________________
૨૩૦: આધ્યાત્મિક નિબંધ અન્ય ભાવ પ્રગટરૂપ થવા જોઈએ, તે સર્વે તે પવિત્રદશાના ફળરૂપ થાય જ છે. કેમ કે જ્યાં હદયની સેંપણું છે ત્યાં સરળતા છે, નિખાલસતા છે, નિષ્કપટતા છે,
નિભતા છે, દે છૂપાવવાની અવૃત્તિ છે, દીર્ઘકાળથી દિલના ખૂણામાં સંઘરી રાખેલી ગુપ્તમાં ગુપ્ત વાત અભિનભાવે પ્રગટ કરવામાં અક્ષોભ છે તથા અહં સામે મમના ભાવોને અત્યંત ક્ષીણ કરી તેને અભાવ કરવાની ઉચ્ચ અભિલાષા છે.
અગાઉ જણાવ્યું હતું કે સંસાર વ્યવહારની સંબં, ધમાં “તે મારા છે અને હું તેને છું” એ જે પવિત્ર અને નિર્મળભાવ તે પ્રેમનું લક્ષણ છે, પ્રેમ છે. પરંતુ ઘણું કરીને તે ભાવ ક્ષણજીવી હોય છે ને તેથી બળહીન હોય છે. તેના સ્થાને તરત જ અપેક્ષા સહિતને સ્વાર્થ યુક્ત ભાવ જેને રાગ કહે છે, તે મુખ્યપણે વર્તતે જેવામાં આવે છે. પ્રેમના યથાર્થ શુદ્ધ સ્વરૂપના અજાણ પણને લીધે તે રાગને ભૂલથી પ્રેમના ઉજજવળ નામે ઓળખવામાં આવે છે, પરંતુ વાસ્તવમાં તે તેમ નથી, એ લક્ષગત થવામાં હવે કોઈ મુશ્કેલી નડતરરૂપ થાય તેમ નથી. વળી આથી એ પણ જણાશે કે પ્રેમ મેંઘે છે, સસ્તો નથી, તેની પ્રાપ્તિ દુર્લભ છે, સુલમ નથી. કેટલીકવાર ઘણું જ પિતાની વ્યવહારિક ફરજે ખૂબ વફાદારીથી અને ઝીણવટભરી કાળજીથી બજાવતા હોય છે, ત્યાં તે કાર્ય પ્રેમના સ્વરૂપના પ્રભાવથી થાય છે એમ નિશ્ચય પણે કહી શકાય તેમ નથી, કેમ કે પ્રેમના શીતળ
Jain Education International
For Private & Personal Use Only
www.jainelibrary.org
