Mahabharat Samhita Part 03

Author(s): Bhandarkar Oriental Research Institute
Publisher: Bhandarkar Oriental Research Institute

Page 789

12. 308. 144] शान्तिपर्व [12. 308. 174 क्षणेनास्योपवर्तन्ते दोषा वैराग्यकारकाः // 144 राज्येऽसति कुतो धर्मो धर्मेऽसति कुतः परम् // प्राज्ञाशूरांस्तथैवाढ्यानेकस्थानेऽपि शङ्कते। योऽप्यत्र परमो धर्मः पवित्रं राजराज्ययोः / भयमप्यभये राज्ञो यैश्च नित्यमुपास्यते // 145 पृथिवी दक्षिणा यस्य सोऽश्वमेधो न विद्यते // 160 यदा चैते प्रदुष्यन्ति राजन्ये कीर्तिता मया। साहमेतानि कर्माणि राज्यदुःखानि मैथिल / तदैवास्य भयं तेभ्यो जायते पश्य यादृशम् // 146 समर्था शतशो वक्तुमथ वापि सहस्रशः // 161 सर्वः स्वे स्वे गृहे राजा सर्वः स्वे स्वे गृहे गृही। खदेहे नाभिषङ्गो मे कुतः परपरिग्रहे / निग्रहानुग्रहौ कुर्वस्तुल्यो जनक राजभिः // 147 न मामेवंविधां मुक्तामीदृशं वक्तुमर्हसि // 162 पुत्रा दारास्तथैवात्मा कोशो मित्राणि संचयः / / ननु नाम त्वया मोक्षः कृत्स्नः पञ्चशिखाच्छ्रुतः / परैः साधारणा ह्येते तैस्तैरेवास्य हेतुमिः // 148 सोपायः सोपनिषदः सोपासनः सनिश्चयः // 163 हतो देशः पुरं दग्धं प्रधानः कुञ्जरो मृतः / तस्य ते मुक्तसङ्गस्य पाशानाक्रम्य तिष्ठतः / लोकसाधारणेष्वेषु मिथ्याज्ञानेन तप्यते // 149 छत्रादिषु विशेषेषु कथं सङ्गः पुनर्नुप // 164 अमुक्तो मानसैदुःखैरिच्छाद्वेषप्रियोद्भवैः। . श्रुतं ते न श्रुतं मन्ये मिथ्या वापि श्रुतं श्रुतम् / शिरोरोगादिभी रोगैस्तथैव विनिपातिभिः॥ 150 अथ वा श्रुतसकाशं श्रुतमन्यच्छ्रतं त्वया // 165 द्वंद्वैस्तैस्तैरुपहतः सर्वतः परिशङ्कितः / अथापीमासु संज्ञासु लौकिकीषु प्रतिष्ठसि / बहुप्रत्यर्थिकं राज्यमुपास्ते गणयन्निशाः // 151 अभिषङ्गावरोधाभ्यां बद्धस्त्वं प्राकृतो यथा // 166 तदल्पसुखमत्यर्थ बहुदुःखमसारवत् / सत्त्वेनानुप्रवेशो हि योऽयं त्वयि कृतो मया / को राज्यमभिपद्येत प्राप्य चोपशमं लभेत् // 152 किं तवापकृतं तत्र यदि मुक्तोऽसि सर्वतः॥१६७ ममेदमिति यच्चेदं पुरं राष्ट्रं च मन्यसे / नियमो ह्येष धर्मेषु यतीनां शून्यवासिता। बलं कोशममात्यांश्च कस्यैतानि न वा नृप // 153 शून्यमावासयन्त्या च मया किं कस्य दूषितम् // मित्रामात्यं पुरं राष्ट्रं दण्डः कोशो महीपतिः / न पाणिभ्यां न बाहुभ्यां पादोरुभ्यां न चानघ / सप्ताङ्गचक्रसंघातो राज्यमित्युच्यते नृप // 154 न गात्रावयवैरन्यैः स्पृशामि त्वा नराधिप // 169 सप्ताङ्गस्यास्य राज्यस्य त्रिदण्डस्येव तिष्ठतः / कुले महति जातेन ह्रीमता दीर्घदर्शिना / अन्योन्यगुणयुक्तस्य कः केन गुणतोऽधिकः // 155 नैतत्सदसि वक्तव्यं सद्वासद्वा मिथः कृतम्॥१७० तेषु तेषु हि कालेषु तत्तदङ्गं विशिष्यते / ब्राह्मणा गुरवश्चेमे तथामात्या गुरूत्तमाः / येन यत्सिध्यते कार्य तत्प्राधान्याय कल्पते // 156 त्वं चाथ गुरुरप्येषामेवमन्योन्यगौरवम् // 171 सप्ताङ्गश्चापि संघातस्त्रयश्चान्ये नृपोत्तम / तदेवमनुसंदृश्य वाच्यावाच्यं परीक्षता / संभूय दशवर्गोऽयं भुङ्क्ते राज्यं हि राजवत् // 157 स्त्रीपुंसोः समवायोऽयं त्वया वाच्यो न संसदि // यश्च राजा महोत्साहः क्षत्रधर्मरतो भवेत् / यथा पुष्करपर्णस्थं जलं तत्पर्णसंस्थितम् / स तुष्येद्दशभागेन ततस्त्वन्यो दशावरैः // 158 तिष्ठत्यस्पृशती तद्वत्त्वयि वत्स्यामि मैथिल // 173 नास्त्यसाधारणो राजा नास्ति राज्यमराजकम् / / यदि वाप्यस्पृशन्त्या मे स्पर्श जानामि कंचन / म, भा. 303 -2417 -