________________
આદ દેવ
ચેાથું :
: ૩૫ :
સારા કે વધારે સહીસલામત માર્ગે ચાલે તે શુ તેણે એ કાંટા, સાપ અને કીડાઓની નિંદા કરેલી ગણાય ? જો એના જવાબ નકારમાં હાય તા જે પુરુષા કુજ્ઞાન, શ્રુતિ, કુદૃષ્ટિ અને કુમાર્ગને દોષરૂપ ગણીને તેના ત્યાગ કરવાપૂર્વક સાન, સત્શાસ્ત્ર, સદૃષ્ટિ અને સન્માર્ગને ગ્રહણ કરવાનું સૂચવે છે, તે કાઇની નિ"દા છે, એવું કેમ મનાય ? હું સુજ્ઞા ! તમે એ ખાખતના વિચાર કરશ.' તાત્પર્ય કે સત્ય-શોધનના હેતુથી જ્ઞાનનું, શાસ્ત્રનું કે માર્ગનું સ્વરૂપ વિચારવું અને તેમાં જે ખાટું હાય તેને ખોટું કહેવું તથા સાચુ હાય તેને સાચુ કહેવું, તેમાં કોઇની પણ નિંદા થતી નથી, તેમ છતાં જો કાઈ તેને નિંદા માની લે તે એ તેની સમજની જ ખામી છે. નિદ્રાની વ્યાખ્યા એ પ્રકારે કરવાથી તેા આ જગમાં સાચા અને ખાટાની અથવા સારા અને ખરામની કે સત્ અને અસત્ની વિચારણા થવી જ મુશ્કેલ છે, પછી તેના વિવેક કરવાની તા વાત જ ક્યાં રહી ? તેથી વિવેકપૂર્વક થતી સિદ્ધાંતચર્ચાના નિંદા ન માનતા સત્યનું શોધન સમજવું કે તત્ત્વના નિય સમજવા અને તેના પર ખૂબ જ સ્વસ્થ ચિત્ત વિચાર કરવા. ૧૦. એધિરત્ન
તત્ત્વના વિશદતાપૂર્વક કે વિશેષતાપૂર્ણાંક નિશ્ચય થાય એ પરમપદ ભણીનું પ્રશસ્ત પ્રસ્થાન છે કે જેનું મૂલ્યાંકન કાઈ પણ પાર્થિવ વસ્તુથી થઈ શકતું નથી, તેથી જ મર્ષિઓએ તેને ધિરત્નની સૂચક સંજ્ઞા આપેલી છે. તે ભારપૂર્વક જણાવે છે કેઃ—
