Mahabharat Samhita Part 03

Author(s): Bhandarkar Oriental Research Institute
Publisher: Bhandarkar Oriental Research Institute

Page 782

12. 306. 81] महाभारते [12. 306.99 याज्ञवल्क्य उवाच। तां तां राजस्ते यथा यान्त्यभावम् / एवमुक्त्वा संप्रयातो दिवं स तथा वर्णा ज्ञानहीनाः पतन्ते विभ्राजन्वै श्रीमता दर्शनेन / ____घोरादज्ञानात्प्राकृतं योनिजालम् // 88 तुष्टश्च तुष्ट्या परयाभिनन्द्य तस्माज्ज्ञानं सर्वतो मार्गितव्यं प्रदक्षिणं मम कृत्वा महात्मा // 81 ___सर्वत्रस्थं चैतदुक्तं मया ते / ब्रह्मादीनां खेचराणां क्षितौ च तस्थौ ब्रह्मा तस्थिवांश्चापरो यये चाधस्तात्संवसन्ते नरेन्द्र। __स्तस्मै नित्यं मोक्षमाहुर्द्विजेन्द्राः // 89 तत्रैव तद्दर्शनं दर्शयन्वै यत्ते पृष्टं तन्मया चोपदिष्टं सम्यक्क्षेम्यं ये पथं संश्रिता वै // 82 ___ याथातथ्यं तद्विशोको भवस्व / सांख्याः सर्वे सांख्यधर्मे रताश्च राजन्गच्छस्वैतदर्थस्य पारं तद्वद्योगा योगधर्मे रताश्च। सम्क्क्प्रोक्तं स्वस्ति तेऽस्त्वत्र नित्यम् // 90 ये चाप्यन्ये मोक्षकामा मनुष्या भीष्म उवाच / स्तेषामेतद्दर्शनं ज्ञानदृष्टम् // 83 स एवमनुशास्तस्तु याज्ञवल्क्येन धीमता / ज्ञानान्मोक्षो जायते पूरुषाणां प्रीतिमानभवद्राजा मिधिलाधिपतिस्तदा // 91 नास्यज्ञानादेवमाहुर्नरेन्द्र / गते मुनिवरे तस्मिन्कृते चापि प्रदक्षिणे। तस्माज्ज्ञानं तत्त्वतोऽन्वेषितव्यं दैवरातिर्नरपतिरासीनस्तत्र मोक्षवित् // 92 येनात्मानं मोक्षयेजन्ममृत्योः // 84 गोकोटि स्पर्शयामास हिरण्यस्य तथैव च / प्राप्य ज्ञानं ब्राह्मणात्क्षत्रियाद्वा रत्नाञ्जलिमथैकं च ब्राह्मणेभ्यो ददौ तदा // 93 वैश्याच्छूद्रादपि नीचादभीक्ष्णम् / विदेहराज्यं च तथा प्रतिष्ठाप्य सुतस्य वै / श्रद्धातव्यं श्रद्दधानेन नित्यं यतिधर्ममुपासंश्चाप्यवसन्मिथिलाधिपः // 94 न अद्धिनं जन्ममृत्यू विशेताम् // 85 सांख्यज्ञानमधीयानो योगशास्त्रं च कृत्स्नशः / सर्वे वर्णा ब्राह्मणा ब्रह्मजाश्च धर्माधर्मौ च राजेन्द्र प्राकृतं परिगर्हयन् // 95 सर्वे नित्यं व्याहरन्ते च ब्रह्म। अनन्तमिति कृत्वा स नित्यं केवलमेव च / तत्त्वं शास्त्रं ब्रह्मबुद्ध्या ब्रबीमि धर्माधर्मी पुण्यपापे सत्यासत्ये तथैव च // 96 ___ सर्व विश्वं ब्रह्म चैतत्समस्तम् // 86 जन्ममृत्यू च राजेन्द्र प्राकृतं तदचिन्तयत् / ब्रह्मास्यतो ब्राह्मणाः संप्रसूता ब्रह्माव्यक्तस्य कर्मेदमिति नित्यं नराधिप // 97 बाहुभ्यां वै क्षत्रियाः संप्रसूताः / पश्यन्ति योगाः सांख्याश्च स्वशास्त्रकृतलक्षणाः / नाभ्यां वैश्याः पादतश्चापि शूद्राः इष्टानिष्टवियुक्तं हि तस्थौ ब्रह्म परात्परम् / सर्वे वर्णा नान्यथा वेदितव्याः // 87 नित्यं तमाहुर्विद्वांसः शुचिस्तस्माच्छुचिर्भव // 98 अज्ञानतः कर्मयोनि भजन्ते दीयते यच्च लभते दत्तं यच्चानुमन्यते / -2410 -