________________
યુગાદિનાથ શ્રી હષભદેવ અને ગીતાકાર શ્રી કૃણું - પૂ. મુનિરાજ શ્રી ભાનુવિજા જ
–ારક કૌર અને પાંડેની વચ્ચે જે તુમુલ યુદ્ધ મચ્યું, અને મહાભારતના પાના પર એ હકીકતે જે રીતે અશ્રુભીની આંખે આલેખાઈ તેના મૂળ કારણ તરીકે શ્રી કૃષ્ણ છે એમ તેઓએ અર્જુનને યુદ્ધને માટે આપેલી પ્રેરણા પરથી કહી શકાય. અર્જુનને એ વેળાયે આ ભયંકર યુદ્ધ-દાવાનલની ચીનગારી સળગાવવાને ઉજવા સિવાય શ્રી કૃષ્ણ માટે આ મહાભારત યુદ્ધ અટકાવવાને શું અન્ય કેઈ ઉપાય ન હતો ?
આ યુગના આદ્ય ધનાયક શ્રી ઋષભદેવ પરમાત્માએ “વડીલ ભાઈશ્રી ભરત ચક્રવર્તીની હામે લડવા તૈયાર થયેલા પિતાના ૯૮ પુત્રોને કઈ ઉત્તમ કટિની ધર્મ–પ્રેરણું આપી; યુદ્ધના રૌદ્રમુખ સંહારથી જગતને બચાવી લીધું!' તે હકીકતને આની હામે મૂકી લેખક મુનિશ્રી અહિં ઉપરોક્ત પ્રશ્નને ટૂંકાણમાં જવાબ આપે છે.
જગતના અનંત કાળરૂપ ઈતિહાસના પાને ઉપકાર કરવાના નામે અનંત પ્રસંગે પ્રવૃત્તિ લેખે ચઢી ગયા એમાંથી એ શોધવું જરૂરી છે કે સાચે ઉપકાર કેણ કરી શકે ?” સંસારના પદાર્થોને હમજી તેનાથી વિરક્ત રહેનારા કે આસક્ત રહેનાર ? જો કે ઉપકાર લે જગતને એટલે પ્રિય છે કે જે એમાં અસહ્ય માનહાનિ ન દેખાતી હોય તે એ ઉપકાર લેવા હરેક પળે તૈયાર હોય છે. - આ વૃત્તિવાળા આત્માઓએ એટલું સાવધ રહેવું ઘટે છે કે ઉપકાર લેવા જતાં એ ઉપકારકના ઓઠા નીચે વસ્તુ ત્યા અપકાર કરનાર કોઈ અજ્ઞાની કે દંભીના પાશમાં પડી ન જવાય ! નહિતર તે લીધેલે ઉપકાર સસરે નીકળી જાય.
આપણે એ જેવું છે કે શ્રી કૃષ્ણ અર્જુન ઉપર અને શ્રી ઋષભદેવ પ્રભુએ અઠ્ઠાણુ પુત્ર ઉપર કે ઉપકાર કર્યો ?
