________________
GODSOO
સરિયામ વિરોધ કરવો, એ અનુદાન છોડાવી દેવું, એ બધું ખૂબ ખૂબ વિચારણીય છે. ચાલો, મેં તો ઘણી ઘણી વાતો કહી દીધી. આ જિનશાસનનું અણમોલ રહસ્ય છે. જેઓ એને સારી રીતે સમજશે, તેઓ સ્વ-૫૨ અનેક ઉપ૨ સાચો ઉપકાર કરનારા બની રહેશે.
હવે મૂળ વાત પર આવીએ.
તું એમ કહે છે કે ચોથા આરામાં દોષો લાગે, મોટા લાગે. પાંચમાં આરામાં દોષો ન લાગે, ઘણા ઓછા લાગે.....
આ વાત બરાબર નથી.
આ અંગે નીચે પ્રમાણે વિચારવું.
ચોથા આરાનો કાળ એવો છે કે જેમાં પહેલાં સંઘયણથી માંડીને છેલ્લા સંઘયણ સુધીના બધા જ સંઘયણો સંભવી શકે છે. સંઘયણ જેટલું જોરદાર, આત્માના સારા કે ખરાબ અધ્યવસાયો પણ એટલા જ જોરદાર બને.
એટલે ચોથા આરામાં જીવોમાં જે રાગ-દ્વેષ-પ્રમાદાદિ દોષો ઉત્પન્ન થાય, તે બધા જઘન્યથી માંડીને ઉત્કૃષ્ટ સુધીના હોઈ શકે છે. જાડી ભાષામાં કહીએ તો ઉત્તરોત્તર મોટા થતા જાય, એવા ૧ થી ૧ કરોડ દોષો હોય, તો ચોથા આરાના જીવોમાં એ તમામ પ્રકારના દોષો સંભવી શકે ખરા.
પણ એમાં જેઓ છેલ્લા સંઘયણવાળા છે, તેઓમાં ૧ થી ૧૫ લાખ સુધીના દોષો ઉત્પન્ન થઈ શકે, એનાથી ઉ૫૨ના નહિ. કેમકે એમનું સંઘયણ છેલ્લું હોવાથી એમના દોષો એટલા તંગડા બની શકતા નથી.
પાંચમા સંઘયણવાળાને ૧ થી ૩૦ લાખ સુધીના દોષો સંભવે, વધારે નહિ. ચોથા સંઘયણવાળાને ૧ થી ૪૫ લાખ સુધીના દોષો સંભવે, વધારે નહિ. ત્રીજા સંઘયણવાળાને ૧ થી ૬૦ લાખ સુધીના દોષો સંભવે, વધારે નહિ. બીજા સંઘયણવાળાને ૧ થી ૭૫ લાખ સુધીના દોષો સંભવે, વધારે નહિ. પહેલા સંઘયણવાળાને ૧ થી ૧ કરોડ દોષો સંભવી શકે.
આ બધા દોષો રાગ-દ્વેષ-અજ્ઞાનાદિ રૂપ ભાવદોષો જ સમજવા. એ ન હોય તો માત્ર દ્રવ્યાદિ દોષો હકીકતમાં દોષ જ ન ગણાય. એ અપવાદ માર્ગ બની રહે...... એ આપણે જોઈ ગયા.
હવે
પાંચમા આરામાં અત્યારે માત્ર છટ્ઠા સંઘયણવાળા જ જીવો છે. તો તેઓમાં ભાવ-અવિધિ એટલી જ પ્રગટે કે જેનાથી તેઓને ૧ થી ૧૫ લાખ સુધીના દોષો ૩૫૦ ગાથાનું સ્તવન ૭ (૪૫)
ROORPOR
જી)