________________
ધર્મ આધ-ગ્રંથમાળા
: ૪૧ :
૧૫. ઇશ્વર માટા કે શેતાન ?
કેટલાક એમ કહે છે કે-આ જગતમાં જે કાંઇ સારાં કામે થાય છે, તે ઇશ્વરની આજ્ઞાથી થાય છે અને બૂરાં કામે થાય છે તે શેતાનની આજ્ઞાથી થાય છે. તાત્પર્ય કે ઇશ્વર તે મહાન, ન્યાયી, દયાળુ અને ભલેા છે પણ શેતાન ખા છે' પરંતુ આ વિધાન પણ ઇશ્વરની માનવામાં આવેલી મહત્તાના લાપ કરનારું જ છે. જો આ જગત પર એક જણને બદલે એ જણાની સત્તા ચાલતી હોય તેા ઇશ્વર એ ઇશ્વર જ ન કહેવાય, કારણ કે ઇશ્વરના અર્થ શ્રેષ્ઠ રાજકર્માં કે સહુથી મહાન રાજકર્તા એવા થાય છે. વળી આ જગતમાં સારાં કામા · કરતાં પૂરાં કામે વધારે થાય છે, એટલે ઈશ્વરની સત્તા કરતાં શેતાનની સત્તાને વધારે જખરી, વધારે માટી કે વધુ મહાન સ્વીકારવી પડે અને એ રીતે ઇશ્વર કરતાં શૈતાન વધુ માટે સાખિત થતાં સ્મરણુ, વંદન, સ્તવન, પૂજન, ધ્યાન કે આરાધન ઇશ્વરનું નહિ પણ શેતાનનુ' જ કરવુ' ઘટે, કારણ કે ખરા ઇશ્વર-માટે રાજ્ય કરનાર તે તે જ છે, પરંતુ તેમ કરવાનુ કાઈ ભાગ્યે જ કબૂલ કરે છે, તેથી એ વાત સિદ્ધ છે કે સારાં કામે ઇશ્વરની આજ્ઞાથી થાય છે, એમ માનવુ’ અસંગત અને અનથ કારી છે.
ઃ પુષ્પ
૧૬, જગતનું સચાલન શાથી થાય છે ?
અહીં એવા પ્રશ્ન ઉઠવાના સભવ છે કે આ જગતની સર્વ ક્રિયાઓનું પ્રવર્ત્તન તથા સંચાલન જો ઈશ્વર કરતા નથી, તે ખીજુ કાણુ કરે છે? અથવા શાથી થાય છે??