાંથી અર્ધા ચોખ્ખા | થઈને કર્મપ્રદેશો બીજામાં સંક્રમે છે.
(૩) જો ઉપશમસમ્યક્ત્વ પામ્યા પછી ત્રીજો અશુદ્ધ પુંજ ઉદયમાં આવી ખી જાય તો ૧ લામાંથી અડધા મેલા થઈને બીજામાં સંક્રમે અને તેમાંથી પૂરા મેલા | થઈને ત્રીજા પૂરા મેલા પુંજમાં સંક્રમે.
F
가
마음
F
가
가
가
가도
가도
5
가도
가도 가
5
૧૭૧
Jain Education International
For Private & Personal Use Only
www.jainelibrary.org