________________
's:૧:
શારીરિક વિકાસ થતા હાય તો ? અરે આખું શરીર ખુબ માંસલ થઇને કૈાઠી જેવુ થયુ હોય પરંતુ માનસિક વિકાસમાં પશુઓને પણ ન પહેાંચી શકે તેવુ ક્ષુદ્ર-કેાડીયા જેવડું મગજ હાય તે!? તેને શું આપણે સાચા શરીરવિકાસ કહીશુ ? તેવા વિકાસથી આનંદ ઉલ્લાસ થશે ? તેવે વિકાસ સાધવા ખીજાતે ભલામણ કરી શકાશે? બલ્કે તેવે સમયે આપણને ભય ઉત્પન્ન થાય છે. વૈદ્યો, ડેાકટરો અને જાણકારોની સલાહુ લેવાય છે કે ‘ભાઇ ! પેટ વધે છે શુ હશે ?' મન તે! એવુ નબળુ થતુ જાય છે કે થાડુ વાંચવા-વિચારવાથી થાકી જવાય છે. સાધારણ બાબતા પણ સમજાતી નથી, વગેરે.
સમાજ, ધર્મ અને દેશની બાબતમાં આપણી સ્થિતિ ખરેખર આવી જ છે. તે સ્થિતિને દૂર કરવાને ત્રણેને સમન્વય સાધવા પડશે. સાચું દેશહિત, સાચું સમાજહિત શું છે ? તે વિચારવું જોઇશે.
અજ્ઞાનતાને લઈને, ખાટી દોરવણીના પ્રતાપે આપણે ન સમજાય તેવી ભૂલાની પરંપરા વધારતા જઈએ છીએ, દેશહિત કરવાને નામે પરદેશીઓનું જ હિત કરી રહ્યા છીએ, સમાજ સુધારણાને નામે આર્યાના પવિત્ર સંસ્કારને તિાંજલિ આપીને, અનાય સસ્કારીનુ પોષણ કરીએ છીએ, તેને પ્રચાર કરીએ છીએ અને સમાજમાં અનાર્યાંનાં તાસી તત્ત્વનું અનુકરણ કરવા-કરાવવા દ્વારા અનાર્યો થતા જઇએ છીએ. ધર્મને જાણ્યા વિના તેના વિતંડાવાદમાં આપણી ફરજોને ભૂલીએ છીએ અધ્યાત્મવાદને ભૂલીને ભૌતિક વાદમાં આપણાં જીવનને સડાવીને ખરેખર આપધાત કરી રહ્યા છીએ. જગતમાં અનીતિ અને અન્યાયનું સામ્રાજ્ય વધારી રહ્યા છીએ.
આપણી આ વર્તમાન સ્થિતિ પરિવર્તન માંગી રહી છે અનેક ઉપકારી પુરુષો પોતાના જીવનને ભેગ આપીને એને અંત લાવવા પ્રયત્ન કરી રહ્યા છે. તે વખતે આપણે શું કરવું ? તે મહાનપુસ્ત્રા જેટલી બુદ્ધિ, શક્તિ, લાગવગ કે રાજકીય વર્ચસ્વ વગેરેથી આપણે ચિત