________________
ROORD
2
හයවහයහ
વિશુદ્ધિ હોય તો જ આ શક્ય બનશે.
બાકી
‘પારકાઓના નાના પણ દોષો શિથિલતા દેખાય અને પોતાના તરીકે માનેલાઓના મોટા પણ દોષો અપવાદ દેખાય...' એ વિટંબણાઓ આ કાળમાં ઓછી નથી.
‘પારકાઓની શિથિલતાઓમાં એ જીવોની અધમતા દેખાય અને પોતાના તરીકે માનેલાઓની શિથિલતાઓમાં પડતા કાળની, કુનિમિત્તોની જ અધમતા દેખાય...' એવો મિથ્યા વિવેક પણ આ કાળમાં ઓછો નથી.
‘હું કયા ગચ્છનો? કઈ વ્યક્તિનો અનુરાગી ?' એ ભૂલી જિનાજ્ઞાને યાદ કરી એના આધારે જ પ્રવૃત્તિ કરવી એ જ આત્માર્થી જીવોનું એક માત્ર કર્તવ્ય છે.
- x = * -
શિષ્ય : શિથિલોને વંદન ન કરવાથી તેઓ સુધરવાની શક્યતા છે, એમ તમે કહ્યું પણ મારી પાસે તો તદન વિપરીત દૃષ્ટાંત છે. મેં તો સાંભળ્યું છે કે સજ્જનમંત્રીએ સાંજના સમયે એક ગલીના ખૂણામાં કોઈ વેશ્યાના ગળામાં હાથ નાંખીને ઉભેલા, પાન ચાવતા જૈન મુનિને જોયા અને એનાથી પેલા મુનિ ધ્રુજી ઉઠ્યા, એમને ધોર પંશ્ચાત્તાપ થયો, બધું પાપ છોડી પ્રાયશ્ચિત્ત કરી એ પવિત્ર સાધુ બન્યા.
આ દૃષ્ટાન્તમાં સ્પષ્ટ ખ્યાલ આવે છે કે મંત્રીએ શિથિલને વંદન કર્યા અને એનાથી શિથિલ સાધુએ શિથિલતાં ત્યાગી.
જયારે તમે કહો છો કે ‘શિથિલને વંદન ન કરવા, એનાથી એની શિથિલતાઓને પોષણ મળતું અટકશે...' પણ આ બેનો કંઈ મેળ જ નથી.
ઉપાધ્યાય : તેં આપેલું દૃષ્ટાન્ત સાચું એની ના નહિ, પણ એવું તો કયારેક બને. એને મૂળમાર્ગ બનાવી ન દેવાય. બીજી વાત એ કે સજ્જનમંત્રીએ જે વંદન કર્યા, એમાં એમની જોરદાર ચાલાકી હતી. પોતે એક મંત્રી છે, અને સાધુ પાપ કરતા ખુલ્લો પકડાયો છે, એ વખતે એમના વંદન પણ સાધુને જબરદસ્ત ભય ઉત્પન્ન કરાવનાર બનવાના જ. એમની આંખમાં રહેલી ગંભીરતા-મોઢા પરનો ભાવ-વંદનના શબ્દો બોલવાની વિશિષ્ટતા... પેલાને વધુ ને વધુ ભય ઉત્પન્ન કરાવનાર બની રહે એટલે એ પાપો કરતા અટકે એ શક્યતા ઘણી !
જ્યારે તું જે રીતે વંદન ક૨વાની વાત કરે છે, એમાં તો શિથિલ સાધુને ભય ઉત્પન્ન થવાનો સંભવ જ નથી. એટલે શિથિલોને વંદન ક૨વા દ્વારા સુધા૨વાનો - ૩૫૦ ગાથાનું સ્તવન
(૯૩)
KOC
1882
