Agam Sutra Satik 41B Pindniryukti MoolSutra 2b

Author(s): Dipratnasagar, Deepratnasagar
Publisher: Agam Shrut Prakashan

Page 129

पिण्डनियुक्तिः मूलसूत्रं ___ वृ. अयमपरो विकल्या धात्रीकरण, तमेवाह-भिक्षाचयांप्रविष्टन साधुना काचित श्राद्रिका अधृतिः धृतिरहिता दृष्टा, ततः पृष्टा यथा-किमधत्वं सशोका दृश्यसे?, तत एवमुक्तासती साप्राह-यो दुःखसहायो भवति तस्मै दुःखं निवेधते. दुःखसहायश्च स उच्यते यो दुःखप्रतीकारसमर्थः, ततः साधुराह-अहं दुःखसहायस्तस्मान्निवेधता मे दुःखं, ततः सा प्राह-अद्य मे-मम धात्रीत्वममुकष्मिन्नीश्वरगृहे 'हृतं' स्फेटितं ततोऽहंविषण्णा, ततःसाधुराह-मात्वं विषादंकाषी अहमवश्यंत्वांतत्राचिरणधात्रीनस्थापयामीतिप्रतिज्ञा विधायतस्याः पार्श्वेऽभिनवस्थापितायाधान्यावयःप्रभृतिकमजानानःपृच्छति.यथा किंतस्याक्यः- तारुण्य परिणतंवा?, गण्डावपिस्तनापरपर्यायो किं कूपराकारबद्दीघौ यद्वाऽतिशयेन स्थूलो?. शरीरेऽपि तस्याः किंस्यूलत्वं किंवा कृशस्वं?.तत एवं पृष्टा तंत्रेश्वरगहे गतः सन् तत्समक्षं' गृहस्वाम्यादिसमक्षं तं बालक दृष्ट्वा भणति। किं तद्भणनि? इत्यत आहमू. (४५०) अहुट्टियं व अनविक्खियं व इणमं कुलं तु मन्नामि ।
पुन्नहिं जहिताए तरई बालेण सृएमा॥ वृ. अहमिदमन्य इदं' युष्मदीयंकुलमधुनोत्थितं-सम्प्रत्येवेश्वरीभूतं. यदिपुनःपरम्परागनलक्ष्मीकमिदमवयित तर्हि कथं न परम्परया धात्रीलक्षणे कुशलमपि अभविष्यत ? इति भावः, यद्वा ‘अनवक्षितम' अपरिभावितंमहत्तरपुरुषैः ततएव,यावासावाधात्रीध्रियते, एतच्च वालेनासङ्गतधात्रीस्तनापानविच्छायेन 'सूचयामः' लक्षयामः, ततएवंभूतधानीयुक्तमपीदंकुलं तरति क्षेमेणवर्त्ततेतत्मन्येपुण्यैःप्राक्त नजन्मकृतैः यदिवा यहच्छया-एवमव॥ ततएवमुक्त सतिससम्भ्रमंबालकस्यजननी जनको वासाधुंप्रत्याह-भगवन् ! के धात्र्या दोषाः ?, ततः साधुर्धात्रीदोषान् कथयतिम. (४५१) थरी दब्बलखीरा चिमिदा पेल्लियमहो अइथणीए।
तनुई उमंदीरा कुप्परथणियाए सूइमुहो। व.याकिलधात्रीस्थविरासा अबलारा' अबलस्तन्याइति,तताबालोनबलंगृह्णाति,यात्वतिस्तनी तस्याः स्तन्यं पिबन स्तनन प्रेरितमुखः' चम्पितमुखावयवोष्ठनासिकश्चिपिटनासिकोभवति, या तशरीरण कृशामा मन्दीरा' अल्पीरा, ततःपरिपूर्णतस्याःस्तन्यं बालोन प्राप्नोति. तदभावाच्च सीदति, तथा या कूपरस्तनी तस्याः स्तन्यं पिबन बालः सूचमखो भवति. सहि मुखं दीर्घतया प्रसार्य तस्याः स्तन्य पिबति. ततस्तथारूपाभ्यासतस्तस्य मुरव सृच्याकारं भवति. उक्तं च- . निग्थामा ग्यविरा धात्री. गृच्याम्यः कृप्परस्तीम। चिपिटः स्थूलवक्षाजां. धयंस्तन्वीं कृशा भवत ।। जाड्यं भवति स्थूरायास्तुनुक्या-स्त्वबलंकरम । नग्मान्मध्यबलस्थायाः स्तन्यं पुष्टिकर स्मृतम।। अतिगतना तु चिपिट बरपानां तु दन्नुग्म । मध्यननी महाच्छिन्द्रा. धात्री साम्यसुखारी॥ इत्यादि। चाभिनवस्थापिता धात्री उक्त दोषदष्टा तम्मान्न यक्ताः किन्तु चिरंतन्यवति भावः। तथा. म. (४५२) जाजेन हाड़ बन्नण उक्कडा गरहार यतं ननं।
गरहड़ समाण तिव्व पयत्यमियरं च वन्न । वृ. या अभिनवस्थापिनाधात्रीयन वर्णन कृष्णादिनाकटा भवनितांतनवर्णन गहन निन्द्रनि. यथा
कृष्णा भ्रंशयने वर्ण, गौरी तु बलवर्जिता।
तस्माच्छयामा भवेन्द्धात्री, बलवणैः प्रशंसिता॥ इत्यादि।तथायामभिनवस्थापितांगर्हततम्या: समाना समानवर्णा चेच्चिरन्तनीस्थाप्यमानाभवति