________________
KOO
39KOR)
SOOOO
ગચ્છાચારમાં કહ્યું છે કે જે આચાર્યો શેષકાળમાં પાટ વાપરે, તે બધા ઉન્માર્ગગામી જાણવા... તો શું અત્યારે પાટ વાપરનારા તમામ આચાર્યો ઉન્માર્ગગામી માનવા છે ?
પ્રશમાં ચ ોમળની આજ્ઞા ન પાળીને બેસણું-નવકારશી વગેરે કરનારા સંયમીઓ આજ્ઞાભંજક માનવા છે ? માટે જ સંઘબાહ્ય માનવા છે ?
આવી તો સેંકડો બાબતો આજે મળશે, બધા સંઘબાહ્ય બની ગયા ને ? શિષ્ય : એ તો બધું અપવાદમાર્ગે કરાય છે. અપવાદમાર્ગે ઉંધુ આચરણ કરીએ, તો એ અવિધિ ન ગણાય.
ગુરુઃ એમ ? એટલે આજે જે કંઈપણ અવિધિઓ દેખાય છે, એ બધી અપવાદ રૂપ છે ? તો પછી કોઈ અતિચાર રહ્યો જ નહિ. તો ચારિત્ર નિરતિચાર બની ગયું ? એ તો શાસ્ત્રવિરુદ્ધ છે. કેમકે વર્તમાનમાં સાતિચાર ચારિત્ર જ છે.
એટલે બધી અવિધિઓ અપવાદ નથી જ, પણ ઘણી બધી અવિધિઓ એવી પણ છે કે જે અતિચાર છે, એટલે કે આજ્ઞાભંગ છે. તો આજ્ઞાભંજક એ સંયમીઓ સંઘબાહ્ય જ બનશે ને ?
શિષ્ય : આ બધામાં મને ગુંચવાડો થાય છે. શાસ્ત્રપાઠો અને વાસ્તવિકતાનો મેળ પડતો નથી. તમે જ કહો, શું કરવું ? શું માનવું ?
ગુરુ : શાસ્ત્રપાઠો અને વાસ્તવિકતાનો મેળ છે જ ! બધું જ બરાબર જ છે. પણ શાસ્ત્રપાઠોના અર્થઘટન કરવામાં ખામી છે, માટે આ બધી મુશ્કેલીઓ ઉભી થાય છે.
‘વિધિ બિલકુલ ન હોવી જોઈએ' એ એક આદર્શ છે. પણ વર્તમાનમાં કોઈ ને કોઈ અનુષ્ઠાનમાં નાની-નાની અવિધિઓ હોવાની એ હકીકત છે. એ અવિધિઓ તો સારી નથી જ, પણ અવિધિ સિવાયનું બાકીનું શુભાનુષ્ઠાન તો સારું છે જ. માત્ર અવિધિની ખરાબીને કારણે સારા અનુષ્ઠાનનો ય ત્યાગ કરી દેવો એ બુદ્ધિનું દેવાળું છે.
હા !
એ વાત ફરી સ્પષ્ટપણે સમજી લેવી કે જેઓ અભવી છે, ભવી છતાં અચરમાવર્તી છે, ચરમાવર્તી છતાં માર્ગાનુસારિતાદિ ગુણોવાળા નથી... તેઓની તો બાહ્ય વિધિવાળી કે અવિધિવાળી કોઈપણ ક્રિયા લગભગ નિરર્થક જ છે, એટલે એવી ક્રિયાઓ ચલાવી લેવાની વાત તો કોઈ જ કરતું નથી. ૩૫૦ ગાથાનું સ્તવન ૦ (૧૨૦)
← OOOORDRODADRO
→»
