Agam Sutra Satik 41B Pindniryukti MoolSutra 2b

Author(s): Dipratnasagar, Deepratnasagar
Publisher: Agam Shrut Prakashan

Page 14

मूलं-२० मधुरादिक्षेत्रोत्पन्नस्यचतुल्यवर्णस्यभूम्यादेः पृथिवीकास्यपरस्परं सम्पर्केणाचित्तताभवनंतदा तत क्षेत्रत, क्षेत्रस्यप्राधान्येन विवक्षणात्, यद्वामा भूदपरक्षेत्रोदभवेन पृथिवीकायान्तरेण सह मीलनं, किन्त्वन्यत्र क्षेत्रे योजनशतात्परतो यदा नीयते तदा सव्वोऽपि पृथिवीकायः सर्वस्मादपि क्षेत्राद्योजन शताबर्द्धमानीतो भिन्नाहारत्वेन शीतादिसम्पर्कपश्रावश्यमचित्तीभवति, इत्थं क्षेत्रादिक्रमेणाचित्तीभवनमप्कायादीनामपि भावनीयं,यावद्वनस्पतिकायिकानां,तथाचहरीतक्यादयोयोजनशताद्वर्द्धमानीताऽचित्तीभूतत्वादीषषाद्यर्थे साधुभिः प्रतिगृह्यते इति । कालतस्तचित्तता स्वभावतः स्वायःक्षयेण, सा च परमार्थतोऽतिशयज्ञानेनैव सम्यक्परिज्ञायतेनछानस्थिकज्ञानेनेतिनव्यवहारपथमवतरति.अतएव चतृषाऽतिपीडितानामाफिसाधूनां स्वभावतः स्वायुःक्षयेणाचित्तीभूपतमपि तडागोदकं पानाय वर्द्धमानस्वामी भगवान नानुज्ञतवान, इत्थंभूतस्याचित्तीभवनस्थछद्मस्थआनांदल्लक्षत्वेनमाभूतुसर्वत्रापितडागोदकेसचित्तेऽपिपाश्चात्यसाधूनां प्रवृत्तिप्रसङ्ग इतिकृत्वा, भावतोऽचित्तीभवनं पूर्ववर्णादिपरित्यागतोऽपरवर्णादियता भवनं । पूर्ववर्णादिपरित्यागतोऽपरवादियताभवनातदेवमुक्तोऽचित्तोऽपि पृथिवीकायः। एतेनचाचित्तेन साधूनांप्रयोजनं. तथा चाह- 'बुक्कंत' इत्यादि, व्युत्क्रान्ताः-अपगतायोनिः-उत्पत्तिस्थानंयत्रतेन विध्वस्तयोनिना-प्रासुकेन 'इदं वक्ष्यमाणस्वरूपं प्रयोजनंसाधूनां भवति ॥ तदेवोपदर्शयतिमू. (२१) अवरद्धिगविसंबंदे लवणेन व सुरभिउवलएणं वा।
अच्चित्तरस्स उगहणं पओयणं तेणिमं वऽन्नं ।। वृ.अपराधनम् अपराद्धं-पीडाजनकतातदस्यास्तीतिअपराद्विको-लतास्फोटःसप्पादिदंशोवाविधं. प्रतीतं तच्च दद्रूप्रभुतिषु चारितं सम्भवतितयोरुपशमनायबन्ध इव बन्धः प्रलेस्तस्मिन् कर्तव्येऽचित्तपृति. वीकायस्यगौरमृत्तिकाकेदारतरिकादिरूपस्यग्रहणंप्रयोजनं,यद्वालवणेनप्रतीनेन अच्चित्तस्स'त्तिविभक्तिपरिणामेनेह तृतीयान्तं सम्बध्यते, अचित्तेनालवणभक्तभोजनादौ प्रयोजनम, अथवा सुरभ्युपलेन-गन्ध पाषाणेन गन्धरोहकाख्येन प्रयोजन, तेन हि पामाप्रसूतवातघातादि- क्रियते, वाशब्दो विकल्यार्थः, अथवा तेन पृथिवीकायनेदमन्यत्प्रयोजनम्॥ तदेवाहमू. (२२) ठाणनिसियणतुयट्टण उच्चाराईण चेव उस्सग्गो।
घुट्टगडगलगलेवो एमाइपओयणं बहुहा॥ वृ. इह साधुभिः सचित्तमिश्रपरिहारद्वारेणाचित्ते भृतलप्रदेशे यत स्थान-कायोल्मों विधीयते. यच्च नि|दनम-उपवेशनंयच्चत्वम्वतन-स्वापः, यश्च उचारादीनांपुरीषप्रस्त्रवणश्लेषमनिष्टयूतानामुत्सर्गः, तथा योघुट्टको केपितपात्रमृणताकारकःपाषाणोयेचडगलकाः पुरीषोत्मगांनन्तरमपानप्रोञ्छनकपाषाणादिखण्डरूपा यश्चलपा भोगपुरपाषाणादिनिष्पन्नस्ताम्बकपात्राभ्यन्तर दीयते, एवमादि बहधा बहप्रकारम. अचित्तन पृथिवीकायन प्रयोजनम् । उक्त: सचित्तादिभवभिन्नमाहम. (२३) आउक्का तिविहीं सच्चिता मीसआय अच्चित्तो।
सच्चित्तोपुन दविहोनिच्छयववहारओ चेव॥ वृ. अप्कायरित्रविधः तद्यथा-सचिना मिश्रोऽचिनश्च नत्र सचिनो द्विधा निश्चयतो व्यवहारतश्र। मू. (२४) धनउदही घनवलया करगसमुदहाण बहुमन्झे।
- अह निच्छयसच्चित्तो ववहारनयस्स अगडाई॥ वृ. घनोदधयः' नरकपृथ्वीनामाधारभृताः कठिनतोया समुद्राः, धनवलयाः' तासामवनरकपृथिवीनां