________________
૧૫૨
ક૯યાણ :
માનવીએ સ્વાર્થ, અસંયમ, નાણુની ભૂખ, પરિગ્રહની જંજાળ વગેરેને ત્યાગ કરવાનું રહે છે.
પુણ્ય અને પાપ એ અનાદિ કાળથી છવની સાથે સંબંધ ધરાવનારાં ત છે. એનું સાચું દર્શન કરાવનાર જે કઈ હોય તે જૈન તત્ત્વજ્ઞાન છે. પુણ્ય એ છાયો છે અને પાપ એ તડકે છે. છાયા પછી તડકે અને તડકા પછી છાયો એમ જીવનની પરિસ્થિતિમાં બન્યા કરે છે અને એથી જ ઉપકારી મહાત્મા પુરુષો કહે છે કે, પુણ્ય ભેગવવામાં હર્ષ કે આછકલાઈ કરવી નહિ અને પાપ ભોગવવામાં દીનતા કે શેક કરીને મૂંઝાવવું નહિ. પૂણ્ય અને પાપ આવેથી જીવનમાં ભોગવી લેવાં એટલે જ મનુષ્યને અધિકાર છે. પુણ્ય કે પાપ ભોગવવામાં મનુષ્ય વિકશીલતા ગુમાવે તે ભાવિકાળ વધુ ભયંકર અને દુઃખદ બને છે.
લેખની પૂર્ણાહુતિ કરતાં એટલું જણાવવું જરૂરી છે કે, આજે માનવ સમૂહ જે દુઃખદ પરિસ્થિતિમાંથી પસાર થઈ રહ્યો છે તેને વિચાર કરી મનુષ્ય થોડે ઘણે અંશે તકસાધુતાને ત્યજી, પરના હિતમાં વધુ લક્ષ્ય રાખી પ્રાપ્ત સામગ્રીઓને સદ્વ્યય તેમ જ અપ્રાક્ષની ભૂખને મારવાનું સામર્થ્ય આ બને સગુણ આ કાળે જીવનમાં જીવી લેવાની જરૂર છે. તે જ વિશ્વયુદ્ધનાં રૌદ્રમુખા તાંડવોની વચ્ચે સ્થિતિપ્રજ્ઞની જેમ સમાધિપૂર્વક જીવનની આ કારમી ઘડીઓ પસાર થતાં ભાવિકાલના ઈતિહાસમાં આવા વર્તમાનને જોવાનું દુર્ભાગ્ય આ ભારતવર્ષને કે સમસ્ત સંસારને ફરી નહિ આવે !
શિવમસ્તુ વાતા–સર્વ જગતનું કલ્યાણ હે! excom.mx *********** *
X X X છે થાક લાગવાની ફરિયાદ આજે એટલી બધી વધી પડી છે કે, એના ન પર હવે કોઈના કાન કરતા જ નથી. આજના દિવસે જ એવા છે કે, I મગજ પર એના હથોડા પડ્યા જ કરે છે. આજે પરિસ્થિતિ એ બની છે છે કે, મસ્તકની અંદર આંચકાએ ઝીલવાની જે શક્તિ સંધરાએલી ૬ છે એ શક્તિઓને વધુ પડતે વ્યય કરવામાં આવ્યું છે.