Hitopdesh

Author(s): Kanthsuri, Chhotalal N Bhatt
Publisher: Shravak Bhimsinh Manek

Page 225

( ૨૦૪ )
ચિંતામણી રસ ગુટી. જીરૂ, પીપર, સુંઠ, પંચલવણ, મરી, ગંધક, અભ્રક, સાજીખાર, પારા, વછનાગ, એ સહુનું સમમાત્રા ચૂર્ણ કરી, આદાના રસની ભાવના સાત, અને નાગરવેલના પાનના રસની ભાવના સાત દેવી. ચણાના જેવડી ગાળી કરવી. આમજવરમાં તુળશીના રસમાં આપવી; તાવમાં જીરામાં આપવી; સન્નિપાતમાં પીપરમાં આપવી; પ્રમેહમાં આદાના રસમાં આપવી; અને પેટના રોગમાં પાણીમાં આપવી,
ત્રિપુરભૈરવ રસ શુટી.
શુ'ઠ, મરી, અને પીપર સરખે ભાગે લેવાં; ટકણ પણે ભાગ લેવે; અને વછનાગ અર્ધ ભાગે લેવા. પછી તેનું ચૂર્ણ કરી નાગરવેલના રસની ભાવના ત્રણ દેવી. ગાળી ચણાજેવડી વાળવી. એક ગાળી લેવી. એ ગાળી સન્નિપાત, મહાવર, મસ્તકપીડા, અને પેટપીડાને મટાડે છે.
જ્વરાંકુશરસ શુટી.
પારા ટાં. ૧, ગ’ધક ટાં, ૧, વછનાગ ટાં. ૧, ધતુરાનાં ખીજ ટાં. ૩, સુંઠ, મરી, પીપર, તાં. ૧૨, એ પ્રમાણે લેઇને બીજોરાના રસમાં ગાળી વાળવી. પછી આદાના રસમાં રતી એ આપવી, તેથી તે બધા તાવને મટાડે છે. પથ્ય દૂધભાત ખાવાં, ખારૂં' ખાટું ખાવું નહીં.
આન દભૈરવરસ શુટી,
હિં ગળેાક, વછનાગ, મરી, ૮‘કણખાર, પીપર, એ એષાનુ સમમાત્રા ચૂર્ણ કરી બીજેરાના રસમાં ચાર પહેાર ખલ કરવા. મરી પ્રમાણે ગાળી આંધવી. શ્વાસ, કાસ, સન્નિપાત, સગ્રહણી, શૂળ, પ્રમેહ, મૃગી વાયુ, છાઇ, એટલા રેગને મટાડે,