________________
૧૩
હાથીના પહેલા સ્વપ્નને આશ્રયીને શ્રાવક્રેની ભાવિ દશાને વળ્યા બાદ, વાનરનાં આ ખીજા સ્વપ્નને આશ્રયીને સાધુઓની ભાવિ દાને ભગવાતે ફરમાવી છે.
આચાય આદિ સાધુએનુ સ્થાન, શ્રી જૈનશાસનમાં સામાન્ય કાટિનુ નથી. આચાય આદિ સાધુએ શ્રી પંચ પરમેષ્ઠિ ગણાય છે. શ્રી પંચ પરમેષ્ટિમાં આચાય ત્રીજા પદે, ઉપાધ્યાય ચેાથાં પદે અને સાધુ પાંચમા પદે આરાધ્ય છે. આચાય આદિ આરાધક પણ છે અને આરાધ્ય પણ છે. તે તે પદની તેમનામાં જેટલી જેટલી લાયકાત હાય, તેટલા તેટલા અંશે તે આરાધ્ય છે. આચાય આદિની આરાધનાના આધાર પણ તેઓ પોતે જે પદ ઉપર સ્થિત છે, તે પદને કેટલા વફાદાર છે? તેના ઉપર નિર્ભર છે. શ્રી પંચપરમેષ્ઠી પદા, એ વેષ કે બાહ્યાડંબરને જ આશ્રયીને નથી, પણ મુખ્યત્વે ગુણને જ આશ્રયીને છે.
'
દરેક દરેક આચાયૅ, ઉપાધ્યાયે અને સાધુએ બરાબર ખ્યાલમાં રાખવુ. જોઇએ કે, “ આપણે તે તે પદને વધુ ઉજાળી શકતા ન હાઇએ, તે પણ આપણાથી તે પદને લાંછન તો નહિ જ લાગવુ જોઇએ. ’ તે તે પદે ગણાવું, તે તે પદને અંગે પૂજાવું અને તે તે પની જવાબદારીથી પરાસ્મુખ રહેવુ.' એને અર્થે તેા એ જ થાય કે, સ્વયં ડૂબવું અને પોતાના વિશ્વાસમાં જે કાઈ આવે તેને ડૂબાવવા.' શક્તિ-સામગ્રી આદિની જોઇએ તેવી અનુકૂળતા ન હોય, તે આપણે આરાધના થાડી કરી શકીએ એ બને, અવસરોગી સધળી ક્રિયા ન કરી શકીએ એ અને, શાસન માટે જે કાંઈ કરવા યેાગ્ય હોય તેમાં થાપું કરી શકીએ અગર તે તે ન કરી શકીએ એમેય બને, પણ હૈયામાંથી આરાધકલાવ ખસવા જોઇએ નહિ અને વિરાધકભાવ આવી જવા જોઇએ નહિ.
જે આચાય, ઉપાધ્યાય । સાધુ, આ રીતે વિરાધકભાવથી પર બનીને પોતાના આરાધકભાવને તેજ બનાવવાને મથે છે, તે આચાય આદિ શક્તિસામગ્રીના અભાવે કદાચ પેાતાના પદને વધુ ઉજાળી શકે નહિ, તા પણ તેઓ પેાતાના પદને લાંછન લગાડનારા. તા નિવડતા જ
