________________
હવે નગરમાં અત્યંત દરિદ્ર એ નિર્દય અને મુખ, શિરોમણિ વરદેવ નામે બ્રાહ્મણ છે. તેની ક્રૂર આચારમાં તત્પર એવી રૂદ્રદત્તા નામે પ્રિયા છે. વિનયનાં આધારસમાં તેનાં સાત પુત્ર છે.
ત્યારે તે ઘેષણ સાંભળીને લેભાન્ય ચિત્તવાળા તેણે પોતાની પત્નીને કહ્યું કે હે ગૃહેશ્વરિ ! નાનાં પુત્ર ઈન્દ્રદત્તને આપી દ્રવ્ય સહિત આ સુવર્ણ પુરૂષને ગ્રહણ કરીએ. હે પત્ની ! હમણાં આપણને ઘરમાં ઘણાં પુત્રો છે અને બીજા પણ અન્ય પુત્રો થશે. વળી સર્વાર્થનું સાધક એવું ધન ઘરમાં નથી. ધનરહિત ગૃહસ્થ પુત્રયુક્ત હોવાં છતાં પણ શોભતાં નથી. હે પ્રિયે ! વિશ્વમાં અદ્દભુત એવાં ધનનાં મહાભ્યને તું જે, જેનાં પ્રભાવે નિંઘવ્યક્તિ પણ વંદનીય બને છે. ધનનાં લેભથી માતાએ પણ તે વાત સ્વીકારી, અરે ! સંસારની નિરસતાં ! (ત્યાં) સર્વને સ્વાર્થ જ પ્રિય છે.
વરદેવે પટહ ધરીને નગરજનોને આ રીતે કહ્યું, આ બધું તમે મને આપે જેથી હું મારો પુત્ર તમને આપું. ત્યારે નગરજને બોલ્યાં કે તારવડે જે રાજા સમક્ષ ડોક મરડવામાં આવે તે તને આ બધું આપીયે. લેભગ્રસ્ત એવાં તેણે તે સ્વીકાર્યું, માતાએ પણ અનુમતિ આપી. સંસારના આ કુકર્મને ધિક્કાર છે !
માતા-પિતાનું તે ચરિત્ર જાણીને ઇંદ્રદત્ત વિચારે છે, અરે! અસાર સંસારની નિરસતાં શું કહેવી ! ઇંદ્રજાલ જેવા ( વિનશ્વર) માતા-પિતા પુત્ર આદિને વિષે ભેળા મહા આપત્તિનાં કારણરૂપ સ્નેહને કરે છે. સંસારમાં પ્રાયઃ સર્વ જનેને સ્વાર્થ જ પ્રિય છે. પિતાના કાર્યનાં અભાવે સ્વજને શત્રુ જેવાં થાય છે. અથવા તે ભૂખ્યા જીને આજ રીતને સ્વભાવ હોય છે કે અનાર્ય જેવા કાર્યમાં પણ તેનું મન જલદીથી લાગે છે.
ધનલેભથી આ રીતે ચિંતાયુક્ત અંતરવાળા પુત્રને આપીને વરદેવ બ્રાહ્મણે બધું ધન ગ્રહણ કર્યું. કહ્યું છે કે
દુઃખે સ્નેહમૂલક છે. વ્યાધિઓ રસમૂલક છે અને પાપે લોભ મૂલક છે, ત્રણે ત્યાગીને તું સુખી થા.
ach
tedescodescadedede
૪૨ ]
