350 Gathanu Stavan

Author(s): Gunhansvijay
Publisher: Kamal Prakashan Trust

Page 56

ભભભ
- 69696969 - કરી શકે તેમ ન હોય તો એને ઉપવાસથી પણ ઓછું પ્રાયશ્ચિત્ત અપાતું જ.
એમ ચોથા આરામાં કોઈક જીવને ઘણા લાંબાકાળનું પ્રાયશ્ચિત્ત આવતું હોય પણ એની મરણની ઘડીઓ ગણાતી હોય, તો માત્રને માત્ર મિચ્છા મિ દુક્કડં દેવા જેટલું પ્રાયશ્ચિત્ત પણ આપી દેવામાં આવે...
એમ કોઈક જીવને ઘણું મોટું પ્રાયશ્ચિત્ત આવતું હોય, પણ એ જીવ વિશિષ્ટ વૈયાવચ્ચાદિ કરતો હોય તો જો એ પ્રાયશ્ચિત્ત વહન કરવામાં વૈયાવચ્ચ ખોરંભાઈ A જતી હોય તો એને ઓછું પ્રાયશ્ચિત્ત આપવામાં આવે.
- આવી તો અનેક બાબતો છે કે જેમાં ખરેખર પાપ મોટું હોય, ખરેખર એનું જ પ્રાયશ્ચિત્ત મોટું આવતું હોય, છતાં એનું પ્રાયશ્ચિત્ત ઓછું, ઘણું ઓછું પણ છે આપવામાં આવે. આવું વળી ચોથા આરામાં ય બને. - એનો અર્થ એ કે “ચોથા આરામાં પ્રાયશ્ચિત્ત મોટા અપાતા, માટે ત્યાં પાપ
મોટું અને અત્યારે પ્રાયશ્ચિત્ત નાના અપાય છે, માટે અત્યારના પાપો નાના. 8 8 આવો નિયમ ન બાંધી શકાય. આજે માત્ર છટહુ સંઘયણ હોવાથી પ્રાયશ્ચિત્ત વહન
કરવાની તાકાત ઓછી હોય, એટલે ચોથા આરાના અવિધિદોષ કરતા આ છે કાળનો અવિધિદોષ મોટો હોય તો ય એ જીવની તાકાત ઓછી હોવાથી પણ છે છે પ્રાયશ્ચિત્ત ઓછું અપાય. પ્રાયશ્ચિત્ત એ વ્યવહારમાર્ગ છે, આંતરિકદોષ અને છે એનાથી થતો કર્મબંધ વગેરે નિશ્ચયની બાબત છે.
એટલે મેં જે વાત કરેલી કે “વર્તમાનમાં ગમે એટલા મોટા પાપનું પ્રાયશ્ચિત્ત છે પણ અઠમાદિ રૂપ ઓછું અપાય છે, માટે આ કાળમાં દોષ નાનો જ લાગતો છે હોવો જોઈએ...... વગેરે બાબતો ખોટી ઠરે છે.
હવે તારી છેલ્લી વાત
વર્તમાનમાં ગીતાર્થો પણ ઘણી બધી બાબતોમાં છૂટ આપે છે. એ છૂટ પહેલા છે 9 અપાતી ન હતી. એટલે લાગે છે કે વર્તમાનમાં એ દોષ નહિ લાગતો હોય, તો ૨ એ જ ગીતાથ છૂટ આપે ને ?
આ વાત પણ બરાબર નથી.
સૌથી પહેલી વાત તો એ કે “દોષ એટલે શું? તું કોને દોષ તરીકે માને છે ?
ભૂતકાળમાં પુસ્તકાદિની વિરાધના ન હતી, વર્તમાનમાં છે, શું એ દોષ છે ?
ભૂતકાળમાં નિર્દોષ ગોચરી વપરાતી હતી, અત્યારે નાના દોષવાળી - ગોચરી તો ખરી જ, શું એ દોષ છે ?
- ૩૫૦ ગાથાનું સ્તવન ૦ (૪૦)