Agam Sutra Satik 41B Pindniryukti MoolSutra 2b

Author(s): Dipratnasagar, Deepratnasagar
Publisher: Agam Shrut Prakashan

Page 152

मूलं - ५५३
३८३
बृ. संयुगंनामनगरं तत्र सिंधुराजांनामराजा, तस्यसकलान्तःपुरप्रधान द्वेपन्यी, तद्यथा श्रृङ्गारमतिजयसुन्दरीच, तत्रान्यदाबभूव श्रृङ्गारमतेर्गर्भाधानं इतराच जयसुन्दरी नूनमस्याः पुत्रोभविष्यतीति विचिन्त्य मात्सर्यवशादधृतिं कुर्वत्यवतिष्ठतं, अत्रान्तरे च समागतः कोऽपिसाधुः तेन सापपृच्छे- किंभद्रे । त्वमधृतिमती दृश्यसे ?, ततः सा तस्मै सपत्न्या व्यतिकरमचकथन, साधुरप्यब्रवीत् माकार्षीरधृति, तवापि गब्र्भाधानमहं करिष्ये, ततस्तयोक्तं - भगवन् । यद्यपि युष्मत्प्रसादन मे पुत्री भावी, तथाषि स कनिष्ठत्वेन यौवराज्यं न प्राप्यस्यति, किन्तु सपत्न्या एव सुतः, तस्ज्येष्ठत्वात्, ततः साधुना तस्या भेषजमेकं गर्भाधानाय दत्तं. अपरं तु दापितं सपल्या गर्भशातनायेति । सूत्रं सुगमं । नवरमेतन्न कर्त्तव्यं, यतो गर्भशाने साधुकृते इि सति प्रदेषां भवति, ततः शरीरस्यापि प्रस्तारः ' विनाशः । सम्प्रति सर्वस्मिन्नपि मूलकर्मणि दोषान प्रदर्शयतिमू. (५५४) संडिकरणे काया कामपवित्तिं च कुणइ एगत्थ । एत्थुड़हार्ड जज्जिय भोगंतरायं च ॥
वृ. संखडिकरण मात फंसज्ज फुलं' तथा 'किन ठविज्ज' इत्यादिगाथादयोक्ते वीवाहकरणं काया: ' पृथिव्यादयां विराध्यन्ते, एकत्र पुनरक्षतयोनिकत्वकरणे गर्भाधाने च कामप्रवृत्तिं करोति, गर्भाधानाहि पुत्रोत्पती प्राय इष्टा भवति, ततः काम्या जायते इति मैथुनसन्ततिः । एकत्र पुनर्गब्र्भपातने उड्डाहादिप्रवचनमालिन्पात्मविनाशादि, एकत्र पुनः क्षतयोनिकत्वकरणे यावज्जीवं भोगान्तरायं, चशब्दादुड्डाहादिचं, तदेवमभिहितं मूलकर्म तदाभिधानाञ्च व्याख्याता त्पादनादोषाः, तद्वयाख्याने च समर्थिता गवेषणैषणा । मू. (५५५) एवं तु गविसा उग्गमउप्पायणाविसुद्धस्स । गणविसोहिविसुद्ररस होइ गहणं तु पिंडस्स ॥
वृ. 'एवम्' उक्तेनप्रकारेणोद्रमोत्पादनाविशुद्धस्य- उगमोत्पादनदोषरहितस्यगवेपितस्यपिण्डस्य ग्रहणं भवति 'ग्रहणविशोधिविशुद्धस्य' ग्रहणविषयशङ्कादिदोषाभावेन विशुद्धस्य, नानन्यथा, ततो ग्रहणैषणादोनाषानहं चक्ष्ये इति भावः ते च यत उत्पद्यन्ते तत्समुत्थान् दर्शयति
मू. (५५६)
उप्पायणाएँ दोसे साहूउ समुट्ठिए वियाणाहि ।
ग्रहणेसणाइ दोसे आयपरसमुट्टिए वोच्छं ।
-
वृ. उत्पादनाया दोषान् साधुतः समुत्थितान् न्विजानीहि, ग्रहणषणायादोषास्त्त्वात्मपरसमुत्थितानतानहं वक्ष्ये । तत्र ये आत्मसमुत्वा ये च परसमुत्थास्तान विभागतो दर्शयति
मू. (५५७)
दोन्नि उ साहुसमुत्था संकिय तह भावओऽपरिणयं च ।
संसा अडवि नियमा गिहिणो य समुट्टिए जाण ॥
वृ. ही दोषी साधुसमुत्थितां तद्यथा शङ्कितं भावतोऽपरिणतं च एतञ्च द्वयमपि वक्ष्यमाणस्वरूपं. शेषानावपि दोषान गृहिणः समुत्थितान, जानीहि । सम्प्रति ग्रणषणाया निक्षेपमाह
मू. (५५८)
नाम दवणा दविए भावे गहणेसणा मुणयन्वा ।
दव्वे वानरजूहं भावमि य दसपया हुति ॥
वृ. चतुर्द्धा ग्रहणषणा, नद्यथा नामग्रहणैषणा स्थापनाग्रहणषणा द्रव्यग्रहणंषणा भावग्रहणैषणा च. तत्र नामस्थापने द्रव्यग्रहणषणाऽपि यावद्भव्यशरीररूपा तावद्गवेषणाबद्वक्तव्या, ज्ञशरीरभव्यशरीरव्यतिरिक्तां तु द्रव्यग्रहणैषणामाह- 'द्रव्ये द्रव्यग्रहणैषणामुदाहरणं वानरयूथं, भावग्रहणैषणा द्विधा, तद्यथा-आगमती नोआगमतच, तत्राऽऽगमती ज्ञाता तत्र चापयुक्तः, नोआगमस्तु द्विधा तद्यथा प्रशस्ता