________________
ચોથુ
: ૪૭ :
આદર્શ દેવ
9
ખરેખર તે એમ પક્ષપાતી બીજે હાથમાં છે, તે માટે તે એકને
*
મતલખ કે આપણને જે કઇ સુખ મળે છે, તે ઈશ્વર આપે છે અને જે કંઇ દુઃખ ભાગવીએ છીએ તે પણ ઇશ્વર આપે છે. તેથી હમેશાં તેએ પ્રાર્થના કરે છે કે હું ઈશ્વર ! તું મને સુખી કર. પરંતુ આ માન્યતા પણુ ઉપરની માન્યતા જેવી જ અર્થહીન છે. ઇશ્વરને એવુ શું પ્રયેાજન કે તે કેઇને સુખી કરે અને કોઇને દુઃખી કરે ? અને કરતા હાય તે તેના જેવા અન્યાયી અને કાણુ ગણુાય ? જે સુખ આપવાનું ઈશ્વરના સહુ કાઇને તે સુખી કેમ કરતા નથી ? શા શ્રીમત અને ખીજાને ભિખારી બનાવે છે? શા માટે તે એકને બુદ્ધિશાળી અને બીજાને જડ બનાવે છે ? શા માટે તે એકને મળવાન અને બીજાને નિબળ રાખે છે? શા માટે તે એકને સજ્જન અને ખીજાને દુર્જન મનાવે છે? શા માટે તે એકને ઊંચા અને બીજાને નીચા મનાવે છે? શા માટે તે એકને મેવા મીઠાઇ ખવડાવે છે અને બીજાને સૂકા રોટલા પણ આપત નથી ? આ પ્રશ્નોને ઉત્તર એમ આપવામાં આવે કે ‘ ઇશ્વર તેા ન્યાયી અને અદલ ઈનસાી છે, તેથી તે કાઈ પણ પ્રકારના અન્યાય કે ગેરઇનસાફ કરતા નથી પરંતુ જેમનાં કર્માં સારાં હાય છે, તેમને તે સુખ આપે છે અને જેમનાં કર્યાં ખાટાં હાય છે તેમને તે દુઃખ આપે છે.' તે એના અથ એ થયે કે પ્રાણીઓનાં સુખ-દુઃખના આધાર ઈશ્વર પર નથી પણ પેાતાનાં કર્યાં ઉપર છે. એટલે એક મનુષ્ય સારાં કામ કરે તે તેને સુખ મળે છે અને ખાટાં કામા કરે આપણા નિત્ય અનુભવ પણ એમ જ
તેા દુ:ખ મળે છે.
કહે છે કે · વાવીએ
*
