________________
૨૨૦ : આધ્યાત્મિક નિબંધ તેજની રેખાઓથી, તેમના સાંનિધ્યથી ઉત્પન્ન થતા શાંતભાવ તથા શીતળતાના અનુભવથી તેમના સમાગમમાં ઓવનાર જિજ્ઞાસુના દિલમાં તે મહાપુરુષ પ્રત્યે ભીની, નિર્દોષ અને નિસ્પૃહ કમળ લાગણીનું ઉદ્દભવવું તે પ્રેમ, તેમના પ્રતિ આકર્ષક ભાવ રહે તે પ્રેમ; અને આત્મ પરિણામની સ્વસ્થતા તે સમાધિ, આથી પ્રેમભાવની સ્થિરતા, એકાગ્રતાની સ્થિતિ હોય તે પ્રેમસમાધિનું નામ પામે છે. જ્યારે ભગવાનરૂપ સત્પરુષમાં એટલે બધસ્વરૂપ શ્રી ગુરુમાં જિજ્ઞાસુના પ્રેમ અને શ્રદ્ધાની જેડી બહારની બંધનકારક પ્રીતિ – આસક્તિને કમપૂર્વક તેડીને વિશુદ્ધતા પ્રત્યે જાય છે, અર્થાત્ જ્યારે પ્રેમ ઉજજવળ તથા નિર્મળ થતો જાય છે તથા શ્રદ્ધા તેની સાથે ને સાથે રહી તેને બળ આપી એકાગ્રપણે વતે છે, ત્યારે પ્રેમસમાધિ આવે છે. પ્રેમસમાધિ એટલે પ્રેમમૂતિ બેધસ્વરૂપ શ્રીગુરુના સતત સુખરૂપ સ્મરણથી અથવા શાંતિદાયક પવિત્ર સ્મૃતિથી સહજપણે ઉત્પન્ન થતી સ્થિરતા અથવા એકાગ્રતા, તેવી સ્થિરતાના શુભકાળે ઉદયાનુસાર વિવિધ પ્રકારના અનુભવે થાય છે. કેઈ વખતે આનંદનું કુરણ તે કઈ વખતે માત્ર શાંતિનું વેદન હેય છે; તથા તેવા સમયે ક્યારેક ઈન્દ્રિયે તેમનું કાર્ય કરતી હોય છે તો ક્યારેક તેઓ કાર્ય કર્યા વગર શાંતપણે પડી રહે છે. એ સ્થિરતામાં કઈ વેળાએ પોતાના શ્રી ગુરુનાં પવિત્ર દશનને લાભ મળે છે, તો વળી કોઈ અન્ય વેળાએ જાતિસ્મૃતિજ્ઞાનની ઉત્પત્તિના
Jain Education International
For Private & Personal Use Only
www.jainelibrary.org
