Mahabharat Samhita Part 03

Author(s): Bhandarkar Oriental Research Institute
Publisher: Bhandarkar Oriental Research Institute

Page 814

12. 322. 15 ] महाभारते [12. 322.48 तस्मान्मे संशयं छिन्धि परं कौतूहलं हि मे। / एताभिर्धार्यते लोकस्ताभ्यः शास्त्रं विनिःसृतम् // त्वं हि सर्वकथारामस्त्वां चैवोपाश्रिता वयम् // 15 एकाग्रमनसो दान्ता मुनयः संयमे रताः / भीष्म उवाच / इदं श्रेय इदं ब्रह्म इदं हितमनुत्तमम् / विस्तीर्णैषा कथा राजश्रुता मे पितृसंनिधौ / लोकान्संचिन्त्य मनसा ततः शास्त्रं प्रचक्रिरे // 29 सैषा तव हि वक्तव्या कथासारो हि स स्मृतः // तत्र धर्मार्थकामा हि मोक्षः पश्चाच्च कीर्तितः / राजोपरिचरो नाम बभूवाधिपतिर्भुवः / मर्यादा विविधाश्चैव दिवि भूमौ च संस्थिताः / आखण्डलसखः ख्यातो भक्तो नारायणं हरिम् // आराध्य तपसा देवं हरिं नारायणं प्रभुम् / धार्मिको नित्यभक्तश्च पितृन्नित्यमतन्द्रितः / दिव्यं वर्षसहस्रं वै सर्वे ते ऋषिभिः सह // 31 साम्राज्यं तेन संप्राप्तं नारायणवरात्पुरा // 18 नारायणानुशास्ता हि तदा देवी सरस्वती / सात्वतं विधिमास्थाय प्राक्सूर्यमुखनिःसृतम् / विवेश तानपीन्सर्वाल्लोकानां हितकाम्यया // 32 पूजयामास देवेशं तच्छेषेण पितामहान् // 19 ततः प्रवर्तिता सम्यक्तपोविद्भिर्द्विजातिभिः / पितृशेषेण विप्रांश्च संविभज्याश्रितांश्च सः। शब्दे चार्थे च हेतौ च एषा प्रथमसर्गजा // 33 शेषान्नभुक्सत्यपरः सर्वभूतेष्वहिंसकः। आदावेव हि तच्छास्त्रमोंकारस्वरभूषितम् / सर्वभावेन भक्तः स देवदेवं जनार्दनम् // 20 ऋषिभिर्भावितं तत्र यत्र कारुणिको ह्यसौ // 34 तस्य नारायणे भक्तिं वहतोऽमित्रकर्शन / ततः प्रसन्नो भगवाननिर्दिष्टशरीरगः / एकशय्यासनं शक्रो दत्तवान्देवराटस्वयम् // 21 ऋषीनुवाच तान्सर्वानदृश्यः पुरुषोत्तमः // 35 आत्मा राज्यं धनं चैव कलत्रं वाहनानि च / कृतं शतसहस्रं हि श्लोकानामिदमुत्तमम् / एतद्भगवते सर्वमिति तत्प्रेक्षितं सदा // 22 / लोकतन्त्रस्य कृत्स्नस्य यस्माद्धर्मः प्रवर्तते // 36 काम्यनैमित्तिकाजलं यज्ञियाः परमक्रियाः / प्रवृत्तौ च निवृत्तौ च योनिरेतद्भविष्यति / सर्वाः सात्वतमास्थाय विधिं चक्रे समाहितः // 23 ऋग्यजुःसामभिर्जुष्टमथर्वाङ्गिरसैस्तथा // 37 पञ्चरात्रविदो मुख्यास्तस्य गेहे महात्मनः। तथा प्रमाणं हि मया कृतो ब्रह्मा प्रसादजः / प्रायणं भगवत्प्रोक्तं भुञ्जते चाप्रभोजनम् // 24 रुद्रश्च क्रोधजो विप्रा यूयं प्रकृतयस्तथा // 38 तस्य प्रशासतो राज्यं धर्मेणामित्रघातिनः / सूर्याचन्द्रमसौ वायुभूमिरापोऽग्निरेव च / नानृता वाक्समभवन्मनो दुष्टं न चाभवत् / सर्वे च नक्षत्रगणा यच्च भूताभिशब्दितम् // 39 न च कायेन कृतवान्स पापं परमण्वपि / / 25 अधिकारेषु वर्तन्ते यथास्वं ब्रह्मवादिनः / ये हि ते मुनयः ख्याताः सप्त चित्रशिखण्डिनः / सर्वे प्रमाणं हि यथा तथैतच्छास्त्रमुत्तमम् // 40 तैरेकमतिभिर्भूत्वा यत्प्रोक्तं शास्त्रमुत्तमम् // 26 भविष्यति प्रमाणं वै एतन्मदनुशासनम् / मरीचिरत्र्यङ्गिरसौ पुलस्त्यः पुलहः क्रतुः। अस्मात्प्रवक्ष्यते धर्मान्मनुः स्वायंभुवः स्वयम् // 41 वसिष्ठश्च महातेजा एते चित्रशिखण्डिनः // 27 उशना बृहस्पतिश्चैव यदोत्पन्नौ भविष्यतः / सप्त प्रकृतयो ह्येतास्तथा स्वायंभुवोऽष्टमः। तदा प्रवक्ष्यतः शास्त्रं युष्मन्मतिभिरुद्धृतम् // 42 --2442 -