________________
गुजराती भाषानी उत्क्रान्ति
आर्षप्राकृतनी विशेष पूज्यताने लीधे विक्रमना अढारमा सैकाना विद्वानोए
आर्ष प्राकृतनी
पण ए प्राकृतमां ग्रंथरचना करी छे. प्राचीन ग्रंथोमांना प्राकृतनी अपेक्षाए पछीना - काळना - ग्रंथोमां
पूज्यता भाषातारतम्य थतुं आव्युं छे. आर्षप्राकृतनुं खास कोई
स्वतंत्र व्याकरण नथी परंतु एक आचार्य हेमचंद्रे पोताना प्राकृत व्याकरणमां तेने 'आर्षम् ' ना मथाळा नीचे ते ते स्थळे जणावेलुं छे. अंगउपांगादिक ग्रंथोनी भाषा जोतां हेमचंद्रे बतावेलुं आर्षप्राकृतना आर्षनुं निर्वचन पूरतुं नथी. एटले जैन आगमादिक सांगोपांग व्याकरननो अभाव साहित्यनो आधार लई आर्षप्राकृतनुं संपूर्ण व्याकरण करवानो खास अवकाश छे, अने प्राचीन भाषाना अभ्यासिओ माटे तेनी खास अपेक्षा पण छे.
१२०
६२ साधारण - प्राकृत — प्राकृत एटले स्वाभाविक भाषा वा लोकोनी बोलचालनी भाषा. काळक्रमे जोतां तेमां पण अंतर तुं आव्युं छे. वेदोमांसचवायेली भाषा जे समये लोकोनी बोलचालनी भाषारूपे जे प्रकारे प्रचलित हशे ते प्रकारनी भाषानुं नाम आदिम प्राकृत अथवा पहेला थरनी प्राकृत.
साधारण प्राकृतनो परिचय
ऊण पराए भत्तीए महया रिद्धिसमुदएण सक्कारेइ । अह कइवयदिणावसाणे सामी वाणियगामे पहिओ । तस्स य अंतरा रंगतभंगुरतरंगा महाजलुप्पीलपूरियपुलिणा महिलाहिययं व दुग्गेज्झमज्झा रणभूमि व्व कच्छवयमयरहिया गंडईया नाम महानई । तं च सामी नावाए समुत्तिन्नो समाणो वेलयापुत्रिणंसि मुल्लनिमित्तं धरिओ नाविगेहिं । एत्थ य पत्थावे दिणद्धसमओ वह, खरं तावंति वेलुयं सूरस्स करपहकरा, तीए य संतप्पइ कमलकोमलं चलणतलं जिणस्स” - ( पृ० २२४ देव० फण्ड )
९३ उपाध्याय श्रीयशोविजयजीए पोताना अनेक ग्रंथो प्राकृतमां रचेला छे: गुरुतत्त्वविनिश्चय वगेरे.
Jain Education International
For Private & Personal Use Only
www.jainelibrary.org
