Book Title: 350 Gathanu Stavan Author(s): Gunhansvijay Publisher: Kamal Prakashan TrustPage 78
________________ બક્કા GOOGOGO આવા મહાત્માને જ્ઞાની કહેવાય. આ વાત માત્ર મારી નથી, ખુદ સિદ્ધસેન દિવાકર સૂરિએ સન્મતિતર્કમાં ‘જ્ઞાની કોને કહેવો ?’ એ વાત ઉપરની પદ્ધતિથી દર્શાવેલી છે. − x − x = બાકી જિનશાસનનો નિશ્ચયાત્મક બોધ જેની પાસે નથી. તેને માટે ઉપદેશમાલાકારે જે કડક શબ્દો વાપરેલા છે, એ સાંભળતા તો ધ્રુજારી છુટી જાય છે. આ રહ્યા એ શબ્દો : જિમ જિમ બહુશ્રુત, બહુજનસંમત, બહુશિષ્ય પરિવરિયો રે . તિમ તિમ જિનશાસનનો વૈરી, જો નિશ્ચય નવિ દરિયો રે. ॥૧૪॥ ગાથાર્થ : જો સાધુ નિશ્ચયનો દરિયો ન હોય, તો જેમ જેમ બહુશ્રુત બને, જેમ જેમ બહુજનને સંમત બને, ઘણા બધા શિષ્યોથી પરિવરેલો બને, તેમ તેમ જિનશાસનનો શત્રુ બને. ભાવાર્થ : ગુજરાતી ભાષામાં ઉપ૨ જે વાત જણાવી, તે ઉપદેશમાલાની પ્રાકૃતગાથાના આધારે જ જણાવી છે. એ ગાથા આ પ્રમાણે છે કે जह जह बहुस्सुअ सम्मओ य । सीसगणसंपरिवुडो य ॥ अविणिच्छिओ य समए, तह तह सिद्धन्तपडिणीओ ॥ શાસ્ત્રનો જેને નિશ્ચયાત્મક બોધ ન હોય, તે જેમ જેમ બહુશ્રુત બને, બહુમાન્ય બને, વધુ શિષ્યોના પરિવારવાળો બને, તેમ તેમ તે સિદ્ધાન્તનો શત્રુ જાણવો. શિષ્ય : એ બહુશ્રુત હોય અને છતાં શાસ્ત્રોનો નિશ્ચયાત્મક બોધ ન ધરાવતો હોય એ શી રીતે બને ? ઉપાધ્યાય : બહુશ્રુતના બે અર્થ કરી શકાય. (૧) ઘણું બધું શ્રુત-સૂત્ર જેણે ગોખેલું છે તે. (૨) ઘણા બધા શાસ્ત્રો જેણે વાંચેલા છે તે. આમાં જેણે સૂત્રો ઘણા ગોખેલા હોય, પણ એની નિર્યુક્તિ, ભાષ્ય, ચૂર્ણિ વગેરેનો અભ્યાસ ન કરેલો હોય તો એને શાસનના પદાર્થોનો નિશ્ચયાત્મક બોધ ન હોય એ સ્વાભાવિક છે. સૂત્રો ભલેને ૩૦ હજાર આવડે, પણ એનું રહસ્ય ભણ્યો જ ન હોય તો શી રીતે આવડે ? આજે પણ આપણે અનુભવીએ જ છીએ કે આપણને ય ગાથાઓ ઢગલાબંધ આવડતી હોય, તો પણ કોઈ એનો અર્થ પૂછે, તો આપણે કહી દઈએ કે મને અર્થ તો નથી આવડતો.....’ આમ બહુશ્રુતતા અને છતાં શાસ્ત્રોના નિશ્ચયાત્મક બોધનો અભાવ... એ ૩૫૦ ગાથાનું સ્તવન (૬૯) CORO ROPage Navigation
1 ... 76 77 78 79 80 81 82 83 84 85 86 87 88 89 90 91 92 93 94 95 96 97 98 99 100 101 102 103 104 105 106 107 108 109 110 111 112 113 114 115 116 117 118 119 120 121 122 123 124 125 126 127 128 129 130 131 132