________________
- 9998060 - જેની પહેલા ના પાડી, એની જ હવે હા પાડો છો...... આ બધામાં મને " સમજણ નથી પડતી કે વાસ્તવિક તત્ત્વ શું છે ?
ગુર : તારો પ્રશ્ન વ્યાજબી છે, ખૂબ જ માર્મિક છે. લોચાદિ પદાર્થો જિનાજ્ઞા તો છે જ, તો પૂર્વે એનું ખંડન કરવું અને હવે આજ્ઞાપાલનને મહત્ત્વ આપવું..... એ સીધી રીતે જોઈએ તો મનમાં ન જ ઉતરે એવું છે.
પણ આ અંગે મારે ઘણું કહેવાનું છે, એ તું એકદમ શાંતચિત્તે સાંભળજે. ભગવાનની આજ્ઞા બે પ્રકારે છે. (૧) નિશ્ચય – આજ્ઞા (૨) વ્યવહાર - આજ્ઞા.
મુખ્ય છે નિશ્ચય - આજ્ઞા ! પણ એને સાધવા માટે પ્રાય : વ્યવહાર - છે. આજ્ઞાની જરૂર પડે જ..... એટલે એ રીતે વ્યવહાર - આજ્ઞા પણ ઘણી જ. હૈ મહત્ત્વની છે.
આમાં નિશ્ચયાજ્ઞા શું ? એ શ્રી યોગસારગ્રન્થમાં દર્શાવ્યું છે કે आज्ञा तु निर्मलं चित्तं कर्त्तव्यं स्फटिकोपमम् । જ્ઞાનદર્શનશાન જોષીયાન સર્વથા | रागद्वेषादयो दोषा हन्तव्याश्च क्षणे क्षणे । પતાવચેય તા .
અર્થ : ચિત્ત = મન = અધ્યવસાય સ્ફટિક જેવા નિર્મળ બનાવવા એ જિનની આશા છે. જ્ઞાન-દર્શન-ચારિત્ર ગુણો સર્વ પ્રકારે પોષવા, અને પળે ? પળે રાગ-દ્વેષાદિ દોષો ખતમ કરવા.
બસ, આટલી જ જિનની આજ્ઞા છે.
આમાં પતાવત્વેદ શબ્દ દ્વારા એમ જણાવી દીધું કે આ સિવાય બીજી કોઈ છે આજ્ઞા છે જ નહિ. આ પદાર્થ નિશ્ચયનયનો છે. વાસ્તવિક્તા તો આ જ છે કે 8 રાગાદિદોષોનો સર્વથા નાશ અને જ્ઞાનાદિગુણોની સર્વથા પ્રાપ્તિ આ એક જ , વસ્તુ પ્રભુને ગમે છે. લોચ, વિહાર, ગોચરી, તપ, જપ, સ્વાધ્યાય વગેરે બાહ્યક્રિયાઓ એકવાર ન પણ હોય, તો ય જો નિશ્ચયની આજ્ઞા હોય, તો ભયો ભયો ! એનાથી આત્મકલ્યાણ થાય જ ! ભરતચક્રવર્તી જેવા અનંત આત્માઓ આ રીતે માત્ર નિશ્ચયાજ્ઞાના સામર્થ્યથી વ્યવહારાજ્ઞા વિના મોક્ષે પહોંચી ગયા
ભલભભભભભભભ
પણ આનો અર્થ એવો તો નથી જ કે “વ્યવહારાજ્ઞાઓ નકામી છે.” કેમકે
-૩૫૦ ગાથાનું સ્તવન ૦ (૧૧૦),
