________________
ખંડઃ ૧:
૧૫%
જ્યારથી માનવજાત સ્વાભાવિકતાને ભૂલી, અસંતોષી બની, યંત્રની જાળમાં ફસાઈ ત્યારથી માનવજાતે નિરાંતે શાંતિને દમ ખેંચે નથી. આજે પણ વિજ્ઞાનને વધારવાની વાત કરે છે પણ તેના પરિણામની વિચારણું કઈ કરતું હોય એમ લાગતું નથી, વિજ્ઞાન વધે કે ન વધે એ પ્રશ્નને એક બાજુએ રાખીએ પણ વિજ્ઞાન પિતાનું સ્થાન જમાવી માનવજાતને ચૂંથી ન નાખે, આચારશુદ્ધિ, વિચારશુદ્ધિ અને આહારશુદ્ધિને ગૂંગળાવી ન નાખે એ પહેલી તકે વિચારવાનું છે. વિજ્ઞાનના પરિબળે જીવનારા માનવીઓથી વાસ્તવિક વિકાસ ઘણે દૂર રહે છે. એટલે કહેવું જોઈએ કે, યંત્રવાદે માનવીને પરતંત્ર બનાવી જીવનના સાચા વિકાસમાં અનેક અંતરાય ઊભા કર્યા છે. યુદ્ધના અંત પછી, યૂરેપની પ્રજા તેમજ હિન્દની પ્રજા આટલું હમજી, કર્માદાનનાં આ પાપોથી દૂર રહેવામાં માનનારી બને એ ઈચ્છનીય છે. - આરોગ્યનાં સાધનો વધ્યાં તેમ આરોગ્ય જોખમાયું અને રોગો વધ્યા, જેમ રક્ષણનાં કૃત્રિમ સાધને વધ્યાં તેમ રક્ષણ ભયમાં મૂકાયું, અને એ જ રક્ષણનાં સાધનોએ ભક્ષણનું રૂપ ધારણ કર્યું. ન્યાયનાં નામે ન્યાય ચૂકવનારા સિંહાસન વધ્યાં તેમ અન્યાયે મર્યાદા ઓળંગી. યાંત્રિક પ્રગતિ વધી તેમ જીવનની સાચી પ્રગતિ રૂંધાઈ. પ્રવૃત્તિઓ વધી તેમ શાંતિને નાશ થયે અને જેમ વિજ્ઞાન વધ્યું તેમ વિનાશને વાવંટેળ વધે. યુદ્ધ લંબાયું તેમ સંવેદનાઓ વધી. હવે જગત ક્યારે સાચી પ્રગતિના માર્ગે વળશે અને સુખનું ભાગી બનશે ? એ હાલ પ્રશ્નાર્થમાં જ મૂકવાનું રહે છે.
યુદ્ધને લઈ આજે એમેર મેંઘવારી, વસ્તુઓની અછત, પરમીટ અને કંટ્રોલ જેવાં લફરાઓ જનતાને મૂંઝવી રહેલ છે. હિંદુસ્તાનના ઘણા ભાગમાં આવક ઘટી છે અને ખર્ચા વધ્યા છે. અમુક દેશમાં તે ખાવા અન્ન મળતું નથી, પહેરવા વસ્ત્ર મળતું નથી. આવી પરિસ્થિતિમાં ઘણા માણસે જીવનને અંત આણે છે ત્યારે કેટલાક અન્યાય અને અનાચારના માર્ગે વળે છે. આ રીતની ભયંકર પરિસ્થિતિને ખ્યાલ કરી
