________________
ચેાથુ
: 33:
આદ દેવ
શાસ્ત્રો અને ત†એ સિદ્ધ કરેલાં કહેવાતાં તત્ત્વ પ્રથમ સાદી સમજની કસેાટી પર કસી જોવાં ઘટે છે; પછી તેનાં ભિન્ન ભિન્ન અંગે પરત્વે વિચાર કરીને તેને છેઢી જોવાં ઘટે છે; અનુભવની એરણ પર મૂકીને ટીપી જોવાં ઘટે છે; તથા વિવેકરૂપ તેજાખમાં મળીને તેની હિતકરતા વિષે સ ́પૂર્ણ ખાતરી કરી લેવી ઘટે છે. અને એ પ્રકારની પરીક્ષામાંથી જો તે ખરાખર પસાર થાય તો જ તેને સ્વીકાર કરવા ચાગ્ય છે. બાકી પક્ષપાત કે આગ્રહને વશ થઈને કોઈ તત્ત્વને સ્વીકારી લેવાના વાસ્તવિક અ કાંઇ જ નથી.
*એક મહાન જ્ઞાની પુરુષ પણ ફરમાવ્યું છે કે—
परीक्षन्ते कषच्छेदतापैः, स्वर्ण यथा जनाः । शास्त्रेऽपि वर्णिका शुद्धि, परीक्षन्तां तथा बुधाः ॥
""
‘ મનુષ્યા કા, ખેદ અને તાપ વડે જેમ સુવર્ણની પરીક્ષા કરે છે તે પ્રમાણે પડિત પુરુષાએ શ!સ્ત્રમાં પણ વાકયેાની શુદ્ધિને અર્થાત્ શાસ્ત્રોમાં જણાવેલા દેવ, ગુરુ, ધર્મના સ્વરૂપને અથવા તે તે વિષયાને ચિંતન-મનનપૂર્વક ખૂબ તપાસવા જોઇએ. જે શાસ્ત્રોમાં પૂર્વાપર અવિરધી વિધિ અને નિષેધની સુંદર વ્યવસ્થા છે તે શાસ્ત્ર કષ-શુદ્ધિવાળુ ગણાય છે.
વિધિ તથા નિષેધમાં યેાગ અને ક્ષેમ કરનારી સુંદર ક્રિયાનુ જેમાં વર્ષોંન છે તે શાસ્ત્ર છેઃ-શુદ્ધિવાળુ' ગણાય છે.
અને જે શાસ્ત્ર સત્ર નયની અપેક્ષા રાખનાર વિચારરૂપી પ્રખલ અગ્નિવડે કાઇપણ્ પાથ-નિરૂપણમાં જરા પશુ અપૂર્ણતાવાળુ નથી તે શાસ્ત્ર તાપ-શુદ્ધિવાળુ' ગણાય છે.
3
