Agam Sutra Satik 41B Pindniryukti MoolSutra 2b

Author(s): Dipratnasagar, Deepratnasagar
Publisher: Agam Shrut Prakashan

Page 101

३३२
पिण्डनिर्युक्तिः- मूलसूत्रं
वा साधुनिमित्तं बहिश्रुल्ली कृता वेदितव्या, सा चतृतीया । ततो यदिकदाचितत्र तिसृणां चुल्लीनामन्यतमस्यां गृहस्था राध्यन्ति ततो द्वौ दोषी, तद्यथा - उपकरणपूतिः प्रादुष्करणं च, यदा च चुल्ल्याः पृथकृतं तद्देयं वस्तु तदा प्रादुष्करणरूप एवंकाः केवलो दोषः, पूतिदोषस्तूत्तीर्णः यदा चुल्ल्योऽपि शुद्धास्तदापि प्रादुष्करणरूप एवैको दोषः । यदर्थं प्रादुष्करणं गृहस्था कृतवती तं भिक्षायै गृहमागच्छन्तं दृष्ट्वा यदृजुत्वेन भाषते तदाहमू. (३२९) नेच्छह तमिसंमि तओ बाहिरचुल्लीएँ साहु सिद्धण्णे । इय सोउं परिहरए पुढे सिद्धमिवि तहेव ॥
बृ. हे साधो ! त्वं 'तमित्र' अन्धकारे भिक्षां नेच्छसि ततो बहिश्चुल्ल्यां सिद्धं पक्कम् अन्न' मिति अस्माभिर्भक्त मिति श्रुत्वा तया दीयमानं परिहरति, प्रादुष्करणदोषदुष्टत्वात् तथा प्रादुष्करणशङ्कायां किमर्थमयमाहारोऽद्य गृहस्थ बहिस्तात्पक्वः ?, इत्येवं पृष्टेतयाऋजुतया यथावस्थिते कथिते तथैव परिहरति, एतेनाद्यगाथायां संकामण' इत्यवयवो व्याख्यातः । नन्वयंसङ्क्रामणकृत आहारः केनापि प्रकारेण कल्पते ? किंवा न ? इति उच्यते, आत्मार्थीकृतः कल्पते, कथमस्यात्मार्थीकरणसम्भव ? इति चंदत आहमू. (३३०) मच्छिम्मा अंतो बाहि पवायं पगासमासन्नं ।
इ अत्तट्टियहणं पागडकरणे विभासेयं ॥
वृ. साध्वर्थं पूर्वं बहिश्रुल्ल्यादि कृत्वा काचिदेवं चिन्तयति गृहस्यान्तर्मक्षिका धर्मश्च, उपलक्षणमेतत्, तेनान्धकारं दूरं च पाकस्थानाद्भोजनस्थानमित्यादिपरिग्रहः, बहिश्रप्रवातं तेनमक्षिकादयो न भवन्ति, तथा प्रकाशमासन्नं च पाकस्थानाद्भोजनस्थानं, ततो वयमत्रैवात्मनिमित्तमपि सदैव पक्ष्याम इत्येवमात्मार्थीकृते ग्रहणं, कल्पते इति भावः । इयं प्रकटकरणे कल्प्याकल्प्यविषया विभाषा, सम्प्रति प्रकाशकरणं स्पष्टयन् 'कुड्डदारपाए' इत्यादि व्याचिख्यासुराह
मू. (३३१)
कुड्डुस्स कुणइ छिड्डुं हारं वड्डेइ कुणइ अन्नं वा । अवनेइ छायणं वा ठावइ स्थणं व दिप्पतं ।
मू. (३३२)
वृ. प्रकाशकरणार्थं कुड्यस्य छिद्रं करोति, यद्वाद्वारलघुसद् वर्द्धयति' बृहत्तरं करोति, यदिवाऽन्यद्वितीयं द्वारे करोति, अथवा गृहस्योपरितनं छादनं स्फेटयति, यढिवा टीप्यमानं रत्नं स्थापयति यहा-ज्योतिः प्रदीपं वा करांति. तथैवानन्तरोक्तं न प्रकारेण स्वयमेव यदिवा पृष्टे सति प्रादुष्करणे कथिते यदभक्तादि प्रादुष्करणदोषदुष्टं तत साधूनां न कल्पते । यदि पुनः प्राक्त नेन प्रकारेणात्मार्थीकरोति तदा ग्रहणं कल्पगते इतिभावः । ज्योतिः प्रदीपाभ्यां प्रकाशमात्मार्थीकृतमपि न कल्पते, तेजस्कायसंस्पर्शात । सम्प्रति अपरिमुतं ates कप्पं अकाऊ' इति व्याचिख्यासुराह
मू (३३३)
पागडपयासकरणं कर्यामि सहसा व अहवऽनाभांगा ।
जोइ पड़वे कुइग व तहेव कहणं तु पुट्ट दुट्टे वा ! अत्तट्टिए उ गहणं जोइ पइवे उ वज्जित्ता ॥
गहियं विगिंचिऊ मेण्हइ अन्नं अकयकप्पे |
बृ. प्रकटकरणं प्रकाशकरणं वा कृते सति यत् सहसाऽनाभोगतां वा गृहीतं तद् विगिंचिऊणं' परिष्ठाप्य तस्मिन् पात्रे उज्झित लेशमात्ररवरण्टितेऽपि 'अकृतकल्पे' जलप्रक्षालनरूपकल्पदानाभावेऽप्यन्यत शुद्ध गृह्णाति, नास्ति कथिद्दोषा, विशोधिकोटित्वात । उक्तं प्रादुष्करणद्वारम, अथ क्रीतद्वारमाहकीयंगडंपि य दुविहं दुव्वे भावे य दुविहमेक्वेक्कं ।
मू. (३३४)