Book Title: Gnatadharmkathanga Sutram Part 01
Author(s): Ghasilal Maharaj
Publisher: A B Shwetambar Sthanakwasi Jain Shastroddhar Samiti
View full book text
________________
शाताधर्मकथा हमने भावनो गौरवत्रयवर्जन, तत्प्रधानः भान्तिप्रधानः-शान्तिः परुषमापणादिमहनम्र, उदयावलिकाप्रविष्टक्रोधनिरोध इत्यर्थः, त-प्रधानः । गुप्तिप्रधानः । गोपनं गुप्ति:अगलमनोवाकायानां निवननं, तत्प्रधानः । मुक्तिप्रधान:-मुक्ति'-निलोभता वाद्या पन्नाचम्नुममत्वपरित्याग इत्यर्थः, नयधानः। विद्याप्रधानः-विद्याः देवीसमधिष्टिनाः समाधना वर्णानुपूर्व्य:-गौरी गान्धारी रोहिणी-पक्षप्त्यादिलक्षणाग्नप्रयानः, नपः संग्रमप्रभाववशीकृतगीर्यादिविद्य इत्यर्थः । मन्त्रप्रधान:-मन्त्रा-- दवावि टिना जपमात्र-सिद्वा वर्णपद्वनयम्तम्भयानः। ब्रह्म धान:-ब्रह्म-ब्रह्मचर्य . आमनान वा प्रधानः । वेदप्रधानः-वेद, वेद्यते ज्ञाय ते जीवा-जीवादिस्वरूप नने. प्रधान थे । लायव दृव्य और भाव की अपेक्षा दो प्रकार को कहा गया है। अल्प उपधि रग्बना यह द्रव्य की अपेक्षा लाया है-तथा गौरवत्रय का त्याग करना यह भाव की अपेक्षा लाधव है, वह लायच गुण भी इन में प्रधान रूप में था। जो कोट इन से कठोर वचन कहता था, वह सब च महन कर लेन थे इसलिये ये सान्ति प्रधान थे। अर्थात उदयाल में प्रविष्ट हुए उस क्रोध का ये निरोध कर देते थे ये गुप्ति प्रधान भी थे। कारण अकुशल मन वचन और काय की निवृत्ति इनमें थी। वाद्य और आभ्यंतर रूप में किसी भी वस्तु के प्राप्ति में ममत्व परिणाम नही था-अर्थात निर्लोभवृत्ति थी-इसलिये ये मुक्ति प्रधान भी थे । देवी समाविप्टिन गौरी, गांधारी, रोहिणी, प्रज्ञप्ति आदि विद्याएँ कहलाती है, तप के प्रभाव से ये विद्या म्वयं उनके वशीभृत बन गई थी इमलिये ये विद्या. प्रधान भी थे। देवाधिप्टिन जो हो वे मंत्र कहे गये हैं। ये मंत्र मो मुशर्मा म्वामी को मिद थे-अत:-उन्हें मन्त्र प्रधान भी माना गया है। ब्रह्म शब्द ચાને ભાવની દષ્ટિએ લાઘવ બે જાતનું બતાવવામાં આવ્યું છે અલ્પ ઉપાધિ રાખવી આ દ્રવ્યની અપેક્ષાએ લાઇવ ઇ, તથા ગીરવત્રય (દ્ધિ, રસ અને શા ગોરવોનો ત્યાગ કરવા આ ભાવની અપેદા લાઈવગુણ પણ એમનામાં મુખ્ય રૂપ હત ગમે તે એમને કાર વચન કદનું તે બધું એ સહન કરતા હતા એથી જ એ શાન્તિ પ્રધાન અને અથાત ભાવલિમાં પ્રવિણ થયેલ કાઇને એ નિરોધ કરતા હતા, એ બુપ્રિધાન પા હતા કેમ કે અકુશળ મન વચન અને કાયમી નિવૃત્તિ એમનામાં હતી. બાહ્ય અને આનર રૂપમાં ગમે તે પદાર્થ માટે એમનામાં મમત્વ પબ્બિામ નહતુ અર્થાત અરની નિવૃત્તિ હતી. એટલા માટે એ મુકિતપ્રધાન પણ ટુતા દેવી સમાધિષ્ઠિત ગૌરી ગાધારી. રહિ છત્રપ્રિ વગેરે વિદ્યાઆ કહેવાય છે તપના પ્રભાવ એ વિદ્યાઓ
તે મને વશ થયેલ હતી એટલા માટે આ વિદ્યાપ્રધાન હતા જે દેવાધિષ્ઠિત હોય છે, તેમ કહેવાય છે એ મંત્રાપ મુવમયાન સિદહતા. એટલે એમને મંત્રપ્રધાન
