________________
મંત્રીશ્વર શ્રી અભયકુમાર
શ્રી જયંતિ શાહ.
જૈન ઇતિહાસમાં ની યશોગાથાએ અમર બની ચૂકી છે, તે મંત્રીશ્વર શ્રી અભયકુમારને અંગેની કેટલીક ઐતિહાસિક વિચારણું અહિં રજૂ થઈ છે.
શ્રભગવાન શ્રી મહાવીરદેવના કાલને આ ઈતિહાસ છે. જૈનદષ્ટિયે મંત્રીશ્વરની જીવનકથા આપણને જે કંઈ પ્રમાણિકપણે કહી જાય છે, તે બધેય તરીકે સ્વીકારીને તે, અને તદુપરાંત બૌદ્ધસાહિત્ય આને અંગે જે હકીકત પિતાના પૃષ્ઠ પર નોંધે છે તે–આ બને ને શ્રી જયંતિ શાહની કલમ દ્વારા અમે અહિં મૂકીએ છીએ.
વિક્રમનું વર્ષ વિદાય થાય છે અને નૂતન વર્ષના સાથીઓ પૂરાય છે. વર્ષારંભના માંગલિક મુહૂર્તમાં જૈને ચેપડા લખે છે. આ ચેપડામાં “શ્રી અભયકુમારની બુદ્ધિ હ!”ના ગુણગાન ગવાઈ જાય છે. સારૂં યે ભારતવર્ષ આ પ્રસંગે શ્રી અભયકુમારને અભિવંદે છે.
ઇતિહાસના સુશોભનકારોએ અભયકુમારનું જીવન ચિત્રણ ખૂબ જ સરસ રીતે ભારતીય ઇતિહાસ ગ્રંથોમાં ઉપલબ્ધ કર્યું છે. એ પ્રકાશનેએ સિદ્ધ કર્યું છે કે, અભયકુમારનું વ્યક્તિત્વ જવલંત હતુ. જીવનની ભાવના અને સંસ્કાર ઉચ્ચ હતા. એક રીતે નહિ પણ અનેક રીતે જીવનના અદ્ભુત અને રમ્ય પ્રસંગમાં અભયકુમારે બુદ્ધિને પ્રત્યક્ષ પરિચય આપ્યો હતે..
પ્રાચીન ભારતવર્ષના ઇતિહાસમાં મગધે અગત્યને અને મહા મૂલ્યવાન ફાળો આપ્યો છે. પુરાતન સંસ્કૃતિનાં સંશોધકોએ એટલું તે સિદ્ધ કર્યું છે કે, ઉત્તર હિન્દુસ્થાનનું પહેલવહેલું સામ્રાજ્ય મૂળ મગધમાંથી ઘડાયું
