________________
૧૪૮ : આધ્યાત્મિક નિબંધ
ઉદયની ગમે તેટલી વિચિત્રતા હોય તે પણ કંઈ આશ્ચય થતુ નથી; તેમ તેની ચિત્તવૃત્તિ સ્ખલના પામતી નથી પરંતુ સ્થિર અને શાંત રહે છે કેમકે તેની દૃઢ શ્રદ્ધા છે કે જેવા પ્રકારે ઋણાનુખ ધના ઉદય હાય, તેવા પ્રકારે ફળ મળે છે, તેમાં કઈ ફેરફાર થતા નથી; અર્થાત્ રાગ કે દ્વેષના ભાવમાં જોડાયા વગર સમવસ્થિત દશામાં રહેવાને તેના નિશ્ચયરૂપ પુરુષાથ સફળતાને પામે છે, અને ક્રમે ક્રમે તે જ્ઞાતા દૃષ્ટારૂપ રહેવા સમથ થાય છે.
આ સિદ્ધાંતના દેઢ આશ્રય પછી તેના અંતરમાં એવા ભાવા ઊઠતા નથી કે આ માટે આમ ન થયું હાત તેા સારુ. હતું કેમકે તેથી ચિંતામુક્ત રહી શકાત, અથવા આ માટે આટલુ આ પ્રકારે થયું તે ઠીક થયું. કેમકે તેથી કેટલીક સુવિધાઓ સહેજ જ પ્રાપ્ત થઈ, એ વગેરે વ્યવહારષ્ટિથી ઉત્પન્ન થતા ભાવાના અનેક પ્રકારના નિયમના જ્ઞાનથી અને તેના જાગૃતિપૂર્વકના ઉપચાગથી ઉપશમ પામતા જાય છે. જ્ઞાની પુરુષાએ જ્યાં ત્યાંથી રાગદ્વેષરહિત થવાના મેધ કર્યાં છે. આ નિયમના પાલનથી રાગદ્વેષ ઘટી જઈ ક્ષીણ થઈ ક્ષય થાય છે. આત્માને સન્મુખ રાખી આત્માના કલ્યાણને અર્થે જ નિયમનુ પાલન થઈ શકે છે, કારણ કે આત્માને ફરીથી ખ’ધનમાં નાખવાની વૃત્તિ તેને હોતી નથી.
સર્વ જ્ઞાની ભગવતાના નિર'તરના પુરુષાર્થ આ પ્રકારના હાય છે. તેએ! અટલ સિદ્ધાંતના જ્ઞાનનાં મળથી
Jain Education International
For Private & Personal Use Only
www.jainelibrary.org
