________________
ધમધ-ચંથમાળા
: ૭૬ :
અર્થ એટલે તરવ. વાદી એટલે વદનાર, કહેનાર કે પ્રરૂપણ કરનાર. તાત્પર્ય કે-જેઓ માનવજાતિને જગત્ અને જીવનનાં સાચાં રહસ્યરૂપ જીવ, અજીવ, પુણ્ય, પાપ, આશ્રવ, બંધ, સંવર, નિર્જરા અને મોક્ષ એ નવ તને યથાર્થ રીતે સમજાવે છે તે યથાસ્થિતાર્થવાદી કે સત્ય તત્વના પ્રરૂપક કહેવાય છે. જીવ એટલે ચૈતન્ય. અજીવ એટલે જડ. પુણ્ય એટલે સુખને હેતુ. પાપ એટલે દુઃખને હેતુ. આશ્રવ એટલે કર્મોનું આત્મા ભણું આવવું. બંધ એટલે કર્મોનું આત્મપ્રદેશે સાથે તદ્દરૂપ થવું. સંવર એટલે આવતાં કર્મોનું રોકાણુ. નિર્જરા એટલે લાગેલાં કર્મોને ખેરવી નાખવાની ક્રિયા અને મોક્ષ એટલે કર્મબંધનમાંથી આત્માની સંપૂર્ણ મુક્તિ.
આ રીતે જેઓ સર્વજ્ઞ હોય છે, રાગાદિ દેને જિતવાવડે જિન, વીતરાગ કે પૂર્ણ પવિત્ર હોય છે, ત્રણ લોકના સ્વામીએ વડે પૂજાવાને લીધે જગપૂજ્ય બનેલા હોય છે અને સત્ય તત્વના ઉપદેશ વડે ધર્મરૂપી તીર્થની સ્થાપના કરનારા હોય છે તેવા તીર્થકર ભગવાનને “અહંત' કહેવામાં આવે છે કે જેઓ આદર્શ દેવ કે પરમેશ્વરના નામને પૂરેપૂરા ગ્ય છે. તેથી જેઓ ભયાનક ભવસમુદ્રને પાર પામવા ઈરછતા હોય તેમણે સ્મરણ કે સ્તવન, પ્રણામ કે પૂજન અથવા ઉપાસન કે આરાધન આવા અહિં તેનું જ કરવું જોઈએ.
૨૮. આદર્શ દેવનાં નામે - જેમ દરેક વસ્તુને વિચાર નામ, સ્થાપના, દ્રવ્ય અને
ભાવ એ ચાર નિક્ષેપ વડે કરવાથી તેના સ્વરૂપને વિશદ બોધ
