Page #1
--------------------------------------------------------------------------
________________ (D) De De. the the ine (0) (0) * VIVY* ThaLIyA maMDana pragaTa prabhAvI sAcAdeva zrI RSabhadeva svAmine namo nama: ka zrI zAsanakaMTakoddhAraka graMthamAlA graMthAMka 12 me - zrIparama gItArthavarya aneka zAstronA praNetA vidvadda ziromaNI bahuzrata ' pU. mahAmahopAdhyAya zrI dharmasAgarajI gaNivara kRta svapajJa zrI tatvatarAgiNI graMtharatnano advitIya...akSarazaH.....suvizuddha a nuM vAi kartA :zA....sa....na....ke.. ke....hRA....2.. ka pUjya gaNivarya zrI haMsasAgarajI mahArAja ON YO YO YO )) -: prakAzaka ane prApti sthAna :zrI zAsanakaTakAddhAraka jJAnamaMdira vyavasthApaka : zAha motIcaMda dIpacaMda jI. bhAvanagara, vAyA talAjA, mu. ThaLIyA [ saurASTra ] kiMmata rUA. 8-50
Page #2
--------------------------------------------------------------------------
________________ - - ka ThaLIyA maMDana pragaTa prabhAvI sAcadeva zrI RSabhadevasvAmine namo nama: F zrI zAsanakaMTakoddhAraka graMthamAlA-graMthAMka 12 F rAma gItArtha--aneka proDha graMthonA praNetA-vidvaziromaNibahuzruta|I parama pUjaya mahAmahopAdhyAyazrI dharmasAgarajI gaNivara kRta svapajJa- 5 zrI tavataraMgiNI graMtha ratnano akSarazaH - advitIya - suvizuddha ka anuvAda , a nu vA da ka - zrI devasUra tapAgaccha sAmAcArInA ajoDa saMrakSaka-dhyAnastha svargatapa. pU. AgamoddhAraka AcAryadeva zrI AnaMdasAgarasUrIzvarajI mahArAjazrInA paTTaprabhAvaka nyAya-vyAkaraNa vizArada-svagatapa. pU. AcArya zrI caMdrasAgarasUrijI mahArAjazrInA suviya zAsana saMrakSaka-siddhahasta lekhakapU. zAsanakaTakoddhAraka gaNivarya zrI haMsasAgarajI mahArAja *** kA** za*** ka:zrI zAsanakaMTaka ddhAraka jJAnamaMdira, vyavasthApaka - zAha metIcaMda dIpacaMda che. bhAvanagara - vAyA talAjA - mu. ThaLIyA - [saurASTra] [ prathamavRtti ] kiM. rUA. 8-50 [ kepI 1000 ] }
Page #3
--------------------------------------------------------------------------
________________ . . .. ... .... prA.pti..sthA...na zrI zAsanakaMTakoddhAraka jJAnamaMdira | sarva hakka vyavasthApakaHzA, motIcaMda dIpacaMda che. bhAvanagara-vAyA talAjA mu. ThaLIyA [saurASTra) tathA- prasiddha bUkselara pAsethI paNa maLaze. vIra saM. 2489 - vi. saM. 2019 sane 1963 - zAke 1884 AgAme ddhAraka saM. 13 13 prathamavRtti : - nakala 1000 kiM. rUA. 8-10 F svapajJa zrI tattvataraMgiNu graMtharatnanA ra....ca...yi...tApa. pU. bahuzruta mahAmahepAdhyAya zrI dharmasAgarajI gaNivara prathama-saMzodhaka - pU. AgaddhAraka AcArya deveza zrI AnaMdasAgarasUrIzvarajI mahArAjA. anuvAdaka - pU. zAsanakaMTake ddhAraka gaNivarya zrI haMsasAgarajI mahArAja dravya sahAyaka:rUA. 100morabI zrI jaina che. mU. pU. tapAgaccha saMdha taraphathI rU. 101] A anuvAda graMtha jeozrInI prathama preraNAne AbhArI che te pU. 9. zrI kailAsasAgarajI gaNivaranA sadupadezathI eka saMgrahastha. Comoros jayaMti ghelAbhAI dalAla, vasaMta prinTiMga presa. dhIkarA, ghelAbhAInI vADI-amadAvAda ....... .... ... .. ... . ... .com .. n o . . . certo
Page #4
--------------------------------------------------------------------------
________________ che 5.pU.dhyAnastha svargata-Agama dvAraka-AcArya devezache zrI AnaMdasAgarasUrIzvarajI mahArAjazrInA caraNe Fiebel sA...da...ra-sa... ma...N...Na...+ Boad je bahuzruta mahApurUSa-saMyamayAtrA daramyAna aheniza jJAna-dhyAna-vAcana-manana parizIlana-paThana-pAThanAdimAM apramattapaNe rahIne-aneka hastalikhita pratenuM tathA tADapatrIonuM saMzodhana karIne-ApaNa pU. pavitra 45 Agama-cUrNi-niryuktio-bhALeTIkAo-payannAo-prakaraNa-zAstro Adi seMkaDe ne ekalA hAthe zodhIne mudrita karAvyA che, temaja zrI saMghanA jIvanaprANasamA te 45 AgamAdi zAstrone saMgemaramaramAM tathA tAmrapatromAM ketarAvavA pUrvaka AgamamaMdiramAM padharAvIne yAvaccadradivAkarI banAvyA che! je mahApurUSe, upara jaNAvyA pramANe ApaNuM pavitra AgamanuM sAMgopAMga ane dIrghakAlIna saMrakSaNa karyuM, tevI ja rIte jIvananA bhege paNa zrI sametazikharajI-makSIjI pAvarajI-cArUpajI Adi aneka tIrthonuM suMdara rakSaNa karavA sAthe sva-para pakSanA aneka kumatavAdIone zAstro tathA prAcIna paraMparAnA AdhAre ApavA pUrvaka parAsta karIne vItarAga paramAtmAnA zAsananuM te sarvasvanA paNa bhoge saMrakSaNa karela che, te mahApurUSanA zAsana rakSaNa aMgenA tevA aneka bhegamAMnA eka bhegane anulakSIne atre jaNAvavuM phalita thAya che ke seMkaDo varSothI jena TippaNanA abhAve ApaNuM zrI tapAgaccha saMghe ArAdhanAnI tithio meLavavA sArU caMDAzugaMDunAmanuM jodhapurI paMcAMga sarvAnumate grahaNa karyuM hatuM. te paMcAMgamAM parvatithionI kSaya-vRddhi Ave tene ApaNa apavAdazAstranA AdhAre ApaNe ArAdhanAmAM pUrva ke pUrvatara aparvatithionI kSaya-vRddhi karIne udayAta ane eka tithi rUpe banAvatA hatA, ane te tithione ja jenI tithio tarIke ApaNe prativarSe jaina bhIMtIyAM paMcAMgamAM prasiddhi ApatA hatA. AthI sakala saMghanI ArAdhanA saM. 1992 sudhI ekarUpe sukhe pravartatI hatI. vi. saM. 15nI sAlamAM jyAre caMDAzugaMDu paMcAMgamAM bhA. zu. ane kSaya AvyuM tyAre bhA. zu 3 ne kSaya gaNane bhA. zu 4-5nuM te joDIyuM parva be divasa joDe saMlagna rAkhavuM e pUnama-amAsanA kSaye karAtA terasanA kSayavALA daSTAMtathI nyAyI hatuM chatAM te vakhate keTalAka munirAjee, te nyAyane anusaravuM choDI daIne zrI saMghe nahiM mAnya karela evA bhA. za. 6 nA kSayavALA bIjA ja TIpaNAne grahaNa karavA vaDe zrI saMghe sarvamAnya TharAvelA "caMDAzugaMDu paMcAMgane avagaNyuM, ane te vakhatanI saMvatsarI zrI zAsana-saMghathI judI karI.
Page #5
--------------------------------------------------------------------------
________________ - vi. saM. 1952nI te sAlamAM peTalAda mukAme cAturmAsa birAjelA ApaNu A pUjya zAsanaprANa AgaddhAraka sUrIzvarajI mahArAjazrIe teozrIne tevuM ulaTuM nahi karavAnI prathama take preraNuM ApI hatI. "bAreya mAsa caMDAzugaMDune mAnavuM ane A prasaMga AvatAM te paMcAMgane mAtra eka divasa mATe choDI devuM! ane vaLate divase te pAchuM te ja "caMDAzugaMDuM paMcAMga grahaNa karavuM! e hAsyapAtra rIta ArAdhaka mATe jarAya zobhAspada nathI" ItyAdi paNa samajAvyuM hatuM tyArabAda vi. saM. 1991 tathA vi. saM. 1989nI sAlamAM paNa "caMDAzugaMDu" paMcAMgamAM bhA. zu. 5ne kSaya AvyuM, tyAre paNa "caMDAzugaMDu choDanArAone mukhyatve ApaNA A zAsanaprANa pUjyazrIe ja-vividha nukazAne jaNAvavA pUrvaka tevuM ulaTuM vartana nahi karavA khUba-khUba vinavyA hatA. pariNAme temAMnA cheDA pUjya purUSae te e satyane svIkAryuM. je pUjya purUSae te satyane hetuM svIkAryuM te paNa te satyathI kaI viparIta samajaNanA baLe nahiM; paraMtu mAtra samUhabaLe ja nahotuM svIkAryuM! - tevAmAM vi. saM. 1992mAM- "caMDAzugaMDu'mAM soeka varSamAM nahi Avela bhA.zu. be pAMcama AvatAM pAMcamanA kSaya prasaMganI te pUrvokta salAha nahi mAnanArA pUjyavare muMjhavaNamAM mUkAyA. bhA. zu. 5 nA kSaye. bhA. zu. 6 nA kSayavALuM bIjuM paMcAMga pakaDavAnuM udAharaNa hAthamAM hovA chatAM te udAharaNanA joreya bhA. zu. 6 nI vRddhivALuM anya paMcAMga pakaDavAnI pahela karavAnI keInI paNa hiMmata na cAlI! eTale zrI rAmacaMdrasUri ane tenA samudAya sivAyanA zrI saMghanA piNI seLaAnI bhAge te vakhate caMDAzugaMDune ja vaLagI rahIne zAsanamAnya saMvatsarI ja karavAno nirNaya jAhera karyo. tenuM pariNAma- te satya hakIktane nahi anusaranAra zrI rAmacaMdrasUrijI mATe e AvyuM ke-temaNe paNa caMDAzu, ne te vaLagavuMja paDyuM, chatAM temAMthI ArAdhanA mATenI 60 ghaDI pramANa jenI tithi mAnavAnuM sadAne mATe baMdha karavuM paDyuM! ane pote jainAcArya hevAnI vAta gauNa karIne sadAne mATe laukika paMcAMgagata ajainI tithione ja jenI tithio gaNIne cAlavAnI karUNa sthitimAM-e mithyA sthitine kAyadAnuM rUpa ApInegoThavAI javuM paDayuM! ke-jenAM nukazAne, Aje te teo sahita teone anusaranArAo paNa anubhavI rahela hevAnuM zrI sakala saMghane pratyakSa che. ' - evA te sva-5rahitakAraka evI satya hakIkatanA svAmI-parama gItArtha-dhyAnastha svagata-parama pUjya AgaddhAraka sUrIzvarajI mahArAjazrInA pasAyathI ja huM A graMtharatnane 75 TIppaNIo ane 101 sacoTa praznottarI yukata sAvaMta zuddha anuvAda karavA zakitamAna. banela hovAthI A prabhuzAsananI zAsanAMtamuDI samAna A bhavya graMtharatna; teozrIne sevA bhAve samarpatAM kiMcit RNamuktatAne AnaMda anubhavuM chuM. haMsasAgara :
Page #6
--------------------------------------------------------------------------
________________ vidvata ziromaNI-pU.gacchAdhipati AcAryadeveza zrI mANikyasAgarasUrIzvarajI mahArAjA prati- >> A....bhA...2 .... ..... 3 jeozrIe- dhyAnastha svargata pU. AgaddhAraka AcArya devezazrI AnaMdasAgarasUrIzvarajI mahArAjAzrInI pAse zizu vaye cAritra aMgIkAra karIne teozrInI pavitra nizrAmAM vyAkaraNanyAya-kAvya-keza-prakaraNa-AgamAdi zAstro vagerene talasparzI abhyAsa karyA bAda darzana zAstronuM paNa vAMcana-manana ane parizIlana karavA vaDe jenAgama ne sUkSama avadha prApta karela che, evA jJAnagaMbhIra- ' jeozrIne-sva. pUjya gurUdevazrIe, paMnyAsapade-pAThakapravarapade-ane chelle pitAnI pATe AcAryapade paNa svahaste ja sthApIne gacchAdhipati banAvelA heIne jeozrInI ekachatrIya AjJAmAM Aje zrImat sAgara gacchanA lagabhaga 350 [ sADI traNaso] sAdhusAdhvIjI mahArAje, prAmAnugAma avyAbAdha paNe vicarIne jJAna-dhyAna-vata-tapa-niyamasaMyamAdinI suMdara ArAdhanA karavA sAthe arthagaMbhIra dezanAo dvArA cagaradama ocha- mahatsa-upadhAne-udyApane pratiSThAo-aMjanazalAkAo-pravrayAo-godRvahana karAvavA sAthe zAsanarakSA-tIrtharakSA-jinamaMdire-jIrNoddhAre tathA upAzraye AdinA kAryo karAvavA pUrvaka aneka zAsanahitavardhaka saMsthAo ane pAThazALAo vagere sthApavA vaDe zrI saMgha upara mahAn upakAra karI sva-para AtmAonuM kalyANa sAdhI rahela che, ? jeozrIe-mane A prauDha graMtharatnanI vAcanA, graMthakAramaharSinA hArdane khelavApUrvaka suMdara zailIe Apela havAnA pratApe A vidagya prauDhatama graMtharatnane paNa sarvAga suMdara anuvAda karavA bhAgyazALI banela chuM ane e vikAsanA pratApe te AanuvAdane aMte A graMthagata carcAne anurUpa evI "pavItithibedhaka praznottarI" saMsaka 101 praznottarI paNa raju karI zakela chuM, evA paramepakArI- teozrIe-A samasta anuvAda graMthanI presakapInuM pitAnA kImatI TAImane bhega ApIne bArIkAIthI avalokana karI ApavA sAthe kImatI sudhArA paNa sUcavIne mArA upara mahAna upakAra karela che! evA guNagaMbhIra- te prazAMta-dAMta-mahaMta paramapUjya gItArtha praNa gacchAdhipati AcArya varya zrI mANikayasAgarasUrIzvarajI mahArAjazrIne atra AbhAra raju karavA vaDe kicit RNamukata thata bAla ki.ka..2- haMsasAgara..
Page #7
--------------------------------------------------------------------------
________________ para ThaLIyA maMDana zrI ciMtAmaNI pArzvanAthAya name namaH | pra.... kA.........kI.......ni............na AjathI 400 uparAMta varSo pUrve - zrI vItarAga paramAtmAnA zAsanAlaMkAra zrImattapAgacchamAM thayelA zrImat -tapAgacchagaganadinamaNI parama pUjya bahuzruta mahAmahopAdhyAyajI zrI dharmasAgarajI mahArAjazrIe racela "svapajJa zrI tavataraMgiNI? nAmanA prauDha ane TaMkazALI graMtharatnane 75 TIppaNIo ane 101 zAstra ane suvizuddha paraMparAnusArI praznottarIthI suvizuddhapaNe suzobhita e-A bhavya ane bhagIratha anuvAda graMtha "zrI zAsanakaTakeddhAraka graMthamAlAne 12 mA graMthAka tarIke prasiddha karI Aje zrI saMghanA pavitra karakamale padharAvatAM ame atIva AnaMda anubhavIe chIe. zrI mahAvIradevanA- zAsananI aMdara adyApiparyata pUjya aneka mahAsamartha zAsana saMrakSaka jJAnI mahApurU thaI gayA che, varte che ane vartaze. e mahApurUSanA pratApeja bhagavaMtanuM zAsana pravatyuM che, pravarte che ane haju 18pa61 varSa sudhI cAlavAnuM ja che. chatAM duHSamakAla hovAthI A kAlamAM to bhagavaMtanA-"mArA zAsanamAM aneka mata matAMtare thaze, zAsana cAlanI jema caLAze." ItyAdi vacanene ApaNe phalitArtharUpe anubhavIe chIe, ane te sahu kaI kalyANakAmI AtmAone mATe bhAre duHkhane viSaya che. chatAM prabhuzAsana sva-parane hitakArI hovAthI te duHkhane avagaNIne paNa prabhu zAsananuM yathAzakti saMrakSaNa karavuM e sau koI ArAdhakanI pharaja thaI paDe che. - tadanusAra-A pUjya bahuzruta mahApurUSa mahAmahepAdhyAyajI zrI dharmasAgarajI gaNivarazrIe pitAnA samaye vartatA-zAsana vighAtaka aneka kumata pAkSikene zAstrabaLe ekalA hAthe paNa sajajaDa parAbhava karIne prabhunAM zAsananuM prANasaTosaTa rIte AbAda rakSaNa kareluM che. prakhara vidvattAne varelA teozrIe, aneka prauDha graMthanI paNa evI te sughaDa-prauDha ane suMdaratama racanA karela che ke-jemAMnI keI ja ekAda paMktineya adyApi paryata ekAda pratipakSI paNa asatya TharAvI zakela nathI. e mahApuruSanI paMkitaonA yathArthabhAvamAM nija gacchanA tatkAlIna ane vattamAnakAlIna keTalAya vidvAnane caMcapraveza azakaya jaNAye che! - uparokata hakIkatanuM teozrIkRta A "pajJa zrI tavataraMgiNI, nAmanA graMtha te nAnuM ja chatAM sabala udAharaNa che. jemake-"tapAgacchanI avicchinna sAmAcArIne pramANika lekhAvanAra A bhavya graMthane vikramanI sattaramI sadImAM kharataranA pagale zrI siMhavijayajI nAmanA tapAgacchanA sAdhueja "sAgara bAvanI'mAM-"kumatikAla'ne "tattvataraMgiNI, pANImAMhi banyA, ema kahevAnI karelI mUrkhAmI, A graMthamAM teono caMcapraveza ja nahiM thavA pAmela hovAnuM sUcaka che, ane (A anuvAda graMthanuM dattacitte vAMcana karyA bAda harakeI zAsanapremI kahI zake tema che ke-) vartamAna navAtithimatI tapAgacchIya vidvAne mAMnA te eka paNa vidvAna mahAzayane A graMthanI paMkitaone satya artha sUjha ja nathI." A graMtharatnamAM-parvatithi kone kahevI, mAnavI ane ArAdhavI? e bAbata suMdara spaSTIkaraNa karavAmAM Avela che. AzA che ke-"ApaNA samAjamAM parvatithinI ArAdhanA
Page #8
--------------------------------------------------------------------------
________________ [ 7 ] bAbatamAM chellA paccIzeka varSathI mUla mArgathI bhUlA paDelA kalyANakAmI mumukSuo, A abhUtapUrva graMtharatnanuM je sUkSmadaSTie ane madhyasthapaNe vAMcana-manana ane parizIlana karaze te jarUra pAchA mUlamArge AvI javA bhAgyazALI banaze." zrI tatvataraMgiNuM graMtharatnane-A akSarazaH suvizuddha ane advitIya anuvAda, pU. zAsanakaMTakedAraka gaNivarya zrI haMsasAgajI mahArAjazrIe traNa varSanA satata parizrame taiyAra karIne zrI zrI zAsanakaTake ddhAraka saMsthA dvArA ane prasiddha karavA suprata karela che, te badala atra ame pU. gurUdevazrIne parama AbhAra vyakta karIe chIe. A graMtharatnanA-samasta viSayane vyavasthita goThavanAra-pU. zAsanakaTakeddhAraka gaNivaryazrInA ziSyaratna-zAMtamUrti pU. munirAja zrI munIndrasAgarajI mahArAjazrIne tathA A mUla saMskRta graMtharatnanI aneka hastalikhita prate maMgAvIne mUla mudritaprata sAthe meLavIne tAravelA aneka pAThAMtaro ke je-A graMtharatnamAM prasiddha karyA che] tAravIne azuddhio dUra karavA pUrvaka mUlagraMthagata lakhANanI sAthe javAnuM ane te pAThAMtare sahita taiyAra banAvAyelA mUla saMlagna saMskRta lakhANa parathI pUgurUdevazrIe taiyAra karelA A anuvAdane sAvaeNta tapAsI javAnera paNa kepIo karavA pUrvaka presakepI taiyAra karavA temaja bArIkAIthI samasta praphe tapAsavAne traNa varSa sudhI satata parizrama uThAvanAra pU. tiviMdu vidvaddavarya sunirAja zrI narendrasAgarajI mahArAjazrIne paNa atra AbhAra vyakta karavAmAM Ave che. A graMtharatnane- suvizuddha banAvavAmAM upayogI nIvaDela zrI surata jainAnaMda pustakAlaya, zrI khaMbhAta vijayanemisUrijI jJAnabhaMDAra tathA surendranagara zrI jaina saMghanA jJAnabhaMDAramAMthI prApta thayela zrI tattvataraMgiNInI hastalikhita prate badala te te prate ekalanArA dareka vahIvaTadAra mahAzayane paNa atra AbhAra mAnavAmAM Ave che. A graMtharatnane- chapAvavAnI vyavasthA karI ApanAra temaja pitAnA kiMmatI TAImano kevaLa sevAbhAve ja ane vAraMvAra paNa satata bhega Apa paDela hovA chatAM kadiya kheda nahiM dharAvavA pUrvaka AvA moTA graMthanA dareke dareka pahelAM ane chellAM buphe kALajI pUrvaka tapAsanAra tathA philDIMga temaja bAIDIMgaane jekeTa vagere paNa samasta kArya karAvI ApanAra amadAvAda nivasi parama sevAbhAvI-dharmaparAyaNa sanniSTa-tapasvI zrAddhavarya-zeTha zrI sArAbhAI popaTalAla gajarAvALAne tathA A mahAna graMtha, daseka mahinAmAM pUrNa lAgaNIthI suMdara rIte chApI ApanAra-amadAvAda vasaMta presanA ekavacanI mAlIka zrIyut jayaMtilAla ghelAbhAI dalAlano paNa atra AbhAra mAnavAmAM gaurava anubhavIe chIe. aMtamAM zrI sakala saMghane-vijJapti karavAmAM Ave che ke A graMthamAM ApaNA zrI saMghamAMnA keIpaNa vidvAna mahAzayane sarala buddhie koIpaNa sthaLe azuddha-ayogya-asaMbaddha ke guTaka artha jaNAyate teozrIe vigatathI amane jAte ja jaNAvavA kRpA karavI. ke-jethI bIjI AvRttimAM teozrIne AbhAra mAnavA pUrvaka sudhAro karI zakAya. A graMtharatnamAM-daSTideSa ke presaSathI kayAMI azuddhi rahI javA pAmI hoya to te vAcakoe sudhArIne vAMcavA vinaMti che.
Page #9
--------------------------------------------------------------------------
________________ pU. zAsanakaTakIddhArakazrIe sudhArelA aneka prakAzakonA kara graMtha tathA beMkonI yAdI. kA 2 naMbara graMthanuM nAma kartA vigere prakAzaka 1 tAttvika praznottara bhA. 1 le pU. Agama dvArakasUrIzvarajI ma. AgaddhAraka saMsthA surata 2 siddhacakra ArAdhana vidhi saM. paM. zrI caMdrasAgarajI ma. R. cha. nI peDhI ujajaina 3 dezanA saMgraha vi. 1 le. saM. paM. zrI hemasAgarajI ma. gAMdhI ra. pA. vejalapura jaina-sUkata-saMdeha; saM. u. zrI kailAsasAgarajI ma. vijApura jaina jJAnamaMdira 5 zAstrIya pUrAvA saMgraha: bhA 1 saM. muni caMdasAgarajI ma. gI. du. maNIyAra muMbaI 6 parvatithi prakAza timira bhAskara saM. muni vailokya sAgarajI ma. sA. me. dI. ThaLIyA 7. zAstrIya pUrAvA saMgraha; bhA. 2 saM. muni caMdanasAgarajI ma. pa. ke. jhaverI muMbaI 8 praznottara vATikA bhA. 1 : saM. muni jitendravijayajI ma. jaina tattva. vidyApITha pUnA sa..Na..sa..Na....ja.vAba le. muni kSemakarasAgarajI ma. pa. rU. vakhArIyA surata 10 sUtaka vicAra bhA. 1, prata. saM. muni caMdanasAgarajI ma. caM. sA. jJAnabhaMDAra vejalapura prAraMbhika-pA..ya..kra... saM. muni jitendravijyajI ma. jaina tatva. vidyApITha pUnA 12 asvAdhyAya vicAra bhA. 2. prata. saM. muni caMdanasAgarajI ma. . caM.sA, jJAnabhaMDAra vejalapura 13 prAthamika-pA..ya..ka.ma. saM. muni jitendravijayajI ma. jaina tatva. vidyApITha pUnA tera-kAThIyAnuM-svarUpa le. paM zrI suzIla vijayajI . ne.lA. jJAnamaMdira boTAda praveza - pAThyakrama. vi. 1 le. saM. muni jitendravijayajI ma. jena tattva vidyApITha pUnA zAzana - jaya - patAkA. le. vidvAna 93 paMDita. zeTha jha. rA. navasArI jIva - tattva - vicAra. le. cImanalAla. da. gAMdhI maNivi.jaina graMthamAlA.lIMca | snAtrapUjA - ane - stavane. saM. mA. chaganalAla.de.mahuvA gAMdhI. pha.khe. bhAvanagara 19 namaskAra mahAmaMtra nibaMdha risakaMpikA] paricaya bhA. 3 jaina tatva. vidyApITha pUnA 20 tatvArtha praznottara bhA. 1le. li. tathA pra.zrI zaMkaralAla DAhyAbhAI kApaDIyA muMbaI : 21 pU. AcAryadeva zrI vijayakumudasUrIzvarajI ma. nuM jIvana caritra: le. muni zrI meravijayajI ma. 22 pU. AcAryadeva zrI vijaya surendrasUrIzvarajI ma. nuM jIvana caritra. le. muni yaMtavijyajI ma. ArAdhanAmAM amAvAsyAdi be parvatithi karAyaja nahiM ...le. muni zrI vimaLasAgarajI ma. tapAgacchanI AcaraNuM Agama ane paraMparAnusArI che. saM. paM. premavijayajI ma. 25 devasUra tapAgacchIya zrI caturvidha saMghane sUcanA. le. muni zrI vimaLasAgarajI ma. 26 tithi carcAnuM tAravaNa [pAlItANAmAM thayela duHkhada parAjya] pA. 3. vakhArIyA. surata. 27 saralAbahenanuM punitapaMthe prayANa yAne-Adarza pratrajyA [pra. koThArI kIracaMda zIvalAla. gRhapati zrI pAnAcaMda ThAkarazI jena boDIMga surendranagara) 28 ThaLIyA-bhAvanagaranA dIkSA mahotsavanI bhavyatA [pra. dezI haThIcaMda meghajI tathA gAMdhI phatecaMda khoDIdAsa] ThaLIyA. 29 Adarza--jIvana-saurabha. [ sva.pU. sAdhvIjI zrI raMjanazrIjI ma.nuM jIvana caritra pra. zA. me. dI. ThaLIyA. 30 thI 32 vidyA saMgIta sAritA. A. 1 thI 3. pU. sAdhvIjI zrI vidyAzrIjI ma.kata ] pra. zA. mo. dI. ThaLIyA. + & A che ja
Page #10
--------------------------------------------------------------------------
________________ zrI devasUra tapAgaccha sAmAcArI saMrakSaka-gItArtha sAvabhema-dhyAnastha svargata pU. AgamAddhAraka AcAryadeveza zrI AnaMdasAgarasUrIzvarajI mahArAjazrInApaTTaprabhAvaka nyAya vyAkaraNa vizArada sva. pU A zrI caMdrasAgarasUrijI ma.nA | vineyaratna siddhahastalekhaka zAsanasaMrakSaka janma : vi. saM. 1954 T kArtika vadi 6 sema ThIyA zAsanakuTadvAraka? birUdanI prathama jAherAta vi. saM. 2007 mahA zudi 13 sUryapUra dIkSA Maa vi. saM. 1987 kArtika vada 3 muMbaI 'zAsanakeddhAraka birUda samarpaNa vi. saM. 2007 mahA vadi 5 moTI TALI jaina saMdha pAlItANA vaDI dIkSA vi. saM. 1987 mAga0 zudi 1 muMbaI gaNipada vi. saM. 2015 mahA vadi 13 gurU cANamA pU. zAsanakaTakeddhAraka gaNivarya zrI haMsa sAgarajI mahArAja - je... ...zrI. e zrI piMDaniyukti AgamagraMthane zrI zrAddhapratikramaNusUtrane tathA zrI tatvaraMgiNIgraMtharatnonAM suviziSTa - akSarazaH - anuvAda karyo che. dIpaka prinTarI : amadAvAda
Page #11
--------------------------------------------------------------------------
Page #12
--------------------------------------------------------------------------
________________ DhaLIyA maMDana zrI zakhezvarajI pArzvanAthAya namaH * pra....tA.........nA ------ ----- prabhuzAsananA nAyaka zrI sudharmAMsvAmInI sIdhI pATapara'parAne bhajatA zrImattapAgacchane viSe pravarttatI padmarAdhana viSayA sAmAcArI, 'prAcIna arvAcIna samasta gItA puMgavA dvArA prabhuzAsananI AdithI pracalita hAvArUpe temaja zAstra ane para parAthI paNa suvizuddha hAvArUpe prabhuzAsanamAM anekavAra siddha thaela che' ema kalyANakAmI vidvAcakane A granthanA parizIlanathI saheje samajAya tema che. A granthanuM vAcana ane vAcana mAda manana karanAra vidvare A granthamAM sahelAIthI praveza thAya e sArU granthanuM vAcana karatAM pahelAM A nIce darzAvAtI sAta hakIkatAne graMthanuM vAMcana karatI vakhate khAsa dhyAnamAM rAkhavAnI che. graMthavAcanamAM harapaLe dhyAnamAM rAkhavAnI sAta hakIkatA (1)-ApaNAmAM jaina jyotiSazAstro uparathI prathama jainapaMcAMgA banAvavAmAM AvatA hatA ane te pachI te paMcAMgAmAM AvatI azapramANa adhUrI mUla tithine jainI 60 ghaDInI ArAdhanA mATenA divasa pramANanI pUrI jainI tithie manAvAtI hatI. kAladoSe jaina jayeAtiSazAstranA keTalAka bhAga naSTa thavAne lIdhe varSamAM 'cha' tithine kSaya ja darzAvanArAM tevAM jainapacAMgA banAvavAM azakaya anyAM! (2)-A rIte banavA pAmela ApaNAM paMcAMganA abhAvamAM paNa ApaNe mahinAmAM divasanA cAvIzeya kalAka ArAdhavAne yAgya gaNAtI khIja-pAMcamathI mAMDIne pUnama-amAsa pa ta AvatI 12 patithi tA ArAdhanAne mATe prApta karavI ja rahI. * (3)-AthI te tithie meLavavA sArU (pU. ha`bhUSaNagaNa nAmanA mahApuruSe vikramasa'vat 1486 mAM racelA zrI paryuSaNA-sthitivicAra' saMjJaka prAcIna ane pramANika granthamAMnA--" ati dha viSamajAjAnumAvAiTippana vyachinna, sataptapravRtti khaMDita-sphuTita taduparyaSTamIcaturdazyAdikaraNe tAni sUtroktAni na bhavantItyAgamena lokaizca samaM paraM virodhaM vicArya sarvapUrvagItArthasUribhirAgamamUlamidamapIti pratiSThAdIkSA disarvakAryamuhUrtteSu laukika Tippanakameva pramANIkRtaM, 'sunizcitaM naH parataMtrayuktiSu, sphuranti yAH kAJcana sUktisaMpadaH // tavaiva tAH pUrvamahArNavoddhRtA, jaguH pramANaM jinavAkyavipuSaH // 1 // siddhasena divAkara vAcAnat ataH sAMpratagItArthasUribhirapi tadeva pramANIkriyamANamasti // " 1
Page #13
--------------------------------------------------------------------------
________________ [10 ] e TaMkazALI vacana mujaba ) Aja pUrvenA pUjya sarvagItArthapaMgoe jaina tiSazAstrathI viruddha paNe tithionI vRddhi paNa darzAvanArA laukikaTipaNAne laukika mAnIne nahi; paraMtu AgamamUlaka mAnIne pramANa karyuM. tadanusAra vartamAnamAM paNa zrIsaMgha, te TippaNAne AgamamUlaka mAnIne pravarte che. (-ArAdhanAne aMge tithi nahi, paraMtu tithine aMge ArAdhanA hevAthI A dhakane ArAdhanA mATe prathama take sUryodayathI bIjA sUryodaya sudhInI 60 ghaDI pramANuvALI parvatithi nakkI karavI rahe che. jyAre laukikaTi5NAmAM te tithio, ke pUrvANakAlathI te kaI madhyAhnakAlathI to koI aparANakAla AdithI zarU thatI hoya che; paraMtu sUryodayathI zarU thatI te kaI ja tithio hotI nathI, temaja divasanI 60 ghaDI pramANunI ArAdhanA mATe joItI 60 ghaDInI pUrNa paNa hotI nathI. (5)-AthI jainomAM laukikaTippaNamAM darzAvelI tithio, ArAdhanAnI tithio tarIke svIkArya banatI nathI, paraMtu ArAdhanAnI tithio prApta karavAnA sAdhanarUpe svIkArya bane che. e sAdhana tarIkenI laukikatithionuM sAdhya ArAdhanA mATenI 60 ghaDInA pUrA pramANuvALI jenI tithio hoya che. tevI jenI tithie, anavasthitapaNe zarU thatI ane apUrNa evI te mULa lakika tithione sUryodayathI anya sUryodaya sudhInI 60 ghaDInI pramANapUrNa lekhAve te jenI apavAda lAgu karavAmAM Ave te ja prApta thaI zake. (6)-AthI ArAdhanA mATe tevI pUrNa jenI tithio prApta karavA sArU ApaNuM pUrvAcAryoe, laukikaTippaNugata tithionI (pUrvANakAlavyApinImadhyAhnakAlavyApinI vagere) anavasthAne tathA apUrNatAne dUra karIne eka sUryodayathI bIjA sUryodaya sudhInI avasthA tathA 60 ghaDInI pUrNatA lekhAve tevuM-"DAi nA tithI nA unALa, rIDa (pUrvAhakAlavyApinI-aparAhaNyApinI0) kIramANIpa // ANAbhaMga'NavatthA micchatta virAha of mdhe " e jenI apavAdasUtra racela che. e jenI apavAdasUtrathI jotiSajanya laukika tithione prabhuzAsananI AdithI saMskAra apAta rahela che ane tema karIne tagata laukikapaNuM dUra karavA pUrvaka te laukika tithione eka sUryodayathI bIjA sUryodaya sudhInI ArAdhya jenI tithio banAvavAmAM Ave che e prakAranA saMskAra pachIthI ja tene ArAdhya tithio mAnavAmAM Ave che, ane jemAM te ja tithionI jainI tithi svarUpe ArAdhanA karavAmAM Ave che. laukikatithio tevA prakAranI nahi hovAthI jemAM te ArAdhavA gya manAtI nathI ane tethI tenI ArAdhanA karavAmAM AvatI nathI. A vastuthI e hakIkata paNa spaSTa thAya che ke "jene mAM je udayAt tithi mAnavAnuM kahevAya che te kaI mUlasUtrane AdhAre kahevAtuM nathI, paraMtu mUla nahi evA A "vayaMti " apavAdasUtrane AdhAre ja kahevAya che. mUla te laukika TippaNugata tithie ja che." e apavAdasUtra paNa TippaNanI tithiomAMnI je tithie sUryodayavakhate vartatI hoya che te tithione ja tevI jenI tithi banAvavA samartha
Page #14
--------------------------------------------------------------------------
________________ [11] che. je tithio sUryodaya vakhate vattatI na hoya ke be sUryodayane pAmelI hoya tevI parvatithi ene te e jenI apavAdasUtra paNa sUryodayathI bIjA sUryodaya sudhInI jainItithi banAvavA samartha nathI. | (7)-AthI [ pUrvoktarItyA laukika TippaNAmAM jenI tithio nahi hovAthI jema te TippaNamAM sUryodaya vakhate vartatI tithiomAMthI e-"vayaM"i vALA apavAdasUtrathI ja ApaNAmAM pUrNa jenI tithione prApta karavAmAM Ave che tema] laukika TippaNAmAM sUryodaya vakhate nahi vartAtI tathA be sUryodayane pAmelI parvatithione pUrNa jenI tithi tarIke prApta karavA sArU laukika TippaNAmAMnI tevI kSINa-vRddha parvatithione-e "kami" vALA apavAdasUtranA paNa apavAdasUtra tarIkeprAcIna pUjya jainAcArya mahArAje racela " pUrva tithiH - jANa tatha " e sUtra lAgu karavA vaDe temAMnI kSINa tithine te kSINa tithivALA sUryodayathI bIjA divasanA sUryodaya sudhInI tathA be sUryodayane pAmelI vRddha tithine temAMnI bIjA divase pahoMcelI tithivALA bIjA sUryodayathI te pachInA bIjA sUryodaya sudhInI tithirUpe jenI tithio prApta karavAmAM Ave che tema karavAmAM e "kami ." apavAda, te " pUrvA ' apavAdane utsarga paNa bane che. atre eka vAta vadhu khyAlamAM rAkhavI Avazyaka che ke-A banne apavAda TippaNAmAMnI ekavaDI parvatithinA kSaya-vRddhi prasaMgane ja anulakSIne levAthI TippaNanI 14415, 1440) ane bhA. zu. 445 jevI jeDIyA parvatithimAMnI aMtima parvatithinI kSaya-vRddhi prasaMge lAgu karavAnA hatA ja nathIH ekavaDI parvatithinI kSaya-vRddhi prasaMge ja lAgu karavAnA hoya che. tevA jaDIyA parva prasaMge te- " kSe pUrvo pUrvA, thAvartamAtAtti' ItyAdi sUtrone anusarIne vartatA zrI haripraznanA "govazAturo," saMvata 1665nA 'athai chu kSi umare ?i" tathA zAstrIya pUrAvAomAMnA "thorA pa0 tIvAya pArA' ItyAdi pATho mujaba terasa ane trIjI ja kSaya-vRddhi karIne te jeDIyAM parvo te saMlagna be divasa joDe ja rAkhavAnI avicchinna paraMparAne anusaravAmAM Ave che. e hakIkatothI rUDha sAmAcArI Aje zAstromAM paNa mojuda che. pUrvanA ApaNA pUjya AcAryapaMga Adi samasta gItAthapuMgavee avicchinnapaNe AcarelI e hakIkatathI paripUrNa zrImattapAgacchIyA sAmAcArI prati vikramasaMvat 1204 AdithI nIkaLelA kharatarAdinA AkSepone parihAra karavA pUrvaka te sAmAcArIne bhagavaMta zrI sudharmAsvAmIjInI 44mI pATe vikramanI teramI zatAbdinI AdimAM thaelA "tapa" birUdadhArI pUjya AcArya zrI jagaccandrasUrIzvarajImanI pAMcamI pATe paMdaramI zatAbdinI AdimAM thaelA sthAvara-jaMgamaviSApahArI zrI devasuMdarasUrIzvarajI vinaya jJAna samudra pUjya jJAnasAgarasUrIzvarajImanA siddhAMtAlApake ddhAraka gurubaMdhu] pU. AcArya pra4 zrImAna kulamaMDana
Page #15
--------------------------------------------------------------------------
________________ [ 12 ] sUrIzvarajI mahArAje "zrI vicArAmRtasArasaMgraha" nAmanA granthane viSe, almI paTe thaelA te pUjya AcArya zrI devasuMdarasUrIzvamAnI pATe gaNanA svAmI tarIke niyukta thaelA pUjya zAsanadhuraMdhara AcArya zrI somasuMdarasUrIzvarajI ma.nA sahasAvadhAnI prathama ziSya pU. AcAryapravara zrI munisuMdarasUrIzvarajI mahArAje "gurnAvalI ne viSe tathA te pachInAM prAcIna gItArthapravaroe, paryuSaNasthitivicAra - zAstrIyapUrAvA... gata aneka prata ane zrI devasUrapaka' vagerene viSe kaSTathI saMgrahita karelI ane zodhelI mojuda che. je ke- AvI avicchinna prAcIna AcaraNa, pite ja pramANika lekhAtI hevAthI tene zAstrAdhAranI apekSA ja rahetI nathI, chatAM A sAmAcArI te vidyamAna zAstrothI paNa pramANa che. ane tethI A sAmAcArIne zAstrazuddha nahi hevAne bahAne paNa gADha mithyAtvI sivAya koI ja nivI zake tema nathI. A granthanA kartAnI ajoDa mahattA. Ama chatAM paNa A mUlamudritagraMthanA upakrama anusAra-"kAlakrame karIne tenI pahelAnA temaja pachIne zrI jinezvara bhagavaMtanA zAsananA pratyenIkavAdIo, aneka prakAre kUTa vAta upajAvI kADhIne zrI jinezvarabhagavaMtanA satya gaNAtA zAstravacanane paNa asatya lekhAvatA thakA pitAnAM cheTA rUpIyA jevA jUThA ane asaMbaddha vacanane paNa AgamAdinAM vacano tarIke jaNAvatA hatAje sattaramI zatAbdimAM zrImattapAgacchaprAsAdanA staMbha samAna A mahA samartha zrImanmopAdhyAyajI zrI dharmasAgarajI maharSi na thayA hota to zrImattapAgaccha kaI ja dazAne pAmyo hota? e vAta vivekIhudayathI samajavA jevI che. A vAta abudhajanene svane paNa samajAya tema nathI. 444" pU. mahepAdhyAyajInAM vacanonI avyAhatatA aMge hAyavarALa. zrImAnuM mahepAdhyAya dharmasAgarajI maharSinAM vacanonuM avyAhatapaNuM hevAthI ja= teozrInAM vacane koIpaNa upAye khoTAM TharAvI zakAya tema nathI ema lAgavAthI ja teozrIne pratyuttara ApavAnI asamarthatAne lIdhe dveSAgnithI saLagatA aMtaHkaraNe gharamAM ja gAjIne nAcavAnI karUNa sthitimAM mUkAelA kupakSI ghuvaDoe, pitAnA kabajAmAMnAM teozrInAM vacanane pitAnAM sthAnamAM ja jaLamAM nAkhIne (vartamAnavata) pokAryuM ke temanI uktio jalazaraNa karI che!' paraMtu Aje paNa jovAya che ke-e mahApuruSanAM samasta vacane ane zAsanapradIpaka kAryo, zrI zAsanasaMghamAM sUryavat prakAzamAna hoI pratipakSIone cUpa rahevAnI pharaja pADI rahela che. udAharaNa- matAvijJAMguThImannatimitafja' vagere. A granthanI racanA, kharatarIya mAnyatAnA nirAsa arthe che. tevA-prabhuzAsanane chinnabhinna karanArA dareka kuvAdIonAM mukhane nirapavAda baMdha karavuM
Page #16
--------------------------------------------------------------------------
________________ [13] . pUrvaka prabhukathita vacanane nija pratinA te prAyaH sAva dipha AkramaNa samaye paNa ajoDa nIDaratAthI TakAvanAra A tatkAlIna vidvacchakhara-zAstra prANa-zAsanastaMbha parama pUjaya zrI dharmasAgarajI mahopAdhyAyajIe, tithivAdamAM kharatarane ardhajaratIya nyAya svIkAratA joIne temanI mAnyatAonA nirAsa athe AkAzagaMgAnI jema nirdoSa svarUpa paddhattivALI ane svayaM racela vRttithI zobhatI evI A "zrI tatvataraMgiNuM" mahAgraMthanI avyAhata vAkyaracanA pUrvaka bhavya racanA karelI che! pravacanaparIkSAnI mahattA saMjJaka pustaka vAMcavuM Avazyaka che. - pUjya mahepAdhyAyajIe A zrI tattvatAragiNa graMtha, pite racelA zrI pravacana parIkSA maMthanA mUlasUtro racyA te pachIthI ane te sUtranI paNa pite ja racelI dasa hajAra uparAMta zleka pramANa (dasa kumatane sacoTa nirAsa karanArI) bhagIratha ane bhavya TIkAnI racanA pahelAM racela hovAnI vAta te A mUlagraMthanA pR. ra9 uparanI 34 mI gAthAnI TIkAmAMnA-pitAtu matAttivivArathaifmApauSadhacavathApakathAraMtavya" vagere A graMthagata vacanethI vizeSa chUTa che. A pUjya mahAmahopAdhyAyajIe, seMkaDo graMtho racyA hovAnI vAta te ati prasiddha ja che. A pUjya zAsanastaMbha mahAmahepAdhyAyajI maharSine cittAkarSaka satya itihAsa vagere jANavAnI jijJAsAvALA vAcakavaree zrI pravacanaparIkSA" nAmanA bhagIratha graMthanA uddaghAtamAM jaNAvela "pravacanaparIkSAnI mahattA" nAmanuM gUrjara bhASAmAM zebhatuM pU. AgaddhArakazrI viracita pustaka vAMcavuM ati Avazyaka che. ke-jethI "zrI vijayatilakasUrirAsAdimAMnAM dveSa ane ajJAna mUlaka kathana vagere vaDe A mahApuruSanA addabhuta pratApane hINa oLakhAvavAnI samAja chetarapIMDI karanArA pAmara AtmAo, satyanA khullA zatruo havA rUpe tarata ja bhAse tema che. A granthanI sarvoparitA A kamatavAdikuMjarakesarI-paramapUjya zrImattapAgacchIya mahAmahopAdhyAya zrImAna dharmasAgarajI gaNivare ApaNI zrImattapAgacchIya prAcIna sAmAcArIne navapallavita banAva nArA A TaMkazALI grantharatnanI addabhUta racanA, vikrama saMvata 1615mAM karelI che. AjanI jema teozrInA samaye paNa laukikaTippaNumAMthI ArAdhanAne mATe te [A lakhANanA agrabhAge jaNAvela kalamavAra sAta hakIkata mujaba] 60 ghaDI pramANavALI jenItithiene ja prApta karavAmAM AvatI hatI ane pachIthI ja te tithienI ArAdhanA karavAmAM AvatI hatI, e vAtanI A prauDhatama grantha, atIva spaSTa sAbItI Ape che. AnuM mukhya kAraNa e che ke-pUjya graMthakAra maharSie, A graMthamAM-"TippaNanI AThamacaudazanA kSaye sAtama ane terasanuM nAma paNa levuM baMdha karIne AThama ane caudaza ja kahevI, e vagere vartamAna AcaraNa mujaba atIva spaSTa karyuM che ane kahyuM che."
Page #17
--------------------------------------------------------------------------
________________ [14] graMthakArazrInA samaye paNa cAlu AcaraNA ja hovAnuM pramANa A graMtharatnane viSe e prakAre kharatarAdi sAthenA ja tithivAdAdi sivAya zrImattAgacchIya tithivAdAdinI te gaMdha sarakhIye nahi hovAthI A grantharatnanuM AmUlacUla parizIlana karI janAra keIpaNa madhyastha vidvAnane kabUla karavuM paDe tema che ke "A pUjya graMthakAramaharSinA samaye paNa ApaNe zrImattapAgacchamAM virAjatA te vakhatanA samasta pU. dhuraMdhara, parvatithinI ArAdhanA bAbatamAM te ApaNI vartamAna prAcIna AcaraNa mujaba TippaNanI tithio uparathI ArAdhanAne yogya 60 ghaDInI ArAdhya jenItithi banAvIne ja pravartatA hatA."A vAta 'miDhiga vachare karaNa bimAro." e AgamavacanathI, saMvata 1587nA zrI AnaMdavimalasUrIzvarajI ma.nA paTTakathI ane zrI vijayahIrasUrIzvarajImanA "thozI jatu. jiya' pATha vagerethI paNa sAbIta che. eTaluM ja nahi, paraMtu A granthakAramaharSinI hayAti bAda tera varase eTale ke-saMvata 1665 varSe kharataragacchIya zrI guNavinaye racela "utsutrakhaMDana" graMthamAMnuM "vRttI pati hire ja vima? "=be pUnama-amAsa vakhate pahelI pUnama-amAse pAkSika kare che, e zuM?" e tapAgacchanI AcaraNa aMge tapAgacchIne kharatare jaNAveluM AkSepaka vAkya paNa pUravAra karI Ape che ke-te samaye paNa tevA prasaMge zrI tapAgacchamAM ApaNuM vartamAna be terasavALI AcaraNa ja avicchinnapaNe pravartatI hatI. 1 nave tithimata ane tenI AcaraNA to saMghavaMcanA ja che. A dareka spaSTIkaraNa prati bArIka lakSya ApIne A granthanuM manana karavA pUrvaka parizIlana karavAthI sujJa vAcakane spaSTatayA khyAlamAM Avaze ke- "A bhavyatara graMthamAM tapAgacchIya tithibhedanI te gaMdha paNa nahi hovA chatAM ane TippaNAgata tithinI kSayavRddhi prasaMge paNa ArAdhanAmAM te ApaNuM prAcIna ane avicchinna AcaraNa mujaba mahinAmAM bAra parvatithine eka sUryodayathI bIjA sUryodaya sudhInI jenI tithi banAvIne te pachIthI ja te tithione ArAdhya gaNavAnuM spaSTatara jaNAvela hovA chatAM saMvata 192thI laukika TipaNAnI ja tithi mAnavAne svecchAe navo tithimata kADhanAra vartamAna tapAgacchIya A0 zrI vijayarAmacaMdrasUrijI ane temane gatAnugatie anusaranArAoe, te nimUla matane ane te kapilakalpita matAnusArI pitAnI ghara ghara kalezakArI AcaraNane sAcI lekhAvavAmAM AdhAra tarIke mukhyatve-"ArAdhanAmAM te jainItithi ja mAnavAnuM spaSTa karI ApanArA"--A graMtharatnane ja adyApiparyata Agala kare rAkhela che ane tema karIne nijanA te kalpitamata Adine ja tapAgacchIya mata ane AcaraNa tarIke lekhAve rAkhela che te, A graMthagata paMkitaonA taddana khoTA artho karIne ja tevuM aghaTita kArya kare che, ane tethI teonuM te kArya zrImattapAgacchIya caturvidha saMgha samastanI khullI vaMcanArUpa ja che."
Page #18
--------------------------------------------------------------------------
________________ [ 15 ] zrI jamUvinI tA vadhAre saMdhavacanA khyAlamAM Avaze ! taduparAMta[ te kalpita tithimatane (A prastAvanAmAM darzAvela na. traNavALI hakIkatamAM raju karela saM0 1486nA zrI haSa bhUSaNa gaNikRta 'zrI paryuSaNAsthiti vicAra ' graMthagata lakhANane paNa AdhAra heAvAnuM lekhAvavA sArU ) zrI jakhrasUri (?) e teAvi sa0 2006 (?) mAM bahAra pADela' sapariziSTa tattvatara gaNITIkAnuvAda' nAmanI brUkanA peja 66 uparanI te pa`SaNAsthitivicAramAMnI kharatarane jaNAvelI- " naitri--na thavacchinna tatAtprbhRti khaNDita-sphuTita taduparyaSTamIcaturdazyAdikaM karaNe tAni sUtrokAni na bhavanti " e chaThThI-sAtamI paMktinA thatA " jainaTippaNuM byucchinna thayuM tethI tyArathI mAMDIne je tithi kSaya ke vRddhi pAmI hoya tenI upara aSTamI caturdazI vagere karavAmAM (eTale-TippaNAnI sAtame AThama ane terase caudaza Adi karavAne badale sAtame rahelI kSINu aSTamI upara ArAdhanAnI aSTamI, ane terasa AdimAM rahelI kSINa caudazAgni upara ArAdhanAnI caudazAdi tathA TippaNAnI e AThama e caudaza AdimAMnI pahelI AThama caudazAdi upara ArAdhanAnI AThama caudaza Adi karavAmAM ) te te tithie saMbaMdhinI daivasika pratikramaNAdi kriyAo sUtrokta banI zakatI nathI." e sAcA ane, peAtAnI prastuta anuvAda bUkanA peja 60 uparanA atyavibhAge-" jainaTippaNAnA viccheda thaelA che tyArathI temAM je Ajhama caudaza Adi kSINa athavA vRddhatithie thaela heAya ( * tenI upara 'ne badale ) tene badalI anya kaDhipata AThama-caudaza AdinuM karavuM te nathI teA sUtrokata thatuM, tema nathI lAkeAttara thatuM. " e pramANe peAtAnA (pa*tithinI kSaya vRddhi vakhate paNa pUtithine nahi badalavAnA ) kumata mujabanA jUTho atha upajAvI kADhavA vaDe-zAstrakArazrIne anyAyaprada, asaMbaddha, asatya ane zuddha sAmAcArInna evuM kAranuM pagaluM bharavAmAM paNa saMkoca nahi rAkhIne zrI caturviMdhasa MdhanI bedhaDaka vacanA karI che!] e khyAla paNa spaSTa AvI jaze. vRtti rAm // muni haMsasAgara gaNI vi. sa. 2019 bhAdaravA zuddhi 10 budhavAra. tA. 28-8-1963-mArakhI jaina upAzraya. }
Page #19
--------------------------------------------------------------------------
________________ kara joDANo mALavAyA paramagItArthapU. mahAmahopAdhyAyazrIdharmasAgarajI mahArAjaviracita "svapajJa zrItattvataraMgiNIgraMtharatnamAMnA sAkSI graMthanI yAdI. 1-anugadvAra cUrNi, 2-anuyAgadvArasUtra, 3-anugadvAra sUtravRtti, 4-Avazyaka bRhadavRtti, pa-AvazyakasUtra, AvazyakasUtra cUrNi, 7-uttarAdhyayanasUtra, 8- sUtrakakadAla, 9-umAsvAti vAcakakRta praSi, 10-kalpasUtra, 11-kumatakauzika sahasakiraNa, 12chavAbhigamasUtra, 13-tattvArthasUtraTIkA, 14-tatvArthasUtra bhASya, 15-tilakAcArya TIkA, 16-tIrthodugAlika prakIrNaka, 17-dazavaikAlikasUtra vRtti, 18-dazavaikAlikasUtra, nizItha bhASya, ra0-nizIthasUtra, 21-nizIthasUtra-cUrNi, rara-naMdisUtra, ra3-naMdisUva-cUrNi, 24pAkSisUtra cUrNi, 25-pauSadhavidhi prakaraNa, rada-paMcAzikA TIkA, 27-pratikAkalpa, ra8pramANanaya-tattvAkAlaMkAra, ra-bRhatkalpasUtra-Ni, 30-bhagavatIjI sUtra, 31-mahAnizIthasUtra, 32-ratnakeza, 33-lalitavistarA-TippaNI, 34-vicArAmRtasaMgraha, 35vijJakSitridaza-taraMgiNI, 36-vidhiprapA, 37-vizeSAvazyaka-vRtti, 38-vIracaritra, 3vyavahAra-bhASya, 40-vyavahArasUtra-cUrNi, 41-vyavahArasUtra TIkA, 42-zatruMjayamAhAbhya, 43-samavAyAMgasUtra, 44-sUtrakRtAMganiryukti, 4pa-sUtrakRtAMgasUtra, 46-sthAnAMgasUtra, 47-syAdvAdamaMjarI.
Page #20
--------------------------------------------------------------------------
________________ [ 17 ] A TaMkazAlI anuvAda graMthamAM anuvAdaka pU. zAsanakaMTaka ddhAraka zrI kRta TIppaNIomAMnA sAkSI graMthonI yAdI 1-AgameddhAraka kRti saMdeha 2-AcArapadeza, 3-usUtrakhaMDana, 4-jainadharmaprakAza, pa-dazAzrutaskaMdha-niryukti, 6-devasUrijI paTTaka, 7-nizIthacUrNi, 8-parvatithi nirNaya, 9-pauSadha parAmarza, 10-pauSadha vimarza, 11-pravacana parIkSA, 12-mahAnizItha sUtra, 13yogazAstra, 14-vicArasAraprakaraNa, 15-vyavahArapIThikAcUrNi, 16-zAstrIya pUrAvA, 1" zrAddhavidhi, 18-siddhacaka, 1sUtrakRtAMgasUtra, 20-sUryaprajJapti, 21-senaprazna, 22sthAnAMgasUtra, 23-hIraprazna. A anuvAda graMthane aMte Apela pUjya zAsanakaTakedvArakazrI viracita- "zrI parvatithibedhaka praznottarImAM AdhArabhUta zAstrAdinI yAdI. 1-AcAraprakalpacUrNi, 2-AcAradazA-cUrNi, 3-AcArapadeza, 4-Avazyaka-pUrNi, pa-utsutrakhaMDana, 6-utsutra-uddaghATana-kulaka, 7-kammapayaDI, 8-kalpakiraNavalI, 9kAlalokaprakAza, 10-mumatAhiviSa-jAMgulImaMtra-timira-taraNI, 11-caityavaMdanabhASya, 12jatakalpabhASya, 13-jainatatvAda 14-jainadharma prakAza, 15-jainapravacana, 16-jotiSakaraMDaka, 17-jaMbudvIpa-prajJapti, 18-tavaMtaraMgiNI, 19-tithicarcAne-khAsa-aMka, 29tithicarcAnuM-tAravaNa, ra1-tithi-vicAra vi. saM. 1573], 22-tithihAnivRddhi-vicAra, ra3-tIrthoddagAlikAya, 24-devasUrapaTTaka, 25-dvArviza -dvAdvizikA, 26-dharmaratna prakaraNa, ra7-dharmasaMgraha, ra8-navAmatanuM sacoTa ane sarala-nirasana, ra-parvatithi nirNaya, 30parvatithine ItihAsa, 31-pratApasUrijInI patrikA, 3ra-pravacana-sAroddhAra, 33-praznottara ratna ciMtAmaNI, 34-bhagavatIjI sUtra, 3pa-mahAnizIthasUtra, 36-gazAstra, 37-vijJaptitridazataraMgiNI, 38-vidhiprapA, 39-viSNupurANa, 4-vyavahArasUtranI pIThikA, 41zAsana sudhAkara, kara-zAstrIya purAvA, 43-zrAddhadina kRtya, 44-zrAddhavidhi 45-sayAjI vijya, 46-sADAtraNaso gAthAnuM stavana, ka7-siddhacakra, 48-sudhA sAmAcArI, 49sUrya prajJapti, 50-senaprazna, 21-sthAnAMgasUtra, para-hIraprazna, 23-upadezamAla-ghaTTI TIkA, 54-kalpasUtra, 55-tapAgaccha zramaNavaMzavRkSa, 56tatvanirNayaprAsAda, 57-dravyasaptatikA, 58-paryuSaNAsthitivicAra, 5-pravacanaparIkSA, 60-prazamaratiprakaraNa, 61-vyavahArasUtra, 63-zAsana sudhAkara,
Page #21
--------------------------------------------------------------------------
________________ __ThalIyAmaMDana mUlanAyaka zrI AdinAthAya namo namaH mudrita zrI tattvataraMgiNI grantharatnanA pAThAntaro. se....zo....gha....kaHpU. zAsanakaMTakoddhAraka ziSyaratna jyotirvid pU. muni zrI narendrasAgarajI ma. pRSTha-paMkti mudrita pATha hastalikhita pATha 1 1 zrIsyAdvAdavAdine namaH zrI syAdvAdavAdine'hate namaH 1 4 tattataraMgiNi jahAsutaM tattataraMgiNimahAmuttaM 1 5 tattvataraMgiNI tattvataraMgiNIx 1 8 sA lakSmIH tIrthaMkarapAdasevA tayArAti sAM lakSmI tIrthaMkarapAdasevAta ArAtix 1 8 ekArthatayA (ca) ekArthatayA vA* 210 kecitpaMcadazyAM pAkSikatvena kecitpaMcadazI pAkSikatvena* 5 5 yuktameva, caturdazI ( aha cauisI to yuktameva / caturdazImantareNa tatkRtyasya niSi pakkhiya) paDikamiya sAhuvislAmaNaM ddhtvaat| yaduktaM paussdhvidhiprkrnne| jaha tami kuNaitti (bhavadAptokteH) diNe cauddasI to pakkhiyaM cAummAsiyaM aha na to devasiyaM saMvacchariyaM paDikkamiya sAhu vissAmaNaM kuNai tti / * 6 2 (vA) kanakaratnazAnaM bhrAntaM kanakaratnazAnaM vA bhrAntaM* 6 11 yuktiriktatvAt , na ca atra ca yuktiriktatvAt tava 6 12 tatsthityai tatsthitaye* 7 3 yatastatsaMbandhyapi yatastatsaMbaddhamapi 7 6 veti gamyaM ceti gamyaM* 7 7 evaM truTitatithisaMyuktA tithiH evaM truTitA-tithisaMyuktA tithika 8 1 tatkAryaprasAdhanAbhAvAt-tatkArya tatkAryaprasAdhanAbhAvAt ratnakAryaox 9 1 sarvasyApi kAraNaM sarvasyApi kAryasya kAraNaM 9 2 pUrNimAbhAvazcaturdazyA pUrNimA tAvazcaturdarabAra 9 13 tadArAdhanaM hi tAvadbhavitu0 tadArAdhanaM hitAya bhavitu 913 evetyAdiH lokaprasiddho evetyAdilokaprasiddho 10 3 rAjalokairiti gamyam , lokairiti gamyam / * 10 4 syAdityAdyapi syAdityapi 10 7 pAkSikakRtyaM pAkSikakRtyaM kara 10 8 AzAyuktatA cAtra AjJA cAtra* 10 12 ityanvayavyatirekahetugabhitaM ityanvayavyatirikte hetugamitaMka 11 6 kiMtu kiM punaH kintu punaH* 11 6 caturmAsyastinaH paurNamAsya caturmAsyAstinaH paurNamAsyara
Page #22
--------------------------------------------------------------------------
________________ [18] pRSTha paMkti mukita pATha hastalikhita pATha 12 3 ekAdinyUnAdhika0 kiMcinyUnAdhika0 12 3 viMzatyuttarazatasAdhyArikA viMzatyuttarazatasAdhArikA* 12 14 'kSaye pUrvA tithihyA' tasminneva bhaye pUrvA tithihyaa| yatastasminnevara 13 2 atha tadviSaye athaitadviSayeka 13 5 tatsaMbaMdhini tatsaMbaMdhini ca* 13 11 jeNaM puro'vi jaNNaM purA vika 13 12 adyaH pUrNA tithiryatraivavidha adya pUrNA tithiryatraivaMvidho* 14 2 titherAdhikya ? titherAdhikyaM ?* . 1410 bhAsvanta pava tAvanta eva* 15 8 viSAnuSaMgeNaiva viSAnuSaMgyevara 15 9 caturmAsakaM yuktaM, caturmAsakaraNaM yuktambha 15 9 prayodazyAM tadvayapadezAbhAvena trayodazyAM,tu tadAdezAbhAvena* 15 10 zrotrapathyabhavadbhavAn zrotrapatho'bhavadbhavAna* 15 13 bho vidvadvarai ! yattAvaduktaM 'kSINAyAM bho! vidvadvarairyattAvaduktaM kSINAyAM prAcInA prAcInA tithihyA' nanu tathaiva, tithihyA tattu tathaiva* 16 5 virAdhakatvApatteH virAdhakatvApatti 17 10 kAlacUlA yuga0 kAlacUlA yuge* 18 5 paryuSaNA (di) parvasaMbaMdhinyaH paryuSaNAdiparvasaMbaMdhinyaH 18 6 sAMvatsarikaM paryuSaNA0 sAMvatsarikaM ca paryuSaNAox 18 7 pauruSyAdipramANacintA pauruSyAdipramANaciMtA cintyA / 19 10 bAraha mAsa cauvIsa pakkha bAraha mAsaM cauvIsaM pakkhaM* 20 6 yuktamiti yuktamiti bhrAntirbhatrati* 20 7 taM saccaM taM savvaM 20 9 dinairabhigRhItaM-gRhItaM dinairabhigRhItaMx 20 13 avasthAnalakSaNAbhigrahaNe avasthAnalakSaNAbhigrahagrahaNe* 21 4 appaNo appaNA* 21 9 gihinAtaM kariti ? gihinAtaM kariti Arato na karitika 21 13 anabhiggahite abhiggahite* 22 11 na ca kharatarIyANAmeSAM na ca kharatarIyANAmeSA* 22 14 vidhiprapAgranthakartApyudA0 vidhiprapAgranthakataivodA 23 1 vizeSaNaviziSTaM vizeSeNa viziSTaMka 23 2 yatnaH yatne 23 3 sASADhapaurNamAsI sASADhapaurNamAsyAHx 24 14 jaM vAyaNaMtaraM puNa jaM vAyaNaMtare puNa* 25 5/6 ityAditIrthodgArAdiSu bhaNitami- ityAditIrthodgArAdisaMmatyA tyAdisaMmatyA
Page #23
--------------------------------------------------------------------------
________________ [20] pRSTha-paMkti mudritapATha , hastalikhita pATha 26 1 na tu kRtyasyeti, natu tatkRtyasyeti* 26 5 tattapaH yattapaHx 27 11 pratiniyatadivasazabdasyApyanenaiva pratiniyatadivasazabdasya ko'rtha iti carcyate / grahaNaM ? evamapi tavAkUtAsiddheH, na tAvazcatuHparyeva, kalyANakatithInAmagrahaNa prasaMgAt / nApi kalyANakatithayazcatuSpavIM cetyubhayaM, paryuSaNAtitheragrahaNaprasamAt / nApi paryuSaNAdivasazabdasyApyanenaiva grahaNaM, evamapi tavA kuutaasiddheH|* 28 1 pauSadhatrayakAritvena pauSadhatrayakAritvasyaka 28 3 agRhyavacanatvAt agrAhyavayanatvAt * 28 6 tava kA kSatiH ? na kAcitkSatiH 28 6 yatastavAniSTamiti yatastavAniSTaM iSTaM cAsmAkamitika 28 11 evAdidivase eva divasex 28 12 na gRhanti na grAhyante* 28 14 adhikamapyatastadarthavyavasthApakaM vacanaM adhikamapyetadarthavyavasthApakaM vacanaM nizamaya* nizAmaya 29 4 siddhAntaH, vistarastu siddhAntavistarastux 29 5 bhavatvevakAra0 bhavatvevamevakAraox 30 8 vakSyamANalakSaNaM jJeyamiti vakSyamANalakSaNaM bhavatIti zeyamiti 30 8 AstAmiha (para) loke'pi AstAmihaloke paraloke'pi* 30 10 asmajJAnAdihitebhyaH asmazAnAdihInebhyaH 30 13 kurvantIti bruvantItira 31 1 gacchAlaMbanabhUtAH so'smAkameSa gacchAlaMbanabhUtAH smo'smAkaM ca eSa gaccho'gaccho'pIti pi pavaM 32 3 nizAmayata nizamayatax 32 13 prANadeza ghrANadeza* 33 3 se'vi puNa se viya NaM* 33 7 tadivasaM kesiMci nivvIyaM tahivasaM kesiMci abhattaho bhavai kesiMci mAyaMbilaM kesiMci nibbIyaM* 33 10 yadbhAdrapadazuddha yadbhAdrapadazuklama 34 6 gacchAntarIyA saMsthA gacchAntarIyAH sabhyA* 34 7 sthApite vyavasthApitex 34 7 samAnasAmAcArI0 sammatasAmAcArIox 35 2 chinnaH (zrutoditaH) chimaH prarUpita:* 35 4 saptamavizrAme rAkauSTriko bahissaMsthau saptamavizrAme'pi-rAkopTiko bahissaMghAt *
Page #24
--------------------------------------------------------------------------
________________ [ ] I pRthva-paMkti mudritapATha 35 5 vijJaptitaraMgiNyAM 35 8 vakumapyazakyaM 35 13 pauSadhaprakaraNAdiSu 35 14 vidhiprapAyAM ca tatkarttA 36 3 parvatithiSyatiriktatithiSu 36 3 pauSadhaniSedhaprasaMga bhItyA 36 5 parva sAmAyikapauSadhAdiSidhyostri0 36 9 0NAdiruktaH, 36 10 kacidanalpaprasiddha doSa poSitAni 36 11 tatra prabhAvatyAdistrIkRtA 37 8 0ti niyamAt 37 8 sAmAnyamapi 37 10 paurNamAsIramAvAsyAzca 37 14 bhrAtaH ! 38 4 'nyathAdarzanAcca dRSTapralApa0 38 6 tavAkRtatrANasya 38 8 sAmAyika kriyAtbe 38 8 tasyAstaskriyAtve prasaMgaH 'nyathAdarzanAcAdRSTapralApa0* tavAkRta tRNasya* sAmAyike sAmAyika kriyAtve * tasyAstattatkriyAtve prasaMgaH* tAvadIryApratikrAntiH * zaknotyeva x 38 9 tAvadIryApratikrAnteH 39 4 zakto'styeva 39 5 naJdrayavizeSaNa0 39 12 jai kassati Na dhareti kSudrayavizeSaNaox javi a keNai samaM vivAmro natthi jA 30 1 jahA sAhUe 40 7 iti cet 40 7 chaladhIdhanaistu 40 11 mukhamudrA 40 19 namaskRtidarzanena 40 12 bhavitumarhatItyavagacchan 40 14 0 nadhyAhAreNAtyantavyAkula0 41 1 sAdhusAkSikaM kasari (vi) Na dharetix jahA sAhU bhAsAe* iti cenna * sthUladhIdhanaistu * mUrkhamukhamudrA caityanamaskRtidarzanenax bhavitumaItItyanavagacchan * 0nadhyAhAreNAtyantaM vyAkula0 * sAdhusAkSikaM yAvat * 41 3 vacAvaH yadAyaH* 41 4 sAmAcArIlakSaNasamAzrita0 41 8 0dinakRtyadharmaratnaprakaraNaracayitRbhiH hastalikhita pATha vijJaptitridazataraMgiNyAM* vaktumazakteH x pauSadhavidhiprakaraNAdiSu x vidhiprapAyAM parva tithivyatirikta tithiSu pauSadhAdipratiSedha parAyaNena * paryuSaNa parva pauSadhaniSedhaprasaMgabhotyA * pavaM sAmAyikapauSadhAdividhau trio* 0NAdividhiruktaH* kacidanalpaprasiddhadUSaNa dUSitAni * tatra yathA prabhAvatyAdinA ca kRtA 0ti nyAyAt * sAmAyikamapi x paurNamAsIramAvAsIzca* bhoH !* sAmAcArIlakSaNakSamAzrita0x 0dinakRtyaM dharmaratnaprakaraNaM ca vivRNvadbhiH *
Page #25
--------------------------------------------------------------------------
________________ [22] 14-5ti bhuditA hastalikhita pATha 41 10 nibaMdhe cA (medA) bhAvAt nibaMdhe bAdhAbhAvAt* 41 10 tadanuSThAtA'dhyetavyaH tadanuSThAtA'dhyeSTavyaH 41 13 cAcAryeNAvazyaka cAcAryeNAvazyamAvazyakaox 41 13 paMcAzikAtadAvazyaka paMcAzikAsUtrAvazyakaox 41 14 sUtrakRdabhiprAyeNa kRtAyA sUtrakRdabhiprAyeNa eva kRtAyA* 42 1 sAmAcAryAsIdazubhakolAJca sAmAcAryAsIdamukakAlAca* 42 2 zrIsudharmasvAmino' zrIsudharmasvAmito'x 42 4 sAmAyika ThAhaM (saMdi-kSamA-icchA. sAmAyika saMdisAvao icchaM kSamA0 icchA0 sAmAle) sAmAyika ThAhaM* 42 9 tadvayavacchede tayacchedex 42 10 satkathaM syAttarhi ?, saMkathaM syAttahi / 42 13 prAktayuktimAdAya prAguktayuktimAdAya* 43 3 vidhiH kvApyupalabhyate iti, vidhiH paraMparAgatagaNe kvApyupalabhyate iti* 43 4 sarveSAmapyatyantAnIhazatvAt sarveSAmapyatyantAniSTatvAt* 43 5 vA taM vidhi vAmuM vidhiMx 43 11 kiMtu IryAdividhiAyuktaH kriyate kiMtvIryAviSayakazUAyuktaH (kiMtvIryAviSayakAyuktaH) 44 4 svayamudaramAmartha svayamudaramAmRdya 44 7/80nusAreNa sAmAcArI0 0nusAreNa vRddhavAdena ca sAmAcArI , 44 10 kena nAmnA? jinadattAdereva iti| yadvA IryAdvayamapi jinadattAcAryAdevAvagaM tavyaM pauSadhavidhiprakaraNasya tvalIka (ka) tannAmnA jinadattAdereva* 44 12 IryAvayamapi jinadattAcAryAdereva- nathI* gaMtavyaM 44 14 tadvairiNIva tadvairiNi ca* 45 6 zvena vivAdAspadatvaM brUmaH vena vivAdAspadatvAtkathaM nirNaya iti cet na / pravacanAvirodhe kathaMcidbhedasadbhAvepi vivAdAspadatvAbhAvAtsukhena nirNayAt / na hi kevalaM mevamAtreNa vivAdAspadatvaM brUmaH* 45 7 kApi sAmAcArI kAcit sAmAcArI* 46 1 upadhAnarahitAdiviSaye upadhAnavAhanAdiviSaye* 46 3 degbhAvAt, sijhati gharaNarahimA bhAvAt pravacanopaghAtena bodhinAzaprasaMgAzca / yadyapi kriyAM kartumazaktAstathApi bodhistu rakSaNIyaiva / yata uktaM dasaNabhaTTho bhaTTho dasaNabhaTThassa natthi nivvaannN| sijati caraNarahiA*
Page #26
--------------------------------------------------------------------------
________________ pRSTha--pa kti muktipATha 46 5 yatastadIyaizcaivo0 46 7 nanu bho evaM vicAre 47 3 taM dahUNa viruddhA 47 4 sujjhapa 47 4 47 6 47 10 kiM tahaya kIrapa tehiM ? yayA siddhAntaviruddhaM karaNAni ca sAdhakatamAni kiriAkaraNao 47 12 47 13 kecityunaryathAtathAdarzanena 48 6 granthavirodhamAha 48 9 0 cUrNamiti kSipan 48 10 kRtASTApade pratiSTheti gamyaM bharatA dizrAvakaiH 48 14 sa nihanti 49 1 saptatyadhikacatuHzata0 [ 23 ] 49 2 granthasaMvAdaka paraMparAmAha 49 10 saMbhavAt pratiSThAnantarameva 49 13 svarNaratnamayIH 50 8 no manyate sa varjya: 51 3 evaM tava0 tihiArAhaNa0 51 11 padAni vibhaktayanta0 51 14 ye, te ke ? hastalikhita pATha yatastadIyairevo0 nanu bho evaM taM viTTha * jujnapa* kithaM kaha karae tehiM yathA siddhAMtaviruddhaMx karaNAni tatsAdhakatamAnix kiriAkaraNatrANa o kecitpuna granthAntarAdarzanena * virodhamAha 0cUrNa vinikSipan * kRtA pratiSTheti gamyaM / na bharatAdizrAvakaiH * sa mathnAti* saptasaptatyadhikacatuHzata0* granthasaMvAdikAM paraMparAmAdda* saMbhavAt / yataH pratiSThAnantarameva svarNaratnamayyo * no manyate / nAMgIkurute sa tyAjyaH* evaM tava vAipaDivA0 tihiArohaNa0 bANa0* padAni gUDhavibhaktyantaorpha yesah* * * mudrita tattvatara MgiNI graMthanA sazodhanamAM nimnAkta hastalikhita pratAnA upayoga karela che. 1- surendranagara nainajJAnalaDaara DA. naM. 17, ata naM. 341, thAnA uM0 sattaramI zatAbdinA pUrvArdhamAM atizuddha lakhAelI A pratanA pAThAMtaronI sattA rAmela che. 2-khaMbhAta vijayanemisUri jJAnabhaDAra prata naM. 109 pAnA 22 sattaramI zatAbdinA uttarAhmAM lakhAelI ane azuddhi bahulatAvALI A pratanA pAThAMtareAnI sattA x rAkhela che. 3-uparanI banne pratAnA sarakhA pAThenI saMjJA na rAkhavAmAM AvI che. 4-e uparAMta surata jainAnaMda pukhtI pratanA yogya pAThAMtarIne paNa A anuvAdamAM yeAjela che. ** * * *
Page #27
--------------------------------------------------------------------------
________________ [ 24 1 A suvizuddha anuvAda graMthadvArA navAmatinA khaMDana karavAmAM AvelA pustakAnI yAdI. [ke--je pustakAmAMnA lakhANA-paMcAMgI Agama-zAsro ane prAcIna paraMparAthI viparIta che. nAma 1 patithi prakAza 2 patithi carcA-saMgrahaH 3 sAMvatsarika patithi vicAraNA 4 hIra-praznottarANi. 5 tithi sAhitya darpaNuM. 6 nityaniyamA vi. A. 1 lI 7 praznottara hAMtarI 8 hIrapraznottarAnuvAda. huM nityaniyame vi. A. ra jI 10 tattvatara MgiNI bAlAvakhAdha 11 tattvatara MgiNI TIkAnuvAda 12 tapA--kharatara bheda 13 Adarza jIvananI cAvIe 14 satyanuM spaSTIkaraNa 15 praznottara zataka vizikA 16 patithi zAstradaNuM lekhaka vagere prakAzaka prasiddhi kALa u. zrI bhUvijayajI paM. zrI kalyANavijayajI zrI janakavijayajI saM. zrI vikramavijayajI u. zrI jaMbUvijayajI u. zrI jaMbUvijayajI u. zrI jamUvijayajI zrI cidAnaMdavijayajI u. zrI jaMbUvijayajI bhA. u. zrIja mUvijayajI u. zrI jaMbUvijayajI u. zrI ja'bhUvijayajI u. zrI jaMbUvijayajI A. zrI amRtasUrijI u. zrI ja'bhUvijayajI muktAbAI jJAnama Mdira. DabhAI vi. sa. 1993 ka. vi. zAstra samiti. jAlAra vi. sa. 1993 jaina zve. mU. pU. sa Mdha. bhAbhera vi. saM. 1993 labdhisUrijI jJAnamaMdira. chANI vi. sa. 1994 mukatAbAI jJAnama Mdira bhAI vi. saM. 1996 mukatAbAI jJAnama Mdira DabhAI vi. sa. 1997 mukatAbAI jJAnamaMdira bhAI vi. saM. 1998 mukatAbAI jJAnama Mdira DabhAI vi. sa. 1999 mukatAbAI jJAnama Mdira bhAI vi. saM. 2003 mukatAbAI jJAnama Mdira bhAI vi. saM. 2005 mukatAbAI jJAnamaMdira DabhAI vi. saM. 2006 mukatAbAI jJAnama Mdira bhAI vi. saM. 2006 mukatAbAI jJAnamaMdira bhAI vi. sa. 2011 ha`puSpAmRta graMthamAlA lAkhAbAvaLa vi. saM. 2013 mukatAbAI jJAnama dira DabhAI vi. sa. 2012 sa. zrI jitendravijayajI puSpAmRta graMthamAlA lAkhAbAvaLa vi. saM. 2014 saM. A graMtharatnadvArA thatA uparokata cApaDIyAnA sacATa khaMDananI sAthe Aja sudhImAM navAmatavALAo taraphathI prasiddha thayelA-ane te matanI puSTimAM prasiddha thayelA-pI. ela. vaidyanuM lakhANu, ahaM tAtithibhAskara, prakAzanAM kiraNA, vidhisamaya daNu, satyanA bhAge zuM samAja zAMti apanAvAya ?, jainajAgRtilekhamALAnA pAMca maNakA vagere cApaDIyA tathA jaina pravacana, vIrazAsana, mahAvIrazAsana, vi. chApAemAM AvelA lekhA tathA navAmatamAM zarama dharme bhaLelA A. zrI labdhisUrijI, A. zrI premasUrijI, A. zrI amRtasUrijI vi. tathA bahu mATe bhaLelA A. zrI siddhisUrijI, A. zrI bhadrasUrijI, A. zrI kanakasUrijI vagere taraphathI tathA temanA samudAyAnA sAdhueka vagere taraphathI pragaTanAme ke oNgasanAme raste-raphate prasiddha thayelA nivedana, patrA, henDIlA, lekhA, prastAvanA vagere tamAma prakAronA navA tithimatI lakhANAnuM sarcATa khaMDana Ape|Apa ja thaI javA pAmatuM hAvAthI A graMtharatna, mAga sthita mumukSuone mithyAmata rUpI aMdhakAramAM mahAna pradIpanI garaja sAre tema che. pra...kA.......OM.
Page #28
--------------------------------------------------------------------------
________________ zrI tattvataraMgiNI anuvAda graMtharatnanI saMkSipta viSayAnukramaNikA viSaya | pRSTha 1 jekeTa tathA mukhapRSTha upara graMtharatnanuM nAmAbhidhAna vagere 2 graMthakAra-anuvAdakavyasahAyaka-prAptisthAna vagere. 3 pU. AgameddhAraka AcAryadeveza zrIne samarpaNa. 4 pU. gacchAdhipati A0 zrI bhANiyasAgarasUrIzvarajI ma. zrInuM AbhAradarzana, 5 5 prakAzakIya- nivedana, 6 pU. zAsanakaMkoddhArakazrIe sudhArelA aneka prakAzakonA pustakonI yAdI. 8 7 pU. zAsanakaMTakoddhAraka gaNivarya zrI haMsasAgarajI mahArAjazrInI pratikRti. 9 vacce 8 zrI tatvataraMgiNI anuvAdagraMtharatnanI-mastAva..nA. 9thI 15 9 zrI tattvataraMgiNI mUlagraMthAMtargata sAkSIgraMthanI-nAmAvalI 10 A anuvAda graMthAMtargata TIppaNIomAMnA sAkSIgraMthanI-nAmAvalI. 17 11 zrI parvatithibedhaka praznottarImAMnA AdhArabhUta sAkSI graMtho AdinI yAdI. 17 12 mukita zrI tattvataraMgiNI graMtharatnanA pAThAMtarenI yAdI. 18thI ra3 13 AgraMtharatnamAM khaMDana karavAmAM AvelA navA matavALAnA pustakonI yAdI. 24 14 A anuvAda graMtharatnanA samasta viSenI saMkSipta viSayAnukramaNikA. 15 zrI tarUtaraMgiNa graMtharatnanA anuvAdanI viSayAnukramaNikA. 26thI 29 16 " pUrvAnI pU. Agama dvArakazrIe karela daMparyA. 17 A anuvAda graMthAMtargata TippaNIonAM viSayanI anukramaNikA. 30 thI33 14 zrI parvatithibedhaka praznottarInA viSayonI anukramaNikA. 34 thI 38 19 zrI tatvataraMgiNuM anuvAda graMtharatnanuM-zuddhipatraka 3-40 20 zrI tatvataraMgiNI graMtharatnane akSaraza: suvizuddha anuvAda, 1thI82 21 zrI...5rviti ..thi....................rI. 3thI ra72 22 zrI parvatithibedhaka praznottarI gata praznottara 18nI pUravaNI. 23 puMThA tathA jekeTa upara pU.zAsanakaTakoddhAraka gaNivarya zrI haMsasAgarajI mahArAjazrI viracita--tathA-saMkalita-graMthanI nAmAvalI 24 graMtharatna meLavavAnAM vizeSa prAptisthAne. 274 29 273
Page #29
--------------------------------------------------------------------------
________________ 5252 sA...mA..cA.rI...ma...Da...nA...ma...ka zrI tattvataraMgiNI graMtharatnanA anuvAdanI 17 viSayAnukramaNikA - viSaya gAthA lI maMgalAcaraNa ane viSayakathana. gAthA rajI-prAyazcitta pIe. 1 thI 2 2 thI 3 (1) aSTamI--caturdazI ane jJAnapaMcamIne upavAsa, ceAmAsIneA cha tathA saMvatsarIne aThThama na kare te prAyazcitta. 525 (1) caudazanA kSaye terasa ArAdhya nathI ane pUnama ArAdhya che.' e bhrAMtithI paNa pUname caudaza karavI yukta nathI. 1 (2) AgamamAM pakSI saMbaMdhInA mRtyA caudazamAM rasAyaN. ja jovAya che, pUnamamAM niha. gAthA 37 jinezvarA avaMdane prAyazcitta. (2) tevuM ulaTu vana karavAmAM rahelI aneka Apattio. 5252 2525 viSaya pRSTha (3) AThamanA kSaye sAtamane pheravIne AThama mAtA che tema caudazanA kSaye vartA. gAthA I-kSINatithi, pUrvanI tithie ja karAya. 22 thI 24 (1) zAstrakAre kharatarane pAMcamI gAthAmAM Apela auSadhane pacAvavA sArU A gAthA dvArA ApeluM 3 e ja patithiomAM deva-guru avaMdane paNa prAyazcitta. gAthA 4thI--pa kSaye ubhaya saMmatapa`tithi. 3 thI 10 OU (1) pAye ArAdhanAmAM pUrvAMtithine ane pavRddhie ArAdhanAmAM pachInI tithine ja patithi tarIke karavI. ha (1) ceAthI gAthAmAM darzAvela-' caudaza ja kahevI ' e siddhAMta bala jaNAvela yuktipta sAmAnya nyAyanuM anusaraNu, (2) caudazanA kSaye pUname pakSI pramANa nathI. (3) aSTamInA kSaye sAtamanA divase Ama karo che. tema caudazanA kSaye terasanA divase caukza karA, | (2) caudhnanA kSaye terase caudaza ja karavAnA siddhAMtanA samanamAM chaTThIgAthAmAM jaNAvela anyasaMgI ratnanAM dRSTAMtanI jema A gAthAmAM jaNAvela-' icchitavastunAM svarUpane abAdhaka evI anyavastuthI mizrita kAIpaNa vastunuM jaNAvanArUM' bIjuM dRSTAMta. gAthA 8mIzaMkA ane samAdhAna. pazu ulaTA na va++. gAthA pamI-ArAdhyanuM bhAnuMya yukta nathI. 10 thI 22 (2) ceAthI gAthAmAM darzAvela-- caudazanA kSaye ArAdhanAmAM terasane ja caudaza kahevI-' e siddhAMtanA sama`na rUpe trAMbAdithI maDhela ke vIMTAela ratnanuM dRSTAMta. gAthA 7mI-e vAtanuM vizeSa samarthana. 24 thI 25 25 (1) " caudazanA hAye terasane ja caudaza kahevAmAM Apela e be dRSTAMtA, 'dhI'nA arthI dUdha graha karatA heAvAthI nizrita kema gaNAya ? '' e zaMkAnuM-- 'dhI'teA athI dUdha grahaNa karavA chatAM dvAra athavA upacArathI 'dhI' ja grahaNa kare che' e samAdhAna,
Page #30
--------------------------------------------------------------------------
________________ ( 27] ' viSaya pRSTha | viSaya gAthA 9mI-vizeSa spaSTIkaraNa. 25 thI 26 kSaNatithinI vyavasthA jaNAvI, have vRddhi bAbata (1) gAthA 8mAM jaNAvela dvAra ane upacAranI | gAthA 17 mI-vRddhimAM uttaratithi ja pramANu vyavasthA jaNAve che, A gAthAgata mokSArthIpaNurUpa dvAranA tathA kAimAM 31 thI 34 pAle e upacAranA dRSTAMta karavAmAM Avela (1) vRddhi vakhate saMpUrNane bahAne pahelI tithina spaSTatA. ja levAya. gAthA 10mI-kAlanuM kAraNupaNuM saMgata nathI. 26 | gAthA 18mI-lekamAM paNa samAptini ja pramANa (1) pUrvokta rItyA-dvAra ane upacArathI kSINa manAya che. 35 thI 36 caudaza terase ja thAya" ema siddha thayuM. eTale kSINa | (9) vRddhi vakhate vadhAre avayavane bahAne pUrvacaudazane pUname ja karavAnA AgrahIe "kAla'nI zaMkA | tithine mAnanArathI te parvatithinA kSaya prasaMge paNa uThAvI! te te zaMkAne paNa nirAsa. pUrvatithinA te divase kSINatithine ja avayava vadhAre gAthA 11mI-kAraNanAM lakSaNane abhAva. 26 | hevAthI te kSINatithine kSINa ja mAnI nahi zakAya. (1) kAryanuM kAraNa pUrvabhAvI ja hoya che. gAthA 19mI-vRddhimAM pahelI tithine pUrNa kahevI te gAthA 1ramI-terase ja caudaza nI cAlu vAta. 27 asatya vacana che. 37 thI 38 (1) cothI gAthAmAM-caudazanA kSaye terase ja caudaza (1) "alpanI vivakSA na karAya" e nyAyanuM alAbanI apekSAe ja thatuM pravartana. karavAnA jaNAvela siddhAtanuM krame-ratna, dvAra ane upacArAdithI samarthana ryA bAda A gAthA dvArA gAthA 20421-mAsInI pakakhIne kSaye paNa pUname rAjAnA daSTAMtapUrvaka te ja siddhAMtanuM cAlu adhi na javAya. 38 thI 41 kAramAM yojana. (1) comAsInI pakakhInA kSe paNa cothI gAthAnA gAthA 13mI-te daSTAMtanI bIjI rIte ghaTanA. 28] adhikAramAM jaNAvyA mujaba terase ja caudaza karavAnuM | ane Agamane bahAne paNa pUname te nahi ja karavAnuM (1) rAjA hoya tyAM ja rAjaparSadA, tema terase | vidhAna. banatI caudaze ja caudazanuM kRtya. (2) helAM cothI gAthAmAM--"caudazanA kSaye terasanuM gAthA 14mI-AcaraNAmAM paphakhI, pUname kadI hatI. | nAma ja nahi levAnuM ane te terasane caudA ja 29) kahevAnuM nakkI karyuM hovA chatAM caudazanA kSaye tesane gAthA 15416-caudazanA tapAdi ane pUnamanI cemAsI | terasa ja kahe che tene AzcaryamAM gaNavuM. - ra9 thI 31 | gAthA 22mI-mAsavRddhi vakhate pahele mAsa napuMsaka. (1) pakhInuM kRtya, caudaze ja karavAnuM samarthana. - 42 thI 44 (9) A vAtathI e paNa nakakI thAya che ke-coda (1) adhikamAsa, kAlanI zikhArUpa hovAthI cUlAnI jema mAsI-saMvatsarI AdinuM pramANa vicAravAmAM zanA kSaye pAkSikakRtya jema apAkSika evI paMcAMganI jude nahi gaNAto hovAnuM spaSTIkaraNa. terase thAya che tema pUnama ane pAMcamA kSaye paNa apAkSika ane bInasaMvatsarI evA terasa ane trIjanA | gAthA 23mI-adhikamAsa, laukikapamAM paNa divase (" kSe pUrva pUrvAvALA taMtranyAyathI caudaza apramANa. 44 ane cotha karIne) thAya che. (1) divALI AdithI dIvALI Adi sudhInA
Page #31
--------------------------------------------------------------------------
________________ [ 28 ] pRSTha viSaya pramANavicAramAM laukikamAM paNa adhikamAsanI apra mANatA. gAthA 2425-%0mAsa apramANa badala laoNkeAttara vana. 44 [ (1) aThThAi e, kalyANuDhDhA, traNeya cAmAsI, perisI AdinA pramANamAM tathA navakalpI vihAranA nava bhAge| vageremAM adhikamAsanI niSphalatA. gAthA 26mI iiLayuM . eva moFLa' apavAnuM sthala. 46 thI 47 gAthA 20mI-te pramANe nahi vanArane aniSTa prasaga (2) akramAdi tapa caityavaMdana--guruvaMdana vagere kriyAvALI paryuSaNA zrAvaNamAse karanArane zrI kalpasUtrAdinA pAThA leApavAnA prasaMga. (3) vidhiprapAnAM savacanene apramANa mAnavAnuM kAraNa. (4) kharatarA paNa vidhimrapAne-- yA ca naliyA, pannatinI var.' pATha svIkAratA nathI. gAthA 30mI-kalpasUtrIya apavAda joDe paMcaka kramanI asaMgatatA viSaya pRSTha (2) prabhunI AjJA ane karaNI banneyanI upAdeyatA. (3) vAdIe ahiM pramANu tarIke prabhunI karaNIne Agala karI eTale ja 'AjJAnuM ja pramANapaNuM che' ema kahevuM. | 47 gAthA 28-29-zrAvaNamAM paryuSaNAnA bhramane nirAsa. | gAthA 34mI-zeSatithiomAM tapanI bhajanAnuM 47 thI para (1) AgamamAMnuM abhivadvaiitavaSe vIsa divase paryuSaNAnuM kathana, svAbhigRhIta ane gRhinAta = avasthAnarUpa paryuSaNA aMgenuM ja hAvAnI spaSTatA. spaSTIkaraNa. 57 thI 63 (1) apave paNa pauSadhanuM pratipAdana. subAhukumAranuM dRSTAnta. = 63 gAthA 35mI--vidhivAthI paNa apave pauSadhanuM pratipAdana, gAthA 36mI apave pauSadhane niSedha durAgraharUpa che. | gAthA 37mI--tevA durAgrahIonuM svarUpa. gAthA 38mI-tevAonA te abhiprAyanI niMdyatA. 64 gAthA 39mI--tevA te durAgrahIonA AzayanA para gAthA 31mI-ceAtha-caudazanI saMvatsarI-cAmAsI, te jinAjJA. 53 (tAtparya e che ke--pramANa ApavAmAM vidheya tarIke-prabhunI AjJAne Agala dharAya; paraMtu prabhunAM kRtyane AgaLa na dharAya. ) gAthA 33mI tithivicArane upasaMhAra. 56 (1) ukta tithione| tapa, prabhue niyamarUpe avazya jaNAvela hAvAnuM ane zeSatithiomAM bhajanA hAvAnuM spaSTIkaraNa. 64 of of on 64 anya prakAra. 64 4 4 gAthA 40mI--tevAone eveza Azaya zA kAraNathI hAya che? gAthA 41mIte AzayavALA bheALAone lAgatA doSa. 64 gAthA 42mI-tevA peAtAne kSa manAvavA zuM kare che? gAthA 43mI--tevA te AzayavALA jatAte khIjI rIte abhiprAya. 4 gAthA 32mI-AcaraNA jinAjJA ja gaNAya. pa3 thI 56 (1) A gAthAne tenI TIkAsahita zrIjabUvie | gAthA 44mI--tevA AzayavALA jatAnI mAnyatA. 64 peAtAnA phelA anuvAdamAM apramANa gaNAvIne bIjA gAthA 45sIbadhI sAmAcArI apramANika na anuvAdamAM pramANa mAnI ! manAya. 64
Page #32
--------------------------------------------------------------------------
________________ [29]. granthanA AdhArabhUta kSaye pUrvoTa vAkyane pU Agama dvArakazrI kRta edaMparyArtha A praSi tithi prakaraNamAM hovAthI tithine vidhAyaka ane niyAmaka che. ane tethI TIppaNAmAM jyAre parvatithine kya hoya tyAre te prApathI te parvatithipaNe pahelAMnI tithi karavI ema kahIne aprApta parvatithinuM vidhAna karavA vaDe e pATha vidhAyaka thAya che. ane tevI ja rIte TIpaNAmAM parvatithinI vRddhi hoya tyAre TIpaNAnI apekSAe banne divasa tithipaNuM AvavAthI praghoSanA bIjA pAda rUpa bIje pATha, niyama karIne jaNAve che keparvatithipaNe uttaranI tithi ja karavI ke levI, arthAta TIpaNAnI apekSAe ubhayamAM ja rahetuM aSTamI Adi parvatithipaNuM hatuM, tene ghatI jA tathottaranA vAkyathI ja niyamita karIne e praghoSathI pahelI tithimAMthI aSTamI AdipaNuM kADhI nAkhyuM ane TIppaNanI bIjI tithimAM ja parvatithipaNuM rAkhyuM. ekAkI parvanI hAni-vRddhi prasaMge jema A vidhAyaka ane niyAmaka vAkyo pravarte che, tevI ja rIte parvanantara parvanI tithinA kSaya-vRddhi prasaMge te vAkyanuM nimitta " cahyuM tu vinimittanata' e niyamathI parvatithinI nyUnAdhikatA TALavA mATe ane niraMtaratA rAkhavA mATe karI paNa te vAkyonI pravRttio karavI paDe che. ane tethI ja zrI devasUra tapAgacchamAM sadIothI. che cAlato Avele "TIppaNAnI parva ke parvanantara tithinA hAni-vRddhinA prasaMge pUrva ke pUrvatara aparva tithinI hAni-vRddhi karavAno rIvAja zAstrane anusaratA ane ghaNo ja vAjabI che." [siddhacakra. varSa 0 aMka 3 pRSTha 51]. viSaya pRSTha | viSaya gAthA kamI-sAmAcArInA lakSaNanI vizeSa gAthA pa1mIpravacanane aMza pakaDI viparIta spaSTatA. 67 thI 60 kema prarUpe che? gAthA 47mI-apramANu sAmAcArI. 60 thI 85 gAthA para thI 54-sAdhune pratiSThA karavAnI AjJA. 86 (1) kharatarIya taruNaprabhe kalaMkita karelI sUya- gAthA 55mI sthApanAcAryAdinI pratiSThA teo gaDAMgasUtranI TIkA. kema karAve che? 86 (2) ariAvahipUrvaka sAmAyika Adi kRtyanI gAthA 56mI-ethI zrAddho, AcAryo pAse siddhi. pratiSThA karAve che. 86 (3) "vajhA ribAvatriA" pAThane spaSTa artha. | gAthA pa7mI-A graMthamAMnA de, surapu gAthA 48mI-have sAmAcArI azuddhatAnA cihno. jarUra zeLe. 89 5 thI 89| gAthA 58mI-A grantharacanAne zuddha jANe ane gAthA 49mI-zAstramAM kahela hovA chatAM kahyuM ja na mAne tathA je mAne tenI yogyatAnuM varNana. 89 nathI" ema bolavuM. gAthA 50thI 6-graMthanA upasaMhArarUpa cUlikA. 90 gAthA 50mI-parvatithie ja pauSadhAdine upadeza | (1) graMthakartAnI prazasti. zA mATe? 85] (2) graMtha anuvAdakanI prazasti.
Page #33
--------------------------------------------------------------------------
________________ zrI tattvataraMgiNI anuvAda graMthAntagata TippaNIonIviSayAnukramaNikA mA TippaNI naM. viSaya 1 'kSaye pUrvA.' nA maulika a 1 kSaye pUrvA e vidhivAkya, 'sthaMmi 'nuM apavAda vAkya che. 2. rRDho. zaryA tayottara ' e niyAmakavAya che. 3 aSTamInA ye kharatara paNa sAtame Ama kare che. 4 bhAganI vAta, kharatarate mAtra Apatti pUratI ja che. kSINapa`tithine bhAga, pUnA apane pa banAvI zakatA nathI. 5 pakSaye eka divase e tithinuM ArAdhana apramANa che. 6 pakSaye . ArAdhanAmAM pUrvatithinA kSayane vyavahAra. > 7 'avavidha avarA vi. ' nA vAstavika a. 8 prAcIna 'ad nara vi. ' gAthAnA vAstavika paramA. pRSTha | TippaNI naM. viSaya pRSTha 4 | 14 ahiM sAtame ' aSTamInuM kRtya' nahi paNa ' aSTamI ' kahI che. marda nar. gAthAnI TIkAnI asAratA. 9 'avavi. ' padanA navA vage karelA bhrAmaka a. 4 4 4 4 4 pa 5 5 10 15 traNa pUnama mAnavAnI vAta ciratAnuvAda rUpa che. 10 sa pUrNimAnI ArAdhyatA. 11 . 16 'temamAM AThamanuM kRtya ' nahi; paraMtu ' Ama' kahI che. 11 17 kSINu aSTamIne catuSpavI mAMnI AThama kahI che. 12 18 kSINa caudazane catuSpavImAMnI caudaza kahI che. 12 19 caudazanA kSaye ' pUname caudaza ' nahi kahetAM 'pUnama ja kahela che. 12 20 bhA. zu. 5 nA kSaye trIjanA kSaya phalita thAya che. 13 21 navA vage kharatarIya mAnyatAne tapAgacchIya lekhAvI che. rara pUnama-amAsa ane bhA. zu. 5 nA kSaye tenuM kRtya pUrvanI tithimAM samAtuM hovAnI navAvanI vAta kalpita che. 13 13 pa 6 | 23 caudazanA kSaye pUname pakakhI karanAra varga paNa pUname caudaza ane pUnamanAM be pratikramaNa thatA hAvanuM kahetA nathI. 14 24 caudazanA kSaye caudaza-pUnamane joDe ArAdha vAnI che. 10 'catuSpI nI navA vage karelI viparIta vyAkhyA. 11 gauNumukhyabhede paNu kSINapanI ja mukhyatA. 12 pakSaye pUrvAMnI apa`tithinuM teA nAma ja na levAya. 14 13 kharatarA paNa AThamanA kSaye sAtame AThama mAne che. 9 | 26 pUnamanA kSaye ?? kahevAmAM ekapa ne lApa. pa 27 pUrNimAnA kSaye graMthakAranA samaye paNa terazanA kSaya thatA hatA. 10 15 ' 14 9 | 25 pakSaye graMthakAranA samaye paNa pUrvanA kSaya karAtA hatA.
Page #34
--------------------------------------------------------------------------
________________ [ 31 ] pRSTha | TippaNI na TippaNI naM. viSaya 28 'taMtra coravi vidyamAnastrena.' pATha, pUrNimAkSaye caudaze caudaza ane pUnama tenuM ArAdhana thavAnuM kahetA ja nathI. 16 'taLyA atti ArAdhana jJAtameva 'ne vAstavika a. 16 | (6) 29 zAstra jaNAvela pUnamanA bhAgane udaya lekhAvanArU navA varganuM kUTa. 30 pUnamanA kSaye tenuM ArAdhana caudaze thaI javAnuM kahevuM e mRSA che. 31 caudazanA kSaye terase terasa-caudazanI jaNAvelI samApti, kaivala caudazane ja sAdhavA mATe che. 18 32 kSINutithi je divase samApta thAya te divase tenI ' ArAdhanA ' nahi paNa te - tithi karavAnuM kathana. 18 3 e prazna, kSINakalyANakapane pUrtInI kalyAka tithimAM samAvavA rUpe nathI, uddayAt banAvavA rUpe che. 17 17 34 kalyANakapa, e kA para hAvAthI kAlapInI jema eka divase eka ja nahi, ghaNAM paNa ArAdhAya che. 19 35 pUname caudaza karanArane ane caudaze pUnama karanArane eka parvanA leApa thAya che tema eka divase e Adi Avela kalyANakaparvamAMnA pAchyA pakSaye banatuM nathI. 36 (1) joDIyA paCmAMnI AgalI tithinA kSaye pAchalI tithimAM banne tithinuM ArAdhana thaI javAnI kalpita vAta. 19 20 viSaya ' pRSTha (5) eka divase rahelA dhaNA pazu kalyANukAnA tapanuM paccakakhANa eka divase laI zakAya che; paraMtu ArapImAMnI eka pIMnA divase e pauSadhAdi levAtA nathI. (ra) khArapInA kSayanI vAtamAM kalyANakanAkSayanI vAtane joDAya nahi. (3) kalyANakaparvI pauSadhathI ArAdhavAnI hotI 20 nathI. (4) kalyANakA eka vise dhaNAye hAya. jyAre khArapImAMnI parvI eka divase e paNa hAtI nathI. 20 20 A carcA mukhyatve pUrNimAnA pauSadha aMge ja che. 20 23 18 | 41 kSINucaudazanA pauSadha, terasanA sUryodaya pahelAM levAtA vidhi hAvAthI te terasa ArAdhanAmAM terasa kahevAya ja nahi. pauSadha caudazanA ja kahevAya. 23 20 (7) pUnamanA kSaye caudaze kemeya pUnama thatI nahi hAvAthI Adhunika catuSpavImAM gaNAtI pUnamane ja uDADI devAnA karelA niMdya prayAsa! 20 37/38 Adhunika-nijanI mAnyatAne zAstrIya lekhAvavA sArU tapAgacchane nAme caDhAvI dIdhelI kharatarIya nA abhigrahanI vAta. 20 39 'avanimAyAcana0' pAThane maulika kahenArI AdhunikanI azubhavRtti. 40 cozanA kSaye trAMbA jevI terasanA ratna jevI caudaza sAthe vyavahAra na karAya. 22 42 muktAbAInA bAlAvabeAdha, apUrNa ane samaja-asamajamizra che. 23 43 caudazanA kSaye ArAdhanAmAM 13/14 nahi; paraMtu caudaza ja grahaNa karela che. 44 pUnama, caudazanuM kAraNa nahi hAvAthI pUname caudazanuM kA thaI zake nahi. 45 caudazanA kSaye ArAdhanAmAM 13 kahevI e mRSAbhASaNa che. 27 46 Adhunika, mudritapAThane azuddha kahIne pAchA zuddha jaNAvyA ! Aga 18 47 pUnamIAe pUname pAkSika manAvavA mamAM paNa khATuM lakhyuM ! 48 caudazanA kSaye kharatarA paNa ' pUnamamAM caudaza pharI' ema kahetA nathI, 5 n 26 28 18
Page #35
--------------------------------------------------------------------------
________________ 32 [32] hiNI naM. viSaya | pRSTha | TippaNI naM. viSaya pRSTha 49 navA varge mukita upayogI pAThane nirupayogI | pa7 vRddhimAM vadhAre avayavane bahAne pahelI tithi lekhAvyA bAda ane upayogI lekhAvyo! 30 | mAnanAra kharatarane kSaya vakhate kSaya mAna 50 (1) zrIjabUvinuM be tithionI 120 ghaDI ja muzkela che. gaNAvanAruM DahApaNa! () "kSILattithApi' pAThathI eka divase (2) bAlAvabodhakAranI hetu ane sAthanI avi- | be tithinuM ArAdhana lekhAvavA sArU Adhunike vakSAne Adhunike siddhAMta lekhAvIne te eka ulaTAvI nAkhelo te pAThane artha! 35 tithinA kSaya prasaMganI vAtane jeDIyAparvanI (gA) "samAptivALI tithine ja mAnavI' ema vAtamAM joDI devAnI karelI kaLA 3ra | kahenAra nava varga, pUnama AdinA kSaya vakhate pI evaDI parvatithinI kSaya-vRddhiprasaMge kharatarane udaya ane samApti e banevALI caudaza mAtra ApattirUpe jaNAvelI samAptisUcaka Adine te lepa je kare che. 36 udayanI vAtane Adhunike jeDIyA parvamAMnI aMtima parvatithinI kSaya-vRddhivALA prasaMgamAM () 15 x 0))nA kSaye caudaze manaravIpaNe ja joDI devAnI karelI ceSTA.. 32 be tithinuM ArAdhana lekhAvavA sArU Adhunike, para samAptivALI tithi mAnavAno kSaya-vRdi kSINatithi eTale bhegI thatI be parvatithi evo nijane mUrkhazekhara prasaMgano niyama, badhI ja tithine joDavo te irAdApUrvakanuM asatya che. 33 lekhAvanAre karele artha ! 36 pa3 bArapavImAMnI paNa ekavaDI ja parvatithinA (6) saMvata 2006mAM bhUle sudhArIne "sapari laya-vRddhi prasaMganA te samAptinA niyamane ziSTa tattvataraMgiNI-TIkAnuvAda " prasiddha karyo ! Adhunike jeDIyAparvamAMnI AgalI tithi chatAM "purva bhautithApi' pAThanA arthamAM AdinA kSaya-vRddhivALA bhaLatA ja prasaMga te gaDhavI gheranA ghera ja ! 36 sAthe (pAThano artha eLavIne paNa ) joDI 58 (1) A graMthane pATha ane mULa vAtane uDAvIne dIdho! 33 | ulaTI ja vAta raju karavA vaDe Adhunike 54 bAraparNImAMnI paNa ekavaDI parvatithinA karelI paganAM AbhUSaNane kaMThanuM lekhAvavAnI kSaya-vRddhi prasaMge nakkI tithi jaNAvavA ceSTA. zAstrakAre bAMdhele-je tithi je vAravALA divase samApta thAya te divasa te tithi tarIke (2) bhUla sudhArIne bahAra pADelI "sapariziSTa tattva"mAM vaLI e uDAvela pAThane pAcho svIkAravo' e niyama paNu kSINatithine lIdhe! ane "sadagaDuM'nI ulaTI vyAkhyA"kSa pUryA 'nI jema uThyAta ja banAve che. 33 mAMthI samAptinI vAta paNa rada karI : 55 "kSathe pUrva no artha pahelAMthI ja e pramANe thato Avela che. 34 chatAM jaMbUvie kasamAM paNa te vAtamAMnI ubhI rAkhelI zeSa asaduM vyAkhyA. 40 56 pUnama-amAsanA kSaye caudazanA eka ja divase 14415-144 0)) e baMnenuM ArAdhana | (3) siddhacakrapAkSikamAM je vAta ja nathI te vAta. thavAnI pitAnI kalpita vAtane Adhunike, Adhunike tenI sudhArelI bUkamAMnA "vizeSaA granthakAranA nAme goThavI devAne karele vicAra' naM. 8mAM siddhacakra pAkSikanA nAme laprapaMca ! caDhAvI devAnI karelI tarakIba!
Page #36
--------------------------------------------------------------------------
________________ TippaNI naM. viSaya (4) matAgraha khAtara Adhunike AgamagraMthanA paNa 'attiAtra'zabdanA karelA juTho a! 59 (1) joDIyApa mAMnI AgalI tithinI vRddhine ArAdhanAmAM paNa vRddhirUpe ja mAnavAnA nijanA kalpitamatane Adhunika zAstrathI sAcA lekhAvavA sArU pravacanaparIkSA 'nA pAThanA arthAta paNa raju karelAM kalpita ane bhrAmaka nIceADa ! (2) tevA bhrAmaka nIceADa raju karavA sArU Adhunika zAstranI paMktimAMnA ' tarakhara ' zabdanI ja karelI upekSA ! 42 * [33] pRSTha | TippaNI naM. (3) te ' tala khavara ' zabdamAM raheluM--< adhikamAsa, adhika tithi, tenA nAma sivAyanA ceAmAsI mAsI Adi tapeAmAM temaja saMskAra pAmIne ArAdhanAnI banatI caudaza, bhA. zu. 4, AcaraNA mujaba banatI vai. zu. 3, cai. zu. 13 vagerenA kAryo karavAmAM te sama ja che." e spaSTIkaraNa. 40 42 42 43 (4) AdhunikanuM * mAsavRddhi ane tithivRddhine aMge ArAdhanA mATenA niyameAmAM samAnatA heAvAnuM' kathana, zAstraviruddha hAvAne khulAsA. (5) tithivRddhinuM kAraNu, sUryAdhyanI adhikatA che tema mAsavRddhinuM kAraNa sUyaeNdhyanI adhikatA nahi hAvAnA khulAsA. 43 (6) Adhunika sudhArIne punaH prasiddha karela mUkamAMnA ' vizeSavicAra ' naM. 9 mAM uDAvI dIdhelI temanI mAsavRddhi--tithivRddhi a MgenI ArAdhanAmAM samAnatA jaNAvanArI vAta ! ane prasiddha karelA sAceA a! 60 patithiprakAzamAMnA asatya lakhANAne-- sudhArIne punaH prasiddha karela ' sapariziSTa'mAM uDAvI ja devAnuM vAparela DahApaNa | 61 A graMthakAranA nAme caDhAvelI peAtAnI mAnyatA ! pa 43 viSaya pRSTha 62 saMvatsarI mATe bhAdrapadamAsanI jarUrIAta. pai 63 A gAthAne apramANika gaNAvavA Adhunika TIkA sahita uDAvI daI te tenAM sthAne naMbara vagaranI gAthAne tenI TIkAsahita pramANika lekhAvavAnA karelA kUTa prayatna ! 46 rR4 navIne mULa pAThamAM ane tenA arthamAM paNa vAraMvAra karelA pheraphAra ! 55 65 (1) pramANa karela pAThanA a` paNa uDAvIne anya pATha ane tenA anuM geAThavavuM! (2) navAvage, prabhunI karaNI ane kathanIne bhinna mAnavAnI karelI bhUlane DahApaNa manAvavAnI A graMthanA nAme paNa karelI cAlabAjI ! 55 66 ArAdhdhapaNuM tithinuM hAvA chatAM tapanuM lekhAvavuM ! paTTa *7 'kSINapa`tithine pUrva prabala patithimAM samAvavA 'nI manasvI vAtane aMte pAte ja uDAvI ! 68 'pratiniyatavivasAnuie~' pATha, apave paNa pauSadha karavAnuM jaNAve che. 54 69 Adhunike, " 11 jJAnapaMcamI, 12-pUnama, 12-amAsa, 14 x 1patA chaThThu ane ' mukhyaiyA tRtIyAto'TamArca: ' pAThanA paNa karelA lepa. pahe 70 navIne saiddhAMtika catuSpavarSoMne karelA lApa.63 71 (1) pauSadhavicArathI viruddha vattana karanArA. enI ayeAgyatA. pa (2) paranI e apeAgyatAne tapAgacchIonI ayeAgyatA tarIke lekhAvavAnI navIne karelI bAlIzatA ! 5 46 72 navAmatarUpI viSanuM sarvAM'gI pariNamana. 67 73 tenAM vacanazravaNathI paNa dUra rahevAmAM kalyANu. 68 | 74 navIneAnI AcaraNAnI pravacane padhAtakatA. 70 75 cAlu sAmAcArI upara paMdaramI zatAbdinI mahArApa ! 58 pahe 84
Page #37
--------------------------------------------------------------------------
________________ huM zrItattvataraMgiNI anuvAda graMthAntargata zrI parvatithibodhaka praznottarI che I viSayAnukramaNikA - ha praznana, viSaya praNa prazna na. viSaya 1 zAstro sahune mAnya chatAM parAdhanamAM 16 navA varge zAsanane pheMdI ja nAkhavuM dhAryuM matabheda kema? | na manAya ? 115 2 ApaNe AgamAnusArIne badale paraMparAnu- 17 utsarga apavAdanA vize svarUpathI vizeSa sArI kema ? lAbha nahi? 3 vartamAna prabhuzAsanane alpa ja mAnavuM rahe 18 bhA. zu. panI kSayavRddhie trIjanI kSayavRddhinI tenuM kema? pravRtti navI che? 117 4 gauNa lekhAtA zAstrothI vyavahAra kema karAya? 96 19 udhyatithine niyama, kSaya-vRddhimAM mAnavAne 5 zAstrathI zuddha kahenArane te zAstro balavAna nathI ? 120 kharAM ne? 98 | 20 bhoga ane samAptinI upekSA, A zAstrane 6 chatavyavahAranuM svarU5 zuM? 100 | saMgata che? 7 paraMparA, "zAstranirapekSa che' ityAdi vAta | 21 jainatiSazAstro mujaba tithinI kadi sarvasaMmata che? vRddhi hoya? 125 8 keTaleka varga, paraMparAnI avagaNanA kare che 22 navA vargane maLIne carcA karavAne mArga tenuM kema? gya nahi? 9 cAlu prAcIna paraMparAne apalApa karavAne ra3 "jittI no artha "jemAM je maLI jatI hetu zuM? hAya" e che? 130 10 navavarga, zAstrAdhAra vinAnI paraMparA 24 zrIharipraznanA pAThanA navA varSe karelA che? mAne che ? arthomAM sAco kahe ? 131 11 te varga, ATalI badhI zAstranirapekSa paraM 25 kSINatithine ArAdhanA mATe udayAta na parAone kenI AjJA tarIke mAnate haze? 108 banAvAya ? 141 12 te vargane paraMparAnuM zAstrIyalakSaNa khyAlamAM 26 re pUrva "kSaye pUrvatithi karavI" e na hoya ema na bane? 109 artha, te vargAdie kyAMI lakhyo che? 142 13 paraMparAnA kRtrimalakSaNanA bacAvamAM A 27 navA varganI traNeya bUkanA lakhANene sAra, zAstranI 46mI mAthAne artha karyo che te eka kema? sAce che? 110 | 28 navInanI navI AcaryuM tenA ziSyone 14 tevI dUSitasAmAcArInuM kaI daSTAMta che? 112 | jIta bane? 144 15 sAmAcArIne zuddha jANe ane nide te | 29 navA varge "tara govazIvi.' pAThano karelo AtmA kevo? A , 113 | artha barAbara che?
Page #38
--------------------------------------------------------------------------
________________ (35] praznano viSaya paNa prazna naM. viSaya 30 temaNe "maru na java" mAthAno karela | 41 "TippaNanI pahelI pAMcame ArAdhanAnI artha barAbara che? ceka karavAnuM kahevuM te kharekhara juTha ja 31 navA varge na ja ' paMktine karele | che' e navAvarganuM kathana barAbara che? 164 artha barAbara che? 149 | kara navA varga cAlu AcaraNane agItArtha 3ra teMvarga, svamatanA bacAvamAM tattvataraMgiNInA zrIpUjenI kahIne apramANu kahI che te sabhyanta vAkyone Agala kare che temAM barAbara che? kAMI tathya kharuM? 150 | 43 vRddhimAM pUrvanI vRddhi karavAnA zAstrAdhAra 33 te varge be paMktine artha saMkSepIne batAvyA nathI? 167 praznArthamAM mUkavAnuM zuM prayojana haze? 151 44 "tattvataraMgiNImAM pAMcamanI vRddhie trIjanI ja te varge "sada tithInAM hAnI vRddhI" | vRddhi karavAmo lekha hovAnuM vacana halAhala paMktio vaDe zAstrakAre bAMdhela lakSaNane karele artha barAbara che? juThuM che." e kathana sAcuM che? 167 152 35 te varga = = gaMmi' paMktine karela | 5 zrI AtmArAmajI manA nAme navA vage artha barAbara che? 153 ekavAra pAMcamane kSaya karavAnI ane 36 te varge "kSaya ke vRddhi vakhate-zAstrakAra ekavAra chaThane kSaya karavAnI vAta lakhI nirdiSTa lakSaNane nAme-samApti ja jovAnI, che te zuM barAbara che? paNa koIne badale koInI yavRddhi nahi | 46 "zrI kalyANavijayajIta-paryapaNA praznottarakaravAnuM jaNAvela che te zAstrasaMgata che? 153 | zataka'mAM bhAgye ja koI praznottara sAco haze." ema kahevAmAM kaISa khare? 169 37 te varge "tavi hitaNe TUtho ki' pAThane-eka ja divasamAM 14415 baMne 47 cAlu 40mA samAdhAnanI kamI kalamanI tithinuM ArAdhana karAya che e pramANe anya kauMsamAMnI moghama vAtano vistarArtha karela artha zAstra ane paraMparAne saMgata che? 154 zuM che? 38 gaMgA na0i pAThamAM 14/15nuM nAma | 48 tithisAhityadarpaNa', parvatithiprakAzanI nahi hovA chatAM te varge te pAThanA arthamAM punarAvRtti zI rIte? 173 te tithinAM nAmo kema jaNAvyA haze ? 156 | 49 zrIjaMbUvi e, bIjA TakelAM be pramANo 30 navA vage "i kSaticAva' pAThane | te pramANika che ne? 176 te divase te tithi manAya" evo artha 50 zrIjabUvie A pramANa paNa khoTuM raju karyo che tathA "eka ja divase beya tithi manAya" evaya artha karyo che! te eka pAThanA te be artha barAbara che? 157 51 zrIjavie te pramANa paNa kApIpIme 40. "tithicarcAmAM hetA paDyA tyAre pUra | raju karyuM che? Agama dvArakazrI " kSayapUrvAne amArI jema | para "pUAgamaddhiArakazrIe navA matanI sAta ja artha karatA hatA." e navA varganuM kathana mAnyatAno svIkAra karyo che" e jaMbUvinA 158 kathanamAM kAMI tathAMza khare? 177 176 77 sAcuM che?
Page #39
--------------------------------------------------------------------------
________________ [36] praznane viSaya pRSTha | prazna naM. viSaya para "pU AgamoddhArakazrI, have paryuSaNAnI | 64 kSaya ane vRddhi vakhate paNa "caMmine aThThAI, cothane badale pAMcama sudhI svIkAre | mAnavAnuM kahenAra navo varga, anudayane che. e jaMbUvinuM kathana barAbara che? 182 | ArAdhavAnI ane udayAt tithine nahi 54 "caudazanI pradhAnatA svIkArIne tenAM sthAne ArAdhavAnI bhUla kema karato haze? 204 pUnama-amAsanI pradhAnatA kare che e 65 graMthakAre aSTamInA kSaye-sAtama AThama - jaMbUvinuM kathana sAcuM che? 186 | karI AThamanuM kArya karavuM" tathA "sAtamamAM papa jaMbUvie "kSayane badale kSaya ane vRddhine AThamanuM kArya karavuM' ema be vAta kema badale vRddhi karanArA pitAnA sadgata samasta karI haze? 207 vaDilene paNa "zrIpU" kema lekhAvyA? 186) 66 TippaNA mujaba ja tithi mAnavAmAM pa6 'pUAgama dvArakazrIe paNa ArAdhanAmAM samakti kharuM? be caudaza-be amAsane svIkAra karyo che... | 67 pUrvatithie kSINatithi karavAnI che, pachI e jaMbUvinnI vAtamAM tathya zuM che? 187 saptammanta pravege zuM kAma? 211 pa7 pUAgamahArakazrIe, kSa jUno niyama 68 bArapavImAMnI kSINatithinI jema kalyANakakalyANakAdi tithi mATeya svIkArela che e . tithimAMnI kSINa tithine udayAta kema jaMbUvinI vAtamAM khoTuM zuM che? 188| banAvAtI nathI? 211 58 zrI siddhacaka varSa 4 aMka 24mAM chapAela | 69 zrIjaMbUe karele kalpakiraNAvalinA pAThane lakhANane jaMbUvijaye karele upayoga artha barAbara che? 212 barAbara che ? 189 70 "zrI senasUrijIe pakakhInI ArAdhanA mAsImAM samAvI dIdhI' e jaMbUvinuM , 59 zrIjabUvi e tera besaNAnA lakhANa badala kathana barabara che? 1. 22 bhAyAmRSAvAdIpaNuM nakkI karyuM ane zAstrIyapurAvA vagerene apramANa kahyA temAM | 71 "bhaga vagaranI tithi levAnuM zAstrakAre kahyuM satya zuM che? 190 | ja nathI' e navAvarganAM kathana bAbata 60 "eka ja divase zuM be pauSadha karaze?" | khulAso zuM che? 215 e praznane jaMbUvi e je rIte ayogya | 72 "je tithine bhoga paNa na hoya te kahyo che te rIta, zAstra ane pAraMparika che? 191] AyuSyane baMdha thavAmAM vAMdha Ave e 61 "kSINa-tithimAM bhegI tathA pahelI bIjI | navA varganI vAta tatha che? ra16, balavAno svIkAra karyo hovA chatAM pU. 73 jaMbUvi.e karela A zAstranA pATha - AgamoddhArakazrI nakAme vigraha jagADe che" artha barAbara che? 217 e jaMbUvinuM kahevuM vAjabI che ? 1 74 "vRddhimAM pAchalI tithinI vRddhi karavA 62 "ratuNya kSetra" pATha upara pU. Agama vRddhatithinI ghaDIo pAchalI tithimAM dvArakazrIe saM. 1993 sudhI goLA gaba nAkhavI e vagere, jALa bIchAvavArUpa che? rara0 DAvyA che." e jaMbuvi0nuM kathana sAcuM che? 19| 75 "bhA. zu. pa-pUnamanI kSaya-vRddhie trIja 63 zrIjaMbUvine 'yaMmi'ne artha barA- | ane teraze cotha-caudazane saMpUrNa bhegavaTo bara che? 204] nathI ane pahelI pAMcama-pUname cotha
Page #40
--------------------------------------------------------------------------
________________ [37] prazna naM. viSaya pRSTha prazna naM. viSaya pRSTha caudazanA bhAganI gaMdha nathI, mATe te divase | 82 zrIjaMbUvie "mAsIdamAM caudaza cotha-caudaza mAnavA yogya nathI." e avazya levI ane kSaya-vRddhinA kAraNe caudaza jaMbUvinA kathanamAM khoTuM zuM che? rarara | sAthe pUrNimA svataMtra na Ave to kalpita 76 zrI jaMbUvijyajIe te paMkti kema uDAvI na levI" ema lakhyA pramANe vartI to dIdhI haze? zaktA nathI. to pachI parvalepaka lakhANa zrI vijyayazedevasUrijIne patra ane kema karyuM haze ? 245 27 thI rara9 83 catuSpavamAMnA pUrNimA parvane zrIsenasUri teozrInA patrane khulAse. rara0 thI ra33 chanA nAme "bAtala" zabdathI tiraskAra e mUlasUtra nathI, paraMtu banAvaTI karanAra vyaktimAM mArgAnusArIpaNuMya kema padya che. 34-35 | gaNAya? teozrIe mAgelA 4 praznottaranA 84 zrIharipraznanA- pazuMpaLoSavAra' pAThane artha nIce mujaba praznottararUpe khulAsA ra35thI zrIjabUvie viparIta kema karyo haze? 246 77 "azADa suda 14nuM pakakhI ane pUrNimAnuM | 85 jaMbUvie A graMthakAranI "pUrvavat' mAsI, e baMne pratikramaNa bhegAM thatAM paMkti-"arthAta terasa grahaNa karavI? hatAM e uttara pramANika che ne? 235 ema karele UlaTe artha jema zAstradroha 78 "mUla tathA apavAdasUtrane bAdha TALavA gaNAya tema "nAcAM 2 kUTitA ' baMne pratikramaNa bhegAM kya, te rIvAja pAThane karele juThe artha paNa zAstradroha Aja cAluM che na nathI." e uttara na gaNAya? te pramANika che ne? *| 86 navIne 'cA vaturavAM' pAThane "1578 pUnama-amAsanI kSayavRddhie terasanI kSayavRddhi 0))nI kSaya-vRddhimAM cAmAsI ke kalpadharane mAnavI cAlu rAkhIe te "mUlasUtra chadra caudaza sAcavIne 13414 Adine apavAdasUtra-gAI dho' sUtra-samyakatva karavo, vacamAM pahelI 15 ke 0)) Ave paryuSaNasthitivicArAdi graMtho ane kalyA to tene khAdhAvAra rAkhI bIjI pUnamano katithio vagerene bAdha pahoMce che" e ke kapadharane upavAsa kare, 1540))nI uttara te pramANika che ne? 241 | avasyaniyamitatAne Agraha karavo nahi" 80 "pUnama-amAsanI kSaya-vRddhie terasanI ema karela artha sAce che? 248 kSaya-vRddhivALI AcaraNAthI jinezvaranI 87 zAstrAdinA zraddhAlu mATe jaMbUvie "pUnama mULabhUta AjJAone ja lepa thAya che" | amAsanI kSaya-vRddhie chadramAM caudaza sAthe ema harSabhUSaNaguNine pATha paNa ApIne pUnamanI avazya niyamitatA rahetI nathI." uttara Apela che te te pramANika che ne? 242 evuM samajAvavA ApelA pUrAvA sabaLa 81 zrI jaMbUvie "pakakhI ArAdhanA zrIsena ane basa hevAnuM jaNAvyuM te barAbara che? ra49 sUrijIe mAsI ArAdhanAmAM samAvI 88 matAgraha khAtaralaukikatithione jenI A dIdhI." ema je zrIsenapraznano pATha batAvIne tithio tarIke ane kharataranI mAnyatAke jaNAvyuM che te barAbara che?. . 243 one tapAgacchanI mAnyatA tarIke lekhA 247
Page #41
--------------------------------------------------------------------------
________________ [ 3 ] mamana, virSa pRSTha | prazna naM. viSaya vanAra navo varga, zuddha sAmAcArI mATe ja zAstramAM zuM be prakAranI catuSpava yadA tadA bole te sahaja gaNAya; paraMtu - kahelI che? bhA. zu. panI kSaya-vRddhie trIjanI kSaya 95 bIjI catuSpane upajAvI kADhela kema vRddhi karavAnA TekAmAM pU. AgaddhArakazrI kahevAya ? pAse terasanI zya-vRddhi karavAnI zrIpUjenI 96 navIne-"Aje jeo kevala 15-0))nI prathA ja AdhAra che" ema kahe temAM catuSpavInA AgrahamAM aMdha banI 8414nI tavya zuM ? 50 catuSpavana alApa kare che teo potAnA 89 nava varga, pahelAM kSaye pUvane artha mithyAbhinivezathI jainazAsananI mahA kSayamAM pUrvatithi karavI" ema kaheto hato AzAtanA ja kare che" ema lakhyuM che te ane saM. 1993thI "kSaye pUrvanI tithimAM ArAdhanA karavI" ema kahevA lAgela; paraMtu mAnyatAmAM to teNe pahelo ja artha rAkhela 97 zrIharipraznanA-pUmiDamAvAyolI." che chatAM kSaye pUrvAnA te kalpita arthane praznottarane artha, te "hIrapraznottarAnuvAda' avalaMbIne bIjI bUka kema ubhI karI haze? 251 | bUkamAM padaranI paMktio ghusADavA pUrvaka 90 zrIjaMbUvinA ziSya cidAnaMdavinA nAme viparIta kema karyo haze? 26ra chapAela "zrIhIrapraznottarAnuvAda"mAMnA 98 navAvarge, uchAmaNuM belIne gupUjA Adivacana, anuvAda ane 75 TippaNa karavAnuM hIrapraznottaranA traNa pATha paNa saMbaMdhamAM ze abhiprAya che? spara ApIne siddha jaNAvyuM che, jyAre zAsanahA te "Adivacana'mAMnuM cothuM lakhANa zI pakSa te te rItanI gupUjAne zAstraviruddhanI rIte vAhiyAta manAya ? jaNAve che. to tenuM pramANika samAdhAna zuM? 263 hara te Adivacana" zIrSaka lakhANanA 13mA 9 zAsanapakSa, kalyANakAne parvatithimAMthI pejanA cothA pirAnuM ane pAMcamA perAnI bAtala gaNe che? 264 zarUAtanuM lakhANa jotAM te "hIrapraznottarA- 100 "sUtakane viSe dharmakaraNImAM aTakAyata nuvAdanuM samasta lakhANajabUvikRta saMbhave karanArI hAlanI pravRttine zAstra temaja che; paraMtu pAMcamAM pirAmAM je-"A anuvAda paraMparAne muddala Teka nathI.' ema zrIhIrazrI premasUrijIe paNa tapAsI Ape che. praznanA pAThanA nAme lakhIne navA vargo, 4" te jotAM prazna thAya che ke zrI zAsanapakSano je unmattanI jema avarNana zrI premasUrijIne paNa "AdivacanamAMnI sAta vAdI pralApa karela che, temAM kAMI tatha ane anuvAdamAMnA pahelA ja praznottaramAMnI kharuM? paNa sAta bhUla sujhI nahi! tyAre e 101 je zeThazrI kasturabhAI e rIte ane e siddhAnta mahedadhipaNuM kevuM? ra59 prakAre zramaNopAsaka saMghavatI nirNaya jAhera ha3 zrI zrAddhavidhigraMthamAMnAM sArthaka "" kare to te badala Apano zuM abhiprAya pAThane te pAThamAMnA nI joDe parano che? vaLI zrAvaka saMghane karele nirNaya () ghusADIne-"kura' lekhAvavAnI garabaDa zrI saMghamAnya gaNAya? kema karI haze? 260 | praznottara 18nI pUravaNI
Page #42
--------------------------------------------------------------------------
________________ zu....ddhi....5. .......ka , pR. paM. azuddha zuddha | pRpaM azuddha. 13 praNItA pattA- praNIta pajJa- 59 11 hevAthI vikalpamAM hovAthI yogya nathI. 3 18 ne jayArU nevaM kayAi bIjA vikalpamAM 5 20 vyavahAra vyavahAra 60 33 nijanA nijanI 5 26 pramANe pramANe 61 6 te varganA te te varganA '10 15 te thAya che ne? to ArAdhya pUname thAya chene?! 63 30 zAstrakAsnA zAstrakAranA 15 13 pAyAma vAtRrayAbhimanyate | 77 5 IryAmAM upayoga ImAM sAdhunI jema 17 28 paNuM zAstranA paNa A zAstranA rAkhatA thake, upayoga rAkhathake, 20 11 badhA tapanuM badhA tapanuM sAdhubhASAe bhASAe 20 35 rNimAne pU pUrNimAno 78 9 upAdeyapaNuM upAdeyapaNuM te 21 1da terasa athavA grahaNa terasa athavA 79 9 heya te che. hoya che. vada 1 grahaNa 81 13 sAmayikavidhi. sAmAyikavidhi, 21 20 kSaya pAmatI ASADhI kSaya pAmatI 84 28 caudamI paMdaramI dvitIya ASADhI 84 30 naguro navo varga nagurA navA vage, 22 10 saMbaMdhavALuM saMbaMdhavALuM 84 32 kare che. karela che. 24 1 (caudazI AdinA) (caudaza AdinA) 86 6 sAvilAyA loyavikkhAyA 27 11 natha. nathI. 87 30 muni muniH 32 25 e ja tithinI eka ja tithinI 98 3 saMpUrNaparaparAgamavaMta saMpUrNa 32 32 samAptisUcaka bhaginI samAptisUcaka udyanI paraMparAgamavaMta 35 27 fi nA di nA * 101 22 ladhuzAMti 36 29 lekhAvIne eka vAkya eka vAkaya lekhAvIne 102 23 praNANe pramANe 36 33 ochuM na gaNAya. ochuM khedajanaka na 102 30 pArzvanAtha pArzvanAtha 105 9 zastrokta zAstrokta 40 17 temane temaNe 105 23 pratika pratIka 42 16 ArAdhanAmAM ArAdhanAnA niyamamAM 105 26 zrAvakane zrAvakane 42 31 pAmIne) pAmIne 106 - zata nata 43 15 zastrakAre zAstrakAre 108 13 pratikramaNamAM pratikramaNamAM 48 19 sAMvatarikaparvane sAMvatsarikaparvane 108 18 pradhaSane praghoSane 51 19 cokasI comAsI 111 25 samAcArInuM sAmAcArInuM 53 30 ceSTA te 111 27 samAcArI sAmAcArI laghuzAMti ceSTA
Page #43
--------------------------------------------------------------------------
________________ 1665mAM [40] pR0 paM0 azuddha zuddha | pR0 paM. azuddha. zuddha 115 4 1615mAM 189 18 terasanI paNa bArasanI paNa 116 19 utsargarUpa utsargarUpa, 194 30 zrIsaddhAcalajInA zrI siddhAcalajInA "varUpavAlo aMgasUtrathI 196 26 vaLyuM che. lakhyuM che. vachIyAna' aMgasUtrathI 197 19 pUrvattaratithinI pUrvataratithinI 116 20 e nyAye "stavavAdo 197 25 pUrvattara pUrvatara | 206 22 'udayaMmi.' jA tihI 'udayaMmi jA tihI.' 117 28 samata, samata. 218 1 te ja divase te ja divasa 128 22 thavuM paDe che" thavuM paDe che" 224 1 tittithitvena tattithitvena "e pramANe e pramANe 231 24 Azayazuddhi ja Azayazuddhi na ja 133 17 tithiATitA tithistraTitA gaNAya. gaNAya. 138 2 pUvoktarItyA pUrvoktarIyA 234 6 lekhela che! ane cotha lakhela che! ane cothI 147 25 grahamati labhaMti 234 11 bhagavaMte paNa bhagavaMtoe paNa 150 12 trayodazITTaTya sAcAM x 237 4 (3) (4) 150 16 terasanuM kArya sAtamamAM 4 242 21 pApa che, pApa karyuM che, 151 26 vahevAra vyavahAra 242 26 0 DavitA 0 viruddha 155 28 tasaMvAvaM etatsaMvAdakaM ca 245 5 "comAsIIa' comAra chaThTha' 160 14 "abhivaDhima' mavadvima" | 248 31 mujaba amAsane mujaba kalpadharane 166 16 dhRSTatA dhRSTatA nahi paNa amAsane 166 17 pUDhamasiMhi" paDhamatihI' 251 8 ane ddhimAM - ane vRddhimAM 166 29 3paya upAdeyatvaM 255 29 tyavacaityameva svavandyatvameva 173 13 prasiddha prasiddhi 258 4 ItyAdi ityAdi lakhANa, 174 2 ragavijayasaka raMgavijayasatka 258 8 bIjuM e bIjuM 15 7 zAstriya zAstrIya 269 22 tamaNe je- temaNe je 186 22 zIthilAcArIonA zithilAcArIonA | ra72 25 AnaMdasAgara- AnaMdasAgara186 25 zIthilAcArI zithilAcArI sUrizvarajI sUrIzvarajI vipti tri vAcaka varyone jaNAvavAnuM ke-uparokta zuddhipatrakane dhyAnamAM rAkhIne A graMtharatnanuM vAcana-manana ane parizilana karavA vinaMti che.
Page #44
--------------------------------------------------------------------------
________________ 5 sakala anovAMchitapUraka zrI zakhezvarajI pArzvanAthAya namA nama: // dhyAnastha svarga ta pU. AgamAdvAraka AcArya deveza zrI AnaMdasAgarasUrIzvarebhyA nama: / paramapUjya mahAmahApAdhyAya zrI dharma sAgarachagaNipraNItA svApajJA zrI tattvataraMgiNI graMtharatnano advitIyaakSarazaH zuddha anuvAda ....tu....vA........... pU. zAsanakaTakAnphrAraka gaNivarya zrI haMsasAgarajI mahArAja 5 zrI syAdvAdavAdine namaH 5 zrIvarddhamAnamAnamyAnantavijJAnabhAskaram // avAdhyavacanaM doSamuktaM nAkinamaskRtam // 1 // zrImadvijayadAnAhvAn sUrIzAn praNipatya ca // vRtti tattvataraGgiNyAH svopajJAyAstanomyaham ||2|| a: kevalajJAna ane kevalardezana vaDe sU*samAna-nirAbAdha vacanavALA-samasta doSothI mukta ane devA vaDe namaskAra karAelA zrI vamAnasvAmIne trikaraNAge namaskAra karIne ane zrImad vijaya dAna nAmanA sUrIzvarajI mahArAjane AdarapUrvaka praNAma karIne mhArI racela tattvataragiNInI huM (maheApAdhyAyajI) vyAkhyA karuM chuM. // 1-2 5 (A prathama aAkathI granthakAra mahAtmAe prabhunA cAra mUlAtizayAne varNavelA che.) avataraNikA:--A granthanA prAraMbhamAM A icchitagranthanI samApti arthe vinnavinAzaka evA ISTadevanA namaskArane kahe cheH mUlam:- namiUNa vaddhamANaM titthayaraM tassa titthamavi sAraM // vRcchAmi tihiviAraM, tattataraMgiNimahAsutaM // 1 // mUlA :--zreSTha evA zrI va mAnasvAmI tIthaMkarane ane te bhagavantanA zreSTha evA tIrthane paNa praNAma karIne jemAM patithinA vicAra rahela che evI tattvataraMgiNIne huM sUtrane anusAre kahIza, // 1 //
Page #45
--------------------------------------------------------------------------
________________ tatvataraMgiNI graMthano anuvAda TIkArtha -tIrthakara bhagavanta zrI vardhvamAnasvAmIne ane te bhagavantanA tIrthane namaskAra karIne zrI tatvataraMgiNa nAmanA prakaraNane huM kahIza. zrI vaddhamAnasvAmI ane teozrInuM tIrtha kevuM che? te kahe che ke zreSTha ane advitIya che, athavA tIrthaMkarapakSe jeo cetrIza atizaya rUpa lakSamI vaDe zebhe che, athavA jeo AjJAtatparene mokSa rUpa lakSamI Ape che te vAraM-kayA zrI mahAvIra svAmIne ane tIrthapakSe-siddhirUpa lakSmI, tIrthaMkara paramAtmAnI caraNasevA vaDe (caturvidha saMgharUpa tIrtha) prApta kare che te sAMtvanA asamAna evA zrI mahAvIra svAmInAM tIrthane." e pramANe e ekaja "rA' vizeSaNane bhinna arthapaNe athavA ekAIpaNe kahevuM : kevI tatvataraMgiNIne kaheze? te kahe che ketithione ArAdhyapaNu vaDe karIne jemAM vicAra rahe che evI te tatvataraMgiNIne jinavacananuM ullaMghana karyA vinA kahIza." ahiM namaskAra karela che te, phalane bAdhA na pahoMce te prakAranA mana-vacana ane kAyAnI ekAgratA pUrvakane jANe. vaLI "ahiM vizvavinAzakapaNuM hevAthI tIrthaMkara prabhune ja namaskAra kare yukta che, paraMtu te prabhunAM tIrthane paNa namaskAra kare te yukta nathI." ema kahevuM nahi. kAraNake-te tIrthanuM paNa tIrthaMkaramAnya ane tIrthakaranamaskaraNayapaNuM hovAthI tIrthane viSe namaskaraNIyapaNuM bAdhA vagaranuM che ane vighavinAzakapaNuM che. kAraNake-(zrInaMdisUtranI gAthA 4 thI 17 sudhImAM zrI zramaNapradhAna caturvidha saMgharUpa tIrthane) nagara-ra-caka-pavA vagerenI aneka upamA vaDe stavanA karavA pUrvaka namaskAra karela che. tIrthane karele A namaskAra, vastutaH te tIrthakarane ja che. A saMbaMdhamAM bahu yuktio che; paraMtu grantha vadhI javAnA bhayathI te ahiM. kahetA nathI. je 1 ke avakaI tithi kayA vidhithI ArAdhya che te kahe che: mU0-aTThamicauddasIsuM, pacchittaM jai a na kuNai cautthaM // caumAsIe chaTuM, taha aTThama vAsapavammi // 2 // mUlArtha- je dareka aSTamI, caturdazI ane jazabdathI jJAnapaMcamIne viSe upavAsa, comAsIne cha6 ane saMvatsarIne addema na kare te prAyazcitta lAge. 2 TIkAtha-dareka aSTamI tathA caturdazIe upavAsa, comAsIne cha6, [mUlamAMnA ta-tathA' zabdanuM lelakanA nyAye banne bAju saMbaMdhapaNuM hevAthI] tathA saMvatsarIne ama, ane (mUlamAMne "sa-ra' zabda samuccaya arthe tathA jJAnapaMcamI grahaNa karavAne arthe che tethI) jJAnapaMcamIne upavAsa chatI zaktie kare nahi tene prAyazcitta lAge. zrI mahAnizItha sUtramAM "vase [4 variSaduvicArapa ' pAThathI kahyuM che ke- zArIrikabala, Atmika zakti, AtmIyAbhimAna ane Atmika viSayamAM prApta balavIryanuM sAmarthya hevA chatAM-aSTamI, caturdazI ane jJAnapaMcamIne pratyeka upavAsa, saMvatsarIne adRma ane comAsIne
Page #46
--------------------------------------------------------------------------
________________ gAthA 1 lI cha na kare tene prAyazcitta lAge." tema zrI vyavahArasUtranI pIThikAnI cUrNimAM "damIra raDavuM, uNiI jasI, jAmANI chaMduM x x x rati rijha pAThathI kahyuM che keaSTamIne upavAsa, pakakhI-caudazano upavAsa, mAsIne cha tathA saMvatsarIne adRma na kare te prAyazcitta lAge. ane "a" zabdathI-guhu va x x x 7 vaMti kichatta e ja parvatithiomAM jina-pratimAo "gha' ane anyanI vasati-jagyAmAM rahelA munirAjone vaMdana kare nahi te prAyazcitta lAgeH" tathA zrI vyavahArasUtranI pIThikAnI TIkAmAM "g thAiriviva6 x x x pratye prAyazcitta pAThathI kahyuM che ke te aSTamI Adi parva divasene viSe zrI jinapratimAone ane anya vasatimAM rahelAM munivarone vaMdana nahi karavAmAM ekaika prati prAyazcitta lAge." ahiM keTalAka pUrNimAne pAkSikapaNe sthApavA sArU viparIta bole che teone tevuM bolatA baMdha karyA samajavA. kAraNake-upara jaNAvelA prAyazcitta graMthane viSe keIpaNa sthale pUrNimAe (upavAsa na kare te) prAyazcitta jaNAvela nathI. tathA Avazyaka cUrNimAne"amIraDavuM ahaMtA sAdu ga vaMDya' pATha, pAkSika cUrNimAne-"amIra lIluM savAlavALa" pATha, temaja nizIthasUtranI tathA vyavahArasUtranI cUrNimAne-damaidavArtha, raMthAvADamANapaNeg himatave maNipa, viti aNadU riTANu pATha vageremAM- cityaparipATI, susAdhuvaMdana ane upavAsa vagere pakhI saMbaMdhInA je je vizeSa kR Agamane viSe jaNAvela che te te caudazamAM ja jovAya che; paraMtu pUrNimAmAM jovAtA nathI? tethI A ja graMthamAM AgaLa "nava javAda khUbaM" e pramANe (14mI) gAthAmAM kahevAze te joIne mUMjhAvuM nahi. 2 mU-jiNaharajiNabiMbAI, sabvAiM sAhuNo ya savve vi // no vaMdai pacchittaM, puvvuddiDhesu pavvesu // 3 // TIkA-A gAthA tenA zabdo uparathI ja samajAya tevI sugama ja che. 3 ava -have tithionA kSaya ane vRddhi Ave tyAre (paraMparAthI) kaI tithi ArAdhyapaNe saMmata che? te paNa dekhADe che-batAve che - mU-tihivAe puvatihI, ahiAe uttarA ya gahiavvA // hINaM pi pakkhiyaM puNa, na pamANaM puNNimAdivase // 4 // mUlAthI-tithine kSaya hoya tyAre pUrvanI tithi (parvatithi tarIke) grahaNa karavI ane vRddhi hoya tyAre pachInI tithi (parvatithi tarIke) grahaNa karavI? paraMtu kSINapAkSika, pUrNimAne divase pramANa nathI. je 4 TIkartha-tithine kSaya heye te pUrvanI ja tithi grahaNa karavI ane tithinI vRddhi
Page #47
--------------------------------------------------------------------------
________________ tatvataraMgiNI graMthane anuvAda hoye te pachInI ja tithi grahaNa karavI. 3vrat-parvatithipaNAnA AdarapUrvaka grahaNa karavI. [ caudapUrvadhara mahAjJAnI bhagavaMtoe racelI niryuktio ane cUNio jevA prauDhatara AgamagranthamAMnA-"middhimAMvare 10 digamAro pati to (ASADhI pUnamane kSaya hovAthI caudazane) mAtAjupimA (saMjJA ApI che.) e vIti re ghare maLati dizAmAM "i e dhorImArga sUcaka pAThanA AdhAre 1700 thI vadhu varSo pahelAM dasa pUrvadhara zrI umAsvAti mahArAjanA gaNAtA prazeSa rUpe kahyuM che ke kSaya hoya tyAre pUrvatithi grahaNa karavI, ane vRddhi hoya tyAre pachInI tithi grahaNa karavI tathA zrI vIravibhunuM (Aso vadi 0)) nuM) nirvANakalyANaka (dIvALI) lekane anusAre (amAsa udayAt hovA chatAM leka caudaze divALI kare te caudaze) jANavuM" A vAta ApaNa (tapAgaccha ane kharataragaccha) baMnene paNa saMmata ja che. e pramANe svIkArIne paNa have keIka, bhramaNAthI ane potAnI maMdabuddhithI-AThama vagere parvatithinA kSaye sAtamA vagere pUrva tithine ane caudazanA kSaye tenI pachInI pUnamane prahaNa karavI." e prakAre ardhajaratIyanyAyane anusare che tene ja AzrayIne uttarAddha kahyuM che ke kSaya pAmelI caudazane pUrNimAne viSe tenA abheganI gaMdhane paNa saMbhava nahi hevAthI pUnamanA 1. aprApta tithine prApta karavA mATenuM A "kSo pUrvA' vidhivAya, 'yaMmi nA tithI" e utsarganuM apavAdavAkya che. vAkyamAM tithizabdane prathamAvibhakti karmaNiprayogane lIdhe hovAthI A pUrvAddhane kartarimAM "tithino kSaye pUrvanI aparvatithine (parvatithi) karavI.' e pramANe spaSTa artha che. A pUrvAddhamAM "tithiH jAya' tarIkenA prasiddha vAkyamAMnA #aa kriyApadamAM "" pratyaya, "' pratyaya che. ane te raca pratyaya "ka" ane "karuM e be arthamAM hovAthI te "#Ane pravRttijanya artha "grahaNa che, ema jaNAvavA sArU ahiM graMthakAre te "jhAne paryAya "prANA" (grahaNa karavI) karela che. saM. 1993nI parvatithiprakAza bUkanA peja 16 tathA 132 upara A kSe pUrvane karele pUrvanI tithine parvatithi karavI" e sAco artha palaTIne pUrvanI tithie kSINaparvanI ArAdhanA karavI ema ulaTe artha karela che te matAgrahamUlaka che. prathama tithi ane pachI ArAdhanA hovAthI tithine jyAre kSaya hoya tyAre pha pUrva anusAra prathama tithi ja nakkI karavAnI che. AthI te ja bUkanA peja 21 tathA 115 upara te te ja anuvAdakajIne paNa sAce ja artha karavo paDela che. 2. eka tithi traNa vArane sparzIne be sUryodayane pAme tyAre te vRddhi-be tithi tarIke gaNAya che, tethI te baMne tithinuM ArAdhavAne gya evI eka tithi tarIke niyamana karanAruM A 'kulI jAryA.' niyAmaka vAkya che. 3. "tithikSaye pUrvanI aparvatithine parvatithi ja kahevI.' ema jaNAvanAra granthakAra maharSi, ahiM kharatarane aMge paNa-AThamanA kSaye sAtamamAM AThamanuM kRtya kare che, ema kahetAM nathI, paraMtu AThama vagere mATe sAtama vagere tithija letA hovAnuM kahe che. 4. A bheganI vAta, kharataragacchavALAone pUname pAkSika karavAnI vyavasthA maLatI nathI ane ApaNane terase pAkSika karavAnI vyavasthA maLe che, eTalA pUratI ja che: bAkI terasanA dine caudazana bhoga che teTalA mAtrathI ArAdhanAmAM te udayAta terasano udaya ane tenI ghaDIo, caudazanI banI jatI , nathI: e te la pUrvAne saMskAra thavAthI ja bane che.
Page #48
--------------------------------------------------------------------------
________________ gAthA 4 thI [ v divase papramANa karavI nahi. parantu terazanA divase ja pramANu karavI.' A saMbaMdhamAM dRSTAnta sahita yuktie AgaLa kahevAze. ahiM udayAt tithinA svIkAra ane anuyAt tithinA tyAga karavAmAM kuzala evA ApaNu aMnene terazanA paNa caudaza tarIke svIkAra karavA te zI rIte ceAgya gaNAya ?" ema zaMkA karanAra kharatarane granthakAra kahe che ke-vAta ThIka che. (paMcAMganA caudazanA kSaya) tatra-terase karelA caudazanA svIkAramAM terasa' ema kahevAnA paNa saMbhava 'nathI; parantu prAyazcittA vividhau-prAyazcittAdi niyata dhArmika kAryAne viSe caudaza ja che' ema kahevAya che. kahyuM che keH-- saMvaccharaca mAse, pakkhe aTThAhiyAsu ya tihi / tAo pamANaM bhaNiyA, jAo sUro udayame // 1 // aha jai kahavi na labbhaMti, tAo sUruggameNa juttAo / tA avaraviddha avarAvi hujja na hu pugvatavviddhA // 2 // artha :----saMvatsarI, cAmAsI, pakakhI ane aThThAI vagere tithiomAM te tithi pramANa kahela che ke-je tithi sUryodayane pAmelI heAya. 5 15 have jo koIpaNa rIte te tithie sUryAMdayavALI prApta na thAya teA vavidya=kSINa evI khIja AdithI vIMdhAelI (ekama Adi) tithie avAva=khIja Adi tithie paNa du-mavaiyu-thAya, parantu tavidyA=bIja 5. caudazanA kSaye kharataragavALAe, pUnamanA sei pUnama mAne che ane caudaza kahe che, te badala graMthakAra maharSie ahiM pUnamanA divase kSINa caudazane pUnamanI bheLI mAnavI te apramANu kahela che. 6. A vAkaya, laukika TIpaNAmAM tithine kSaya hoya tyAre ArAdhanAnA paMcAMgamAM pUrvAnI apa"tithineA kSaya karavAneA vyayavahAra che, ema jaNAve che. 7. ahiM caudazanA kSayanI vAta cAlatI hovAthI aviddha" pAThanA-caudazathI vIMdhAelI' ema vizeSa aM kahevA rahe; paraMtu sivAya te pAne sarvasAmAnya artha te- khIja AdithI vIMdhAelI kAI paNa tithi' e pramANe ja karavA rahe che. arthAt graMthakAre ahiM 'avavidya' e pramANe audhika ja pADa jaNAvela hAvAthI te pAThanA a, caudazathI vIMdhAelI teraza ke-khIja AdithI vIMdhAelI ekama Adi evA aM na levAya: eTale ke--terasa ke ekama Adi nAma na levAya; paraMtu bIja AdithI vIMdhAelI kAI paNa tithi' e premANe ja arthAM levAya. kAraNa ke tithinuM ekama Adi nAma teA te 'avaravit' pATha pachInA 'avaravi' pAThamAMnA 'vi' zabdathI levAnuM che. A vastu bhUlIne jo te 'navaviddha' pAThanA 'kSINu caudazathI vIMdhAelI terasa' ema atha karavAmAM Ave te temAM ativyApti thavA sAthe graMthakAranA AzayathI viruddha javAnA paNa deSa lAge tema che. kAraNa ke 'avaravindva'nA arthI, kSINa tithithI vIdhAelI' ema ja thAya che ane caudazanA kSaye terasanA dine terasanI hayAti kabUla nahi hAvAthI graMthakArane terasanuM nAma paNa RSTa nathI, te nAma levAnuM bane che.
Page #49
--------------------------------------------------------------------------
________________ tatvataraMgiNI graMthane anuvAda AdithI vIMdhAelI pUrvA (ekama Adi) tithie du-naiva na ja thAya. 2 8. A banne prAcIna gAthAne artha, AjathI sADAtraNa varSa pahelAnA prAcIna bAlAvabodhamAM paNa A pramANe ja che, ane te arthane saM. 2006nA prathama ASADha mAse (saM. 2005 chapAIne) thaela "zrI tavataraMgiNIbAlAvabodha' nAmanI bUkanA chadrA peja upara-nA sarjanahuM varI sahita tithi pAmIiM nahiM tau avarA kahitA bIjI AgalI tithi tINai vIMdhI pUrvalI tithi AgalI ja nAkhavI paNa mArI tithiruM vadhI hutI pUrvI hiTa na'i e pramANe mUla bAlAvabodha tarIke navA varge paNa prasiddha karela che. eTaluM ja nahi paNa te bUkanA sAtamA peja upara te ja navA varSe te bAlAvabodha-"je sUryane udaye karI sahita tithi pAmIe nahi to kahetAM bIjI AgalI tithi tene (teNe) vidhI pUrvanI tithi (terasa) AgalI (caudaza) ja jANavI, paNa AgalI tithie (caudaze) vidhI pUrvanI (terasa) kahIe nahi." e pramANe pote gUrjarAnuvAda karIne A be mUle gAthAnA "caudazanA kSaye terasane terasa kahevI nahi, paraMtu caudaza ja kahevI." e arthane ja sAcA artha tarIke svIkArela che. Ama chatAM te varge, te zrI tatvataraMgiNIbAlAvabedha' bUkanA te ja sAtamA peja upara te svIkRta arthanI nIcenI TaneTamAM A baMne gAthAnA te svIkRta arthane paNa [ pUrva keIe, mati mujaba TIppaNI tarIke lakhela hoya ane te pratane keIe punaH lakhAvatI vakhate te TippaNI, lekhakanA hAthe mUla TIkA sAthe joDAI javA pAmela hovAnI saMbhAvanAvALI (kAraNa ke-te lakhANa sarva likhita pratamAM nathI.) te be gAthAnI-satra 2 prathamathAvAra sumana dritIya kAryo yathA-~tha ya ithamapi 'tAH pUrvoktAH 'sUryodgamena yuktAH' avAptasUryodayA iti yAvat , na labhyate 'tA' tarhi 'avaraviddha' tti aparaviddhAkSINatithibhividdhA-arthAtprAcInA tithayaH 'aparA api' kSINatithisaMjJikA api, prAkRtatvAvarthe ekavacanaM, 'haja' tti bhaveyuH / vyatirekamAha-'nahu' tti hurevArthe vyavahitaH saMbadhyate, tadviddhAH satyo na pUrvA eva bhaveyuH kintu vararasi pati mAtra: " e mujabanI ] avyavasthita TippaNIne AdhAre asatya lekhAvavAno prayatna karela che te divasane rAtri manAvavA jevo che. te TippaNIgata arthane sAco lekhAvavA sArU navA varge te TippaNIne saM. 1993 thI granthakAranI TIkA tarIke paNa pracAravAnI himmata karela che. paraMtu surata jainAnanda pustakAlayanI likhita pratamAM temaja temaNe prasiddha karela "zrI tattvataraMgiNI bAlAvabodha Adi aneka sthalanI likhita pratamAM te TippaNI nahi hovAthI te pracAra krame krame asatya Tharela che. mukhya vAta e che ke-"A "saMvacharavAramA" ane "mada rapha vi" e baMne gAthAo mUla nathI; paraMtu sAkSI gAthA che ane koI paNa granthakAra sAkSI gAthA; pitAnA AzayathI viruddhanI Ape nahi temaja sAkSI gAthAnI TIkA race nahi: kavacita kaThIna zabdano artha ke paryAya kare e alaga vAta che. A ja granthamAM A be sAkSI gAthA karatAMye kaThIna evI aneka sAkSI gAthAo che ke jenI A granthakAre TIkA karI nathI." e vAta jANavA chatAM navA varge te bAlAvabodhamAM te baMne sAkSI gAthAnI (granthakAranA AzayathI ulaTo artha jaNAvanAra) te adhamUla TippaNIne nijanA nirAdhAra matanI siddhi arthe siddhAMta tarIke raju karI devAnI kuyuktinuM zaraNa lIdhuM che te zecanIya che. te TippaNuM adhamUla hovAnAM kAraNe (a) granthakAre, caudazanA kSaye terase terasa kahevAtI nathI, e vAtanA samarthana arthe ja te baMne sAkSI gAthA ApelI hovAthI A gAthAne artha, granthakAranI te vAtane ja anurUpa hoya eTale vicAra te
Page #50
--------------------------------------------------------------------------
________________ ' gAthA 4 thI ahiM zaMkA karanAra kharatarane granthakAra kahe che ke -"pahelAM tame caudaza ja kahevAya, TippaNIkAre dharAvyo hato te pote te TippaNI dvArA "caudazanA kSaye terase terasa paNa kahevAya." evo (granthakAranA nirUpaNathI sadaMtara viruddha) artha ghaDI kADhavAnI gaMbhIra bhUla karela che te bhUla na ja thavA pAmI hata. (gA) TippaNIkAre karela te kahevAtI TIkAnI zarUAtamAM-batra prathama thayAH sumana' kahIne je prathama sAkSI gAthAnI TIkA karavI choDI dIdhI che, te bIjI sAkSI gAthAnuM pUrvAddha paNa eTaluM ja sugama hevAthI tenI paNa TIkA temaNe sugama kahIne choDI ja devI ghaTatI hatI; chatAM te choDI nathI! evA taddana sugama pUrvAddhanI paNa karelI te TIkA-bAtha caDhi yama "tAra" pUjA paryA' haju paNa ThIka, paraMtu te pachI " na yua' zabda zuM kaThIna hato? ke-jethI te sahelA zabda paNa "mavAsasUryodrA' tarIke kaThIna paryAyArtha karavAno nirarthaka prayAsa vyAjabI mAnyo ! vaLI te 'va rasAda' paryAya pachI paNa "ti cAvata' vAkya lakhIne te paryAyanA paNa bahuparyAyAthe jaNAvavA zeSa rahe che, evo te paryAya kaThIna che ema jaNAvanAre prayajana zUnya vAgavilAsa karela che. (6) tevA samaju te TippaNIkAre te pachIthI te bIjI sAkSI gAthAnA uttarAddhanI TIkAmAMnAkSItithiviMdrA-arthAtrAnInAtithaH vAkyamAM 'arthAta" zabda nirarthaka goThavela che. e pachI AgaLa jatAM mULa zabda "navarAvine badale te mUla zabdanA saMskRtamAM thatA "mArA gajiM vAkyane mUla tarIke batAvela che ane te "aTTI agi" vAkyanA temaNe karelA "kSInaSaMgni vi' paryAyArthamAMnA 'api" zabdane artha "anyA? jaNAvo Avazyaka hatA te te jaNAvela ja nathI ! vize vicAraNIya te e che ke-te pachI te TippaNIkAre te "navarAvi pAThamAMnA mArA' zabdane te pAThamAMnA "maveyu" kriyApadanA mege paNa bahuvacanAta tarIke nahi jANI zakavAthI te bahuvacanarUpa kAra' zabdane ekavacana kahI devAnI bhUla karI che, ane te bhUla paraMparAne lIdhe te uttarAI gAthAnA" upara jaNAvelA satya arthane ja haNI nAkhavAnI gaMbhIra bhUla thavA pAmI che. ) te anartha karyA pachI te TippaNIkAre AgaLa je racatire mAra" lakhela che, te te taddana ajJAnamUlaka che. mULa gAthAmAM ""i zabda hovAthI jyAM anvaya ja nathI tyAM vyatireka hoya ja kyAMthI ? | (3) te prakAranA vidvAna te TippaNIkAre AgaLa jatAM lakhela naTu surevArthe vyavahata hai " paMktimAM rahela 'du avyayane vibhaktino visarga cha rAkhela che te visargavALA "du' progane navA vargo saM. 1993mAM prasiddha karela "parvatithiprakAza bUkanA 23mA peja upara chApIne sAco lekhAvela che; paraMtu pitAnI te bUkamAMnI bhUlenA mane bhISTa sudhArArUpe saM. 2006mAM te vargane punaH prasiddha karavI paDela "sapariziSTazrI sataraMgiNI-TIkAnuvAda nAmaka bUkanA pAMcamA peja upara te "du:ne dura banAvI devArUpe te TipaNIkAranA sAgrItanuM kArya karavuM paDela che ! () TippaNImAMnA te "dutA" vAkya pachI te TippaNIkAre te TippaNImAM "mULagAthAmAMnA ' avyayanI joDenA te "du' avyayanA "ga' arthane te "na' avyayathI manasvIpaNe ja judA sthaLe javAnuM kahenArUM "gavatiH saMdhyate' vAkya goThavI devAnI bhUla karI che ane te bhUlanA yoge temane te pachIthI lakhavA paDelA-'dilAH satyo dUrvA i-pUrvatithinAnya jIva mayuH" e kalpita vAkya vaDe "kSINa evI bIja Adi tithio ekama Adi nAmavALI ja na rahe; bIja Adi nAmavALI paNa bane che." e pramANe graMthakAranI "caudazanA kSaye terase terasa kahevAtI ja nathI" e vAtathI sadaMtara avaLA ja arthane janma ApavAnI gaMbhIra bhUlanA bhAjana banavuM paDela che. arthAta graMthakAra mahAtmAe pitAnI te vAtanA samarthana arthe ja jaNAvelI te mULa sAkSIgAthAmAMnA te "na'nI joDe ja rahelA phuvALA te kuvA
Page #51
--------------------------------------------------------------------------
________________ tatvataraMgiNI graMthane anuvAda ema kahyuM ane ahi to "avavi' zabdamAMnA "aff" zabdathI terasanI saMjJA paNa grahaNa karAya che tethI virodha kema nahi? ema belavuM nahi. kAraNake-rAttiSiviSaprathama jaNAvela catuSkarvI Adi tithiniyata tapa-tyavaMdana-sAdhuvaMdana vagere vidhitarIkenA sIdhA vAkyane "saddhiA pUrNA naia'-bIja AdithI vIMdhAelI ekama Adi na ja kahevI, e pramANe je sIdhe artha ha = "caudazanA kSaye terasane terasa na ja kahevI' ema sIdhe artha hato tene badale te TippaNIkAre te kalpita TippaNa lakhavA vaDe "caudazanA kSaye terase terasa paNa kahevI" e pramANe sadaMtara viparIta artha khaDe karavAnI bhUla karI che te ajJAnatAnA yoge granthakArazrInA Azayane mUlamAMthI ja haNI nAkhavAnI gaMbhIra bhUla thavA pAmI che. - (6) tevA vidvAna () te TippaNIkAre lakhelI te te prakAranA anavasthita Adi dezanA bhaMDArasamI te TippaNIrUpa TIkAnuM-kritu sattara unniza sara ave' e aMtima vAkya te taddana prajananya che: kAraNa ke e vAkyanI pUrve temaNe lakhelA "ra pUi gva ma" vAkyathI tenA hisAbe caudazanA kSaye terasa to rahetI ja hatI. eTale A aMtima vAkyamAMnA 'tti' zabdathI caudazanA kSaye terase terasa rahetI hovAnuM punaH jaNAvavuM rahetuM ja nahotuM. AthI te TippaNIkArane A aMtima prayAsa te sadaMtara nirarthaka che. TippaNIkAranI AvA aneka doSothI bharelI te TippaNIrUpa TIkA kyAM ? ane graMthakArazrInI susaMbaddha-tAttvika-prauDha-sAtvika- arthagaMbhIra ane nirdoSa vAkyapaddhatithI jhaLahaLatI A marama TIkA kayAM?" e prakAranI vicAraNA ja karyA vinA te astavyasta vAkyanartanamayI ane asatya arthane sarjanArI te TippaNarUpa TIkAne pitAnA matane anurUpa jANIne navA varge, e rIte A granthakAranI TIkAnA nAme pracArane satya siddhAMtane haNI nAkhavAnuM kArya karavuM ghaTatuM nahotuM. ( 9. saM. 1993nI parvatiAthaprakAza bUkanA 24mA peja upara A "avara viM' padane "kSINatithi (caudaza)nI saMjJAvALI paNa ema artha lakhela che te matAgrahamUlaka che ane te bUkamAMnI tevI aneka garabaDa khullI thayA pachI saM. 2006mAM te varge punaH chapAvavI paDe -"sapariziSTatattvataraMgiNITIkAnuvAdanA peja 6 upara "aravi' padane zabda kahevAnI bhUla karIne ane te padanA te saM. 1993nI parvatithiprakAza" bUmAM lakhelA te arthane "anya (terasanI) saMjJA paNa jaNAvI e pramANe sadaMtara palaTIne je artha lakhela che te artha paNa bhrAmaka che: kAraNa ke te arthamAM te "avavi' padamAMnA "avata' ane "maNi' e be zabdanA anukrame 'pathI je caudaza ane gathiI terasa, ema be artha thAya che. temAMnA eka "caudaza" arthane dara vavAmAM Avela che. 10. gazAstra pR. 178 upara A "vAva zabdanI vyAkhyAmAM-'AThama, caudaza, pUnama ane amAsa' e cAra pavIne catuSpavI kahela che. A catuSpavamAM 14-15 ane 14-0)) e be joDIyAM parvo che. pUnama ane amAsanI kSaya-vRddhi vakhate navA mata anusAra te parvo khaMDita thatA hovAthI temaja joDe rahetA nahi hovAthI te catuSpavImAM gaNAtI pUnama ane amAsa e be pavIne nakAmI manAvavA sArU navA varge te zAstrIya catuSpavamAMnI pUnama ane amAsane parvanI gaNatrImAMthI ja uDAvI daIne tathA te zAstrIya catuSpavImAMnI eka AThama ane eka caudazane be AThama ane be caudaza ema cAra pavIne manasvIpaNe ja catuSpava gaNAvIne saM. 1993nI pitAnI "parvatithiprakAza" bUkanA pAMcamA peja upara te be AThama ane be caudazanI kRtrima catuSpavI ubhI karavI paDela che. ane te pote banAvelI catuSpavIne jainadarzananI catuSpa gaNAvavAnI hade javuM paDela che te zocanIya che.
Page #52
--------------------------------------------------------------------------
________________ gAthA 4 thI [ 8 vidhAnamAM "caudaza ja kahevAya, ema kaheluM hovAthI athavA gauNa ane mukhya bhedathI mukhyapaNe caudazane ja vyapadeza-vyavahAra (dhAro) che te yukta che e abhiprAyathI "caudaza ja kahevAya kaheluM hovAthI virodha nathI. ane-(parvatithinA kSaye pUrvanI aparvatithinA divase parvatithi ja kahevI) e vAta to tame paNa svIkArelI ja cheH Ama chatAM te rIte aparve parva ja nahi kare te sAtamanA divase karAtuM kSINaaSTamInuM kRtya, "aSTamInuM che evA vyapadezane vyavahArane pAme nahi. "reDDapatti =aSTamIne vyavahAra na pAme, paNa AThamanA pauSadhanI te prApti che ne? ema paNa na kahevuM. kAraNake-"bAlakathI mAMDIne bhUpati sudhI prasiddha ja che ke-"Aje amAre AThamane pauSadha che e vacana belanAra puruSavaDe pAlana karAtA anukAnane apalApa karanAra-anuSThAnane oLavanAra thavAtuM hovAthI gAMDA gaNAvane prasaMga che." have jo ema kahe ke-AThamane kSaya hoye sate AThamanuM kArya paNa nAza pAmyuM." te ahe, tamArI amaryAda paMDitAI! kAraNake- tevuM bolavAmAM te tame) pite AThamanuM kArya karIne paNa apalApa karatA hovAthI "mAre pitA bAlabrahmacArI che!" e nyAyane anusare che. have je-(TippaNamAMnI sAtame rahelI AThamane leka, AThama gaNe che te) lekavyavahArane (sAtama AThamanuM kArya na karIe te) bhaMga thate hevAnA bhayathI sAtame 11. "zaunamukAyorkaze laMca-ti cAraH-gauNa ane mukhya e be bhedamAMthI mukhya bhedane viSe kAryane nizcaya karavo, ema nyAya che-anerA rakriyA sArtrI 36, sUtra che tayAM-zaLe rAH prayunAno mudyAtharoLiya pravatta-gauNa arthamAM ja zabdaprayoga karAtA (gauNazabda) mukhya arthanA (je Aropa karAya te) AropathI ja pravarte che." tathA- godhUmAMkaramAM-pRthvI, pANI, havA e gauNu kAraNa hovAthI ane mukhya kAraNa gedhUma hovAthI 'pRzaMkara-lAMka-pavanAMkura' kahevAtuM nathI, paraMtu gedhUmAMkura ja kahevAya che :" tema caudazanA kSaye terase mukhyapaNe caudaza hovAthI caudaza ja kahevAya. gauNane to vyavahAra ja thato nathI. pratimAne viSe patthara mULa che, paraMtu te gauNa lekhAte hovAthI mukhya gaNAtI pratimAne ja vyavahAra karAya che ane te vyavahAramAM kadi 'pratimA paNa che ane patthara paNa che ema belAtuM ja nathI. mAtAne viSe paNa mAtAmAM raheluM strItva gauNa hovAthI "e mAtA paNa che ane strI paNa che ema belAtuM ja nathI." tema caudazanA kSaye gauNa gaNAtI terasane divase "mukhyanA hisAbe caudaza karAya che temAM Aje caudaza paNa che ane terasa paNa che ema zrI saMghamAM kahevAtuM ja nathI; ema graMthakArazrI, ahiM A "kaunamudyameTA" pAThathI spaSTa kare che. arthAta-zAstrakAre te pATha vaDe 'gauNa ane mukhya e be bheda pravartatA hoya tyAM te prakAre mukhyane ja vyavahAra pravartate hoya che,' ema spaSTa karyuM che. 12. A "zInASTamI sabhya" eTaluM khaMDa vAkya pakaDIne 7/8 kahevA tathA lakhavA mAMDela na varga, AThamanA kSaye "kSaye pUrvI thI sAtamanI banatI AThame sAtamanI paNa hayAti A granthakArazrInA nAme lekhAve che te khoTuM che. kAraNa ke-A adhikAra, pauSadhane cAlatA hovAthI tathA (pauSadha ucaravAne kALa sUryodaya pahelAM ja che, ane granthakAre te vakhatathI ja AThama gaNI che e vAta,) te paMktinI jeDe ja lakhelI be paMkti dvArA AThamanA pauSadhane AThamane nahi kahe to gAMDA gaNAvAne prasaMga Avaze ema graMthakAre kharatarane spaSTa jaNAvela hovAthI spaSTa che. mAnIe chIe ke-navA varge parvatithiprakAzamAM A paMktieno artha ethI ja chUpAvyo hoya.
Page #53
--------------------------------------------------------------------------
________________ 10 ] tattvatara MgiNI graMthanA anuvAda or karAtuM paNa AThamanuM kArya doSakAraka nathI' ema kaheA, te sudara vAta che. te tarItyeva(TippaNAmAMnI terase rahelI caudazane leAka, caudaza mAne che) te leAkavyavahAranA bhaMga thatA heAvAnA bhayathI ja caudazanuM kRtya paNa terase karI. kAraNake innatyeSi-caudazanA kSaye tenuM kArya nAza pAmatuM hAvAnuM kaheA te temAM paNa, leAkavyavahAranA bhaMganA bhaya te te taiya vAtamAM samAna che : arthAt--jema AThamanA kSaye sAtamamAM leAkabhItithI jAva che tema te leAkabhItithI caudazanA kSaye terase javuM joIe; paraMtu pUname na javuM joIe. kAraNake-leAkavyavahArabhaMganA bhaya te aneya vAtamAM samAna che. 5 4 avataraNikA:--have kharataranA--"caudazanA kSaye terase rahelI caudaza pachI ArAdhyapaNe samIpamAM rahelI pUrNimA, catuSpardhImAMnI tithi hAvAthI pAkSikakRtya (terase yukta nathI, paraMtu) pUname yukta che ane (tenI jema AThamanuM kArya nAme karatA nathI tenuM kAraNa-) navamImAM te catuSpI paNAnA abhAva che tethI aSTamInuM anuSThAna13 sAtamamAM ja ISTa che." e zakAvaranA nAza mATe uttama auSadha samAna gAthA kahe cheH-- mUda - nArAhaNabhaMtIe pakkhiakajjaM ca puSNimAdivase // tigeria - navamIe jeNa na pamANaM // 5 // mUlAtha:--caudazanA bhAga bhale na hoya; paraMtu caudazanI ArAdhanA teA thAya che ne ?' e bhrAMtithI pAkSika-nRtya-caudazanuM kArya, pUname karavuM yukta nathI : kAraNake-kSaya pAmelI 14aSTamI, kalyANukavALI neAmamAM pramANa karatA nathI. aa pa aa TIkA :--jo ke Agamane viSe (traNa) cAmAsI saMbaMdhInI traNa pUname ane mahAkalyANakanA saMbaMdha vaDe puNyatithi tarIke prasiddha gaNAtI amAvAsyAe ArAdhya kahelI che, sAvi jJAvitA paNa kAIka sthaLe zrAvakone kevala pauSadhavratane ja AzrayIne sAmAnyena saMpUnama grahaNa karelI jovAya15 che. AthI te sAmAnyanI apekSAe yuktie jaNAvAya 13. kharatarane te kSINu aSTamInA sAtame karatA anuSThAnane pahelAM AThamanuM kabUla karAvyA pachI ja graMthakAre, kharatarane ahiM sAtamamAM AThamanuM anuSThAna karavAnuM kahela che. tethI zAstrakAre e vAkaya, amene ' sUryodaya pahelAM levAtA aSTamInA pauSadhanI apekSAe udyavALI sAtamane udyavALI ADama gaNIne kahela che.' ema kharatarane paNa mAnya che, ema jANavA chatAM navA va, A vAkayane peAtAnI 78nI mAnyatAmAM khUMce che te ayukta che. 14. ahiM paNa zAstrakAre peAtAnA dhyeya anusAra kharatarane kSINu aSTamInuM kRtya' kahela nathI; parantu 'teAmamAM kSINu aSTamI' kahela che. chatAM 'patithiprakAza' peja 26 tathA sapariziSTa tattvatara giNI TIkAnuvA'nA peja 7 upara navAvage A AThamane artha, AmanuM kArya" ema karela che, te aSTamInA kSaye 'kSaye pUrvA'thI sAtame thatI AThamane cenakena 7/8 lekhAvavAnI vRttine AbhArI che. ke--je mAnyatA kharataranI paNa nathI. 15. zrI senaprazna pRSTha 44 uparanA 'atha 2-cAlaDhamuddivuLamAsiLIyu jivuLa' mizraNya yAyA-
Page #54
--------------------------------------------------------------------------
________________ gAthA 5 mI [ 11 che te, A pramANe:-ArAdhanAnI bhrAMtithI pAkSika-caudazanuM kArya pUnamanA divase karavuM yukta nathI : A vAtane pachInA ardho leAkathI dRSTAMta vaDe siddha kare che ke-kalyANakanI nAma ArAdhya tarIke ApaNa nene sammata heAvA chatAM paNa navamImAM kSINu AThama caturdazyaSTamyau pratIte, uddiSTAsu - mahAkalyANakasaMbaMdhitayA puNyatithitvena prakhyAtAsu, paurNamAsISu tisRSu cAturmAsikasambandhinISviti sUtrakRtAMgadvitIyazrutaskaMdha sUtravRttau lepazrAvakAdhikAre ityetadArAdhanaM caritAnuvAdarUpaM, zatavAraM paMcamazrAddhapratimAvAAtti zreNiyana tu vidhivAvavuM,--e pATha mujaba Agamane viSe ArAdhyapaNe je cemAsInI traNa ja pUnama jaNAvela che te, teA kAi ekAda vyaktie, Acarela anuSThAna tarIke ciratAnuvAda rUpa vizeSa vAta che ane kArtikazeThanI jema vanI khAreya pUnamane ArAdhyapaNe mAnIne ArAdhavI te vidhivAda rUpa sAmAnya vAta che." tadanusAra ahiM granthakAre sAmAnyapaNe-varSanI bAreya pUnamane ArAdhya kahelI che. ema jANavA chatAM, anya aneka likhitapratAmAM paNa A pramANe tathApi vi' ja pATha hAvA chatAM ane TIkAmAM 'cavi' temaja 'tathA'i zabdothI A ja artha saMgata hovA chatAM [ A zAstrIya vAta, 'patithiprakAza' mUkanA pAMcamA peja upara catuSpI mAMthI pUnamane uDAvI daI te e AThama ane be caudazanI kalpita catuSpa goThavanAra A navA vargane bahudhA bAdhaka hAvAthI ] temaNe, A zAstrIya vAtaneA-kAI azudghapratamAMnA 'tathAvi nAvi, e asaMgata pArTane Agala karIne peAtAnI te 'patidhiprakAza' brUkanA 26mA peja upara 'tA paNa zrAvakAnA kevaLa pauSadhavratane AzrayIne ja te sAmAnyapaNe grahaNa karelI kayAMya jovAmAM AvatI nathI.' e pramANe sadaMtara asaMgata-asaMbad ane viparIta artha karIne te ane A granthakArazrInA nAme caDhAvI devAnI garabaDa karela che, parantu zAsanasaMdhanA prayAsathI te garabaDa jyAre ughADI paDI javA pAmI tyAre te garabaDanA tera varSa bAda te navIne punaH prasiddha karela- 'sariziSTa tavataraMgiLI TIjAnuvAva' mUkanA sAtamA peja upara (kauMsamAM yadrA taddA vAto lakhavApUrNAMka ) * te vAta te| meM sAdhuone AzrayIne lakhela che.' e bhAvanuM lakhANa karIne je bacAva karela che te temane bacAva paNa bhrAmaka che. kAraNa ke granthakAre ahiM te vAta sAdhune AzrayIne te jaNAvelI che ja nahi; paraMtu zrAvakAnA paNa kevala pauSadhavratane AzrayIne ja jaNAvela che.' A vAta, A mudritagraMthanA zrAvALAM hevarlDa pauSadhatrame tritya' e pAThathI ja nahi; paraMtu te sapariziSTa tattvatara giNI TIkAnuvAda'nA 40 mA peja upara te navIne ja jaNAvelA--(zrI pravacana parIkSA patrAMka 414 uparanA)-tratrana cAturmAsindhyatiddhipUrNimA amAvAsyA - zrAvALAmaMtra 'pApadyamuddissnnmaasinnii paDipuNNaM posahaM sammaM aNupAlemANA viharaMtI'ti pravacanavacanAt pauSadhatratamAtra mNgiikRtyaaraaghyatvenAmimatA, na punaH jJAvi sAdhunAmapIyamanu vidhinA'DAvyeti" e pAThathI paNa hakIkatarUpe siddha che. arthAt te vage paNa ahi - cAmAsI sivAyanI pUname| ane amAvAsyAe AgamavacanathI zrAvakAne ja pauSadhamAtra AzrayIne kahe che.' e mujaba svayaM lakhIte cAmAsInI traNa pUnameA sivAyanI bIjI pUnameAne paNa ArAdhya tarIke svIkArela che. zrI hIraprazna' pR. 6 uparanA 'sarvA avi pUrNimA varcasvaina mAnyA' e pATha paNa sa pUrNimAne ArAdhya jaNAve che. 16. graMthakAre ahiM paNa teAmamAM AThamanuM kRtya' ema kahela nathI; paraMtu 'nAmamAM kSINu AThama' kahela che. mATe aSTamInA kSaye A graMthanA nAme 7/8 khelavI te A graMthanA bhArI durupayoga karavArUpa Thare che. A graMthakArazrInA samaya sudhI ane tyArabAda sa. 1992 sudhI jainasamAjamAM aSTamI AdinA kSaye ArAdhanAnA mArgomAM 7/8 Adi AcaravAnI teA nahi ja; paraMtu khelavAnI paNa gaMdha hatI nahi.
Page #55
--------------------------------------------------------------------------
________________ 12 ] tatvataraMgiNI graMthane anuvAda pramANa karatA nathI e vAta nakkI che." ahiM-kalyANaka saMbaMdhInI nemanuM catuSparvarUpe ArAdhyapaNuM nahi hovAthI pUnamanI sAthe te temanI samAnatA zI rIte?" ema na kahevuM. kAraNake- (kSINa AThama tame saptamIe kare che te) sAtamanI apekSAe kalyANakavALI navamIne viSe ArAdhyapaNane lIdhe adhikapaNuM hovAmAM kazo virodha nathI." tame to (terasa karatAM) pUrNimAnuM "ArAdhyapaNAne lIdhe adhikapaNuM ja che ema matikalpanAe pikAre che, tene catuSpavamAMnI havA tarIke have bacAva mATe AgaLa kare che, mATe (te pokAra baMdha karIne) haLave haLave ja bolavuM. vaLI prazna che ke-kSINa aSTamIyukta sAtama catuSpavanI aMdaranI gaNe che ke bahAranI? -catuSparvanI aMdaranI gaNe che te kSINa caudazathI yukta terasa paNa catuSparvanI aMdaranI tithi kema nahi ? tathA je-"kSINa aSTamIyuktA saptamI, catuSparvanI bahAranI tithi che ema kaheze te (kSINa aSTamInuM anuSThAna tamAre sAtame ja thatuM heIne) tamane ja aniSTa che! kAraNake-parvatithi sivAyanI tithiomAM te tame piSadha mAnatA nathI. vaLI catuSparvane ekarUpe ArAdhyapaNAna=cAreya pavanuM eka ja prakAre ArAdhana hovAne abhAva hovAthI pUnama, caudaza paNe kevI rIte svIkArI zakAya? (caudazanA kSaye) pAkSikanI apekSAe tamAre jema terasa (aparva) che, tema pUnama paNa (aparva) che. A mAtra kharataragara chavALAo, aSTamInA kSaye sAtame AThama karavArUpe ane caturdazInA kSaye pUrNimAe caudaza karavArUpe ardhajaratIyanyAya AcaratA hovAthI-te mArga nathI, paraMtu "sAtame AThama karavI ane terase caudaza karavI te ja mArga che ema jaNAvavA A graMthanI AjathI lagabhaga 400 varSa pUrve racanA thaela che; saM. 1992 thI ja zarU thaelA navA matane sAce lekhAvavA thaela nathI. AthI ja A graMthanA AdhA te navo mata sAbita karavAmAM navA vargane je je sthaLe muzIbate jaNAyela che te te sthale temaNe A pramANe pAThonA avaLA artho karIne ja cAlavuM paDela che. 17. graMthakAre, AThamanA kSaye kSINa aSTamIyukta sAtamane (pUrve re pUrva prathAdi anusAra je) AThama ja kahevAnuM jaNAvela che te AThamane ahiM catuSpavanI paNa AThama kahela che. AthI AThamanA kSaye A ja graMthane nAme 7/8 belanArA lakhanArA ane mAnanArAo, sApha sApha kalpitamatI Thare che. 18. prathama-caudazanA ye kSINa caudazayukta terasane caudaza ja kahevAnuM jaNAvyA bAda ahiM to granthakAra, te caudazane catuSparvanI caudaza kahe che. A rIte granthakAre pUrve "caudazanA kSaye prAyazcittAdi vidhimAM terasanA divase caudaza ja kahevAya." ityAdi jaNAvelI vAtane A granthamAM saiddhAMtika zailIthI pade pade siddha karela hovAthI jeo bIja Adi parvanA kSaya-vRddhi prasaMge ArAdhanAmAM A graMthanA nAme je* 245, 7/8, 10/11, 13/14, 14/15, 140)),-14-15-15, 14-0))-0))" banatA hovAnI vAta kare che te vAta kevala AkAzakusuma athavA zazazcaMganI jema kalpita Thare cheH - 19. dhyAna rAkhavuM ke- graMthakAra, ahiM paNa navA matInI mAphaka caudazanA kSaye-"pUname caudaza ke - paparva" kahetA nathI. paraMtu "pUnama' kahe che.
Page #56
--------------------------------------------------------------------------
________________ gAthA 5 mI vastu nahi samaje te-pAkSikakRtyanI (caudaze ja karavArUpa) vyavasthAnA bhaMgane prasaMga che. ane (pUnama catuSpavamAMnI hovA chatAM) ArAdhdhapaNAmAM pUnama ane kalyANakatithine viSe taphAvata paNa nathI" ema pite ja vicArI levAnuM che. -Ama chatAM (caudazanA kSaye terasane badale pUname javAnI haTha nahi to te) paryuSaNanI bhAdrapada zukala caturthInA kSaye (paNa trIje javAnuM choDIne) pAMcama svIkAravAna= zrI kAlikAcA saMvatsarI tarIke tyajelI bhAdrapada zuklapaMcamIe paryuSaNa karavA javAno prasaMga AvI paDaze. te vakhate vaLI pAchA) vyAkuLa thaIza, ema jANavuM. vaLI (kharatarane graMthakAra kahe che ke)-caudazara sivAya caudazanA kAryanuM niSiddhapaNuM havAthI caudazanuM kRtya pUname (kare che te) yukta ja nathI. paSadhavidhiprakaraNamAM 20. granthakAranAM A vacanathI bhAdrapada zukalA nA kSaye trIjo kSaya karato hovA sAthe [ saMlagnapaNe ArAdhavAnA 14-15, 14-0)) rUpa joDIyA parvamAMnI 15 ke 0))nA kSaye (zrI hIrapraznamAMnA- trayodazI jataLo." pATha tathA zrI vijaya devasUrijI mahArAjanA pa Adi anusAra ) karAtA terasanA jyanI prAcIna praNAlikA mujaba]. A bhAdaravA zudi 4-5 rUpa jeDIyAparvamAMnI paMcamInA kSaye trIjane ja ya kalita thAya che. ahiM paNa graMthakAra, kharatarane (Aje navo varga kahe che tema, "cotha-pAMcama bheLI hoya te prasaMge ema kahetA nathI, paraMtu "pAMcama" kahe che, ane tethI-bhA. zu. 4 pachInuM paMcamIparva te catuthamAM samAI jatuM nathI, paraMtu te ethanI jema te cotha pachInuM paMcamI parva paNa bIjA divase svataMtra joIe ja." e vAta nakkI thAya che. kAraNa ke- "graMthakAre ahiM kharatarane jaNAvelI-caudazanA kSaya parvanA bahAne pUname jatA hovAthI tamAre bhA. zu. nA kSaye paMcamIe javuM paDaze." e ApattithI pAMcama svataMtra dhvanita thAya che." zrI hIrasUrijI mahArAje paNa tethI ja na zaiAmI kAritA mavati sena muvyavRthA tRtIyAtoDa ina: dArcaH e vacanadvArA-paMcamI karanArane saMvatsarIna aTTama, mukhyatAe bhA. zu. trIjathI ja karavAnuM jaNAvela hovAthI siddha che ke-bhA. zu. 5 nA kSaye bhA. zu. 4 pachI te paMcamIne bIjA divase svataMtra parva tarIke akhaMDa ja rAkhavI joIe. paMcamInA kSaye tha=pAMcama bheLA gaNAI jatA hota to zrI haripraznamAM chaTha karavAnI zaktie te pAMcamane upavAsa karavAnuM jaNAvAyuM ja na hota. 21. navA varSe potAnI te "parvatithi prakAza" bUkanA peja 28 nI noTamAM mudrita pratamAMnA te zrI devasUratapAgacchIya AcaraNanI puSTi karatA TUka sAkSIpATha ane te pAThanI sAthe pAMca paMktivALo kharatarIya A pATha paNa prasiddha karIne te pAThonI nIce "sujJa vAcake e baMne pAThenuM aMtara svayaM mApI leze." ema lakhavAvaDe je madhyasthatA batAvela che te mAdhya, mAdhyastha nathI; paraMtu-kharataragacchavALAnI te mAnyatAne potAnA matane anukuLa dekhIne) tapAgacchanI mAnyatA tarIke lekhAvavAnI cAlabAjI che. A vAta, te bUkanA te pachInA 29 mA peja upara temaNe te kharatarIya pATha-"AmAM cokakhuM lakhyuM che ke-(1) pakakhInA divase ja 4 4 4 (2) saMvatsarInA divase ja 4 (3) pakakhI athavA saMvatsarInI x x x e pramANe kadI karI zakAya nahi." e pramANe artha lakhIne te arthanekharataragacchavALAonI mAnyatAne zrI devasUratapAgacchanI mAnyatA tarIke lekhAvela che te jovAthI spaSTa samajAya tema che. 22. A paMktithI e vAta siddha che ke-"navAmatanuM "pUnama, amAsa ane bhA. zu. 5 nA kSaye
Page #57
--------------------------------------------------------------------------
________________ 24 ] tattvatara gaNI graMthanA anuvAda , kahyuM che ke-jo te divase caudaza hoya te pappI ke cAmAsI paDime ane je caudaza na hAya tA tevA 3 divase daivasika ke saMvatsarI pratikramaNa karIne sAdhunI sevAbhakti karavI.' vaLI-'caudaza ane pUnama ' ema vyaktvA te kha'ne paNa tithi ArAdhyapaNe saMmata 4 che. tethI jo tamArI helI (caudazanA kSaye pUname caudaza karavAnI) rIti grahaNa karAya tA pUnamanI ja ArAdhanA thaI ane caudazanI ArAdhanAne te jalAMjile ja ApavA jevuM thAya. vaLI jo-caudazanA kSaye tenuM ArAdhana gayuM ja (ema kaheA) te mitrabhAve pUchu chu ke--" AThame tamane khAnagI rIte kAMIpaNu ApyuM che ? ke--jethI kSINa aSTamIne rapavAdRzyapUrvInI patithimAM te kSINuparvanuM paNa ArAdhana thaI jAya che.' e kathana paNa AmUlacUla kalpita che. temaja kSINa parvatithione kSaye pUrvA vALA vidhisUtravaDe udyAt tarIke svataMtra sthApyA sivAya te te kSINapanuM ArAdhana thatuM ja nathI," 23. kharatarIya AptapuruSanAM A vacanAnusAra, caudazanA kSaye pUname caudaza karavA janAra kharatarane paNa pUname ( pUnama ane caudaza e e panAM banne pratikramaNa rahetAM nathI; para`tu) eka daivasika ja rahe che. 24. A vAta, caudaza ane pUnama e baMne parvane svataMtra ArAdhavAnI sakhata bhalAmaNa kare che. AthI 'caudaza ke AThamanA kSaye te te tithine kharataragI, pUname ke kalyANakanI navamIe gaNe eTale kuMte pate eka divase kalpe te temAM teone jema eka panuM ArAdhana truTe che tema pUname ke ( kA pIe hAvAne lIdhe marajIyAta ArAdhya gaNAtI kalyANaka tithine kAlapavI hovAne lIdhe pharajIyAta ArAdhya gaNAtI aSTamI Adi bArapI jevI kalpIne ) kalyANaka navamI AdinA kSaye te kSINu pUnama ke kSINa navamI Adi kalyANakapa'ne caudaza ke AThama AdimAM kahyuM temAM navAvarSAMte paNa ekekatithinuM ArAdhana Dhe che.' e hakIkata che, ane tethI pUnama ke navamI AdinA kSaye 14/15-8/- Adi kahevuM te, peAla kalpita Thare che. 25. A vAtathI graMthakAranI vakhate paNa pakSaye tenI ArAdhanA karavA sArUM pUrva apanA kSaya karI tenAM sthAne te kSINu patithine uddayAt tarIke sthApavAmAM AvatI hatI e vAta nakkI thAya che. patithiprakAza' nA peja 29 upara navA vage, A-'vAdayAmimanyate' pAThanA a, prathama tAAThamane tame pheravIne mAne che' e pramANe sAcA ja karyAM hatA; paraMtu te a, temane pAchaLathI temanA ( aSTamInA kSaye 7/8 karavAnA) kalpitamatane bAdhaka jaNAvAthI temaNe punaH chapAvela-sapariziSTa tattvataraMgiNI TIkAnuvAda' bUkanA peja 8 upara te sAcA ane kSINu AThamane sAtamamAM mAne che.' e pramANe asatya arthamAM palaTAvI dIdhela che te zAcanIya che. 'navA tithimata badala navA varga tarI vAtavAtamAM gavAtI zAstrAnusAritA A prakAranI ja che.' ema sujJajanAe temaNe karelA A graMthanA krUratAkrUratA anuvAdomAM sarvAMtra dhyAna rAkhavA jevuM che. A rIte-AThamanA kSaye ArAdhanAmAM A zAstrathI thatI ughyavALI AThamane A zAstranA ja nAme peAtAnA matanI kalpita 7/8 lekhAvatA rahevA sArU teA "navA vage, sa. 1997nI-patithiprakAza mUkanA peja 25 upara mudrita tattvataragiNI patra 4 uparanA-'kSILAdamIa sakSamyamAM vijyamALamaimIcathaza maiM meta' e aSTamIkSaye saptamIne aSTamI kahenArA pAThaneA AkhA anuvAda ja uDAvI dIdhela che! AkhInA khullI thaI jatAM sa. 1996mAM prasiddha karela--tithi sAhityadarpaNa' bUkanA peja 100 upara temaNe te pAThanA anuvAda ApavA jarUrI mAnyo hAvA chatAM te sthaLe paNa te
Page #58
--------------------------------------------------------------------------
________________ gAthA 5 mI [ 15 sAtamane palaTIne-sAtamane kSaya karIne mAne che ane pakakhIe tamAre zo aparAdha karyo che? ke-jethI (caudazanA bhoganI gaMdha paNa jemAM nathI te pUname pUnama mAnIne mAtra kiyA pakakhInI kare che temAM) pakakhInuM nAma paNa sahana karatA nathI = pakakhIne te rAkhatA ja nathI!" te vAta badala kharatara zaMkA kare che ke te pachI e pramANe pUnamanA kSaye tamArI paNa zuM sthiti thaze? arthAta pUnamanA kSaye tame pakakhInuM pakhI nAma nahi rAkhatAM pakakhIne pUnama kare temAM (TIpaNAnI) caudaze tamAre paNa pakakhInuM nAma nahi rahe, tyAM pAThamane pAchale-aSTamIznAgyAzaM na meta' pATha chUpAvIne te pAThamAM zarUAtano - lIgAmI sabhyo kicanA' eTalA truTaka pAThane ja anuvAda Apela che ! (kAraNa eka ja ke-te adhurA pAThane sAtamamAM karAtuM AThamanuM kRtya e pramANe manavAMchita artha thaI zakato hato.) e pramANe tyAM khaMDita karelA pAThane artha chApIne te truTaka arthane A graMthamAMnA pUrvokta pUrNa pAThanA pUrNa artha tarIke lekhAvela che !" e uparathI paNa te varganI zAstrAnusAritAnAM mUlyAMkana thaI zake che. te vargane zAstranA pAThamAM ane te te pAThonA arthomAM paNa A rIte garabaDa karIne cAlavuM paDela che, te jotAM A 'pUrAvAma ' pATha ane "adamIyAM na meta' pAThathI aSTamInA kSaye sAtamane AThama ja kahevI rahe che ema navo varga paNa samaje ja che e vAta nakkI che. A garabaDanI jema saM. 1999 mAM vaidyane nirNaya arthe ApelA lakhANamAM paNa navA vage, A graMthanA-vikratu prAyazcittavividha caturtavaH' e mUla pAThamAM aMtima "ga'kAra (caudazanA kSaye pitAnA chuM vALA kathanane bAdhaka thatuM hovAthI) uDAvI dIdhAnI garabaDa (ke-je parvatithiprakAza peja 23 upara mejuda che.) paNa atyaMta prasiddha thaI javA pAmelaH pariNAme te vargo, saM. 2006mAM punaH prasiddha karavI paDela "sapariziSTa tattvataraMgiNI TIkAnuvAda' bUkanA pAMcamA peja upara te mUlapAThamAM te ga'kArane pharI yojI de paDela che, ane te sAthe te "kSInAmathratye sakSamya vimAnamaSTamItyavyAM na jota' pATha paNa Akhe prasiddha karavo paDela che! te zAsananuM sadbhAgya che. A graMthane pitAnA matane anusaratA lekhAvavA sArU navAmatIne upara jaNAvyA pramANe A graMthanA aneka pATha ane tenA arthono aneka sthale pheraphAra karavo paDela che. A vastuthI e siddha che ke A graMthane ane adhatanIya te navA matane kaze ja saMbaMdha nathI' ema no varga pote paNa samaje ja che. ema ahiM punaH kahevAmAM "ddhi kuTuM mati' e ja dRSTi hovAthI punaruktine doSa lekho raheto nathI. 26. graMthakAre kharatarane jaNAvelI A vAtathI A graMthakAranA samaye paNa zrI tapAgacchamAM pUnamanA kSaye caudazanA eka dine 4 ema be tithi gaNavAmAM eka parvane lepa gaNAto hato. e vAta nakkI thAya che ane te sAthe e rIte caudazanA kSaye 13/14 kahIne udayAta terase caudazanuM kArya thatuM hovAnuM kahenAra navo varga paNa terase caudazanuM nAma sahana karato nathI te spaSTa khoTuM ja che, ema paNa siddha thAya che. 27. A pAThathI e vAta spaSTa che ke-"A graMthakAranA samaye paNa pUnamanA kSaye ArAdhanAmAM (eka divase 14/15 baMnenuM ArAdhana thaI jatuM hovAnI Adhunika navA matanI vAvadUkatAnI to zrI saMdhamAM gaMdha ja nahotI; paraMtu) pUrvA thI te kSINapUnamane udhyAta banAvIne svataMtra ubhI rakhAtI hatI ane tema saMskAra karatAM TippaNAnI udayAt caudazanA kSayano prasaMga ubho thavAthI te caudazane paNa svataMtra ubhI
Page #59
--------------------------------------------------------------------------
________________ 16 ] tattvataraMgiNa graMthane anuvAda zuM karazo?" te badala graMthakAra kahe che ke-ahe, vicAra caturAI! ke-jethI-TippaNAnI caudaze (udayathI caudaza ane bhegathI pUnama, ema) caudaza ane pUnama baMne tithinuM vidyamAnapaNuM hevAthI kSaNapUnamanuM paNa ArAdhanA thaeluM ja che ema jANavA chatAM punaH rAkhavA sArU 'At mAratAdridhi' vacanAdi tathA zrI hIrapraznanA trayodazIvArTaro pATha mujaba zrImattapAga7mAM terasano kSaya thato hato. arthAta saM. 161pamAM racAela A graMtha upara pramANikatAnI chApa bhAranAra A. zrI vijayahIrasUrijImannA guruzrI dAnasurijhamanI paNa pahelAMthI zrI tapAgacchamAM pUnamanA kSaye terasane ja ya karavAnI AcaraNa che, e vAta AthI spaSTa thAya che." A rIte-"tapAgacchamAM pUnama ane amAsanI vRddhi vakhate paNa terasanI vRddhi thatI hatI." ema saMvata 166pamAM racAela "usUtrakhaMDanamAM kharatarIya zrI guNavinaye tapAgacchIone ApelI "aca-navI (AjapUfmAmAvAsya) kSi cite haiM zima ?" e Apatti paNa khAtrI Ape che. A spaSTIkaraNa bAda lAge che ke zrI devasUratapAgacchamAM vartamAnamAM paNa temaja pravartAtI A (pUrvanA aneka saMvijJagItArthocINuM) AcaraNAne jeo gorajInI ane jationI AcaraNa kahI devAnI paNa hade gaelA che teone vidvAne, bhArgAnusArI jovAmAM paNa saMkoca anubhavaze. 28. A pAThapUnamanA kSaye caudaze caudaza-pUnama baMnenuM ArAdhana thAya che evo artha nahi ja thato hovA chatAM navo varga tevo artha kare che te irAdApUrvakanuM juThANuM che. kAraNake A pAThamAM pUnamanA kSaye caudaza-pUnama bannenuM nahi, paraMtu eka kSINa pUnamanuM ja ArAdhana prApta karavAnI vAta che. kSINupUnamanuM ArAdhana prApta karavAmAM graMthakAre, A pAThamAM-TUri vihAmAnavena' e hetu jaNAvela che ane te pachI [te hetuthI "sAdhya tarIke pUnama che ema jaNAvanAro]- tathA kavi = kSInAyA ' pATha, ekavacanamAM (nahi ke- 'to' tarIke divacanamAM) jaNAvavA vaDe kharatarane ema jaNAvela che ke-"tamAre caudazanA kSaye pUname caudaza karavA javAmAM te kSINa caudaza, pUnamamAM vidyamAna nahi hovAthI te kSINa evI caudazanuM ArAdhana gayuM tema amAre pUnamanA kSaye caudaze pUnama karavA javAmAM te kSINa pUnamanuM ArAdhana jatuM nathI; kAraNa ke amAre to te kSINa pUnama, caudazamAM vidyamAna hovAthI (kSo pUrvAnA hisAbe) te kSINa pUnamanuM paNa ArAdhana thAya ja che." - ahiM kSaya pAmelI pUnama tarIkenI ekaja tithine sAdhavAne adhikAra cAlato hoIne graMthakAre sAdhyamAM 'tayo vyApa natame e pramANe dvivacanane prayoga karela ja nahi hovA chatAM ane 'tA AvyAdhinaM nAtA e pramANe spaSTa ekavacanane ja prayoga karyo hovA chatAM tema ja caudaze pUnama karyA bAda (paMcAMgamAM caudaze bIjA hetu tarIke rahelI) kSINa thatI caudazanuM [ sAvi avavi. pAThamAMnA zabdanI jema ] te prastuta pAThamAMnA ga" zabdathI kSINa caudazanuM ArAdhana terase sUcaveluM hovA chatAM A pAThakata te tarasyA rUpa ekavacanagata pUnamarUpa sAdhyano caudaza-pUnamarUpe manAvIpaNe ja dvivacanamAM artha kare che ane karAtA te avaLA artha dvArA pitAnI AvA prasaMge eka divase caudaza-pUnama baMne tithinuM ArAdhana thaI jAya che. e kalpita mAnyatAne A pAThanI othe zAstrAnusArI lekhAve che te jaina samAjanI nidhRNa vaMcanA che. A "tathA gA pAThathI pUnama ja levAne badale caudaza-pUnama pakaDavAmAM te varga IrAdApUrvaka bhUla na karatA hoya te teNe zrI pravacanaparIkSA bhAga pahelAnA 410mA pejanI paMkti 9 thI zarU thatA- "vayaM pratimAsanAmahaM niyatakRtye tattagnimev mAse vidheyaM, nAnyatreti, vivakSayA tithivannyUnAdhikamAso'pyupekSaNIyaH anyatra tu gamyate'pi, tathAhi
Page #60
--------------------------------------------------------------------------
________________ gAthA 5 mI [ 17 bolAve che!" ema na kahevuM ke-"caudazamAM ApI thakI pUnama ArAdhAya che. kAraNa kekSaya pAmelI hovAthI pUnamanI caudazamAM vAstavika pUnamanI rela jevI sthiti che. yukti te temAM kahelI che ane Agala kSINatithi tathA vRddhitithinuM sAdhAraNa lakSaNa jaNAvatI vakhate kahevAze. tame te kSINa caudazane pUnamamAM pitAnI buddhie ApIne ArAdhe che! kAraNake te pUnamamAM caudazanA bhoganI gaMdhane paNa abhAva hovA chatAM caudaza tarIke svIkAre che ! Apa te mithyAjJAna che. zrI pramANanayatattvAkAlaMkAragraMthamAM zrIdevasUrIzvarajI mahArAje kahyuM che ke te vastu na hoya chatAM te vastu che" ema nizcaya kare te Apa kahevAya jema ke-chIpane viSe "A rU5 che" ema kahevuM." vaLI-pUnamanA divase karAtA kSINa pAkSika (caudaza)nAM anuSThAnane tame (kharatare) pUnamanuM anuSThAna kaho cho ke-pAkSikanuM anuSThAna kahe che?" je-pUnamanuM anuSThAna kahe che te pAkSikanAM anuSThAnane vilepa thAya che te Apatti che, ane pAkSikanuM anuSThAna kahe che te pUnamane ja caudaza tarIke kaho cho tethI spaSTa mRSAbhASaNa ja che-arthAta tame caudazanA kSaye pUnamane kSaya te mAnatA nahi hovAthI pUnamanA divase mAne pUnama, ane te pUname anuSThAna kare caudazanuM! tethI spaSTa mRSAbhASaNa ja thAya che. - ema na kahevuM ke-"caudazanA kSaye terase caudazanuM jJAna Are parUpa thaze. kAraNakevivkssitN hi pAkSikapratikramaNaM taccaturdazyAM niyataM, sA ca yadyabhivarddhitA tadA prathamAM parityajya dvitIyApi kartavyA' e pAThanA aMtima dvitIcAsfe #zA e vAkyamAMnA 'gaNi' zabdathI vRddhi vakhate ArAdhanAmAM pahelI caudazane paNa caudaza tarIke ja gaNavAnuM rAkhyuM hota. ane tethI ja te vage 'sapariziSTa tattvataraMgiNI TIkAnavAda' bUkanA 54 mA peja upara A 'dvitIyApi vya' pAThano bIjI ja karavI" e pramANe spaSTa artha karela che te mujaba A "tayA "i pAThane "caudaza-pUnama karavI" e manasvI artha choDIne pUnama ja karavI" ema sAco artha svIkAro rahe che. pUnamanA kSaye "kSaye pUrvA-" sUtrathI caudaze pUnama banI eTale te caudazane sUryodaya ja (A graMthanI 17 mI gAthAnI vyAkhyA mujaba) pUnamano sUryodaya gaNAto hovAthI te Akho divasa gaNAtI pUname caudazanI ArAdhanA thaI ja kyAMthI zake? zaMkita vastumAMthI ja sAdhanI siddhi karavA mathAya, ema temaNe samajIne cAlavuM hota te A rIte A pAThamAMnA te ekavacanane dvivacana gaNIne tevo AmUlacUla juTho ane bhrAmaka artha karavAnI gaMbhIra bhUla na ja karI hatI. - ra9. navA matane zAstrIya lekhAvavA navA vargo, pUrNimAnA kSaye uThyAta caudazamAM rahelA pUnamanA bhogane paNa zAstranA AdhAre udayAta pUnama tarIke paNa lekhAvavAnI vRtti thavAthI A "vAtacceva sthiti = vAtavyA rUva sthiti pAThane je vAstavika jevI sthiti" ema artha che tene badale (te varge potAnI te te bUkamAM) pUnamanI vAstavika ja sthiti che." ema sadaMtara juTho artha karIne cAlavuM paDela che te paNa pitAnA matane teo pateya nirmula mAnatA hovAnA pratIkarUpa che. 30. e ja mujaba je, "pUnamanA kSaye caudaze pUnamanuM anuSThAna thaI jAya che ema kahe che te paNa mRSAbhASaNa ja che. -
Page #61
--------------------------------------------------------------------------
________________ ~ ~~ ~ ~~ ~ ~ 18 ] tatvataraMgiNI graMthane anuvAda tyAM ApanAM [gatasiMetadAtA e lakSaNane saMbhava nathI. je bhUmi para ghaTa ane paTa banne rahelA hoya te jamIna upara ghaTa ane paTa banne hevAnuM jJAna athavA ratnajaDitasuvarNanAM kuMDala viSe suvarNa ane ratna e baMne hovAnuM jJAna bhrama thavAne yogya ja nathI. e pramANe (caudazanA kSaye) ravi Adi vAranA lakSaNavAlA eka ja divase (terasa-caudaza) baMne tithionI samAptipaNe vidyamAnatA hovAthI (terase caudazanuM jJAna) AraparUpa kyAMthI thaze? AthI ja A prakaraNamAM "saMgootti ja uttae (17mI) gAthAne viSe-je tithi je ravi Adi vAranA divase samApta thaI hoya te divase ja te tithi tarIke svIkAre." ItyAdi prakAre jaNAvavAmAM Avaze te arthamAM vyApta kare nahi-muMjhAvuM nahi. "be traNa Adi kalyANatithi De Ave tyAre (kSINatithine) zuM e pramANe svIkAre cho ? arthAta AgalI tithinA kSaye pAchalI tithinA divase ja te kSINatithi kare che ?" ema kahenAra kharataragacchIne graMthakAra kahe che ke-"zuM tamAruM DahApaNa? ke jethI pitAnA 31. dhyAna rAkhavuM ke ahiM eka divase je terasa caudaza baMne tithinI samApti jaNAvela che te, hetu tarIke che ane te hetumAM sAdhya tarIke te caudaza ja che. A pAThane Agala karIne navo varga, eka divase terasa caudaza baMne mAnavAnuM kahe che, temAM teo hetu ane sAthe e baMnene IrAdApUrvaka eka lekhAve che ane tenA pariNAme te divase pauSadhaLAthI ja caudaza mAnatA hovAthI teo udayAta terasaneya (mAnavAnuM kahe che chatAM) mAnI te zakatA ja nahi hovAnI duHsthitinA bhAjana banavuM paDe che. 32. zAstrakAre, navA varganI jema ahi te divase kSINa tithinuM anuSThAna karavuM = ArAdhanA karavI ema kahela nathI, paraMtu te divase te tithi karavI" ema kahela che. A uparathI 'ArAdhanA che mATe tithi nahi; paraMtu atithi che mATe ArAdhanA che e vAta phalita thAya che. 33. caudazanA kSaye terasanA divase caudaza ja karavAnuM jaNAvanArA A cAlu adhikAramAM ahiM kSINa evI kalyANaka tithine udayAta banAvavAno ja prazna hovA chatAM navA varge A granthanA anuvAdanI bUkamAM A vAtano artha, "bhegI ArAdhanA ema jaNAvela che te bhrAmaka che. vaLI ahiM eka divase baMne tithinI te nahi ja; paraMtu eka tithinI ArAdhanAnI paNa vAta nathI. ahiM to be traNa Adi kalyANaka tithio jeDe Ave tyAre paNa temAMnI eka kSINa tithine ja udayAta banAvavAnI vAta che. tithi udayAta banyA vinA te tithinI sUryodayathI ja gaNAtI ArAdhanA bane paNa kyAMthI ? A rIte parvatithinI ja mahattA hovAthI to pUrvapuruSoe kSINa tithine ja udayAta banAvavA sArU jema kSaye pUrva zAstra sUcavyuM tema ArAdhanAnI vyavasthA sArU kaI ja sUtra sUcavyuM nathI. AthI ja tithinA kSaye prathama te tithine ja udayAta banAvavAnI AcaraNa zrImata tapAgacchamAM avicchinnapaNe vartamAnamAM paNa pravarte che, ane be traNa Adi kalyANakaparvo joDe Ave tevA prasaMge tenA tapa mATe zAstrakAre ahiM jaNAvelA dvivyAri' pATha mujaba vartana karAya che. e ja A vAtano sArAMza che. arthAta kalyANatithinA tapa mATe "zAstrIya pUrAvA peja 8 uparanI 27 mI paMktimAMnA vatutharine cAvava ta pUrtaH jAte = cAra divasa sudhI paNa tapapUrti karAya." e pATha mujaba paNa kalyANakane tapa karavA te cAra divasa sudhI paNa pArla jaI zakAya che.
Page #62
--------------------------------------------------------------------------
________________ * * * * * * * * gAthA 5 mI [ 19 vinAzane mATe pitAnuM zastra pANIdAra banAvIne amArA hAthamAM Ape che! kAraNake-amAre (te) AgalanI kalyANakatithinA kSaye te kSINa tithinI pahelAnI tithimAM (kSINa tithinI pahelAnI tithi ane kSINa tithi ema) banne tithinuM vidyamAnapaNuM hovAthI (ane te temAM) ISTa34 Apatti ja che, e ja (tene tamane) uttara che." tamAre te pAchaLanI ane AgaLanI ema banne tithinA kSaya prasaMge AgaLa javAmAM ane pAchaLa javAmAM (caudazanA kSaye pUname ane AThamanA kSaye sAtame jAva paNa kalyANaka navamIe na jAva, e hisAbe) baMdhana hovAthI AkAza sAmuM ja jevuM rahe che. arthAta 8-9 ane 10 ema traNa tithinA joDAjoDa traNa kalyANaka hoya tevA prasaMge tamAre te temanI AgalI tithi dazamanA kSaye navamIe te kSINa dazamI karavA javAya tema nathI, dazamanI pAchalI tithi nemanA kSaye (AThamanI jema te catuparvamAnI parvatithi nahi hovAthI paNa) AThame te kSINa nAma karavA javAya tema nathI, ane temanI paNa pAchalanI tithi aSTamInA kSaye paNa (sAtame aSTamI parva karatA hovAthI) sAtama AThamanuM kalyANuka karavA javAya tema nathI, temaja tenI AgaLanI nema catuSpavInI tithi nahi hovAthI nemeya AThama karavA javAya tema nathI. ema banne bAju baMdhana hovAthI tamAre te AkAza sAmuM ja jevuM rahe che." - have jo ema kaho ke-(e rIte AgalanI kSINa kalyANaka tithine paNa pAchalI tithie kare che) "te tame kalyANakatithine tapa, bIjA divase tathA AvatA varSanI kalyANakatithine divase judo kema kare che?" tenuM samAdhAna e che ke-kalyANakatithine ArAdhaka prAyaH tapavizeSa karavAnA abhigrahavALo hoya che, ane te abhigrahI be prakAre 34. (kalyANaka tithinA kSaye pUrvatithine kSaya kare, pUrvanI te tithi paNa parvatithi hoya to tene paNa uyAta banAvavA sArU pUrvatara tithine kSaya kare, ane te pUrvatara tithi paNa kalyANaka tithi hoya to te kalyANakatithinI paNa pUrvenI aparvatithino kSaya karavo, ema "zAstrIyapUrAvA" peja 8 paMkita 26mAM jaNAvyA mujaba) "ekaeNkatithi pAchala khaseDIne paNa amAre te kSINa parvanuM ArAdhana thaI zake che. tethI tame je Apatti jaNAvI te to amAre IchApatti ja che." ema ahiM zAstrakAre kharatarane jaNAvela che. ekeka divase aneka kalyANaka Ave to te badhAM kalyANakane tapa, zrI vicArasAraprakaraNa pR. 99 bleka 451mAM tathA zrI AcArapadeza' graMthanA pAMcamA sargamAM jaNAvyA pramANe eka divase bheLe paNa karAya; paraMtu bArapavamAMnI parvatithinI jema kalyANakAvI mATe parvadITha divasa laIne ja pRthapha pRthapha tapa kara ema ekAMta nathI. bArapavI ane kalyANakArImAM e vagere bahu taphAvata che. kAraNa--AgaLa skuTaneTamAM jaNAvela che ke-te kalyANaka tithio aSTamI Adi bAra pavanI jema kAlapavI nathIparaMtu kAryaparva che = prabhunAM kalyANakonI pahelAM nahi pravartatI pavI che. 35. AthI "kharataragacchIyane caudazanA kSaye pUname caudaza karavAmAM tathA navA vargane pUnamanA kSaye caudazanI sAthe pUnama karavAmAM ekaparvanA pauSadho lopa thato hovAnI je Apatti che te Apatti kalyANaka tithiomAM eka divase be parvamAMnA AgalA parvanA kSaya prasaMge AvatI nathI, ane tethI paNa bArapavI jevI kalyANaka pavIo nathI," e vAta AthI spaSTa thAya che.
Page #63
--------------------------------------------------------------------------
________________ 20 ] tatvataraMgiNI graMthane anuvAda hoya che. eka nirantara (varSamAM jeTalAM kalyANaka Ave teTalAM kalyANakana) tapa karavAnA abhigrahavALo hoya che ane bIjo AMtare (A varSe amuka ja prabhunAM kalyANakane) tapa karavAnA abhigrahavALo hoya che. temAM prathamane abhigrahI eka divase baMne paNa kalyANakatithionuM vidyamAnapaNuM hovAne lIdhe te baMne tithione ArAdhaka paNa rahete thake tenI Agalo kabIje divasa prahaNa karIne ja temAMnI bIjI tithinA tapane pUrNa karanAra thAya che; e sivAya nahi. jema (tamAre tyAM) pUrNimAnA kSaye pAkSika ane comAsInA - 36. AthI yugalaparvamAMnI AgalI pavInA sya prasaMge pAchalanI pavInA eka divase be parvatithinuM ArAdhana thaI jatuM hovAnI potAnI mAnyatAne jeo zAstranA nAme Agala kare che te apramANa kare che, temaja bArapavamAMnI parvatithinA kSayane prasaMge kalyANaka tithinA kSayane prasaMga Agala kare che te paNa bhrAmaka Thare che. bArapavanI jema kalyANakapavane aMge pauSadha hotuM nathI, mAtra tapa ja hoya che. ane kalyANakaparvo eka divase ghaNuM hoya to paNa te baghA tapanuM paccakhANa eka divase laI zakAya che, jyAre bAraparNImAMnI ekaparvanA divase be Adi pauSadhanAM paccakakhANa sAthe levAtAM nathI; A rIte kalyANakapavao ane bArapavIomAM ArAdhanAbhede vividha bheda hovAthI kalyANakAvI, bAraparvanI samAna lekhAtI nathI. ahiM e paNa khAsa dhyAna rAkhavAnuM che ke-"tatvataraMgiNInA A zlekanI TIkAmAM cAlelI carcA pUrNimAnA pauSadhane aMge ja che, ane te pUnamanA kSaye caudazanI sAthe pUnama thaI jAya che' ema kahenAra Adhunikamatane bAdhaka hovAthI A mudrita cAlu TIkAnI zarUAtanI bIjI paMktimAMnA- tathApi phrApi zrAvavALAM' pAThamAM barakAra nathI te ja vAjabI che ema jANavA chatAM ane A TIkAnI pahelI paMktimAMnA Adya "jafi' tathA tenI bIjI paMktimAMnA "tayAjei zabdo, te "kArane spaSTa niSedha karatA hovA chatAM pitAnI likhita pratamAMnA te bInajarUrI "rakArane 'tathApi jJA"i pAThanI vacce IrAdApUrvaka jarUrI lekhAvIne te zuddhapAThane azuddha lekhAvavAnI ane te azuddha pAThane artha, saM. 1993nI "parvatithiprakAza" bakanA 26mA peja upara A granthakAranA nAme caDhAvavAnI garabaDa karavI paDela che. e bInA, te navAmatIne mATe AvI garabaDa e ja AdhAra' hovAnI jJApaka che. 37. kSo pUrvAne nahi anusaranAra kharataragacchIo pAkSika (caudaza)nA kSaye pUname pAkSika kare che tethI teone pAkSikanA jya prasaMge mAsIne prAyazcitta tarIkene zAstrokta chaThTha karavA sArU eka upavAsa pUnamana karIne joDene bIjo upavAsa karavA apavI evI vadi ekame javuM paDe che ane pUnamanA kSaye paNa teone eka upavAsa pAkSikana karIne jene bIje upavAsa karavA sAru te apava ekame javuM paDe che, pariNAme teone pAkSike ke mAsIe prAyazcita tarIkeno zAstrIya chaThTha sacavAto nathI. AthI teone = kharataragacchavALAene pAkSika ke pUrNimAnA kSaye pUnama tathA ekamane athavA caudaza-ekamane cha karavAne abhigraha karavo paDe che: kharataranI te mAnyatAne anulakSIne ja (jue-zAstrIyapUrAvA" pR. 20) zAstrakAre ahiM- athA pUrNimA kSikravAturmAsiSaTatapasfmahIti' e dRSTAMta Apela hovAthI e daSTAMtavALI paMktimAM paDele "kSi' zabda, saMgata ja che, ema jANavA chatAM navA varge A sthaLe (pUnamanA kSaye caudaze te kSINa pUrNimAnuM paNa ArAdhana thaI jatuM hovAnI nijanI mAnyatAne zAstrIya lekhAvavA sArU) pitAnI te azuddha likhitapratanA pAThane saM. 1993nI parvatithiprakAza" bUkanA 33mA peja upara raju karIne te pAThadvArA mudritapratamAMnA susaMgata evA te "vali' zabdane ja nakAmo lekhavAnI ajaba tarakIba racavI paDela che. te zocanIya che. te tarakIba e che ke jevI rIte miAnapU kSaya hoya tyAre mAsInA chakRtapanA niyamavALo caudazanI
Page #64
--------------------------------------------------------------------------
________________ gAthA 5 mI [ 1 chaThThatapanA abhigahI (e pramANe ja tapa pUrNa kare9 che.), bIjo abhigrahI, ( eka sAthe terase ja athavA tA ekame ja upavAsa karIne chaThThanA niyama pUro kare che." te navI mAnyatAne cAlu vAtamAM granthakAranA nAme geAThavI dIdhI che! ane te pachI te Ta lakhANane mAthe 32 naMbara lakhIne nIce syuTaneTamAM karelA te nabaravALA TippaNamAM te 'kSi' zabdanA abhAvavALA azuddha pAThane raju karI daI ne mudritagraMthamAMnA te 'kSi' zabdavALA AkhA pAne ja luMTaka, azuddha ane asa Mgata lekhAvavA sArU-vAcaka, 'karyuM sAcuM ane kayuM khoTuM? ema nakkI karavAnI vimAsaNamAM paDI jAya evI eTalI badhI kapAlakalpita kalpanAone (te brUkanA te 33mA pejathI 97 peja sudhI bharI bharIne ) gaMja khaDakI dIdhA che! ane te paNa A granthanA nAme ! ! ! je lakhANamAM te brUkanA 55 mA peja upara te| zrI hIrapraznanA 'yozISayoH'pAnA aM paNa asatya karavAmAM sAca anubhavela nathI. jo --sa'. 1993mAM prasiddha thaela te bUka, ane saM. 2006 mAM prasiddha thaela ( heAvA chatAM sa. 2005 chApela) 'zrI tattvataraMgiNI bAlAvabeAdha' bUka AdimAM te varganA hAthe prasiddha thavA pAmela tevA aneka prapaMcI lakhANA samAjamAM taddana khullA paDI javAthI te vate saM. 2006mAM punaH prasiddha karavI paDelI A zrI tattvataragiNInA anuvAdanI- 'sariziSTa zrI taravatazani-TIdyAnuvA' nAmaka bUkanA 10 mA peja upara granthakAranA nAme gADhavI dIdhelI peAtAnI te vAtane tathA te vAtane saiddhAMtika manAvavA sArU pAte upajAvI kADhela te 64 peja pramANa lakhANane te te vage` ja jalAMjalI ApavI paDela hAvA chatAM tyAM paNa peAtAnI--pUnamanA kSaye caudaza sAthe terasa athavA grahaNa karI chaThTha pUrA karavAnI' manasvI mAnyatAne kauMsamAM raju karela che te te zocanIya ja che. 38. caudapUrvadhara guMphita zrI dazAzrutaskaMdha vagere Agama graMthAnI niyuktio ane zrI nizIthacUrNi vagere cUrNi jevA prauDhatara AgamagraMtharatneAmAMnA- 'mivigsaMvare 4 amimAso pati to AsADhavuLimAo vIsati rAte te mati biAmotti' e pATha dvArA yugane a Mte kSaya pAmatI ASADhI pUrNimAne ArAdhanAmAM te te caudapUrvadharAe paNa pUnamanI ja sattA ApelI che ane tema karIne te kSINu pUnamanA AkhA divasane pUnamane ja divasa gaNAvela che." A vAtane anulakSIne dazapUrvadhara zrI umAsvAtivAcakajI mahArAje paNa pUnamanA kSaye 'kSaye pUrvA.' dvArA e ja vyavasthA karI Apela che, ane tevA prasa Mge tapAgacchamAM te te ja vyavasthA seMkaDA varSoMthI pracalita che; ema zrI hIrapraznamAMne- trayozIvaturvarazyoH' pADa khAtrI Ape che. AthI kalama 37mAM jaNAvyA mujaba zrI tapAgacchIyate te zAstra mujaba pakakhInA upavAsane niyama pakakhIe ja sacavAya che ane te niyama je ceAmAsIneA che te, pAkSike ane pUname ja sacavAya che: ane tethI tapAgacchavALAone teA pAkSikanA kSaye pUnama-paDave ane pUnamanA kSaye caudaza-paDave chaThTha karavAne abhigraha karavAnI jarUra ja rahetI nathI. mAtra kharataragavALAe ja (kSaye pUrNAM. pradhASane ane tenA ane avagaNIne ) paMcamInA kSaye pahelAMnI ceAthe (pAMcama karavAne badale) te kSINa paMcamIne tapa ja kare che ane pUrNimAnA kSaye vaLI te kSINu pUnamanI pachInI vida ekame te kSINa pUnamane tapa kare che, (jene anulakSIne ja thaela zrI hIrapraznamAMnA-vaMcamItithidghaTitA mati.' e praznanA uttaramAM tithine cheADIne kevala tapanA ja uttara Apave paDela che.) tethI zAstrakAre ahiM peAtAnI vAtanA samarthanamAM raju kareluM A 'cayApUnimAvate.' dRSTAMta, kharataranI ja mAnyatAsUcaka che; ema naveA varSAM sArI rIte samajatA heAvA chatAM ane graMthakAre jaNAvela
Page #65
--------------------------------------------------------------------------
________________ 22] tattvatara gaNI graMthanA anuvAda divase e tithi hAya ane temAM je prabhunAM kalyANukA ArAdhatA hoya te kalyANakanI tithi AgalI haeNya tyAre) AvatA varSanA te kalyANakatithivALA divasa laI ne ja te tapa pUrNa kare che. ema hAvAthI emAM zaMkAne avakAza nathI: ahiM tamArU yuktizUnyapaNuM hAvAthI (tameAe uThAvAtI dareka zakAmAM A rIte) tamAre AkAza sAme jovApaNuM rAkhavuM te ja zaMkArUpI javaranA nAzanI auSidhe che. aa pa aa avataraNakA - have ( pAMcamI gAthAmAM) ApelI auSadhinuM vAmITa na thAo, e abhiprAyathI te auSadhinA sthirIkaraNAthe rasAyaNarUpa gAthA kahe che :-- -: mU0 - jaha annasaMgirayaNaM, syaNatthI giNhai ya na kaNagAI // na ya puNa tambAINaM, heuvisesaM viNA mulaM // 6 // mUlAH-- jema ratnanA aIjana, bIjI vastunA saMbaMdhavAMLuM ratna grahaNa kare che ane suvarNa vagere grahaNa karatA nathI, tathA (jemAM te ratna jaDAyeluM heAya te) trAMbu vagerenuM hetuvizeSa vinA mUlya nathI // 6 // TIkAtha:-- ekalu chUTuM ratna paDI na jAva' e abhiprAyava`ta puruSe trAMbA vageremAM jaDela ke paDI javAnA bhayathI kapaDe bAMdhela ratna, anyasagI=mIjI vastunA saMbaMdhavALuM kahevAya. ane tema heAya tyAre jema kAI ratnane athI (hAvA chatAM ) anyanA saMbaMdhavALA eTale ke--kapaDAthI bAMdhela ke trAMbA vagerethI maDhelA paNa ratnane grahaNa kare che. kAraNakete kharatarIya mAnyatAvALA dRSTAMtamAMnI chaThThanA abhigrahavALI vAtamAM ( caudazanA kSaye pUnama tathA paDave ane pUnamanA kSaye caudaza tathA ekame chaThThanA abhigrahanI vAta sivAya) terasa caudaze chaThThanA abhigraha karavAnI vAtanI gaMdha paNa nahi heAvA chatAM [ tema ja kalama 37mAM jaNAvyA mujaba sa. 1993nI 'patithiprakAza' mAMnuM te saMbadhInuM peAtAnuM (33 thI 97 sudhInA 64 peja pramANa ) manasvI lakhANa, sa. 2006 nI anuvAda bUkamAM potAnA hAthe ja rada karavuM paDela hAvA chatAM] te sa. 2006nI 'sariziSTazrIsattvatazikhI TIAnuvAva' brUkanA 10 mA peja upara 'pUnamanA kSaye caudaza sAthe terasa athavA paDavA grahaNa karI chaThThanA abhigraha pUro karavA.' e kalpita mAnyatAne gauNa tarIke kauMsamAM sthApIneya A granthakAra- zrInA nAme caDhAvI rAkhela che te, punamanA kSaye te pUnama patithine ja uDAvI denArA sadaMtara nirAdhAra ane nirmULa TharelA nijanA matanA atyAgrahanuM mRttimaMta pratibiMba che. 39. "kauMsamAM jaNAvelI te vAta, mUla graMthamAMnI A 'cadhA pUrNimAAte' paMktinI pahelAMnI ja paMktimAM jaNAvelI 'anaMtarottanimAvatavaHpUro mati' e pa MktinA AdhAre ahiM ardhAMpattithI AvI ja jatI heAvAthI mudrita granthamAM A sthale te vAta adhyAhAra rAkhela che" ema samajavA chatAM navA vage, ahiM paNa peAtAnI pAsenI likhita pratamAMnA (mudritapratamAMnA 'yathA pUrNimAAte x x x amiddI' e pAThe pachI paNa) adhyAhAra samajI levAtA 'avanimAyAcaiva taHpUra' e vadhArAnA pAThane maulika pATha tarIke raju karIte te pATanA mhAne A mudrita zuddha pAThane truTaka, azuddha ane asaMgata kahela che te A granthanA mudrita pADAne cenakenApi azuddha lekhAvavAnI niSThAnuM pratIka gaNAya.
Page #66
--------------------------------------------------------------------------
________________ gAthA 6 ThThI [ 23 vastranI sAthe bAMdhela ke trAMbAnI sAthe jaDela hovA chatAM paNa rane pitAnuM svarUpa tajeluM nahi hevAthI pitAnuM kArya karavA samartha ja che. je te kapaDA ke trAMbAnA saMgathI te sAmarthya rahetuM na hota te ratna, tathA prakAranuM tenuM hoya teTaluM mUlya (pAme che te) na ja pAmI zakataH40 tevI rIte (ratnanI jema)-"kaI ratnAthI vacce bAMdhelA ke trAMbAthI jaDelAM ratnanAM sthAne priya evA paNa suvarNa (vagere)ne grahaNa karatuM nathI." e bhinna ukti adhyAhArathI jaNavI kAraNa ke te suvarNAdithI ratnanuM kArya banI zakatuM nathI. have (caudazanA kSaya prasaMge) kAraNavizeSa vinA terase "terasa" evA nAmanI zaMkA paNa na karavI,' ema jaNAvavA sArU lekanA uttarAddhavaDe dRSTAMta jaNAve che ke-"vaLI trAMbA vagerenuM mUlya keI ApatuM nathI athavA keI letuM nathI. kAraNake-tenuM hevAne lIdhe te mUlyane ratnanA mUlyamAM samAveza thAya che. kevI rIte ? te kahe che ke-"hetu=kAraNa vizeSa vinA." A kahyuM tene artha che? te kahe che ke-trAMbAthI maDhela ke kapaDe bAMdhelA ratnano tala karavAnA avasare te te trAMbu vagerene paNa judAM gaNavAmAM Ave che." e pramANe kSaya pAmelI tithi je tithimAM rahelI hoya te (udayAta) tithi, kAraNavizeSekara . 40. ratna ane trAMbAdinA A daSTAMtathI zAstrakAre, ahiM--caudazanA kSaye terase-terasane trAMbA ane vatsasamAna ane caudazane ratna samAna kahela che; ane te sAthe "ratnanuM mUlya karatI vakhate jema trAMbA ane vastranuM mUlya hisAbamAM lekhAtuM ja nathI, tema ratnatulya caudazanA mUlya vakhate laukika paMcAMgagata terasanuM mUlya alaga lekhAtuM ja nathI = caudazanI aMtargata ja thAya che" ema nakkI karI ApyuM cheeTale ke-"ArAdhanAmAM te caudazanA kSaye terase caudazano ja vyavahAra thAya; paraMtu trAMbAdi tulya terasane vyavahAra te na ja karAya" ema nakakI karI ApyuM che. zAstrakAre AthI ja A graMthamAM pUrve prAyazcittavidhI vAraphati' kahevA dvArA ArAdhanAmAM terasane caudaza ja kahela che. Ama chatAM jeo caudazanA kSaye A graMthanA nAme terasa-caudaza bheLI gaNAve che teo A graMthanA pAThone IrAdApUrvaka avaLo artha karanArA kare che = ratnanI sAthenA trAMbA ane kapaDAne paNa ratna lekhAvanAra Thare che. 41. AthI zAstrakAra spaSTapaNe jaNAve che ke-"kaI muhUrnAdika vizeSa-moTuM kAraNa na hoya to caudazanA kSaye terasane terasa kahevAnI zaMkA paNa na karavI. arthAta laukikapaMcAMgamAM bhale terasa kahevAya, paraMtu ArAdhanAnA paMcAMgamAM tenaA graMthamAM prathama jaNAvelA catuti apamAnatA pAThAdi anusAra) terasane kSaya ja karIne tenA sthAne caudaza ja karavI." A pAThathI spaSTa che ke-ArAdhanAmAM samyagRSTine terasa-caudaza bheLA mAnavA pAlave ja nahi. kAraNa ke-parvatithi sUryodayathI ja gaNAtI hovAthI ane caudazanA kSaye caudazane pauSadha terasanA sUryodaya pahelAM levAne vidhi hoIne te pauSadhane caudazane pauSadha kahevAto hevAthI te divase terasa gaNatrImAM rahetI ja nathI. kara. saM. 2006nA prathama ASADhavadimAM DabheImuktAbAI jJAnamaMdire (prasiddhikAla sa. 2005 chApIne) prasiddha karela "brItavatani vADhiAvavo" nAmaka bUka ke-jemAM tenA kartAnuM nAma ane lekhanakAla jaNAvela nathI, ardhA graMthane paNa bAlAvabodha nathI, kula 61mAMthI 25 gAthAno ja bAlAvabodha che ane te paNa khaMDakhaMDa che ane kramasara te nathI ja! eTale ke-te bAlAvabodha, mUla graMthanI 25 gAthAonI TIkAmAMnI paNa aneka paMktio tathA aneka pAThone choDI dIdhela evo guTaka-asaMbaddha ane kaI sthale samaja, keIsthale adhUrI samaja ane koI sthale aNasamaja jJApaka che, tevA te bAlAvabodhane te
Page #67
--------------------------------------------------------------------------
________________ 24] tattvataraMgiNI graMthane anuvAda ja upayogI thatI hovA chatAM balavAna (caudazI AdinA) kAryane choDIne pitAnA kAryane mATe ja upayogI thatI nathI. parIkSA vagaranAM cera vagere sivAyanA bIjA keInA hAthamAM raheluM ratnayukta trAMbuM, trAMbAnA mUlyathI ja prApta thatuM nathI, cora vagerenA hAthamAM raheluM te trAMbAnA mUlya maLI paNa jAya. zrI lalitavistarA granthanI TippaNImAM kahyuM che ke-je dezamAM parIkSaka na hoya te dezamAM samudramAMthI nIpajelAM rane kismata pAmatA nathI. bharavADanA jhuMpaDAmAM (rahelA) candrakAnta maNine govALIAo kharekhara traNa keDI bole che. 5 6 che avataraNikA -have prathama jaNAvelI yuktinA sAmAnya nyAyane anusaratA thakA gAthA kahe che - mU0-jo jassa aTThI so taM, aviNAsayasaMjuaM pi giNhei // na ya puNa tao vi annaM, takajjasAhaNAbhAvA // 7 // mUlAtha-je jene arthe hoya te, tene avinAzaka padArtha yukta hoya te paNa grahaNa kare che; paraMtu te vastuthI paNa anya-bIjI vastune kAI prahaNa kare nahiH kAraNakete anya-bIjI anya vastuthI ISTavastunuM kArya sAdhana thatuM nathI. . 7 bUkanA prakAzake-"A AkhA graMthane bAlAvabodha lekhAvanArUM "chIvattaraMjiLI-vATAghA. evuM AkhuM nAma Apela che, tenA ajJAtanAmA (muni-jati ke gRhastha paMDita) lekhakane prAcIna ane mahAmuni lekhAvanAruM 'ciraMtanamahU tamamuni' tarIke kalpita upanAma Apela che, te bAlAvabaMdhamAM teno lekhanakala jaNAvela ja nahi hovA chatAM A graMthakAranI najIkano samaya lekhAvavA sArU te bUkamAM te bAlAvabodha lekhanakAla kalpita rIte ja "sattaramA saikAne pUrvAddha jaNAvela che, ane te bAlAvabodhane zAsanamAM sArvadipha apramANa karelI-parvatithiprakAza tathA "tithisAhityadarpaNa" jevI bUkomAMnA kevaLa kalpita lakhANane sthAne sthAne puSkaLa paTa ApavAmAM Avela che !!!" te prakAre asatyane piMDarUpe taiyAra karIne samAjamAM atipramANika tarIke pracAravAmAM AvelA tezItAnivAjhAvavo' nAmanI bUkanA 10 mA peja upara A (naM. 4ra vALA ) "ALaviroSa' pAThane bAlAvabodha je-"hoTu inaDu nyANajArijanuM tesiDuM upavAsa zrIdho nokuM havuM raLa chataruM vADhero ghAtarUM mistrI teramI satranI TevavI" e pramANe prasiddha thaela che te sadaMtara adhamUlaka che. kAraNake te bAlAvabodha, bAlAvabedhakArane "(A)-kalyANaka, e kAraNavizeSa nathI; paNa ArAdhya parva che, (B) ekakalyANakane tapa upavAsa nahi paNa ekAzana che, (C)-A granthamAM pUrve jaNAvyuM che tema kalyANakane tapa bIjo divasa laIne paNa karI zakAto hovAthI kalyANakane tapa karavA terasane caudazathI judI gaNavAnI AvazyakatA rahetI nathI, taduparAMta (D)-A graMthakArazrIe cothI gAthAnI TIkAmAM caudazanA kSaye-tatra trayoddhati caparAzAgamavAta, jituM prAyazcittAvidhI catuti paDhiyamAnavAta' e pAThadvArA "terase terasa evA nAmane paNa saMbhava nathI ane ArAdhanAmAM cadaza ja kahevI' ema spaSTa jaNAvela hovAthI caudazanA kSaye kalyANakanA hAne terasane caudazathI alaga lekhavAnuM kahevuM te zAstranusArI nathI, paraMtu te terasane caudazanI aMtargata ja lekhavAnuM kahevuM te zAstrAnusArI che." e cAra cAra bAbatanA bodhano sadaMtara abhAva sUcave che.
Page #68
--------------------------------------------------------------------------
________________ gAthA 8 mI [ 25 TIkArtha - je jene athI-abhilASI hoya te jema zuddha vastune grahaNa kare che, tema te vastune vinAza nahi karanArI evI bIjI vastuthI te vastu, saMyukta-mizra hoya te paNa te grahaNa kare che. ahiM avinAzakapaNuM e levAnuM che ke je vastumAM abhilaSita-Icchita vastunAM svarUpane pratibaMdhakatA-bAdhakatA na hoya, athavA je vastumAM Icchita vastuthI je kArya sAdhya hoya te kAryane pratibaMdhaka-bAdhaka thavApaNuM na hoya." tethI maraNAdi prasaMga vizeSa pAmIne kaI viSamizrita kSIrAdi grahaNa kare ane bIjI vastu grahaNa na kare te paNa doSa-bAdhA nathI, ane vaLI Icchitavastu sivAyanI anyavastune grahaNa karate paNa nathIH43 e pramANe lAlAghaMTA nyAya vaDe ahiM paNa saMbaMdha karAya. (bIjI vastu) kema grahaNa karate nathI? te kahe che ke-tenuM=ratnanuM kArya sAdhI ApavA mATe te anya vastu asamartha che e pramANe enuM rahasya che. chA avataraNikA -have "ghI'nA arthI jananuM dUdha vagerenuM grAhakapaNuM hevAthI A (upara jaNAvela) niyama na rahyo; e zaMkAne dUra karavA sArU kahe che:muu-jN duddhAiggahaNaM, ghayAbhilAseNa tattha na hu doso|| tahAreNa tayaTThI, ahavA kajjovayAreNaM // 8 // mUlArtha -je dUdha vagerenuM grahaNa, "dhI"nI abhilASAthI kare temAM doSa ja nathI, te dvAra vaDe "ghIne arthI che athavA (dUdhanA) kAryarUpa "ghInA upacArathI (dugdhAdine) grahaNa karate "dhIne artha che. te TIkAtha-badhI'nI abhilASAthI je dUdha AdinuM grahaNa kare. "Adi zabdathI cAMdI vagerenuM paNa prahaNa karavuM. temAM vyAptine bhaMga thavA rUpa doSa thato ja nathI. kAraNa keghI'nA arthI paNurUpa dvAra vaDe dUdhane grahaNa karate dUdhane arthI paNa-"A ghIne atha che, ema kahevAya che athavA kAraNamAM kAryane upacAra levAthI dUdhane grahaNa karate sate paNa dhIne ja grahaNa karate kahevAya che, nahi ke-dUdhane grahaNa karate kahevAya che. te avaka-have dvAraane "upacAra e bannene daSTAnta vaDe spaSTa kare che - mU0-jaha siddhaTThI dikvaM, giNhaMto tahaya patthao dAruM / na ya taM kAraNabhAvaM, mottUNa saMbhavai ubhayaM // 1 // mUlArtha -jema dIkSA grahaNa karate muktine athI kahevAya che, tema kASTane grahaNa karate pAlAne grahaNa karato kahevAya che. kAraNabhAva vinA A banne vAta saMbhavatI nathI. palA 43. AthI zAstrakAre kharataragacchIo pAse e vAta siddha karI che ke-caudazana athI, caudazanA kSaye caudaza, terasa mizrita hovA chatAM caudazane ja grahaNa kare che ane terasane ArAdhanAnI vAtamAM terasa tarIke gaNato nathI.
Page #69
--------------------------------------------------------------------------
________________ tattvatara'giNI gra'thanA anuvAda TIkAH--jema muktinA abhilASI, muktinA aI paNA dvArA dIkSAne grahaNa karatA dIkSArthI paNa kahevAya che. kAraNake kAryanI icchAvALAomAM kAraNanI icchAnA niyama che jaH dvAra vaDe icchApaNu jaNAvIne have upacAra jaNAve che. jema ke-kASTamAM prasthaka= pAlAnA vyapadeza thAya che. kahevAnA bhAva e che ke-hAthamAM (kAI) lAkaDu` laI ne jatA hoya to paNa pAleA laIne jAya che' ema kahevAya cheH e pramANe dugdha grahaNa karatA puruSa paNa ghI grahaNa kare che' ema kahevAya che. have hetunA vyatireka eTale hetunA abhAvane dekhADe che ke-prathama kahela dvAra ane upacAra khanne saMbhavatA nathI : kema sa MbhavatA nathI ? tA kahe che ke-kAraNabhAvane cheDIne eTale ke-te dvAra ane upacAra e baMnemAM jo kAraNabhAvane mAnavAmAM na Ave te te dvAra ane upacAra kha'ne saMbhavatA nathI. kAraNapadma upalakSaNavALu che. tethI kArya kAraNabhAvane cheDIne te dvAra ane upacAra saMbhavatA nathI e pramANe bhAvA che. prA ava----have kAlanuM kAryaMmAtra prati kAraNapaNuM hAvAthI pUrNimAne viSe paNa catu dazIrUpa kArya nA upacAra kema na thAya ? e prakAranI zaMkAne dUra kare cheH-muu0 - jaivi hu jiNasamayami a, kAlaM savvasta kAraNaM bhaNio || tahavi a cauddasIe, no jujjai puNNimA heU // 10 // bhUlA--jo ke jainazAsanamAM kAlane sanuM kAraNa kahela che, teA paNa pUrNimA, caudazanA hetu tarIke ghaTatI nathI. 510nA 26 ] TIkA;--jo ke-jainazAsanamAM svabhAva Adi cAra kAraNA sahita kAla paNa sakA nuM kAraNa kahela ja che, te paNa kAraNanAM lakSaNanA abhAva heAvAthI pUrNimA, caudazanuM kAraNa ghaTatuM ja nathI4=khanI zakatuM ja nathI. 10nA ava--have kAraNanA lakSaNanA abhAvane ja dekhADe cheH-- mU0 - kajjarasa puvvabhAvI, niyameNa kAraNaM jao bhaNiyaM // tallakkhaNarahiA viya, bhaNAhi kaha puNNimA heU // 11 // mUlA :--kAraNa ke-kAnAM kAraNane nizcaye karIne pUrvabhAvI=pUrve heAnArU kahela che. A lakSaNathI rahita haiAvA chatAM paNa pUrNimA, (caudazanuM ) kAraNa zI rIte bane ? te kaheA. 5115 44. ahiM khAsa dhyAna rAkhavuM ke-zAstrakAre khulAsAmAM upacArane ayeAgya na jaNAvatAM 'pUnama, e caudazanuM kAraNa banatI nathI, kAraNake--te teA pUnama AvyA pahelAM kAryo banIne paNa naSTa thaela hovAthI tevA pUnA naSTa kAryaMte pachInI pUname karavAnuM kahe che te (caudazanA ) kAryoMmAM upacAra na ja thAya' ema jaNAvyuM che.
Page #70
--------------------------------------------------------------------------
________________ gAthAmI 12 2 27 TIkAtha--nizcaye karIne kAnI pahelAM je thanArUM heAya te kAraNa kahela che. A lakSaNathI =pUrvabhAvipaNAthI rahita hovA chatAM eTale ke-caturdazInI pahelAM pUrNimA nahi hAvA chatAM paNa pUrNimA, caturdazInuM kAraNa zI rIte bane? te mane kaheAH je vanaSTa-atItakAryanuM paNa mAviSThAra--bhAvikAraNa--bhaviSyamAM thanArU kAraNa bane teA jagatanI vyavasthAmAM viplava-ulkApAta ubheA thavA pAme. 5115 ava--e pramANe sAmAnya nyAyanuM paNa samA~na karIne (tene) cAlu adhikAramAM ceAje cheH---- mU0 - evaM hINacauddasI, terasijuttA na dosamAvahai || saraNaM gao vi rAyA, loANaM hoI jaha pujjo // 12 // mUlA--e pramANe kSINucaturdazI terasa sahita grahaNa karavI te doSane pAmatI natha'. jema zaraNe gaelA paNa rAjA leAkeAne pUjya hAya che. 512aa TIkA--e pramANe pUrve kahelI yuktivaDe kSINacaturdazI, terasa sahita paNa grahaNa karAtI deSane pa pAmatI nathI, e pramANe zrlAkanA prathamanA addha bhAganA artha che. have (e vAtanuM) dRSTAntathI samarthana karela hAvA chatAM paNa be vAra bAMdhelu vadhAre majabUta ane che' e nyAya hAvAthI (te vAtanA vadhAre samanAthaeN) pharIthI paNa dRSTAMtanI bahulatA dekhADe che vadhAre dRSTAMta jaNAve che. mahAn puruSane paNa ApattinA saMbhava hAvAthI koI vakhata ApattimAM AvI paDela rAjAne je mahela ke killA vagere zaraNu bane che, te zaraNamAM rahele, paNa rAjA, leAkeAne pUjya sevanIya hAya che. A kahevAnA bhAvAtha e che ke-"rAjA, killA vageremAM rahelA paNa sevya-ArAdhya che. (eTaluM ja nahi; paraMtu rAjA je sthAne rahela hAya) te sthAna paNa yatnathI rakSaNa karavA ceAgya che; parantu rAjA sahitanA paNa te sthAnane mUlamAMthI naSTa karIne kayAreya paNa zaraNu na khanI zake tevA araNyajagala vageremAM athavA maMtrInA ghare ke--je te sthAnamAM rAjAne svabuddhithI AropIne tenuM ArAdhana hitane mATe thaI zakatuM nathI. eTale ke-caturdazInA kSaye rAjArUpa caturdazI, terasarUpa killAmAM rahevAnI sthitimAM AvI paDela hAya te prasaMge te caturdazIne terasanA sthAne paNa caturdazI ja mAnavAne badale rAjArUpa te caturdazIne ane te caudazanA zaraNurUpa terasane paNa uDAvI daIne te caudazane mATe azaraNu araNyAdirUpa pUrNimAne viSe te caturdazIne svabuddhithI sthApIne te pUrNimAne dine te kSINacaturthAMzInuM ArAdhana thaI zakatuM nathI.' athavA--mAtra sabhAmAM beThele ja rAjA pUjya = udayAt caudaza ja pUjya--ArAdhya.' 45. ahiM zAstrakAre cokksanA kSaye terasa sahitanI caudazane terasa-caudaza tarIke grahaNa karavAnuM kahyuM nathI, parantu caudaza tarIke ja grahaNa karavAnuM kahela hAvAthI 'terasa--caudaza' kahevuM e mRSAbhASaNa Thare che.
Page #71
--------------------------------------------------------------------------
________________ 28] tatvataraMgiNI graMthane anuvAda ema paNa nathI. ItyAdi lokaprasiddha daSTAnta, sUtranA eka deza bhAgavaDe = TukaDAvaDe buddhithI adhyAhAra samajavuM ke 1rA avaka-have pharIthI paNa bIjA prakAre daSTAnDa ApI samarthana kare che - mU0-ahavA jattha vi rAyA, ciTThai amaccAisaMjuo sasuhaM // tattheva rAyaparisA, Thiya ti vuccai na annattha // 13 // mUlArtha--athavA rAjA, pradhAnAdisahita sukhapUrvaka jyAM paNa rahela hoya tyAM ja rAjapaSadA rahelI che ema kahevAya che, paNa bIje nahi 13 TIkArtha -athavA bIjA prakAre -je keIpaNa sthaLe rAjA, pradhAnAdi sahita sukhapUrvaka rahela hoya te ja sthAne rAjaparSadA rahela che, ema leke kahe che. paraMtu rAjA sivAya, bIje sthAne = rAjamAnya evA amAtya vagerenA gRhAdimAM rahelI parSadAne rAjaparvadA kahevAtI nathI. 13 avaDa-have pahelAM pUrNimAe pAkSika kRtya hatuM, ane zrI kAlikAcAryamanA AdezathI hAlamAM caudaze thayela che tethI caudazanA kSaye pUrNimA ja levI te yuktiyukata che ema paNa kaIka brAMtane brAMti thAya te dUra karavA sArU gAthA kahe che - - 46. "rosiddho daintaH sUtranaiva yuddhayA jamya ti' e mukita pAThanA A zuddha arthane (parva tithiprakAzanA pR. 105nI 51 mI TippaNImAM "Dhoso rujhAntaH sAntiyoganA vaM caturvarI rAnA birine varare vivArtAttithina pramANanityAdri jAti ' e pramANe koI likhita pratanA pAThanA azuddha arthane e mukti pAThanA anuvAdamAM jaDI daIne te azuddha arthadvArA) kheTe harAvavA navAvarge bhArI prayAsa karela, paraMtu te prayAsa nirarthaka hato, ema e ja TippaNIkAre saM. 2006mAM punaH prasiddha karela "sapariziSTatatvataraMgiNI TIkAnuvAda' nAmanI bUkanA 14 mA peja upara (te mukita pAThano ja svIkAra karIne, pitAnI azuddha pratamAMnA te vadhArAnA pAThane kasamAM dAkhala karIne ane temanI likhitapratamAM te pATha nahi hovAthI te likhita pAThane azuddha tarIke kabUlIne) pitAnI te parvatithiprakAza nAmanI bUkane tema ja te likhitapratane pote paNa azuddha mAnela che te saMtoSanI vAta che. bAramI gAthAnA A artha uparAMta (te bUkanA 14 mA peja upara) kausamAM jaNAvelA pAThamAMnI dASTratika janA, (zAstrakAre jaNAvelA te pUrNa artha pachIthI) e pramANe potAnI buddhithI karavAnI rahetI ja nathI; kAraNake-te yojanA, zAstrakAre pote ja 17 mI gAthAnI TIkAmAM jaNAvelI ja che. 47. A vAtane zAstrIya manAvavA sArU pUname pAkSikanA AgrahavALA pUnamIyAgacchIe zrIThANAMgasatranI kaIka TIkAmAM tathvaseLa paviyAni vakag" pATha paNa padarane umerI devAnI garabaDa karela che ! juo A ja graMthakArazrI kRta pravacanaparIkSAgraMtha patrAMka 176- catu vi kALAM vRttau' e pATha. 48. ahiM dhyAna rAkhavAnuM che ke-caudazanA kSaye terasamAM caudaza karavAnuM kahenAra navA varganI jema pUnamamAM caudaza karavI" ema kharatare paNa kahetA nathI. arthAta caudazanA kSaye te kSINa caudazane pUname karanArA kharataree paNa ahiM'te caudaza mATe pUnama ja levI' ema prathama ekavacana vAparela che; paraMtu pUnamamAM caudaza levI e tarIke saptamI vAparela nathI. arthAta paLamAhya ema kahela nathI.
Page #72
--------------------------------------------------------------------------
________________ gAthA 14 mI mU0 - nevaM kayAi bhUyaM bhavai bhavissaM ca puSNimAdivase // pakkhiakicaM ANA - juttANaM mohamuttANaM ||14|| [ 29 mUlA :--mAhathI rahita evA AjJAyukatajanAne pAkSikanuM kArya pUrNimAne divase kaDhipaNu banyuM nathI, banatuM nathI ane banaze paNa nahi 514aa TIkA :--e pramANe 'kadi paNa thayuM nathI, thatuM nathI ane thaze nahi' e mujaba traNeya kAlamAM niSedha che. zuM thayuM nathI ? tA kahe che ke-pAkSikanuM kAya, kAM ? pUrNimAne divase': kene ema banyuM nathI? teA kahe che ke-AjJAyukatajanene.' ahiM AjJA tIrthaMkarAnI ja samajavI. tevA janeAne tIrthaMkarAnI AjJAyuktapaNuM' kema hoya che ? te jaNAvavA sArU vizeSaNa dvArA hetu kahe che ke-tee Abhinivezika mithyAtvameharahitavALA hAI ne mehamukta che mATe' ema na kahevuM ke--A traNeya kAlamAM niSedha jaNAvanAru vacana, vacanamAtra hAvAthI pAtAnA gharamAM ja belAtuM suMdara che.' kAraNa ke-'upavAsa, caityaparipATI ane sAdhuone vaMdanA vagere lakSaNavALu te pAkSikakRtya caudaze ja kahelu che,' ema pUrve bIjI gAthAnI TIkAmAM ja bIjA granthAnI sammati vagere pUrvaka carce che ane A pachInI ( 15-16 mI) gAthAmAM vistArathI jaNAvAze. 514aa ava--have 'traNe ya kAlamAM niSedha kema ?' e khyAla ApavA sArU anvaya sivAyamAM hetuthI gati evI anya granthamAM kahela a sahitanI e gAthAo kahe che H-- mU0 - jeNaM caudasIe, tavaceiasA huvaMdanA'karaNe // pacchittaM jiNakahiaM, mahAnisI hAiganthe ||15|| na hu taha pannarasIe, pakkhiakajjaM jiNeNa uvai // kiM tu puNo bIaMge, caumAsi tipuNNimA gahi // 16 // mUlA :--kemake-caudaze tapa-caityaparipATI-sAdhuvaMdana na kare teA mahAnizItha vagere granthAne viSe jinezvarAe prAyazcitta jaNAvela che, tema jinezvare pAkSikakArya pUrNimAe karavAnuM jaNAvela nathI; parantu khIjA aMgasUtra zrIsUtrakRtAMgamAM traNa pUrNimAe cAmAsInI grahaNa karelI che. 515-165 TIkA :--jema zrI mahAnizItha vagere granthAne viSe caudaze ja upavAsa-caityaparipATI ane bIjI vasatimAM rahelA munirAjone paNa vaMdana na kare teA zrI jinezvarAe prAyazcitta kahela che te prakAre (te saM) pAkSikakRtya, zrI jinezvare pUname nizrcayathI=niyama tarIke upasyuiM ja nathI. nahi teA (caudaza ane pUnama) baMne divasa upavAsanA niyama
Page #73
--------------------------------------------------------------------------
________________ * mana-~ ~ wwwh pamadhUma +++ + 30 ] tattvataraMgiNI graMthane anuvAda thaye sate mAsInI (traNa pUnamanI) mAphaka (dareka 14415 ne) chaThTha tapa ja kahela heta; paraMtu te te kahela nathI. e pramANe pAkSikakRtya, zAstroktayuktithI yuktapaNe caudaze sthApela hovA chatAM pUrNi mAe pAkSikakRtya karavAnuM kahevuM te te (zAstrathI nahi, paNa) sevanathI manAvavA jevuM ja che. have-pUnamane pAkSika tarIke na svIkAravI." ema kahevAmAM sUtranI sammati jaNAvanArUM uttarAddha kahe che -"pUrNimAe pakakhI kahelI nathI, eTaluM ja nahi, paraMtu zrI sUyagaDAMgasUtra nAmanA bIjA aMgasUtranA bIjA skaMdhamAMnA lepazrAvakanA varNanamAM mAsInI traNa ja pUrNimAne ArAdhya tarIke grahaNa karelI che. ane te A pramANe - lepa nAmane gAthApati zrAvaka caudaza-AThama vagere tithione viSe, mahAkalyANa kanA saMbaMdhane lIdhe puNyatithi tarIke prasiddha evI amAvAsyAone viSe ane mAsInI traNeya pUnamene viSeH evA prakAranA dharmadivasene viSe atizayathI pratipUrNa e vratanA abhigraha vizeSarUpa pauSadha, AhAra-zarIra-brahmacarya ane avyApArarUpa pratipUrNa pauSadhane sevata saMpUrNa zrAvakadharmanuM pAlana kare che. AthI vicAravuM ke-je pUrNimAe pAkSika hota te zAstrakAre (varSanI 12 pUrNimA mAMthI ) traNa ja pUrNimA kema rahaNa karI? - ane te pramANe zrI zatruMjayamAhAbhyanA trIjA sarganA AThamA tathA navamA zatakane viSe (nahi, paraMtu chaThThA sargane viSe) kahyuM che ke-"te (AdityayazA rAjA) aSTamI ane caturdazIne jIMdagIparyanta paccakakhANa ane pauSadha vagere tapavaDe vizeSa prakAre ArAdhate hate. 6pA (149) "ane te rAjA aSTamI ane caturdazI parvanA tapanA nizcayamAMthI ( calita karavAne) yatna karanArA devatAothI paNa kyAreya calAyamAna karI zakAtuM na hatuM. chA (159) "rAjAe paNa kahyuM ke-he raMbhA ! sAMbhaLa. pitAe (RSabhadeva prabhue) kaheluM AThama ane caudazanuM parva, amAre mahA=moTuM vrata che. 3rA (217)" "he bhAmini ! A paTanI ghoSaNa, terase ane sAtame lekane (te parvane agAuthI) jaNAvavA sArU mArA AdezathI thAya che. 33 (223) he devi ! traNeya lekane viSe durlabha evA caudazaAThamaparvane je manuSya, bhaktithI kare che-ArAdhe che te mokSapadane pAme che. 34 (224) arihaMtanA dharmathI vAsita thaelA haraNa (fladAda) siMha ane sarpa vagere tiryaMcanAM baccAM paNa aSTamI ane pAkSikanA kRtyamAM AhAra grahaNa karatA nathI. pa44 (234) (ttarAyaNanI zagzarma) jemAM sukha dITheluM che, evA caudaza ane aSTamI parvanuM te dharma rAjA, zrI yugAdijinezvaranAM caraNanI jema nitya ArAdhana karatA hatA. be (280) tethI AgamanA avirelve karIne "caudaze pAkSikakRtya dekhAya che,49 nahi ke-pUname ( 49. ahiMthI mudrita graMthamAM zarU thatA deDha paMktipramANa AkhA pAThane saM. 193nI parvatazi. prakAza bUkanA peja 110 upara [ pitAnI likhita pratamAMnA-vaM catra vANitatra 4 4 4 vonAmAntarovanacAmRtananAmiti" e (phuvaM ane samRta jevA anAvazyaka zabdavALA) bhinnapAThanA svIkRta
Page #74
--------------------------------------------------------------------------
________________ gAthA 17 mI [ 31 pAkSikakRtya AgamanA aviredhavALu che.' A vacana, tamArA AntaracakSune khAlanAru aMjana ja che' ema mArA jevA mitranA vacanathI A aMjana vaDe AntaracakSune kema alaMkRta karatA nathI ? A aMjana AMjIne AMtaracakSu kema khAlatA nathI ? ema ativistArathI saryuM. 515-165 ava--( kSayatithinI vyavasthA jaNAvI) ane have vRddhi vakhate je tithi ArAdhya gaNAya che te tithine jaNAve che:-- mU0 - saMpuNNatti akAuM, buDDhI ghippaI na puvvatihI // jaM jA jammi hu divase, samappaI sA pamANaM ti // 17 // mUlA :--tithinI vRddhimAM 'sa'pUrNa che' ema karIne pUrvanI tithi na levI. kAraNa ke-je tithi je divase samApta thatI hAya te tithi pramANa che. A1NA TIkA :--tithinuM prakaraNa hAvAthI--tithinI vRddhi hAye sate paNa Aje soMpUrNa tithi che.' evI bhrAnti vaDe karIne ArAdhyapaNe pUrvatithi grahaNa karAtI nathI; paraMtu uttara tithi ja grahaNa karAya che. kAraNa ke-tithinuM A vadhavApaNuM eTale zu ?-tithinuM bamaNuM svarUpa pAmavApaNuM ? ke-adhika sUryodaya pAmavApaNuM ? ke-e sUryodaya pAmavApaNu ke-bIjA sUryodayane pAmIne samApta thavApaNu ?? pahele vikalpa asaMbhavita che. kAraNake-(te vikalpamAM) tithinuM pramANu, kAMIka nyUna evI 12010 ghaDI mAnavAnA prasaMga Ave! bAkInA traNeya vikAmAM zeSa=60 ghaDInA divasathI paNa vadhelI tithinI apekSAe eka ja tithimAM ekAdi ghaDInI adhikatA anuvAda dvArA ] nirupayogI lekhAvavA sArUM navA vargane mudrita pratamAMnA te mULa pAThamAM zAstrakAre, je (prathama jaNAvela sUtrakRtAMgasUtranA lepa zrAvakanA adhikAravALA) Agamavacanane ja AMtaralAcananuM aMjana lekhAvela che te, nizcita vAtanA lApa karavA paDela hAvAthI te bhinna pAThane tathA tenA ane ahiM bIna jarUrI mAnIne lIdhela nathI. te vage paNa te sa. 1993nA anuvAdane sudhArIne punaH sa. 2006 mAM chapAvela 'sapariziSTazrItattvataraMginITIAnuvAva' nAmanI brUkanA 18 mA peja upara (13 varSa pahelAM) te nirupayogI lekhAvela dADha pa Mkti pramANa pAThamAMnA-na Tu punaH paMcavacAm' pAThanA te| anuvAda dvArA svIkAra karela ja che. ke--je pATha temanI jaNAvAtI likhita pratamAM nathI. 50. zrI sUrya prApti pR. 149 nA 'borAtrasya dvASThimAnavimasya.' pATha mujaba-tithi 61/62 aMzamAna ja hAvAthI 60 ghaDInA divasa pramANa heAtI nathI; paraMtu visa karatAM eka ghaDI jeTalI echI hAya che. A vAtane anusarIne zAstrakAre ahiM-'bAyoDarsamavI, chAvinyUnadhi vizatyuttarazatanAdhyArizamAnasaMcAt' e paMktidvArA--"tithiddhine 'ekatithi bamaNI' ema arthAM karA teA eka tithinuM pramANa, pa dhaDIne badale lagabhaga 118 ghaDI mAnavuM paDe. tethI te vikalpane saMbhava nathI." e pramANe spaSTa atha jaNAvela che. Ama chatAM navA vage sa. 1997nI 'patithiprakAza' bUkanA 112 mA peja upara te mUlapaMktine
Page #75
--------------------------------------------------------------------------
________________ 32 ] tattvatara giNI graMthanA anuvAda sUcavI che. ane jyAre ema ja che tyAre je sUryodayane pAmIne je tithi samApta thatI hoya te tithinA te ja sUryodaya pramANa che.' kSaya-vRddhi sivAyanI tithionI jemaH A vAtane anumAna prayAga te A pramANe che ke-e sUryodayane pAmavAnA lakSaNavALI tithinA samAptisUcaka udaya`` pramANa che.' kAraNa ke-te sUryodaya, a, bevaDuM svarUpa pAmavuM eTale te tithinuM pramANa 120 ghaDI thavuM' e mujaba karela che te tithinA pramANanuM jJAna nahi hovAnuM sUcaka che. navA vage te 'patithiprakAza'mAM A zAstrane anuvAda A rIte vividha doSothI paripUrNa hovAnuM te sa. 1993thI sarvatra prasiddha thaI javAthI te vagaeN saM. 2005 mAM prasiddha karela 'zrI tattvatara giNI mAlAvamAdha' bUkanA peja 21 uparanI 13mI mahAprapaMcI TaneTa dvArA te anuvAdane taddana sAcA kahevA pUrvaka teneA bacAva karela che te himmatanI balihArI che: "amArI A pUrvenI aneka phruTaneTamAM jaNAvAyuM che tema te 'parvatithiprakAza' bUkamAMnA jAhera thaI gaelA aneka avaLA arthAne teA e pachIthI teee sa. 2006mAM prasiddha karela--sapariziSTa zrI tattvataraMgiNI-TIkAnuvAda' nAmanI brUkamAM pote sudhArI levA paDela che ane te sAthe te brUkanA 17 mA peja upara prastuta 120 thaDIvALI bhUlane paNa-'kamake tithinuM pramANa ekAunTUna 120 ghaDI' ema lakhIne sudhArI lIdhela che te sArU karyu che." zrI tattvatara MgiNImAlAvakheAdha' nA 21 mA pejanI te 13 mI phruTaneTamAM mahAprapaMca e che ke A graMthanI A cAlu 17 mI gAthAnI TIkAne ante-minnetra vize yovi samAptavena tasyA avi samAsasvAm' 'paktidvArA graMthakAre jaNAvelA-kSINa tithivALA te divase ja bane paNa tithinuM samAptipaNuM hAvA vaDe = hAvA pUrNAMka te kSINatithinI paNa samApti che.' e ane te bAlAvabeAdhakAre (te brUkanA te peja 21 upara) netA maLI pUrviSTAna vAranArUM viSar vira tithi pUrI cha' e pramANe ane eTale ja artha karavAmAM 'hetu'ne 'sAdhya' tarIke lekhAvavAnI ane te pa MktinA adhUrA ja artha karavAnI je bhUla karela che te, bhUlane bhUlape jANavA chatAM navAvarge te bhUlane te sthalanI 13 naMbaranI TippaNIdrArA peAtAnI mAnyatAne siddhAMtarUpe lekhAvavA A granthakAranA nAme bhrAmaka kaLA karI che = te bhUlane te TippaNImAM graMthakAranA nAme siddhAMta pe AgaLa karIne pAte te 'patithiprakAza' brUkanA peja 21 tathA 115 upara 'ye pUrvA' nA karelA 'tithi grahaNa karavI' e sAcA ane 'pUrvatithimAM ArAdhanA karavI e pramANe asatya banAvI devAnI tathA ekavaDA parvanA kSaya-vRddhi vakhate grahaNa karavAnI AgalI eja tithinI samApti jaNAvanArI granthakAranI A vAtane ( te brUkanA 182mA peja upara bhrAmaka vAtadvArA) bhA. zu. 4-5, 14-15, 14-0)) jevA joDIyA panI ArAdhanAnI vAta tarIke eLakhAvavAnI AtmahitaghAtaka kaLA karI che !!! te, haiyuM zAstrAnusArI hoya te na banI zake. 51. ahiM sAra e che ke 'tithinI vRddhimAM pUnA sine te tithi tarIke na ja svIkAraveza.' ahiM punaH dhyAna ApavuM ke--vRddhi vakhatanI A vAta ekavaDI parvatithinI vyavasthAne ja AzrayIne che.' AthI naveA va paMcAMganI 14 pachInI pUnamanI vRddhi vakhate ArAdhanAmAM paNa e pUnama lekhAvavA sArU caudaza--pUnama Adi joDIyA pane viSe paNa A vAtamAMnA samAptisyaka bhAganI vAta AgaLa kare che te, zAstranI uktine peAtAnA matamAM baLAtkAre dhasaDI javAnI ceSTAmAtra ja che. ahiM te--pUnama AdinI vRddhi vakhate kaivala eka pUnama nakkI karavAnI vAta che, '14-15 Adipa joDIyA panI vyavasthA kema karavI ? te vAta ja ahiM nathI. tema ja bhA. zu. 5 ane caudaza pachInI pUnama ke amAsanA kSayamAM paNa udaya
Page #76
--------------------------------------------------------------------------
________________ gAthA 17 mI [ 33 grahaNa karavAnI tithine samAptisUcaka che. jema kSaya-vRddhi sivAyanI tithione udayapura (te tithione samAptisUcaka) che. (A anvayamAM) vyatireke sAdhyanA abhAve sAdhananA abhAvamAM daSTAMta AkAzakusuma che. have tithinI vRddhi vakhate ane kSaya vakhate kaI tithi svIkAravI? e prazna badala ahiM baMne tithinuM sAdhAraNa lakSaNa= kSaya vRddhi vakhate grahaNa karavA mATenuM banne tithinuM lakSaNa uttarAddhathI jaNAve che. jethI karIne je tithi je ravivAra vagere lakSaNasivAyanI elI samAptinI ahiM gaMdha paNa nathI. TuMkamAM-ekavaDI tithinI ja vyavasthAnI vAta cAlatI hovAthI ahiM kSayamAM eTale bIjI sAmAnya parva tithine kSaya" dhyAnamAM rAkhavAnuM che. joDIyA parvamAMnI AgalI tithinA kSaya vakhatanI vyavasthAnI vAta nathI." para. ahiM khAsa dhyAna rAkhavuM ke samAptine A niyama (prakaraNa kSaya-vRddhinuM cAlatuM hoIne) kSaya ane vRddhiprasaMgane anulakSIne zAstrakAre jaNAvela che. anyathA-kami nA tihI nA pamA" e ulyano niyama te samAptinA abhAvamAM paNa khAsa Avazyaka che. kAraNa ke ema na manAya to eka divasamAM be-traNa tithio Ave te prasaMge temAMnI kaI samAptivALI tithine Aje tithirUpe mAnavI ? tene jambara vAMdho paDe che. ane te vAMdho na paDe e sAru te kSe pUrvAne prapa che temaja zrI zrAddhavidhimAM- "pratyAhyAnAcAM cA toDyApi zArU sI mA ema ja sApha jaNAvyuM che. AthI A zAstrakAre jaNAvelA kSayavRddhi prasaMganA samAptivALA A niyamane pakaDIne jeo -vRddhi sivAyanI tithio mATe paNa "je divase te tithi samApta thatI hoya te pramANu karavI" ema artha kare che te irAdApUrvakanuM asatya che. pa3. navAvarga, saM. 1993nI parvatithiprakAza bUkanA peja 111 thI 113 upara A 17mI gAthAnI TIkAne anuvAda zarU karyA bAda te TIkAne bAphIne anuvAda te bUkanA peja 181 upara karela che ane tyAM te anuvAdanA avataraNamAM temaNe graMthakAranA-"rAya tithInAM nau-gulI 2 # tithi svIkArcacatromo sAdhAraNa" eTalA pAThane anuvAda IrAdApUrvaka choDI dIdhela che! eTale ke-zAstrakAre jaNAvela bAraparvamAMnI paNa ekavaDI tithinA kSaya-vRddhi prasaMgane samAptino A niyama, bhA. zu. 4-5, 14-15 ane 14-0)) Adi bevaDI tithione temaja kalyANatithione paNa manasvIpaNe lAgu karavAnA IrAdAthI te paMktino anuvAda cheDI dIdhela che !" te varganI A garabaDa atyaMta jAhera thaI javAthI temaNe tera varSa bAda "sariziSTa zIravatagiLI-TAnuvA' nAmanI bUkanA peja 19 upara te garabaDane sudhArI lIdhela che te sAruM karyuM che. 54. sUryodyathI ja vAra manAto hovAthI tene ja AzrayIne zAstrakAra ahiM kahe che ke-sUryodayavALe je vAra hoya te Akhe vAra te dine je tithi samApta thatI hoya te tithi mATe pramANa gaNaH A vAtathI ahiM kSaya vakhate te Akhe vAra udaya ane samApti baMne vALI tithi mATeja grahaNa karela che. atra punaHpunaH preraNApradAnanI jarUra paDe che ke-A Aye pATha, bArapavIMmAMnI paNa ekavaDI parvatithinAM ja ya-vRddhi thayA hoya tyAre te kSINa ekavaDI tithinI ja vyavasthA mATeno cheH nahi ke-bhA. zu. 4-5 ke kaIpaNa 14-15 ka 14-0)) jevAM jeDIyAparvanI vyavasthA mATe che. AthI ja zAstrakAre ahiM-'ttini svIkArca ema kahyuM che; paraMtu 'tacoTa ema dvivacanane pravega karela nathI.
Page #77
--------------------------------------------------------------------------
________________ 34 ] tattvataraMgiNu graMthane anuvAda vALA divase samApta thAya te ja vAralakSaNavALe divasa pramANa karate tithi tarIke ja svIkAra." ahiM (mUla gAthAmAne) "du' zabda evakAra arthamAM jANa. tithinA kSaya-vRddhi vakhate grahaNa karavAnI tithinuM sAmAnya lakSaNa e hovAthI ja sa pUat tithiar55-tithinA kSaye pUrvanI tithi grahaNa karavI. (ema ethI gAthAmAM kaheluM che.) kAraNa ke-te kSINatithinA divase ja banne tithinuM samAptapaNuM hovAthI te kSINatithinuM paNa samAptapaNuMka che, ane te vAtane maLatI vAta "nidhivA putalI" (e cothI) gAthAnI vyAkhyA avasare vistArathI jaNAvela che. e pramANe gAthAne artha che. 17nA avaka-have A bAbatamAM laukikadaSTAMtayukta gAthA kahe che - 55. A 'kSaye pUrvI tithi , vRddhI prANA tarottara' proSane artha, bhAvanagarathI prasiddha thatA jainadharmaprakAza mAsikanA 40mAM pustakanA bIjA aMkamAM eTale ke-saM. 1980nA vaizAkhamAsanA aMkamAM peja 51 upara-"jo bAratithi pikInI koIpaNa tithine kSaya pacAMgamAM hoya te te tithine kSaya na karatAM tenI pUrvenI tithine kSaya karavo. (pUnamana ke amAsano kSaya hoya to tenI pUrve caudaza paNa tithi hovAthI terasane kSaya kare.) ane je tithinI vRddhi hoya te pALavA mATe be paikI bIjI (uttara) tithi pALavAnI TharAvavI ane prathamanI tithine tyAra agAunI tithi be TharAvavAmAM upayoga karavo." e pramANe AjathI 37 varSa pUrve cAlu prAcIna AcaraNuM mujaba prasiddha thaela che. eTale ke-saM. 1997thI e proSane artha, (1) kSaya vakhate pUrvanI tithimAM te tithi karavI (2) pUrvanI tithimAM kSINatithinI ArAdhanA karavI ane (3) vRddhi vakhate tithine tathAvata ubhI rAkhIne bIjI tithine ArAdhavI." e pramANe jaNAvanArA navA matanI hayAti pahelAM tera varSe prasiddha thaela che; ane saM. 1993 sudhI navo varga paNa " pUrvAnA te ja arthane ravIkArIne pravarte che. keje arthane navA varga sivAyane bhAratabharane samasta jainasamAja Aje paNa akSarazaH anusare che. A "kSaye pradeSa "kalyANakapavInA kSaya-vRddhi prasaMge prAya: lagADavAno nathI." e vAtane paNa e arthamAMnuM bAratithi paikInI' e vAkya spaSTa jaNAve che: A vastu dhyAnamAM levAthI paNa navo varga, navo ja ane nirAdhAra Thare che ane cAlu praNAlikAmata varga ja prAcIna ane sAdhAra jaNAI Ave tema che. 56. koIpaNa ekavaDI tithinA kSayaprasaMge vyavasthA jaNAvanArA A arthane navA varge 1993nI parvatithiprakAza" nAmanI bUkanA 182mA pAne A zAstramAM ahiM che ja nahi, tevI manasvI zabdaracanA vaDe pheravIne-"kemake-caudaza pUnama Adi jyAM be parvatithio sAthe AvI hoya ane temAM pUnama vagerene kSaya hoya, tyAre eka ja divasamAM caudaza-pUnama banne tithio saMpUrNa thAya che tethI beya tithionuM ArAdhana karAya che." e pramANe jeDIyA parvanI vAtamAM goThavI devAnuM chaLa karela che te bhA. zu. 4-5, 14-15 ane 14-0)) jevAM jeDIyAM parvamAMnI AgalI tithinA kSaye samAptinA bahAne te kSINatithine manasvI paNeja pUrvatithimAM bheLavIne kSINatithinuM ArAdhana uDAvI devAnA svamatAgrahane AbhArI che. zAstrakAre samAptivALI tithi levAnuM bAMdheluM e lakSaNa, ekavaDI tithinA kSaya-vRddhi prasaMganuM che. joDIA parvanI AgalI tithinA kSaya-vRddhi prasaMganuM nathIH tevA prasaMge te "trayodazInarso pATha jevA aneka pramANika pATha ane AdhAre mujaba ja vartAvAnuM che, ane te vartana, vimAna zrIdevasUratapAgacchIya samasta saMdhamAM Aje paNa avichanna paNe pravarte ja che.
Page #78
--------------------------------------------------------------------------
________________ [ 35 gAthA 18 mI mU0 - loevi ajaM kajjaM, ganthappamurhapi dIsae savvaM // taM ceva jammi divase, puNNaM khalu hoi sa pamANaM ||18|| mUlA :--lAkamAM paNa je grantha pramukha sa` kA` dekhAya che te kArya je divase pUrNa thayuM hAya te ja divasa nizcaye pramANa thAya che. 18 TIkA :--vaLI leAkamAM paNa je grantha pramukha sava` kAryaM dekhAya che te kArya je divase pUNa thayuM hoya te ja divasa nizcaye pramANa thAya che. jema ke-'amukavaSe ane te varSoMnA amuka mAse ane te mahinAnA amuka divase A grantha karyAM che athavA lakhyA che.' jo ke te divase zrleAkamAtra paNa karyo hAya athavA lakhyA hoya te paNa te ja divasa pramANa manAya che; paraMtu udayathI AraMbhIne asta paryaMtanA prayAsavALA heAvA chatAM pUrva divasa pustakane aMte khelAtA nathI ane lakhAte nathI. vaLI jo peAtAnI buddhithI tithinA avayaveAnI nyUna ane adhika evI kalpanA karaze te tamAre AkhI jIMdagI paMta vyAkulita cittavALA thavuM paDaze, te teA tame pote ja kema vicAratA nathI ? vRddhi prasaMganI A vAta mujaba kSINatithimAM paNa samajavuMpa, Aje me e kA karyAM ityAdi 57. AthI zAstrakAre kharataragavALAne ema jaNAvyuM che ke kSaya prasaMge paNa te divase pUtithimAM kSINu tithinA ja avayava vadhAre heAvAthI tamAre te te divase vadhAre avayavavALI te kSItithine ja mAnavI raheze, ane tema mAnavA jatAM te divase te tithine kSaya mAnavA ja muzkela thaze ane tethI vRddhi pAmatI tithiprasaMge jema matikalpanAthI vadhAre avayavavALI ( pahelI) tithi mAnavAmAM AkhI jIMdagI tamAre vyAkulitacittavALA banavuM paDe che, tema A kSINatithi prasaMge paNa Ajanma = jIvana paryaMta vyAkulitacittavALA banavuM paDaze ema samajavuM." (a)--zAsrakAre ttva kSILattiyAvi'pAThadvArA kharataragIyane upara jaNAvyA mujaba vadhAre avayavavALI tithi mAnavAmAM Apatti jaNAvI che. Ama chatAM-eka divase e parvanuM ArAdhana thatuM hovAnI peAtAnI kalpitabhAnyatAmAM zAsratA kAI AdhAra nahi hovAthI navA vage A 'ttva kSILatiyA vi', pAThane zrItapAgacchanI mAnyatArUpe Agala karIne A pAThagata vadhAre avayavavALI vAtane taddana ulaTAvIne 1993nI patithiprakAza' nAmanI brUkanA 185mA peja upara keTalIka manasvI vAto vaDe vipa ApIne te virUpatAne A graMthAnusArI zrItapAgacchIya samAptinI vAta tarIke oLakhAvela che, ane te rIte ubhI karelI te peAtAnA-kSaya vakhate eka divase e tithinuM ArAdhana karavAnA matanI banAvaTI vAtane zAstrIya lekhavavA sArU te sthale te vage, r 4 svamasyA tithenthenAdhipattAM riti x x x nAjoSatti ?' e pahelI mUlapa MktinA anuvAda, te mUlapa Mkti pachInI z kSILatiyApi, jAyaMdracamaya navAnam' e mUlapaMktinA anuvAdanI pachI rajI karavAnuM ane te pa MktinI pachInI te 'ttva kSotiyAvi.' paMktinA anuvAda, 'cit 2 svamasyA.' e paMktinA anuvAdanI pahelAM raju karI devAnuM zAstranI evakA jaNAvanArU chaLa karela che! navAvarSAMte peAtAnI mAnyatAne sAcI lekhAvavA A rIte zAstramAM golamAla karavI paDela che tethI paNa siddha che ke eka divase e panuM ArAdhana thaI jatuM hAvAnI navA varganI mAnyatAmAM navAvargI pAse kAI zAstrAdhAra teA che ja nahi.' nijanA maMtavyamAM zAstrAdhAra dharAvanArane
Page #79
--------------------------------------------------------------------------
________________ 36 ] tatvataraMgiNa graMthane anuvAda daSTAnta (vRddhiprasaMge bIjI tithine ja pramANa mAnavAmAM) svayaM vicAravA. 18 zAstranA pAThene A rIte vyatyaya karavo paDeja nahi-zAstranA arthone ane pAThane A rIte palaTI nAkhavAne duprayatna karavo paDe ja nahi. (A) -A granthanI gAthA 1mAM kSayavRddhiprasaMge sUcavela te samAptine niyama, gira sahIkSathe pUrvA-vRddhI taLottara-prAtaH kathAvyAnaverAya" vagere zAstrIya niyamone te alpaya bAdhaka na nIvaDe e lakSyathI paripUrNa che. A sthitimAM je te "kami' Adi zAstrIya niyamenI upekSA karIne te samAmi niyama mAnavAmAM Ave che to tamarfeana' evo te te sarvazAstrIya niyamone bAdhaka navo ja niyama bAMdhavo paDe, ane je te niyama bAMdhIne te niraM' niyama mAnavAmAM Ave to parvatithinA kSaya prasaMge kSINatithivALA divase kSayatithinI to kevala samApti ja hovA chatAM ane udayAta tithinA te udaya ane samApti baMne hovA chatAM kevala samAptivALI ja tithine mAnavAmAM udaya ane samAptivALI tithine lepa karavAnI Apatti Ave. (A badala vizeSa khulAso "zrI siddhacakra pAkSika-varSa 5 aMka trIjo pR. 60 kalama pahelImAM jeva) "mA tithimana" sUtra mAnavA jatAM kSaya ane vRddhi vakhate paNa evI aneka Apattio khaDI thAya che, ema saM. 1992mAM vIrazAsanapatramAM prathama te 1993nI parvatithiprakAza" bUkamAM anuvAda chapAvA mAMDyo hato te vakhate navA vargane ghaNuM ghaNuM samajAvavAmAM Avela; paraMtu temaNe te nijanA nirAdhAra tithimatane calAvavAnA dhyeyane vaLagI rahIne te sarvAgazuddha AptasalAhane gaNakArI ja nahi, ane graMthakAranA ekavaDI tithinA ja kSaya-vRddhivALA prasaMgane A samAptivALA niyamane jeDIyA parvatithinA kSaya-vRddhi prasaMge paNa lagADavAnuM cAluM rAkhIne joDIyA parvanI AgalI tithinA kSaya prasaMge pUrvanI tithinA eka divase baMnne parvatithinuM ArAdhana thaI ja jAya che!" ema manasvIpaNe pracArye ja rAkhyuM ! pariNAme te manasvI mAnyatAne kRtrima rIte zAstranA AdhAravALI lekhAvavA sAru te vargo, A kSItitharas', pAThanI (upara jaNAvyA mujaba) vadhAre avayavavALI vAtane samAtinI vAta tarIke raju karavAnuM ane A "kSItithApi, pAThavALI AgalI paMktinA anuvAdane pAchalI paMktinA anuvAdanI pahelAM goThavI devA vaDe zAstrane artha kheTe karavAnuM tathA ulaTasulaTe dekhADavAnuM apakRtya karavuM paDela che!!! eTaluM ja nahi, paraMtu temanI te saM. 1997nI "parvatithiprakAza" bUkanA 185mA peja upara te vargo te "kSILatibhAva' ane "vAryadrathama tavAnA' e baMne pAThanA judA judA be artha jaNAvyA che te artho paNa pAchaLathI te bUkanI prastAvanAnA pAMcamA peja upara (te baMne pAThanAM be vAkyane eka vAya tarIke lekhAvIne) eka artha banAvI devAnI mAyA racIne te baMne pAThone-eka divasamAM be bhegI tithinuM anuSThAna paNa thaI zake che. e pramANe taddana asatya artha kare paDela che ane te asatya arthane gaMbhIra siddhAMtavALo ThasAvavA mATe te varge saM. 1996nI tithisAhityadarpaNa" bUkanA peja 115 upara to te baMne mUlavAkyonuM lekhAvIne eka vAkya tene "e ja pramANe kSINatithi eTale bhegI thatI be parvatithinA prasaMge paNa "Aje meM be kArya kya" e pramANe nirakSara janane paNa svIkArya na bane tevo asatyanA pahADa samo artha karIne cAlavuM paDela che!!! Ama eka divase be tithinuM ArAdhana mAnavAnA rasamAM te vargane "kSINatithi eTale bhegI thatI be parvatithi,' e artha pAgala duniyA paNa mAnya karaze ke nahi? te paNa vicAravA thobhavuM jarUrI manAela nathI, te ochuM na gaNAya. )-nava varga, nijanA kevala kalpitamatanA AgrahavazAta zAstranI paMktione A rIte palaTI nAkhIne tathA palaTelI paMktionA paNuM arthone Ama bedhaDakapaNe asatyarUpako ApIne samAjamAM nakAme ja bhrama phelAvI rahela che, ema samAjamAM spaSTa thaI javAthI te varga, pitAnAM te te asatya lakhANanA
Page #80
--------------------------------------------------------------------------
________________ ( 37 gAthA 19mI avara-have tithinI vRddhi hAye sate-pUrvanI tithi pUrNa che, uttara tithi pUrNa nathI." e pramANe keI avicArita vacanaracanAmAM kuzalajane chaTAdAra bolavA taiyAra hoya che temanuM mRSAbhASaNa khulluM kare che - mU-taM puNa asaccavayaNaM, jaM bhaNNai ajja puNNatihidivaso // je (ja) NaM purovi dugatiga-ghaDiyA vaTuMti tIse ya // 19 // mUlAtha-"Aje pUrNa tithivALo divasa che ema je kahe che te asatyavacana cheH kAraNake-te tithinI be-traNa ghaDI bIje divase paNa varte che. 1lA TIkArtha-vaLI je ema kahevAya che ke-"Aje pUrNa tithi che, jemAM pUrve lakSaNa bAMdhela che e pramANe "vAra' lakSaNavALa divasa che." te asatyavacana che. kevI rIte? te kahe che ke-Agale divase paNa be traNa upalakSaNathI ochI vadhu paNa grahaNa karavAnI ghaDIo che." kaI tithinI?te kahe che ke te pUrvanI tithinI ja je-te ghaDIe pUrvanI tithinI ja che, ema kema kahevAya? ema kaho te upara ja nirUpaNa karyuM che ke-tithinuM A adhikapaNuM eTale zuM? eka ja tithinuM be sUryodayane sparzavApaNuM? vagere. te tamArA dhyAnamAM zuM nathI AvyuM? dhyAnamAM AvyuM ja che, te kema pUcho cho? "spaSTa karavA mATe pUchIe chIe." ema je kahetA he te sAMbhaLoH--jyAre pahelI tithi pUrva divase sATha ghaDI pramANa sudhArA-vadhArA sAthe saM. 2006mAM "sariziSTa zrI taravataraMgiLI-TIvAnuvA' nAmanI bUka punaH prasiddha karavI paDI, ane te bUkanA peja 20 upara Agve kSInati thAva, vAryameva tavAna' e [bane vAkyanuM eka vAkya darzAvavAnI bhUla te haju paNa cAlu rAkhela hovA chatAM ] baMne vAkyano-eja pramANe kSINatithimAM paNa Aje meM be kArya karyA' e pramANe artha raju karIne tithisAhityadarpaNamAM temaNe jaNAvelA-"eja pramANe kSINatithi eTale bhegI thatI be parvatithi' e arthane te potAnA hAtheja uDAvI denAre sudhAre karela che teTaluM to sAruM ja karyuM che. A uparathI mAnavuM thAya che ke-"te varganI saM. 1993nI parvatithiprakAza" nAmaka bUkanA 18pamA peja upara te vargo jema te baMne vAkyamAMnA pahelA 'NILatiyA" vAkyane-evI ja rIte kSINatithimAM paNa samApti pUrvatithine divase thayelI hovAthI te tithi te divase mAnavAmAM Ave che. e pramANe alaga artha karela che ane bIjA "#Aryadrathama tavAnam' vAkyane paNa "Aje meM be kArya karyA' e mujaba jema alaga artha karela che, tema te vargane jyAre buddhi sUjhaze tyAre te baMne vAkyone eka vAkya tarIke lekhAvatA baMdha thaIne vaLI pAchA te be vAkyanA eka lekhAvela vAkyane paNa be vAkya tarIke lekhAvatA thaze, te sAthe parvatithiprakAzamAM te be vAkyonA jaNAvelA e arthamAM temaNe je vadhAre avayavavALI vAtane samAptinI vAta tarIke lekhAvavAnI bhUla karela che te bhUlano paNa sudhAre karaze ane A baMne mUlavAkyone "tithisAhityadarpaNamAM raju karelA-kSINatithi eTale bhegI thatI be parvatithi e asatyanA pahADa samA arthane paNa te varge ja upara jaNAvelA-"kSINatithimAM paNaxxx te tithi (nahiM ke baMne tithi) te divase mAnavAmAM Ave che." e sAcA artharUpe jarUra svIkAratA thaI jaze." 2006mAM sudhAre vadhAro karIne punaH prasiddha karela te-"sariziSTa zItavataraMginI TIkAvAnA 5mA peja upara te te be vAkyamAMnA- Aje meM be kArya karyA ' ema lakhIne te kAryAM' eka vAkayane te vage AjathI ja judA vAkya tarIke jaNAvela paNa che.
Page #81
--------------------------------------------------------------------------
________________ 38 ] tatvataraMgiNI graMthane anuvAda hoya, ane te pachInI bIjI tithi ekAdi adhika sATha ghaDI pramANa hoya, tyAre temAMthI) sATha ghaDI pramANane "vAra' lakSaNavALe divasa gayo ane bAkI rahetI je eka vagere ghaDIo che te ghaDIo AgalA "vAra' lakSaNavALA divase hoya che tethI vRddhi kahevAya che. te vadhelI ekAdi ghaDIo, prathama divase rahelI sATha ghaDI pramANa tithithI judI che ane "vadhI che tema nathI. eTale te vadhelI ghaDIo pUrva divase rahelI tithine ja bAkI rahele. aMza che. ane bAkI rahetA te aMza vinA "Aje pUrNa tithi che ema kahevuM zI rIte yegya gaNAya? asaMkhyAta pradezavALA AtmAnA eka Atmapradezane paNa kalpanAthI apahAra kare te eka pradeza sivAyanA samasta AtmapradezavALa paNa AtmA, jIvasaMjJA pAmate ja nathIH te pradeza temAM nAkhe sate te jIvasaMjJA pAme ja che? ema svayaM kema vicAratA nathI? vaLI (te zeSa ghaDIe pUrva dine rahelI 60 ghaDInI apekSAe) "alpa hovAthI vivekSA nathI karAtI' ema na kahevuM. kAraNa ke-tema kahevAmAM eka Adi ghaDIyukta divase paNa "Aje amUka tithi che. e pramANe samastakaprasiddha vyavahAranA vilopanI Apatti che. ane tema thatAM atyaMta gUMca ubhI thaze. "te pachI a5 hevAthI vivakSA na karAya, e pramANe nyAya che te kyAM javuM? arthAta e nyAya kheTane ?" ema na kahevuM? kAraNa ke-te nyAyanuM balAbabhAvanI apekSAe ja pravarNana che. jema ke eka ja zeraDInA rasanA bharelA ghaDAmAM pANInAM be traNa nAMkhelA bindu, e alpa hovAthI vivakSA thatI nathI; (kemake-te nirbala che,) jyAre teTalA ja tAjA jheranAM binduonI te vivakSA thAya che. (kAraNa ke te balavAna che.) ItyAdi aneka daSTAnta buddhigamya che. e pramANe gAthAne artha che. 1lA avaka-have mAsInI caudazane kSaya hoya te prasaMge (caudaze comAsI te zrI kAlikasUrijI mahArAje karelI hovAthI, ane) AgamamAM (te pUname ja mAsI) kahelI hevAthI pUnama ja karavI yukta che, bIjI nahi evI gurukulanI upAsanA nahi pAmelA kaIka brAMtajananI brAMtine dUra karavA sArU be gAthAo kahe che - mU0-caumAsapakkhioM puNa, kayAi jai paDai tattha puvvuva // suttutaM ti a kAuM, na puNNamAsI vi ghettavvA // 20 // jaM NaM ANAyaraNA-bhaMgo aNavatthamAiNo dosA // jesiM jugappahANA, sirikAligasUriNo'bhimayA // 21 // mUlAI-vaLI je kaI vakhate comAsI caudazane kSaya Ave te prasaMge pUrve kahyA mujaba anusaravuM=pUrvanI terasane caudaza ja karavI; paraMtu 'sUtramAM (pUnama) kahI che? ema karIne pUrNimA na levI. kAraNa ke ema karavAthI jeone yugapradhAna zrI kAlikA
Page #82
--------------------------------------------------------------------------
________________ gAthA 21 mI [ 39 cArya saMmata che teone AjJA ane AcaraNa e baMnene bhaMga thAya che tathA anavasthA= vyavasthA bhaMga vagere deze lAge che. ra0-21 TIkAtha- je kadAcit mAsInI caudazane kSaya Ave tyAre te bAbatamAM pUrvanI jema bIjI (mAsI sIvAyanI) caudazanA kSaye je (terasane caudaza ja karavAnI) rIti che te rIti ja anusaravI; paNa "sUtramAM kahela che e bhrAMtivaDe karIne pUnama grahaNa karavI nahi. te zAthI? te jaNAvavA sArU (ekavIsamI) hetugarbhita gAthA kahe che ke-je kAraNathI AjJA ane AcaraNA e baMnene bhaMga thAya che, tathA vyavasthAbhaMga Adi de lAge che. Adi zabdathI pramANika parSadAmAM huM pesavAne yogya nathI' ema jaNAvavuM paDe e vagere doSe jANavA. have te deze kene lAge ? te kahe che ke-AjJAmAM tatpara evA je puruSane yugapradhAna zrI kAlikAcArya mahArAja pramANa tarIke svIkArya hoya che teone, bIjAone nahi. "te doSe bIjAone de nathI thatA-nathI banatA? te kahe che keema nahi, paraMtu bIjAne thAya che chatAM paNa kALA kapaDAmAM mezanA DAghanI jema tenI vyAkhyA karatA nathI-upekSA karIe chIe. kAraNa ke-te svAbhAvika rIte pitAnAmAM rahelA dethI ja duSTa che. jhera che te bIjA jheranA prasaMgathI ja jhera' saMjJA pAmatuM nathI. vaLI are! je "kAlikAcAryanAM vacanathI caudaze ane AgamanA AdezathI pUname paNa comAsI karavI yogya che, terase te comAsInA Adezane abhAva hovAnA yoge zrI kAlikAcArya ane Agama e baMnenA virAdhaka thatA hevAthI pUrve kahelA te deze tamane ja lAgavAnA che, amane lAgavAnA nathI." ema kahe te-AzcaryanI vAta che ke pahelAM (gAthA 4 nI TIkAmAM-ArAdhanAmAM terasanuM nAma ja nahi levAne ane te terasane caudaza ja kahevAno vyavahAra che, ema) vistArathI samajAvyuM che te avasare tame zuM kAnamAM AMgaLI ghAlI hatI? ke-jethI AvI rIte dAMDI pITIne kahevAyuM hovA chatAM paNa hajue tame (caudazanA kSaye) terasane 8 terasa ja kaho cho?? athavA te-je mUkhaMjana sAthe bhASaNa karavuM te-raNamAM 58. caudazanA kSaye ArAdhanAmAM paNa navo varga, terasanA divase "terasa caudaza" kahe che, te vAtane zAstrAnusArI lekhAvavA sAru temaNe potAnI (1993nI) parvatithiprakAza bUkanA 19bhA peja upara zAstrakAranA "mavAra trayodrazImeva vasi ?' e vAkyane "haju paNa terasane terasa ja kaho cho ?" e akhaMDa artha choDIne "haju paNa tame terasane terasa kahe che ?' e pramANe (pAThamAMne kAra paNa uDAvI devA pUrvaka) khaMDita artha karela che, ane zAstrakAranI "ke-jethI (terasa kahevI ja nahi ane caudaza ja kahevI) e pramANe spaSTa jaNAveluM paNa hovA chatAM yAda rAkhatA nathI?" e mULa vAtane te sthaLethI uDAvI daIne tene badale "nahi to pUrve gAthA 4 mAM "maTu gar vi' gAthAnA vyAkhyAnamAM eka divase be tithi samApta thaI hoya, tyAre mukhya-gauNanA niyama pramANe te divase mukhya tithine vyavahAra karAya che." e khulAso karI gayA chatAM yAda na rAkhe te banavAjoga nathI." e pramANe ulaTI rIte raju karela che te paganAM AbhUSaNane kaMThanuM AbhUSaNa lekhAvavAnI ceSTArUpa che. te "gada gada vi.' gAthA zAstrakAranI nathIparaMtu zAstrakAre pote jaNAvelI "terasa kahevI ja nahi, paNa caudaza ja kahevI'
Page #83
--------------------------------------------------------------------------
________________ 40 ] tatvataraMgiNI graMthane anuvAda rudana karyuM, zabanA zarIrane navarAvyuM, zvAnanI pUMchaDIne namAvI, herAnA kAnamAM jApa karyo, ukhara jamInamAM kamala repyuM, khArI jamInamAM varasyuM, AMdhaLAnA mukhane zaNagAryuM.' e kAvya kavijanee tamane AzrayIne karyuM che ke-jethI (terasa kahevI ja nahi ane caudaza ja kahevI) e pramANe spaSTa jaNAveluM paNa hovA chatAM yAda rAkhatA nathI! vaLI he bhAI! "vidvadharoe je kSINatithi prasaMge pUrvanI tithi tithi tarIke grahaNa karavI" ema kahyuM che te, kharekhara tema ja svIkArIe; paraMtu Agamakata hevAthI kaI vakhata mAsInI caudazanA kSaye pUnama grahaNa karAya te vakhate kema bAdhaka gaNAya?" ema tuM kahe, te ThIka che, paraMtu te prazna che ke dareka caudazanA kSaye e pramANe kema na karAya?" je ema kaho ke-caudaze kukhI karavAnuM kAlikAcAryanuM vacana hovAthI sarva caudazanA kSaye pUnama prahaNa karatA nathI." te prazna che ke-zuM kAlikasUrijInuM vacana ane Agama e baMnemAM sarakhApaNuM che ke nyUnAdhikapaNuM che? je-te baMnemAM sarakhApaNuM che' ema kahe checomAsI caudazane kSaya na hoya tyAre kAlikasUrijInuM vacana mAnavuM ane comAsI caudazane kSaya hoya tyAre Agamavacana mAnavuM, ema ardhajaratIyanyAyanA svIkAra karavAvaDe zuM? e vAta uparanI anyagraMthanI sAkSIgAthA che, ane te gAthA paNa eka divase be tithinI samAptinA adhikAravALI nathI, paraMtu parvatithinA kSaya vakhate te kSINa tithine udayAta banAvavAnA adhikAravALI che. pitAne nirAdhAra mata, A zAstra mujabane che, ema lakhAvavA sAru navA varge A zAstranA arthomAM A rIte karelI puSkaLa garabaDAnI jema A garabaDa paNa khullI thaI javA pachI temane saMga 2006mAM sudhArI-vadhArIne punaH prasiddha karavI paDela 'sapariziSTa zrItattvataraMgiNITIkAnuvAda" bUkanA 23mA peja upara saM. 1993nI te parvatithiprakAza" bUkamAMne te artha rada karela che, zAstrakAranA fearf trayoTImeva va?i" te vAkyanA arthamAMthI prathama uDAvI dIdhela "ga'kArane paNa artha karIne " haju terasane terasa ja kahe che?' e pramANe akhaMDa artha karela che, ane 1993nI te bukamAM je "karu vi" sAkSI gAthAnI A zAstrakAranA nAme caDAvI dIdhelI te UlaTI vyAkhyAmAMthI samAptinI vAta rada karI che te sAruM karyuM che, paraMtu te vAtamAMnI zeSa vyAkhyAne "terasane terasa paNa kahevAya, te sAme A bAdha nathI; paNa "caudaza na ja kahevAya" te mAnanAra sAme A bAdha che." e pramANe asad arthamAM raju karIne te arthanI joDe haju ( ) kauMsamAM paNa jALavI che te matAgrahamUlaka che. sudhArI vadhArIne punaH prasiddha karela te "sapariziSTa zrItattvataraMgiNITIkAnuvAdanA peja 48thI 49 upara paNa navA varge A be gAthAnI TIkAnA bhAvArtharUpe je ATha naMbarano "vizeSa vicAra' prasiddha karela che te te pitAnI tevI mAnyatAne A zAstrakAranA tathA zrIsiddhacakapAkSikanA nAme caDhAvI devAnI phUTa tarakIba mAtra ja che. A zAstramAM temaja zrI siddhacakanA dasamA varSanA te 910mA aMkanA 118mA pejamAM tevI vAta ja nathI. te lakhANane aMte temaNe lakhelI- A pramANe atirAtra=tithivRddhi paNa karma mAsanI apekSAe che." e vAta te AgamazAstrathI paNa viruddha heIne kevaLa kalakalpita ja che!!! zrIsthAnAMgasUtra saTIka pR. 370 uparanA "maphattA gatirAtre-adhinnati-nivRddhiniti cAvata' e pATha, "atirAtra' zabdana artha "tithivRddhi nahi, paraMtu dinavRddhi ja jaNAve che.
Page #84
--------------------------------------------------------------------------
________________ gAthA 2 mI [ n - ~~ M awwwwwwwwwwwww AgamamAM sadAne mATe ja pUname mAsI kahelI hovAthI (caudazane kSaya na hoya tyAre paNa) pUname ja comAsI karavAnuM rAkhe, ane nyUnAdhikANAvALA bIjA vikalpane viSe je "Agamavacana karatAM kAlikAcAryanuM vacana nyUna mAne che te ja doSa che (eTale ke temanAM vacanane Agamavacana karatAM nyUna gaNavA chatAM caudazane kSaya na hoya tyAre to caudaze ja mAsI karavAmAM temanAM ja vacanene Adara kare che te ja deSa che.) ane "zrI kAlikAcAryanuM vacana, Agamavacana karatAM adhika che ema kahe che te Agamane anusAra adhika kahe che ke-pitAnI matikalpanAe adhika kahe che?" je matikalpanAthI kahetA he te tenI kAMI kiMmata nathI, ane AgamAnusAre kahetA he te te zrI kAlikAcAryanA vacananuM te adhikapaNuM, augika AgamavacananI apekSAe ApavAdika AgamavacananuM anuyAyI hevAthI saMbhave che. ane e rIte zrI kAlikAcAryanuM te vacana Agamavacanane anusaratuM che eTale "utsarga karatAM apavAda baLavAna che." e nyAyathI amArUM vAMchita siddha thayuM. kAraNaketame je AjJA ane AcaraNa e bannenA paNa virAdhakapaNAnI ane Apatti Apela che, te Apatti, zrI kAlikAcArya mahArAjanA te vacanane nahi karavAmAM=mAnavAmAM che. vaLI tithinuM kSINapaNuM eTale zuM ? 1-pitAnuM svarUpa nahi pAmavApaNuM ? ke-2tithi hovA chatAM sUryodayane nahi pavApaNuM? ke 3-sUryodayane pAmyA vinA samApta thavA paNuM? ke-4-pahelAM sUryodayane sparza nahi kare sate pachInA sUryodayane nahi pAmavA paNuM?' temAM pahele vikalpa asaMbhavita hevAthI zuddha nathI kAraNake-AtmasvarUpane nahi pAmelI tithi AkAzanA gumaDAnI jema gaNanAnI paMktimAM sthApI zakAtI ja nathI. ane A te gaNanAnI paMktimAM sthapAya che. ethI kSINatithi eTale-AtmasvarUpane nahi pAmelI tithi e pahelo vikalpa na rahyo. bAkInA-zabdathI bhinna svarUpavALA hovA chatAM paNa arthathI abhinna evA-traNeya vikalpomAM tithinuM hevApaNuM siddha hoye sate te tithinuM havApaNuM kSINa evI pUrvanI tithimAM che ke pachInI tithimAM? je-pUrvanI tithimAM che te tamane mAnya evI te kSINa evI pUrvatithine choDIne bIjI tithine grahaNa karavAno prayAsa kema karAya che? aMdha sivAya koIpaNa mANasa, pitAne mAnya vastune tajI daIne te vastunI buddhithI anya vastu levAno prayAsa karato ja nathI. bIjo vikalpa je-"kSINatithinuM uttaratithimAM hovuM te te asaMbhavita che, ema tame paNa jANe che. je na jANatA he te tithio chapAya che te TippaNuM jevuM athavA te te TippaNanA jANakArane pUchavuM, ane te pachI potAnI buddhithI vicArIne vartamAnamAM pUnama mAsI tarIke mAnya nathI." e pramANe mArUM AgamAnusArI ane yuktiyukta vacana svIkAravuMH je na svIkAre te tamane ja Agama ane AcaraNa e baMnenA paNa virAdhakapaNAnI Apatti che. vaLI A "caudaza sivAya mAsI pratikramaNa na karavuM e pramANe vacana (tamArA-kharatarIya) pauSadhavidhiprakaraNamAM paNa spaSTa dIThuM che, ane kAlikAcAryanuM yugapradhAnapaNuM Agamekta che ema AgaLa darzAvazuM. 20-21 )
Page #85
--------------------------------------------------------------------------
________________ kara ] tattvataraMgiNI graMthane anuvAda avaka-have prasaMge Avela mAsavRddhi vakhate je karavA yogya che te ja kahe che - mU0-mAsassa vi vuDDIe, paDhamo mAso pamANa no bhaNio // louttarammi loiya-pahammi na paha napuMsa tti // 22 // mUlAtha-mAsanI vRddhi hAye sate lakattara mArgamAM ane laukikamArgamAM pahele mAsa (zubhakAryomAM) napuMsaka che mATe samartha nathI. mArA TIkAtha-jena tiSazAstranA hisAbe pauSa ane ASADha e be mAsanI vRddhi Ave che te be mAsamAMthI keIpaNa eka mAsanI-laukikatiSazAstra pramANe te caitra Adi keIpaNa mAsanI vRddhi hoye sate laukika ane lekottara zAstrakAroe prathama mAsa pramANa kahela nathI. kayAM pramANa kahyo nathI? te kahe che ke-laukika mArgamAM ane lekettara mArgamAM- AgamamAM ane temAM lekane viSe zuddha bAra mAsanI aMdara thanArA-dIvALI, akSayatRtIyA, bhUmideha vagere parvone viSe adhika mAsa gaNAtuM nathI. te zAthI? te kahe che ke-tene hetu vizeSaNa dvArA sUtramAM ja=A mULa gAthAmAM ja jaNAvela che ke ghag=samarthaN9 59. siddhacaka varSa 10 nA saMyukta aMka 5 thI 12 nA 107 mA pijathI zarU thaela zrI pravacanaparIkSAgraMthanI-yuddha paDhokavacavo, napuMsamo nicA, kaoi tathA gajaro, caro sabyurame amo" e 208 mI gAthAnI TIkAnA sArAMzarUpe 108 mA peja upara navA vage karela artha prasiddha thaela che. te arthano te varge, tyAM je-"A vagere bAbatothI "mAsavRddhi ane tithivRddhi aMge ArAdhanAmAM samAnatA che e vAta siddha thaI jAya che." e pramANe kalpita nIceDa raju karela che te nIceDa, caudazapUnama, caudaza-amAsa ane bhAdrapada zudi cotha-pAMcama Adi joDIyA parvamAMnI AgalI tithinI vRddhi vakhate pahelI pahelI napuMsakatithinA saMskAra bAda thatI caudaza ane cothane paNa manasvIpaNe ja napuMsaka lekhAvanAre, tene pUnama-amAsa ane pAMcamathI taragIpaNe ja judA pADI denAre ane tema karIne zAstra tathA avicchinna paraMparAthI pracalita evI che te joDIyA parvanI vyavasthAne uDAvI denAro bhrAmaka che. che te vargano te prakArane te nIceDa, bhrAmaka hovAnuM mukhya kAraNa e che ke-zrI pravacanaparIkSAgraMthanI te gAthArIkAnA arthano nIcoDa. te vargo gAthA-rIkAmAM rahelA "tanA tIra' zabdanI upekSA karavA pUrvaka te zabdanA arthane uDAvI daIne raju karela che!" A vastu zAstrane khulle anAdara sUcave che. te gAthA-rIkAmAMne te "tawAra' zabda, A vAtane spaSTa kare che ke-vRddhi pAmela prathama mAsa ke prathama tithi, tenA nAmathI aMkita gaNAtA kAryo karavAmAM ja asamartha che. te mAsa ke-te tithinA nAma sivAyanA anyabhAsa, anyatithi ke anya zubha kAryo karavAmAM asamartha nathI." arthAta-"be mAsa-be pUnama-e amAsa ke bhA. za. be pAMcama Adi hoya tevA prasaMge temane pahele mAsa-pahelI pUnama-pahelI amAsa ke pahelI pAMcama vagere, te bhAsa ke te tithinA nAme gaNAtA niyata kAryo karavA samartha nathI, paraMtu te te prathama mAsa ane prathama tithi, tenA nAma sivAyanA mAsItapa-chamAsItapa-varSItapa Adi saMjJAvALA saMlagna tapomAM temaja ("lI hAryA tathora' e niyAmaka vAkyano saMskAra pAmIne) te pahelI pUnama-amAsa ane bhA. zu. pAMcama Adi =. zu. 3, ce. zu. 13 vagere prasiddha parve Adi) anukrame caudaza ane cothe Adi bane che tyAre to te comAsI-cha mAsI Adi tapanuM tema ja te caudaza ane cotha AnuiM kArya karavAne samartha che ja."
Page #86
--------------------------------------------------------------------------
________________ gAthA rara mI [ 3 janamamamamamananananana natA thatuM nathI. kAraNake-(te mahinAnA nAme) jaNAvAelA zubhakArya vageremAM upayogI nathI. zAthI anupayegI che? te kAraNa jaNAve che ke te mAsa (tenA nAmanAM kAryo karavAmAM) napuMsaka kahevAya che? ratnakeza nAmanA tiSazAstramAM kahyuM che ke-yAtrA-vivAha-zaNagAra ane bIjA paNa sarva zubhakAryone vidvAnoe napuMsakamAsamAM tajI devAM" ane lakatta zAstramAM A pramANe kahyuM che ke-"pAMca varSanA gaNatA eka "yuga'mAMnA trIjA ane pAMcamA varSe je A adhikamAsa Ave che te adhikamAsa, mAsI-sAMvatsarika (vArSika) vagerenuM pramANa vicAravAmAM, "ASADhamAse be pagalAM e vagere pauruSInA pramANanI vicAraNAmAM, cha mAsa rUpa ayananA pramANanI vicAraNAmAM, varSanI aMdara honArA zrIjinezvara bhagavatenA janma Adi kalyANakane viSe ane vRddhAvasthAne lIdhe ekasthAne rahelA sthavira vaDe kSetranI nava vibhAge karAtI kalpanAne viSe gaNAtuM nathI. kAraNa ke-te mAsa, kALanI zikhArUpe hAI (kAlathI bhinna nathI.) [ A bAbata] zrI nizIthasUtramAM ane zrI dazavaikAlikasUtramAM A saMbaMdhamAM siddhacakra varSa 10 nA saMyukta pa thI 12 aMkanA 124 mA peja upara navA varganA bhAsavRddhi ane tithivRddhine aMge ArAdhanAnA niyamamAM samAnatA che ke nahi ? e praznanI samAlocanAmAM nakkara samAdhAna apAela che ke-tithine mATe "je pUo ' e vidhi ane niyAmaka vAkaye che, tevAM vAkyo mAsane aMge zAsakAre kaI sthaLe kahyA nathI, temaja mAsa anuSThAna tithinI mAphaka parisaMkhyAta nathI. (zrAddhavidhi AdimAM) tithinuM prakaraNa zarU karIne zAstrakAree "kSa pUrvA' vagere kahyuM che, mATe te niyama tithine ja lAgu karI zakAya. mAsane mATe te je teNe mahinAne nAme niyamo lIdhA hoya te te baMne mahinA pALavA paDe. kemake-comAsI, chamAsI ane vArSikatapamAM adhika mahinAmAM tapasyA karavI ja paDe che. vadhelA mahinAmAM svIkRta niyama, na pALe to tapa tUTyo ja gaNAya; paraMtu lIdhela niyama, adhika tithimAM na pALe te tUTayo na gaNAya. (AthI-mAsavRddhi ane tithivRddhine aMge ArAdhanAnA niyamamAM samAnatA hovAnuM navA varganuM kathana, kapita Thare che.) saMvatsarI parva, e mahinArUpa nathI paNa mahinAmAMnI tithirUpa che. tithivRddhinAM kAraNa tarIke sUryodayanI adhikatA che ane mAsavRddhinAM kAraNa tarIke kALanI adhikatA che e vAta khyAlamAM levAthI paNa navA varganI mAsavRddhi ane tithivRddhi aMge ArAdhanAmAM samAnatA che e vAta bhrAmaka tarIke spaSTa jaNAI Ave tema che. bAra mAsanI saMkrAMtio bAra che ane mAsavRddhi vakhate mahinA 13 che tethI bAra saMkrAMtimAM tera bhAsa samAya che; AthI siddha che ke-mAsavRddhi vakhate sUrya udaya ocho che. jyAre tithivRddhi vakhate te eka tithine be sUryodaya sparzatA hovAthI sUryane udaya vadhe che. AthI mAsavRddhine niyama tithivRddhine lAgu thato ja nathI. AthI ja navA vargane paNa saM. 2006mAM sudhArI vadhArIne punaH chapAvavI paDelI "sapariziSTa zrI tattvataraMgiNI TIkAnuvAda bUkanA peja 49 upara A 22 mI gAthA saMbaMdhInI pitAnI te mAnyatAne vizeSa vicAra naM. 9mAM sthAna ja nahi ApavAnI ane peja 53 upara zrI pravacanaparIkSAnI te 208 mI gAthA-TIkAne sAco artha raju karI devAnI zANapata vasAvavI paDI che. A bAbata athajae vizeSa tarIke zrI siddhacakrapAkSika varSa 1nnA saMyukta aMka 5thI 12 nA 154 thI 156 peja upara vistArathI prasiddha thayeluM hRdayaMgama spaSTIkaraNa jevuM khAsa jarUrI che.
Page #87
--------------------------------------------------------------------------
________________ 4] tattvataraMgiNI graMthane anuvAda A pramANe kahyuM che ke vyAdinA bhedathI cUlAo (zikhAo) cAra prakAranI che. (1) kukaDAnA mAthe rahelI cUlA (kalagI) vagere dravya cUlA kahevAya che, (2)-lAkha ejananA meruparvatanI upara cAlIza jana pramANa cUlA (cUlikA) e kSetracUlA kahevAya che, (3) eka yuganA trIjA ane pAMcamA varSe Avate adhikamAsa e kAlacUlA kahevAya che ane (4) [ zrI sImaMdhara svAmI pAsethI zrI skUlibhadrajInA bahena sAdhvIjI yakSAe ANelI] zrI dazavaikAlikasUtranI be cUlAo (cUlikAo) e bhAvacUlA kahevAya che." ane pramANanI vicAraNAmAM A cUlAo, cUlAvAnathI judI gaNAtI nathI. jemake-lAkha ejananA merunA e mApanI vicAraNAmAM tenI 40 ejananI cUlAnuM mApa (keI vadhAre kahe che te) pramANa gaNAtuM nathI. mArA avaka-have pahelAM kahelI bInAne sUtrane viSe ja batAvatA thakA prathama laukika daSTAMta sUcaka gAthA kahe che - mU-loe pamANaciMtA-karaNe dIvucchavaMmi bhUdohe // ciMtijjai no ahio, akkhayataiyAipavvesu // 23 // mUlAI--lakamAM dIpatsava-bhUmideha-akSayatRtIyA vagere parvene viSe pramANane kAlanA mApane vicAra karavAmAM adhika mAsa gaNAtuM nathI. pArakA TIkAlekane viSe-dIvALI vagere parvathI dIvALI vagere parvo keTalA divase thAya che?' e prakAre pramANane vicAra karavArUpa adhikAra cAlate heye sate-dIvALImAM, bhUmidahamAM ane akSayatRtIyA vagere pavamAM adhika mAsa gaNAto nathI. paraDA avaka-have lekettara daSTAnta sUcaka be gAthA kahe che - mU0-louttara aTThAhiya-kallANagacAumAsavAsesu // AsADhe dupayAI, dAhiNaayaNAimANesu // 24 // buDDhAvAsaTThiyANaM, navakhittavibhAgakaraNamAIsu // vihalo ahio mAso, gihiNAyaM ceva monUNaM // 25 // mUlA-lekensara mArgamAM (sAdhue cAturmAsanI sthiratA karavAmAM gRhasthane jaNAvavAne je vidhi che, te vidhimArgane cheDIne) dareka a6I kalyANaka, mAsI, saMvatsarI parva, "ASADhamAsamAM be pagalAM ItyAdi chAyApramANa-dakSiNa anAdi pramANa ane vRddhAvasthAne lIdhe eka sthAne rahelAonuM te kSetranA nava bhAga karavApaNuM e vageremAM adhika mAsa niSphala jANa. ra4-rapA TIkA--lekettaramArgamAM eTale zrI jinapravacanamAM paryuSaNa parvAdi saMbaMdhInI adaIe, zrI jinajanma vagere kalyANake, traNeya mAsI ane temAM "ASADhamAse be
Page #88
--------------------------------------------------------------------------
________________ gAthA 26 mI pagalA pramANa chAyA hoya" ItyAdi zAstramAM kahela pirasI vagerenA mApanI vicAraNuM, dakSiNAyana-uttaraayananI vicAraNuM tathA vRddhAvasthAne lIdhe eka sthAne rahela sAdhuonuM te kSetranA nava vibhAge karavApaNuM e vageremAM adhikamAsa niSphaLa jANa. A bAbatamAM thoDI yuktio Agala batAvazuM. have te utsargamArga jaNAvIne apavAdamArga kahe che ke "paraMtu gRhijJAta (rU5 vidhimArga) ne cheDIne ja kahevAnuM tAtparya e che ke-je ke adhikamAsa, aIo vageremAM pramANa nathI; te paNa pite rahevAnI dhAraNa karela hoya tathA pite rahyA ja che ema gRhasthane jaNAvavuM hoya te avasare pramANa ja che. 24-25 ava -have upara jaNAvelI pacIzamI gAthAnA cothA pAdamAM jaNAvela nirSi reva e apavAdane jaNAvanAra (je grantha che te) granthane jaNAvanArI gAthA kahe che - mU0-taiaMmi ya uddese, jaM bhaNiaM vuDDakappacuNNIe // dasamammi ya uddese, nisIhacuNNIi taha bhaNiaM // 26 // mUlAtha-kAraNa ke zrI bRhakalpasUtranI cUrNinA trIjA uddezAmAM temaja zrI nizIthasUtranI cUrNinA dasamA uddezAmAM te pramANe kaheluM che. zAradA TIkArtha -kAraNake (gRhijJAtAvasthAnamAM adhikamAsa gaNave e apavAda) zrI bRhatkalpasUtranI cUrNinA trIjA uddezAmAM jaNAvela che ke je adhikamAsa paDyo hoya te visa rAtridivasavALe gRhijJAta avasthAnavidhi na kare. zuM kAraNa? te kahe che ke ahiM adhikamAsa, mAsa paNa gaNAya che ane te mAsa bIjA mAsanA vIsa divasanI sAthe maLIne vIsa ahorAtra sahitane mAsa' ema paNa kahevAya che. tevI ja rIte zrI nizIthacUrNinA dasamA uddezAmAM paNa kahyuM che ke-"madA samiDhiAvattei -kAraNake abhivahnitavarSamAM te adhikamAsa grISmaRtumAM gaye che tethI vIsa divasa (te adhikamAsa sahita pacAsa divasa) sudhI anabhigRhIta karavuM=saMdigdha rAkhavuM." A baMne pAThone viSe zrI bRhatkalpasUtracUrNikAra ane zrI nizIthasUtracUrNikAra e baMneya zAstrakAroe havAmihIra=pate rahevAnI dhAraNA karI rAkhavI te tathA pRthazAta=pate rahyA ja che e pramANe gRhasthane jaNAvavuM te maLIne bane avasthAna sivAyanA bAkInA koIpaNa kAryomAM adhikamAsa nAma laIne pramANabhUta gaNa jaNa nathI. ane e pramANe "A adhikamAsanAM aprAmANyamAM-tene pramANa nahi karavAmAM daivasika ane pAkSika anuSThAna vageremAM paNa anupayegIpaNuM hovAthI atiprasaMgadeSa che, ema na kahevuM. kAraNake- te mArA pitAnI kukSimAM sthApelA niyata anuSThAnamAM paNa anupayegI banavAne azakta che. lokamAM vivAhAdi kAryomAM anupayogI saM. 2006mAM sudhArI vadhArIne punaH prasiddha karelA "sapariziSTa zrI tatvataraMgiNI TIkAnuvAdanA 26mA peja upara navA varge ahiMnA mULa "kukSinikSiNa' zabdane artha, "kukSimAM paDelA ane A sthAne rahelA mULa "mavinarAjavita' vAkyane artha-banavuM azakya che. e pramANe karela che te anuvAdakanA avaLA bodhanuM mApaka che.
Page #89
--------------------------------------------------------------------------
________________ tatvataraMgiNI graMthane anuvAda thatuM hovA chatAM paNa bhejanAdi kAryomAM anupayogI thavAne samartha ja nathI." athavA napuMsaka hovA chatAM paNa-sajAtIya saMtatinI utpattimAM kAraNarUpa nahi hovA chatAM paNa te badhA ja kAryamAM anupayegI che ema belI zakAtuM nathI ema pite vicAravuM." vaLI prazna che ke "jainaTippaNAnusAre adhikamAsa, pramANunI vicAraNAmAM sarvatra upayogI che ke nahi? je upagI che, te 3 mAsA-vAraNa huM mArA" ema uccAra che emAM (tamAre) "ivTuM mArA-teraNavhuM mArA" e pramANe ja uccAra kare rahe che. ane ema uccAra kare te atyaMta geravAjabI che. kAraNake-(pAMca varSa pramANu gaNAtA) eka yugamAMnA pahelA ane cothA e be varSamAM agIAra mAsa zuddha maLe che, bIjA ane pAMcamA e be varSamAM tera mAsa zuddha maLe che. jyAre trIjA varSamAM te bAra mAsa zuddha maLe che ane ema heye sate bAra mAsa-cavIza pakSa" ema jenI AdimAM che e khAmaNAne AlA yuganA pAMceya saMvatsarI parvamAM sAce na Thare, paNa (trIjA) eka saMvatsarI parvamAM ja sAco kare!" vaLI-adhikamAsa paryuSaNa parvane uddezIne upayogI che paNa bIjA sthAne nahi ema na kahevuM. kAraNake-ema jaNAvanArUM kaI pramANa nathI. vaLI (A badala) "abhiva- 60. A graMthanI 22 thI 26 mI gAthA-rIkAmAM mAsavRddhi prasaMganI ja vAta hovA chatAM ane tithi vRddhi prasaMgane te nAmanirdeza paNa nahi hovA chatAM navA vargo, saM. 1997 mAM prasiddha karela "parvatithiprakA bUkanA 203 peja upara A "ema pote vicAravuM vAta pachI "e pramANe vRddhitithimAM paNa pahelI tithi mATe samajI levuM. ema A graMthakAranA nAme (ane te paNa blekaTAIpamAM) raju karatAM saMkoca anubhavela nathI te, mAsavRddhi ane tithivRddhi aMge ArAdhanAmAM (asamAnatA ja hovA chatAM manasvIpaNe ja) samAnatA lekhAvanArA nijanA navAmatanA durAgrahanI kAramItAnuM dyotaka che; ema samAjanA khyAla para AvI javAthI te vaLe. saM. 2006mAM "sapariziSTa zrI tattvataraMgiNI TIkAnuvAda' e nAme punaH chapAvelA A zrI sataraMgiNInA anuvAdanI bUkanA peja 26 upara raju karelA A gAthA-TIkAnA anuvAdamAMthI ane peja 29 upara rajU karelA 9 naMbaranA "vizeSa vicAramAMthI paNa [graMthakArane nAme caDhAvI dIdhelI potAnI e pramANe vRddhitithimAM paNa pahelI tithi mATe samajI levuM. e tera varSa sudhI hAMke ja rAkhelI manasvI vAta] AmUlacUla uDAvI devAnuM DahApaNuM karyuM che te anumodanIya che. 61. jaina tiSazAstro mujaba varSamAM cha tithine kSaya hoya ane eke ya tithinI vRddhi to hoya ja nahi e Agamasiddha vAtanI paNa avagaNanA karIne navA vargo, A graMthanA nAme paNa je ema pracAra jArI rAkhela che ke-"A graMthamAM paNa tithimAM kSaya-vRddhi te jaNAvela ja che, mATe jainazAstramAM tithine kSaya Ave paNa vRddhi na Ave." ema kahenArA khoTA che." te temane bhadrikajanone bhramamAM pADavAnA irAdApUrvakane asatya pracAra che. A vagere jaina graMthamAM graMthakAroe je je sthale tithikSaya-vRddhinI bInA jaNAvI che te jaina samAje "kSa qu' anusAre saMskAra ApavA sArU seMkaDo varSothI laukika aneka paNAmAMnA eka TippaNAnI ja tithio grahaNa karavAnA rAkhelA sarvamAnya rIvAjane anulakSIne jaNAvelI laukika TippaNAgata tithinI kSaya-vRddhinI vAta jaNAvI che. jainazAstranA AdhAre saMskAra ApIne taiyAra karAtA ArAdhanA mATenA jainapaMcAMga mujaba te tithionI kSaya-vRddhi jaNAvelI ja nathI, ema jANavA chatAM te varge te asatya pracAra karela che te zocanIya che.
Page #90
--------------------------------------------------------------------------
________________ gAthA ra7 mI. dvitamAM vIsa' ema pAkSikazUrNimAM kaheluM hovAthI Agama ja pramANa che, ema na kahevuM. kAraNake-te Agamavacana, gRhijJAta avasthAnanA abhiprAyathI kaheluM che, saMvatsarI parvane aMge jaNAveluM nathI. arthAt te vAta, saMvatsarI parvane aMge che ja nahi; ema e prakAre A (miDhi0) sUtramAM ja vistArathI kahyuM che. vistAra jANavAnI IcchAvALAoe zrIkulamaMDanasUriviracita "zrI vicArAmRtasaMgraha' nAmano graMtha che. ane je (pramANa ciMtAmAM adhikamAsa) "anupayogI che ema kaho, te vivAdathI saryuM =tame amArI mAnyatAmAM ja AvI gayA eTale virodha ja maTI gaye. pAradA avaka-have e pramANe nahi svIkAravAmAM je aniSTa prasaMgamAM mUkAvuM paDe che te aniSTa prasaMgadvArA deSa ApavAne mATe kahe che - mU0-annaha sAvaNamAse, pajjosavaNa tti pavva karaNijjaM // na ya taM kassavi iTuM, uvaiTeM jeNa bhaddavae // 27 // mUlArtha - ema na hota te (abhivaddhita prasaMge) paryuSaNa parva zrAvaNamAse karaNIya heta; paraMtu te keIne ISTa nathI kAraNake bhAdaravA mAsamAM karavAnuM jaNAvyuM che. dArA TIkArtha -(te baMne AgamagraMthanI cUrNimAMnA ullekho mujaba gRhiNAta avasthAnamAM ja pramANa mAnavAne badale) je adhikamAsane sAMvatsarika-paryuSaNa parvane viSe paNa pramANa gaNavAmAM Ave to abhivandritavarSamAM-paryuSaNa" e pramANe kahevAne IccheluM vArSika saMjJAvALuM parva zrAvaNa mAse ja kartavya bane. je te Apattine ISTa Apatti kaho kahe che te ISTa Apattine doSa ApavAne mATe lekanuM uttarAddha kahe che ke-zrAvaNamAse paryuSaNa parva karavuM, te vAta keIne paNa saMmata nathI." nahi saMmata hevAmAM hetu jaNAve che ke zrI jinezvaroe, bhAdrapadamAse te mAsanI zukalapaMcamInA divase ane zrI kAlikAcArya mahArAjanA AdezathI bhAdrapada zukala caturthInA divase te parva upadiyuM che." rA avaka-have kaIka brAntane "zrI nizIthabhASyanA anusAra zrAvaNamAsamAM paNa (paryuSaNa) yukta che." ema bhrama thAya che tethI te dUra karavA sArU be gAthA kahe che - mU-jaM abhivaDDiavAse, nisIhabhAse ya vIsai diNehiM // te saghaM diva) iihanAthAmimipAyo ye ra8. na ya taM saMvaccharie, pavvaMmi a tassa cuNNivaNNehiM / annaha savIsai tti, kappapADho vilumpejjA // 29 // mUlArtha -zrI nizIthabhASyamAM abhivaddhita varSe je vIsa divase (paryuSaNa karavAnuM) jaNAvyuM che te sarva pite karI rAkhavAnA abhigraha = svAbhigRhIta ane gRhijJAta (avasthAnarUpa paryuSaNa)nA abhiprAyathI kaheluM jANavuM paraMtu te (nizIthabhASyanI te vAta) saMvatsarI parvane
Page #91
--------------------------------------------------------------------------
________________ 48 ] tattvataraMgiNI graMthane anuvAda AzrayIne kahelI nathI. ane te vAta te baMne gAthAnI cUrNinA akSarethI spaSTa che. anyathA pacAsa divase paryuSaNa" e pramANenA zrI kalpasUtranA pAThane lepa thavA pAme. 28-2lA TIkAtha:-zrInizIthabhASyamAM abhivandritavarSe pite rahevAnI dhAraNa karI rAkhavI ane "te hIra=dhAraNA, "pite rahyA ja che e pramANe gRhasthane jaNAvavI." e pramANe je kahyuM che te, saghaLuM gRhijJAta (avasthAnarUpa paryuSaNA)nA abhiprAyathI jANavuM. zrI nizIthabhASyanA dasamA uddezAmAM jaNAvelI " saurfmadivyaM adhika mAsa hoya tyAre pUchanAra gRhasthane ASADha zudi pUnamathI vIsa divasa sudhI ane adhikamAsa na hoya tyAre (saMvatsarI parvatanA) pacAsa divasa sudhI "samithahIna' rAkhavuM eTale ke- "ahiM rahyA ja chIe" ema nakkI na jaNAvavuM, paraMtu "ahiM rahIe athavA bIjA sthAne rahIe" ema saMdigdha jaNAvavuM ane te pachIthI "milIta dizA' eTale ke- te dhAraNA,cAvata kArtika zudi 15 sudhInI sthiratAne mATe gRhasthane jaNAvavI. . 1abhivaddhitamAsamAM A vIsa divasanI ane caMdramAsamAM abhigRhIta gRhijJAta maryAdA, azivAdi kAraNene lIdhe athavA te vRSTi puSkala na thaI hoya tene aMge che. A ra e prakAranI be gAthA jevA (mAtra)thI "zrAvaNamAse paNa paryuSaNa heI zake evI saMbhAvanA karavI nahi. kAraNakete baMne gAthA anya adhikAra sAthe saMbaMdha dharAve che. eTale ke-te baMne gAthA, varSAkAlanI sthiratArUpa paryuSaNane AzrayIne rahevArUpa abhigraha karavAnA ane te abhigraha, gRhasthane jaNAvavAnA adhikArathI pratibaddha che. te 28 have e be gAthA, sAMvatsarikanI kriyAmAM saMbaMdhavALI haze e prakAranI zaMkA dUra kare che ke-(nizIthabhASyanI) "te bane gAthA, sAMvatvarikaparvane viSe sAMvatsarika parvanI 1-sarvatyaparipATI, ra-sarvasAdhuone vaMdana, 3-AlecanA devI, 4-aSThamatapa kare, ane pa-sAMvatsarika pratikramaNa e pAMca anuSThAnarUpa kriyAne viSe saMbaMdha dharAvanArI nathIH kAraNa ke-te banne gAthAnI cUrNimAnA sthiratA karavArUpa paryuSaNanA adhikAramAM sAMvatsarikaparvanAM anuSThAna saMbaMdhI eka paNa anuSThAna saMbhaLAtuM nathI." te tame kevI rIte jANyuM? te kahe che ke-"zrI nizIthabhASyanI te baMne gAthAnI cUrNinA akSarothI jA" ane te cUrNinA dasamA uddezAmAM te akSara A pramANe che ke "tti=ASADha pUrNimAe athavA (te ASADha zudi pUnamathI paMcaka paMcakavRddhinA hisAbe zAstrIya) zrAvaNa eTale laukika ASADha vada pAMcame paryuSaNa kaye sate-rahe te "ahiM paryuSaNa karavI=rahevuM ema pite nakkI na dhAravuM athavA "he Aryo! tamAre ahiM varSAkalpanI-mAsAnI sthiratA che ne? ema pUchanAra gRhasthane "ahiM rahevuM ke anyatra? e haju sudhI nizcaya thatuM nathI." ema saMdigdha jaNAvavuM. evuM saMdigdha keTalA vakhata sudhI bolavuM? to kahe che ke-(bhA. zu. 5 ntinA) pacAsa divasa sudhI. AmAM paNa je sUryAsane AzrayIne thatA abhivaddhita paTe heya te (pahelA azADa zudi 15 thI bIjA azADa zudi 15 sudhInA eka
Page #92
--------------------------------------------------------------------------
________________ gAthA 29 mI [ 49 mAsa pachInA) vIsa divasa sudhI e pramANe saMdigdha bolavuM, ane je caMdravarSa hoya te pacAsa divasa sudhI anamita=saMdigdha bolavAnuM hoya che. te kAla-niyama pachIthI potAnA nirNayAtmaka vacana vaDe je grahaNa kareluM che te, "ahiM rahyA" ema abhigRhIta thAya, ane pUchatA gRhasthane "ame ahiM varSAkAla rahyA chIe' ema kahe. 15 "vIsa divase athavA pacAsa divase pote abhigRhIta kareluM gRhasthane jaNAve te pahelA nahi tenuM zuM kAraNa? te kahe che ke- vavi-kadAcita upadrava thaye hAya, "Ari' zabdathI-rAjA dveSI thayo hoya ItyAdi, athavA varasAda sAre vara na hoya ItyAdi kAraNe je rahe te adhikaraNAdi (chAparAM, ghara Adine gRhastha ghaThAre-maThAre ItyAdi) deze lAge. have (te niyama agAuthI gRhasthane pite rahevAnuM kahyuM hoya ane) je na rahe te gRhastha kahe ke "A sarvajJaputro kAMI jANatA nathI ane mRSA bole che. kAraNake-ame ahiM rahyA chIe, ema kahIne vihAra karI gayA." athavA leke kahe ke-"sAdhuo ahiM cAturmAsa rahyA eTale avazya vadasAda thaze. tethI dhAnya vecI nAkhe, leke ghara vagere samArAve, haLa vagere karmo kheDe-calAve." jethI karIne (te vIsa athavA pacAsa divasanA niyama) pahelAM pote rahevAnI dhAraNa ane te dhAraNa mujaba gRhasthane jaNAvavAne niyama pahelAM karavAmAM Ave te upara jaNAvyA che te vagere adhikaraNa de lAge. e deze na lAge e hetuthI (pAMca varSanA 1 yuganA be) abhivaddhita varSamAM (azADa zudi 15 thI saMvatsarI sudhInA) pacAsa divasa pachI gRhijJAta kare="ame ahiM rahyA chIe' ema gRhasthane jaNAve che ? " A (zrI nizIthabhASyanI cUrNinA akSaro paNa jaNAvavAmAM) abhiprAya A che ke"akrama vagere tapa, caityavaMdana, sAdhuvaMdana vagere kriyAvALuM paryuSaNa parva zrAvaNamAse kartAvyarUpa nathI." A paryuSaNa parva zrAvaNamAse karavAmAM deSa jaNAve che ke-"Ama zAstrAdhAra ApIne e vAta spaSTa karI che, chatAM na mAne ane zrAvaNamAsanA vIsa divasa gaye sate (te gRhijJAtaparyuSaNane badale) aThThama tapAdi jaNAvela kiyAvALuM paryuSaNa parva kare te. temAM "vIrAja mANekapacAsa divase ItyAdi jaNAvanAra zrI kalpasUtrane pATha paNa lepavAne prasaMga Ave." jo ema kahe ke "zrAvaNa ane bhAdrapadanI vRddhi prasaMge ame te paryuSaNa pacAsa divase ja karIe chIe te zrI kalpasUtranA te pAThane amAre vilopa kema thAya?" te samajavuM ke-"(gRhiNAta avasthAnane 20 divasano niyama abhivandritavarSamAM AvatI ASADhamAsanI ja vRddhi vakhatane hevAthI adhika-pahele ASADha tyAM ja pramANa kahela che; paraMtu) gRhijJAta avasthAna (mATenA ASADha) sivAyanA (zrAvaNa ane bhAdrapada Adi) mAsanI vRddhimAM adhika mAsa pramANa gaNela nathI, chatAM tame tyAM (adhikamAsane pramANa gaNe che tethI) zrI kalpasUtranA pAThane tamAre vilepa thAya che." mAne 40 ane ema (adhikamAsane manasvIpaNe) pramANu gaNavAmAM (zrAvaNa
Page #93
--------------------------------------------------------------------------
________________ 50 ] tattvataraMgiNa graMthane anuvAda zudi cothe ane prathama bhA. zu. ceAthe saMvatsarI karavI paDatI hovAthI tamAre saMvatsarIthI (sItterane badale) eka se divase comAsuM badalavuM paDe ane tema karavAthI zrI samavAyAMgasUtranA- tamane ajavaM mahAvIre savIkAra kare ane sattara virdi leseEi vAtAvAd vaoti=zramaNabhagavAna mahAvIra varSAkAlanA 50 divasa gayA pachI sIttera divasa bAkI rahe te varSAvAsarUpa paryuSaNa kare che. e pAThane vilepa thAya che. ema na kahevuM ke-paryuSaNanI pahelAM adhikamAsa Ave che te pramANa gaNAya ane pachI Ave te apramANu gaNAya. kAraNa ke e pramANe jaNAvanAra pramANane abhAva hovAthI ti=(pR. 19 paMkti cothImAM sthApita thazatAvarathAnathatirAropapu kAvyafdhAmA nAmajhA maLato rAte) e pramANe kaheluM che. ane AvatA varSanI paryuSaNane AzrayIne te udIcInamAM (te gatasaMvatsarIne mATe) arvAcInapaNAne paNa saMbhava che. vaLI kharatarIya vidhaprapAmA-"raMvarSi junA kANAdavamAsaNAmo xxx sattApa mAre vAre ghotittivayanA =vaLI saMvatsarI parva, ASADha pUnamathI niyama pacAsame divase karavuM, nahi ke ekAvaname. e pATha che. vaLI laukikaTippaNAnusAre jyAre paNa be zrAvaNa, be bhAdrapada thAya tyAre paNa pacAsame divase karavuM; paraMtu (tapAgacchavALAo be zrAvaNa ane be bhAdrapada prasaMge ASADha suda pUnamathI saMvatsarI sudhInA pacAsa divasa prathama zrAvaNa ane prathama bhAdrapadane kAlacUlA kahIne gaNave che, tema) kAlacUlAnI vivakSAe eMzImA divase paryuSaNa kare che, ema na karavuM. kAraNa ke-"vIrAja mAre ghare usolaati-pacAsa divase paryuSaNA karavI." e ceka pATha che." e lakhANa dvArA ASADhI pUnamathI AraMbhIne saMvatsarI sudhI adhikamAsane pramANu gaNela hovAthI (amAre te) "vidhiprapA e ja pramANa che, ema paNa bolaze nahi. kAraNa ke-vidhiprapAnuM e vacana ane temAMnA bIjA paNa vacane AgamabAdhita hevAthI ane paraMparAthI AvelA nahi hovAthI temaja yuktiyukta nahi hovAthI (te vidhiprapAmAMnA) sarva paNa vacanene tamAma vacanene ame pramANika mAnatA nathI. vaLI kharataragacchAvALAone paNa te vidhiprapA pramANa nathI. vidhiprapAnA te dareka vacamAMthI paNa "navA vicAruM gsghatidI jaNa tathA puSyatithI jeva bhuriyagDhA gzakagroqug facu6, 2 3r; toridhava rAmAvADa = jyAre pakakhI Adi parvatithine kSaya hoya tyAre paccakkhANa-pUjA vageremAM tenA bahubhegavALI pUrvatithi grahaNa karavI, paNa uttaratithi (pUnama Adi) grahaNa na karavI. kAraNake-uttaratithimAM te kSINa caudaza AdinA bheganI gaMdhane paNa abhAva che." e vacana (tame kharatare paNa) nahi svIkAratA hovAthI te vidhiprapAnA kartAne (to) tame (paNa) anAptapaNe svIkArela hevAthI te anAptanI kRti apramANa gaNAtI hoIne te vidhiprapA apramANa ja che. ane tethI ja kahevAze te sabhyanI AzaMkAnA nirAkaraNavAdamAM vidhiprapAgraMthana kartA ja udAharaNa
Page #94
--------------------------------------------------------------------------
________________ jAmanagara mahAnagarananananana gAthA ra0 mI [ pI che. vaLI 'Agamane viSe kyAMya paNa bhAdrapadamAsa choDIne sAMvatsarika aticAranI Aloca nAdi vizeSa vaDe karIne viziSTa paSaNAparva zrAvaNamAse paNa karavuM" ema kahyuM nathIH ityAdi ghaNuM kahevAnuM che te graMtha vadhI javAnA bhayathI vistAratuM nathI. have kaI je-"paryuSaNa, gRhinAta ane hiajJAta ema be prakAre che. temAM gRhasthAthI ajANa paryuSaNA, ke jemAM varSAne gya bAjoTha-pATIyA vagere meLavavAno yatnamAM je kalpa (bRhatkalpasUtra)mAM jaNAvela dravya-kSetra-kAla ane bhAvanI sthApanA karAya che; te ASADhamAsanI pUnamathI pAMca-pAMca divasanI vRddhi vaDe yAvat bhAdrapada zuda pAMcamamAM che, te ASADha mAsanI pUnama, (te pAMca pAMca dinavRddhivALA 11 TukaDArUpa) agIAra parvatithimAM karAya che, jyAre gRhijJAtaparyuSaNuM te-jemAM sAMvatsarika aticAranuM Alecana, saMvatsarI parva, kalpasUtravAMcana, cityaparipATI, adRma ane sAMvatsarika pratikramaNa karAya che, ane je gRhijJAta paryuSaNa vaDe dIkSA paryAyanA varSo gaNAya che, te bhAdrapada zudi paMcamIne viSe ane zrI kAlikAcArya mahArAjanA AdezathI cothamAM paNa janaprakaTa karavI. evA zrI kalpasUtranI TIkAnA vacanane anusAre sAMvatsarika aticAra AlocanA vagere gRhijJAtaparyuSaNamAM karaNIya che." ema kahe che te paNa gya nathI. kAraNake-zrIkalpasUtranI vRttinuM te vacana, bhAdrapada zukala paMcamI athavA caturthIne AzrayIne ja kaheluM che. nahi ke-gRhijJAta avasthAmAtrane AzrayIne paNa kaheluM che." sAMvatsarika aticAra AlecanAne AzrayIne te vacana mAnavuM che te atyaMta ayukta che. ane te A pramANe ketema kare sate (zrI kalpasUtranA) "vIrAma" sUtranAM-"ASADhI pUnamathI eka mahine ane vIsa divase paryuSaNa ane paryuSaNathI sIttera divase (kArtikI) cemasI pratikramaNa ItyAdi vacanene lepa thAya che. vaLI je ema kahevAya che ke, (paryuSaNa pachI te) "sittera divasa kahyA che te te jaghanyathI che. te sivAya-sitterathI vadhu divasa hoya te paNa deSa nathI. te te unmattanI kIDA jevuM che. kAraNa ke sthitine (avasthAnane) AzrayIne jaghanya Adi vicAra che, nahi ke-cAturmAsika pratikramaNa Adine AzrayIne paNa te vicAra che. Ama chatAM paNa je mAsI pratikramaNa Adine AzrayIne te vicAra che ema mAne te zrI sthAnAMgasUtra AdimAM-bajaghanyathI 70 divasa, mAdhyamathI cAra mAsa ane utkRSTathI cha mAsa' ema kaheluM che; paraMtu keIpaNa sthale 100 divasa te dIThA ke sAMbhaLyA nathI, te tamane kayAMthI lAgu thayA? vaLI-"ASADha pUrNimAe payuMSaNa karavI te utsargamArga che, ane (e sivAya) 62. A AkhI vAta karanAra, zrIkalpasUtranI vRttimAMnA te AkhA pAThamAMnI 'bhA. zu. pAMcamane viSe athavA cothane viSe paryuSaNA karavI" e vAtane uDAvI daIne te pAThamAMnA mAtra "dizA" ane "jhanajhavaTa' zabdone ja pakaDavA dvArA-"saMvatsarI mATe bhAdrapadamAsanI jarUra nathI, mAtra "gRhine jaNAvavuM eTaluM ja jarUrI che." ema kahevA mAge che. tethI tenuM te kathana paNa yogya nathI, ema zAstrakAra e vAtane uttararUpe A pachIthI jaNAve che.
Page #95
--------------------------------------------------------------------------
________________ para ] tatvataraMgiNI graMthane anuvAda sarva zeSakAla paryuSaNA karanArane apavAdamArga che; e apavAdamAge pacAsa divase paryuM SaNa kare ane zrI kalpasUtra vAMce, e pramANenuM zrInizIthasUtranuM vacana kalpapAThanuM ApavA dika vacana hovAthI anyatra (ASADhI pUnama pachI bIjA divasee) paNa paryuSaNa karAya te kema yukta na gaNAya?" ema na kahevuM. kAraNa ke-"zrI nizIthasUtramAM te apavAdavacana svAbhigRhIta abhigrahanA abhiprAyathI kaheluM che ane te apavAdavacana, have zrI kAlikasUrijI mahArAjanA vacanathI naSTa thayuM che. zrI tIrthodgAra AdimAM kahyuM che ke- fe Lei vALo, djanA navasathasurdaM, kuchinnA saMgApA = vIsa divase kalpasUtra vAMcavuM, ane pAMca pAMca divasanI hAninA krame zrI kalpasUtramAM kahelI dravya-kSetra-kAla ane bhAvanI sthApanA, zrI saMghanI AjJAthI (varasaMvata) 3 varSe bucchinna thaela che. je 1" (eTale ke-zrI nizIthasUtranuM te apavAdavacana svAbhigRhIta abhiprAyathI kahyuM che.) nahi ke paryuSaNa parvanA abhiprAyathI paNa te vacana kahyuM che. je "paryuSaNa parvanA abhiprAye te kathana che ema kahetA he, te paryuSaNa parvanuM aniyata (kavacit zrAvaNa zuda pAMcame ane kavacit bhAdrapada zuda pAMcame karavA) paNuM thAya ane tema thaye sate aI parvanuM paNa aniyatapaNuM thAya, ane ema aThThaIo paNa aniyata thaye sate prasiddha evI sAMvatsarikaparvanI aSTAhikA, zrI jIvAbhigamasUtranA-taLa vada avAja vacana mujaba deve vagere paNa kayAre aI e kare ? A saMbaMdhamAM vistAra te "zrI vicArAmRtasArasaMha nAmaka graMthathI jANo. rilA avara-have pAMca divasanI hAninA krame paryuSaNa hatI, te zrI kalpasUtranA apavAdavALA pAThanI sAthe kevI rIte vidhavALI che?" ItyAdi pahelAM TIkAmAM jaNAvela che te sUtrathI kahe che - mU-jaM puNa pajjosavaNaM, paMcagahANi kariMsu muNivasahA // taM pi ya sAbhiggahiyaM, aNNaha aTThAhiyA'Niyamo // 3 // mUlArtha -vaLI munivRSabhe je paMcakahAni vaDe paryuSaNa karatA hatA te paNa svAbhigRhItaparyuSaNuM jANavI. je sAMvatsarika paryuSaNA levAmAM Ave to tenI aSTAkSikAne niyama rahe nahi. 3 TIkAI-vaLI munivRSabha (pUrve) je pAMca divasanI hAninA krame paryuSaNa parva karatA hatA te paryuSaNa parva paNa svAbhigRhItalakSaNa paryuSaNa jANavuM. pazu saMvatsarI paryuSaNa parva na jANavuM. (tene) saMvatsarI parva tarIke levAmAM Ave to (te saMvatsarInI) adRIne niyama rahe nahi-a6InuM maryAdArahitapaNuM thaI javA pAme. bhAvArtha te A pahelAMnI gAthAmAM vistArathI jaNAvela che. A gAthAmAM ( ju tarIke) bhUtakALane prayoga karavA vaDe "A kAlanA sAdhuone paMcakahAni vaDe paryuSaNa ka5 vyachinna thaela
Page #96
--------------------------------------------------------------------------
________________ gAthA 31 mI [ 53 hevAthI yukata nathI" ItyAdi paNa jaNAvyuM che. 3 avaka-have siMhAlakananyAye, "vAritigmAM jadina' e (16 mI gAthAmAM jaNAveluM) vacana yAda karatA thakA "zrI sUyagaDAMgasUtragata vyAkhyAne anusAra mAsI caudaze karavI e jinAjJA ke nahi? e zaMkAne dUra karavA sArU kahe che:- mU-taM pi a titthayarANaM, ANA taha jIapAlaNaM ca bhave // pajjosavaNacautthI, pakkhiyadivase caummAsaM // 31 // TIkAthI--caturthIne viSe je paryuSaNAkRtya ane pAkSika divase mAsI, te paNa tIrthakarenI AjJA tathA chatavyavahAranuM paNa pAlana bane. 31 avaka-have A saMbaMdhamAM bIjA graMthanI sammati jaNAvanArI gAthA kahe che - mU-jaM vAyaNaMtare puNa, icAiakappasuttamAIsu / / tavittIe vi phuDo, tassattho vaNNio niuNo // 32 // mUlArtha -kAraNake- zrI kalpasUtra vagere graMthamAM 'vAyata puLa" ItyAdi kahela che 63. navA varge saM. 1997mAM potAnA navA matane anusaratA arthe upajAvIne "parvatithiprakAza nAmanI je zAstraviruddha bUka prasiddha karela che. te bUkamAM te varga, (jema zAstra ane pracalita AcaraNAne sarvatra yenakenApi apramANu jaNAvatAM saMkoca rAkhela nathI tema) 213mA peja upara A gAthAne ja anukrame prApta thato naMbara 32 Apela hovA chatAM A 32 naMbaranI mULa gAthAne nAnA TAIpamAM chapAvIne 100 naMbaranI sphaTaneTamAM dAkhala karela che ane tyAM A gAthAnI saMlagnaTIkA chApIne te TIkAne anuvAda ja nahi karavArUpe A gAthATIkAne apramANa lekhavavAno prayatna karela che ane temane maLela likhitamatamAMnI A batrIsamA naMbara vinAnI-14 vastrAbhUrI, gupavaro vAgo ma gung . takSA vinAnA, mijA no saMsiyA samaye " e gAthAne te bUkanA 214mA peja upara (teno naMbara chAyA vinA ja) moTA TAIpe chapAvIne tathA te nirnabarI gAthAnI TIkAne paNa tyAM saMlagna chApIne te nibarI gAthATIkAnoja anuvAda raju karavA vaDe A nirnabarI gAthATIkAne ja pramANika lekhAvavAne mAtra matAgraha khAtara ja kUTa prayatna karela che. te vargane te prayatna sudhArI levAnuM aneka vakhata sUcavyA chatAM te kUTatA sudhArela nahi. chevaTe tera varSa bAda te ja varge te "parvatithiprakAza"nA anuvAdane sudhArIvadhArIne saM. 2006mAM punaH prasiddha karela-sapariziSTa zrI tattvataraMgiNI TIkAnuvAda bUkanA 28-29mA peja upara 'kAza saMzaka kRtrima (17 paMktinI TIkAmAMthI 10 paMkti to chApI ja nathI.) DhAlataLe te kUTa prayatnane-te nirnabarI gAthAnI TIkAnA pUrvamudrita arthane rada karavA pUrvaka mukhyatve A mukita 32 naMbaranI gAthATIkAne ja grahaNa karIne tathA A mudritaTIkAno ja anuvAda raju karI devA vaDe sudhArI lIdhela che te AnaMdano viSaya che. jo ke-te sapariziSTatattvataraMgiNImAM paNa te varge lIdhela A mudritaTIkAmAM kaI kaI sthaLe temanI pAsenI likhita TIkAnA pallavone te dAkhala karavAnI ceSTA te karela ja che; paraMtu te kausamAM sthApavA vaDe gauNa lekhAvIne ane mULa mudrita TIkAnA anuvAdanI joDe te likhitaTIkAnA pallavane anuvAda te bahudhA tajI ja daIne te TIkApalevone to atra te varge ja tirupayegI lekhAvela hovAthI te vargane te prayAsa te svayaM bAlIza hovAthI upekSaNIya che.
Page #97
--------------------------------------------------------------------------
________________ 54 ] tattvatara MgiNI graMthanA anuvAda te pAThanI TIkAmAM paNa tene spaSTa evA sarasa a va vela che. pra3rA TIkA :---kAraNake-zrI kalpasUtra vagere graMthAmAM 'vAyAMtare puNa'ityAdi kahela che te kathananA artha tenI ( sa MdehaviSaauSadhi nAmanI ) TIkAmAM ( ' saMvatsarI bhA. zu. ceAthe ane cAmAsI caudaze ' e prakAre ) kahela che. tathA te kahelA ane maLatuM kathana, granthAntara ( zrI kalpasUtra, tIrthodgAraprakIrNAMka Adi )mAM raheluM ja che. te kalpasUtragata pATha A pramANe--'vAyagatane puLa.=vaLI vAcanAMtare 993mAM saMvatsaranA A kAla jAya che ema jaNAya che.' ane kalpasUtranA te pAThanI ( zrI kalpakiraNAvalinI pahelAMnI kAI ) a, 'trinavatiyuta navazatavarSapakSe tviyatA kAlena paMcamyAzcaturthyAM paryuSaNAparva pravavRte = (980 varSanA pakSe nahi; paraMtu ) 993 varSanA pakSe tA-993 vaSaeN paMcamInuM paryuSaNApava ceAthe prava' ityAdi prakAre che. te ja TIkAmAM jaNAvyuM che ke'saalaahnnenn raNNA saMghApaseNa kArio bhayavaM / pajosavaNaca utthI cAummAsaM caudasIpa // 1 // mAsagapaDikkamaNaM, pakkhiya divasaMmi caDavviho saMgho / navalayateNauehiM AyaraNaM taM vamAnuM ta ra zAtavAhanarAjAnI vinatithI zrI kAlikAcArya mahArAje paMcamInI payuMSaNA ceAthe karI ( ane tyArathI) zrI saMghanA AdezathI ceAthe sAMvatsarI ane pakSIe cAmAsI pravI. 15 cAmAsInuM pratikramaNa zrI caturvidhasa Mghe 993 varSanI pakSInA divase AcaryuM te kAraNathI AcaraNA pramANa che. rA' ityAdi zrI tIrthodgAra payanno vagere graMtha ane zrI nizIthasUrNi vagere graMthAnI soMmati vaDe samyak kathana darzAvyuM. vaLI zrI kAlikAcArya mahArAje pravartAvela hAvAthI caturthI Adi pramANa na gaNAya' ema jo kAI kahe teA te ayukta che. kAraNa ke-tathAprakAranA AcArya mahArAjanI AjJA zrIjinAjJAthI judI nathI; paraMtu zrI jinAjJA ja che. zrInakhrisUtranI cUrNimAM kahyuM che ke'jJAtti=pacavidha AcAranuM pAlana karavAmAM tatpara evA gurunuM hitApadezamaya vacana te AjJA, A AjJAnA anAdara karavAvALAne-te AjJAthI anyathA AcaraNa karanArane gaNipiTakazrIdvAdazAMgI virAdhavAnuM ane che. vaLI ceAthane apramANa karavAthI tamAre davidha cakravAla sAmAcArI samyag ArASita nahi mane. kAraNa-zrI AvazyakagraMthamAM kahyuM che ke-kalpya ane akalpyanA jJAnamAM kuzaLa, pAMca (AcAranA ) sthAnamAM rahelA ane saMyama tathA tapamAM vattanArA 4 AcAnA vacanane ni:saMzayapaNe svIkAravuM.' tevI ja rIte zrI sUyagaDAMgasUtranI niyuktimAM kahyu che ke--AcArya mahArAjanI paraMparAthI Avela ( sUtravyavahArI abhiprAya )ne je ( svamatI ) 64. A sthaLe mudritaTIkAmAM saMgamatavavaTTarsa' pAThane badale saMgamatadRAstra' pADe chapAvA pAmela che, e samajanA abhAve navA vage, temanI 1993nI 'patithiprakAza' brUkanA 214-215mA peja upara te azuddha pAThane manasvIpaNe ja 'saMgamatavAsa' rUpa ApIne azUnya banAvI dIdhela hAvAthI te vage te brUkanA peja 216nI chaThThI paMktimAM prastuta pAThanA anuvAda ja uDAvI devAmAM ArAdhakabhAva
Page #98
--------------------------------------------------------------------------
________________ gAthA 32 mI [ 55 peAtAne tIkSNamuddhi mAnIne dUSita kare che te sarvaijJamataleApaka, jamAlI nidbhavanI jema nAza pAme che=arahaTTaghaTInyAye saMsAracakramAM bhame che. d vaLI ema na kahevuM ke--amArI paNa (zrAvaNe saMvatsarI ane caudazanA kSaye pUname pakakhI karavI, te) AcArya para'parA che. tethI tene kema pheravAya ? kAraNake--AgamanA avi rAdha vaDe ja AcAryanI para`parAnI upAdeyatA che. zrI vyavahArabhASyamAM kahyuM che ke je AcaraNA doSayukta hAya te AcaraNAnA 'jIta' tarIke vyavahAra thatA nathI: je AcaraNA doSarahita hAya te ja AcaraNAnA jJIta tarIke vyavahAra thAya che. nahi teA pAsathA vageree kalpelI samAcArI paNu pramANapaNAne bhajavA talasaze. vaLI je samAcArI pramANa gaNAya te Agala batAvIzuM. ema na kahevuM ke--zrI tIrthaMkarAe e pramANe (ceAthe saMvatsarI ane pakakhIe cAmAsI) karela nathI tethI ame paNa e pramANe karatA pa nathI.' kAraNa ke-zrI tIthaMkara bhagavaMteAnI AjJAnuM ja pramANapaNuM che. nahi ke-teozrIe karelanuM paNa pramANapaNuM che. jo ema na mAnA teA (tamAre) rajoharaNamuhapattI-pratikramaNa-pratilekhana vagere kriyAonA vilApa thavAnI Apatti che. granthAdimAM mAnave| paDela che! e pachI tera varSa bAda sa. 1993nI te anuvAda bUkamAMnA sekaDA lakhANAne peAtAnA hAthe ja rada karIne ane zeSa lakhANAne sudhArI vadhArIne saM. 2006mAM punaH prasiddha karela ' sapariziSTa zrItattvatara MgiNI TIkAnuvAda' brUkanA 28mA peja upara upajAvI kADhelA te 'suMgamatavAlla' pAThane punaH manasvIpaNe ja 'saMgamatavagAsa' tarIke navuM rUpa ApI dIdhuM che, ane te pAneA ramA peja upara--' sajamatapanI RddhivALA 'e pramANe a paNa upajAvI kADhayo che, te zAcanIya che. anya likhitapratamAM 'saMgamatayavaTAsTsa' pATha tA joyA paNa che; paraMtu saMgamatagnala pATha dITho nathI. vaLI te banAvaTI pAThano artha paNa 'saMyamatAnca = saMyamatapathI yukta' e pramANe thAya; paNa 'bhraMthamataddhi = saMjamatapanI RddhivALA' evA arthAM te thAya ja nahiM, chatAM karyAM che te AgamaprajJatA, vicitra hAvAnuM pratIka che. 65. navA vage, e rIte 17 varSa bAda sudhArI vadhArIne punaH prasiddha karela te sapariziSTa zrI tattvatara MgiNI TIkAnuvAda 'nA 28mA peja upara (sa'. 1993mAM apramANika lekhAvela) A mudrita TIkAne pramANika tarIke svIkAra karyAM hovA chatAM ahiM te pramANIkRtaTIkAmAMnA paNa na ca tIrthaoddhivaM na RtamistyasmAsivyeya na yite' e pAThanA A (6pa nabaravALA) pramANita ane te te 2006nI brUkanA 29mA peja para raju karelA anuvAdamAMthI paNa uDAvI ja dIdhA che ane tenAM sthAne ( pete sa. 1993nI te likhita TIkAmAMnA paNa 'tIrthaMddhi: paMcAtiviseSleva jyuMpaLAvi tamamAmini tathana zrcimALe jo roSa ?' e kausamAM sthApelA pAne- tIthaMkarAe paMcabhyAdi divase ja paryuSaNA karI che te amane paNa tema karatAM zu doSa che?' e pramANe artha gAThavI dIdhA che te, te vage sa. 1988thI 'Adu dhammo'e sAmAnya kathanane vizeSarUpa ApIne prabhujInI karaNI ane kathanIne samAna nahi mAnavAnI ane thanI=AjJAne mAnavAnI karelI svacchaMdI bhUlane siddhAMta lekhAvavAnI hAtha dharela cAlabAjIrUpa che. ' karaNI ane kathanI nATakIAnI bhinna hoya, tIrthaMkaranI bhinna na hoya. mATe 'prabhujInI AjJAthI dhama che' e sAmAnya vAta teA sahune zirasAvadya che ja; paraMtu zAstrAmAMnI- prabhujIe je
Page #99
--------------------------------------------------------------------------
________________ 56 ] tattvataraMgiNI graMthane anuvAda paNa pradhAnatA AjJAnI ja kahelI che; nahi ke-temanAM kRtyanuM paNa zrI kAlikAcAryanuM vacana paNa jinAjJA ja che. teozrI, jJAnAdi pAMca AcArane AcaravAnA svabhAvavALA hatA ane tethI karIne zrI nizIthacUrNikAra vagere zAstrakAroe teozrIne yugapradhAnatvAdi guNe karIne viziSTha kahela che, tethI teozrInuM vacana aMgIkAra nahiM karavAmAM jinAjJAne bhaMga che, ema Agraha tajIne samyaphaprakAre vicAravuM. e 32 che avaka-have tithivicArane upasaMhAra kahe che - mU-evaM tihitavaniyamo, kahio niyameNa vIarAgeNa // sesatihIsu a bhayaNA, jiNavayaNaviUhiM nAyavvA // 33 // mUlAI -e prakAre tithionA tapane niyama zrI vItarAga paramAtmAe avazya kahela che. bAkInI tithiomAM kare athavA na kare, ema zrI jinezvarabhagavaMtanA vacananA jANapuruSoe jANavuM. 33 TIkAthara-e prakAre pAkSika-mAsI ane saMvatsarIrUpa tithionuM ArAdhyapaNuM karyuM te paNa anukaraNIyatAne bhaje ja che." e vizeSa vAtane paNa je te varga vaphAdAra rahela hatA te te vargane A saMbaMdhamAM paNa AvI cAlabAjI karavI na paData. te vargane saM. 1989nA zrIsiddhacakapAkSinA pahelA aMkanA peja 18 thI 21 sudhInA lakhANamAM A samaja pU. AgaddhAraka AcArya mahArAjazrIe, aneka zAstranA pATha ApavA pUrvaka paNa khyAla Apela che. chatAM te vargane belyuM te pheravavuM to nahi ja; paraMtu A rIte paNa prasaMga meLavIne potAnI AvI prakaTa zAstraviruddha vAtane paNa A rIte siddhAMtanuM ja svarUpa ApavA mathavuM e ja ISTa che, tyAM nirUpAya. bAkI kharI vAta e che ke'maLaTU impo vAkyane ja pakaDI rAkhIne prabhunI karaNIne adharma mAnavAmAM-prabhunI dIkSA, vIzarathAnakatapa, chamAsItapa. varSa tapa, vihAraAdi pAtramAM vahoravuM, acittatalAva-tala Adine tyAga vagere prabhunI karaNIne adharma ane akaraNIya lekhAvavAnA deSanA bhAjana banavuM paDe che. zAstramAM AcAryane prabhunuM anukaraNa karanArA jaNAvyA ja che. A bAbata bRhatkalpasUtra bhAga bIja, pR. 313 gAthA 995-96nI TakAmAM paNa vizada spaSTIkaraNa hovA chatAM zAstravacana karatAM paNa jeone potAnAM ja vacananI kiMmata vadhu hoya tyAM nirupAya. 66. ahiM zAstrakAre "tapanuM nahi, paraMtu parvatithinuM ja ArAdhyapaNuM che' ema spaSTa karyuM hevA chatAM navA vargo, parvatithiprakAza bUkanA pR. 220 upara A saMskRta TIkA paMktine "tithionA upavAsAdi ArAdhyatapanI e pramANe asatya artha ubhuM karIne tithione badale tapane manasvIpaNe ja ArAdhya lekhAvela che te temaNe saM. 1993thI zarU karelA "parvatithinA kSaye (te tithine kSa pUrNA ne saMskAra ApIne pUrvanI aparvatithinAM sthAne udayAta banAvyA vinA) te kSINatithine mAtra tapa ja parvanI aparvatithimAM karavo.' e prakAranA kapolakalpitamatane AbhArI che. "te matane zAstra ke paraMparAne eka paNa AdhAra nahi hovAthI te vargane A prograMthanA anuvAdamAM paNa A rIte sthaLe sthale arthonA anartho nIpajAvavI paDela che." e vAta samAjamAM jyAre khUba ja prasiddhimAM AvI javA pAmI eTale ke-te varga. tithinA ArAdhyapaNAne badale manasvIpaNe tapanuM ArAdhyapaNuM lekhAve che tethI ja te vargane
Page #100
--------------------------------------------------------------------------
________________ gAthA 34 mI [ pa7 hovAthI tene upavAsa Adi lakSaNavALe tapa ane upalakSaNathI te te tithiene viSe karavAnA bIjA paNa niyata anuSThAnane niyama-maryAdA zrI jinezvaradeve te te tithiomAM avazya karavArUpe jaNAvela che, nahi ke-vikalpa jaNAvela che ane bAkInI tithiomAM bhajanA che. eTale ke-zeSa tithiomAM paNa kare te sAruM che; paraMtu "kare ja " e niyama nathI. zeSa tithiomAM te tapa Adi na kare te zAstramAM prAyazcitta jaNAvela nahi hevAthI zrIjinavacananA jANakAree e pramANe bhajanA jANavI. AthI "parvatithi sivAyanI tithiomAM pauSadhanuM anuSThAna karavuM nahi. e pramANene niSedha karanAranuM prathilapaNuM dUra karyuM jANavuM. 33 avaTa--have te bhajanAne ja spaSTa kare che - mU-trida vApamA, pachi parvaMT vaya ho .. paDisiddhakaraNao puNa, taM ceva havijja mahasadaM // 34 // mUlAI -aparvatithiomAM pauSadhAdinI bhajanA svIkAravAne badale je niyama svIkAravAne hota te zAstramAM kRtyanA nahi karavAmAM prAyazcitanI prarUpaNa karI hatI ane pratiSiddhanA karavAthI te te ja prAyazcittane zAstramAM "mahA" zabda ane mahAprAyazcitta tarIke jaNAveluM heta. 34 TIkAtha- bhajanA na hota te arthAta aparve pauSadha karavAno niyama hota te aparve pauSadha karavAmAM pramAda thaye sate (aparvane) te pauSadha nahi karavAmAM jema pakakhIne upavAsa na kare te prAyazcitta tema (avazyakartavya nahi karavAnI apekSAe) prAyazcittanI prarUpaNuM karI hata. vaLI (parva sivAyanI tithie pauSadha karavAne zAstramAM niSedha hota te te) pratiSiddha vastunA karavAthI (parvaniyata anuSThAna na karavAthI zAstrakAroe) pahelAM je prAyazcitta jaNAvyuM che te ja prAyazcitta, zAstramAM "mahA" zabdanA vizeSaNapUrvaka-mahAprAyazcitta bane, athavA te (aparve pauSadha karavAthI mahAprAyazcitta lAge, ema) aneka graMthane viSe jema bane tema bADhasvare pikArIne kahyuM heta. (paraMtu tema te kaI paNa graMthamAM kahyuM nathI.) je ema kahe ke niSiddhakiyAmAM udyamavALAne avazyakartavya nahi karavAmAM kahela prAyazcittanI apekSAe mahAprAyazcitta kevI rIte?" te sAMbhaLe. kAraNa ke-ghaNAbhAge ava zyakartavyane nahi karanAro te pitAnA pramAdathI bane che, jyAre niSiddha karelI evI zAstrapAThanA A rIte asatya artho ubhA karavA paDe che." ema samAjanI samajamAM AvI javA pAmyuM; eTale te varga, tera varSa bAda te parvatithiprakAza" bUkamAMnA A asatya arthane saM. 2006mAM sudhArI vadhArIne punaH prasiddha karela "sapariziSTa zrI tatvataraMgiNI TIkAnuvAda" bUkanA peja 29 upara tithione tapa niyama avazya karavAne' e pramANe sudhArI lIdhela che eTale ke-tithione badale kevaLa tenA tapane ArAdhya lekhAvavAnuM baMdha karela che te AnaMdano viSaya che,
Page #101
--------------------------------------------------------------------------
________________ 58 ] tattvataraMgiNI graMthane anuvAda adhika kriyAne karanAre te jANIbujhIne prAyaH karIne zeSa samudAyanI hIlanA karate hevAnA ane zrI tIrthaMkaranAM vacanane vilepa karate hevAnA abhiprAye mahA AzAtanAkArI hovAthI mahApAtakI kahevAyaH (athA-zAstramAM tevuM kahyuM hatuM te te bIja AdinI jema aparve paNa pauSadha karavArUpa adhika kriyA karanArA ane mahApAtakI banIe, paraMtu keIpaNa zAstramAM aparve pauSadhane niSedha che ja nahi.) vaLI adhika kriyAne viSe pravRtti te zrI jinezvare kahela vacanane viSe azraddhAvALAne ja hoya, zraddhAvALAne na hoya. "kaI thAkelA mANasane keI dayALu mANase "A mArge jA, te nagara najIka che" e pramANe sAMbhaLIne te vacana upara zraddhA dharAvatuM hovA chatAM paNa keIpaNa bhUkha tarata ane parizramAdithI pIDA pAmela zarIrI (te dayALu jane batAvela che te sivAyanA) bIjA mALe keTaleka mArga paribhramaNa karIne nagaramAM praveza karavAne icchatuM ja nathI." e lekaprasiddha daSTAnta pote ja vicAre? bahu praznaprayAsathI zuM? vaLI je "zrI haribhadrasUrijI praNIta Avazyaka bRhaduvRttimAM jaNAvela "pauSadhapavAsa ane atithisaMvibhAga te pratiniyatadivase karavAnA che, pratidivasa AcaravAnA nathI." e vacanAnusAre niSedhanuM vidyamAnapaNuM hovAthI zeSa tithine viSe bhajanA kevI rIte ?" (ema kahe) te te abhiprAya samajyA vinAnuM hovAthI ayukta che. kAraNake-sAMpradAyika abhiprAya vaDe pratiniyatadivasa" zabdathI catuSkarvI Adi ArAdhyatithi grahaNa karela che. temaja A vacana, aparve pauSadhanuM niSedhasUcaka che ja nahi, paraMtu te vacanamAMnuM "ttiniraviNAnuau ' e paheluM vAkya, parve pauSadha karavAne niyama=vidhi sUcaka che ane 7 pratiSitAvALIyo' e bIjuM vAkya, te niyama=vidhine niSedha sUcaka che. arthAt pratidivasa AcaravAnA che ema niyama nahi ema sUcave che. A niyama ane niSedha, te baMne vAkane aMte adhyAhArya "vakAra che tethI prApta thAya che. te A pramANepratiniyatadivasa karavAnA ja che, nahi ke-pratidivasa AcaravAnA ja che ema samajavAnuM che. "sarva vAkyane vidvAne nizcayAtmaka-evakArAtmaka ja mAne che-kahe che e nyAya hovAthI, syAdvAdamaMjarImAM "vatoDanuttithativRtti' e kAvyanI vyAkhyA karatAM kahela hevAthI, (temaja) te ja graMthamAM bIjA graMthanI saMmatithI paNa saptabhaMgIvicAramAM "te evarakArane prayoga karela nahi hevA chatAM paNa tenA jANakAra vidvAna vaDe arthathI sarvatra jaNAya che, ane "jevA kAvavAnA" ema paNa kahela hevAthI ema na 67. A daSTAMta pachIthI navA vage parvatithiprakAza' pR. 221 upara zAstranA nAme-zAstra jyAre kSINaparvatithine pUrva prabala parvatithimAM samAvI devAnuM kahe che xxxe cokhuM samajI zakAya tevuM che.' e sAta paMktipramANa kareluM lakhANa, zAstra-paraMparA ane tadanusArI vartamAna AcaraNAthI IrAdApUrvakanuM viruddha evuM sadaMtara kapolakalpita karavAthI tera varSa bAda te vargo sudhArIne punaH prasiddha karela sapariziSTa zrItatvataraMgiNITIkAnuvAdanA peja 30 upara te lakhANane taddana rada karela che te AnaMdane viSaya che.
Page #102
--------------------------------------------------------------------------
________________ - gAthA 34 mI [ 59 kahevuM ke A adhyAhATya levAte "gvakAra kalpita8 che. vaLI "aparvatithione viSe pauSadha niSedha karanArA tamArA abhiprAyathI "evakAra adhyAhAra nahi levAmAM pratiniviNa' zabdano artha zuM? e vicArIe. "pratiniyata divasa' zabdathI kevala "catuSpavI ja grahaNa na thaI zake. kAraNa ke-kalyANakatithie rahI jAya che, "kalyANakatithio ane catuSpavI e baMnenuM paNa grahaNa na thaI zake. kAraNaketema karavAmAM paryuSaNanI tithi rahI jAya che. ema kahIza ke-paryuSaNadivasa" zabdane paNa te pratiniyatadivasa zabdathI grahaNa kare." te tema karavAmAM paNa tAre abhiprAya siddha thatuM nahi hovAthI tArA AzayarUpI tRNanA vinAzane mATe bedhArI talavAra jevA be vikalpa utpanna thAya che. ane te A pramANe paryuSaNAmAM adRmane tapa pauSadha laIne kare ke-pauSadha lIdhA vinA ja kare? temane pahelo vikalpa tamArA "apa pauSadha nahi karavAnA AzayanI virUddha hovAthI vikalpamAM prazna che ke-tamAre te vikalpa "sUkta che ke-svakapolakalpita che? je sUkta kahe che te tamAre pakSa nirdoSa nathI=doSa yukta che. kAraNake-apauSadhika ja adRma kare, athavA be divasa apoSadhika rahe ane trIjA (saMvatsarInA) divase pauSadha kare' ityAdi vacananuM sUtra-vRtti ke cUrNi vageremAM kayAMI paNa darzana thatuM nathI; bIje svamati kalpita vikalpa paNa "yuktine sahana kare tevuM che ke-sahana na kare te che?" temAM pUrvapakSa che te AgamabAdhitapaNu vaDe yuktine sahana karavAnA abhAvavALo hevAthI yukta nathI ane zrI vipAkasUtra vageremAM zrI subAhukumAra vageree traNa pauSadha karela hovAnuM prasiddha hevAthI te pUrva pakSanuM AgamabAdhitapaNuM che. tema ja tame paNa parvatithi sivAyanI tithiomAM pauSadha svIkArela che ema na kahevuM ke-"A (tame paNa parvatithi sivAyanI tithiemAM pauSadha svIkArela che e) bIje hetu Apela che tene svIkAra karela nathI. kAraNa ke kSINa aSTamInA pauSadhane aparva rUpI saptamIne viSe karAte 9hevAthI te svIkArane apalApa karavAnI zakti nathI. "yuktine - 68. A saMbaMdhamAM vizeSa spaSTIkaraNa mATe juo -saM. 2016mAM prasiddha thaela 'gAmoDhA kRti8 pR. 156 thI 176. "vadhaYrAma" (28) tathA "pauSavimarza' (29) nAmanI pU. AgaddhAraka AcArya devezazrInI kRtio. 69. zAstrakAranI A paMktimAMthI navA varge prathama adhI ja paMktine artha karyo ane te adha arthano paNa astavyasta ja artha karIne te karelA arthane AdhAre saM. 1993nI potAnI "parvatithiprakAza" bUkanA peja 22 upara-"hAlamAM jeo A zAstrakAranA xxxxx ane satya vastune virodha karavAnuM pApa paNa vahoravuM na paDe." e mujabanuM je 13 paMkti pramANu lakhANa kareluM che te lakhANa samAjamAM bevajuda karavAthI (te bUkamAMnA saMkhyAbaMdha lakhANene rada karIne temaja virUpa ApIne) te varge saM. 2006mAM punaH prasiddha karela-sapariziSTa zrI tattvataraMgiNI TIkAnuvAda' bUkanA peja 49-50 upara te lakhANane paNa rada karyuM che te to sAruM ja karyuM che, paraMtu te raDhI lakhANanAM sthAne te vage ahiM vaLI-"A. sAgarAnaMdasUrijI anya pAMcama, pUnama, amAsa Adi tithio mATe vadhAre ciMtA ,
Page #103
--------------------------------------------------------------------------
________________ w wwAra mana mana apa anaapamAna -- * nakA na jara ne dhamA kamaLa janaka jhakanA la khANa ke mA " 60 ] tatvataraMgiNI graMthane anuvAda sahana kare te nathI" e bIjo pakSa che. temAM te-"uTha-uTha A prAmANika parSadAmAM praveza nahi. kAraNake-agrAhya-vacana che. tArA jevI sabhAmAM ke tuM je bele te "jI-jI' kare che, paNa temanuM e kRtya gAthA 34 ane tenI TIkA sAthe meLavatAM zrI tIrthakara mahArAjanA vacanane lepa karavAnA abhiprAyathI mahA AzAtanA kAraka che. atre e dhyAnamAM rAkhavuM ke-zAtre AThama, caudaza, mAsI saMvatsarI ane upalakSaNathI jJAnapaMcamImAM te tithionuM kRtya nahi karanArane prAyazcita pharamAvyuM che tevuM anya tithio mATe pharamAvyuM nathI." e pramANe zAstrakAranA nAme sadaMtara kalpita lakhANa caDhAvI dIdhuM che, te te zAstranI zraddhAne ja abhAva sUcaka che. kAraNa ke-te lakhANuM "kA. zu. pAMcama sivAyanI sarva ArAdhya paMcamIne jJAnapaMcamI gaNavAne niSedha karanAruM che, pUrNimA ane amAvAsyA jevI catapUrvamAMnI mahAparvane apAvI lekhAvanA che. seMkaDo varSathI caudaze ja karAtI cemAsIne caudazathI judI lekhAvanAruM chezAstramAM pharamAvela 13 414 ke 14415nA chane lepa karanAruM che temaja mukhyavRttie bhA. zu. 2-3 ane cothe karavAnA aTTamane apalApa karanAruM unmAga che." vidvatane suvidita che ke-"zrI yogazAstra pR. 178 uparanA-agvagAma-vaturdazI-qffmAmanAvAzAstrakSA, vatui garLAM samAhAratupUrvI e pATha tathA zrIsenaprazna trIjo ullAsa 5, 43zrAvezciturthI vaturyAdri puti, so catupUrvI ?' e AThamA praznanA uttaramAM jaNAvAela pATha vagere aneka pAThothI siddha che ke-pUrNimA ane amAvAsyA, catuSpavagata mahAparvatithio che, ane te pAThanA niSkarSa tarIke zrI senasUrijI mahArAje pR. 44nI pahelI puThImAM pharamAvelI dulyANigraMthanurekhAvirajIbhargyA savya kavi mAvAsyAhUfmAiitathaH parvanarAdhyA gi' e AjJAdi mujaba varSanI bAreya pUrNimA ane bAreya amAsa parva tarIke ja ArAdhya che, tathA tatrastha- vImA suvide dhane, vaMvamI nANuM aTTamI kamme / egArasI aMgANaM, cauddasI cauda puvvANaM // 3 // evaM paMcapI pUrNimAmAvAsyAbhyAM SaTparvI ca pratipakSa58chataH cAta' e pATha mujaba varSanI paMcamI paNa parva tarIke covIzeya ArAdhya che. ane A prauDha mahAgraMthanA bIjA pAne bIjI gAthAnI TIkAmAM jaNAvela-kanIvarInAnapaMramapanosavArAmArI varathamaidaM ja datta' e zrI mahAnizIthasUtrane pATha tathA "samI varazuM naramAlI DuM saMvarajIrI yamaM na joti jhi' e zrI vyavahArapIThikAcUrNine pATha vagere zAstrapATha, navAvarganI jema mAsI ane saMvatsarI e be tithinuM kRtya na kare te prAyazcitta' ema jaNAvatA nathI, paraMtu mAsIe 13-14 ke 14-1pane che ane saMvatsarIe zrI hIrapraznanA pATha mujaba mukhyavRnyA "bhA. zu 2-3 ane cotha e traNa divasane ahama na kare te prAyazcitta ema ja sApha jaNAve che. AthI e vAta siddha thAya che ke-"zAmAM e pramANe "sarva pUnama-amAsa ane pAMcamane parva tarIke grahaNa karavAnuM ane comAsInuM kRtya 13 x 14 ke 14 x 15 e be divasa temaja saMvatsarInuM kRtya bhA. zuM. 2-3-4 e traNa divasa na kare te prAyazcitta ema spaSTa jaNAveluM hovA chatAM navA vage, te 'sapariziSTa tatvataraMgiNITIkAnuvAda' bUkanA peja 49-50 upara-sarvapAMcama, pUnama ane amAsane zAstrAnusAre ja parvatithi tarIke darzAvanArA pU. AgamahAraka A. bha.zrI nA suprayAsane zrI tIrthakara mahArAjanA vacanane lepa karavAnA prayAsa tarIke oLakhAvela che te, nijanA nirAdhAra bhatAgrahajanya bhrAmakatA ja che. te sthaLe AgaLa vadhIne te vargo, zAstrakAranA paNa nAme je-AThama, caudaza, mAsI, saMvatsarI ane jJAnapaMcamI (e pAMca tithio)mAM te tithionuM kRtya na kare te zAstrakAre prAyazcitta pharamAvyuM che tevuM anya tithio
Page #104
--------------------------------------------------------------------------
________________ gAthA 34 mI [ o karatI hAya tevI tAre ceAgya sabhAmAM marajImAM Ave tema khela, khIje kheAlIza nahi." e mArA jevA mitranA vacanamAM zraddhA kara. have jo ema mArA tiraskAra karo nahi, huM mitra bhAve pUchuM chuM ke-A padane artha zuM ?" ema pUchatA hai| tA " esa-esa ane esIne sAvadhAnatA pUrvaka kAna daIne sAMbhaLa, ke--saMpradAyavALAe, 'pratiniyatavisa' zabdathI 'catuSpavI vagere ArAdhya patithi mATe krUramAvyuM nathI.' ema kahevAnuM sAhasa karela che, te varganA navA tithimatamAM bhareluM--AThama--caudaza-- pUnama ane amAsarUpa zAstrIya catuSpI~mAMthI pUnama ane amAsa e baMne mahApIne uDAvI denArU, kA. zu. 5 sivAyanI vanI 11 pAMcamane jJAnapAMcama tarIke nahi lekhAvavAnI duvAI pheravanArU, caudazathI eAmAsIne judI lekhAvanArU, cAmAsInA 17 x 14 ke 14 x 15 e e divasanuM kRtya temaNe caudazathI judI batAvelI kalpita cAmAsInA eka divase gaNAvanArUM ane saMvatsarInA 2-3 ane cotha maLIne traNa divasanA kRtyane paNa sa MvatsarInA eka divase jAvanArUM mahAmithyAtva che ane te sAthe zAstramAM caturthAM pauSadhapratimAyAM caturo mAsAn aSTamIcaturdazI pUrNimAmAtrAsyAsu niyamena sarvato'pi pauSadhaH kAryaH' me pAthI yUnabha ane amAsanA paNa pauSadha nizcaye karavAnuM kramAvyuM hovAthI navA varganuM AThama-caudaza-cAmAsI- saMvatsarI ane jJAnapaMcamI, A pAMca tithie mATe prAyazcitta pharamAvyuM che tevuM anyatithie mATe pharamAvyuM nathI' e kathana zAstranI khullI pratyenIkatA svarUpa paNa che." A spaSTIkaraNathI spaSTa che ke nave varga, laukikaTippaNAmAM pUnama ke amAsanI kSaya-vRddhi prasaMge je ughyAt caudaze pUnama ke amAsa ane tithinuM ArAdhana thaI jatuM hAvAnuM kahe che te jema paraMparAthI viruddha che tema zAstrathI paNa viruddha che. kAraNa ke pUrvokta aMtima pAThamAM zAstrakAre caudaza pachInI pUnama ke amAsane pauSadha caudazanA vaLatA divase ja svataMtra karavAnuM jaNAvela che. pU. hIrasUrijhamanuM 'yozISaturrazyoH yite' vacana paNa pUnama ke amAsanI kSaya--vRddhi prasaMge 14-15 ke 140))nI salama ArAdhanA mATe che. ema hAvAthI ja TippAnI pUnama ke amAsanI kSaya-vRddhi prasaMge ArAdhanAnA jaina bhIMtIyAM paMcAMgAmAM varSa pahelAM thayelI te paMcAMgAnI zarUAtathI terasanI kSaya--vRddhi karIne 14-15 3 14-0))rUpa joDIyuM pa joDe ja batAvavAmAM Ave che. A sphuTanAMdhanA naM. 69 vALI zAsrakAranI kSINASTamInA pauSadha, aparUpI saptamIne viSe karAtA heAvAthI te svIkAratA apalApa karavAnI zakti nathI.'e vAtane 'sapariziSTa zrI tattvatara MgiNITIkAnuvAda' bUkanA peja 50nI cothI pa MktithI navA vage je-AThamanA kSaye sAtama apa mAM pauSadha svIkAryAnI zAstrakAre vAdIne je Apatti ApI che te paNa pUravAra kare che ke--tithinA kSaya vageremAM tenI ArAdhanA ja pUtithi vageremAM levAnI che, paraMtu teno kSaya vagere karavAnA nathI." e pramANe viparIta rUpe raju karela che te bhrAmaka che. zAstrakAre kharatarane ApelI te Apatti tapAgacchanI mAnyatA rUpe nathI; paraMtu kharataranI mAnyatA rUpe che, ane e rIte AThamanA kSaye kSaye pUrvAthI sAtamanA ADamarUpe saMskAra karyA vinA ja kSINAmIne pauSadha karavAnuM kahenAra kharatarane zAstrakAre te A graMthanA peja 4 upara ceAthI gAthAnI TIkAmAM-- anyathA kSILAdamIyaM sakSamyAM kriyamALamaRRmIyanyapaverAM na rumaita' tyAdi vacanA jaNAvIne karAtA anuSThAnanA apalApa kahela cheH AthI--zAstrakAra, tithinA Aya vageremAM prathama teA pUnI patithino kSaya karIne tenAM sthAne kSINapatithine sthApavAnu kahe che, ane te pachI ja te udhyAt banelI patithine ArAdhavAnuM kahe che.' e vAta dIvA jevI spaSTa hovA chatAM navA vage, zAstrakAranI A vAtane zAsrakAranA nAme ja tithinA kSaye tenI ArAdhanA ja pUrvanI tithimAM levAnI che; paraMtu
Page #105
--------------------------------------------------------------------------
________________ 62 1 tattvatara giNI graMthanA anuvAda ja' ema a kare che; paraMtu eva'kAra adhyAhAra levAya temAM tane aniSTa hoya ane amane iSTa heAya evI keAi kSita nathI. ame te 'pratiniyatadivasa' zabdathI 'catuSpavI vagere ArAdhya tithie ja grahaNa karavI' ema nahi; paraMtu pauSadhAdi karavAnI IcchAe peAtAne je divasa iSTa hoya te divasa grahaNa karavA' ema kahIe chIe. ane te potAne iSTa divasa e ke-pauSadha na karavAmAM doSa lAge che e prasaMgathI catuSpavI Adi (ArAdhyapadma e)nA divasa, niyatapaNe pauSadha karavAno ane te sivAyanA divasa, aniyatapaNe pauSadha karavAnA;' ane ema karatAM te AcareluM anuSThAna, cAritra uccaravAnI jema athavA prabhupratiSThAnI jema aMta vagaranuM ( kAyamika) na thAya e abhiprAye kAlanA niyama karavAne mATe te baMne anuSThAna, pratidivasa AcaravAnA nathI' ema (haribhadrasUrijI ma.) kahe che. kahevAnuM tAtpaya A che ke-cAritranI jema ekavAra uccarela pauSadha, pratili = khIjA Adi divase cAlu rahevAne cAgya banatA nathI. temaja ekavAra karela atithisavibhAga paNa zrI jinapratimAnI pratiSThAnI jema prativila = rAje rAja cAlu rahetA nathI; paraMtu te karavAne IcchanArAone yathAzakti dararoja karavAnA ja che guru uccarAve che te rUpe pharI pharI AcaravAnA che. jo ema na heAya teA upadhAna vahana karAvavAM vagere vidhimAM upadhAnanI zarUAtanAaDhArIyAnA pahelA ja divase zrAvakeAne (ekI sAthe) aDhAra Adi pauSadheA kema levaDAvatA nathI ? e pramANe A rahasyane tArA cittamAM ja sthApavuM; paraMtu ajJAnajanAnI sabhAmAM jyAM tyAM bela-mela na karavuM; kAraNake--A vicAranuM gUDha abhiprAyapazu` hAvAthI (evakAra vAcaka A vicAra) prAmANika janAne gamya che. tathAviSayaMti tuahiM 'eva' kAra joI e ja ema samajanArA prAmANika puruSAnI padAmAM te pahelAM kahela ahiM 'eva'kAraghaTita varNana khelavuM. jo ke-abudha ke vidvAnAnI paOdAmAM kheleA temAM paramArthathI bheda nathI, te paNa mAruM A mitra tarIkenuM vacana ullaghana karavA jevuM nathI." vaLI e anuM ethI paNa adhika vyavasthApaka vacana sAMbhaLa ke-jo 'pratiniyata' zabdathI catuSpI ja grahaNa karAya teA ... atithi vibhAga paNa aSTamI Adi patithine viSe ja katta vyarUpe thaze; paraMtu navamI vagere apa ne viSe karttatryapaNe nahi thAya. jo ( paMcAyAM ghoSagaMgA kinAre rahelI jhuMpaDI gaMgAnI samIpavI hAvAthI gaMgAmAM kahevAya, e nyAye ) ema kaheA ke 'samIpe vatI navamI Adi grahaNa karAya che.' te aSTamI Addhi tithine tene kSaya karavAnA nathI.' ema taddana niyapaNe ja ulaTA arthamAM raju karela che te temanA zAsrapremanA abhAvanuM ane peAtAnA kalpitamatanA ati--Agrahanu mApaka che. dhyAna rAkhavuM -pauSadha, sUryodaya pahelAM levAnA hoya che. AthI AThamanA kSaye tene pauSadha je sAtame kare te paNa te AThamanA pauSadhane sAtamane nathI kahetA ane AmaneA ja kahe che te mRSAvAda che. AThama sivAya AThamane pauSadha kahevAya ja kema? A muMjhavaNuthI kharatarA paNu kSINu aSTamIne pauSadha sAtame karatA hovAnuM kahe che temAM paNu teo sAtamane AThama ja mAne che, e vAta A ja graMthanA peja pAMcanI AThamI paMktimAMnA 'vAvruttvAmimanyate' e pAThathI siddha che.
Page #106
--------------------------------------------------------------------------
________________ [ 63 gAthA 35 mI viSe tenuM akartavyapaNuM kare, e Apatti che. je ema kahe ke-e te ISTa Apatti che." te (aSTamI AdimAM atithisaMvibhAga na kare) te apasiddhAMta hovAthI te Apatti, tamAre ISTa Apatti nathI. kAraNa ke-aSTamI Adine viSe pauSadha karanAro yathAzakti atithi saMvibhAga ApIne rAga-dveSarahitapaNe jame. e arthanuM pauSadhavidhiprakaraNamAM prAkRtabhASAthI nirUpaNa kareluM hovAthI pauSadha grahaNa karanArAone (pauSadhamAM) bhajana paNa te nirUpaNathI ja jANavuM, e pramANene pUrva pakSapUrvakano siddhAMtavistAra te meM karela pratidivasa atithisaMvibhAga pauSadha vyavasthApaka sthalethI jANavo. eTale ati vistArathI saryuM. 34 avaka-have "evakArane javA pUrvaka vyAkhyA karavA vaDe parva sivAyanI tithiene viSe pauSadha karavAnA niSedhane abhAva che, paraMtu "paDavA Adi aparvatithione viSe pauSadha kartavyarUpe che ema (je tame kahyuM che te kaI vidhivAdathI kahela nathI" (arthAta subAhakumArAdi kRta traNa divasanA pauSadhanA daSTAMtathI kaheluM hoIne pravartaka-nivartaka tarIke nahi lekhAtA caritAnuvAda rUpa che, paNa te kathana vidhivAdarUpe nathI.) evI AzaMkAthI tapelAM AMtaracanane amRtAMjana jevI gAthA kahe che - mU-natthitthaM paDiseho, kahiaM tattatthabhAsamAIsu // paDivAisuM aniyamA-bhAveNa karijja ANatti // 35 // mUlAI-upara jaNAvyA pramANe (aparve pauSadha karavAno) niSedha nathI, paraMtu tatvArthabhAkhyAdimAM kahevuM che ke-paDavA vagere aparvatithiomAM aniyamAbhAvathI=vikalpa pauSadha kare." ema tIrthaMkaranI AjJA che. rUpA TIkAtha-prathama jaNAvyuM te pramANe zeSa tithiomAM (pauSadha karavAne) niSedha nathI. have je ema kaheze ke-"A saMbaMdhamAM (vidhi te jaNAvatA nathI, ane) "niSedha nathI ema ja kema jaNAve che ?" te kahe che ke-"tatvArtha- (a) 7 sUtra 16) bhASya ane tenI TIkA vageremAM-pratipada vagere aparvatithiomAM (pauSadha) aniyama-vika karavo" ema kahevuM che." e mujabanA ulekhathI te-pauSadha ane atithisaMvibhAga e banne graMthakta hovAthI athavA niSedha nahi karela hovAthI zrI jinAjJA che ema jANavuM. pApA 70. zAstrakAranI pauSadha saMbaMdhanI A vAta UparathI navA varge saM. 1993nI parvatithiprakAzanA pija rara4 upara je-"A uparathI mAluma paDaze ke-zeSa divase pauSadhAdi karavAno niyama nathI-eTaluM ja nahi paNa karavo hoya te karavAne vidhi paNa che." e pramANe sAra jaNAvela che te to barAbara che, paraMtu te pachIthI tarata ja je-"niyama catuSpavA mATe ja che. ane tethI pUname pauSadhanI avazyakartavyatA zAstrakAre mAnI nathI, AthI pUnamanA kSayane caudazamAM samAvI devAnA siddhAMtane talamAtra bAdha Avata nathI." e pramANe zAstrakAsnA ane siddhAMtanA nAme je sAra jaNAvela che ke, te varge navA matanA AgrahavazAta e ja bUkanA peja pa upara (AThama-caudaza-pUnama ane amAsanI zAstrokta caturthIne
Page #107
--------------------------------------------------------------------------
________________ tattvatara giNI graMthanA anuvAda ava-ha - have ' hyA pramANe (apave pauSadhano niSedha 42 te) Agabhaviruddha che ema jANIne paNa pAte svIkArela che te kadAgrahathI mUkta thatA nathI' ityAdi svarUpadarzaka nava gAthA bhAve che : 64 ] mU0 - itthaM jiNavayaNehiM, viruddhamavi jANiUNa duccariyaM // no paricayaMti pAvA, tesi sarUvaM imaM hoi ||36|| jA tersi amhANaM, AyariyANaM gaI vi paralo || sA amhANavi hujjA, ahiA dhammA mamAu jao // 37 // te appANaM raNaM, muNaMti kuppattharA vihINayaraM // ussuttabhAsagAo, jaM attaM hINamavi biMti ||38|| ahavA'valaMbiUNaM, sAmAyAriti viMti kei jaNA || Agamaviruddhamavi jai doso natthi tti amhANaM // 39 // gacchAyAro eso, paNNatto puvvasUriNA jeNa // jANateNa jANaM, suhamasuhaM hoi tasseva // 40 // te khalu jalaMtagehe, apNAhUti kuNaMti ahavA vi // acchI nimIliUNaM, khivaMti kaMThe visaharaM ti // 41 // mannijjai so niuNo, ghosijjai jeNa niuNamati itthaM // pAissara visamamhe, maraNaM tasseva no ahaM // 42|| amhe gaNaAlaMbaNa-bhUA amhANa esa gaccho vi // mohaMdhayAraandhA, evaM muNiUNa ciTThanti // 43 // pazu laoNpI nAkhIne) e AThama ane be caudazanI kRtrima catuSpI svamatithI ja nIpajAvavA pUrvaka te kalpita catuSpIne zAstrIya gaNAvanArUM ane te kRtrima caturthInA zvAne pAte ubhI karelI pUnamanA ye pUnamane caudazamAM samAvI devAnI kalpita vAtane saiddhAMtika vAta tarIke lekhAvavAnI cAlabAjI dAkhavanArUM mahAmAyASA che. navA mata kADhavA jatAM te vane sevavA paDela A mahAmAyASAvAda paNa samAjamAM khulleA paDI javAthI te vage te brUkane sudhArIne saM. 2006mAM punaH prasiddha karela 'sapariziSTa zrI 'tattvatara'giNITIkAnuvAda'nA 30mA tathA 50mA peja upara te mahAmAyASAvAdane paNa AmUlacUla rada karela che te te sArUM karyuM che; paraMtu te sudhArA mujaba te vaga peAtAnuM vartana teA haju paNa sudhAratA * nathI ! te Azcarya che.
Page #108
--------------------------------------------------------------------------
________________ gAthA 44 mI te palli pAlaMtA, corANaM rAyalacchiharagANaM // appANaM ca kayatthaM, muNaMti moheNa gayasannA // 44 // [ pa 2 TIkAtha--upara jaNAvyA pramANe zrI jinezvarabhagavatanAM vacanAthI viruddha che ema jANIne paNa je pApAtmAe peAtAnuM durAcaraNa tajatA nathI teonuM svarUpa A prakAranuM hAya che ema jANavuM.71 536 // teene abhiprAya e che ke-amArA AcAryonI A lAkamAM ja nahi; paraMtu paraleAkamAM paNa je gati thaI te amArI=sAdhu ane gRhasthAnI paNa thAva: kAraNake--amArA je jJAnAdi hitakAraka dharyuM che tenAthI dhama vaDe teo adhika pUjya che. rA3NA have (zAstrakAra) tevA abhiprAyanuM nidhapaNu jaNAvavA sArU kahe che keH-te prathama jaNAvela AzayavALA puruSo, AtmArUpI ratnane niMdyavastuthI kharaDAela patthara karatAM paNa hInatara mAne cheH kAraNa ke--peAtAnA AtmAne utsUtrabhASakAthI paNa hIna kahe che. 38nA have tevAonA Azaya bIjA prakAre jaNAve che keathavA keTalAka avivekI janA potAnA gacchanI sAmAcArInuM Alekhana laIne ema bele che ke-jo AgamathI viruddha hAya ke aviruddha heAya te paNa emAM amene doSa nathI 71. A graMthanI 32 gAthA sudhImAM zAstrakAre tithivicAra samApta karela che. tetrIsamI gAthAdvArA te tithivicAranA upasaMhAra karela che ane te pachInI 34mI tathA 35mI gAthAdvArA pauSadhavicAra darzAvela che. arthAt te baMne gAthAmAM tithivicAra nathI; paraMtu pauSadhavicAra ja che. te mane gAthAgata pauSadhavicArane jee pramANika mAnatA heAvA chatAM te vyAkhyAthI viparIta vana rAkhe che tenI ja eLakha, zAstrakAre te 34-35 pachInI A 36 thI 44 gAthAdvArA karAvelI che = arthAt A graMthanI te 34 ane 35mI gAthAmAM tithivicAranI tA gadha paNa na hoI te te pachInI 36 thI 44 gAthAmAM zAstrakAre Apela oLakha, apave pauSadha nahi mAnanArAone AzrayIne che; paraMtu 32 gAthA sudhImAM darzAvelA tithivicArane nahi mAnanArAone AzrayIne nathI. A vAta jANavA chatAM navA vage, A gAthA 36 thI 44 sudhInI TIkAnA karelA anuvAdanA sAra tarIke temanI sa. 1993nI 'patithiprakAza' brUkanA peja 224 thI 230 sudhImAM viSayAMtara thaI te manasvIpaNe rajI karelA tithivicAranA AThe te 39 thI 44 gAthAmAM darzAvelI apave pauSadha,nahi mAnanAranI ayeAgyatAne zAstra ane paraMparAnusArI zAsanarasika puruSAnA zire eDhADavAnI je kuTilatA dAkhavI che te, zAstra--prAmANika AcaraNA-zAsanarasikAnI pramANupuraskaranI rajuAteA ane nijanuM AtmakalyANa Adi sarvasvanA bhAge paNa peAtAnA nirmULa ane nirAdhAra evA navA tithimatane yenakenApi samUla ane sAdhAra lekhAvavAnA nATaka rUpa che.' ema samAjanI jANamAM AvavAthI te vage, (te brUkane sudhArIne tera va bAda punaH prasiddha karela 'sapariziSTa zrI tattvataraMgiNI TIkAnuvAda'nA peja 50 upara) te 40 paMkti pramANanA viSayAMtara ane manasvI tithivicArane-'(4) kalpita tithiparAvRtti karanArAonA pakSa AjJAviruddha sAmAcArIne vaLagelA heAvAthI gAthA 36 thI 44mAM zAstrakAre varNaveluM svarUpa teoe khUba ja vicAraNIya che.' e pramANe e paMktimAM saMkSepI nAkhavA paDela che. Ama chatAM sAsvAdanasamakitanI jema te vage te kUTanItinA AsvAdanathI te te sudhArAne ya mUkta rahevA dIdhA nathI, te prakaTa mithyAttva che.
Page #109
--------------------------------------------------------------------------
________________ tattvataraMgiNI graMthane anuvAda e (amAra) Azaya che. 3 have "amane temAM deSa nathI e amAre Azaya zAthI che? te (teo jaNAve che ke-"je pUrvasUrie, "samyagra guruvacana spaze nahi evA kANA kAnavALA mANasonI AgaLa A gacchAcAra Agamaviruddha che ema jANavA chatAM prakAzela che te AcAryanuM ja zubha ke azubha thAya; paraMtu te sivAyanA amArI jevA bhoLAjananuM na thAya" matalaba e ke-"(te sAmAcArIne anusarIe temAM) ame ajJAnIne kaI deSa lAgato nathI, doSa te jJAnIone ja lAge che." (tevAnA te abhiprAya badala zAstrakAra kahe che ke-) "e prakAranA abhiprAyanuM AlaMbana laIne dhRSTatAne Azraya kare che.' jo have e AzayavALAne je doSa che te jaNAve che ke-te AzayavALA leke, "A amAruM ghara che evI buddhithI agnithI saLagatA gharamAM pitAnA AtmAnI Ahuti kare che, athavA banne AMkho mIMcIne pitAnA kaMThamAM viSadharane nAMkhe che. 41 have "amane deSa nathI tevA AzayavALAnI hAsyapAtratA jaNAve che ketevA abhiprAyavALA te puruSane leke dakSa mAne te hetuthI lekane DahApaNabharyuM bolate havA tarIke bADha svarathI A prakAre gheSaNa kare che ke-"he leke! amane je jhera pAze, te te (pAnAra)nuM ja maraNa thaze, amAruM nahi thAya." (A badala zAsakAra kahe che ke-) evuM te te ja bolI zake; bIje kaMI sujJa jana evuM belI zake nahi." e prakAre A upahAsya che. jarA have tevA janene bIjI rIte abhiprAya jaNAve che ke ame gacchanA AlaMbanabhUta chIe ane A gaccha paNa amAre AlaMbanabhUta che e pramANe jANIne meha-ajJAnarUpI andhakArathI abdha banelAo (apasiddhAMtane) vaLagI rahe che. 43 have evA AzayavALAone doSa jaNAve che ke-te pUrve jaNAvelA AzayavALA jane, rAjalakSmIne haranArA ghera lekanI palInuM rakSaNa karatA thakA pitAnA AtmAne kRtArtha mAne che. A sthitimAM vartatA teo kevA che? te kahe che ke-saMjJAhIna che. zAthI? te ke-abhinivezamithyAtvane lIdhe rAjAthI bhaviSyamAM prApta thanArA mRtyu Adi saMkaTane dekhatA nathI mATe ahiM rAjAnA sthAne tIrthakara ane tenI pravacana artharUpa lakSmIne haranArA (ceranA sthAne) usUtrabhASaka, ItyAdi svayaM javuM. 44 avaka-have gacchanA bhedane lIdhe kaI kaI sAmAcArIo judI paNa levAmAM Ave che, temAM badhI apramANa na thAya e AzayathI pramANika-apramANikapaNAne (kSIranIranyAye) viveka batAvatuM lakSaNa tapAsavA sArU kahe che - mU0-sAmAyArI vi puNo, pamANamiha hoi tannisAmeha // asaDheNa samAiNNA, aNNesi aNumayA hoi // 45 // mUlAI-vaLI sAmAcArI paNa kaI pramANa thAya che? te sAMbhaLe ke-je azakapuruSe AcarelI hoya ane bIjAoe anumati ApelI hoya. japA
Page #110
--------------------------------------------------------------------------
________________ gAthA 46mI [ 7 te sAmAcArInuM svarUpa sAmAcArI te te kAlanA TIkA: zrI jinazAsanamAM je sAmAcArI pramANa kahe cheH-- rAgadveSa rahita AcAye AcarelI hAye sate je bahuzrutapuruSAne satya tarIke sammata hoya te ja sAmAcArI pramANa che. 54pAA ava.--have jo ke-( sAmAcArInuM) svarUpa jaNAve sate 'tenuM lakSaNa paNa lakSamAM AvI jAya che chatAM paNa spaSTatA sArU tenuM lakSaNa jaNAve che: mU0 - tallakkhaNaM tu Ayariya- pAraMparaeNa AgayA saMtI // siddhantayo jema, haMsek na attomeLa mUlAthaH--vaLI te sAmAcArInuM lakSaNa e che ke-je AcAryanI para parAe AvI hAye sate peAtAnA doSa vaDe siddhAMtanA leza paNa doSa khatAvatI na heAya. 5465 TIkAtha:--vaLI te sAmAcArInuM lakSaNa zuM? te kahe che ke-je sAmAcArI AcA nI para parAthI AvI hAya te paNa peAtAnA dveSane lIdhe siddhAMtanA leza paNa doSa darzAvanArI na hAya.' tAtpa A che ke-je( sAmAcArImAM) AcAryanI para'parAgatapaNuM hAye sate peAtAnA doSane lIdhe siddhAMtanA doSa darzAvavApaNuM na heAya te sAmAcArInuM pramANapaNu che. mUlamAM 'attarAlena=peAtAnA doSane lIdhe' e pada-siddhAMtanuM zuddhapaNuM jaNAvavA mATe che, 'vAraMvavaLa ALayA saMtI=para parAthI AvelI heAye sate' e vizeSaNa, Adhunika kAlanA svalpa siddhAntane anusAre svamatikalpita sAmAcArInI pramANikatAnA niSedhane mATe saptamIvibhaktimAM jaNAvyuMra che. 'vijJAntarovavo va=siddhAMtanA doSa batAvavApaNuM na hoya' e vizeSaNa, nidbhavanI paraparAe AvelI nivanI sAmAcArInA niSedha mATe sthApela che. kAraNa ke--nihvavanI sAmAcArI te siddhAMtamAM doSa batAve ja ane 'otta=svapa' e pada te 7ra. jemAM prAyaH sarva praznottarI paNa phUTa raju karavAmAM vidvattA mAnavAmAM Avela che te patithiprakAzanA 231mA peja uparanA A anuvAda pachI navA vage, zAstrakAranI A vAtane anusarIne je hAlamAM pUnama amAsanI kSayavRddhie terasanI kSayavRddhi karavAnI kahevAtI sAmAcArI paNa evI ja hAvAthI zAstrakAre ApelA vizeSaNathI teneA nirAsa thaI jAya che." e pramANe lakhANa karela che te lakhANu, ja brUkanA peja 237 upara te vagaeN ja karelA-'hAlamAM pUnama-amAsanI kSayavRddhie terasanI kSayavRddhi karavAnI cAlatI pravRtti kayA pramANika puruSathI zarU thaI teneA ja patto nathI." e lakhANa vaDe te vanA ja hAthe sadaMtara kapeAlakalpita Thare che. kAraNa ke-helA lakhANamAM te varyAM, je cAlu sAmAcArIne kalpita kahe che, te ja samAcArIne khInna lakhANa vaDe anAdinI jaNAve che! pUnama ane amAsanI kSayavRddhie terasanI kSayavRddhi, e mujaba avicchinna paraMparAthI karAya che, evI sAbitI ApanArA aneka zAstrapAThA paNa A navA varSAMte temaNe vaidyane ApelA trIjA pUrAvA badala (jajUe siddhacakra' varSa 10nA peja 133 thI 141) spaSTa jaNAvyA ja che, ane vikrama sa. 1992 sudhI te pe|te paNa e sAmAcArIne AcarelI che. chatAM te AcaraNAne navA vage jU lakhANA dvArA Adhunika lekhAvavAnI ceSTA karI che te navAmatarUpI viSanuM sarvAMgINa pariNamana sUcave che,
Page #111
--------------------------------------------------------------------------
________________ 68 ] tattvataraMgiNa graMthane anuvAda (je sAmAcArI, pitAnA deSane lIdhe AgamanI sAthe) mATe virodha darzAvavArUpa doSathI dUSitapaNuM te bAjue rahe; paraMtu Agamane svalpa paNa virodha darzAvavArUpa deSathI dUSita hoya te sAmAcArI pramANa nathI, ema jaNAvavAne mATe mUkela che. upara jaNAvyA mujaba lezamAtra doSavALI sAmAcArI pramANika lekhAtI nahi hevAthI ja jeo e abhiprAya dharAve che ke-"amArI sAmAcArIne AgamanI sAthe meTe virodha nathI; paraMtu be traNa Adi vicAranI sAthe ja virodha che, ane te alpa gaNAte hevAthI deSa nathI." te abhiprAyanuM zubhapaNuM dUra thayuM. dhrANadezane prApta thayuM tuM mRtyu pamADanAra sva95 paNa hAlAhala-utkaTa jheranuM kaMThanA raMdhrapradezane pAmIne mRtyudAyakapaNuM nizcaye che. tAtparya A che ke AgamamAM rahelA eka vacanane paNa apalApa karanAranuM vacanamAtra sAMbhaLavAmAM temaja tenI samIpe rahevAmAM AtmA anaMtA janma-maraNa pAme che, tyAM vaLI tenI AcarelI sAmAcArInuM pAlana karavAthI zuM na pAme ? ema na kahevuM ke-"A vacana Agamika nathI. kAraNa ke zrI mahAnizIthasUtramAM kahyuM che ke je sAdhu-sAdhvI-zrAvaka ke zrAvikA, laukika tApasa vagere vatIonI prazaMsA kare temaja je nihane phAvatuM bele temaja je nihanA graMtha-zAstra ke temAMnA eka padanA akSaranI prarUpaNa kare ane te nihnanAM kAyakalezAdi tapa athavA jJAna athavA vijJAna athavA zrata athavA paMDitapaNAnI parimita bolanAra vidajajanI sabhAmAM prazaMsA kare te paNa paramadhAmikane viSe utpanna thAya. A "parapAkhaMDI padathI "anyatIthikanA grantha bhaNavAne paNa niSedha che ema na jANavuM. kAraNa ke-uparanA zrI mahAnizIthasUtranA pAThamAM parapAkhaMDInI prazaMsAne ja niSedha jaNAvela che, ane "samathautamavi e zrI anugadvArasUtranI vRttine anusAre paratIrthikanA grantha bhaNavAnI te AjJA che. (zrI hemacaMdrAcArya kRta anyayogavyavacchedagranthanI zrI maliSeNasUrikRtA) zrI syAdvAdamaMjarImAM te anyatIthikanA graMthe bhaNavAnuM sAkSAt kahyuM che. ethI ja nidbhava ane anyatIthika e bannemAM ghaNe taphAvata jANa. e prakAranAM lakSaNavALI sAmAcArIo je anyagacchanI hoya te paNa temAM aprAmANikapaNunI zaMkA na karavI. kAraNa-kahyuM che ke- vaMrivare je divase upasthApanA=vaDI dIkSA kare che te divase koI upavAsa, keI AyaMbila, keI navI karAve che ane keI kAMI karAvatA nathI, athavA jene je chaThuM-adma vagere AcAryanI paraMparAthI Avela hoya te karAvAya che. maMDalIga arthe=AhArAdi mAMDalImAM vAparavA mATe kaI sAta AyaMbila 73. Agama, zAstra ane avicchinna paraMparAne saM. 1992thI svacchede utthApIne kevala ahamindrapaNe ja kalpita tithimata kADhanAra navA varganA vacananuM zravaNa te A jotAM keTalAM janmamaraNano hetu gaNAya? e vicArIne kalyANakAmIjanee navA varganA saMsargathI paNa dUra rahevuM e ja hitAvaha che.
Page #112
--------------------------------------------------------------------------
________________ gAthA 47 mI [ tA keAI sAta nIvI karAve che. gatta cA nuM pAnanuM athavA jene je paraMparAthI Avela hAya te mujaba karAve che. zrI nizIthasUNi uddeza 11" ame AcArya paraMparAthI Avela hAya' e vage2e prathama je prAmANika sAmAcArInuM lakSaNa jaNAvyuM che te lakSaNa kAlpanika nathI. kAraNa ke--"zrI kalpavRttinA trIjA uddezAgata trIjA khaMDamAM 13 mA pAne 'kAlikAcAryanI jema rAgadveSarahita evA pramANika uttama puruSe bhAdrapada zukra ceAthanI paryuMSaNAnI jema dravya-kSetra-kALa AdimAM kAraNe=puSTa Alekhana hAye sate mUla ane uttaraguNunI ArAdhanAne svAbhAvika rIte akhAdhaka evuM je kAMI AcaryuM " hAya ane te kALanA tevA ja prakAranA bIjA bahuzruta purUSarSAe nivAyuM na heAya; khalke bahu budhajanAe sammati ApelI hoya te AcaraNA kahevAya che." tathA zrI bhagavatIsUtramAM 'asthi La aMte! samaLA vinimaMthA lAmoDhaLikanuM maM levRtti ?" e AlA vAmAM rahelA 'vAvacaLatapedi' e sUtralezanI vRttimAM "pravacana bhaNe athavA jANe te prAvacana eTale kAlanI apekSAe jene bahu Agama upasthita heAya tevA puruSa. temAM--tevA puruSAmAM 'eka prAvacanika A pramANe karatA hAya ane bIjo prAvacanika A pramANe kare che! emAM tattva zuM samajavuM? enuM (kAMkSA-mithyAtvameAhanIyanA udayaH kSAyeApazamika samyakatvIne A za`kA pradezeAye hoI zake che te zakAnuM) samAdhAna e che ke-(pravRttidharmane Azra yIne) cAritramehanIyanA kSayApazama vizeSane lIdhe utsa+-apavAdghAtithI vAsitapaNA vaDe prAvacanikAnI bhinna bhinna pravRtti hAya che, te sathA pramANu gaNAtI nathIH kAraNa ke-je pravRtti AgamathI aviruddha hoya te ja pramANa che." 5465 ava--have sAmAcArInuM je lakSaNa jaNAvyuM che, temAM apramANabhUta sAmAcArI jaNAve che -- mU0 - iharA pasatyanAmA vi, paMDiANaM pamANamiha na jao // vimipAyasaM va, tivihaM tiviheNa vajjijjA // 47 // mUlA--je sAmAcArI upara jaNAvela lakSaNathI rahita hoya te suMdara nAmavALI hAya te paNa te A zrI jinazAsanamAM pAMDitAne pramANa nathI. AthI viSamizrita dUdhanI jema (tevI sAmAcArIne) trividha trividha vajra vI. 54NA TIkAtha--pUrvokta gAthAmAM jaNAvela lakSaNathI rahita sAmAcArI suMdara nAmavALI hAya tA paNa svIkAravI nahi. zA mATe svIkAravI nahi ? te kahe che ke-zrI jinazAsanane viSe tevI sAmAcArI pa MDitAne pramANa thatI nathI.' teA pachI zuM karavuM ? te badala uttarAddha'thI jaNAve che ke--tevI Agamaviruddha sAmAcArIne viSamizrita dUdhanI jema mana-vacana ane kAyAthI karavA-karAvavA ane anumeADhavA vaDe ( 'varjhayet yathAmaSitAvi nAmamAtreLAgamijalAmAcIti, atra phrennitlangvA e pramANe surata-zrI jainAnandapustakAlaya, hastalikhita
Page #113
--------------------------------------------------------------------------
________________ 70 ] tattvataraMgiNI prathA anuvAda tattvataraMgiNI na. 2225 pAnuM 11 paMkti 10 mAM jaNAvela pATha mujaba ) vavI. jema ke-AgamathI viruddha hovA chatAM nAmamAtrathI Agamika sAmAcArI' kahevAya che. ahiM keTalAka sabhyA amene ema preraNA kare che ke-A mAkhata ApaNe e khAnagImAM vicArIe ke-'gacchAMtarIya sAmAcArI paNa jo AgamathI aviruddha heAya te pramANa che.' ema vyavasthApana kare sate ApaNu bannene (khIjI bIjI hastalikhitapratasthita 'lakSmata' pATha mujaba ) sammata sAmAcArInA Azraya karanAra kAIpaNa dUSita na thAya.' tene kahe che ke 7=ema bane nahi, dUSita thAya ja.' teA pachI zuM-apaCtithie pauSadhArdika anuSThAnanA niSedha karanAra puruSanI AcarelI sAmAcArI icchavA yeAgya nathI ?" teA kahe che ke-te sAmAcArI icchavA ceAgya nathI ja.' te sAmAcAro kayA kAraNe icchavA yogya nathI ? tA kahe che ke-auSTikamatanI sAmAcArInI jema te sAmAcArI agItApuruSe AcarelI hAvAne lIdhe sAvadya hAvAthI pravacananA upaghAta karanArISTha che.' vaLI jo-te sAmAcArI ja amArA abhiprAyanA viSaya che' ema jo kahetA heA te-te sAmAcArInuM tA-pravacanamAM jaNAvela anA apalApa ane nahiM jaNAvelA arthanA pralApa karatI heAvA vaDe karIne'--tevApaNuM prakaTa ja che. ane te yathAsthAne kAMika A ja prakaraNane viSe carceluM che, tema ja 'strApajJamatakozikasahaakiraNa' granthanI TIkAmAM vistArathI carcIzuM. jo te sAmAcArI pravacanepaghAtinI che te! amArA AcAryoe AMcalika vagere sAmAcArIne jema niSedha karyAM che tema tenA paNa niSedha kema na karyAM. ?" ema na kahevuM. kAraNa ke-pUrvAcAryoe te sAmAcArIne pravacanepaghAtinI lekhavAnI apekSAe mahAt nibaMdha lakhavA vaDe te sAmAcArIne niSedha karela che. gurutattvapradIpa-apara nAma utrakadakuddAla graMthakAre te graMthanA prathama vizrAmamAM kahyuM che ke-"duSamAkAlanA bhramathI atyaMta bhramita cittavALA A pAMca utsUtra prarUpake peAtAnA karma vaDe pravacana bAhya thaelA che. 515 te pAMceya pakSA A pramANe-(1) sa. 1159mAM pUrNi mAgaccha, (2) sa. 1204 mAM kharataragaccha (3) sa. 1214mAM acalagaccha, (4) sa. 1236mAM sAddhapUnamIyAgaccha ane (5) sa. 1250mAM (agnapUrIyaka ane tadmapUrIyaka e) e matavALA traNa thAinA mata 74. A pramANe (saM. 1992mAM nIkaLela navA tithimatane zataza: sabala pramANeA raju karavApUrvaka nirmULa TharAvanAra zrI jainadharma prabhAvaka samAja ' amadAvAde saM. 2001mAM prasiddha karela 'patithinirNaya' nAmanA mahAgraMthamAMnA Adya pariziSTanA khIjA pejanI 26mI patigata lakhANa mujaba ) pAte devasUragacchanA hAvA tarIke kabUlIne paNa devasUragacchanI pote ane peAtAnA viDelAe AcarelI avicchinna sAmAcArIne utthApanArA nirAdhAra tithimata phUTa pracAra vaDe tapAgacchanA meATA nAme gAnAra navAvanI kahevAtI sAmAcArI paNa agItA puruSe AcarelI hAvAne lIdhe sAvadya hAvAthI pravacanepadhAtinI che. ane tethI ja saM. 2014nA vaizAkha mAse rAjanagaramAM thayelA munisa MmelanamAM ekatrita thayelA 35 samudAye te matanA sakhata anAdararUpe zrI devasUratapAgacchanI ja avicchinna prAcIna AcaraNAne sarvAnumate karelA TharAva dvArA zuddha tarIke jaina samAjamAM satra jAhera karI dIdhI hatI.
Page #114
--------------------------------------------------------------------------
________________ gAthA 47 mI [ 7 nIkaLe. dArA e pAMceya kupAkSikene viSe anavasthita usUtrarUpa yathAskaMdapaNuM nathI; tethI avasthita utsavarUpa nihApaNuM ghaTe che. pAvA" tathA te graMthanA pAMcamA vizrAmamAM paNa kahyuM che ke-"(auSTrika hovA chatAM) nAme kharatara kahevaDAvanArAoe zrutAdimAM mAkalpa kahela dekhatA hovA chatAM jANe aMdha hoya tema mAsaka5 bucchinna thayela che ema prarUpela che, aho usUtranI sAhasikatA! mA jeo, nArIo jANe jinarAjanI zatru na hoya, tema nArIone jinapUjAne niSedha kare che! teone prabhu pUjAnA aMtarAyanuM phala kahevAne (ame samartha nathI) prabhu samartha che. mArA" tathA te graMthane sAtamA vizrAmamAM paNa-"paoNrNamika ane auSTrika e banne pravacana bAhya che, sAddha paumika ane aMcala e baMne (paurNamayaka matathI paNa) bAhya che ane tuM tristutika, parNamika ane aMcalathI bAhya thayela che. tethI tAre pUjyamAM pUjA nathI, 1" ItyAdi jaNAvela che. tathA vijJaptitridazataraMgiNamAM zrI somasuMdara (paTTaprabhu zrI munisuMdara) sUrijI mahArAje paNa jaNAvyuM che ke-"(aMcale upadhAna utthApyAM te) AjJAbhaMga ane (kharatare strIne pUjAne niSedha karyo te) aMtarAyane lIdhe thatA anaMta saMsAranA bhaya vagaranA pAzcAtyAe=pachIthI thaelAoe IcchA mujaba sAmAcArIo pravartAvI che nA duSamAkAlanA doSathI pramAdIjanone priya evA upadhAna, pratikrAMtinuM pratikramaNa ane strIpUjAnA niSedhathI sAmAcArIo paNa ghaNuM karIne svaccha de svecchAe nyUna karI che. rA" e pramANe pUrvapuruSoe tevI sAmAcArIne tiraskAra kare sate ApanA tiraskArathI saryuM" ema na kahevuM. kAraNa ke-ziSTa puruSanA te AcAranuM pAlana karavuM te ja kalyANa (kalyANakara) che." evo nyAya hovAthI-tevI sAmAcArIone tiraskAra karanArA AcAryonA ame saMtAnIyAoe (teoe tirasakAra karyo eTale) "saryuM" ema bolavuM paNa azakya che. vaLI amArA pUrvajoe te sAmAcArI tiraskArelI hovA chatAM paNa amArA vaDe te sAmAcArInA tiraskAranI AvazyakatA che. kAraNa ke-te pUrvAcAryoe je utsavane lIdhe te sAmAcArIne tiraskAra karela che te ja usUtranI apekSAe hAlamAM ghaNAM usUtronI AnupUrvI vaDe vRddhi thaelI jaNAya che. - (ahiM vAdI kahe che ke-te vAtamAM khAtrI zuM?" te badala jaNAve che ke-) AnupUrva vaDe vRddhi te-te matamAM utpanna thaelA prAcIna AcAryoe racelA prakaraNene viSe je pravacana viruddha artho che te arthomAMnA paNa keTalAka arthone te gacchanA pachInA AcAryoe racelA prakaraNane viSe guMthelA hovAthI ane ekabIjAnA prakaraNamAM paNa paraspara viruddhatA hovAthI-sArI rIte ghaTe ja cheeghaTAvI zakAya tema che ja. ane te A pramANe "pravacanamAM kahelA 1- IryAvahI paDikkamavApUrvaka sAmAyika levAnuM, 2-sAdhu-sAdhvIne sAthe vihAra ane 3-parvatithi sivAyanI tithi sahita aniyata pauSadhapavAsa tema ja atithisaMvibhAga Adine-te matapravartakanA najIkanA kALamAM thaelA te gacchanA AcArya
Page #115
--------------------------------------------------------------------------
________________ 72 ] tattvataraMgiNa graMthane anuvAda (jinavallabhe racelA pauSadhavidhiprakaraNa Adine viSe-niSedha dekhAtuM nathI ane (kharatarIya) taraNi (tarUNa) pratye racelA bAlAvabodha tathA bAlamalApa vageremAM niSedha dekhAya che. tema ja vaLI te pauSadhavidhi prakaraNamAM ja "caturdazI sivAya pAkSika ane cAturmAsika pratikamaNane niSedha hovA chatAM vidhiprapAne viSe "caudazanA kSaye pAkSika pratikramaNa terase ane cAturmAsika pratikramaNa pUname ja karavuM ema vibhAga karIne "zramaNa bhagavAna mahAvIre pacAsa divasa gaye sate bAkI sIttera divasa rahyA tyAre varSAvAsa karyo e pramANe siddhAMtanuM rahasya jANanAra huM ja chuM ema pitAne mAnatA thakA azvane zIMgaDA manAvavAnI jema zrAvaNamAse paNa paryuSaNanI vyavasthAne sthApatAM te doDha catura kema na gaNAya? ane (kharatarIya) taraNi (tarUNa) prabhanI vacanacAturI te amArI vANIne viSaya thavAne paNa lAyaka nathI. kema nathI? te ke-" (AThama-caudaza-pUnama ane amAsa e cAra) parvatithi sivAyanI tithiomAM pauSadha Adine niSedha karavAmAM tatpara evA je mahAnubhAve "bhA. zu. ethe pauSadha kema kare che?" ema pUchanArane samAdhAna ApavuM muzkela hevAnA bhayathI zrI sUyagaDAMga sUtramAMnA A 'rAtamuhuNimALInuM sUtralezane pitAnI buddhithI paryuSaNa parvanI aMtargata hevA tarIke varNavavAne mATe (pravacanaparIkSA vizrAma 4 pR. 358mAM jaNAvyA mujaba-gfmAku = rikRSNa itulasaNipu ne artha, jUnANu ja tivRSi jatunarartharrtithi' ema manasvIpaNe lakhIne ) "zrI sUyagaDAMga sUtranI TIkAmAM e pramANe kahyuM che e jUThe Aropa mUkavA pUrvaka zrI sUyagaDAMga sUtranI TIkAne paNa kalaMkita karI che!" e pramANe sAmAyika ane pauSadhAdi vidhimAM traNa navakAra pUrvaka traNa vakhata sAmAyika pauSadhAdi daMDaka uccaravAnuM tathA zrAvaka-zrAvikAne be ja dravyathI AyaMbila karavAnuM e vagere paNa (kharataranAM) prAcIna prakaraNamAM jaNAvyuM nahi hovA chatAM Adhunika prakaraNamAM goThavI devAyuM che ! A jANIne amane-prAcIna prakaraNe (te tamAre) pramANa tarIke svIkArya bane che? ema na kahevuM kAraNa ke-te prAcIna prakaraNamAM paNa keTaluMka Agama bAhya hevAne lIdhe viSamizrita dUdhanI jema asvIkArya paNuM hevAthI (temanAM te te prAcIna prakaraNanuM paNa) apramANapaNuM che. tenuM Agama bAhyatva e che ke-rAtrine pauSadha lenArAone savAra sudhI pauSadhanI sAthe raheluM sAmAyika hovA chatAM paNa rAtrinA chelA pahore sAmAyika levA pUrvaka svAdhyAya-pratikramaNa vagere vidhi kahela che!" ane te vidhi ayukta cheH kAraNa kekAra paNa jhuvAmi' e sAmAyika sUtrathI viruddha che. e pramANe te matanI sAmAcArImAM beThelAM bIjA paNa prakaraNa, keI sthale ghaNuM dUSaNothI dUSita che ane kaI sthaLe alapa ane aprasiddha dene piSanArAM che ema jANavuM. have zAstrakArane matAMtarIya kahe che ke "tame "pravacanamAM IryAvahI karavA pUrvaka sAmayika levAnuM, sAdhu-sAdhvIoe sAthe vihAra' ItyAdi je kahI gayA che temAM jema prabhAvatI
Page #116
--------------------------------------------------------------------------
________________ gAthA 47 mI [ 73 Adi strIoe karelI zrI jinarAjanI pUjAnI vAta zrI uttarAdhyayana Adi pravacaneAkta hAvAthI ane pravacanamAM koIpaNa sthale strIpUjAneA niSedha nahi hAvAthI zrI apUjAnA aMtarAya karanAra ( strIne mATe arhapUjAnA niSedha karanAra) mahApAtakI che, tema sAdhusAdhvIoe sAthe vihAra karavAnA niSedha paNa zrI sthAnAMgasUtra vagerenA vireAdhI hAvAthI te niSedha karanAra paNa tevA ja che ema te amene paNa saMmata che; paraMtu tame je-- IryAvahI karavA pUrvaka sAmAyika karavAnu kahyuM te te paraMparAthI ja jaNAya che, chatAM tene tame je pravacaneAkta lekhAvyuM che te ayukta che." ema ja kahetA haiA teA ema nathI. kAraNa ke--hai gautama ! IriyAvahiA karyAM sivAya caityavaMdana sajhAya-dhyAna vagere kAMI paNa karavu kalpe nahi.' e pramANe zrI mahAnizItha sUtranAM vacanathI temaja IrSyApathapratikramaNa karyAM sivAya khIjuM kAMI paNa na karavuM, kAraNake-azuddhatAnA doSa che.' e pramANe zrI hAri bhadrIya dazavaikAlikavRttinAM vacanathI (ame je-IryAvahI karIne sAmAyika karavuM" ema je kahyuM che te paNa paraMparAthI ja che, ema nahi; paraMtu) pravacaneAkta ja che. vaLI-- * zrI mahAnizIthasUtramAM (prathama IriyAvahIvALuM te vacana ) sava kAryane AzrayIne sAmAnyapaNe kahyuM che.' ema na kahevuM. kAraNake-zrI mahAnizIthasUtranAM te vacanamAM rahelA kArya mAtravAcaka 'vittivRtti' e sAmAnya zabdanA vizeSaNusvarUpa evA 'caityavaMdana-svAdhyAya vagere' e pada vaDe- IriyAvahI karyA vinA na thaI zake tevA kAmAtrane kahenArA kAyavizeSane ja ' grahaNa karavAnuM che: e athI=kahevA vaDe 'namukkAreLa nadannA'-namaskAra karavA vaDe jaghanya caityava'nA ' eTale- 'namastumAMM' ityAdi alpakAlIna caityavaMdana-svAdhyAyadhyAna vageremAM prathama IryAvahI nahi dekhavAthI paNa doSa nathIH kAraNake--tevAM alpakAlIna dha kAryo, IrSyAvahI paDikamyA vinA nahi thanArA dharmakAryonI bahAranAM che. anyathA IrSyAvahInI paNa iryAvahI karavAnI apekSA levAthI anavasthAdoSa lAge. ahiM " tevA dharmAMkAryAMnuMpaNa prathama iryAvahI sUcaka kAryothI bahAra gaNAvavA vaDe sarakhApaNuM svIkArIne paNa ( pachI iriyAvahI karavAnuM) rAkheA ane sAmAyikamAM te abhiprAyathI atyayahALa=pachI iriyAvaDiyA karavI, evA keAI vizeSa samajo." ema na kahevuM. kAraNake-tema samajavAmAM pote ArUDha thayela zAkhAne bhAMgavA rUpa nyAya utaravAnA prasaMga AvavA rUpa vyAghAta che, ane te A pramANeH-- iriAvahI karyAM vinA kAryaM na thAya, e artha uparathI iryAvahInuM sAmAyika rUpa kAryoMmAM kAraNapaNuM hAvAthI iryAvahI e sAmAyikanuM kAraNa che ema atha thayA, ane tethI irSyAvahI sahitapaNuM e ja iryAvahI vinA na thavApaNu =iryAvahInuM sAmAyikanI pUrve thavApaNu e sAmAnya svarUpa siddha thayuM. (dhairyAvahI sivAya sAmAyika nahi e niyama thayA. ) ane tema niyama thaye sate sAmAnyane sparSyA vinAnA vizeSa na heAyajyAM jyAM sAmAnya che tyAM tyAM vizeSa che. ' evA nyAya hAvAthI sAmAyika paNa sAmAnya svarUpane nahi cheDatuM 10
Page #117
--------------------------------------------------------------------------
________________ w 74 ] tatvataraMgiNa graMtho anuvAda thayuM ja vizeSane bhajavAvALuM che ema tamAre kahevuM. jema ke-"zrI ThAkuMgasUtra vageremAM "caturdazI-aSTamI amAvAsyA-pUrNimAne viSe" e sUtralezanI vyAkhyA karatA AcArya mahArAje sAmAnyapaNe grahaNa karela pUnama-amAvAsyAne paNa zrI sUyagaDAMga sUtranI vyAkhyA karanAre svarUpa nahi choDavA vaDe ja- mAsInI traNa pUname ane mahAkalyANakatithi tarIke prasiddha evI amAvAsyA" e pramANe vizeSathI grahaNa karela che." A prakArane vizeSa te sAmAyikane viSe viparyaya vaDe eTale ke sAmAyika lIdhA pachI IryAvahI karavA vaDe (IriyAvahiyA karyA sivAya sAmAyika levAya ja nahi, e sAmAyikanuM) svarUpa tyAgI dIdhA sivAya kahevAne zaktimAna nathI. Ama chatAM paNa je abhinivezathI (prathama sAmAyika ane pachI IriyAvahiyArUpa) vyatyayane vizeSa kahetA rahIne te vizeSanuM avazya svIkAra karavApaNuM (cAlu ja rAkhavuM) hoya te sAmAyika levAmAM "sAmAyikanI pahelAM ane pachI" e pramANe be IryAvahI karavA rUpa vizeSa balavAthI tenuM maheThuM zuM vAMkuM thAya che? ema (tAre) tene (kharatarane) jaNAvavuM. (khAnagImAM beThelA te mitrane zAstrakAra kahe che ke-) je tuM-"ema jaNAvatAM te vaLI te kadAca-sAmAyikarUpa je kArya che tene IryAvahI vinA na thanArA kAryothI bahAra ja rahevA dyo." ema kahe che tene ze khulAso jaNAva?" ema kahe, te tAre tene ema kahevuM ke- he kharatara! e vAta atyaMta asaMgata che. kAraNake-sAmAyika lIdhA pachI IryAvahI karavAnuM keI kAraNa nahi hovAthI pANIne lapaDAka mAravAnI jema nirarthaka prayAsa rUpa Apatti che." vaLI pachI karAtI IryAvahI, sAmAyikanI kriyA hovAthI nirarthaka prayAsa rUpa nathI" ema na kahevuM, kAraNa ke-"ema kahevAmAM tamAre pauSadha saMbaMdhI sAmAyikamAM paNa (sAmAcika uccaryA pachI) IryAvahI karavAno prasaMga AvazeH" ema paNa na kahevuM ke sAmAyikakriyA eTale pauSadha sivAyanI ekalA sAmAyikanI kriyA hevAthI temAM (pachI IriyAvahiyA karavAmAM) deSa nathI. kAraNake-pauSadhanA sAmAyikamAM pachI IryAvahI na karavI ane chUTA sAmAyikamAM pachI IryAvahI karavI e pramANe jaNAvanAra pramANane abhAva hovAthI ardha jaratIyanyAyane prasaMga Avaze, ane sAmAyikanI kriyAne karatAM ja IryAvahI karavAno prasaMga AvazeH ema na kahevuM ke-"sAmAyikanI kriyAnI vacce te IryAvahI karatAM tamee Apela e bIje hetu ISTApatti ja che." kAraNa ke-"Agamane viSe kyAMya paNa-"sAmAyikanI kiyAnI vacce iryAvahI paDikame ke sAmAyikanI kriyA karatAM IryAvahI paDikame" ItyAdi ullekhathI jovAmAM AvatuM nathI. ane zrI mahAnizItha sUtrane viSe ethI ulaTuM (prathama iryAvahI paDikkame, ema) jovAmAM Ave che, tethI adaSTane pralApa ane daSTane apalApa karavAne prasaMga Avaze. vaLI (sAmAyika lIdhA pachI IriyAvahiyA kare temAM te) te IryAvahInuM paNa
Page #118
--------------------------------------------------------------------------
________________ gAthA 47mI [ 75 == ====== === === sAmAyikanI kriyApaNuM hevAthI sAmAyikanuM IryAvahI vinA na thavApaNuM ja siddha thAya che, ane tema nakkI thaye sate "prathama IryAvahI karyA vinA sAmAyika thAya" ema kahevAmAM (belate jAya ane) "huM mauna chuM" ItyAdinI jema tane ja vyAghAta che, ane "sAmAyika karIne iryAvahI kare" e vAta keInAya rakSaNa vagaranA evA tAre nirAzrayatArUpa Apatti che. "ahaMnI pUjA karIne sAdhuone atithisaMvibhAga karIne vidhipUrvaka jame." ema jaNAve sate bhejanakriyA paNa ahaMtapUjAnI aMdara AvI zakatI ja nathI, ema pite ja kema vicArate nathI? vaLI iryAvahInuM sAmAyikamAM sAmAyikanuM kriyApaNuM hoya te bAkInI bIjI (pauSadhapratikramaNadi) kriyAomAM paNa te IryAvahIne te te kriyApaNAne prasaMga che, ane e pramANe svIkAre sate "sAmAnya vacanamAM je prasiddha=vyavahAramAM rUDha hoya tene anusaravuM." e nyAyathI pauSadha vagerenI kriyAomAM IryAvahInuM pauSadha vagerenI kriyApaNuM manAye sate paNa "AdimAM ja IryAvahI hoya' e pramANe sarva janaprasiddha che te ja sakala sAmayikanI kriyAne jaNAvanArA (cUrNi tathA Avazyaka sUtramAMnA 'rAmAyaM jhaLa-vA' e pAThagata) "kRtvA pratyayavALA pragathI eTale ke- sAmAgha ravA? eTalA pAThamAtrathI" sAmAnya vacanamAM anusaravuM rahe che. lekamAM paNa "A mANasa sarvAlaMkAra vibhUSita che" e pramANenAM sAmAnya vacanamAM alaMkAranuM pathArA-mugaTa mugaTanAM sthAne, hAra hAranAM sthAne ItyAdi prasiddha vyavahArane ja anusaravAnuM jovAya che. je e rIte prasiddha vyavahArane anusaravAmAM na Ave te paga, udara, chAtI, Deka, kammara vagerenAM AbharaNene puruSa vizeSane AzrayIne je prasiddha vyavahAra che tenuM ullaMghana karavAmAM "paganAM AbharaNa mojaDI vagerene mastake ane mastaka vagerenAM AbharaNa mugaTa Adine paga vageremAM" ema viparIta paNe sthApavAthI bAlakathI mAMDIne strIe parvatanA sarva kaI jone hAMsInuM pAtra banavAne prasaMga Avaze. vaLI te kharatara mane (gacchatarIya mitrane) mitrabhAve pUche che ke "cUrNimAM "jA ribAdazAha limi" ema kahela che te, "pachInI IriyAvahiyA zuM nimitte karavAnI che?" tyAre tene zuM kahevuM?" (tene uttara zAstrakAra Ape che ke-) je ema hoya te te ThIka che. (tevuM pUchanArane kahevuM ke-) te IriyAvahI, cAlu kAryamAM vacce karavA paDela bIjA kAryane mATe che, ane te kArya samyam buddhi rUpI dhanavaMtene zrI AvazyakacUrNimAM ja "hathelImAM paDela AmaLAnI jema" pratyakSa che ema jANavuM, ane te pachI iryAvacanane sAmAyika saMbaMdhInuM mAnavAmAM " -vA'mAMnA "kRtvA pratyayavALA pravegane saMbhava ja nathI, ema vadhArAmAM jANavuM. A "katvA" pratyayAnta pragavALA kathanathI "mahAnizIthamAM (pahelAM IryAvahI sUcaka che) utsarga kahela che te utsarga, apavAdathI te niSkAraNa nakAme paNa thaze." evI adhama zaMkA paNa dUra karI.
Page #119
--------------------------------------------------------------------------
________________ 76 ] tatvataraMgiNI graMthane anuvAda "he gautama! IryAvahI paDikamyA vinA cityavaMdana-svAdhyAya-dhyAna Adi kAMIpaNa karavuM kape nahi" e prakAranA vyatireka ( mAre ramavo e nyAyanA) vAkyathI (iriyAvahiyA pUrvaka sAmAyika lIdhA bAda derAsare javAnuM thaye sate caityavaMdana karavAnuM hAyavAcanA letI vakhate guruvaMdana karavAnuM heya-svAdhyAyAdi bIjuM je kAMI anuSThAna karavAnuM hoya te anuSThAna saMbaMdhInI) "IryAvahI karIne ja caityavaMdana-svAdhyAya-dhyAnAdika karavuM kalpa." e anvayadvArA samajanArA buddhimAnene tevI zaMkAne saMbhava nathI. "kevalajJAna thayuM na hoya te puruSa ke strI vagere kaI paNa kSamahelamAM ArUDha thavAne zaktimAna nathI." e prakAranA vAkyathI keIpaNa saMdehavALe dekhAto nathI, tenI jema "vilaMta vividizA nalitti vi phubaru e vAkyamAM niSedha vAcaka je be "nakAra che, te be "nakAranA vizeSaNavALA-"kiMcita" zabda, "evI kAra ane "api"kAra vagere niSedhaka zabdonuM paNa nirarthakapaNuM thaI jAya. vaLI utsagane parihAra, hetuvALe cheHutsargane parihAra paNa te kaI hetu hoya te thaI zake che." e nyAyathI (hetu vinA zrImahAnizIthamAMnA te utsargavacanane parihAra thaI zake nahi.) je koI paNa anuSThAnamAM niyame iryA pratikAMti jaNAvI hoya tyAM te sarva anuSThAnanI zarUAtamAM ja IryAvahI nizcayarUpe dIThI che. vaLI-sAmAyika che te amuka hetuthI bIjI rIte vyatyayathI karAya" ema tamAre bolavuM azakya hevAthI sAmAyikamAM paNa IryAvahI zaruAtamAM ja karavI, ema pUravAra thayuM. vaLI (ubhA ubhA kriyA karavAnI hoya te beThA beThA kare ema bane; paNa) kriyAnA vyatyaye karIne=AgaLanI kriyA pAchaLa ane pAchaLanI kriyA AgaLa karavAthI te utsarga ane apavAda paNa na bane pratikamaNAdi kiyAne paNa kyAreka vyatyaya kalpavAnuM bane te sarva paNa kriyAone Agamakta maryAdA vagaranI lekhAvavAne prasaMga Ave. (mATe ema kriyAnA vyatyayathI nahi;) paraMtu saddabhAva ane asabhAvathI ja utsarga ane apavAda e banne bane, e pramANenuM rahasya jANavuM. (matalaba ke kiyA ho athavA na ho, ke-caudazane upavAsa kare athavA na kare tema bane paNa vyatyaya na thAya pakUkhInuM caityavaMdana, pakkhI pratikamaNa pachI karavuM" ema na bane.) have zAstrakArane khAnagImAM beThela anyagacchIya kahe che ke-"Avazyaka cUrNimAMnAzrAvaka, addhimAna ane RddhihIna ema be prakAre hoya temAM je addhihIna hoya te caitya athavA sAdhu pAse athavA ghare athavA pauSadhazAlAe e cAra sthAne niyamA kare, temAM jyAre sAdhu pAse kare temAM ze vidhi che ? te kahe che ke-je paraMparAe keIne bhaya na hoya, keInI sAthe vivAdaHjhaghaDo na hoya, keIne devAdAra hoya ane tethI leNadAra AvIne hAtha pakaDIne kheMcAkheMca na kare, ke-jethI sAmAyika bhAMge nahi ane (pote). AdarelA kAryanI pahela karavAnuM choDI de, ke-jethI pAchala pite karelA kAryanI paraMparA na cAle,
Page #120
--------------------------------------------------------------------------
________________ gAthA ka7 mI [ 77 e vagere kAMI jovuM rahe nahi. agni paNa jyAre anya gRha uddIpana kare tyAre-te pachI uddIpana kare, gharethI gAye paNa pahelI cAravA choDe nahi, haLa paNa paheluM calAve nahi. ane je vyavasAya na karato hoya tyAre ghare ja sAmAyika karIne, jIvavinAzanA kAryothI mukta thaIne sacitta dravyathI rahita thaye thake (sAdhu pAse) jAya. e pramANe sAdhunI jema pAMca samiti ane traNa gupti sAcavavA pUrvaka IryAmAM upaga rAkha thake, sAdhubhASAe karIne sAvadhane pariharate, eSaNAmAM kASTa ke kAMkarAne yAcIna-paDilehaNa karIne-pramAIne, e pramANe te te vastu grahaNa karavAmAM ane mUkavAmAM vartIne leSma baLakhe pheke nahi athavA pUjI pramAIne bhUmi para pheMke, athavA beTho hoya tyAM guptine nirodha kare e vidhithI jaIne sAdhuone trividhe namaskAra karIne pachI sAdhunI sAkSIe "#tfma maMte ! sAmAjiM0 suvirda sividef thAvat rASTra paryuSaifma karIne je cityAdi hoya te te cityAdine pahelAM vaMdana kare. sAdhunA pAsethI caravaLo athavA Asana mAge. je ghare kare te tene aupagrahika caravaLe hoya che, te na hoya te vastranA cheDAthI (uThatI besatI vakhate pUjavA-pramAvAnuM rAkhe.) pachI IvahI paDikame. pachI (AvatAM lAgyA hoya te denI) guru pAse AlocanA karIne AcArya Adi gurune yathAparyAye vaMdana kare. pharI paNa gurune vAMdIne-bhUmi pramAjIne beThe thake gurune artha pUche athavA bhaNe." e pramANenA daskRtinuM zaraNu laIne (pahelAM karavAne badale) pachI IryAvahiyA kare tene kevI rIte tiraskAra kare ?" tene zAstrakAra kahe che ke-ema je kahetA he te-"vidvAne samajI zake tevA tiraskArano prakAra pahelAM ja kahI gayA chIe, paraMtu "(1) ghare karela sAmAyikavALAne sAdhunI sAkSIe sAmAyikanuM grahaNa che, (2) ane sAdhunI sAkSIe sAmAyika karanArane cityavaMdana, IryAvahI paDikAmyA vinA kema zuddha thAya? (3) "ghare ja sAmAyika karIne e pramANenA javA pratyayAta pragathI samasta paNa sAmAyikavidhi sUcavyo che ke nahi? (4) IryAvahI paDikamavI te sAmAyikanuM kAraNa che ke kArya?" ItyAdi vicAramAM je aMdha ane badhira hoya che te upekSA vaDe ja tiraskArya che. te kAraNathI-skUlabuddhivALAnI sAthe vivAdanuM anucita paNuM che. (arthAt tevAonI upekSA karavI e ja tenA tiraskArane prakAra che.) Ama chatAM-e pramANe upekSA karavA chatAM te ati Agraha kare kahA kahe" ema kahyA ja kare te javAbamAM sAmAyika ane te uchA 0i e banne vacce paDele cityavaMdanane pATha ja . te mUrkhanI mukhamudrA-mhoM baMdha karanAra jANave." ema javAba ApavA chatAM paNa je kharatara, (sAmAyika ane pachInI te IryAvahInI vAtanI vacamAM paDele te) caityanamaskRtine pATha joIne "je pAThanuM zaraNa lIdhuM te pAThathI ja bhaya pedA thayo" ema vicArIne "nyAyamAM ja tatpara buddhi che jenI e rAjA, cenuM zaraNu banavAne gya nathI." ema nahi jANate thake cUrNine tajIne tenI vRttinuM zaraNa kare che te vRtti, cUrNi sAthe visaMvAdavALI nahi hevAthI te vRtti vaDe paNa te
Page #121
--------------------------------------------------------------------------
________________ 78 ]. tatvataraMgiNa graMthane anuvAda kharatara tirakArya ja bane che. cityanamaskAra adhyAhAra levAnuM che, tethI TIkAno cUrNi sAthe visaMvAda nathI. vaLI "bIje sthale kaheluM hoya te bIje sthale adhyAhAra tarIke levuM nathI" ema na kahevuM. kAraNake-muhapati, paDilehaNa vagere cUrNimAM jaNAvela nathI tethI je tu te badhuM adhyAhAra nahi le te tane atyaMta AkuLa-vyAkula banI javAne prasaMga Avaze. vaLI (teo cUrNi-cUrNi kare che paNa) cUrNi vageremAM kahela samAcArIthI paNa (cUNi mAM kahele saghaLo vidhi te karatA nathI tethI) parAkSukha hovAthI mULathI ja tiraskArane che. | (khAnagImAM beThelA anyagacchIyane zAstrakAra kahe che ke-) "ghare ja sAmAyika karIne sAdhunI jema sAdhu pAse AvIne-sAdhune namaskAra karIne-sAdhu sAkSIe yAvat "tApUna jIrthariNe e pramANene uccAra karavA pUrvaka sAmAyika karIne-caityane namaskAra karIne-IryAvahI paDikkamane-mArgamAM lAgelA deze AlecIne-AcAryAdine vaMdana karIne bese-pUche ane bhaNe," e prakAranA zAstroktavidhi vaDe kharatara ke bIje kaI paNa sAmAyika karate jovAmAM AvatuM nathI. te temAM ApaNa bane paNa e deSa kema na lAge ? evI zaMkA na karavIH kAraNake ApaNe "ame cUrNi vageremAM kahelI sAmAcArIne AzrayIne pravartIe chIe," ema kahetA nathI, paraMtu"cUrNi vageree kahelI sAmAcArI rUpe pRthvIne jeNe Azraya karela che tevA samudAyarUpa dezanA nAyaka=AcAryarUpI rAjAnI AjJAnuM pAlana karanArAonuM kalyANa che; paNa cUrNi vageremAM kahelI sAmAcArI, "cUrNimAM kahela che te mujaba kare" ema kahevAmAM Ave che te AjJA jhIle te keI hAlamAM Aya nathI. temaja tevI AjJA kare te kaI AjJApaka paNa nathI, tethI (te cUrNigata sAmAcArI) ujajaDabhUmi jevI ja jevAmAM Ave che." (ema kahIe chIe.) te durAtmA te-"cUrNi vageremAM kahela sAmAcArI mujaba huM pravarte chuM" ema kahIne paNa tenAthI sarvathA nivarsa che ! ethI tenuM ja cUrNi vagerenI AjJAthI paramukhapaNuM che, bIjAnuM nahi ema jANavuM A spaSTIkaraNathI "e sAmAcArIne Azraya ApaNe kema karatA nathI?" e zaMkA dUra karI. bahuparicita, svajanavarga, surAjAthI yukta, sArI vADa-kilAvALA ane paraMparAthI Avela gharavALA dezane choDIne nijana bhUmipradezamAM caura sivAya kaI paNa rahevAne Ie nahi. A spaSTIkaraNa vaDe-tapAgacchIya AcAryazrI devendrasUrIzvarajI mahArAje racela svapajJa zrAddhadinakRtya ane dharmaratnaprakaraNanA racayitA (vAdivetAla zrI zAMtisUrIzvarajI) AcArya mahArAje potAnA graMthamAM pate cUrNi mujaba karatA nathI chatAM paNa cUrNimAM kahela sAmAcArI kema jaNAvI?" e prakAranI zaMkA paNa dUra karI. kAraNake"pranthakartA, jenuM jevuM sthAna hoya tyAM tevA sthAnane anukULa prayoga kare, e nyAya hovAthI AcaratA hoya ke na AcaratA hoya tenI sthanA karavAmAM bAdhA che ja nahi. lokamAM paNa kAvya vageremAM pate rahetA hoya te ja bhUminuM varNana kare" evuM che ja nahiH athavA
Page #122
--------------------------------------------------------------------------
________________ gAthA 47 mI [ se lekhakane-teNe lakhyuM hoya te pramANe AcaranAra tarIke samajavA nahi. ukezagacchIya AcArya zrI sUrijIe racela zrI navapada prakaraNanI TIkA karanAra temanA zrI jinacaMdra nAmanA ziSya, te TIkAmAM pAte cUrNi mujaba AcaraNa karatA nahi heAvA chatAM paNa cUrNikAre lakhelI ja sAmAcArI lakhI che. e pramANe zrI abhayadevasUrijI mahArAje racelI zrI haribhadrasUrijI mahArAja kRta paMcAzikAnI TIkAmAM paNa jANavuM. vaLI zrI haribhadrasUrijI kRta (te) paMcAzikAnI TIkA karanAra zrI abhayadevasUrijI mahArAje AvazyakagRhavRttine ja anusaravuM rahe cheH kAraNake-zrI paMcAzikAsUtra ane Ava zyakagRhavrutti, te baMnenA kanheM zrI haribhadrasUrijI mahArAja hAvAthI te baMne graMthanuM eka kartRtva che. TIkAnuM upAdeyapaNuM sUtrakAranA abhiprAye ja karI hAya teA che. ema na karI hAya te pUrvAparanA virodhanA prasaMga Ave ane e pramANe ( kahevAmAM)* zrI haribhadrasUrijI mahArAja, cUrNimAM jaNAvela sAmAcArInA pravarttaka Tharaze' ema zaMkA na karavI. kAraNake * zrI haribhadrasUrijImanA kALe cUrNimAM kahelI sAmAcArI (pAlanamAM) hatI ane amuka kAlathI viccheda gaI,' ema prakaraNa-TIkA vageremAM kaheluM kayAMya paNa jovAmAM AvatuM nathI. zrI devendrasUrijI mahArAja vagerenI jema zrI haribhadrasUrijI mahArAjanI paNa mAtra lakhavA pUratI ja pravRtti saMbhave che. zrI haribhadrasUrijI mahArAja je vidhi karatA hatA te vidhi tA zrI sudharmAsvAmIthI avicchinna para parAgata likhita samAcArIthI jANavA. (arthAt teozrIe lakhyuM te pramANe teo karatA hatA ema na samajavuM; paNa pATapara parAgatavidhi pramANe teozrI karatA hatA ema samajavuM.) ane te vidhi A pramANe iryAvahI paDimIne-khamAsamaNuM daI ne * icchA. saMdi. bhagavan ! sAmAyika muhapatti DilehuM ?' ema kahetA muhapatti paDIlehe. te pachI khamAsamaNuM daI ne-' icchA-saDhi-bhagavan ! sAmAyika sadisAhu ?' iccha. pachI khamAsamaNuM daI ne icchAkAreNu sadisaha bhagavan! sAmAyika ThAhu` ?' ema kahIne eka navakAra gaNavA pUrvaka sAmAyika daMDaka uccare, te A pramANe:- karemi bhaMte! sAmAIa sAvaja joga paccakkhAmi jAva niyama pajuvAsAmi. ityAdi ' te pachI khamAsamaNu daI ne sAmAnyathI, 'besaNuM sadisAhuM' kahe. temAM vizeSathI varSARtumAM kASTAsane, Rtubaddha (zeSa) kAle prA u Mchanaka (garamaTukaDA) sahi~sAva. pachI khamAsamaNuM daI ne (icchA0 saMdi la. ) ' besaNuM DAha: 'tyAra pachI khamAsamaNuM daI ne (i. sa. bha. ) * sajjhAya sa`disAva uM ? ' pachI khamAsamaNuM daI ne (i. sa. bha. ) * sajhAya kara` ? ' ema kahIne traNa navakAra bhaNe. tyAra pachI jaghanyathI paNa be ghaDI sudhI svAdhyAya kare ityAdi." ema na kahevuM ke-'sudharmAsvAmIthI avicchinnavidhi, sUNuM vageremAM kahela che te ja che ane hamaNA kahI gayA te vidhi tA tamArA prAcIna AcAryanI kalpela che: ' kAraNake-- " emAM hamaNAM kahI gayA te vidhinuM kalpitapaNuM mAne sate ane cUrNa vageremAM kahela
Page #123
--------------------------------------------------------------------------
________________ 80 ] tattvatara MgiNI graMthanA anuvAda vidhinuM (Aje paNa graMthamAM teA vidyamAnapaNuM hovA chatAM) hAlamAM koInA paNa vaDe karttavya tarIke vidyamAnapaNuM nahi hAye sate sAmAyikanA vidhinuM vicchedyapaNuM prApta thAya ane ema sAmAyikavidhinA viccheda-nAza thaye sate ubhayasaMdhyAnuM je Avazyaka kRtya (pratikramaNa ) che te paNa viccheda pAmyuM heAta, ane tema banyuM heta te hAla ubhayaTaka je Avazyaka kRtya thaI rahyuM che te kayAMthI heAya ? sAmAyikavidhi sivAya pauSadha vagere ane nahi. tethI pauSadhAdi kriyAone paNa viccheda mAnavA paDe ane kriyAone viccheda mAne sate kriyA nahi karavApaNuM prApta thavAthI zrAvaka-zrAvikA rUpa a tIrthaM viccheda thayuM ema mAnavuM paDe ane tema mAnavuM thaye sate atyaMta ayeAgya thaze." 6 teA pachI kharatarA vaDe karAtA sAmAyikanA vidhi, akha MDita raheA-tenuM khaMDana na kare.' ema na kahevuM. kAraNa ke-kharataro vaDe karAtA sAmAyikavidhinA kha`DananuM zrI mahAnizIthAdisUtranA virAdha vaDe AgamapramANathI siddhapaNuM che : ' te pachI cUrNa vageremAM kahelA sAmAyikavidhi, koInA paNa vaDe karAtA hatA ke nahi ?' ema jo tuM pUchatA hAya te e pramANe pUchIza nahi. kAraNake-tathAprakAranA vicAranuM bahuzrutagamyapaNuM hAvAne lIdhe te amArA vicAranA viSayane cAgya ja nahi hAvAthI e vistArathI saryuM. (anyagacchIyane kahe che ke--A khulAsA pachI) tuM je ema kahe ke-" bahuzrutagamya evI te pUrve kahelI yuktine laIne-svIkArIne prAmANika padAmAM praveza karatA ulaTe mAge rahelA, nAma jevA guNavALAyathA nAmavALA kAI (kharatara) 'pajhjhA phaeNbrivRttiApa paddhimitra-pachI iryAvahI paDikamIne. ' e pada pakaDIne-kharasvare karIne bhUkhanI padAne saMbhaLAvatA pAkAra kare, tene zANA kevI rIte banAvave ?" te te badala pahelAM te tene ja pUchyuM ke huM devAnAMpriya ! mUkha zirAmiNa ! tArA vaDe karAtA sAmAyikavidhi, para'parAgata che ? ke--cUrNimAM kahelA che te che ? jo paraparAgata che, tA te sudha svAmInI paraparAthI Avela che ? ke--tArA matane pravartAvavAvALA puruSathI para parAgata che ? jo 'sudharma svAmIthI paraMparAgata che' ema kahe te te asaMbhavita che. kAraNake-para'parAgata hAvAnI sAkSI ApanArA bIjA gacchamAM karAtA vidhinA (tArA matavALA te samudAyamAM) abhAva che. evA prakAranA viparIta vidhi, para'parAgata gacchamAM koIpaNa sthale jANavAmAM AvatA nathI: bIjA vikalpamAM eTale ke--tArA matanA pravarttaka puruSathI paraMparAgata che' ema kahe teA te khAmatamAM pApI pArzva cadre prakAzela vidhinI jema (tArA te vidhi ) sarvAM gacchavAsIone paNa atyaMta aniSTa hAvAthI tArA peAtAnA sthAnamAM ja zAbhanIya che.' athavA jo bIjA vikalpa mujaba 'tArA sAmAyikavidhi cUrNimAM kahela che te che' ema kahe te pratyakSanA apalApa karatA hAvAthI spaSTa ja aniSTabhASI che. kAraNake--kharatara ke bI kAI te vidhine karatA jovAtA ja nathI, ema pahelAM kahyuM che. Ama chatAM tevA vidhi kare che temAM- AgamavidhI evA paraparAgata vidhine tajIne ane cUrNi vageremAM
Page #124
--------------------------------------------------------------------------
________________ gAthA 47 sI [ 81 kahyA mujaba vidhine na karatAM ' evA te dhvanithI utpanna thaelI prIti e ja mAtra la che jenuM (nahiM ke--varSAlaka-varasAdanA phaLavALA) evA meghanA dhvanine sAMbhaLIne jalathI bharelA kuMbha DhALIne pAMtAne kRtAM mAnanArI ( ane ku MbhanA jaLathI temaja meghanA jaLathI bhraSTa thaelI evI) panihArIne sagI mhena karI. ' kAraNake- 'vA kRmiAvadyiA' evuM AzA mAtra sukhajanaka pada sAMbhaLIne uMcA kAna karanArA ( prAcIna sAmAcArI ane cUrNikathita sAmAcArI e) baMnethI paNa bhraSTa eve tuM pAte ja peAtAne paMDita mAne che. vaLI-'pArimAdvipa padya vaDe ' pAchaLa paNa iyyavahI karavAnuM sthApIza.' evA kharAba AzayavALA tArA matanA pravarttaka AcArya AcarAtI AgamAnusArI evA sudha svAmIthI Avela sAmAyikavidhine navA mata pravartAvavAnI buddhithI tajI dIdhA, * sAmAcika lIdhA pachI IrSyAvahI karavI.' e irSyA paNa prathama jaNAvela yuktithI siddha thaI nahi. eTale tene te zIlanA nAza karyAM ane kAma zAMta thaye nahi e prakAranA nyAya siddha thayA. 6 . ,, d ' have jo- ame AkhA sAmiyakividha, cUrNa vageremAM kahelA karatA nathI; paraMtu iryAvahI pUratA ja vidhi cUrNi` AdimAM kahyA pramANe karIe chIe ane (iryAvahI sivAcanA) bAkInA vidhi (cUrNimAM kahyA mujaba karatA nathI; paraMtu) para parAgata karIe chIe ' ema kharatara kahe teA pUchyuM ke- te iryAvahInA vidhi sivAyanA zUrNimAMnA bAkInA vidhi, satya mAne che ke asatya ? ' jo ' satya che. ' ema kahe teA pachI * cUrNimAMnA (iryA sivAyanA ) te bAkInA vidhine cheDIne temAMnI (cUrNimAMnA) te iryAvidhi sAthe tArA para parAgata vidhinA TukaDAne joDavA vaDe AtmAne kaleza kema pamADe che ?' arthAt Na mAM kahela badhA ja vidhi mujaba pravarttana kema karatA nathI ? keAI mUkha`zimaNuM paNa uttama evA e vajrane ekaikanA be traNa ane aneka vakhata TukaDA karIne eka TukaDA khIjA TukaDAne joDIne pahelAMnA jevuM AkhuM karavAne icchatA nathIH ane cUrNimAMnA paththA riyA sivAyanA bAkInA badhA vidhi jo * asatya che. ' ( AthI ame teneA tyAga karyAM che) ema kahe teA kahevuM ke-tenI jema sROimAMnA te pachA phrennittibAva pADa' paNa tamAre asatya hA. e pramANe paraparAgata evA zeSa vidhi athavA vajjA. kRmine vidhi, 'satya che ke asatya che ?' ema be vikalpathI dUSita karavA. vaLI ' dhairyAvahI paDimavAnI khAbatamAM ( amArU ane kharataranuM) asamAnapaNuM hAvAthI ( kharatarA vaDe) cUrNi"nA Azraya levAya che' ema paNa na kahevuM: kAraNake- irSyAvahI sivAyanA ( kharatare AcarAtA ) bAkInA vidhinuM paNa asamAnapaNuM ja hAvAthI tene cUrNimAM kahelA (sa') vidhinA ja Azraya karavAnA prasaMga Avaze.' e pramANe tene zANA karavA. ( A spaSTIkaraNa sAMbhaLIne gacchAMtarIya pharI pUche che ke- ) * e pramANe zANA karavA chatAM paNa svAbhAvika svabhAva hAvAthI te pharI pAA ulaTA thavA utsAha phare tyAre tene 11
Page #125
--------------------------------------------------------------------------
________________ 82 ] tattvatara giNI graMthanA anuvAda " te dizAthI kevI rIte rokavA ?' ene zAstrakAra kahe che ke-tArU' kahevuM ThIka che. tyAre tene ja A pramANe preraNA karavI ke-he aukTrika ! * iryAvahI karavA pUrNAMka sAmAyika levuM, ' e vAta Agamika che ke anAgamika ?. jo * Agamika che' ema kahe te tene kahevuM ke- " tA pachI te ja pramANe sAmAyika karavAmAM zuM tArA kAna pAkI jAya che ? ke-jethI para parAthI AvelA sa gacchAthI viparIta AcaraNA karavA vaDe peAtAnuM peTa cALIne zUla ubhuM kare che ? " ane jo ' anAgamika che' ema kahe te tene sabhAmAM rahelA janeAe ja ema kahevuM ke-" he devAnAMpriya ! traNa-pAMca-sAta Adi viSama saMkhyAvALA janeAmAMthI eka paNa vadhu jana jene pakSapAtI heAya te ja pakSa jayavaMta gaNAya che; paraMtu khInne pakSa jayavaMta gaNAtA nathI, te ( pachI) badhA ja gacchA, * pahelI irSyAvahI karavI' e ja pakSamAM heAye sate tuM ulaTA cAlavAne samartha kayAMthI thaIza ?" e pramANe zabdamAtrathI paNa tene te dizAthI rAkavAnuM banaze. vaLI- A tiraskaraNIya mata kathA puruSathI mAMDIne che ?' ema jo pUchatA hai| tAahe| sabhyA ! pravacanaviruddhanI sAmAcArIne pravartAvanAra puruSathI mAMDIne te matapedA thayA che, ema zuM tame pote ja jANatA nathI ? chatAM (tame kaheA ne kaheA ja ema ) ati Agraha kare che te temAM samajo ke--" pauSavidhi prakaraNa anusAre ane vRddhapara parAnusAre (prAcIna ) sAmAcArIne parAvarttatra = pheraphAra karanAra jinavallabha ja che; paraMtu te pauSadhividha prakaraNanA zeSa bhAga, tenA AyuSyanA ati aMtabhAge-chellI sthitimAM ( keAI e gAye ema) saMbhave che. nahiM teA te pauSadhavidhiprakaraNanI jema piDavizuddhi prakaraNanI paNu amAnyatA anupAdeyatA thAta. eTale ke-jinavallabhe racela piDavizuddhi prakaraNa (temAM pheraphArI niha thaelI hovAthI) mAnya thayuM ane pauSadhavidhiprakaraNa mAnya na thayuM te banyuM na hAta; 'kharatara' evuM biruda kADhanAra tA jinadattAcAryAM ja che. arthAt kharataramata ( jinavallabhathI nahi; paraMtu ) jinadattathI zarU thayA cheH gurutattvapradIpa (utsUtraka dakuddAla )mAM kahyuM che ke- huM jinadatta ! jinezvare dIdhelI pUjA mAsakalpa vagere kriyArUpa kAzane je chedya karyAM, tethI saMghamAhiranI vAtanA bhayathI tAre UMTa upara caDhIne palAyana thavAnuM banyuM.' athavA e iryAvahI paNa jinadattAcAryathI ja zarU thaela che ema jANavuM. pauSadhavidhiprakaraNanuM te te alIka (juThANuM) tenA (jinavallabhanA) nAmathI jinadattAdinI ja kRti saMbhave che. ( arthAt pauSadhavidhiprakaraNamAMnI te zeSa racanA jinavallabhanA nAme jinadattAcAryAdinI ja banAvelI saMbhave che.) ane e pramANe banavuM asabhavita nathI kAraNake-ghaNA bhAge kharataranA matamAM taraNiprabhanI jema tevI pravRttinuM paNa sulabhapaNuM che, ane tevuM pheraphArI= ghAlamela karavApaNu aneka vakhata sahasrakiraNa TIkA (pravacanaparIkSA )mAM spaSTa karIzuM. " vaLI A pramANe--tenA matanA tiraskAra kare sate zrI sudharmasvAmIthI cAlyA AvatA je gacchamAMthI e matanI utpatti thaela che te gaNu-gavI prAcIna AcAryAMnA
Page #126
--------------------------------------------------------------------------
________________ gAthA 47 mI [ 83 6 tiraskAra thaze ke nahi ?' evI lezamAtra zaMkA na karavI. kAraNake--je gacchanI AjJAnA je vairIA hAya tene tiraskAra kare sate te gaccha ja stanyA kahevAya, evA nyAya hAvAthI (tenA tiraskAramAM te ) ulaTI jamAlinA tiraskAramAM prabhu mahAvIranI stutinI jema prAcIna AcAryaMnI stutinA sadbhAva che. kahyuM che ke svAmIne je priya hAya temAM priyatA, ane tenA bairIone viSe vairitA e pramANe sevake haMmezAM svAmInA ja avadhapaNe vavuM joIe.' vaLI ema paNa na kahevuM ke * prAcIna gacchanI stutimAM kharataranA matanI stuti che.' kAraNake-prabhu mahAvIranI stutimAM jamAlinI stuti mAnavAnA prasaMga AvazeH A hakIkatathI- * sAdhu-sajjananAM saMtAna sajjana ja hoya ' e niyamane paNa abhAva jANavA. nahi tA tapAgacchamAMthI nIkaLIne banne bAju phrAMsArUpa matanA prakAzaka pApI pArzvacaMdra paNa asAdhu na thAtaH athavA samasta sura-asura ane nRpatie pUjela zrI arha`pratimAnI avajJA karavAmAM tatpara evA luMpAkamatane Azraya karanAra saMghapatinA putrane paNa saMgha bahAra karavAnuM na banata. leAkamAM paNa utpattisthAnane joI ne vastu, svIkAra karavAne ke tajI devAne ceAgya banatI nathI. kAraNa ke-zrI zatruMjayatIrthe utpanna thaela AkaDAnuM dUdha ane khArA jaLavALA samudramAM utpanna thatA ratnanI jAtimAM ulaTApaNuM dekhAya che. arthAt tI sthAne utpanna thavA chatAM AkaDAnuM dUdha peya nathI. temaja khArA jaLavALA hIna sthAnamAM utpanna thavA chatAM ratna heya nathIH vaLI jo--" sAmAcArIonuM vividhapaNuM hAvAthI (pachA kRtrima vALI kharataranI ) evI paNa kAI eka sAmAcArI hA, nahi teA ApaNu baMnene ane bIjAone paNa paraspara kaI kaI prakAre bheda hAvAthI 'vivArApaTvAt, jUtha niLayaH ? ti zvet, na, pravacanA virodhe kathaMcidbhedasadbhAve'pi vivAdAspadatvAbhAvAt sukhena nirNayAt, na hi vayaM kevalaM emAgeLa' (kRti sainAnapu. surata jillitaprato pAiyAdhittva)= vivAdanuM sthAna che te tene nirNIya kema thAya ?" ema jo kahetA hAya tA-ema nathI. kAraNake- pravacananA vidha na heAya tevA kAI kAI bhedane! sadbhAva hevA chatAM paNa vivAdanA sthAnanA abhAva hovAthI tevA bhedane niNaeNya sukhapUrvaka thaI zake che. vaLI ame kevala bhedamAtrathI ( kharatarIya sAmAcArIne ) viSAdanuM sthAna kahetA nathI; paraMtu pravacananA virodha heAvAthI vivAdAspada kahIe chIe jo ( khAnagImAM beThela anyagacchIya ane zAstrakAra ) ApaNA bannemAM paNa e prakAraneA bheda hAya tA vivAda thAya ja, ane vivAdamAM AgamapakSe rahela hAya te pakSa, nipuNu kahevAya; paraMtu bIjo nahiH vaLI je- sAmAcArIonI vividhatA heAvAthI AvI ( kharataranA jevI ) paNa kAI sAmAcArI hA.' ema kahyuM te teA na vicAravuM ja sArU che. kAraNa ke-prathama jaNAvyA pramANe aneka prakAre pravacanavirodhI sAmAcArInA paNa svIkAra karavAmAM Ave te kaI sAmAcArIne asvIkAra karavA ? (A sAMbhaLIne anyagacchIya kahe che ke-) 'Apane ame te (kharataranI) sAmA
Page #127
--------------------------------------------------------------------------
________________ 4] tatvataraMgiNI graMthanA anuvAda cArI sAcI che ane "tene rAkho" ema kahetA nathI, paraMtu bIjA prakAre che satyAsatya che' ema mAne ane tene rAkho, ema kahIe chIe. tene kahevAya che ke-je tuM ema kahete heya te ame paNa e pramANe ja samarthana karIe chIe. vaLI (AkharataramatasaMbaMdhe) eka AzcaryakArI caritra sAMbhaLo ke-je aneka sArA narasA sthAne paDelA aneka vastranA TukaDAthI banAvelI ane haju paNa pUrNa nahi thaelI geraDI jevI sAmAcArIne DokamAM bharAvIne guNaniSpanna (kharatara) nAmavALo hovA chatAM paNa pite garva vahe che! ane pravacanavidhI aneka pravRttinuM bheLaseLapaNuM hevAthI temaja pravacanAnusArI paraMparAthI AvelI sAmAcArIthI ulaTApaNuM hovAthI te sAmAcArInuM tevI kaMthA-godaDI sadazapaNuM che, ane pravacananA avisaMvAda vaDe karIne amArI (tapAgacchIya) sAmAcArInuM nipuNa zipie karelA-banAvelA arhat prAsAdanA mugaTa samAna zikhara upara rahelI uttama patAkA sadazapaNuM prakaTa ja che. (A. zrI semasuMdarasUrijI ziSya kRta) zrI vijJaptitridazataraMgiNI (gata gurnAvalivibhAga)mAM "yA chIthI sudharmA ' ItyAdi gAthA vaDe kahyuM che ke "A (tapA) gacchanI je sAmAcArI che te sAmAcArI te zrI vIraprabhu ane zrI sudharma svAmI Adi paramatAraka mahApuruSoe prarUpelI, pitAnA Agamane anusArI ane sthavirae AcarelI kAlane anurUpa yatanAne AzrayIne rahelI evI zuddha che, te ja sAmAcArI akhaMDita che, paraMparAgata che ane sarva gomAM rahelI sAmAcArIthI zreSTha che." vaLI (he sabhyo!) -"upadhAna vahevaDAvavAM vagerenA vivAda vaDe keTalAka gacchanI sAthe Apane paNa vivAdane saMbhava hovAthI ApanI sAmAcArI, saMvAdikA kema kahevAya?? ema na kahevuM. kAraNa ke-upadhAnavAhana vagere viSayamAM vivAdane leza paNa saMbhava nathI. kAraNa ke-jeoe zrI mahAnizIthAdimAM jaNAvela vegavahana karelA hoya teoe ja upadhAna vahana karAvavA Adi yukta che, bIjAe nahi. kAraNa ke-AjJAbhaMgAdi da vaDe saMsAra paribhramaNane prasaMga che. ema hovAthI ane tathA prakAranI sAmagrIvazAt kriyAmAM zithIla evA paNa temanA (aMcalagacchAdinA) prAcIna AcAryo, ke-je pApabhIru ja hatA." teoe vicAryuM ke "amAre upadhAna vahevaDAvavAM vagere ucita nathI. kAraNa ke-upadhAnanA hetubhUta gavahana karela nathI. pravAnopAni vinAviT, rafi vivAM mArA [ ] tathApi vodiratu rakSA , zataru (rainAnNdpustkaaly suratalikhitapratI ) disaNabhaTTho bhaTTho daMsaNabhahassa nasthiNivvANaM] iti pAThAdhikyaM 5. caudamI zatAbdimAM thayelA zrImattapAgadgaganadinamaNi zrI munisuMdarasUrIzvarajI mahArAja paNa zrImattapAgacchanI je cAlu avicchinna paraMparAne AvI TaMkazAlinI hovAnuM jaNAve che te ja cAlu avicchinna AcaraNanI saM. 1992thI kevala atikalpanAthI pedA thaela nagure navo varga, pitAnA te sArvadipha nirAdhAra ane ArAdhyatithighAtaka TharelA navA matanA nazAthI patithiprakAza bUkanA pAnA 23ra thI 237 sudhImAM ane anyatra paNa ThekaDI-sUra mazkarI kare che te vyApAtra je che.
Page #128
--------------------------------------------------------------------------
________________ gAthA 48 mI ( 85 nAmAMjhihirakhata)-(ane upadhAna karAvIe to temAM) Agamavacanane lepa thato hovAthI dhinAzane prasaMga che. je ke-ame (ganI) kriyA karavA azakta chIe (ane tethI yoga karyA nathI) to paNa samyakatva te sAcavavuM ja kahyuM che ke- darzanasamyakatvathI bhraSTa te bhraSTa che, darzanathI bhraSTa thaelAne nirvANa-mekSa nathI; cAritrahIna mokSa pAme che, paraMtu darzanahIna mokSa pAmatA nathI." ItyAdi vicArIne temanA te prAcIna AcAryoe kahyuM ke- "amArA gacchamAM keIe paNa upadhAna vahevaDAvavAM vagere na karavuM, vaLI te na karavuM te upadhAnanI azraddhAthI nahi arthAt upadhAnanI zraddhA rAkhIne ja upadhAnAdi na karAvavAM" ATalAthI sAmAcArImAM vivAda prApta thatuM nathI. vaLI te gacchanA Adhunike, je-upadhAna vagerene sarvathA mUlathI niSedha kare che, te te na vicAravuM ja sAruM che. kAraNa ke- "teo tathA ame ema bannene saMmata evA teonA ja prAcIna AcAryoe keIpaNa graMthamAM niSedha karela nathI ane (Adhunike je sarvathA niSedha kare che te) Agamaviruddha che. Agamavirodha kevI rIte ? te kahe che ke- je vinA vaghumAne kAje e AgamavacanathI Agamavirodha che. ( 'kAnamaviroghera tu saMvAvasthAmAvo pati hajuM eTale jainAnaMda pustakAlaya likhitapratamane pATha mudrita pratamAM chUTI gaela che) Agamavirodha vaDe te saMvAdakapaNAne abhAva che ane te ISTa ja che." e pramANe rahasya che. vaLI je-e prakAranA vicAramAM vicArahIna evA tene zeSa nahi thAya?" ema tame kahetA che te jANavuM ke- "pahelAM kahyuM che te hitazikSA rUpa hovAthI prAyaH roSa thaze nahi ema saMbhave che. chatAM thaze te paNa zuM?" jo ema kahe ke- "e vicAra jaNAvyuM che temAM tene vikalpa paNa kaMdhano saMbhava che te tema thavA devAmAM Apane zuM lAbha thaze?" te he sabhya ! zrI jinavacanane kema saMbhAratA nathI? kAraNa kahyuM che ke-hAme jana reSa kare ke na kare athavA jhera pIvo (te tenI khuzInI vAta che, paraMtu sva-AtmapakSane guNa karanArI evI hitanI bhASA belavI joIe." e pramANe sabhyonI zaMkAne dUra karavAnA vAda sahita gAthAne artha pUrNa thayo. 47 che avatafNa-have siddhAMta viruddhanI sAmAcArI jaNAvavA sArU nava gAthA jaNAve che - mU0-jaha siddhantaviruddhaM, karijjamANaM pijeNa cindheNa // jANijjai taM cindhaM, suyANusAreNa vucchAmi // 48 // aNuogasuttavitti-cuNNippamuhesu puttisyaharaNaM // saDDANaM saDDhINaM-jiNakahiyaM viti No kahiyaM // 49 // kei puNo maimUDhA, saDDhANaM sAhuuvaesaM // potiriyuhA, veNuM jove variya gaM ApavA
Page #129
--------------------------------------------------------------------------
________________ 86 ] tattvatara'giNI graMthanA anuvAda haiM, ganthantarehiM ganthaM, saMvAeu~ viceaNA je u // pavayaNadesaM gahiu~, vivarIyaM te parUveti // 51 // jiNapaDimANa paiTThA, paTTakappaMmi sAhusaMdiTThA // vIracarie kayA viya, cuNNeNaM kavilakevaliNA // 52 // sattuMjayamAhappe, diTThA siriNAbhasUrisAmikayA || taha sUriparaMparaeNa AgayA lAyavikkhAyA // 53 // dahUNa viruddhA [TThA] puTThA moheNa biMti sAhUNaM // no nutta jiMtu puLo, niSi muLevanyuM tesiMThavaNAyariya-dvavarNapi na su (ju) jjhae ya annaMpi // mULiyAra ya JaLA, tin ya viSe ] vIra tehiM? mArA evaM viyANiUNaM, sUrIhi jiNidapaDimasuiTThA // kArijjai suhaheU, jiNavayaNaviUhiM sahiM // 56 // taM cha mUlAH-- je pramANe sAmAcArIthI siddhAMtaviruddha karAtuM paNa je cihnathI jANI zakAya te cihnane zAstrAnusAre kahuM chuM. 5485 zrI anuyAgaDhArasUtranI, vRtti ane cUNi' vageremAM zrAvaka-zrAvikAone muhapatti ane caravaLA jinezvare kahela hAvA chatAM paNa 'jinezvarAe kahyu nathI' ema bele che! // 49 5 vaLI koIka maMdabuddhi AtmAe, zrAvakane ThIkasAruM' lAge tema upadeza Ape che ke-pauSadha ane atithisaMvibhAga, patithie ja AcaravAnAM che. aa 50 5 ke- jee peAte svIkArelA graMthane bIjA graMthAthI saMgata karavAmAM cetanA vagaranA che,' evA teo pravacananA eka aMza bhAga pakaDIne viparIta prarUpaNA kare che. ! 51 // sAdhune zrIjinapratimAnI pratiSThA karavAnI zrIpratiSThAkalpamAM AjJA che, zrI vIraciratramAM kapila kevalIe pratiSThA karI' ema daskata paNa che, temaja zrI zatruMjayamahAtmyamAM zrInAbhasUrisvAmIe karelI pratiSThA pratyakSa che, te ja pramANe AcAya para parAthI (pratiSThA sAdhunA ja hAthe karAtI) AvelI leAkaprasiddha che. 5 52-53 5 e dekhIne paNa kApyA thakA mehathI puSTa thaelA mele che ke-sAdhuone te cegya nathI; paraMtu te kRtya te gRhasthanuM jANavu !' 5 54 // tevAone sthApanAcAryanI (pratiSThA karAve che te) pratiSThA pharAvavI paNa kalpe nahi, ane vaLI 'sUripada' vagerenI sthApanA=pratiSThAkRtya te kema :
Page #130
--------------------------------------------------------------------------
________________ [ 87 gAthA 56 mI karAve che ? . papa che e badhA prakAra jANIne zrAvaka, sukhanA heturUpa evI zrI jinapratimAnI pratiSThA zrI jinavacananA jANa evA AcAryo pAse karAve che. te 56 che TIkAtha-je pramANe samAcArIthI siddhAMtaviruddha karAtuM hoya te paNa je cihathI jANI zakAya tema che te cihnane zAstrAnusAre kahIe chIe. 48 anugadvAra sUtra, te sUtranI TIkA ane tenI cUrNi vagere granthane viSe zrAvake ane zrAvikAone muhapatti tathA caravALe rAkhavAnuM zrI jinezvarae kaheluM hovA chatAM paNa "jinezvarae kahela nathI" ema bele che! (e siddhAMtaviruddhanuM cihna che.) te zrI anugadvArasUtrane pATha-1ff taM louttariyaM bhAvAvassayaM 1 jaNaM samaNo vA samaNI vA sAvao vA sAviA vA taccitte tammaNe xxx ago e pramANe che, te sUtranI TIkAmAM te pAThamAMnA 'taragi " zabdane TIkArtha, "te Avazyakane viSe Avazyakane sArI rIte sAdhI ApanArA evA zarIra-rajoharaNa-muhapatti vagerene yacitakAryamAM vAparavA sAru ApelAM che=jelAM che jeNe e zrAvaka eTale ke-upakaraNene yathAsthAne samyak prakAre sthApela zrAvaka." e pramANe che, ane te zrI anugadvAracUrNine "taravALe" pAThAI-"je zarIra-rajoharaNamuhapatti vageredravya che te kriyA karavApaNA vaDe karIne jelA (heya)." e pramANe che. A 49 ! have 50mI gAthA dvArA matAMtara vaDe graMthane vidhi jaNAve che ke "vaLI kaI bIjA grantha joyA sivAya anyanA eka dezabhAgane pakaDIne viparItabhAvane pAmelA matimUDha AtmAo, zrAvakenI AgaLa teone game sAre lAge e prakArane upadeza Ape che kepauSadha tathA susAdhuone prAsuka-eSaNIya ane suMdara evA vipula AhArAdikanuM sudAna karavArUpa atithisaMvibhAga, aSTamI-caturdazI-pUrNimA ane amAvAsyA e cAra parvatithine viSe ja karavA yogya che, anya tithione viSe nahi. . 50 "te upadeza ApanArAo jevA hoya che tevA A gAthA dvArA jaNAve che ke "jeo granthanA pite svIkArelA bhrama pedA karanArA eka dezabhAgane bIjA granthathI saMgata karavAne-javAne mATe buddhi vagaranA hoya che, ane vaLI te puruSa paryAyabhAvane pakaDIne jema bauddho viparIta prarUpaNa kare che tema AgamanA eka dezabhAgane pakaDIne viparIta prarUpaNa kare che." bhAvArtha te prathama ja vistArathI jaNAvela che tethI ahiM kahevAno prasaMga Avyo hovA chatAM paNa piseluM ja pIsavAne nyAya lAgu thavAnI bhItithI ahiM jaNAvela nathI. e 51 che vaLI paNa matAMtara vaDe graMthane virodha jaNAve che ke-"zrI pratiSThAkalpamAM "zrI jinapratimAonI pratiSThA sAdhuoe karavI" e pramANenA ullekha vaDe sAdhuone pratiSThA karavAnI zrItIrthakaree AjJA ApI che, nahi ke-gRhasthane paNa tevI AjJA che." zrI vIracaritramAMnA-"ratAntinaathen, prArthitaH kapilo muni / pratyaSThAtpratimA maMtra-pUtacUrNamiti [cUrNa vini ] kSipan / ' e ullekhAnusAra zrI kapilakevalIe sugaMdhIcUrNathI pratiSThA karI paNa che. te para e pharI paNa te vAtanI saMmatisUcaka evI pa3mI gAthA kahe che ke-"zrI zatruMjayamAhAbhyamAM [ nAma
Page #131
--------------------------------------------------------------------------
________________ 88 ] tatvataraMgiNa graMthane anuvAda rijhanimittA titi jaLyuM, 7 matAvikaa ] zrInAbhasUrisvAmIe pratiSThA karI che; paNa bharatAdi zrAvakoe nathI karI e pramANe jANavuM. te graMthanA 24 mA patra upara trIjA sarganA 310 temaja 311 mA lekamAM jaNAvyuM che ke-"bharata mahArAje e ANelAM sarvatIrthonAM jaLa tathA sarva auSadhithI vidhipUrvaka pratiSThA karAvI ane AcArya mahArAje sUrimaMtrathI maMtrIne pavitra karela vAsacUrNa tathA akSata, cityagata pratimAodaMDa ane dhvajAo upara nAkhyA." vaLI te ja graMthanA 30 mA patra para zrI aSTApada tIrtha upara karela pratimAjInI pratiSThAnA adhikAragata 69 (68) mA lekamAM jaNAvyuM che ke"e pramANe zrI bharata mahArAje siMhaniSadyA nAmane prAsAda karAvIne ane jinabione sthApIne te pachI pUjA karI." vaLI te ja granthanA chaThThA (dasamA) sarganA 326-27 (358-59) mA kalekamAM jaNAvyuM che ke-"je mANasa, mATInuM-suvarNanuM ke ratnanuM jinabimba karAve che te mANasa bhavAMtaramAM kukarmonuM nirAti) maMthana karI nAkhe che. arthAta chedI bhedI nAkhe che; e vAta sAMbhaLIne sAgaradatta suvarNanuM jinabiMba karAvIne pitAnA gRhamaMdiramAM sAdhuo dvArA pratiSThA karAvIH" ema na kahevuM ke-"A zrI zatruMjayamAhAbhya grantha, Adhunika hoIne svIkArya nathI." kAraNa ke-te graMtha, vikrama saMvata 470 [ sArAsvaghikAraturAtadvattA 477] mAM thaelA zrI dhanezvarasUrie racela hevAthI (Adhunika nathI, paratu) prAcIna che ane sarva gacchone pramANa tarIke suprasiddha che. have "ta" e uttarAddha gAthA dvArA grantha ane paraMparAnuM anyasaMgatapaNuM hevAthI granthasaMvAdika paraM. parAne jaNAve che ke-"sUtramAM jevI rIte pratiSThA (sAdhunA hAthe ja karavAnI) kahelI che tevI rIte sUriparaMparAthI paNa (sAdhunA hAthe ja karAtI) AvelI che ema samasta lekamAM prasiddha che." che pa3 ! have pratiSThA saMbaMdhInI A prasiddha vAtathI viparIta varNanArAonuM svarUpa jaNAve che ke -te dekhIne eTale ke pahelAM kahelAM AcAryo vaDe karAtA pratiSThA kRtyane jANIne kepyA thakA mithyAtvamehanIya vaDe puSTa thaelAe sanmArgathI khaselAo bole che ke prathama jaNaveluM pratiSThAkRtya, sAdhuone egya nathI; parantu te kRtya te gRhasthanuM jANavuM." 54 che have 55 mI gAthA dvArA teone atiprasaMga=amAnyane mAnavAno prasaMga jaNAve che keteone AcAryanA hAthe sthApanAcAryanuM sthApana=pratiSThAna karAvavuM paNa nathI. vaLI teo AcAryanA hAthe bIjuM paNa je sUripada Adi pratiSThA kRtya che te kema karAve che? | papa e prakAre pravacanaviruddha vartavAmAM de che, te zuM karavuM? te pa6 mI gAthA dvArA jaNAve che ke "e pramANe prathama kaheluM che te jANIne zrAvake, sukhanA heturUpa zrI jinendrapratimAnI supratiSThA jinavacananA jANa evA AcAryonI pAse karAve che." vaLI- zrI mahAnizItha AdimAM sAdhuone dravyapUjAne niSedha jaNAvela hevAthI pratiSThAkRtya kema yukta gaNAya?" ema je kahetA he te te gya nathI. kAraNa ke- "dravyapUjAne saMbhava che.
Page #132
--------------------------------------------------------------------------
________________ gAthA 58 mI [ ce pratiSThita karelI pratimAenI pUjA karavAnA abhiprAye puSpa vagerethI karAtI kriyAmAM che.' kAraNake-bhAvapUjAnA saMbhava paNa pratiSThA pachI tarataja che. ema na hoya teA zrI kapilakevalI vagere paNa pratiSThA kema kare ? vaLI jo--" bhale pratiSThA e sAdhunuM kRtya hA, te paNa-keAI zrAvaka, * jinapratimAnuM pratiSThApana kare'-e pramANe zAsravacana heAvAthI zrAvakane paNa yukta che." ema kahetA hatAahe| bhramita ! te vacanamAMnA ' pratiSThApana ' zabdamAM rahelA 'viSNu' pratyaya, prerakanA hAvAthI te zabdanA artha, * pratiSThA karAve ' ema thAya; paraMtu 'pratiSThA kare ' ema thateA nathI. vaLI je " tilakAcAye karelI TIkAmAM-- vAkI ratnathI jinama Mdira karAvyuM ane temAM suvarNa tathA ratnanI zAstrokata vaNu ane pramANanI cAvIsa jinezvarAnI pratimAone bharatamahArAje peAte pratiSThita karI. e pramANe vacana hAvAthI zrAvakane paNa te pratiSThAkRtya yukta che." ema kahevAmAM Ave che te ayukta cheH kAraNa ke-te vacanamAM rahelA 'pratiSThitavAna'padanA atha, bRhadghattinA abhiprAya mujaba 'vitavAn' thAvat 'savAr' thAya che. arthAt te zabdanA artha, bharatamahArAje pratimAe 'sthApI' eTale ' karAvI=bharAvI ' evA thAya che; paraMtu 'pratiSThA karI' evA thatA nathI. tAtpa A che ke prAsAda karAvIne temAM pratimAe paNa bharatamahArAje ja bharAvI che=sthApI che, bIjA keAie nahi.' A vicArIne pratiSThAnuM dravyapUjApaNuM dhAravuM nahi. athavA pratiSThA kRtya, gRhasthA pAse karAvavuM nahi; paraMtu susAdhu hAya ke AcAya hAya tenI pAse karAvavuM." / / 56 // avataraNikA:--have (antamAM A grantha racatAM chadmasthatAnA yoge koI bhUla thavA pAmI hAya teA te) peAtAnA doSa dUra karavAne mATe granthakAra, gAthAyugma jaNAve che: mU0 - iha siddhantaviruddhaM, jaM kiMcivi hujjataM pi nAUNaM // majjhattho gIyattho, jo a na sohei se doso || 57 // jo puNa AgamasaMgaya-mavi muNiUpi maccharaMdhamaNo // no mannai so vajjo, mannai so tihuaNe pujjo // 58 // mUlA :--A zAsraracanAmAM je kAMI paNa siddhAntaviruddha hoya tene jANIne paNa je madhyastha ane gItA zuddha kare nahi te tene doSa che. ApaNA vaLI je-matsarathI adha manavALA, A AgamasaMgata evI paNa zAstraracanAne jANavA chatAM paNa mAne nahi te varjya che, ane je mAne che te traNa bhuvanane viSe pUjya che. pA TIkA ::--A zrI tattvatara'giNIzAstramAM je kAMIpaNa siddhAMtaviruddha hAya te jANavA chatAM paNa je-rAgadveSa rahita evA madhyastha ane A zAstramAM darzAvelA vicAragata abhi 12
Page #133
--------------------------------------------------------------------------
________________ tattvataraMgiNa graMthane anuvAda prAyane jANavAnI sUkSmabuddhivALA evA gItArtha, zuddha kare nahi te tene ja deSa lAgaze, amane nahi kahevAnuM tAtparya e che ke-A tatvataraMgiNI, rAga-dveSa rahita evA paMDitapuruSe ja mArI upara anukaMpA karIne zuddha karavI; nahi ke-je te arthazUnya bolanArA usUtra bhASIoe paNa zuddha karavI. pApaLA vaLI je A tattvataraMgiNIne, AgamasaMgata evI siddhAMtAnusArI jANIne paNa "AnAthI amAre zuM prayojana ?" e prakAre IrSothI aMdha manavALA mAne nahi-[ sAMvahate hatyAH ] aMgIkAra kare nahi te siddhAMta dvArA varyuM che-tajI devA gya che. vaLI je-A tatvataraMgiNIne mAne che te kevala siddhAMtane ja pUjya nahi, paraMtu traNa bhuvanane paNa pUjya che. 58 avataraNikA -have granthanA upasaMhArarUpa cUlikA kahe che - mU0-evaM tavagaNagayaNe, diNayarasirivijayadANasUpiyA // lahiUNa NANalesaM, raiyA gambhIranigghosA // 59 // vAipaDivAikUlA, pavayaNadahaniggayA''NupuvIe // puvuttarapayavuDDA, aNumANogADhagUDhadahA // 60 // tihiArAhaNasaMkA-tapataviANegabhaviapIikarI // gAhAsaMgaivalaNA, buhajaNamaituMbitaraNijjA // 1 // bANarayaNIsarasabhUmia-vikkamavaccharaMmi mahumAse // jiNajaNiyadhammasAyara-rai tattataraMgiNI jayau // 62 / / rUti tavetAMgisUtraNa che mUlAtha-e pramANe zrImattapAgaccharUpI gaganane viSe sUryasamAna AcArya pravarazrI vijayadAnasUrIzvarajI mahArAjanA prasAdathI jJAnaleza pAmIne gaMbhIra nirdoSavALI=udAtta zabdavALI, vAdI ane prativAdI rU5 be kULa=kAMThAvALI, pravacanarUpI prahamAMthI nIkaLelI, AnapUvIe=anukrame pUrva ane uttarapaya=padathI vRddhivALI, anumAnarUpI je avagAha che te rUpI ja gUDha drahavALI, tithinAM ArAdhanane viSe zaMkArUpI AtapannatApathI tapelA aneka bhavyajanene prIti karavAvALI, gAthAonI saMgati karavArUpe valanA vaLAMka vALI, budhajananI matirUpa tuMbikAthI karI zakAya evI ane jinarAjathI utpanna thaelA dharmarUpI sAgarane viSe rativALI evI vikrama saM. 1915nA caitra mAse racelI zrI tatvataraMgiNuM=tatvanadI jIvaMtI varco. 59 thI 625
Page #134
--------------------------------------------------------------------------
________________ gAyA dara mI [ A TIkAtha--e pramANe zrImattapAgaccharUpI gaganane viSe sUryasamAna AcAya pravara zrI vijayadAnasUrIzvarajI mahArAjanA prasAdathI jJAnaleza pAmIne (mahAmaheApAdhyAyajI) zrI dha sAgarajI ( gaNivarya zrI )e vi. sa. 1915nA caitra mAse racelI A zrI tattvatara giNI jayava MtI va. 'tattvAnA=ArAdhyasvarUpI tithionAM svarUpa rUpI taraMgA=kallAlA rahelA che jene viSe ' e pramANe ' tattvatara giNI zabdanA vyavacchedAtha hAvAthI taraMgiNI eTale lAkaprasiddha nadInI sAthe sAmyatA batAvavAnI icchAe vizeSaNusamUha darzAve che. arthAt A graMthanA nAma sAthe nadInI upamA yeAjela hAvAthI mULa gAthAmAM jaNAvelA vizeSaNa dvArA A granthanadInI ane leAkaprasiddha nadInI sAmyatA darzAve che ke-- jema pravAhagata nadI, jalanAM AsphATanathI=aphaLAvAthI pedA thatA niSizabdothI (khaLakhaLATa rUpe) vyApta hAya che tema A tattvanI tara'giNInadI paNa zrotAone prItiprada evA ga`bhIranirdoSa=udAttazabdothI vyApta che! jema leAkaprasiddha nadI, e kAMThAvALI hAya che tema A tattvatara`giNI=tattvanadI paNa vAdI ane prativAdIrUpa e kAMThAvALI che! jema bIjI nadI, drahamAMthI nIkaLI hoya che tema A tattvanI nadI paNa jaina pravacana-siddhAMtarUpI drahamAMthI nIkaLela che ! vaLI paNa jema leAkaprasiddha nadI, peAtAnA vahetA pUrva jalane anya nadIonuM je uttara jala, te uttara jala sAthe joDIne anukrame vRddhi pAmatI jAya che. tema tattvanI A tara`giNI paNa pU`pakSa ane uttarapakSa=siddhAMta, tenA paya=gUDha vibhakatyaMtarUpa pado ane upalakSaNathI vAkayo te pado vaDe anukrame vRddhi pAmelI che! vaLI jema leAkaprasiddha nadI paNa vahetA jaLathI DhaMkAela hAvAthI koI koI sthaLe gUDha agAcara drahavALI hoya che tema A tattvanI tara MgiNI paNa kAI kAI sthaLe mAtra hetu jaNAvela heAvAthI te hetunA ja AdhAre karavA rahetA anumAnA rUpI gUDha=alakSya kaheAvALI che ! jema leAkaprasiddha paNa nadI, sUryAdinA Atapa=tApathI tapelA manuSyAne prItiprada hAya che tema A tattvanI tara MgiNI paNa laukika TippaNAmAM) tithi-patithinI hAni vRddhi hAya tyAre kaI tithi 3pAvaiyA=5tithinA AdarapUrvaka grahaNa karavI ? ane kaI tithi tajI devI ?' e prakAranI je zakA thAya te zaMkA rUpI Atapa=tApathI je aneka bhavyAtmAe tapelA hAya-za'kArUpI tApathI sa Mtapta thaelA hAya te bhavyAtmAone te zaMkArUpI tApAdinA nAzanuM kAraNa hAvAthI prItiprada che! temaja jema leAkaprasiddha paNa nadI, bhUmivizeSane pAmIne ahiM` tahiM kAMIka vaLAMka laI ne saraLa mArge jAya che tema A tattvatara'giNI= tattvanadI paNa kAMIka gAthAonI anyAnyasa'gati karavArUpa vaLAMka laI ne sarala=samyag mAgAminI che ! vaLI paNa jema leAkaprasiddha nadI, tuMbikA AdithI taravA cAgya che, tema A tattvanI nadI paNa gurukula sevelA vidvAjanAnI zAsrAvagAhinI buddhirUpI tuMbikAthI ja
Page #135
--------------------------------------------------------------------------
________________ 2] tattvataraMgiNI graMthane anuvAda taravA gya che, (paraMtu navA varSanI jema) mUrNa manuSyanI buddhirUpI zilA vagerethI tarI zakAya tevI nathI. vaLI lokaprasiddha nadI paNa samudragAmI hovAthI jema (gauMratikA nahi; paraMtu) samudraratikA che tema A tatvataraMgiNI=tatvanadI paNa (navA tithimata rUpa carma kuMDaratikA nahi, paraMtu) zrI jinezvara bhagavaMte vANI dvArA prakaTAvela dAna Adi dharmarUpa samudra=dharmasAgara ratika che. 59 thI 62 che - // iti zrIsvopajJatattvataraMgiNIvRttigranthAnuvAdaH // iti zrImattapAgaNasaudhastambhAyamAna-vAcakacakracUDAmaNi-mahAmahopAdhyAyazrImaddharmasAgaragaNipuMgavapraNItasvopajJazrItattvataraMgiNIvRtyAH pUjyabahuzrutagItArthasArvabhaumAgamoddhArakAcAryapraSTha-dhyAnasthasvargatasUripuraMdarAnandasAgarasUrIzvaradarzitAdhikRtazAstrArthopayukta gambhIrArthaprakAzakapaJcasaptatiTippanakayuto ' yamanuvAdaH pUjyAgamoddhArakapaTTadharagacchAdhipatizrImanmANikyasAgarasUrIzvaraprasAditavAcanAsahAyyAdyathAkSayopazamaM vyaraci pUjyAgamo. ddhArakapaTTaprabhAvaka-vyAkaraNanyAyavizAradAcAryazrImacandrasAgarasUrivineyazAsanakaNTakoddhArakamunihaMsasAgaragaNinA zrIsurendranagare'STAdazAdhikadvisahasrapramite vaikramIyAbde maunaikAdazyAM bhaumavAsare // ciraM nandatAt // yAvallavaNasamudro, yAvanakSatramaNDito meruH // yAvaccandrAdityau, tAvadidaM pustakaM jayatu // 1 // Impa
Page #136
--------------------------------------------------------------------------
________________ 1920 bAraparva-kalyANuSparva-yugalaparvI-prasiddhaparve ane parvaya-vRddhi prasaMge-zAstra ane paraMparAzuddha manAtI parvatithijJApaka tAttvika praznottarI A prazna 14-ApaNuM zrI devasUra tapAgacchIya pU. sarva munisaMpradAyane ApaNAM zAstra sarvasaMmata che, sarvasaMpradAyamAM vidvAna munivara paNa che ane temAMnA keTalAka vidvAne te. prabhuzAsana pratinI pitAnI vaphAdArI mANAnA viddhA 20' sUktane vAraMvAra paNa AgalA karatA rahevA pUrvaka batAvatA jaNAya che. chatAM ApaNAmAM Aje parvArAdhana saMbaMdhamAM tIvra matabheda kema pravarte che? uttaraH--ApaNA pUjya sarva munisaMpradAya, paraMparAgamika hovAthI teozrIne vidyamAna zAstrAvabodha ane dharmAcAra zAstrapradhAna nathI, paraMtu paraMparApradhAna che. saMpUrNa zArUpa dvAdazAMgIthI paNa siddha nahi thaI zakatA zrIcaturvidha saMgharUpa pravacanahitakArI kAryo azaTha gItAryAcarita paraMparAthI siddha thatAM hoIne prabhuzAsana sadAne mATe mukhyatve paraMparAthI avibhAjya rahetuM hovAthI zrI pravacanaparIkSA Adi prauDhatara graMthane viSe paraMparAne zAstrokta jinAjJA karatAM balavAnuM jinAjJA kahela che. parvatithinA nirNayasaMbaMdhe paNa--laukika paMcAMgamAM jainamAnya mukhyatve bAra parvatithimAMnI keIpaNa parvatithi hAya te vAre beThI hoya ane cahAya teTalI ghaDI paLavALI hoya chatAM te parvatithi, jenene ArAdhanAne mATe joItI AjanA sUryodayathI bIjA divasanA sUryodaya sudhInA cAvIza kalAka pramANanI nahi hevAthI jemAM jenI parvatithi gaNAtI nathI. AthI ApaNu pUjya sarva munisaMpradAye, te laukika paMcAMgastha parvatithinA te laukika paMcAMgamAM darzAvelA-vAratithi besavAne TAIma ane ghaDI paLane jenI ArAdhanAne mATe nirupayogI gaNe che. ane te laukika paMcAMgamAMnI parvatithi, temAM beThI hoya te divasa pachInA bIjA divasanA sUryodaya pachIthI a5 ja avazeSa hoya te paNa jaina AcAryanA "kami nA nidhI zA vmALe e" vacananA AdhAre ArAdhanAnI saraLatA mATe ArAdhanAnA jenI bhIMtIyAM paMcAMgamAM te tithyazane ja tenA sUryodayathI bIjA divasanA sUryodaya sudhInI 60 ghaDI=AvIza kalAka pramANanI pUrNatithi batAve che. tevI ja rIte je te laukika paMcAMgamAM parvatithine kSaya Avyo hoya te te kSINatithine paNa " pUrvAva' vALA vidhivAkyathI saMskAra ApIne (AcArapraka95 cUNi uddeze 10 tathA AcAradazAcUrNi adhyayana 8 mAMnA "miDhiyavaMzajo ratha amarNa pati to
Page #137
--------------------------------------------------------------------------
________________ 943 tatvataraMgiNI anuvAda graMtha AvATa grLamA [ ahiM pAMca varSanA gaNAtA eka yugane ane bIjA ASADha mAsanI pUrNimAne tiSanA hisAbe kSaya hovA chatAM ArAdhanAmAM te tene pUnama ja kahI che.] vIti ati miro ni' e Agamavacana mujaba) ArAdhanAnA jena bhIMtIyAM paMcAMgamAM te divasanA sUryodayathI bIjA divasanA sUryodaya sudhInI 60 ghaDI=24 kalAka pramANanI audayikI tithi batAve che. ane te laukika paMcAMgamAM je eka parvatithi be sUryodayane pAmelI hoya te te vRddha gaNAtI tithimAMnI pahelA sUryodayane aMge gaNAtI pahelI parvatithine vRddho mALa tathA e niyAmakasUtranA AdhAre aparvatithi tarIke batAvavA pUrvaka (bIjA sUryodayane pAmavAne aMge gaNAtI) te bIjI tithi bIjA sUryodaya vakhate ekAda be ghaDI pramANa ja hoya te paNa ArAdhanAnA jaina bhIMtIyAM paMcAMgamAM (zrI hIraprazna ane zrI senaprazna graMthamAnA "audayikI zabdo mujaba) te alpatithine paNa tene sUryodayathI tenI paNa pachInA aparvatithinA sUryodaya sudhInI 60 ghaDI=24 kalAka pramANunI audayikI batAve che. laukika paMcAMgamAMnI adhUrI ane astavyasta ArAdhyatithine saMpUrNa parvatithi tarIke prApta karavAnI A jenI prakriyA, mukhyatve 2400 thI paNa vadhu varSo prAcIna hovAne lIdhe saMpUrNa zratane pUrvApara abAdhita evI paraMparAnA AdhAre karavAmAM AvI che. laukikapaMcAMgamAMthI ArAdhanA mATe A rIte ja bAre mAsanI jenatithio nakkI karIne ApaNA pUjya sarva munisaMpradAya, saMvat 192nA ASADha mAsa sudhI te nirNaya mujabanI ja parvatithione ArAdhya tarIke bhIMtIyAM paMcAMgamAM chapAvatA ane mAnatAmanAvatA hatA. parvatithinI ArAdhanA mATe prathama parvatithi nakakI karavAnI A seMkaDo varSonI prAcIna praNAlikAne (tyAM sudhI pitAnAM paNa bhIMtIyAM paMcAge e ja pramANe chapAvanAra) A0 zrI rAmacaMdrasUrijIe te vikrama saMvat 192 nA zrAvaNa mAse ApaNA zrI devasUra tapAgacchanA keIpaNa gaccha ke muni sAthe cAlanA karyA vinA ekAeka palaTe. mAravA pUrvaka tajI dIdhI! ane laukika paMcAMgamAMnI (ArAdhanA mATe adhUrI ane astavyasta) patithione jenI tithi lekhAvavA mAMDI ! AthI ApaNA jainasaMghomAM teo sAme prabala virodha jAgyuM hatuMchatAM te vizenI darakAra karyA vinA pitAnA anuyAyI varga sahita mukhyatve teozrIe ja vAta vAtamAM te ' sArA vinA ra0" sUtrane bhadrikajanemAM zAsana pratinI vaphAdArI pitAne ja che" ema ThasAvavAmAM nirAdhAra upaga karavA mAMDyo hato. tene badale potAnI te zrI saMghaviplavakArI smalanA (sudhArI hatI te sAruM hatA. paranta) haragIja sudhArI nahi! tethI ane tene ja aMge ApaNAmAM Aje parvArAdhanA saMbaMdhamAM tIvra matabheda pravarte che. prazna 2 -ApaNA pUrva munisaMpradA, AgamAnusArIne badale paraMparAgamAnusArI zI rIte ?
Page #138
--------------------------------------------------------------------------
________________ patizikhAdhaka praznottarI [ 95 uttara H--Agama traNa prakAre che: AtmAgama, anaMtarAgama ane para'parAgama. temAM zrI tIrthaMkarabhagavantAne AtmAgama hoya che, zrI gaNadharabhagavAne anaMtarAgama hAya che ane prabhuzAsananA anta sudhInI zrI gaNadharadevanI pATapara'parAnA sarva zramaNabhagavattAne paraMparAgama hAya che. tethI ApaNA pUjya sava munisaMpradAyA paraparAgamAnusArI che. prazna 3H--A jotAM teA zrItI karadevanA anata abhilApya rUpa AtmAgamanI apekSAe zrI gaNadharadevanuM dvAdazAMgIpramANa abhilASyarUpa anaMtarAgama te alpa zruta ja lekhAya ane te anaMtarAgamarUpa dvAdazAMgInI apekSAe vamAnamAM para'parAgamarUpa je hastalikhita ane mudrita zruta vidyamAna che te te kiMcit mAtra ja lekhAya ! vastusthiti jo ema ja che te anaMta abhilASya zrutarUpa AtmAgamanA svAmI zrI tIthaMkaradevanA sadbhAvamAM te sa`pUrNa zrutanA baLe pravarttatuM prabhuzAsana vatttamAnakAlIna kiMcit mAtra paraparAgama zrutane lIdhe vattamAnamAM tA kiMcit mAtra ja pravarttatuM mAnavuM rahe tenuM kema ? uttara :--AtmAgamazrutanI apekSAe anatarAgamarUpa dvAdazAMgI pramANu zruta alpa kharU; paraMtu zramaNapradhAna zrI caturvidhasa MgharUpa tIne muktiprada sa dharmavyavahAronuM udgama sthAna te zrI dvAdazAMgI rUpa apa zruta ja heAvAthI zrI saMghane mATe te alpa anaMtarAgama ja saMpUrNa zruta che. A zrI dvAdazAMgI pramANu saMpUrNa zruta zrI gaNadhara bhagavaMtanI pATaparaMparAprabhAvaka zrI caudapUrvadhara maharSI one paraMparAgamarUpe kaMThastha hoya che. te pachIthI kAlAdi doSe krame dasa Adi pUrvadharAmAM tathAprakAranA kSApazama sAmA~dinA abhAve te zrI dvAdazAMgI pramANa zruta visarAtuM visarAtuM aMte eka pUrvadhara sudhInA maharSI Ane temAMnuM paNa apazruta 'Thastha rahyuM hAya che. eTale ke-te zruta te pUrNa zrutarUpa paraMparAgamika dvAdazAMgInA alpa bhAgarUpe ja hAya cheH arthAt te arasAmAM te dareka aMgasUtreAmAMnAM ghaNAM pado vyuccheda paNa pAmIne te khAreya agasUtreAnA padonuM pramANa te eka pUMdharane alpaparaMparAgama jeTaluM ja kaMThastha hAya che. chatAM te sAthe te vakhate te eka pUrvadhara maharSI - emAM paNa cauda pUrNAMdhara mahApuruSAthI avicchinna para parArUpe cAlI AvelI AcaraNA tA pravarttatI ja heAvAthI te vakhate paNa mukhyatve te AcaraNAonA khale prabhunuM zAsana, te alpa paraMparAgamadvArA paNa saMpUrNa zrutavat pravarte che. eTaluM ja nahi; paraMtu te eka pUrvadhara maharSIne bhAvi maharSIomAM kAlAdi doSe teTaluM zruta paNa yAda rahevuM asaMbhavita jaNAya che tyAre nijanA te alpa para parAgamanA TakAva arthe te mahApuruSa, tatkAlIna samagra zrutadharAne ekatra karIne te alpa paraMparAgamane devAnIta tADapatrA para lipibaddha kare-karAve che. A rIte AtmAgamika zrI vIraprabhunA zAsanamAM prabhunA kaivalya bAda 1024 varSa zrI gaNadharadevanA dvAdazAMgIrUpa ana'tarAgamika zrutamaya pUrNa para'parAgamaRRtamAMthI krame visarAtuM
Page #139
--------------------------------------------------------------------------
________________ tattvataraMgiNuM anuvAda graMtha eka pUrvadhara mahavane je a5paraMparAgama zruta je rIte kaMThastha rahyuM hoya che teTaluM ja mRta paMcAMgI paraMparAgamarUpe lipibaddha thavA pAmyuM hoya che. te lipibaddha alpa paraMparAgama kRtamAne paNa keTaleka bhAga IslAmI Adi rAjyakAle naSTa thaIne hajAre hastalikhita alabhya paNa pratio yativargAdi dvArA pAzcAtyane hAtha paDIne ane hajAra hastalikhita alabhya paNa prAcIna pratie koIne paNa nahi batAvavAnI chadavAlA zrAvake hastakanA aneka jJAnabhaMDAramAMja saDI jaIne bhUka thaI javA pUrvaka naSTa thaela hovAthI Aje zrI zramaNapradhAna caturvidha saMgha pAse je kAMI hastalikhita ane mudrita paraMparAgama zrata vidyamAna che te zruta te te a9paparaMparAgama zrutamAMne paNa apAtialapa paraMparAgamavibhAga ja vidyamAna che. Ama chatAM paNa te alpAtialpa paraMparAgamane-vartamAnakAlIna pUrva munisaMpradAyamAM paNa te zrI cauda pUrvadhara mahaSao AdithI avicchinna paraMparArUpe cAlI AvelI AcaraNAenuM baLa, saMpUrNa paraMparAgamapaNuM bakSe che ane tethI Aje paNa mukhyatve te avicchinna paraMparAgata AcaraNuonA baLe prabhunuM zAsanaA apatialapa paraMparArUpa 45 Agama paMcAMgI dvArA paNa saMpUrNa kRtavat pravarte che. zrI tIrthodugalika pannAnI'vArA sadasena -jAvatA ruda mA vAle xxx x x anujArI, arijItrA 3 nA silva ' e 50 thI 53 gAthA mujaba prabhuzAsananA 21000 varSanA aMtima sikAmAM aMtima ekAvatArI maharSI zrI dupasahasUrIzvarajImanI vakhate te A paMcAMgIyukta 45 AgamarUpa alpatia5 paraMparAgamamAMthI paNa kame naSTa thatuM zrI dazavaikAlika sUtra-zrI AvazyakasUtra-zrI anugadvArasUtra ane zrI naMdIsUtra maLIne e cAra AgamagraMthe jeTaluM atyaMta alpaja paraMparAgamagRta rahevAnuM hovA chatAM te vakhate paNa te atyaMta alpa paraMparAgama dvArA prabhuzAsana, kiMcitmAtra nahi, paraMtu saMpUrNa zratanI vidyamAnatAmAM pravartatuM tema sarvAga saMpUrNa ja pravartAvAnuM che, te te vakhate paNa mukhyatve pravartAvAnI avicchinna paraMparAnA baLe ja saMpUrNa pravartavAnuM che. prazna :-A rIte Aje agAdhajJAnInA virahakAle prabhunuM zAsana mukhyatve je gItArthacarita paraMparAnA AdhAre pravarte che te pUrvanI jema Aje paNa prabhubhASita saddharmane upadeza, AjJAo ane mumukSujanene jijJAsAvRttio thatI zaMkAnAM samAdhAne jaNAvavAmAM mukhyatve te alpAtiapAgama paMcAMgIzAstrone AdhAra levAte hAIne vidyamAna zAstronA AdhAre prabhuzAsana pravartatuM anubhavAya che te kema bane? temaja Aje prabhuzAsana pravarte che temAM paraMparAne AdhAra mukhya gaNavAthI zAstrane AdhAra gauNa banI jAya che ane mUla nAyakanI jema vyavahAra mukhyane ja thatuM hovAthI gauNa lekhAvA pAmatA vartamAna zAstronA-kRtanA vyavahArathI te Aje sarva dharmavyavahAra jovAya che. te te saMgata zI rIte gaNAya? kAraNake-gauNane te vyavahAra ja hoI zakatuM nathI.
Page #140
--------------------------------------------------------------------------
________________ parvatithibedhaka praznottarI [97 uttara-A duSamakAle jema tevA jJAnIne sadbhAva nathI tema tevA jJAnIgamya agAdha jJAnamaya zAstrone paNa pUre saddabhAva nathI AthI saMpUrNa zAstronA AdhAre pravartanazIla prabhuzAsana pravartAvAmAM Aje zAstronuM mukhyapaNuM te yuktithI paNa ghaTI zakatuM nathI. Ama chatAM Aje prabhuzAsanane pravartAvAmAM rahelI paraMparAnI mukhyatA zAstrathI paNa samajIe. ane te A pramANe - zrI sthAnAMgasUtra -nAmanA AgamagraMthanA 317 mAM pRSTa uparanA 421mAM sUtramAM prabhuzAsana calAvavAmAM anukrame mukhya evA-"AgamavyavahAra-zrutavyavahAra-AjJAvyavahAradhAraNa vyavahAra ane jItavyavahAra." e pAMca vyavahAra jaNAvelA che ane tene bhAvArtha, te sthale-"(1) je zrutajJAnanI svayaM zarUAta kare te zrata te zaruAta karanArane AtmAgama, tenA pAsethI te zruta sIdhuM prApta karanAra (gaNadharedeva)ne anaMtarAgama ane teo pAsethI te zrata prApta karanArA teozrInI pATa paraMparAgata caudapUrvadhara bhagavaMta)ne saMpUrNa paraMparAgama hoya che ane tethI teone prabhunuM zAsana calAvavAmAM AgamathI vyavahAra karavAne (ane te vyavahAra yAvat nava pUrvadharo paryanta) hoya che. (2) te cauda pUrvadhara bhagavaMtanI pATaparaMparAnA (ATha pUrvadharathI mAMDIne yAvat ardhapUrvadhara paryantane) pU. zramaNabhagavaMtemAM jyAre jyAre kame jeTaluM jeTaluM zrata hoya tyAre tyAre temaNe teTalA teTalA mRtathI ane te sAthe (3) tevA viziSTa AjJAkAraka bhagavaMtanI AjJAthI (4) tenI gaNatAmAM tevA viziSTa (AjJAkArakee jaNAveluM dhArI rAkhavAnI zaktivALA) zramaNabhagavaMtanI dhAraNAthI ane (5) tevA dhAraNa zaktivaMtanI paNa gaNatAmAM Aje mukhya gaNAtA jItathI=azaThagItArtha bhagavaMta Acarita AcaraNAthI prabhuzAsana calAvavAno vyavahAra karavAnuM hoya che. e pramANe prabhunuM zAsana calAvavAmAM te pAMca vyavahAranuM anukrame pradhAna tarIke samyak pAlana karatA zramaNabhagavaMte prabhunI AjJAnA ArAdhaka bane che." e pramANe jaNAvela che. e prakAre prabhuzAsana pravartAvanArA te pAMca vyavahAramAM saMpUrNa paraMparAgama paryatane pahele je AgamavyavahAra che te te dvAdazAMgInA abhAve Aje vidyamAna ja nathI. eTale cauda pUrvadhara bhagavaMtonI adyApi parvatanI ja nahi, paraMtu AzAsana pATaparaMparAgata pUjya samasta zramaNabhagavaMtene te AgamavyavahAra hote ja nathI ane te AgamavyavahAra sivAyanA anukrame pradhAna gaNAtA-zruta-AjJA-dhAraNa ane jIta" e cAra vyavahAra hoya che. ane temAM paNa Aje mukhya chatavyavahAra hoya che. zrI senapraznanA bIjA ulAsanA trIjA praznottaramAM-"puravadAstu saMpULAM nAra, vijayAna vase' e ullekha paNa jaNAve che ke-Aje zratane=zAstrane vyavahAra te saMpUrNa nathI ja, che te keTaleka che eTale ke gauNa che. AthI Aje mukhyatve je zAnA AdhAre dharmopadeza-AjJAo ane samAdhAne apAtA jevAya che te zAstravyavahAra te saMpUrNa 13
Page #141
--------------------------------------------------------------------------
________________ tatvataraMgiNI anuvAda graMtha zutavyavahArane keTaloka bhAga mAtra ja hoIne gauNa che. (saMpUrNa zrutanA AdhAre ja saMpUrNa pravartanazIla prabhuzAsanane vidyamAna alpAtia5 zrutAdhAra saMpUrNapaNe pravartAvI zake paNa kevI rIte?) ane paraMparA te-saMpUNa para parAgamavaMta zrI cauda pUrvadhara bhagavaMte Adi vaDe paNa AcarNa heIne teozrInI prabhuzAsanAnta pATa paraMparAnA pUjya samasta zramaNa saMpradAyamAM kame-yathAvat saMrakSaNazIla ane kAlAdika kAraNe pachI pachInA aneka saMvijJagItArthodrabhAvita zAsanahitakArI viziSTa AcaraNAothI puSTa thavAnA svabhAvavALI hoIne prabhuzAsanane sAvaMta saMpUrNa paNe avyAbAdha pravartAvanArI hovAthI Aje prabhuzAsana calAvavAmAM paraMparA ja mukhya che. ane tene ja lIdhe paraMparAthI AvelA vartamAna alpAtialpa paraMparAgama zAstro, e jema zrI jinAjJA che, tema prabhunidarzita kSamArga TakAvavAmAM te zAstro karatAM ghaNuM samartha lekhAtI paraMparA chatavyavahAra e prabaLa jinAjJA che. prazna para--e rIte chatavyavahAra rUpe gaNAtI paraMparA paNa zrI jinAjJA ja heIne prabhuzAsana pravartAvavAmAM bhale paraMparAnI mukhyatA gaNAya; paraMtu te paraMparAnI paNa zuddhAzuddhatAnuM mApa jeo vartamAna zAstrothI ja kADhavAnuM kahe che teonI apekSAe te paraMparA karatAM zAstro balavAnuM kharAM ne ? uttara-zAstromAM pharamAvelI zrI jinAjJAnuM pAlana karavAnuM satata dhyeya hevA chatAM kAlAdide te prabhuAjJAonA pAlanane anurUpa AlaMbananA abhAve je maharSI, prabhunI te te zAstrajJAo rUpa mekSamArganI samyaphaprakAre ArAdhanA nathI karI zakatA tyAre azaThagItArtha mahApuruSa, te ArAdhaka maharSIone prabhunidarzita mokSamArganI sukhe ArAdhanA karI zakAya te zAstrane pUrvApara abAdhAkArI mArga kADhI Ape che tene AcaraNa kahevAya che. ane te AcaraNane trIjI peDhI pachI jItavyavahAra=paraMparA kahevAmAM Ave che. A rIte zAtre je kArya karI zakatA nathI te kArya paraMparA karI zakatI hevAthI paraMparA karatAM zA balavattara gaNAtA nathI, paraMtu zAstro karatAM paraMparA balavAna gaNAya che. AcaraNa zAsthita hetI nathI. je vastu zAstrotthita nathI; parantu gItArthosthita hoIne zAstrane pUrvApara abAdhitapaNe zAstrathI para tarIke svataMtra che te vastunI zuddhAzuddhatAnuM mApa jeo tenAthI nirbala gaNAtA zAstrothI kADhavAnuM kahetA hoya teone ajJAnI ane azubhAzayI mAnavA rahe che. zAstranA daskatathIe bhinna evI AcaraNa grAhya bane che; parantu zAstra je AcaraNAthI bhinna hoya to grAhya banatuM nathI." * zrI dharmaratna prakaraNa pR. 247 uparanI-adra mAri kupa, liMri vALA kax x xthavidi anna pAda vivimaif" e 81 thI 83 gAthAmAM jaNAvyuM che ke-"zAstrone viSe kaIka bAbata judI rIte jaNAvelI hoya chatAM paNa kAlAdika kAraNone AzrayIne saMvijJagItArthoe te zAstrokta bAbatathI judI rIte ja AcarelI dekhAya che. pa81 kapaDA khaMbhe rAkhavAne badale pahere, calapaTTAnA be cheDAne keNuethI
Page #142
--------------------------------------------------------------------------
________________ parva tithiodhaka praznottarI dabAvIne rAkhavAne badale kamare vaLa caDhAvIne bheravavArUpe calapaTTAne pheraphAra kare, gocarInI jhoLInA be cheDAnI eka gAMTha vALIne kAMDA upara laTakAvyA bAda bIjA be cheDA muThImAM pakaDI rAkhavAne badale te bIjA be cheDAnI paNa bIjI gAMTha vALavI, aupagrahika upAdhi rAkhavI, kaTAhaka=dhAtunAM vAsaNa (?) upayogamAM levAM, tuMbaDAne meTuM karavuM ane tApaNuM- leTa-LapaTTo vagerene derA bAMdhavA vagere. . 82 pAtra vagere UMce rAkhavA sArU zIkuM bAMdhavuM, bhAdaravA suda pAMcame saMvatsarIne badale ethe saMvatsarI karavA rUpe tathA traNa mAsI pUnamane badale caudaze karavA rUpe tithinuM parAvartana karavuM, gocarImAM game te ane game teTalAM dravya AvyA hoya te kaI dravyanuM kaI dravya sAthe sAjana karyA vinA pRthaka pRthapha dravya vAparavAnA vidhine badale pracalita bhajanavidhi karaH ItyAdi aneka prakAre bIjI paNa AcaraNAo che. 83." sADAtraNa gAthAnA stavananI caudamI DhAlamAM mahora zrI yazovijayajI mahArAje paNa kahyuM che ke-"mArga samayanI sthiti tathA saMvijJabudhanI nIti" e deya anusAre kriyA, je pALe che te na lahe bhIti-eTale ke AgamazAstronI maryAdA ane saMvijJavibudhanI AcaraNa e baMne mArga che ane te baMneya mArgane anusarIne je mANasa kriyA kare te bhavaparaMparAne na pAme. 4" teozrIe te sthale AcaraNA bAbata paNa pUrvokta dharmaratnaprakaraNanA pATha mujaba ja kahyuM che ke "sUtre bharyuM paNa anyathA, juduM ja bahu guNa jANa, saMvijJavibudhe AcaryuM, kAMI dIje he kAlAdi pramANa sAhebajI sAcI tAharI vANa pApA kalpanuM dharavuM-jhelikA, bhAjane davarakadAna tithi pajusaNanI pAlaTI, bhejanavidhi ho ItyAdi pramANa. che sAva 6 vyavahAra pAMce bhAkhIyA, anukrame jeha pradhAna ! Aja te temAM jIta che, te tajIye he kema vagara nidAna? sA. 7" A dareka AdhArathI siddha che ke-zAstro, paraMparA karatAM balavAnuM nathI, paraMtu paraMparA zAstro karatAM balavattara che. balavAnanI zuddhAzuddhatAnuM mApa nirbalathI kADhavAnI vAta ja vAhiyAta che. paraMparA zAstrane sAdhaka hoya che; paraMparAnuM sAdhaka zAstra hetuM nathI. kAlAdikAraNe zAstra nijanuM hitacAhaka che ane paraMparA tene-zAstrane hitakAraka che. zAstra, paraMparAnuM hita kadi karI zakatuM nathI. AthI zAstrathI paraMparAne sAdhavAnuM kahenAra apUrvabhUta mUkha kare che. zAstrathI karAya te zrutavyavahAra ane paraMparAthI karAya te chatavyavahAra gaNAte hAIne zAstra ane paraMparAne prAyaH saMbaMdha ja hotuM nathI. zAstrAjJA e utsaga mAga che ane paraMparA e apavAda mArga che. utsargathI siddha nahi thaI zakatA kAryo apavAda siddha karI ApatA hovAthI apavAdarUpa paraMparA karatAM utsagarUpa zAstro balavAnuM nathI, paraMtu utsargarUpa zAstro karatAM apavAda rUpa paraMparA ja balavatI che. Aje vidyamAna che te paraM. parAgamarUpa zAstrathI thata zrutavyavahAra ane paraMparAthI thate chatavyavahAra e baMne jinAjJA hovA chatAM (upara jaNAvelA mahepAdhyAyajInA vyavahAra pAMce bhAkhIyAM, anukrame jeha
Page #143
--------------------------------------------------------------------------
________________ 100 ] tattvataraMgiNI anuvAda graMtha pradhAna; Aja te tehamAM chata che, te tajIe ho kema vagara nidAna?" e TaMkazAlI vacanAnusAra) Aje te te paraMparArUpa jItavyavahAranI mukhyatA hovAthI te baMne AjJAmAM paNa paraMparA e prabala jinAjJA che. AvI prabala jinAjJAne nirbala lekhAvanAramAM jeo jainatva mAnatA hoya temAM paNa jainatva mAnavuM e sAhasa gaNAya. kAraNa ke-teo sahu jANe ajANe paNa Aje mukhyatve jenA AdhAre prabhuzAsana pravartI rahyuM che e zrI jItavyavahAra rUpa zAsananA sabala AdhArane ja uDAvI devAnI uMvATe caDhelA svaparahitaghAtaka apamArganA piSaka gaNAya. prazna -"vartamAnamAM zrutavyavahAranI mukhyatA nathI ane jItavyavahAranI mukhyatA che' e zrI senasUrijI mahArAje tathA pU. mahe. zrI yazovijayajI mahArAje kahyuM che te chatavyavahAranuM svarUpa zuM? uttara:-azaThagItArtha mahApuruSe kAraNe AcarelI je AcaraNa traNa pATa pachIthI paNa avicchinnapaNe cAle tene jItavyavahAra=rIvAja kahevAmAM Ave che. A badala zrI chatakalapabhASya patra 59 upara-vattayvattapatto, yaduno ravi mAno ! ghaNo 3 , paMcama ti vavadyAre ka71 " pATha che. te pAThane bhAvArtha A pramANe che ke "eka pATa sudhI cAlela AcaraNane rIvAja vRtta kahevAya che, be pATa sudhI cAlelA hoya te anuvRtta kahevAya che, traNa pATa sudhI cAlela hoya te pravRtta kahevAya che ane mahApuruSa bahuvAra sevele te rIvAja chatavyavahAra (paraMparA) kahevAya che." prazna :-uparanAM samAdhAnamAM jaNAveluM-paraMparA zAstranirapekSa hAI svataMtra vastu che, zAstravacanathI bhinna paNa hoI zake che, zAstra karatAM balavAna che, e paNa jinAjJA ja che, pU. mahAranA "Aja to temAM jIta che" e vacanAnusAre vartamAnamAM zrata vyavahAranI nahi; paraMtu chatavyavahAra-paraMparAnI prAdhAnyatA hovAthI paraMparA e prabala jinAjJA che ane Aje prabhunuM zAsana prAyazcittAdimAM mukhyatve zAstrAdhAre nahi; paraMtu paraMparAnA AdhAre pravarte che." e vidhAna ApaNA pU. sarva munisaMpradAyane saMmata che kharuM? uttara-e vidhAna ApaNe pUmunisaMpradAyamAMthI ekAda paNa saMpradAyane asaMmata hoya tevuM jANyuM nathI. prazna -je ema ja che te ApaNuM pU. munisaMpradAyamAM keTaloka varga Aje tevI prabala jinAjJA svarUpa paraMparA mATe paNa "je zAstrathI zuddha hoya te lAkha- lAkhAvAra mAnavA taiyAra chIe." ema kahIne zAstranA AdhAra vinAnI paraMparAnI avagaNanA karato te pratyakSa jovAya ja che tenuM kema? uttarA-je varga zAstranA AdhAra vinAnI paraMparAne azuddha kahIne paraMparAnI Aje avagaNanA karate levAya che te varga paNa paraMparAnuM saM. 12 sudhI te paraMparA
Page #144
--------------------------------------------------------------------------
________________ parvatithibedhaka praznottarI [ 101 aMgenA pUrvokta vidhAna mujaba ja pAlana karato hato. have te varga, pite ane pitAnA sAta peDhInA vaDIlee paNa AcarelI paraMparAne mATe tevuM ayukta belavA pUrvaka paraMparAnI avagaNanA karato jovAya che te paNa saM. 1992nA zrAvaNa mAsathI zarU karelA manasvI tithimata, sUtaka lepaka vicAra ane tene sAcA lekhAvavA raju karelA pitAnA maMtavyuM, je paraMparA pAse pratyakSa asatya Thare che te paraMparA badala ja badhI paraMparAne mATe tevuM belIne paraMparAnI nirarthaka ja avagaNanA kare che. te sivAyanI zAstrathI zuddha na hoya tevI te aneka paraMparAnuM Aje paNa te varga prabala jinAjJArUpe pAlana karI rahela che, ane temAM te varga zAstrIya zuddhAzuddhatA jevA bhate paNa nathI. prazna la-zAstranA AdhAra vinAnI aneka paraMparAnuM Aje paNa te varga, te rUpe mAnavA pUrvaka pAlana karato hovA chatAM te vargane pitAnA mata ane maMtavyone bAdhaka thatI hevA mAtrathI ja saM. 1992 sudhI pote ane pitAnA vaDiloe paNa AcarelI paraMparA mATe tevuM ayukta davAno ane AcaravAne hetu zuM hoI zake ? uttara-bhadrikajanamAM paraMparAnA bhoge paNa pitAnA mata ane maMtavyane siddhAMtarUpe vasAvI devAthI nijanuM mAna jaLavAI rahe e hetu che. prazna 10 -e rIte- zAstranA AdhAra vagaranI" kahIne paraMparAnI avagaNanA karanAra te varga, saM. 1992 pachIthI zAstranA AdhAra vinAnI ekAda paNa paraMparAne anusaratA hoya te kaI dAkhalo che? uttara -te varga, zAstranA AdhAra vinAnI ekAda nahi paNa aneka paraMparAone Aje paNa anusarato hevAne eka ja nahi, paraMtu aneka dAkhalAo che. ane te A pramANe - * te varga Aje paNa mAne ja che te zAstranA AdhAra vagaranI paraMparAo * - (1) prathama te prabhuzAsananA maMDANusvarUpa gaNAtI AvazyakakriyAmAM juo ke-devasika pratikramaNane aMte Aje te varga paNa je ladhuzAMti bele che tebalavAnuM keIpaNa zAstramAM kaheluM nahi hovAthI te zAMti, te zAMtinI racanA pUrvenA saMpradAyamAM belAtI haitI chatAM-paraMparAthI le che. (2) rAtrika pratikramaNane aMte Aje te varga paNa je-"salatIrtha." bele che te ja tIrthavaMdana bolavAnuM keIpaNa zAstramAM kathana nahi hovAthI tenI racanA pUrvenA saMpradAyamAM balAtuM hetuM chatAM te ja bese che te, paraMparAthI bolAtuM bole che. (3) pakakhI, comAsI ane saMvatsarI pratikramaNanA prAraMbhamAM Aje te vaga paNa che-"salAha " cityavaMdana le che te ja caityavaMdana bolavAnuM kaIpaNa zAstramAM kathana
Page #145
--------------------------------------------------------------------------
________________ 102] tatvataraMgiNI anuvAda graMtha nahi hovAthI tenI racanA pUrvenA saMpradAyamAM te bolAtuM hetuM-chatAM-te ja caityavaMdana bele che te paraMparAthI bole che. (4) te traNeya pratikramaNamAM Aje te varga paNa je-"snAtasyAnI stuti bele che teja stuti bolavAne zAstro lekha nahi hovAthI tenI racanA pUrvenA saMpradAyamAM te bolAtI hatI, chatAM te ja stuti bole che te paraMparAthI bele che. (5) te traNeya pratikramaNamAM Aje te varga paNa je-ajitazAMti stavana bele che te ja stavana belavuM e zAstrIlekha nahi hovAthI tenI racanA pUrvenA saMpradAyamAM te bolAtuM hatuM, chatAM te ja stavana bole che te paraMparAthI bolAtuM bole che. (6) te traNeya pratikramaNane aMte belAtA "saMtikaranI pahelAM Aje te varga paNa je "bRhazAMti" bole che te ja balavI e zAstrIlekha nahi hovAthI tenI racanA pUrvenA saMpradAyamAM te bolAtI nahotI chatAM te ja brahazAMti bele che te paraMparAthI belAtI bole che. A saMbaMdhe zrI senapraznanA 107mAM patra upara khulAso paNa che ke'paakssikprtikrmnne paraMparayA zAntiravazyaM kathyate.' (7) te traNeya pratikramaNane aMte sarva saMpradAyamAM belAtuM "satikaruM? bolavAne kaI zAolekha nahi hevAthI te stavananI racanA pUrvenA samudAyamAM te bolAtuM nahotuM chatAM (e bAbata A. zrI labdhisUrijIe kalyANa mAsika varSa 1ranA pahelA-bIjA saMyukta aMkanA 16mA pejanI bIjI kolamamAM Apela samAdhAnanA hArdathI spaSTa samajI zakAya tema che ke-) vaDilanI bhUlane paMpALavA Aje vyavahArathI nahi belate te varga paNa aMtarathI te te te pratikramaNane aMte saMtikara bolavuM vAjabIja mAne che te paNa paraMparAne AbhArI che. (8) te traNeya pratikramaNamAM "ajitazAMti bolyA pachI karavAmAM AvatI sajhAya prasaMge Aje te na varga paNa je "sAra , "rakSA ?" e praNANe sajajhAya balavAnA mAgela Adeza mujaba sajhAya te bolato ja nathI ane sajhAyane badale (navakAra, uvasaggahara stotra ane saMsAradavAnI stuti belavAne koIpaNa zAstrIya ulekha nahi hovA chatAM) navakArAdi le che te paNa paraMparAthI bolAtuM bole che. zrI senapraznanA bIjA ullAsamAM41 mA peja upara te saMbaMdhI khulAso paNa che ke "kSatti damaNapraantsvaadhyaaye stutistotrAdipaThanaM AvazyakacUrNyabhiprAyeNa paramparayA vidhIyata iti // 206 // ' () dareka mAsanI terasa tathA bhA. zu trIjanA divase karAtA daivasika pratikamaNane Aje te varga paNa je mAMgalika pratikramaNa tarIke saMbodhe che, tathA te te divase pratikamaNamAM-caityavaMdana pArzvanAtha prabhunuM ja bole che ane temAM paNa "eN nama: pArzvanAthAya." cityavaMdana ja bese che, stuti "kalANa kadaM"nI ja le che ane stavana "saMtikara'nuM
Page #146
--------------------------------------------------------------------------
________________ parvatithibAdhaka praznottarI [103 ja bole che te, "te divase te ja cityavaMdanAdi bolavA" ema zAollekha nahi hovA chatAM bele che te, paraMparAthI bole che. (10) zAstramAM nahi jaNAvyuM hovA chatAM Aje te varga paNa sAMvatsarika pratikramaNa bhAdaravA suda cothe kare che. te yugapradhAna zrI kAlikAcArya mahArAje karela AcaraNujanya paraMparAthI tema karAtuM hovAthI kare che. (11) kArtika, phAlgana ane ASADhamAsanuM cemAsIparva ane comAsI pratikramaNa te te mAsanI zuda caudaze karavAno zAstroblekha nahi hovA chatAM te vaga paNa te te comAsI ane tenuM pratikramaNa te te mAsanI zuda caudaze ja kare che te, paraMparAthI karAtuM (12) te traNeya comAsI te rIte te te mAsanI zudi caudaze karavAmAM pakakhInA divase mAsInuM pratikramaNa karavAne lIdhe traNa pAkSika pratikramaNa tUTatAM hovA chatAM tene te na varga paNa tUTaka tarIke nathI mAnate te paraMparAthI tUTaka tarIke nahi manAtA hovAne lIdhe paraMparAthI ja tUTaka tarIke mAnatA nathI. A saMbaMdhe zrI senapraznanA cothA ullAsanA 115 mA patranI pahelI puThImAM khulAse paNa che ke- "pratimAnAM cUMsfdha na ko'pi vizeSo, yataH pUrvAcAryANAmAcaraNaivAtra pramANaM, yathA kalpasUtrasya zrAvaNaM zrAddhAnAM pUrvAcAryAcaraNaiva kriyata iti. (13) have te Avazyaka kriyAo uparAMta bIjI bIjI bAbatamAM paNa jUo ke-zAstramAM zrI kalpasUtra, zrAvakane saMbhaLAvavAnuM jaNAvyuM nahi hovA chatAM Aje te varga paNa paryuSaNamAM zrAvakone kalpasUtra saMbhaLAve che te pUrvAcAryanI AcaraNajanya paraMparAthI saMbhaLAve che. (14) zAstramAM avasthAnalakSaNa paryuSaNa jaghanyathI 70 ane utkRSTathI 120 divasa karavAnuM jaNAvela hovA chatAM Aje te varga paNa 120 divasanI ja kare che te paraMparAthI kare che. (15) besatA varSanA mAMgalika tarIkenA savAranA prathama vyAkhyAnamAM te vaga paNa je sAta ke navasmaraNa ane zrI gautama svAmInA rAsanuM zravaNa karAve che te saMbhaLAvavAne keIpaNa zAstramAM ullekha nahi hovAthI te smaraNe tathA rAsanI racanA pUrvenA saMpradAya te smaraNe tathA rAsanuM zravaNa karAvatA hatA chatAM zravaNa karAve che te paraMparAthI zravaNa karAve che. (16) 'aTThami bauddasi puNNimA ya tahAmAvalA havai pavvaM / mAsaMmi pavachakkaM, tinni 'i pAThAnusAra mahinAmAM-AThama, caudaza, pUnama ane amAsa ema catuSpava, zukala tathA kRSNapakSanI maLIne be AThama, be caudaza, pUnama ane amAsa ema
Page #147
--------------------------------------------------------------------------
________________ 104 ] tattvataraMgiNuM anuvAda graMtha ~ java ane pakhavADiAmAM traNaparva jaNAvela hovA chatAM "vIrA vaMvamI amI viNI go tihIzo para humatIvyo, jothANA mAmA ' e zrI zrAddhavidhi Adi prakaraNa graMthamAMnA pAThane avalaMbIne te varga paNa Aje mahInAmAM je-bIja, pAMcama, AThama, agIArasa, caudaza, pUnama tathA amAsa maLIne sAta pavI, zukala tathA kRSNapakSanI be bIja, be pAMcama, be AThama, be agIArasa, be caudaza, pUrNimA ane amAvAsyA maLIne bAraparva ane pakhavADIyAmAM bIja, pAMcama, AThama, agIArasa, caudaze ane pUnama athavA amAsa maLIne cha pavI jaNAve che te paNa tevI pUrvAcAryanI AcaraNajanya paraMparAthI jaNAve che. A badala zrI hIraprazna patra 3nI pahelI puThI upara 15 mAM praznanA uttaramAM khulAse paNa che ke- 'to pApaDyo savA laMvArItA. cIrNatayA saMbhAvyate, akSarANi tu zrAddhavidheranyatra dRSTAni na smaraMti' (17) pAkSikAdi pratikramaNamAM-'aticAra kahyA pahelAM chIMka thAya te pharIthI pratikramaNa pahelethI zarU karavuM" e kaI zAstroblekha nahi hovA chatAM Aje te varga paNa te rIte chIMka thAya te pharIthI pratikramaNa zarU kare che te paraMparAthI kare che. juo- "zrI hIraprazna patra 13 nI pahelI puThI uparane bIjo praznottara." (18) zAstramAM te kaI ullekha nahi hovA chatAM paryuSaNamAM te varga paNa je cauda svapna utarAve che, jhulAvarAve che, tene puSpamAlAdi paherAvarAve che ane tenI uchAmaNI vagere bole che te para parAthI bele che. (19) zAstro lekha nahi hovA chatAM te varga paNa je-prabhupUjA, Arati, maMgaladI, gurune vAMcavA mATe vaherAvAtAM pustaka ane pratikramaNamAM tene sUtra vagerenI uchAmaNI bele che te paraMparAthI bole che. (20) prathama jaNAvela che tema AgamazAstromAM munine-e, tarApaNI, elapaTTo. vagerene dara bAMdhavAne tathA tevA derAone temaja gocarInI jhALIne gAMTha vALavAno niSedha hovA chatAM Aje te varga paNa te te vastuone niHzaMkapaNe derA bAMdhe che ane gAMTha vALe che te paraMparAthI bAMdhata ane vALane heIne zAstrIyajinAjJA karatAM paraMparA rUpa jinAjJAne prabala mAnate havAnA pratIkarUpa che. (21) zAstramAM munine dhAtune aDakavAne niSedha hovA chatAM Aje te varga paNa tAsa, tapelA, thALI, chIbAM, vATakA ane cazmAnI phrema vagere dhAtunI cIjone te nirapavAda ane niHzaMkapaNe upayoga kare che te paNa paraMparAthI kare che. (22) ghAne ghArIyuM vIMTayA pachI eghAnA mUla bhAgamAM dare vIMTavAnuM (zrI pravacana sAroddhArapatra 111 nA ullekha mujaba) zAstramAM vidhAna nahi hovA chatAM Aje te varga paNa vIMTe che te paraMparAthI vIMTe che.
Page #148
--------------------------------------------------------------------------
________________ parvatithibedhaka praznottarI [ 105 (23) vartamAnamAM pravartate zrAvakane sAmAyika levAne vidhi, AvazyakacUrNimAM jaNAvela vidhithI bhinna hovA chatAM te varga paNa zrAvakane vartamAnavidhithI ja sAmAyika karAve che te paraMparAthI karAvatA hoIne zAstrarUpa jinAjJA karatAM paraMparArUpa jinAjJAne prabala mAnate havAnA pratIkarUpa che. (24) zrIvyavahAratra jevA chedasUtrarUpa AgamagraMthanI pIThikAmAMnA kAyamaya ' e sUtrathI zAstrakAre janma-maraNanuM sUtaka 10 divasanuM kahela che. chatAM saM. 192 thI sUtaka lepanAra A0 zrI dAnasUnA samudAya sivAya te (A. zrI labdhisUri, A zrI siddhisU0, bhadrasUTa, amRtasUTa, kanakasUTa, vagere navAtithimatamAM derAI javA pAmela) varga Aje paNa je kaI dezamAM te te zastrokta 10 divasa karatAM vadhAre divasa sudhI pALavAne lekavyavahAra hoya te tevA dezamAM teTalA vadhAre divasa sudhI paNa sUtakI gharane vaje che te paraMparAthI vajanate heIne zAstrarUpa jinAjJA karatAM paraMparArUpa jinAjJAne vadhu prabala mAnate havAnuM pratIka che. zrI senaprazna patra 18 ullAsa trIjAnA 201 mA praznanA uttaramAM zAstrakAre "yatra je jUtA thAvatihAsa mikSArtha trAnti tajhAramamitti tathA vidhemiti vRddha thavAnA" ema jaNAvavA vaDe-"sUtakamAM dasa ke tethI vadhu divaso vajavAnA te lekavyavahArane jaina vRddhone vyavahAra eTale-prabala jinAjJArUpa jenI paraMparA kahelI che." (25) zrI AvazyakacUNi jevA AgamagraMthane viSe-"sAdhuoe daivasika, rAtrika, ane pAkSika pratikamaNamAM traNa vaDilene " comAsI pratikramaNamAM pAMca vaDilene ane sAMvatsarika pratikamaNamAM sAta vaDilene abhudio khAmavAne ukhekha hovA chatAM Aje te varga paNa-pAkSika pratikramaNamAM traNane badale pAMca ane comAsI pratikramaNamAM pAMcane badale sAta vaDilene abhudio khAmato hoya te te (zrI pravacanasAroddhAra patra 43nA ullekha mujaba) paraMparAthI khAmate heIne te varga paNa zAstrarUpa jinAjJA karatAM paraMparArUpa jinAjJAne prabala mAnatA hovAnuM pratika che. (26) zrI mahAnizItha nAmaka cheda sUtra rUpa AgamagraMthane viSe-gRhasthane upadhAna vahana karyA vinA sUtro bhaNavAmAM prAyaH anaMtasaMsAritA jaNAvela hovA chatAM Aje te varga paNa upadhAna nahi karelA thAvakane "karemibhaMte" sUtrathI mAMDIne zrI dazavaikAlikasUtranA cAra adhyayana paryata sUtro jaNAve che te, (zrI sena prazna ukelAsa pahelAnA 28mA praznotaramAMnA-ttara 4 kItaLavA raMgarAya pramA" e daskata mujaba) paraMparAthI bhaNAvate heIne zAstrArUpa jinAjJA karatAM paraMparA rUpa jinAjJAne prabala mAnate hevAnuM pratIka che. (ra) AgamagraMthane viSe sagIravaya 16 varSa sudhI jaNAvela hovA chatAM Aje te varga paNa dIkSA pradAnamAM vi. saM. 190nA zrI rAjanagara muni saMmelane TharAvela 18 14
Page #149
--------------------------------------------------------------------------
________________ 106 ] tattvataraMgiNI anuvAda graMtha varSa sudhI sagIra vaya mAnIne pravarte che te zAzveta jinAjJA karatAM chatavyavahAra=paraMparArUpa jinAjJAne prabala mAnate hevAnuM pratIka che. (28) zrI tIrthakara dene kaccha havAnuM zAstramAM kaheluM nahi hovAthI kaccha vinAnI pratimAo paNa ApaNAmAM mejuda cheH Ama chatAM te varga paNa zrI jinapratimAone kaccha ane aMcalanI nizAnIo batAve che te paraMparAthI batAve che. (29) IryAvahI karIne pAMca vAnAM paDilehyA bAda zeSa upadhinA paDilehaNa mATe bIjI IryAvahI karavAnA zAstrAkSa nahi hovA chatAM Aje te varga paNa bIjI IryAvahI karIne zeSa upadhinuM paDilehaNa kare che te paraMparAthI kare che. (30) zrI siddhastavanI aMdara kSepita ka ro ." gAthA, zAstrokta nahi hevA chatAM "siddhANaM buddhANaMsUtra bolatAM Aje te varga paNa bele che te paraMparAthI le che. (31) prabhunAM samavasaraNamAM tathA kRSNamahArAjanA daSTAMtamAM prabhu birAjamAna hevA chatAM jeonA sAdhuone vaMdana karela hevAne adhikAra, zrI jinamaMdiramAM prabhu sAme karAtA cityavaMdanamAM AvatA "jAvaMta zivi sAhU pAThavALa adhikAra ane prabhu sAme zrI navapadajInA ArAdhakee bhaNAvAtI zrI navapadajInI pUjAmAM AcAryAdi traNa parameSThInI paNa pUjA bhaNAvavA pUrvaka teone vaMdana paNa karavA tathA teonAM cityavaMdane karavAno adhikAra jemAM zrI jinamaMdiramAM gurune vaMdana karavuM anucita nahi gaNAtuM hovA chatAM naMdInI kriyA vakhate nANamAM padharAvelA prabhunI sAme guruvaMdana karatI vakhate paDado karavAnI AcaraNa hevAne lIdhe Aje te varga paNa jinamaMdiramAM guruvaMdanane ucita gaNate nathI te, AcaraNAthI ucita gaNatA nathI. (32) zAstramAM munine ekavIza prakAranAM prAsuka jala jaNAvela hovA chatAM Aje te varga paNa mukhyatAe traNa ukALAvALuM jala le che te paraMparAthI le che. (33) "nAma ga gg so' gAthAmAM temaja zrI yogazAstra vagere graMthamAM kAcAM tathA pakAvelAM mAMsane viSe nigodanA=anaMta jIvonI utpatti kahelI che. chatAM ApaNI jema Aje te varga paNa te "anantA" zabdane artha, "bahu jIvo" ema kare che te paraMparAthI kare che. (34) zrI senA prazna patra 7 mujaba-te varga paNa je mRtadevatAne namaskAra kare che te paraMparAthI kare che. (35) zAstramAM sAdhune causaraNapayannAnA adhyayanane tene vega vahyA sivAya niSedha che chatAM te varga paNa tenA godvahanane jene abhAva che te zrAvakane tenuM adhyayana karAve che te (zrI sena prazna patra 92 u. 3nA 407 mAM praznottara mujaba) paraMparAthI karAve che.
Page #150
--------------------------------------------------------------------------
________________ parva tithibedhaka praznottarI [ 107 nanananananananananananananananananamajajanajawwwjjah (36) chUTA zrAvake paththakakhANa traNa navakAra gaNIne pAre, ema sUcavato keIpaNa zAstro lekha nahi hovA chatAM Aje te varga paNa chUTA zrAvakene te pramANe paccakakhANa parAvavAnuM rAkhe che te paraMparAthI rAkhe che. (37) zrI jinamaMdiramAM prabhu sAme paccakakhANa parAya, ema jaNAvatA daskate nahi hovA chatAM te varga paNa tema pravRtti rAkhe che, te paraMparAthI rAkhe che. (38) candranA prakAzamAM udyotikA-ujehI na lAge, ema ApaNe koIpaNa zAstramAM jaNAvela nahi hovA chatAM Aje te varga paNa te pramANe varte che te paraMparAthI varte che. (39) kaselaka (sela) nAkheluM jala aMtarmuhUrta pachI acitta thatuM hevAne zAstro lekha hevA chatAM Aje te varga paNa kAraNeya tevuM jala lete nathI, te paraMparAthI letA nathI. (40) zrI senaprazna patra 22 ullAsa bIjAnA 32mA praznottara mujaba-mAlA saMbaMdhInuM suvarNa, cAMdI, sUtra vagere devadravya kahevAya ema jaNAvanAre zAstro lekha nahi hovA chatAM Aje te varga paNa te te sarva vastune devadravya ja lekhAve che, te paraMparAthI lekhAve che. (41) pAkSikAdi pratikramaNamAM zarUthI mAMDIne zAMti sudhImAM chIMka varjavI, ema kaI zAstro lekha nahi hevA chatAM Aje te varga paNa temaja ve che te paraMparAthI varte che. (ra) sAdhune pAkSikadi pratikramaNamAM AvatA " ija ' Adi cAra khAmaNanAM sthAne zrAvaka, sAdhunA abhAve navakAra kahe, e kaI zAstrokta nahi hovA chatAM Aje te varga paNa zrAvakone tema pravartAve che te paraMparAthI pravartAve che. (43) rAtripratikramaNa aMte ApaNA pU. sarva munisaMpradAyamAM belavAmAM AvatA zrI sImaMdharasvAmi tathA zrI siddhAcalajInAM caityavaMdana-stavane bolavAnuM keIpaNa zAstramAM kahyuM nahi hovA chatAM Aje te varga paNa bele che te paraMparAthI bele che. (44) pAkSikAdi pratikramaNamAM zrAvake pakakhasUtranAM sthAne je "vaMditta" bele che te bolavAnuM (zrI senaprazna patra 3 praznottara 21 mujaba) keIpaNa zAstramAM jaNAvela nahi hovA chatAM Aje te varga paNa zrAvakone te mujaba pravartAve che te paraMparAthI pravartAve che. (45) pauSadhavALo zrAvaka, bIjA divase savAranA pratikramaNamAM jema AgAmI viSayavALuM besaNAdinuM paccakakhANa kare che tema AgAmI viSayavALe dezAvakAzikane niyama na dhAre, ema keIpaNa zAstrIya AvazyakavidhimAM kahyuM nahi hovA chatAM Aje te vaga paNa je pratikramaNamAM dezAvakAzika dhAravAne niSedha kare che, te niSedha paraMparAthI kare che. (juo-zrI senaprazna patra 10 praznottara 73) (46) mIThAmAM nAkhelAM lIbu vagerenuM lIlatrIpaNuM gaNAtuM nathI ema ke IzArAmAM kahyuM nahi hovA chatAM Aje te varga paNa lIletrIpaNuM gaNu nathI, te paraMparAthI gaNata nathI. (juo-senaprazna patra 12 praznottara 87)
Page #151
--------------------------------------------------------------------------
________________ 108 ] tatvataraMgiNI anuvAda graMtha - a ra ra da ka ja makAnamaka nAmakanakAra dvArA prama ka ka kAna kha ra ddha mA rakha (47) pahera divasa caDhayA pachI zrAvakane pauSadha uzcarAvavAne niSedha keIpaNa zAmAM nathI chatAM Aje te varga paNa zrAvakane pahora divasa caDhayA bAda pauSadha uccarAvate nathI, te paraMparAthI uccarAvato nathI. (48) nAmanoralagao" gAthAmAMnA bajAra' zabdano artha "dahI" karavAmAM tenI sAthe "dUdha ane chAza" artha paNa kare ema keIpaNa zAstramAM kahyuM nahi hovA chatAM Aje te varga paNa je dahIM sAthe "dUdha ane chAza" artha paNa kare che te paraMparAthI kare che. (juo senaprazna u. 3 patra 83 praznottara 330) (49) "rAtre pauruSa pachI uMcA svarena balavuM" ema zAstravacana hovA chatAM tapasyAdi mahotsavamAM te varga paNa-zrAvakoe dhAmadhUmapUrvaka gAI vajAvIne karAtA-rAtrijAgaraNane te niSedha karate ja nathI te tevI paraMparA hevAthI niSedha karatuM nathI. (juo zrI hIraprazna patra 31 trIje prakAza praznottara 11) (50) zrI senaprazna patra 2 praznottara 8 mAM jaNAvyA mujaba sAmAcArI vagere graMthamAM sAMjanA pratikagaNamAM bolAtI sakjhAya pUrNa thayA pachI navakAra bolavAnuM kahela nahi hovA chatAM Aje te varga paNa navakAra bele che te (pAkSika pratikramaNadine aMte belAtA saMtikaranI jema vidhimAM kahela nahi hovA chatAM) paraMparAthI bele che. (51) zrI enaprazna patra 14 u. 1nA praznottara 102 mujaba- mi kA riTI sA pamANaM iyarIe kIramANie / ANAbhaMga'NavatthA micchattavirAhaNaM pAve' se thA tathA pg tithiH jA, tRta jA tathora' pradhaSane te varga paNa (tenA kartAne temaja tenI prAmANikatAne nirNaya karavA chelyA vinA ja) pramANa mAne che te suvihita avicchinna paraMparAthI pramANa mAne che. A uparAMta te varga, paraMparA pramANe vartate hovAnA bIjA paNa aneka udAharaNa che, paraMtu vistAranA bhayathI bIjA ahiM darzAvela nathI. prazna 11 paraMparAne zAstrAdhAra heta nathI, ema mAnIne te te varga, ATalI badhI zAstrAdhAra vinAnI paraMparAone mAne che ane tyAre ja temanA vaDe karAtI pratikamaNAdi AvazyakakiyAdine sarva dharmavyavahAra te varga saMpUrNa karI zake che. e vAta te varga vaDe Aje paNa manAtI paraMparAnA ATalA badhA dRSTAMte jotAM dIvA jevI spaSTa hovA chatAM te vargo, saM. 1993nI "parvatithiprakAza" bUkanA pR. 87 upara paraMparAnuM"je vastu zAstrAdhArathI dUSita che te vastunI paraMparA e vAstavika paraMparA ja nathI. azaThagItArtha puruSathI AcarAelI, svaajJAnAdi dethI jemAM siddhAMtane leza paNa virodha AvatuM na hoya, tevI zAstradhAravAnI paraMparA tIrthaMkara mahArAjanI AjJAvat mAnya karavA cogya che. jemAM paMcamInI cotha vagere." e pramANe lakSaNa raju karIne Aje pitAnA vaDe paNa
Page #152
--------------------------------------------------------------------------
________________ parvatithi bedhaka praznottarI [ 100 I e rIte zAstranA AdhAra vinAnI DhagalAbaMdha AcarAtI paraMparAone vAstavika paraMparA nahi lekhanArI jambara bhUla kema karI haze? vaLI-pitAnA ajJAnAdi dethI jemAM siddhAMtane leza paNa virodha Avate na hoya ane zAstrAdhAravALI hoya tevI paraMparAne tIrthaMkara mahArAjanI AjJAvat mAnya karavA gya che" ema kahe che te te varga, Aje paNa upara jaNAvelI zAstrAdhAra vagaranI cekabaMdha paraMparAonuM pAlana karI rahela che te paraMparAonuM kenI AjJAvat mAnya karIne pAlana karatA haze? ane paraMparAnA te jaNAvela lakSaNa upara je bhA. zu. paMcamInI cothanuM daSTAMta Apela che te daSTAMta te zAstramAM saMvatsarI pAMcamanI jaNAvela hoIne te ethanI paraMparA, tenA hisAbe te zAstrAdhAravALI nahi hovAthI tene bIlakula saMgata nathI! chatAM te vage tyAM paraMparAnA jaNAvelA te lakSaNa upara tevuM daSTAMta kema Apela haze? uttarA-te varge te sthale paraMparAnuM te lakSaNa, temaNe saM. 192 thI zarU karelA kalpita tithimatane pratyakSa asAra TharAvanArI zAstrokta lakSaNavALI vidyamAna prAcIna paraM parAne beTI lekhAvavA sArU kalpita raju karela che, tema karavA jatAM te vargane Aje paNa pitAnA vaDe AcarAtI pUrvokta zAstranA AdhAra vinAnI 51 paraMparAone vAstavika paraMparA ja nahi lekhavAnI bhayaMkara bhUlanA bhAjana banavuM paDyuM che, te varga Aje paNa pUrvokta je ekAvana paraMparAone prabhunI AjJAvat mAnIne pALI rahela che te paraMparAene kaI azraddhayanI AjJAvata mAnya karIne pALavAnI karuNa sthitimAM mUkAvuM paDyuM che ane te vage paraMparAnuM te kRtrima lakSaNa raju karIne tenA para je paMcamInI cothanuM zAstrIya lakSaNavALI paraMparAnuM asaMgata daSTAnta raju karela che te, te varge upajAvIne raju karelA paraMparAnA kalpita lakSaNane zAstrIya lakSaNarUpe manAvanArUM kaI daSTAnta ja nahi hevAthI te vage, tyAM te asaMgata daSTAMtane pitAne bhrama jALavavA sArU raju karavuM paDela cheH sivAya te varganI paraMparA aMgenI temAMnI eka paNa vAtamAM tathyane leza paNa aMza nathI. je matamAMja taththAMza nathI, te manane sAce lekhAvavA thatI AvI kalpita vAtamAM taththAMza heya paNa kyAMthI? prazna 12H-paraMparAnuM zAstrIya lakSaNa te varganA khyAlamAM na hoya ane matAgrahane lIdhe teNe tevuM kRtrima lakSaNa jaNAvyuM hoya tema na bane? uttara -banavA joga che, paraMtu te vage te lakSaNa te IrAdApUrvaka kRtrima jaNAvyuM che ema nizaMka mAnavAne kAraNa che ke-"paraMparAnuM je zAstrIya lakSaNa che te paNa te vargane saM. 1lDanI temanI "parvatithiprakAza" nAmanI te ja bUkanA pR. 235 upara zAstrano AdhAra raju karavApUrvaka pharajIAta raju karavuM paDela che." te varge te sthale paraMparAnuM zAstrIya lakSaNa A pramANe artha sahita raju karyuM che ke- "ahe, tamAruour i kathA je anAthaiA ja nivAmiumdi , dumadhumathAmaroom = azaTha gItArtha mahApuruSoe je kAMI
Page #153
--------------------------------------------------------------------------
________________ 110 ] tatvataraMgiNI anuvAda graMtha dravyAdi kAraNone AzrIne asAvadha pravRtti AcarI hoya ane bIjAoe tenuM nivAraNa nahi karatAM bahu mAnelI hoya te AcaraNuM gaNAya che." juo--e satya arthamAM AcaraNa zAstrAdhArathI dUSita na hoya, zAstrAdhAravALI hoya" ItyAdi te varge bAMdhelA lakSaNane sthAna che? nahi ja. temaja "zrI caityavaMdana bhASyanI - "saradArUoryvaka, tharathama vArSi ti mA ! mAthAnA du Atti, vALa sughadu mannati e 49mI gAthA dvArA paNa zAstrakAre AcaraNAnuM-azaTha mahApuruSe AcarelI hAya, nirdoSa hoya, anyagItArthoe nIvArelI na hoya te AcaraNa kahevAya che ane te AcaraNuM paNa "jinAjJA ja che, e vacanathI rAgadveSa vinAnA evA madhyastha gItArtho bahu bahu mAne che. e ja pramANe lakSaNa jaNAvela che; paraMtu te sAthe-"zAstrAdhArathI dUSita na hoya, zAstrAdhAravALI" heya, ItyAdi jaNAvela nathI. mATe sAruM lakSaNa jANe che chatAM IrAdA pUrvaka kRtrima lakSaNa jaNAvyuM che. prazna 13-paraMparAnA te zAstrIyalakSaNamAM te varge paraMparAnAM jaNAvelA lakSaNamAMnIpitAnA ajJAnAdi deSathI jemAM siddhAMtane leza paNa virodha Avato na hoya ane zAstrAdhAravALI hoya." e vAtanI te gaMdha paNa nahi hovAthI te vage jaNAveluM paraMparAnuM lakSaNa te kRtrima mAnavuM ja rahe che, chatAM paraMparAnA pite bAMdhelA te kRtrima lakSaNanA bacAvamAM te varga, zrI taravataraMgiNIgraMthanI-takaai 7 gAri-pAvana gAthA saMta siddhata , na karo . e 46 mI gAthAno-AcArya paraMparAthI AvelI hoya ane svadoSe karIne siddhAMtanI sAthe jene leza mAtra bAdha Avato na hoya evuM je sAmAcArInuM hovuM te tenI pramANikatAnuM lakSaNa che." e pramANe artha Agala karIne te arthane saM. 1993nI te "parvatithiprakAza" bUkanA ja 230 peja upara prakaTa paNa kare che, te zuM te artha sAce che? uttara-zrI dharmaratnaprakaraNagraMtha pR. 246 nI-maja gAmanI avA saMvi Tagsfrui' e 8mI gAthAnA pUrvAddha dvArA zAstrakAre zrI jinazAsanamAM mokSanagaranA samyagajJAna-darzana-cAritrarUpa be mArga jaNAvela che, temAM eka mArga te zAstrokta AcAra ane bIjo mArga saMvigna bahujana Acarita AcaraNa jainazAsananA ArAdhaka kSAbhilASI puNyAtmAoe te baMne mArgane paramArAdhya mAnIne ArAdhavAnA hoya che kAraNa ke-prabhue jaNAvelA AgamAdi pAMca vyavahAramAMnA te zrutavyavahAra ane jItavyavahAra e baMneya mArga jinAjJA ja . kevala zAsane pakaDIne AcaraNane avagaNe ke kevala AcaraNAne pakaDIne zAstrane avagaNe tene jainazAstra, mokSabhilASI gaNavAne niSedha kare che. - jyAre kalpita tithimata kADhavA jatAM upara jaNAvyuM che tema te vargane te te paramArAdhya evA be mekSamAgamAMnA avicchinna AcaraNArUpa eka mokSamArganI te avagaNanA karavI paDI che ane have jaNAvIe chIe tema te matanA AgrahamAM te avagaNanAne
Page #154
--------------------------------------------------------------------------
________________ parvatithibedhaka praznottarI [ 111 pramANikatAnI chApa besADavA sArU zAnA artho paNa kalpita ubhA karavA vaDe zAstranI paNa avagaNanA karavI paDI che, tyAre te vargane kaI vastune abhilASI gaNa? te vidvajajoe vicAravAnuM che. zrI tavataraMgiNa graMthanI te 46mI gAthAne artha, navA vage temanI te bUkanA te 230 mA peja upara je prakaTa karela che te nathI, paraMtu jude ja che. te vage te artha te pite upajAvelI paraMparAnA te kalpita lakSaNane zAstrIya lakSaNa lekhAvavA sArU kalpita prakaTa karela che. te gAthAne sAcA artha :-"paraMparAnuM lakSaNa te e che ke-AcAryanI paraMparAthI AvelI hoye sate pitAnA doSa vaDe siddhAMtane leza paNa deSa jaNAvatI na heya." e mujaba che. A arthamAM te vage karelA arthamAMnI "siddhAMtanI sAthe jene lezamAtra bAdha Avate na e vAtanI gaMdha paNa nathI. sAco artha, "paraMparA pite evI daSavALI na joIe ke-jethI pitAnA doSane lIdhe te, siddhAMtane doSa jaNAve." ema che. jyAre navA varSe karele artha, "paraMparA evI hevI joIe ke-je siddhAMtane maLatI heya." ema che. keTale pharaka? ane uparathI te kalpita arthane vadhu majabUta banAvavA te vage, te arthanI nIce-AmAM "svadeze karIne siddhAMtathI dUSita na hovI joIe." ema kahyuM che." ema asatya bhAvArtha lakhIne te kalpita arthanuM paNa kalpita rUpAMtara karI nAkhela che. e rIte te sthaLe te varga, paraMparAnA kalpita lakSaNane zAstrIya lakSaNa manAvavA sArU mUla gAthAne artha, jema kalpita raju karela che tema te kalipata arthane paNa te sthale asatyane pAsa ApIne rUpAMtare raju karelA e artha pachIthI- [zrI tavataraMgiNa graMthanI te 46 mI gAthAnI TIkAmAMnI-ghA mAryAraMparA AgatA satI AtmadoSeNa siddhAMtadoSalezaM na darzayati, ayaM bhAvaH-AcAryaparaMparAgatatve styaaramato siddhAMtoSAvAra sAmAkANa prAmANiti' e zaruAtanI paMktionA "je sAmAcArI AcAryanI paraMparAthI AvI hoya te paNa pitAnA dezane lIdhe siddhAMtane leza paNa doSa darzAvanArI na hoya, tAtparya A che ke-(sAmAcArImAM) AcAryanI paraMparAgatapaNuM hoye sate pitAnA deSane lIdhe siddhAMtane doSa darzAvavApaNuM na hoya te samAcArInuM pramANapaNuM che." te sAcA arthane chUpAvIne] raju karela te TIkApaMktine-"e kahevAnuM kAraNa e che ke-samAcArI siddhAMtanI daSTie paripUrNa zuddha hevI joIe." e bhAva te te vage, te mUlagAthAnA karelA te prathama kalpita ane pachI pAsita arthane paNa vadhu pAsa ApIne zrI tatvataraMgiNI zAstranI chaDecoka avagaNanA karavA rUpe ja upajAvI kADhela che, ema upara jaNAvela te TIkA ane te TIkAnA sAcA arthane jenAra suvAcakavarone tarata khyAlamAM AvI jAya tema che. kAraNake-te vage te TIkAnA tAravIne raju karelA-"sAmAcArI siddhAMtanI daSTie paripUrNa hovI joIe? e bhAvanI te TIkAmAM
Page #155
--------------------------------------------------------------------------
________________ 112 ] tatyataraMgiNuM anuvAda graMtha ane te TIkAnA arthamAM gaMdha sarakhI paNa nathI. vaLI jenI paraMparAnuM tevuM lakSaNa keI paNa jenazAstramAM hoya paNa nahi. jainazAstramAM te AcaraNa ja tene kahela che ke-"zAstramAM kahelI hoya te vAtathI ochuM athavA adhika, paraMparAthI AcarAtuM hoya." juo dharmasaMgraha patra 247. tyAM trIjI paMktithI pAMcamA chatavyavahAranuM lakSaNa jaNAvyuM che ke vItaM sutotaadpi hInamadhikaM vA paraMparayA AcIrNa tena vyavahAro jItavyavahAraH paMcamaH, saMprati mukhyH|' AthI samajI zakAya tema che ke te vage, sAmAcArInuM "sAmAcArI siddhAMtanI daSTie paripUrNa hevI joIe." e lakSaNa upajAvI kADheluM ja che." mATe "paraMparA e siddhAMtanI daSTie paripUrNa hovI joIe" e jinavacana nathI, paraMtu paravacana che ane (paraMparA e saMvivibudhethI siddhAMtane pUrvApara abAdhaka rIte AcarAtI hovAthI) paraMparA e Agamane bAdhAkArI na hovI joIe" e jinavacana che. e vacana mujabanI AcaraNanA pAlanamAM AgamanI laghutA nathI, paraMtu pratiSThA thAya che. A mATe juo-zrI dharmaratnaprakaraNa patra 247 tyAM chaThThI paMktithI jaNAvyuM che ke'jiitaacrityoshcaaniitrtvaat Acaritasya pramANatve sutarAmAgamasya prtisstthaasiddhiH| tamArAmAyikamAvarita kALamati citam" zrI tattvataraMgiNInI te 46 mI gAthAmAM paNa zAstrakAre A vAta ja jaNAvelI che. keIpaNa zAstramAM AcaraNAne siddhAMtanI daSTie tapAsavAnuM kahela nathI. tevuM kahenAra te te varga eka ja che! siddhAMtanI daSTie AcaraNa tapAsAya paNa kevI rIte ? kAraNa ke zrI dharmaratna prakaraNa pR. 248 para jinAjJA e che ke-"zrI AcArAMgasUtranuM zastraparijJA adhyayana ane tenA arthone jJAnavALA sAdhune vaDI dIkSA ApavI," jyAre AcaraNa e che ke-"zrI dazavaikAlikasUtranA cothA adhyayananA sUtro tathA arthonA jJAnavALA sAdhune vaDI dIkSA ApavI." AmAM siddhAMtanI daSTie AcaraNa tapAsAya zI rIte? tevI ja rIte zAstrAjJA e che ke-(zrI AcArAMgasUtranuM) piMDeSaNuM adhyayana bhaNAvyA bAda uttarAdhyayananA sUtranA adhyayane bhaNAvavAM." jyAre AcaraNamAM ema che ke zrI uttarAdhyayananA adhyayane bhaNAvIne AcArAMgane uddeza karAva." AmAM siddhAMtanI daSTie AcaraNanI zuddhAzuddhatA tapAsAya ja zI rIte ? AthI spaSTa che ke-te bUkamAM raju kareluM siddhAMtanI daSTie AcaraNanI zuddhAzuddhatA tapAsavAnuM lakSaNa, te varge saM. 1992 thI zarU karelA kalpita tithimatane zAstrane AdhAra hevAne bhrama phelAvavA mATe kevala kapolakalpita ja ubhuM kareluM che. prazna 14-zrI tavataraMgiNI graMthanI te 46mI gAthAmAM je "pitAnA doSane lIdhe siddhAMtane doSa jaNAvatI hoya te sAmAcArI pramANa nathI." ema jaNAvyuM che, to tevI dUSita sAmAcArI kene kahevI ane siddhAMta kene mAnava ? e samajavA tevI kaI dUSita sAmAcArInuM dRSTAMta che?
Page #156
--------------------------------------------------------------------------
________________ patithidhaka praznottarI [ 113 uttaraH--tevI dUSita sAmAcArInA--A zrI tattvatara gaNIgraMthanI gAthA 48 thI 56 sudhImAM--A graMthakAramahIe ja aneka dRSTAMtA saTIka jaNAvelA che, te gAthAo ane tenI TIkAne akSarazaH anuvAda A pustakamAM prasiddha karela che. te gAthA vAMcavAthI tevI sAmAcArI ane siddhAMtane vizeSe samajI zake tema heAvA chatAM sAmAnyathI samajo ke- * zAstramAM je vastu jaNAvI heAya te vastune je sAmAcArI 'zAstramAM nathI 'ema kahIne zAstrAkta vastunA doSa batAve te sAmAcArI dUSita kahevAya che.' ahiM khAsa khyAla rAkhavAnA che ke graMthakAramahaSIe A graMthamAM te 48 thI 56 gAthAdvArA tevA lakSaNavALI je dUSita sAmAcArInA chAMtA jaNAvela che, te dareka dhdAMtA kharataragacchanI sAmAcArInA che. ApaNA zrI devasUratapAgacchamAM tevI dUSita sAmAcArI eka paNa A graMthakAranA samaye paNa pravarttatI nhAtI tene A sakhala pUrAvA che. kAraNake-jo tema hAta te te dRSTAMtAmAM ApaNI paNa kAi tevI sAmAcArInuM dRSTAnta hAta. prazna 15:A graMthakAre A graMthamAM jaNAvelI dUSita sAmAcArIone jaNAvanArI te 48 thI 56 sudhInI gAthAmAM (ApaNA zrI devasUragacchamAM Aje pravarttaMtI ane 'trayoI tuyo: niyate' e zrI hIrapraznamaMthanA vacanAnusAra te zrI vijayadevasUrijIma nA dAdAguru pU. A. zrI vijayahIrasUrijI mahArAje paNa pAlana karelI) ApaNI zrI devasUragacchanI sAmAcArIne teA kRSita jaNAvI ja nahi heAvA chatAM ane te vAta te te vaga paNa jANatA ja hAvA chatAM ApaNI te vidyamAna sAmAcArInI te vaga bedhaDaka avagaNanA kare che! tyAre te varganA AtmA kevA kahevAya ? uttara:--zrI tattvataragiNImAM jaNAvelI te dUSita sAmAcArImAM ApaNI zrI devasUratapagacchIyA sAmAcArInuM nAma nathI, eTale teA navA tithimatanA netAnI paNa sAta peDhInA viDalAnI jema te navA tithimatanA netAne Aje anusarI rahela te samasta va, sa. 1992 sudhI tA 5tithionuM ArAdhana, ApaNI zrI devasUragacchanI vidyamAna sAmAcArI pramANe ja karatA hatA. Ama chatAM Aje te varga, pAte paNa varSo sudhI AcarelI avicchinna sAmAcArIne nijanA kevala kalpita matAgrahamAM paDI jaI ne samAcArInA ubhA karelA anAvaTI lakSaNanA AThe dUSita lekhAvavAnI pApagherI vATe caDhI javA pAmela che te bhArI khedajanaka che. ApaNI zrI devasUragacchIyA sAmAcArInI pramANikatA badala lagabhaga 400 varSa pUrve paNa A zrI tattvataragiNIkAra mahIe, A graMthanI 47mI gAthAnI TIkAnA pR. 45 uparanI 11-12 mI pa MktimAM ( zrIvijJakSitriytaraMjiLI nAmaka prauDhagraMtharatnamAMnI cA zrIthI dudhAMce, praLItA svAmAnujA AvIAM ryAvara: jAhA-suyatanazritA // 2 // sAmAcArI gaNe'smiMstu, zuddhA saivAstyakhaMDitA / paraMparAgatA sarva gaNAntaragatAdhikA // 2 // e be gAthAnI sAkSI ApavA pUrvaka) 'saMvattena cAmaNAmAcAryA niyurivi pitA 15
Page #157
--------------------------------------------------------------------------
________________ 114 ] tattvataraMgiNI anuvAda graMtha triANAvAvartarASAritorAmapatA jalparva rame e prakAranA sarvottama birUda samapaka vacanenI amIvRSTi karavA pUrvaka pramANikatAnI mahorachApa mArela che. che. tevI sajajaDa mahorachApavALI havAne lIdhe A graMthakAramaharSIe paNa AcarelI ApaNI A seMkaDo varSo junI ane aneka prasiddha pramANene paNa dharAvatI zrI devasUragacchIyA paramatAraka pracalita sAmAcArIne (saM. 1992 sudhI AsvAda laIne paNa) te varga, e rIte Aje jyAre nijanA kevala niSmANa tithimatane ubhe rAkhavA khAtara ja apalApa kare che ane te sAmAcArIne yenakenApi azuddha dekhADavA sArU ubhA karelA kalpita lakSaNanA eThe e jaina jIvanAdhAra samAcArIne mATe pitAnI te "parvatithiprakAza" nAmanI bhrAmaka bUkamAM kUDAM kalaMkaprada thokabaMdha yadvAtAdrA lakhANe cItarI mUkavAmAM leza paNa saMkeca rAkhyA vinA te bUkanA pR. 87/89 upara te "evI paraMparAone lepa karavAmAM pApa nathI; paNa evA upara jIvavAmAM pApa che. ItyAdi ghAtakavRttidarzaka viSamaya kuvacane kuThArAghAta paNa kare che tyAre te vargane AtmA, zAstradaSTie nibiDa bhavAbhinaMdI gaNI zakAya. che anyathA-[te vargo, saM. 1992mAM kADhale te tithimata, saM. 193mAM te (pU. sUrisamrA tathA pU. AgamedvArakazrIne jAmanagara-devabAga lakSmIAzramanA saMyukta cAturmAsa prasaMge saM. 197nA zrAvaNamAse jAmanagaranA jaina bhAskaredaya presamAM mudrita thaIne ratalAma RSabhadevajI kesarImalajI jaina zvetAMbara saMsthAnA nAme prasiddha thaela) zAstrIya pUrAvA" nAmaka bUkamAM-pRthak pRthak AcAryAdinA jJAnabhaMDAremAMnI prAcIna hastalikhita pratamAMnA jAhera thaelA zAstrIya dasa pUrAvAo ane gUjara anuvAdayukta pratAkAre 8peja pramANa prasiddha thaela "zrI tithihAnivRddhivicAra' saMjJaka zrI vijayadevasUripaTTaka dvArA paNa zrI jainasaMghamAM sadaMtara kapilakalipata Tharyo hovA chatAM, . vaLI te pUrAvAomAMnA-pUnama ane amAsanI kSaya-vRddhi prasaMge terasanI ane bhA. zu. 5nI kSaya-vRddhi prasaMge bhA. zu 3nI kSaya-vRddhi karAya che." ema spaSTa jaNAvanArA keTalAka pAThane te-te saM. 193mAM rAjakeTa cemAsuM sthita-(pU. sUrisamrAzrInA AjJAMkita) pU. A. zrI mehanasUrijI ma.nA ziSyaratna pU. A. zrI vijayapratApasUrijI mahArAje, rAjakeTathI eka vizAla patrikA (ke-je patrikA saM. 2001mAM amadAvAda "jainadharma prabhAvaka samAja taraphathI prasiddha thaela "parvatithinirNaya" nAmaka mahAkAya pustakanA pR. 87thI 89 upara akSarazaH chapAela che, te) dvArA prasiddhi ApIne chelle-" A pramANe seMkaDo varSothI cAlI AvatI zAstrIya praNAlikA hovA chatAM upara jaNAvelA spaSTadIvA jevA pAThe jANavA chatAM potAnA paramagurudevenI bhUla batAvanAra tarIke pitAne oLakhAvanAra, cAra varSa pahelAnA prAmANika pAThane paNa pitAne mata sthApavA mATe banAvaTI pAThe kahevA taiyAra thaelA ItyAdi spaSTa
Page #158
--------------------------------------------------------------------------
________________ parvatithibedhaka praznottarI [ 115 pa papapa * hitavacane jaNAvavApUrvaka te vargane-te varga pote pitAne oLakhI le ane uMvATethI pAcho vaLI mArgamAM AvI jAya " e prakArane zubhAzaya jaNAvanArI lAlabattI paNa samayasara dharelI hovA chatAM, te varganA te tithimatane-kharatarIya zrI guNavinaye saM. 1615mAM racela "usUtrakhaMDana"mane-"pUnama amAsanI vRddhie tame pahelI pUname ke amAse pAkSika kare che te kema?" ema ApaNane pUchanAre-anerA-vRddha ziva zire 46 kAma?' e paragacchIyane te vakhate paNa tapAgacchamAM pUnama-amAsanI vRddhie be terasa thatI hatI" ema spaSTa jaNAvanAra pATha paNa-sAvamULa juThe TharAvatA hovA chatAM, saM. 2001nA te varganA-amadAvAdanAM cAturmAsa daramyAna amadAvAda jainadharma prabhAvakasamAje, pracalita paraMparAne sArvadiku pramANa TharAvanArA sacoTa muddAonA darIA samAna "zrI parvatithinirNaya' nAmanA mahAkAya graMthane te varganI sAme ja prasiddha karatAM te varganA netAne cUpakIdI pakaDIne amadAvAdathI vahelI savAre vihAra kare paDela hovA chatAM, te prasaMgane pAmI jaIne saM. 2001 thI saM. 2013 sudhImAM te navAmatanA netAnA gurujI A. zrI premasUrijI mahArAje A lekhaka Adi aneka mumukSujanene aneka dvArA ane aneka sanmukha paNa "mAre ne mata cheDIne mUla mArgamAM AvI javuM che" ema aneka vakhata jaNAvavA vaDe pracalita prAcIna AcaraNAne svIkAra karavAnI tamannA dharAvavA pUrvaka aneka vakhata taiyArI batAvI hovA chatAM, ane te varganA netA Adie saM. 2014nA amadAvAda munisaMmelanane saphala nahi thavA devAthI zAsanapakSanA pU. tetrIya samudAye pracalita AcaraNane pramANu tarIke sarvAnumate jAhera karyA pachIthI te te A. zrI premasUrijI mahArAje mUlamArgamAM joDAI ja javAnA pitAnA vicArane anukUla lakhIne taiyAra kareluM nivedana paNa prasiddha thaIne jaina jagatabharamAM vaheMcAI javA pAmyuM hovA chatAM, ] te varganA netAnA guru te ja premasUrijhama, tA. 26-5-1962nA amadAvAda janasattAmAM, "muMbaI samAcAra mAM ane pitAnA tA. 2-6-6ranA "divyadarzana" patramAM paNa chapAyelA pitAnA nivedanamAM-tithicarcA bAbatamAM tithi ApaNuM ja sAcI che, emAM zaka jevuM nathI. evuM pitAnAM vacane, vartane ane bhAvanAthI paNa sadaMtara viruddha lakhavA vaDe pitAne samAjamAM bInajavAbadAra vyakita tarIke bedhaDaka oLakhAve! te kema bane? prazna 164-A jotAM te te varga, pitAne kalpitama jainasaMghane mAthe cenakena ThokI besADavA sArU jainazAsanane beDI bAmaNInuM khetara mAnIne garadama pheMdI ja nAkhavuM dhAryuM che ema na manAya?
Page #159
--------------------------------------------------------------------------
________________ tattvataraMgiNI anuvAda graMtha - uttara-zAsanapakSe te-te vage", saM. 1993mAM chapAvelI te parvatithiprakAza bUkamAM-zrI tattvataraMgiNInA karelA asatya anuvAdanA lakhANa karatAM traNa gaNuM kapila kalpita lakhANa zAstra ane paraMparAnA nAme caDhAvIne aneka pUrva mahApuruSanA prAmANika abhiprAyane niI dhvasa haiye pheMdI nAkhela hovA chatAM te bUkanI prastAvanAnA AThamA peja upara-pUrva mahApuruSanA abhiprAyane yathAsthita spaSTa karavA sivAya amoe A pustakamAM navIna kAMI kareluM nathI. evuM sadaMtara juThuM lakhANa (lekhakanuM nAma chUpAvIne) kareluM joyuM, tyArathI ja te varga mATe tevuM ja mAneluM che ane tethI te vargane tyArathIja "ruka jAva'nI sakhata tAkIde paNa ApI che. prazna 174-A prakaraNa bAbata utsarga ane apavAdanuM svarUpa vizeSathI ane dawtapUrvaka samajAvAya te aneka bhadrikajanene te varganI tevI vividha prakAraNuothI sumAhitagAra banIne bacI javAne vizeSa lAbha thavAno saMbhava na gaNAya? uttara -bhadrikajanamAM utsarga ane apavAdanI tevI sahelI DhabanI paNa samaja dharAvanAra vyakti kavacit heAya che chatAM jaNAvIe ke-pahelAnA aneka samAdhAnamAM jaNAvyuM che tema utsarga ane apavAda e baMne muktinA ja mArgarUpe bhinna mArga che. (zAtre saMvatsarI karavI kahI te te kAraNe pheravI, chatAM "saMvatsarI karavI" e siddhAMta rAkhe tema) siddhAMtane abAdhaka evI apavAda rUpe svataMtra gaNatI ke mahApuruSoe AcarelI paraMparAne utsargarUpe svataMtra gaNAtA zAstrathI pramANa TharAvavAnI hatI nathI. apavAdarUpa bhA. zu 4nI saMvatsarIne bhA. su. 5 nI saMvatsarI jaNAvanArA utsargarUpa zAstrathI pramANa TharAvI zakAya paNa nahi. apavAdarUpa cheda zAstronuM prAmANya utsargarUpa karAvavA vaDhIyAna' aMga sUtrothI TharAvI zakAya nahi. e nyAye siMhanuM baLa kAmadhenuthI mApI zakAya nahi. utsargamArgarUpa zAstro, e ArAdhanAne sarala mArga ane apavAdarUpa paraMparA e asthira banela te sarala mArgane sthira karanAra samartha mArga: tevA samartha mArgane pramANikaapramANika lekhAvavA te saralamArga asamartha che. jemake-rAjakAyade e prajAkIya avAja rUpe hoIne prajAne sadA sthira rAkhanAra saralamArga ane te ja rAjyane "mArzala le." e prajA bekAbu bane tyAre asthira banatA te rAjakAyadArUpa sarala mArgane sthira karanAra samartha mArga e "mArzala lo" rUpa apavAdanuM prAmANya utsargarUpa rAjakAyadAthI TharAvI zakAya nahi. kAraNa ke-"mArzala la" rUpa apavAdanuM prAmANya karAvavA rAjakAyado asamartha che. AthI samarthanA baLanuM mApa asamarthathI kADhavAnuM kahevuM te mUrkhAInuM khulluM pradarzana che. ajJAna ane asthira magajane mANasa ja hastinA balanuM mApa azvathI kADhavAnuM bole, zANe mANasa na bole. A vastune te varga paNa hakIkata rUpe samaje che chatAM temaNe saM. 1992mAM kADhela tithimata, paraMparA pAse juTho Thare che tethI zAstra karatAM balavAna gaNAtI paraMparAnuM
Page #160
--------------------------------------------------------------------------
________________ patithiodhaka praznottarI [ 17 paNa prAmANya, tenI pAse nirbala gaNAtA zAstrathI nakakI karavAnI vAtUlatAne sevIne paNa paraMparAno apalApa karavA mathe che, paraMtu te mathAmaNa dayApAtra che. paraMparAne anAdara karavAmAM mahera zrI yazovijayajI mahArAja -svaracita kAtrizata kAtrizikA graMthane viSe'jiitpraadhaanyaanaadre tatpratipAdakazAstrAnAdarAt vyaktameva nAstikatvam' sema hIna 25STa nAstikapaNuM ja jaNAve che. teozrI te te sthale Agala vadhIne tyAM sudhI kahe che kehiMmatatvaraMDa taSAmAzaM-ziSTa puruSanI saMmativALA mArgamAM saMdeha paDaze sate paNa te ziSTa saMmata mAgane dUSaNa ApavuM te anyAya che. jo ke ApaNI pracalita zrI devasUra sAmAcArI=paraMparA te zAstrathI paNa sarvAga zuddha che. chatAM te varge matanA mamatva vazAt zAstronA arthone paNa adhurA-juThA ane asaMbaddha karIne te paraMparAne yena kena apalapIne paNa asAra lekhAvavAno nirdhAra ja karyo jaNAya che tyAM AvuM sajajaDa paNa auSadha te varganuM hita kema karI zake? AthI zAstra ane paraMparA e baMnene apalApa karanAra te varganI "tenuM tevuM ja bhAvi' ema samajIne kalyANakAmI janee dayA ja ciMtavavI zreyaskara lAge che. pUjya bahuzruta AgaddhAraka AcArya devezazrIe, zrI siddhacakra mAsika varSa 10nA 12mA aMkanA cethA TAITala pejane cheDe pharamAvela che ke-"zAstromAM je vastu na kahelI hoya athavA bIjI rIte kahelI hevA chatAM judA rUpe paraMparAthI cAlI AvatI heya te paNa chatavyavahAra gaNAya ane jaina vargane mAnanAre varga te AcaraNane AgamanA kathana jeTalI pramANika mAne, ema zrI dhamaratnaprakaraNamAM spaSTapaNe kaheluM che. chatAM jyAre zAstrathI viruddha cAlanAre varga zAstro ane pramANene zAstrAbhAsa ane pramANubhAsa kahIne uthApaka banavA sAthe ane zAstrAnusAriNI ja paraMparAne paNa pI denAra bane che (tyAre te varganI dayA ja ciMtavavI rahe che.) prazna 189-zrI vijayadevasUratapAgacchanI e prAcIna AcaraNAgata-pUnama amAsanI kSaya-vRddhie je terasanI kSaya vRddhi karavAnI pravRtti che, te pravRttinI te vage temanI "parva tithiprakAza" bUkanA pR. 263 upara-"hAlamAM pUnamaamAsanI kSaya-vRddhie terasanI kSaya vRddhi karavAnI cAlatI pravRtti kayA pramANika puruSathI zarU thaI che tene ja patto nathI. Agama sAthe tene atyaMta bAdha Ave che ane tenA AdhAre eka era navIna karavAmAM AvatI bhA. zu. pAMcamanI kSaya-vRddhie trIjanI athavA cothanI kSaya-vRddhi bIjA AcAryone samata nathI." e pramANe lakhIne je avagaNanA karI che, temAM kAMI paNa tathya kharuM ke nahi? uttara-te varga, pitAnI te bUkamAM zrI svapajJa tavataraMgiNInA cothA bhAgane paNa anuvAda raju karela nathI ane jeTalA bhAgane anuvAda raju karela che te paNa
Page #161
--------------------------------------------------------------------------
________________ 118 ] tatvataraMgiNI anuvAda graMtha sAdI vata ninIti putti, taka patra matirara nividA' sUkatAnusAra mUla tathA TIkAnA arthane bahudhA nijanA kalpitamatamAM kheMcIne karela hovA chatAM te vage, te bUkanuM pajJa tatvataraMgiNIne anuvAda" ema nAma ApyuM che te nAma ja tathya nathI tevI te bUkamAMnI e vAtamAM te tathya hAya ja kayAMthI? pUnama-amAsanI kSaya-vRddhie terasanI karAtI kSaya-vRddhinI pravRttine saM. 1992 sudhI te vage paNa apanAvelI ja hovA chatAM (saM. 2014nA rAjanagara munisaMmelana vacce te "pUnama-amAsanI vRddhie be terasa karAya che" ema spaSTa jaNAvanAre saM. 1938 no pU. mUlacaMdajImane eka pisTa kayArDa tathA "te rUDhi che" ema jaNAvanAra temanA ja vaDadAdAguru zrI AtmArAmajIma vi. saM. 1944nA citra zudi 7 ne bhemavArane bIje patra paNa te vargane 400 sAdhunA sAMbhaLatAM vAMcI saMbhaLAvyo hovA chatAM) saM. 1992 thI temaNe kADhelA navA matane te pravRtti juThe TharAve che, tethI te varga tyArathI te pravRttinI e rIte avagaNanA karI rahela che, paraMtu tema karavAmAM te te varga, (temanA dAdAguru zrI dAnasUrijIe "vividha praznottara'mAM jemane paramaguru tarIke saMbodhela che te) A. zrI hIrasUrIzvarajImane paNa apramANika puruSanI pravRttinuM pAlana karanAra tarIke oLakhAvanAruM ghora pApa upArjana kare che ! kAraNake-zrI "haripraznanA 'vazIratuthI" tathA kharatarIya zrI guNavinayanA-"anya vRkSa gift fbAya 44 jima?'nA pATha mujaba lagabhaga 400 varSa pUrve A. zrI vijayahIrasUrijIma paNa pUnama=amAsanI kSaya-vRddhie paraMparAnusAre terasanI ja kSaya-vRddhi karatA hatA, te vAta te te te daskatathI paNa siddha che." - te vAkya pachI navA vage e AcaraNA badala je-"kayA pramANika puruSathI zarU thaI tene patto ja nathI" ema kahevA dvArA-AcaraNa karanAra puruSa ajANyA hoya te tenI bahu prAcIna AcaraNa paNa pramANika na kahevAya " ema vanita karela che te viparItamatinuM pratIka che. cAraseka varSathI prAyaH cAlu thaelI kahevAtI svapna utAravAM-belI belI vagere cAlu pravRtti kayA pramANika puruSathI zarU thaI tene patto nathI te pravRttine apramANika kahIne "lopa karavA jevI che" ema kahevAmAM bhArI jokhama samajate te varga, zAsananI AdithI zarU thaelI "pUnama ke amAsanI kSaya-vRddhie terasanI kSaya-vRddhi karavAnI prAcInatara pravRttine pitAne navA matanA Agraha khAtara "kayA pramANika puruSathI zarU thaI tene pattA ja nathI." ema kahIne lepa karavA jevI jaNAve, tenAthI vizeSa viparIta mati bIjI kaI hoI zake? te varganI-sattaramI, sattAvIzamI ke sADatrIsamI peDhInA pitAnuM nAma ja je mAluma na hoya te vidyamAna putrane saMmUrNima kahI devA jevI... A vAtane kalyANakAmIjana keNu ane kema sahe? jenA kartAnuM nAma paNa saMghanI yAdimAM rahyuM nathI tevI zrI saMghanI (saM. 12 sudhI te te varSe paNa AcarelI) A sarvavyApaka prAcInatara pravRttinuM te
Page #162
--------------------------------------------------------------------------
________________ pava tithibedhaka praznottarI [ 119 zrI saMghamAM "junuM te sonuM' e lokokita anusAra paNa Aje zreSThatara sthAna che. pitAnI kalpita pravRttine prAmANika lekhAvavA sArU ati prAmANika evI A prAcInatara pravRttine lepavAnA unmAdabharyA tevAM bevajuda lakhANa karanAra te varga paNa je pitAnAM te lakhANone sAcuM mAnato hoya to teNe udayavALI tithi mAnavAnI prAcInatara pravRttine te prathama take tajI devI joIe. kAraNake "je vacananA AdhAre te varga, udayavALI tithimAnI rahela che te -Ani sidI nA mA" e vacananA kartA kayA pramANika puruSa che? tene paNa patto ja nathI." prathamanAM samAdhAnamAM jaNAvyA mujaba Aje te varga pALI rahela 51 AcaraNAomAMnI-kapaDAnuM dharavuM-jhoLI Adine gAMTha vALavI-upadhAna vinAnA gRhasthane sUtre jaNAvavA ItyAdi aneka AcaraNAo, kayA pramANika puruSathI zaru thaI tene patto nahi hovA chatAM te te AcaraNAone Aje nisaMdeha AcarI rahela che. Ama chatAM te varga, e rIte have ja pUnama-amAsanI kSaya vRddhie seMkaDo varSothI avicchinnapaNe cAlI AvatI terasanI kSaya-vRddhi karavAnI te eka prAcIna paraMparA upara ja TUTI paDe che! tyAre temanuM te zrI saMghanI kalyANakara AcaraNane yenakena ukheDI nAkhavAnuM hArda ughADuM thaI javA pAme che. AvA te vargathI zrIsaMghe sAvadhAna rahevA jevuM che. navA varganA te vAkyamAMnI te banne vAta jema pUrvokta hakIkatathI vizvasanIya nathI tema te pachInI-Agama sAthe tene atyaMta bAdha Ave che. e vAta te kevala-goLo gabaDAvavA rUpa ja che. te varganI A vAtane je tene anuyAyI varga paNa sAcI mAne te teone "pAMcamanI saMvatsarI jaNAvanAra Agamane cuthanI saMvatsarI jaNAvanAra AcaraNa bAdhaka che." ema mAnavuM paDatuM hovAthI teoe Aje ethanI saMvatsarI karanAra pitAnI jAtane AgamabAdhaka saMvatsarI karanAra tarIke oLakhAvavAnA mahApApanA bhAgI banavuM paDe tema che. te varge gabaDAvele A goLa te bhayaMkara che. temAM paNa khUbI te e che ke-te varge, te AcaraNa, zAstranA ekAda paNa pAThane bAdhaka hevAnuM ke zAstrathI bAdhaka hovAnuM sAbIta karyuM ja nathI ane te geLe gabaDAvela che! vastutaH te varga tevuM bhaviSyamAM paNa sAbita karI zake evuM kaMI ja pramANa dharAvate nathI tenI te goLArUpe mUrtimaMta pIDA ja che. kAraNa ApaNe AgaLa joI ja gayA chIe ke niryukti ane zUNi jevA AgamagraMthane viSe paNa-"yugAMte AvatI ArAdhya evI ASADhI pUnamane tiSanA hisAbe kSaya Ave che tyAre (tiSanA hisAbavALI) ASADhI caudazane (dina te te Agamadhara mahApuruSae "14/15" ema nathI jaNAvela; paraMtu tyAM sApha zabdomAM) ArAdhanA mATe pUnama ja kahela che." ema jotiSIya caudazane Agamadhara bhagavatee paNa pUnama kahI, eTale zrIsaMgha
Page #163
--------------------------------------------------------------------------
________________ 120 ] tattvataraMgiNI anuvAda graMtha prathamathI ja te nyAtiSanA hisAbanI chatAM e rIte ArAdhanAmAM te khaseDAelI caudazane pakSI tarIke ArAdhavA mATe cetiSanA hisAbanI terazane ArAdhanAmAM caudaza ja kahe che. te vanI aMtima tenA AdhAre eka era navIna karavAmAM AvatI bhA. zu. pAMcamanI kSaya-vRddhie bhA. zu. trIjanI athavA ceAthanI kSaya vRddhi paNa bIjA AcAryaMne saMmata nathI.' e vAta paNa juThI che. kAraNa ke-te bUkamAM te vAta lakhavAnA sa. 1992mAM navA tithimata kADhanArane rAkavAnI tAkAtanA abhAve te vaSa~nA AcAryAM nirupAye ja te prAcIna AcaraNAthI judA paDela cheH ane te paNa tee ekalA ja: sivAyanA zAsanapakSIya badhA ja mAcAryA, e ja kSaya-vRddhimAM saMmata hatA, ane hAya ja. kAraNa ke-te arasAmAM taiyAra thaI ne sa. 1993mAM prasiddha thaela 'zAstrIya pUrAvA 'mAMnA saMkhyAbaMdha prAcIna pATha paNa te bhA. zu. trIjanI ja kSaya-vRddhinI AcaraNA para maheArachApa mAre che. * prazna 19H--te vage, ' patithiprakAza 'nA peja 15mAM-"keTalAka ema kahe che ke* A udayatithi mAnavAnA niyama tithinI kSaya-vRddhi heAya tyAre svIkAravAnA nathI.' paraMtu A mAnavuM bhUla bhareluM che. koI mANasa ema kahe ke-sAdhu mahArAjane keI paNa trasa ke sthAvarajIvanI hiMsA nahi karavAne niyama che; paraMtu jyAre teNe nadI utaravAnI hAya tyAre e niyama mAnavAnA nathI, enA atha e thAya ke- nadI utaratAM sAdhue jIvadayA pALavAnI jarUra nathI' A kathana jema anarthaMkara che tema upaluM kathana paNa anatha kara che. " tevuM lakhANa karela che te barAbara che ? ,, uttaraH--te lakhANu kharAkhara te nathI ja, paraMtu kuTilanItipUrvakanuM bhrAmaka che. kAraNake- kSaya-vRddhi prasaMge paNa udaya tithine mAnavAne niyama te svIkAravAnA che' e pramANe naveA mata kADhayA pachIthI kahevA-lakhavA ane pracAravA mAMDela te vaga, Aje paNa laukika dvitIyAdinI kSaya-vRddhi vakhate pUrvanI uDDayavALI tithi mAnavAnA niyamane svIkAratA ja nathI, chatAM tevA prasaMge udayavALI tithinA niyama na svIkArAya tene bhUla bhareluM kahe che! potAnI te bhrAmaka vAtane hakIkata rUpe lekhAvavA sArU te vAta pachI te vage, kAInA nAme je munine kAIpaNa jIvanI hiMsA nahi karavAnA niyama che; paraMtu jyAre teNe nadI utaravAnI hoya tyAre te niyama mAnavAnA nathI' e vAta raju karI che te paNa bhrAmaka che. kAraNake-'udayavALI tithi mAnavI.' e augika AcaraNA, jema prabhuAjJA che tema udayavALI tithi na heAya teneya udayavALI banAvIne mAnavAnI ApavAdika AcaraNA, e paNa prabhuAjJA che. AthI te ApavAdika prabhuAjJAnA pAlanamAM uddaya anunayane vicAra karavAnA hAtA nathI tema munine tA- kAIpaNa jIvanI hiMsA nahi karavAnA niyama' e autsagika prabhu AjJA che, ane asa MkhyAtA sthAvara (tathA saMkhyAtA trasa ) jIveAnI virAdhanAnA saMbhavavALI nadI utaravI e paNa ApavAdika prabhunA ja che. prabhuAjJAnAM pAlanamAM hiMsA lAgatI ja nathI AthI-munine nadI utaratAM keIpaNu jIvanI hiMsA
Page #164
--------------------------------------------------------------------------
________________ patithimAdhaka praznottarI [ 121 nahi karavAnA' niyama te kharAkhara sacavAI ja rahetA heAvAthI- nadI utaratAM te niyama mAnavAnA nathI' e vAta munine vicAravI paNa rahetI nathI. AthI 'nadI utaratAM te niyama mAnavAne nathI' e muni mATe raju karelI vAta te bahulasaMsArI haiyAmAMthI uddabhavelI vAta che. evI vAtanuM zaraNuM laI ne paNa je va, kSaya-vRddhi vakhate udayavALI tithi mAnavAnI mUrkhAmIbharI vAtane siddhAMta gaNAvavA mathI rahela che te vaganAM tevAM lakhANamAM tathyane aza paNa kacAMthI hAya ? e rIte peAtAnI mAnyatAne sAcI lekhAvavA sArU zaraNya gaNelI te ahulasa sArI haiyAnI vAtane paNa tyAM te vage, te vAta pachI 'tenA artha e thAya ke--nadI utaratAM sAdhune jIvadayA pALavAnI nathI.' e pramANenA atha paNa pote ja raju karela che ane tene anarthaMkara paNa pAte ja kahe che! e eka accherU' che ane accherU upAdeya gaNAtuM nathI. AcAya nA-mi nA siddI. e vacanathI tithine (paMcAMgamAM jaNAvelAM tenAM pramANane uvekhIne ) uddayavALI mAnavI te utsaga mArga che ane tithinI kSaya-vRddhi vakhate kSINu tithine AcAryanAM 'kSaye pU'" e vidhivAkayathI, 'ye ye pUrvI pUrNAM' e taMtranyAyathI tathA cAvalluMmavastAriidha' e nyAyathI udayavALI khanAvavI tathA e sUryodayane pAmavAne lIdhe vRddha gaNAtI eka tithine-AcAryanAM 'vRddha jAr' e niyAmaka vacanathI eka sUryadayavALI TharAvavI te apavAdamA che. jeneAne- ArAdhanA mATe mahinAmAM pharajIyAta ArAdhya evI, trIjA trIjA divase te AvIne svataMtrapaNe ubhI ja rahe tevI ane 24 kalAkanA pramANavALI tithi joI e.' je laukika TIpaNAmAM teA hAtI ja nathI. AthI laukikaTIpaNAmAM darzAvelI tithinI zarUAta ane kSaya-vRddhi Adine jainAe jainI tithinI zarUAta tarIke ane kSaya-vRddhi tarIke svIkAravI pAlavatI ja nathI. tethI ja jainAcAryae laukikaTIpaNAmAMnI esatI-asta pAmatI-bhAgavALI-samAptivALI ke kSaya-vRddhi pAmatI tithine udayavALI jainI tithio banAvavA sArU upara jaNAvelA 'sayaMmi, sathe pUrvA, ye ye pUrvA pUvo, cAvaEmavastAyiiSa, vRddho upA' Adi utsa-apavAda ane niyAmaka sUtreAnI racanA karI che, temaja svIkArI che: ke--jenA AdhAre Aje paNa jenA mahinAmAM niyamita trIjA divase AvatI ane 24 kalAkanA pramANu vALI khAra pInuM ArAdhana askhalitapaNe karI rahela che. pa'cAMgamAM pahelA divase tithi game teTalI ghaDInI heAya chatAM te tithinI te ghaDIone apramANu gaNIne te tithi jo bIjA divasanA sUryoMdaya vakhate alpa paNa udayamAM DAya te te paNa alpa tithine ArAdhanAmAM te mi'pAThenA AdhAre 24 kalAkanI gaNavI te utsaga mA` che, ane jo kSaya ke vRddhi vALI tithi hAya tA te kSaya ke vRddhi tithinI pUrvenI
Page #165
--------------------------------------------------------------------------
________________ 22] tatvaphtaraMgiNI anuvAda praSei udayavALI tithine paNa apramANa gaNIne kSINa tithine je pUrvAva-kSo zo pUrNa pUrNa ane tharaMtadkhava' pAThanA AdhAre te divase temaja pUrva pUrva 24 kalAka pramANanI udayavALI banAvavA rUpa vidhi ane pratividhi kare te apavAdamArga che. : utsarga, paMcAMganI udayatithine ane apavAda, paMcAMganI kSINa ke vRddha tithine lagADavAne hoya che. utsarga ane apavAda baMne mArga eka tithine sAthe lagADavAnA hatA nathI lagADI zakAya paNa nahi. utsarga je kArya karavA asamartha hoya che te kArya, apavAda karI ApavA samartha hovAthI utsarga karatAM apavAda balavAna che. te balavAna gaNAtA apavAdanuM kArya karavAmAM, nirbala gaNAte utsarga, nirUpayogI che. AthI apavAdanA kArya vakhate utsagane paNa svIkAravAnI vAta karavI te khullI mUrkhAmI che. te varga paNa saM. 12 sudhI te paMcAMganI tithi kSaya vRddhi prasaMge e ja mAnyatA dharAvatA hatA ane pitAnAM ArAdhanAnAM paMcAMgamAM paNa te pramANe prasiddha karIne te pramANe je vartate hate. ' A dareka vastu jANavA ane jAte paNa anubhavavA chatAM saM. 197thI laukika paMcAMgagata tithione jainI tithio gaNAvavAnA mithyA paMthe caDI javAthI te varga, apavAda lagADavAnA sthAne paNa utsagane svIkAravAne che' evuM asaMgata bolavA-prarUpavApracAravA ane pravartAvA mAMDIne zrI saMghamAM te mahAna anartha karyo ja che; paraMtu tevuM viparIta vartana karavA jatAM te vargane pitAne paNa-caudaza, pUnama, amAsa ke bhA. zu. pAMcamanI phayavRddhi vakhate paNa 3mi . sUtrane vaLagI rahIne pUrvanI udayavALI caudaza ane ethane te udaya tarIke ja ubhI rAkhavAnA AgrahamAM aTavAI paDatAM te kSINa pUnama-amAsAdi parvo ane tenuM ArAdhana ja gumAvavuM paDyuM che. arthAta tevI ulaTI cAle cAlavA jatAM te vagane te-"caudaza-pUnama, caudaza-amAsa ane bhA. zu. jetha-pAMcamanAM 48 kalAkanA pramANavALA te te saMyukta parvonuM 24 kalAkanA eka ja divasamAM ArAdhana thaI jatuM hevAnA mayiAmRSAvAdanuM sevana karavA chatAM paNa te te parvanA kSaya prasaMge ekeka mahAparvane lepa karavAnA tathA vRddhi vakhate ekeka kalpita phakyutithine te joDIyA parvanI vacce manasvIpaNe ja ghusADIne te te jeDIyA parvane toDI nAkhavAnA mahAdoSanA bhAjana banavuM paDela che. Ama kapolakalpita mata ubhuM karIne tevA matane paNa prabhuzAsanamAM calAvavAnA AgraDamAM paDI jatAM te vagane AkhAye zAsanane oLavAne duHkhada pApapuMja vahevAnI sthitimAM mUkAI javuM paDela che. je jagatabharanA jaina saMghane pratyakSa che evA te varganI te te zuM paraMtu koI paNa vAtamAM tathya zuM che? 1 . prazna 201-zrI tavataraMgiNI graMthamAM te lokika paMcAMgamAM AvatI tithinA bhegasamApti vagere paNa jovAnI vAta che ane upalA praznanA samAdhAnamAM te paMcAgagata tithine bhAga ane samApti vagerenI upekSA karIne paNa te tithiene jenee. udayathI
Page #166
--------------------------------------------------------------------------
________________ parvatithimAdhaka praznottarI [ 13 ane udayavALI banAvIne mAnavAnI vAta jaNAvI che te te vAta zrI tattvatara gaNI graMtha sAthe saMgata zI rIte gaNAya uttara:--zrI tattvataraMgiNI graMthanI racanA ja mukhyatve kharatarAne age che. AthI te graMthamAM ye pUrva'nI ja mAnyatAvALA graMthakArazrIe, aSTamInA kSaye sAtame AThama ane pUnamanA kSaye (caudazane badale) ekame pUnama karanAra kharatarane te mAnyatA khATI che? ityAdi sAbita karI ApavA sArU 'sAtamanA divase te AThamane bhAga paNa che; paratu ekamanA divase te pUnamano bhAga paNa nathI.' ema yuktirUpe ja tithinA bhAganI vAta jaNAvavI jarUrI banI che. te graMthamAM jaNAvelI samAptinI vAta paNa e rIte yuktirUpe ja cheH nahi ke-te vAtA siddhAMtarUpe che. Bes zAstrakArane te bhega zabdathI ' khIja Adi patithinA kSaya vakhate khIja AdinA bhAgavaTA ja iSTa hAta tA 'kSaye moLavatIttiSi" ema kahyuM heta; paraMtu ema nahi kahetAM te graMthamAM cAlelI AkhI carcAmAM 'kSaye pUrvAM.' praghASanI ja mukhyatA rAkhela che ane te mukhyatA, ekama Adine khIja AdipaNe ja mAnavA sArU rAkhela che. tethI ja graMthakAre te graMthamAM caudazanA kSaye terasane-caturtA pava thavo cu' vAkayathI caudaza ja kahI che. tithikSaya tithinuM je 'bhAgavALI tithi' e lakSaNa gaNavAmAM Ave te te tithi te divase jeTalI ghaDI pramANanI hAya teTalI ghaDI pramANa ja ArAdhavI paDe ! sUryoMdayathI bIjA sUryodaya sudhInA 24 kalAka sudhI ArAdhI zakAya ja nahi; kAraNake-te dviSase rahelI sUryodayavALI ekama Adi apamAM te bIja AdinA bhAgavaTe hAtA nathI ane te sei te kSINu khIja Adi tithinI samApti bAda besI jatI trIja AdimAM paNa te bIja aziA bhAgavaTA hAtA nathI. 14 samAptinI vAta paNa evI ja che. zAstrakArane A graMthamAM kaha jaNAvela samAptinI vAta uparathI tithine jo samApti upara ja AdhAra rAkhavA ISTa hAta te khIruM Adi tithinA kSaya vakhate tenI samApti ekama AdimAM ane vRddhi vakhate mIjI tithimAM hAvAthI-sAmAnyatithi, ekavaDI pa`tithi, kSINu paetithi ane vRddhapatithi e dareka tithione mATe 'hinnI kalpa samaq-tiSiyaMtra samAnyaste tithi jyAM samApta thAya te pramANu ' ema kahyuM hAta. athavA 'lamAptimAMna' kahyuM heAta; paraMtu tyAM paNa ema nahi kahetAM AkhI carcAmAM 'kSaye pUrvI' ane 'vRddho patta' pradeASanI ja mukhyatA rAkhela che, ane te mukhyatA, mIja AdinA kSaye te divasanI ekama Adine jema khIja AdipaNe ja manAvavA sArU rAkhela che tema khIja.AdinI vRddhi vakhate paNa e sUryodayane pAmelI te tithinA pahelA sUryodayane hisAbamAM ja nahiM gaNIne tathA khIjA sUryodayane te tithi mATe pramANa mAnIne te tithyazane ja khIja Adi tarIke pramANa mAnavA sArU rAkhela che. tethI ja zrI hIra
Page #167
--------------------------------------------------------------------------
________________ tattvataraMgiNI anuvAda graMtha * --~ sUrijI mahArAje zrI hIrapraznamAM ane zrI senasUrijI mahArAje paNa zrI senapraznamAM (vRddhi vakhate baMne tithi audayikI ja hovA chatAM) bIjI tithine ja (tithi be belAya nahi mATe bIjI tithi nahi kahetAM) audayikI jaNAvI che. tithinI kSaya-vRddhie tithinuM je "samAptivALI tithie lakSaNa gaNavAmAM Ave te bIja AdinA kSaya vakhate ekama AdimAM te samApti ane udaya baMne hovAthI ane vRddhi vakhate pahelA sUryodayavALI tithi, te divasanI samAptinI apekSAe te divasanI samApti sAthe samApta thatI hovAthI, tathA kSaya vakhate te divase te tithi samApta thavA pachIthI zarU thatI anyatithimAM tene bhega nahi hovAthI temaja vRddhi vakhate bIjA sUryodayane be traNa ghaDI ja spazIne samApta thavA pachIthI zarU thatI tithimAM paNa tene bhega nahi hevAthI te kSINa-vRddhatithio, jeTalI ghaDInA mApe samApta thatI hoya teTalI ghaDI pramANa ja ArAdhI zakAya, paraMtu eka sUryodayathI bIjA sUryodaya sudhInA 24 kalAka pramANa ArAdhI zakAya ja nahi. AthI ja zrI tatvataraMgiNI graMthamAM je svIkArarUpe paNa samAptinI vAte jovAmAM Ave che tene kaI siddhAMtarUpe na mAnI bese e sArU te zAstrakAre A zrI tattvataraMgiNI graMtharatnanI 17mI gAthAnA- nA ifmadu rivare tamaw at vmALa ti' e uttarAddhanI TIkAmAM kSaya ane vRddhi vakhate kaI tithi svIkAravI? e praznanA samAdhAna arthe te baMne tithinuM sAdhAraNa=sarvasAmAnya lakSaNa sthApela che ke " tithirivAririvArane Ave to paNa vilo-vArANA pramANiti tattivivenaiva ravIrtha je tithi je ravivAra Adi lakSaNavALA divase samApta thatI hoya te ja ravivAra Adi lakSaNavALA divasa pramANu kara-te tithipaNe ja svIkAra." eTaleke samAptivALI tithi svIkAravI" ema nahi; paraMtu-samAptithI paNa AgaLa vadhIne A divasa ja mAnavI. eTalekesamAptivALI te tithi be ja ghaDI hoya te paNa te tithine te divasanA sUryodayathI bIjA divasanA sUryodaya sudhInA 24 kalAkanI ja tithi tarIke mAnavI. AthI samajavuM spaSTa bane che ke-TippaNAmAMnI tithinI kSaya-vRddhi vakhate "kamie' vALe utsarga, nAkAmiyAba banavAthI zrI saMghamAM bhegavALI temaja samAptivALI tithi levAnI thavA mAMDelI vAtane pUjya umAsvAti vAcakapravare zrI saMghane samarpelA "are ! praSidvArA sthagita karI devAnI sAthe tevA prasaMge te divasanA sUryodayathI ja te tithi mAnavAnuM nakkI karI Apela che. A graMthakArazrIe paNa tethI ja A graMthamAM zarUAta ja "je pU. praghoSanA AdhAre karela che, ane A graMthanI te 17mI gAthAnI takAmAM pote te prasaMgane anulakSIne bAMdhelA te sAdhAraNulakSaNa para paNa tarataja te vAcakapravarazrInA praSane AdhAra tarIke raju karela che. eTale siddha che ke-tithikSaya-vRddhi
Page #168
--------------------------------------------------------------------------
________________ parvatithibedhaka praznottarI 125 vakhate bhega ane samati AdivALI vAte e ApavAdika siddhAnta nathI, paraMtu " jULa ' ane pUrvokata " nA mitra e ApavAdika siddhAMta che ane te siddhAnto dvArA TippaNAnI kSaya-vRddhi vakhate ArAdhanAnA jena bhItIyAM paMcAmAM-te te kSINa ane vRddha tithione pUrva ke pUrvatara aparvanI kSaya-vRddhi karIne zrIsaMghamAM varSothI ArAdhanA sArU je udayAt tarIke darzAvAya che te barAbara ja che. prazna 21-jena tiSazAstromAM tithinuM pramANa, divasanA bAsaTha bhAga karIe temAMnA 61 bhAga pramANa eTaleke-aMza ja jaNAveluM che te mujaba 2lA divasanA thatA caMdramAsanA hisAbe varSamAM 6 tithine kSaya Ave, paNa ekeya tithinI vRddhi te na ja Ave. Ama chatAM te varga temanI pavatithiprakAza" bUkanA 18mA peja upara Agamane pATha TAMkIne kahe che ke "keTalAka ema kahe che ke-jainamatamAM parvatithinI kSaya-vRddhi thatI nathI." ti temanuM A kahevuM barAbara nathI. kAraNake-jenazAstromAM dareka tithinI kSaya vRddhi thatI hovAnuM kahela che. A vAtane jarA ApaNe vicAra karIe. paripUrNa trIsa ahorAtra pramANa eka karmamAsa kahevAya che, ogaNatrIsa rAtrI upara eka divasanA batrIza bAsaThIyA bhAga pramANa (29) caMdramAsa gaNAya che ane yuvA divasane eka sUryAsa gaNAya che. karmamAsa sAthe caMdramAsa vicAratAM prativarSe cha kSayatithio Ave che ane karmamAsa sAthe sUryamAsa vicAratAM cha vRddhitithio Ave che. e pramANe, kramasara kramasara thatAM pAMca varSa pramANa eka yugamAM ekamathI pUnama sudhInI tamAma tithione kSaya-vRddhinA regamAMthI pasAra thavuM paDe che. A ja kAraNathI zrI sUryaprajJapti mudrita pR. 202 sUtra 75mAM spaSTa akSare che ke "tI sahu 4 phu u0 saM.... tArA haju cha mattA che. saM.....taratha hA rame che ati u0 naM0... sArA mANaso suvaMti mApadaMDa jIva mA caMvALo hAMti mAirif=eka varSamAM cha Rtuo che, temAM cha kSayarAtrio che, ane cha adhika rAtrio che." caMdramAsathI cha kSINa tithio Ave che ane sUrya mAsathI cha vRddhitithio Ave che." te zuM jainamatamAM tithivRddhi paNa Ave kharI? uttara -jenAmata pramANe parvatithine kSaya hoya che, paraMtu vRddhi te hatI ja nathI e vAta sAcI che. Ama chatAM te vage, "jainamatamAM parvatithinI kSaya-vRddhi thatI nathI." ema keTalAkane nAme kaheluM che te khoTuM che. "jenazAsanasaMghamAM tevuM kahenArA te keTalAke koNa? koNa?" e jaNAvI ja zake tema nahi hovAthI te vage kahelI te vAta, keTalAkanA nAme raju karavI paDelI heIne bhrAmaka che. pacAsa varSanuM prAyazcitta levuM nathI ane khapI gaNavavuM che zAsana saMgha, "ArAdhanAmAM parvatithinI kSaya-vRddhi thatI nathI" e vAtane paNa
Page #169
--------------------------------------------------------------------------
________________ tattvatara giNI anuvAda pratha jainamata" kahe che tene AzrayIne te vage te vAta saMdhanA nAme raju karavAne badale keTalAkane nAme raju karI dIdhI heAya te paNa navA vage karelI te vAta, pAte sa. 1992 pahelAM (peAtAnA hAlanA matathI viruddha) pacAsa varSa sudhI karelA te mujabanA ja varttananuM prAyazcitta levAnI vAta upara paDado pADanArI hAvAthI milana che. e hisAbe tA- jainamatamAM patithinI kSayavRddhi thatI nathI' ema sa. 1992 pahelAM te va, teonA dAdA tathA paradAdAguru ane seMkaDA varSa pUrvanA temanA te paradAdAguruonA paNa dAdA-paradAdAgurue vagereya kahetA hatA ane te mujaba karatA paNa hatA, ema te vaga paNu jANatA ja hAvA chatAM ' ame Adi te badhA viDalAnuM te kahevuM kharAkhara nhAtuM ' e satya na beAlAI jAya tenI sAvagirI rAkhIne (prathamathI e ja pramANe Aje paNa kahenAra ane karanAra ) zAsanasaMghanuM ja te kahevuM barAbara nathI' ema kahe che te, nijanA navA kalpita tithimatane sAcA lekhAvavA sArU zrIsaMghanI te sAcI vAtane khATI lekhAvavAnA prapaMcarUpa che. te vagane paNa pAtAnA mata je kharekhara sAcA ja lAgatA hAta tA te varga te matane yena kena sAcA lekhAvavA sArU temaNe karavA paDelA AvA aneka prapaMcAne tajIne-sa. 1992 pahelAM peAtAnA AjanA matathI pAte va sudhI jagajAhera rIte karelA viruddha AcaraNajanya DuMgara jeTalA doSAnuM jagatabharanA saMghA jANe tevI jAhera rIte prAyazcitta karyuM" heta; paraMtu te AtmakalyANI kAryaM te vage adyApi pa Mta karyuM." ja nathI! te jotAM te vaga paNa nijanA matAgraha mATenA peAtAnA tevA pracArone prapaMca tarIke ja mAne che, ema pramANika mAnavuM thAya che. ; AthI cAlabAjI, kalitane kalpataru lekhAvavA asamatha che. te vage, te sthaLe te lakhANa bAda je- jainazAstromAM dareka tithinI kSaya vRddhi thatI hovAnuM kahela che. " ema jainazAstrone nAme kahelu che te, jainazAstrarUpa kalpatarune nAme peAtAnA kalpita matarUpa kalitarune kalpatarumAM khapAvavAnI cAlabAjI svarUpa che. jaina jyeAtiSanA koIpaNa graMthamAM bAra mahine 'cha' tithinA kSaya thatA heAvAnuM kahela che; paraMtu tithinI vRddhi thatI hovAnuM teA kaheluM ja nahi heAvAthI tevI cAlamAjI tevA kalitarune kalpataru lekhAvavA kadi samatha thatI nathI. 'atipatra 'nA artha, 'tithivRddhi' karavAmAM pApI parvatanuM anukaraNa karela che. te lakhANa pachI te vage je- paripUrNa trIsa aheArAtra pramANa eka kaOmAsa kahevAya che, egaNatrIza ahArAtra upara eka AkhA divasanA khatrIsa khAsaThIyA (29) bhAga pramANa cadramAsa gaNAya che ane 30aa divasanA eka sU`mAsa thAya che. kama`mAsa sAthe caMdramAsa vicAratAM prativaSe cha kSayatithie Ave che? ema kahyuM che..te te jaina
Page #170
--------------------------------------------------------------------------
________________ parvatithibedhaka praznottarI [ 127 --***'' na LakAmakAjAmAjA jakAtanAkA jaNAyA.jAmanagamanAramAra,kanakAi jAja kAma mAdhAka ja 11 mA dhama dhamaka drajika kAma mA kAmakAjamAM - samAvyu jyotiSazAstrAnusArI ja che; paraMtu te vAta pachI je-"ane karmamAsa sAthe sUryAsa vicAratAM "cha" vRddhitithio Ave che. ema kaheluM che te vAkya-pApI parvate "aja' zabdanA "junuM dhAnya" artha upara paga mUkIne karelA "bekaDe" arthanI jema "zrI sUryaprajJapti" nAmanA AgamagraMthamAMnA "tirAjha' zabdanA [ zrI ThANAMgasUtra (chaThuM sthAna, pR. 370)ne viSe "satta jatta matadAtra = dhivinaMvinavRti kAvatta' e pAThathI jaNAvelA]. adhikadina-dinavRddhi tarIkenA Agamokta artha upara paga mUkIne karelA "vRddhi tithio" rUpa kalpita arthathI kaluSita hoIne pApaparvatanA te zAstraviruddha arthanI AvRttirUpe AgamadrohI che pApaparvate "ajano artha "meSa" karIne ghera hiMsAne dharmamanAvyo ane A varga "tirAtrane artha "tithivRddhi karIne Agamokta "sUryamAsa' ne caMdramAsa lekhAvavAnA mahAmithyAtvane AgamazAstra lekhAvyuM ! zrI sUryaprajJapti graMthagata sUryamAsanA adhikAramAMnA zabdane "vRddhitithio e artha Aja sudhI koIpaNa jenazAstrakAre karela nathI ane dareka jainazAstrakAroe dinavRddhi" artha ja kare che." ema te varga jANatA hovA chatAM-saM. 1992 sudhI te varganA dAdA-paradAdAo ane te vage paNa te gaticr=' zabdano artha "dinavRddhi" ja karela hovA chatAM zrI kAlalekaprakAza sarga 28 pR. 397nI pahelI puThI uparanA-corAtithInAM ja, vizeSas carita mAnUtapannA mAtrA-tithi punariTuna 761" leka dvArA zAstrakAre-sUryathI utpanna thAya te divasa ane caMdrathI utpanna thAya te tithi. ema jaNAvIne "divasa te tithi nahI ane tithi te divasa nahi." ema spaSTa kahyuM hovAnuM paNa jANavA chatAM-tithi to caMdramAsamAM ja gaNAya ane sUryamAsa to divaso ja banato hovAthI sUryamAsamAM tithinI hayAti ja na hoya." e vAta paNa te vaga jANato hovA chatAM-tithi dareka 59 ghaDInI ja hoya che ane divasa te dareka 6 ghaDIne hoya che tethI paNa tithine divasa na kahevAya ane divasane tithi na kahevAya" e vAta paNa te varga atyaMta spaSTa paNe ja jANato hovA chatAM ane prastuta lakhANanI pahelAM pitAnA ja e cAlu lakhANamAM paNa te vage 30 divasane eka sUryamAsa che" ema sApha lakhavA vaDe te "atirAtra" zabdane artha, "tithi nahi paNa divasa" ja karela hovA chatAM te varga, sUrya mAsanA adhikAramAMnA te pAThamAMnA "caritra' zabdane sarva jainazAstrothI viruddha e "vRddhitithi artha karIne cAlela che te, te vargane AgamazAstronA bhoge paNa potAno tithimata calAvavAnI bhavavardhaka dhUna ja lAgI hovAnuM prabala pratIka che. lekika gaNatrIne jenI gaNAvavAnuM kapaTa che. prazna 21 mAMnAM te lakhANa pachI te vage je- e pramANe kamasara kramasara thatAM pAMca varSa pramANe eka yugamAM ekamathI punama sudhInI tamAma tithiene
Page #171
--------------------------------------------------------------------------
________________ 128 ]. tattvataraMgiNI anuvAda graMtha zamahinA rogamAMthI pasAra thavuM paDe che. e pramANe kaheluM che te ajena tiSazAphAnI te gaNatrIne jainazAstronI gaNatrI tarIke lekhAvanArUM kapaTa che. jaina jyotiSazAstranI gaNatrIe pAMca varSanA yugamAM AvatI 1860 tithimAMnI eka paNa tithine vRddhinA regamAMthI te pasAra thavuM paDatuM ja nathI, paraMtu kSayane regamAMthI paNa badhI tithine pasAra thavuM paDatuM nathI. A vastunI samaja arthe jena tiSanI gaNatrIe pAMcavarSanA yugamAM ekeya vRdvitithi te AvatI ja nahiM hovAnuM ane yuganI 1860 tithiemAMthI yugamAM niyamita trIsa ja tithiene kSayanA raMgamAMthI pasAra thavuM paDatuM hovAnuM jaNAvanAruM koSTaka paNa A nIce jovuM Avazyaka che. zrAvaNa vadi 1 nA yuganI zarUAtanA dinathI ekasame divase AvatI kSayatithinuM koSTaka prathama varSa kSayatithi dvitIya varSa | tRtIya varSa | caturtha varSa paMcamavarSa kSayatithi Aso vadi 2 | Aso vadi 14 | Aso zudi 11 | Aso vadi 8 | a zudi 5 mAgazara vadi 4 | mAgazara zudi 1 | mAgazara zudi 13 | mAgazara vadi 10 | mAgazara zudi che mahA vadi 6 mahA sudi 3 bIje piSa | | mahA vadi 12 mahA zudi 9 zu. 15 (yugAddha) citra vadi 8 , caitra zudi 5 citra vadi 2 caitra vadi 14 catra zudi 11 je vadi 10 | zudi che | jeTha vadi 4 | jeTha zudi 1 | jeTha zudi 13 zrAvaNa vadi 12 zrAvaNa zudi 9 | zrAvaNa vadi | zrAvaNa zudi 3 bIje aSADa zudi 15 (yugAnta)| te varganI suvihitatAnI A to sAmAnya rUparekhA che. A keSTaka, zrI sUryaprajJapti Adi jena tiSazAstronI gaNatrI mujabanuM che. A koSTakathI spaSTa samajI zakAya tema che ke "te vargo tenA lakhANamAM je-"e pramANe kramasara kramasara thatAM pAMca varSa pramANa eka yugamAM ekamathI pUnama sudhInI tamAma tithione kSaya-vRddhinA regamAMthI pasAra thavuM paDe che. "e pramANe kaheluM che ane pracAreluM che, te jene zAstrothI sadaMtara viruddha che ane laukika jyotiSanI gaNatrIne jena tiSanI gaNatrI tarIke lekhAvavAnuM khulluM tarkaTa ja che." ne tithimata kADhayA pachIthI te vargo, pablIkane te navA matamAM kheMcavA sArU manasvIpaNe ja vividha rIte belIne temaja pracArIne jaNAvelI zAsananI prAcIna praNAlikAne pramANika mAnanArA zAsananA samasta. zramaNasaMghanI asura vihitanA ane temanI suvihitatAnI A te eka sAmAnya rUparekhA che.
Page #172
--------------------------------------------------------------------------
________________ parvaticibedhaka praznottarI [ 129 viSayanI ATalI vizadatA pachI-pitAne tevA lokenarajanavaMcaka lakhANane AgamAnusArI manAvavA mATe ja te sthale navA vage, pitAnA e lakhANa upara "zrI sUryaprajJapti" nAmaka AgamagraMthanA "taratha xxx graMtha hari' e pAThanI meghADaMbarI chApa raju karavI paDela che" ema surene jaNAvavAnuM bhAgye ja rahe. jena jayotiSazAstro mujaba tithinI vRddhi thatI ja nathI. upara joI gayA ke - zrI sUryaprajJaptigraMthanA pAThamAMnA te "sattA' zabdano artha, zrI ThANAMgasUtramAM jema "adhikadina-dinavRddhi karela che, tema te "sArA" zabdane - artha zrI jyotiSakaraMDaka graMthanA mR. 174 upara-"rAtra' jaNAvela che, zrI niSkaraMDakanA dvitIya prAbhUtamAM te "sorAjha' zabdane artha- niMrAmuttarama' jaNAvela che ane zrI jaMbUDhIpaprApti-kammapayaDI tathA zrI bhagavatIjIsUtra Adi graMtharatnone viSe te morAra' zabdano artha- divasa ghumavAmAM jaNAvela che paraMtu keIpaNa zAstrakAre te "sorAjha' zabdano artha - tithiyArama" jaNAvela nathIH kharata-pAyacaMda-acalapUnamIyA-sAddhapUnamIyA-DhuMDhaka-digaMbara-ANasUra ke ghaTAghaTavALA virodhI pakSomAMnA paNa kaI ekAda pakSe paNa tithicarcAnA prasaMgenA adhikAramAM paDelA te "atirAga' zabdane tithimAM artha te karela ja nathI. te zabdane te (sarva AgamazAstrokta artha upara paga mUkIne) manasvI artha karanAra te A na varga eka ja che mATe-"zuM jainamatamAM tithinI vRddhi paNa Ave che kharI?' e zaMkAne paNa sthAna nathI. mUruM nAhita kutaH ? tithinI vRddhi thatI ja nathI" e samajavA vizeSa spaSTIkaraNa. kAraNa ke-"jaina tiSazAstranA hisAbe jyAM aMzathI kaI paNa tithi vadhAre pramANavALI hotI ja nathI, tyAM tithinI vRddhi thAya ja kyAMthI? pAMca varSanA eka yugamAM divasa 1830 hoya che. te 1830 divasamAM sUryanA 60, karmanA 61 ane caMdranA 62 mAsa hovAthI kame-sUryamAsa 30 divasane, karmamAsa 30 ane caMdramAsa 29 divasane bane che. tithi caMdramAsathI thAya che, ane te eka mahinAnI 30 heAya che. eka tithi chuM aMza jeTalI ja thatI hovAthI yugamAM 1860 tithi ane tenA caMdramAsa 62 thAya che. tethI tene yuganA 61 karmamAsanA 1830 divasonI sAthe meLavavA sArU caMdramAsanI te 1860 tithimAMnI 30 tithino kSaya Avazyaka bane che. ane AkhAye yugamAM tithinI vRddhi te thaI zakatI ja nathI." e vAta, jenotiSazAstronA gaNita mujabanA upara jaNAvelA keSTakathI atIva spaSTa che. * prazna 22 - te varga, matAgraha khAtara e rIte jo A zrI tatvataraMgiNI graMthane paNa asatya anuvAda karIne Agama jevA paramatAraka graMthamAMnA pAThanA paNa avaLA arthe
Page #173
--------------------------------------------------------------------------
________________ 130 ] tattvataraMgiNI anuvAda graMtha karelA che tyAre teA te vane jAhera lakhANa dvArA unmAgI Adi lekhAvavAne badale jAte maLIne ja carcA karI levAmAM Ave te leAkeAntarasaMghanAM dila jAhera TapATapIthI ghavAtAM aTake ane te vargane hAya tevA sahelAIthI ja TharAvI zakAya tema heAvAthI te varga mATe lakhANeA baMdha karIne te vargane jAte maLavAnA ja mAga grahaNa karavA zuM cAgya nathI ? uttaraH- te mAga vadhu zreSTha che; paraMtu te varganA netAe sa. 1992mAM muMbaI khAte te navA mata kAcA bAda sa. 1993mAM ja dakSiNamAM khasI jaIne te taka ja na ApI ane dakSiNamAM beThA beThA traNa varSa sudhI te matanA muMbaInA * muMbaI samAcAra'mAM temaja peAtAnA amadAvAdanA 'vIrazAsana ' Adi patrAmAM jorazeArathI pracAra AdarI dIdhA hatA. tethI te vanA te pracAranI pAkalatAne zrI sa MghAnA khyAla upara lAvavA sArU zAsanapakSane paNa te vanI sDAme nirupAye ja lakhANamAM utaravuM paDayu hatuMH te daramyAna paNa-- te varga, carcAmAM ubhA ja rahyo nathI. zAsanapakSane te lakhANapaTTInA mArga neSTa hAvAthI ja- sa. 1994 thI saM. 1996 sudhImAM pAlItANA mukAme krame AvavA pAmelA te vargamAMnA-zrI kSamAbhadrasUrijI, u.ja mUvi, kanakasUrijI, kanakavijayajI, manoharasUrijI tathA siddhisUrijIne hAtheAhAtha patrA pahoMcADIne te dvArA sAma-sAmA esIne carcA karI levA vAravAra paNa vinavela hatA. (jUo-sa. 1996 nA phAgaNa-caitranA ' zrI siddhacakra ' varSe 8nA aMka 12/13nA ' tithicarcAnuM tAravaNu ' nAmaka tA. 6-4-40nA 3 phArama pramANane vadhArA tathA sa. 1997nA jeTha zudgha pa nA * zrI zAsanasudhAkara' va vhelAnA 8mA aMkamAMnA zrI siddhisUrijInA paNa nanaiyA ! ) Ama chatAM temAMnI eka paNa vyaktie carcA karavAnI pharaja bajAvI ja nahi ane yadvAtadvA lakhANA teA cAlu ja rAkhyAM ! eTale te vargInAM pracArathI saMghane sAvadha rAkhavA sArU nirupAye zrI zAsanasaMghane paNa A rIte sAdhAra lakhANeAthI te vaga joDe vyavahAra rAkhavA paDela che. 08 prazna 23:-zrI senaprazna trIje ullAsa rR. 98 uparanA 477mA- jJaddiSNupavAsaH paMcamyAdyupavAsazva kAraNe sati milantyAM tithau kriyate kAryate ceti, kAraNaM vinA tuudyprAntAyAmavetti poSyama' e praznottaramAMnA 'milatI' zabdanA aM, te varga - tithimAM te maLI jatI hAya te tithi' e pramANe kare che te kharAkhara che ? uttara:-nA, kharAkhara teA nathI ja; paraMtu azubha IrAdApUrvakanA asatya che. 'mitI'nA artha tene maLatI tithi' eTale ke- zuimAM karavAnA rahiNI ke pAMcamI vagerenA upavAsa zudghamAM karavA koI kAraNe bhUlAyeA hAya teA te upavAsa, zukranI tithine maLatI vadanI tithie karavA.' e a sIdheA che. A mintI' zabdanA te vaga Aje kare che tevA a, sa. 1993 pahelAM temaNe kadI paNa karela nathI,
Page #174
--------------------------------------------------------------------------
________________ parvatithibedhaka praznottarI [ 131 prazna 24:-zrI hIraprazna caturthaprakAza pR. 39 uparanA-paMcamI tithibhUditA meti tadA tattapaH kasyAM tithau kriyate ? pUrNimAyAM ca beTitAyAM kutretyatrottaraM-paMcamI tithiTitA bhavati tadA tattapaH pUrvasyAM tithau kriyte| pUrNimAyAM ca truTitAyAM trayodazIcaturdazyoH jiyati, sarovarazAM tu vistRta pratipA"i te pAMcamAM prazranettaramAMnA zrI hIrasUripradatta uttarane artha, te varganA paNa sAdhuo vageree jude jude karela che. jemake (1) - saM. 1997mAM prasiddha karelI - parvatithicarcAsaMgraha" nAmanI bUkanA pR.13 upara zrI kalyANavijyajIe te uttarano artha, - "Ihi paMcamI tUTI hoya to tene tapa pUrvatithimAM karAya che ane pUrNimA tUTI hoya to teno tapa terasa caudaze karAya che, jo terase bhUlI javAya to pUrNimAne tapa pratipadAmAM karAya che." e pramANe karela che ane te bUkanA 14 mA peja upara te arthane bhAva-zrI hIrasUrijI manA te uttaramAM rahelI pAMcamane phakta bhA. za. pAMcama ja gaNavI, pUrvanI aparvatithine sthAne paMcamIne nahi batAvavI ane caudazane nahi khaseDavI" e pramANe darzAvela che ! (2)-te ja saM. 1993mAM prasiddha thayela-sAMvatsarika parvavicAraNA" nAmanI bUkanA pR. 61 upara zrI hIrasUrijI mane te uttarano artha vaLI- "pAMcamanA kSayamAM pAMcamano tapa tenI pahelAMnI tithimAM karAya che ane pUnamane kSaya chate pUnamane tapa terasa-caudasamAM karAya che, pUnamano tapa terasamAM karavo bhUlI javAya te ekamamAM paNa pUnamane tapa karAya che." e pramANe karela che. ane te bUkanA peja 61-62 upara te arthane bhAvaka-zrI hIrasUrijI manA te uttaramAM rahelI pAMcamane (bhA. zu. paMcamI tarIke nahi gaNIne) pUrvanI aparvatithine sthAne te kSIpaMcamIe nahi batAvavI, kSINapunama pUrvenI udayAta caudazane nahi ja khaseDavI." ema darzAvIne te bUkanA 71mA peja upara te carcAne aMte jyAre pUnamano kSaya hoya tyAre te pUnamane tapa terasa tathA caudaza e bemAMthI eka tithie karAya, ane terasanuM kadApi vismaraNa thayuM hoya-eTale punamano tapa terase karavAnuM bhUlI javAyuM hoya te paDavAne divase paNa karAyA che, e pramANe zrI hIrasUrijI mahArAje kahela che." evA paM. zrI vIravijayajI gaNinA daskatone AdhAra TAMkavA pUrvaka "pUnamanA kSaye pUnamanA tapanI ArAdhanA terase ja karavI ema nahi; paraMtu caudaze paNa karavI." ema spaSTa darzAvela che. (3)- te ja saM. 1993mAM prasiddha thaela "parvatithiprakAza" nAmanI bUkanA pR. 55 upara vaLI zrI hIrasUrijI mane te uttarane artha, pAMcama tUTI hoya tyAre tene tapa pUrvatithimAM karAya che, pUrNimA tUTI hoya tyAre terasa-caudazamAM (uttaramAMnA vartamAnakAlacaka "yite' kriyApadane "ta' rUpe vidhyarthamAM lekhavA vaDe karAya che" arthane badale vidhAnasUcaka) karavo, terase bhUlI javAya te paDave paNa--athata caudaza-paDave (cite ne badale) kara." e pramANe karela che ane te bUkanA peja pa5 thI 56 upara te arthane bhAva,-"zrI hIrasUrijI manA te uttaramAM rahelI pAMcamane (bhA. zu. paMcamI tarIke nahi gaNIne) pUrvanI aparvatithine sthAne te kSINupaMcamIne batAvyA vinA te pUrva aparvamAM kSINupaMcamIne tapa kare, kSINapUnama pUrvenI udayAta caudazane nahi ja khaseDavI ane A praznottara (pUnamanA eka upavAsane nahi; paraMtu traNa mAsInA AvatA caudaza punamanA) chaThThano-saMlagna be upavAsano hovAthI terasa-caudazane chaThTha karo ane terase bhUlI javAya to caudaza paDavAne % karo." e pramANe jaNAvela che. (4)-saM. 1994mAM zrI labdhisarigraMthamAlAnA bIjA maNi tarIke chANathI prasiddha thaela 48 pAnAnA "phIrakannottarAni' nAmanA pratAkAra graMthanA pAnA 39 upara chapAela prastuta praznottara aMgenA pAnA
Page #175
--------------------------------------------------------------------------
________________ 13ra ] tattvataraMgiNI anuvAda graMtha 39 thI 40 parvatanA "ane prazkena xxx nomistravadheya' e saMskRtaTippaNamAM vaLI te zrI hIrasUrijI bha0nA uttarano bhAva, "zrI hIrasUrijI mahArAja vakhate paNa parvatithinI kSayavRddhi thatI hatI, te uttaramAM rahelI (pAMcamane bhA. zu. paMcamI tarIke nahi gaNIne) paMcamIne pUrvanI aparvatithinAM sthAne batAvyA vinA pUrvanI cothamAM ArAdhavI, pUnamanA kSaye tenA tapa mATe jaNAvelA "trayozIvaturvaroH vAkya vaDe (zrI hIrasUrijIe) terasa ane caudaza e baMne tithine caudaza tathA pUnama sAthe saMbaMdha khulle karyo che ane "prativacali' kahevA vaDe "paDeve caudaza-pUnamane saMbaMdha nahi hevAthI "tatrAnite paDave paNa te kSINa punamane lAgelI tithi emane lAbha heye sate (punama tarIke) te ekama ja levI." ema jaNAvavAne mATe (terase pUnamane tapa bhUlAye hoya to te tapane tyAga karavo" ema na kahyuM paraMtu pUnamane asaMbaddha evA paDavAne divase vidhAna karyuM tethI tapanuM acitya prabhAvapaNuM sUcavyuM che." e pramANe darzAvela che. (5)-saM. (2013) chAyA vinA zrI harSapuSyAmRtagraMthamAlA graMthAMka 32 tarIke prakaTa karavAmAM Avela * satyanuM spaSTIkaraNa" nAmanI bUkanA 12mA pAnA upara te varganA metAjI maganalAla catrabhuja te zrI hIrasUrijI manA te uttarane zrI senasUrijI mane uttara gaNAve che ane te uttaramAM eka "" kAra padarano umerIne te uttarano artha vaLI-"pUnama amAsanA kSayane prasaMge 13-14ne chaThTha karavo e paNa terase chaTranI zarUAta karavI, bhUlI javAya te caudaza ane paDavAnA dine karavo, ema zrI senasUrijI mahArAjA spaSTa jaNAve che. kadAca keIema zaMkA karaze. ke-pUnamane tapa terase kema thAya? te ene mATe spaSTa javAba che ke - "vismRtI pratiSacavIti" e zAstrakAra mahArAjane lakhavAnI jarUra ja na raheta = eTale kekeIne pUnamane tapa terase kema thAya ?" e zaMkA dUra karavA mATe te "viramRtau" vAkya che; paraMtu "terase bhUle te paDave paNa karo." ema jaNAvavAne mATe te vAkya nathI." ema kahe che! ane (6)- saM. 2014mAM te ja harSapuSyAmRtagraMthamAlAnA graMthAMka 35 tarIke prakaTa thaela "zAstradarpaNa" nAmanI pokeTa sAIjhanI nAnI bUkanA (13mA pAnA upara jaNAvyA mujaba " zrI hIrasUrijI praznottara graMtho racanAkALa-soLa saMke-zrI hIrapraznottarANi" nAmaka saM. 1970mAM zrI rAdhanapura jaina yuvakedaya maMDale chapAvelI copaDImAMnA utArA rUpe) pAnA 16 upara vaLI zrI hIrasurijI manA te ja uttarane artha, sudhArIne paNa pAMcama tithine kSaya hoya tyAre tene tapa pUrvatithimAM karAya che. purNimA tUTI hoya tyAre terasa-caudazamAM kare, terase bhUlI javAya te paDeve paNa-arthAta caudaza-paDeve kare." ema jaNAvIne "e pramANe 44 varSa pahelAM paNa artha thato hato" ema dekhAva karela che ! ane te pachI pAna 17 upara te arthane bhAva-"(pUrNimAnA kSaye terasa-caudazano chaTha karavAno che. paraMtu caudazanuM kArya to caudaze ja thAya. terasane upavAsa bhUlI javAya to te upavAsa ekamanA paNa karI zakAya ema samajavAnuM che.)" e pramANe kauMsamAM darzAvela che. - ItyAdiprakAre zrI hIrasUrijI manA-uparI tithiritA mati tarA tarapha pUrvasyAM tithau kriyate / pUrNimAyAM ca vaTitAyAM trayodazIcaturdazyoH kriyate, trayodazyAM tu viskRta pratipa" uttaranA artha tathA tenA bhAvamAM te navA vargamAM paNa ekavAkyatA nathI, te te vargamAM paNa zrI hIrasUrijI ma.nA te uttarano A upara jaNAvyA pramANe arthabheda ane bhAvArthabheda hevAnuM kAraNa zuM? te varganA te chae arthomAM sAcA artha kayo? ane je te badhA ja artho asatya che te zrI harasUrijI manA te uttarane tAvika artha zuM che?
Page #176
--------------------------------------------------------------------------
________________ parvatithiodhaka praznottarI [ 133 te varga paNa parvakSaye pUrva-pUrvatara aparvano kSaya pacAsa varSa sudhI karyo che. uttarA- upara pramANe zrI hIrasUrijI manA te uttara artha, te varga saM. 1992 thI ja bhinna bhinna kare che ane bhAva paNa bhinna bhinna tArave cheH te pahelAM te te badhAja arthakAre, temanA guruo ane dAdA-paradAdAguruo paNa zrI hIrapranamAMnA te pAThane artha,pAMcamane kSaya hoya te tene tapa pAchalI tithimAM kare ane pUrNimAne kSaya hoya te tene tapa, terasa-caudase kare, je terasane divase ko bhUlI jAya te pratipadAne divase kara." e pramANe karatA hatA ane te arthane bhAva,-"bhA. zu. 4-panA joDIyA parva sivAyanI-keIpaNa paMcamIne kSaya hoya te ArAdhanAmAM "za pUdo' mujaba cothane kSaya karIne tenA sthAne paMcamI ane keIpaNa pUrNimAne kSaya hoya tyAre caudazane terase sthApIne caudazanAM sthAne te kSINa pUnamane prathama udayAta banAvavI ane te pachI ja te parvatithionI ArAdhanA karavI." e pramANe ja tAravatA hatA. te ja pramANe saM. 1992 pahelAnAM te varganAM ArAdhanAnAM jaina bhIMtIyAM paMcAMgamAM pAMcama ane pUnama(temaja amAsa) nA kSaye pUrvanI udayAta cotha ane terasane kSaya, te paMcAMge chapAvA zarU thayAnA saM. 1942 (juo vi. saM. 2004mAM prasiddha thaela zrI cAritrasmArakagraMthamAlA graMthAMka 36-jaina parvatithane itihAsa" nAmanI maulika bUka pR. 42) thI 1992 sudhInA pacAsa varSo sudhI te te vage chApele vidyamAna paNa che. "paMcamI tividitA' ne bhAva, viparItamatinuM pratIka heIne kalpita che. prastuta 24mA praznanA peTAprazna naM. 1mAM jaNAvelI saM. 19lDanI parvatithicarcAsaMgraha" bUkanA pAnA 13 upara zrI kalyANavijayajIe tathA peTA naM. 2 mAM jaNAvelI saM. 1993nI "sAMvatsarika-parvavicAraNuM bUkanA pAnA 61 upara zrI janakavijayajIe paNa zrI hIrasUrijI manA te uttarane artha te saM. 1992 pahelAM je thata hite te ja karela hovA chatAM te baMne mahAzayee te arthane upara jaNAvyA mujabanA saM. 192 sudhI teoe ja tAravelA ane 50 varSo sudhI AcarelA bhAvane te vicitra palaTe manasvIpaNeja Apela che. zrI hIrAnanA te pAThamAMnI paMcamIne zrI kalyANavijayajI. e-"bhA. zu paMcamI ja gaNavI ane te pAMcama tathA pUnamanA kSaye pUrvanI udayAta tithine khaseDavI nahi" ema bhAva kADha ane zrI janakavijayajIe te arthanA bhAvamAM te paMcamIne bhA.zu. paMcamI gaNavAnI zrI kalyANavijayajInI te vAtanI upekSA karIne zeSa-udayAtane nahi khaseDavAnI vAtamAM ekyatA darzAvI che. paraMtu zrI kalyANavijayajInI te ja bUkanA tmA peja upara " pUrvAne artha te zrI ka. vi.e ja "parvatithinA kSayamAM parva tarIke pUrvatithi pALavI' ema karela hovAthI te aikyatA banAvaTI tarIke khullI thaI jAya che. upara jaNAvelA prAmANika AdhArathI spaSTa che ke-te baMne mahAzayanI te baMneya
Page #177
--------------------------------------------------------------------------
________________ 134 ] tattvatara giNI anuvAda graMtha vAta kalpita che. zrI hIrapraznanA te pAThamAM te pAMcama ane pUnamane vizeSathI nahi; paraMtu sAmAnyathI jaNAvela hAvAthI te pAMcamane vizeSa tarI ke bhA. zu. pAMcama kahevI te viparIta matinuM pratIka che, ane te pAThanA A be mahAzayAe je bhAva darzAvela che tevA bhAva, sa. 1992 pahelAnA te vamAMnA paNa koI mahAzaye darzAvela nahi hovAthI paNa te bhAva kalpita che. vIra sa'. 2439-sane 1917 (vi. sa. 1969) mAM jI. ema. gekaTIvAlA enDa pradha-surata taraphathI dhI sITI prIMTIMga presa DhAlagaravADA amadAvAde chApethrI 'hIrapraznAvalI' nAmanI 49 varSa pahelAMnI bUkanA 92mA peja upara paNa zrI hIrasUrijI ma.nA te pAkane artha e ja pramANe che ane te arthanA vahevAramAM paDelA bhAvanA temaNe aMzamAtra palaTo karela nathI. jainamatAnusAra 'tithinI vRddhi paNa hoya che' evuM asatya pracAravA nimAelI tripuTI, te pachI zrI kalyANuvijayajIe zrI hIrapraznanA te sAcA arthAMnA sAcA bhAvArthIne saM. 1992thI te rIte sadatara uthalAvI nAkhavAnA hetu zA? e praznanA khulAsAmAM mAhitI pramANe samajavAnuM ke- " sa. 1992mAM zrI rAmacaMdrasUrijIe kADhelA navA tithimatane kADhe vaLagADIne pharavAnI sthitimAM mUkAelA temanA viDelA vagerene, te matane jaina jyotiSa pramANe varSamAM jema / tithine kSaya Ave che tema 6 vRddhi tithio paNa Ave che. ' e pramANe jUTho pracAra karIne paNa sAdhAra manAvavAnI jarUra samajANI ; paraMtu te kAryane kuzalatApUrvaka karavAnI zaktinA abhAve teoe, tevI zaktivALA (sa. 2014nA rAjanagara muni sa MmelanamAM beThelA 400 munivaronI vacce navAmatI zrI rAmacaMdrasUrijIe jene - tIvra pApeAdhyavALA, vItarAgaparamAtmAnI pUjA aTakAvavAnI duSuddhivALA, zrI siddhisUrijInI pATane kala Mkita karanArA ane zrI siddhisUrijInI AjJAbahAra 'nA mANasa tarIke jorazeArathI jAhera karyAM hatA te ) zrI kalyANavijayajI (jeone sa. 1980 lagabhagathI ja te sthitinA heAvA tarIke te va ApyA jANatA hatA chatAM temanA hAthe pAte dhAreluM kArya karAvavuM hatuM eTale zrI siddhisUrijI pAse panyAsapadavInA yAga karAvI ApavAnI lAlaca ApIne peAtAnA kA'mAM joDelA hatA)nI mukhyatAvALI zrI janakavi ane zrI jammUvinI tripuTInI * jaina jyotiSa mujaba tithinI vRddhi paNa hoya che. ' tyiAdi ulaTA pracAra arthe TapAlathI nimaNUka karI. : zrI kalyANavinI mUkamAMnA lakhANanuM anusaraNa, : te tripuTIe pAtAnA vaDilAnA te malinadhyeyanI dizAmAM krame * patithi carcA saMgraha, sAMvatsarikapa'vicAraNA ane patithiprakAza ' nAmanI traNa bUDhDhA tAbaDatoba lakhIne taiyAra karavA mAMDI. (ke-je traNeya khUkA sa. 1993mAM ekIsAthe prasiddha thayela che.) temAM mukhyatve zrI kalyANuvijayajInAM lakhANanuM niSka rUpe anusaraNa apanAvyuM zrI janakavijayajI tathA zrI jamUvie. nivRddhina tithivRddhi lekhAvavAnI kAbelIyatatAmAM zrI kalyANavinI pahela. zrI kalyANavijayajIe caMdramAsa ane sU`mAsa sabaMdhamAM potAnI peTAprazna naM.1 mAMnI bUkanA
Page #178
--------------------------------------------------------------------------
________________ parvatithibedhaka praznottarI [ 135 peja 3-4 upara prathama-arthAta prakarmasaMvatsaranI apekSAe eka cAMdu saMvatsaramAM 6 ahorAtra ghaTatAM ane saurasaMvatsaramAM 6 ahorAtra vadhatAM, kAraNa ke-prakarma athavA sAyanasaMvatsara 360 divasane gaNate. jyAre cAndra ane saura anukrame 354 ane 366 divasa pramANu gaNatA, tethI ekanI apekSAe 6 ahorAtra ghaTatAM ane bIjAnI apekSAe 6 vadhatAM. ukta hAni ane vRddhi sadA niyata rahetI hovAthI parvene aMge vAMdhAjotA utA e pramANe lakhANanI zarUAta karI. (je-lakhANamAM lekhake bleka paMktivALA lakhANa dvArA jaNAI AvatA potAne pUrvokta-divasanI kSaya-vRddhine tithinI kSaya-vRddhi gaNavavAno Azaya tyAM sudhI te aprakaTa rAkhela che; paraMtu) te pachInA lakhANamAM lekhake, pitAnuM te dhyeya khubaja kuzalatAthI gopavIne AgaLa vadhatAM potAnI te bUkanA 31mA peja upara-jaina siddhAMtamAM je "atirAga' ane "avana =' zabdo Ave che te kAlanI vRddhi hAninA paryAya che. vaLI seMkaDo varSothI jemAM laukikaTippaNane anusAra parvatithinI ArAdhanA thAya che to pachI jena TippaNanA nAme carcA ja zA mATe karAya che te samajAtuM nathI, je jaina parvonAM ullekhavALAM laukikaTippaNane ja jainaTippaNa"nuM nAma apAtuM hoya te vAta judI che. paNa AvAM jenaTipaNAmAM paNa parvatithinI hAni vRddhi to barAbara karAtI ja hatI, 9 e pramANe (jaina TippaNanA nAme te keIja carcA nahi karatuM hovA chatAM tevA kRtrima tukkAne eThe) svade lakhI nAkhavA vaDe pitAnA te dinavRddhikSayane tithivRddhikSaya gaNAvavAnA badaAzayane khulle karI nAkhela che= arthAta tema lakhIne te tripuTImAMnA bIjA be lekhakane potapotAnI bUkamAM te pramANe yatheSTa lakhavAne mArga temaNe khulle karI dIdhuM che. te vAtanuM AlaMbana laIne dinavRddhine tithivRddhi lekhAvavAnI te pahelanuM zrI janakavie kareluM anukaraNa zrI janakavijyajIe pitAnAM lakhANane paNa te ja niSkarSa ANela che. A sArU temaNe prathama te pitAnI peTAprazna naM. ramAnI bUkanA trIjA pAnAthI "karo trAH sUryamA' pAThathI mAMDIne 1bhA peja sudhI teya "zrI uttarArthananA 26mA adhyayana vageremAM darzAvyA mujaba varSamAM cha tithiene kSaya thAya che ane varSamAM sAmAnyatithi ke parvatithi arthAta keI paNa tithi vRddhi to pAmatI ja nathI, e pramANe sIdhuM lakhANa karyuM paraMtu te pachI te lakhANanI nIcenA ja pirAmAM temaNe "lekottara (jaina) zAsanamAM thaI gaelA mahApuruSoe ane laikikamAM thaI gaelA mahApuruSoe racelA je niSpakSa jyotiSa zAstro anusAra gaNita pramANe TippaNAmAM je tithi je pramANe AvatI hoya te tithi te ja pramANe grahaNa karavI joIe. e pramANe (laukika jyotiSa zAstrone jaina jyotiSazAstronI samakakSAnA lekhAvavAnI mithAmati apanAvavApUrvaka) lakhI nAkhavAnuM samakita (2) jhaLakAvavA dvArA-laukika paMcAMgamAM AvatI parvaSayavRddhine jenI parvaSayavRddhi tarIke lekhAvavAnI arthAta jaina jyotiSa zAstramAM sauramAsane AzrayIne jaNAvelA "ahorAtra ane atirAtra' zabdano artha je "nivRtti" ja thAya che tene tithi tarIke lekhAvavA rUpe zrI kalyANavijyajInuM anukaraNa karela che. te be AlaMbananA jore zrI aMbUvijayajIe, potAnI "parvatithiprakAza" bUkanA 18mA peja upara lekottarazAstranI ane prabhuzAsananIya paravA tajI daIne zrI suryaprajJapti jevA AgamazAstramAMnA te "atirAga' zabdanA "dinavRddhi" arthane khullA zabdomAM "vRddhitithio' kahI devAnuM sAhasa karyuM che.' tema te "zrI hariprazna"mane prastuta praznottara ke-je parvatithinA kSaya vakhate pUrva ke pUrvatara aparvatithine kSaya karavAnI avicchinna AcaraNAne zAstrAnusArI lekhAvavA paNa samartha che, te prazranettaranA AdhAre te vagane na tithimata sIdhe ja kalpita karate
Page #179
--------------------------------------------------------------------------
________________ 136 ] tattvataraMgiNI anuvAda graMtha hevAthI te vage-te ekeka kSaNa tithinA ekeka upavAsane jaNAvanArA prattaratenA arthone tathA bhAvene pUrvoktarIte bhinna bhinna darzAvIne paNa aMte "chadrane ja praznottara lekhAvI de" ema nakkI karyuM hovAthI te vagane te uttarane e rIte bhinna bhinna artha ane bhAva batAvavAmAM hetu che. aMte te te varganA te dareka artha ane bhAvane niSkarSa, te uttarane chakrane lekhAvavA rUpe eka ja che ane te nIce pramANe - zrI hIranettaranA arthamAM zrI jaMbUvi e karelI aneka viparItatA prastuta 24mA praznanA 3 naMbaravALA peTApraznamAM jaNAvelI saM. 17nI parvatithiprakAza bUkanA pa5 mA pAnA upara (e bUkamAMnA saMlagna jUThANAMone siddhAMtarUpe ThasAvI devA sArU te bUka pachI te-atithisAhityadarpaNa, prazranettara haiterI, nityaniyama ane jIvanavrate, prattara zataviMzikA, tapAkharatarabheda, tavataraMgiNInA karelA pharatA pharatA anuvAda" vagere bUke dvArA zAstra ane paraMparAnI viruddhanAM aneka jherI sAhityanA sarjanahAra) zrI ja bUvijayajIe, prastuta pranettara mATenA te duhetunI siddhi arthe karelA kalpita arthamAM-"te mUlauttaramAMnA 'zi' pAThane paNa '' arthamAM palaTIne zrI hIrasUrijI manA te praNAlikAsiddha uttarane vidhAna arthamAM kheMcela che, parvatithinA kSaya prasaMge (ke-vRddhi prasaMge pite te Ajeya pUrvanI udayavALI tithine ArAdhatA ja nahi hevA chatAM) paNa navA tithimatanA AgrahamAM aTavAIne te prattaramAMnI udayAta cetha ane caudazane nahi khaseDavAne manasvI artha karela che, te kalpita artha vaDe caudazapUnamanuM zAzvata jeDIyuM parva teDI nAkhela che, kSINa pUnamane tapa caudazane badale avaLI rIte terase karavAnuM kahevA vaDe caudaza pachI ja ArAdhavAmAM AvatI pUnamane caudazanI pahelAM ArAdhavAnuM jaNAvIne "mA" nI pahelAM "dIkarI" manAvavAne ajJajanecita visaMvAda pedA karela che. te praznottaramAMnA aMtima praticoff" vAkyanA "paDave paNa arthane (zrI kalyANa vi. jevAyeya nahi kADhele evo) " arthAt caudaza paDave e prakAre mUcita bhAva (mUla 'agi' zabdanA arthane lepIne) raju karela che ane tema karIne te ekeka tithinA tapanA pranettarane traNa mAsInA caudaza-pUnamanA traNa chaThanA arthamAM balAtkAre batAvela che. zrI jaMbavijayajIe te hIrapraznottarate artha karIne temanAja pUrvajonI pratiSThane kalaMkti karI che. TUMkamAM "pUnamanA kSaye terasane kSaya jaNAvIne caudaza-pUnamanA zAzvata jeDIyA parvane joDe ja ane udayAta rUpe ubhA rAkhanArA te zrI hIrasUrijI manA prazranettarane A navIne, saM. 192 pahelAM te pacAsa varSa sudhI "paMcamInA kSaye ethane kSaya kare ane pUnamanA kSaye terasane kSaya kare" e pramANe pUrva sahita artha karelo ane Acarelo hovA chatAM saM. 192 thI kADhelA sadaMtara nirAdhAra matanA AgrahavazAt e ja
Page #180
--------------------------------------------------------------------------
________________ parvatithibedhaka praznottarI [ 137 makAna nananana jhanajha mitra, Aje vidvajanathIya nahi zaramAIne zrI hIrasUrijI ma.nA te svAcarita arthanI paNa pUrvoktarItyA visaMvAdI kacuMbara karI zake che ane tema karIne te ekeka tithinA tapavALA uttarane chaThThanA uttaramAM khapAvavAne nirarthaka ja prapaMca khaDe karavAmAM vidvattA batAvI zakela che, te ochuM lajajAspada na gaNAya. vizeSamAM kahIe te arthane tevI kura rIte masaLI nAkhavAmAM te temaNe saM. 192 pahelAMnI pitAnI ane pitAnA samasta pUrvajonI je-pUnamanA kSaye terasane kSaya karavAnI-pacAsa varSa sudhInAM paMcAMgamAMnI jAherAta, karaNI ane AtmakamANane paNa mithyAtvamaSIthI kalaMkita karela che!" je zAsana ane ane saMghaviplavakArI paNa hovAthI vadhu duHkhada che. zrI vikramavijayajInuM e ja dizAnuM Alekhana ajJAnamUlaka che. cethA naMbaranA peTA praznamAM jaNAvela saM. 194 nI praznottara' pratanA pR.39 -40 uparanA saMskRta TippaNamAM zrI labdhisUrijInA muni vikamavijayajIte te upavAsanA prazno ttarane vaNasamaje ja chakane praznottara lekhAvavAnI rasikatAmAM (praznottaragraMthamAM laukika paMcAMgamAM AvatA parvatithinA kSayane AzrayIne A prazna che, ema jANavA chatAM prastuta praznottaramAM jaNAvela pAMcama tathA pUnamanA kSaya zabdane pakaDIne) "hIrasUrijI ma.nI vakhate paNa parva tithinI kSaya-vRddhi thatI hatI, pAMcamanA kSaye ethane ane pUnamanA kSaye terasane kSaya kare te (pacAsa varSa sudhI te temanA dAdAguruo sahita pote paNa karela hovA chatAM) Adhunikamata che, "pUrvacA tithI" zabda uparathI "cothe vyavahAra karAtI pAMcama karavI" ema artha karI zakAya nahi, "kozIjatu " pATha bhaNAvavA vaDe tera-caudazane caudazapUnama sAthe saMbaMdha khule karyo che, kSINa pUnamane lAgelI ekamanI tithine lAbha hoye sate "pUnama tarIke te ekama ja levI" ema jaNAvavAne mATe pUnamane asaMbaddha evA paDavAne divase vidhAna karyuM, tethI tapanuM aciMtya prabhAvapaNuM sUcavyuM che." ItyAdi bInapAyAdAra ane pUrvApara asaMbaddha evI unmattapratApa tulya asaMgata vAte lakhIne prastuta tithicarcAno viSaya paratvenuM nijanuM ajJAna ja AlekhyuM che? je vikramavinI prastAvanA ja temanI vidvattAnAM mUlyAMkana mATe basa che. prastuta pratanI prastAvanAmAM "te graMthanI racanA mahopAdhyAya zrI kIrtivijayajI gaNie saM. 1690mAM karI che. ema lakhanAra A zrI vikramavijayajI pote ja pAchA te paMktinI nIcenI sAtamI paMktimAM "A graMthanI zuddhakepI saM. 1659nI lakhelI maLI ema lakhe che. chatAM "A graMthanI te zuddha kepI jyAre saM. 165lmAM lakhAela che tyAre te pachInA saM. 1690mAM eTale ke-A graMthanI te zuddha kepI lakhAyA bAda 31 varSe A graMthanI racanA te mahopAdhyAyajIe zI rIte karI hoya? athavA te je graMtha 1690mAM racAyo che te graMthanI te zuddha kepI saM. 1659mAM eTale ke-31 varSa pahelAM thaI zI rIte ?"
Page #181
--------------------------------------------------------------------------
________________ 138 ] tattvataraMgiNI anuvAda graMtha eTaleya jemane vicAra nathI e muni, tithicarcAnA gahana viSayane ukelavA beThA! pachI temAM pUvaktarItyA teo, zrI hIrasUrijI manA te ekeka upavAsanA uttarane chada tarIke ane "pUnamanA kSaye terasane kSaya" karavAnI prAcInatara AcaraNAne Adhunikamata tarIke lekhAvavAnuM ghera pApa na kare te bIjuM karI paNa zuM zake ? e prAsaMgika hariprazna pU.17 uparanuM piNa ajJAna mUlaka che. prastuta zrI vikramavijayajIe te "TrI praznottarapritanA 17mA pRSTha uparanA "pffmAmAvAsyotI" e pAMcamA praznanA uttara saMbaMdhamAM paNa te praznottaranI nIce TIppaNamAM vRddhi vakhate pUrvatithine kalpita rIteja udayAstavyApI lekhAvIne kevala manasvI vAto ja goThavI che. AvI vAta goThavatAM temaNe-udayAstavALI kaI tithi hotI nathI tethI te zAstramAM vRddhitithine be sUryodayavALI lekhAvI che te tAtvika vAtane bedhaDaka uvekhI nAkhela che. AvA e vidvAna te zrI hIrapraznottarano bhAva Alekhe temAM tattva kayAMthI hoya? te vargamAM paNa-tithinI vRddhi vakhate pUrvatithine udyAstavyApinI tarIke lekhAvanAra te A eka ja mahAzaya lAbhe che ! A zrI tattvataraMgiNI graMthanI 17mI gAthAnI TIkagata vRddhitithinI vyAkhyAmAM zAstrakAra bhagavaMte jaNAvelA cAra vikalpamAMnA pahelA prAptaripataM" vikalpane asaMbhavI tarIke jaNAvela hovA chatAM ane ethIya Agala vadhIne "ropu tripu viSa roSatidhyakSasthAneva tithau gifSadimitAdhikamasu'i ema paNa jaNAvavA vaDe te vakhate pUrvatithine udayAsta vyApinI kahevAya ja nahi" ema paNa spaSTa kahela hovA chatAM A zrI vikramavijayajI, vRddhitithine-"udayAstavyApinI ane udayavyApinI' ema be tithi tarIke lekhAve che. tyAre zAstrakAra bhagavaMte karatAMya pitAne teo viziSTa jJAnI mAnatA hovAne garva ukahe che ema samajavuM saheje prApta thAya che. vRddhi vakhate bIje divase samApta thatI eka tithine tevI manasvI rIte be tithi tarIke lekhAvavAnI nijanI chokarabuddhine vidvattA tarIke lekhatA teo Agala jatAM te vidattA dvArA-"A vAtathI parvatithinI vRddhi vakhate aparvanI vRddhi karavAno mata kheTe che." ema kahevAnI uchInI sattA vAparIne avicchinna AcaraNAne khoTI kahe che te ArAdhabhAvanI gerahAjarInuM pratIka che. tevuM bevajuda vAkya lakhavAthI te meM ane mArA pUrvajoe paNa saM. 1993 pahelAM pacAsa varSo sudhI te AcaraNa mujaba ja paMcAMge chapAvavA pUrvaka Acarela jagaprasiddha hakIkatane paNa chUpAvI che ema sanaja tarata samajI jaze.' e vAta paNa vicArI nathI te khedajanaka che. AvA A nUtanamatarakSakazrI, parvatithinI vRddhie aparvatithinI vRddhi karavAne mata kheTa che;" ema payagAma to choDI zake che, paraMtu jyAM saM. 166panI anya gacchIya (kharatarIya guNavinaya)nI pratane "sacadara vRddhI pAkSi% cite rUDha jima?' e pATha paNa-zrI hIrasurijI mahArAjeya e AcaraNa mujaba vartatA hatA' ema sAbitI ApatA hoya tyAM tevA svataH nirmAlya lekhAtA payagAmanI kiMmata zI ? zrI hIraprazna pU0 22 uparanA TippaNanI asAratA te bAvIsa varSathI jAhera che. zrI zAsana sudhAkara varSa 12 tA. 1-11-paranA pahelA aMkanA cothA peja upara prasiddha thayelA (damaNuM tA. 7-1-48nA roja zrI nemavidvArA zrI labdhisUrijIe charA mukAme lakhelA piSTanA sikkA sahitanA) patralekha mujaba-je labdhisUrijI ma., saM. 2004 sudhI te zrI AtmArAmajI manA (parvakSaye
Page #182
--------------------------------------------------------------------------
________________ parvatithibAdhaka praznottarI [ 139 pUrva ke pUrvatara aparvane kSaya ane parvavRddhie pUrva ke pUrvatara aparvanI vRddhi karanArA) matathI viruddha vartanAra (navAmatI zrI rAmacaMdrasUrijI Adine) "kamabakhta" jaNAve che, te ja zrI labdhisUrIzvarajI mane (saM. ra014nA muni saMmelana bAda) temanI sahIthI bahAra paDAvelI moTI patrikA dvArA zrI rAmacaMdrasUrijInA matane svIkAravAnI krUra pharaja pADavAnI tAkAtavALA A zrI vikramavijayajIe. te "zrI zrIraznottaraLi" nA pR. 22 upara "zAstrakAre parvatithinI vRddhi rAkhI che x x x paryuSaNanI aDhAImAM caudaza-amAsane chadra karavAne siddha che" ItyAdi karelA kadAgrahapUrNa TippaNanI asAratA te zrI siddhacakra varSa 8 saM. 1996 nA jeTha mAsanA aMka 17/18nA peja 374-75 uparanI moTA TAIpathI zobhatI samAlocanA dvArA bAvIza bAvIza varSothI jagajAhera ja che. 'tithinA kSaye ahiM tithine badale tapanA manane avakAza che' ema te varga paNa jANe ja che. atra kalyANakAmI janoe khAsa dhyAnamAM levA jevI bInA e che ke-uparanA prazna 24mAMnA peTA naM. 1 thI 3mAM jaNAvyA mujaba saM. 192mAM lakhavI zarU karela "parvatithi carcAsaMgraha-sAMvatsarikaparvavicAraNA ane parvatithiprakAza" e traNeya bUkanA temaja "hIrapraznottarANi" nA lekhaka ane pracArako Adi te varga saM. 193 pahelAMthI jANe che ke"zrI hIrapraznamAM prastuta-uttara tithiritA mavati tavA sattAH pUrva tithau e praznottara, kharatare pAMcamanA kSaye ArAdhanA mATe pUrvanI tithi cotha levAnI ane pUnamanA kSaya vakhate uttaranI tithi paDe levAnI vAta kare che tene AzrayIne arthAt kharataro pAMcama tUTI hoya to tene tapa ethe karAve che ane pUnama tUTI hoya te tene tapa vadi ekame karAve che tene AzrayIne ja-("tithi kyAM karavI ?" e praznane badale) A prazna, kevala tapanA ja prazna rUpe ubhela hovAthI atra tithi sivAyanA kevala tapanA praznane avakAza che: ane kharatarIya zrI guNavinayanA kahevA mujaba paNa zrI hIrasUrijI manA vakhate paNa tevA prasaMge pUrva ke pUrvatara aparvane kSaya karavAnI vyavasthA te pravartatI ja hatI." pitAnI bUkemAMnAM lakhANone te varga paNa khATAM ja mAnato hato. Ama chatAM saM. 192thI teoe, navAmatamAM aTavAyA pachIthI A praznottaranevidyamAna zrI devasUratapAgacchamAM paNa "parva kSaye tene mAtra tapa ja pUrva ke pUrvatara tithimAM karI levA rUpe ane tevA parvaSaya prasaMge pUrvanI tithine nahi pheravavA rUpe" pracArIne A ekeka tithinA ekeka upavAsanA praznottarane (upara jaNAvyA mujaba) artha ane bhAva palaTIne paNa chaThanA praznottara tarIke pracAravAnuM munAsiba dhArela che. tithivRddhinI vAta tathA A praznottaranA tevA arthone sIdhA pracAranuM pariNAma dhAryuM lAbhaprada nahi nIvaDe ema teo paNa jANatA ja hovAthI te zrI kalyANavijayajInAM lakhANane Adarza tarIke rAkhIne lakhAtI te bUkemAMnI "parvatithiprakAza" bUkanAM lakhANone te teoe prathama
Page #183
--------------------------------------------------------------------------
________________ 140 ] tatvataraMgiNI anuvAda graMtha lekamata keLavavA sArU cAlu lakhANe ja te saM. 1992nA virazAsanapatramAM haste hapta ane lekhakanuM nAma chUpAvIne prakaTa karAvavuM zarU karI dIdhuM hatuM. te pramANe e AkhI bUkanuM lakhANa te vage aneka haptA dvArA prakaTa karyuM hatuM. (ke-je karavAnI sAcA lekhakane jarUra ja hotI nathI.) tathA prakAranA pracArathI lekamata keLavAye jANyA bAda ja saM. 193mAM te tripuTIe traNeya bUkone eka sAthe bahAra pADavAnI hiMmata dAkhavI hatI. eka phUTa ane bIjuM vizeSa kUTa prastuta hIrapraznottaranA arthane zrI kalyANavijayajIe pitAnI bUkemAM khullI rIte chakenA arthamAM jaNAvela nathI, paraMtu AgaLa jaNAvyA pramANe te banne mahAzayane paNa te praznottaranA upavAsavALA arthane chaThThanA arthamAM ja kheMcI javAne IrAdo hatA te vAta, traNeya bUke prasiddha thayA pachI tarata ja te baMnenA samudAya paNa "parvatithiprakAzamAMnA te praznottarane juTho chadane artha ja karavA lAgyA hatA=te praznottarane cha6nA ja praznottara tarIke lekhAvavA lAgela hatA." te uparathI sarva janaprasiddha che. A rIte te traNeya bUkenI racanA ja prathamathI kUTa che ane zrI praznottarAzinA TIppaNamAne zrI vikramavijayajIne prayAsa, te malokhAnA mALakhAne ja pAke mahela lekhAvanAre heIne vizeSa kUTa che. Ane pratIkAra to tenI ajJAnatA ja che. peTApraznapAMcamAmAM jaNAvela saM. 2013nI gha8 fmavat para chidya rUpI "satyanuM spaSTIkaraNa bUkanA pR. 12 upara prastuta praznottaranA arthanuM zrI siddhacaka varSa pahelAnA 21mA aMkanA vadhArAnA pAMcamA peja upara thavA pAmelI bhUla mujaba nAmuM mAMDanAra netA te A praznottara "hIrasUrijIne che ke senasUrijIne ?" enI ya gama vagaranA che ! ane tethI te te nAmAmAM temaNe "kadAca kaI zaMkA karaze.' ItyAdi chabaraDA vALIne prastuta upavAsanA praznottarane jIdanA praznottara tarIke sAbIta karavA ajJAnatAthI ja phAMphA mArela che! AvA lekhakane te tenI tevI ajJAnatA e ja pratIkAra che. A lekhake potAne juTho artha, jena maMDalanA mukhamAM mUkavAnuM chaLa karela che. chaThThA peTA praznamAM jaNAvela "zAstra darpaNa"nA lekhaka navAtI muni jInendravi che. te bUkanA teramA peja upara temaNe je-haripraznottara graMthane racanA kAla selama seke jaNAvela che te tathA tenI upara "samuccayakAra" ne badale "samuccayakAra' lakhela che te temanI ajJAnatAnuM tharmomITara che. tevA te lekhake, te sthale je- zrI haripraznottarANi prasiddha karanAra zrI jainayuvakedaya maMDala rAdhanapura ane saM. 1960" ema zIrSaka bAMdhelA che te, te zIrSaka taLe te peja 13 thI 17 sudhImAM pote lakhele navA mata mujaba zrI hIrapraznottare anuvAda "pita karela nathI, paraMtu AjathI 44 varSa pUrve te maMDaLe karyo che"
Page #184
--------------------------------------------------------------------------
________________ patithiedhaka praznottarI | 141 evA bhrama pedA karavA sArU bAMdhela che. vAstavamAM rAdhanapuranA te maMDaLe te te vadhe te pratAkAre mUla graMtha ja prasiddha karela hAvA chatAM lekhake lakhele te anuvAda e rIte te maMDalanA mukhamAM mUkavAnuM chaLa karela che. lekhake lakhele te anuvAda paNa zrI ja buMvijayanI sadik jUThI TharelI ' patithi prakAza' brUkanA 55mA peja uparanA asatya avALA lakhANanA utArA rUpa che. zrI hIrapraznamAMnA te'pazcamI tithigTitA mati.' praznottara gata' pUrNimAM truvitAyAM.' praznottara chaThThu aMgenA che ke upavAsa aMgenA ? e ya samaja nathI evA A lekhakane A viSayamAM svabuddhithI satya artha lakhavAnuM sUjhe ja kayAMthI ? paMcamInA kSaye cAthanA ane punamanA kSaye terazanA kSaya, avicchinna pravarte che. 6 A rIte zrI hIpraznamAMno te praznottara, 8 ekeka tithinA kSaye te ekeka tithinA tapa kaI tithie karavA ? - e sabadhI ja che ema jANavA chatAM navA tithimatane te praznottara, badha besatA nahi AvavAthI te praznottarane te vage, svIkArelA navA matane cenakenApi badhabesatA karavA (kapita rIte chaThThanA lekhAvavA jatAM te varganA te sahu lekhakone) kSayApAma mujaba kalpita arthA tathA bhAvAne upajAvI kADhavA paDecA che. tethI ja teonA artho ane bhAvAmAM anekayatA che. ane tethI ja te badhA ja arthA bhrAmaka hAI ne apAsta che. zrI hIpraznamAMnA te praznottaranA sAcA atha, " koI paNa paMcamIne kSaya hoya te tene tapa (ArAdhanA) ceAthe karavA. tathA koI paNa pUnamanA kSaya hoya te tenA tapa terasa-caudaze karavA ' e che. ane pUnamanA tapa paDave paNa karavAnuM teA terase caudazanA tapa karavA bhUlI javAya teA ja jaNAvela hAvAthI te uttaranuM aMtima 'pratipa'i e vAkaca tapanu vidhAna sUcaka nathI; tathA A praznottaranA arthanA bhAvanA zrI tapAgacchamAM zrI hIrasUrijI manI pUrvethI paNa thatA amala, bhA. zu. pAMcamI sivAyanI koI paNa pacamInA kSaye pUrvanI ceAthanA kSaya karavArUpe ane koI paNa pUnamanA kSaye pUtaranI apa terasanA kSaya karIne codaza-pUnamarUpa joDIyA pavane te ArAdhanA mATe joDe ja ubhuM rAkhavA rUpe' vamAnamAM paNa zrI sarkala zAsana saMghamAM vidyamAna che. prazna 25 -" eka divasamAM eka ja ArAdhAya che te bIja vagere mahinAmAM AvatI khAra ArAdhya patithiomAMnI koI paNa tithinA laukikapaMcAMgamAM kSaya AvyeA hoya tyAre 'ye pUrvAM' mujakha-te bIja vagere kSINa patithinI tapa Adi ArAdhanA pUtithimAM karavI; paraMtu pUrvanI uddayAta tithine khaseDIne tenAM sthAne kSINatithine udayAta banAvIne
Page #185
--------------------------------------------------------------------------
________________ 142 ]. tatvataraMgiNI anuvAda graMtha pachI te kSINa parvatithinuM ArAdhana na karAya." ema te varga kahe che. te zuM " pUrva" praghASane tevo artha hoI zake kharo? uttara-te jenI parvonI ArAdhanA, upavAsapauSadha AyaMbila AdithI karAtI hoIne AjanA sUryodayathI bIjA divasanA sUryodaya sudhInA 24 kalAka paryata karavAnI hovAthI jene te te parvatithio, 24 kalAkanA pramANavALI saMpUrNa joIe. jyAre jema ke ajaina jyotiSanA hisAbe kaI paNa parvatithi te prakAre 24 kalAkanA pramANa vALI hatI nathI. AthI jenagaNita mujaba paMcAMga banatAM tyAre te paMcAMganI ane te paMcAMganA viccheda bAda AdhAra pUratA levAtA laukika paMcAMgamAMnI udayAta parvatithine jainAcAryonA ' Adi vacanethI saMskAra ApIne 24 kalAkanI jenI udayAta tithi banAvavI ja rahe che tema laukika paMcAMgamAM AvatI kSINa parvatithine paNa te "kSa pUrvA' ne saMskAra ApIne 24 kalAkanI jenI udayAta tithi pharajIAta banAvavI rahe che. A vastu tyAre ja bane ke-te " pUrvanA zrI saMghamAM seMkaDo varSathI pracalita evA-parvatithinA kSo pUrvAapatithi, tithi parvatithi =karavI. arthanuM ullaMghana karavAmAM na Ave. lokika paMcAMgamAMnA parvakSaye- pUrvA' nA te maulika artha mujaba pitAnA jaina bhItIyAM paMcAMgamAM laukika paMcAMgamAMnI pUrva ane pUrvatara udayAta tithine kSaya ane tenAM sthAne te kSINaparva tithine udaya batAvIne te pachI ja te tithinuM jenI udayAta tithi tarIke saM. 17 pahelAM pacAsa varSa sudhI ArAdhana karanArA te vage, saM. 1997thI kSo pUrvA' nA te maulika arthanuM ullaMghana karIne te " pUva " praSa-parvatithinA ye te kSINuparvatithinuM pUrvanI aparvatithimAM ArAdhana karAya; paraMtu pUrva ke pUrvataranI udayAta tithine khaseDavA pUrvaka tenAM sthAne kSINaparvatithine udayAta banAvIne tenuM ArAdhana na karAya." e pramANe kalpita artha ubhuM karavA jatAM te Aje te vargane-laukika paMcAMgamAM AvatA bIja Adi parvatithinA kSaya prasaMge te kSINapavInAM upavAsa pauSadha-AyaMbila-brahma caryAdi vrataniyame vagere 24 kalAkanA eka divasanA eka anuSThAnane pUruM karavAmAM paDe bIja ane trIja ema traNa tithi svIkAravAnI ApattimAM mUkAIne 24 kalAkanI te pavaNIne ja pheMdI nAkhavAnA ane pUnama-amAsa tathA bhA. zu. paMcamInA kSaye te traNeya parthIone kalpita rIte ja caudaza ane cothamAM gaNAvavA mAMDIne te traNeya parvae gumAvavA pUrvaka te traNeya parvanI ArAdhanAthI ja vaMcita banavA-banAvavAnA mahApApabhAgI banavuM paDela hovAnI bIne Aje te jaina jagatabharamAM hakIkata rUpe prasiddha ja che tyAM "kSa pUva' praoNSane e paNa artha hoI zake kharo ?" e praznane ja avakAza nathI. prazna radaH-te " pUo' proSano "parvatithinA kSaye pUrva tithine kSaya karo." e pramANene maulika artha, saM. 13 pahelAM te vargo temaja zAsana saMghanA keIe paNa keI sthale lakhela che?
Page #186
--------------------------------------------------------------------------
________________ parvatithibedhaka praznottarI [ 143 uttara:- hA, aneka sthale lakhela che. te varganA zrI kalyANavijayajIe saM. 192mAM taiyAra karelI-parvatithi carcA saMgraha' nAmanI bUkanA 9mA peja upara te " [go) ne pavatithinA kSayamAM parva tarIke pUrva tithi pALavI ema artha karela che. (paNa "pUrvatithimAM ArAdhana karavuM' e artha te te navA matanI puSTi mATe lakhelI te bUkamAM paNa karela nathI.) saM. 193thI te varga, je matamAM gherAyela che te navA tithi. matanA nirmAtA zrI rAmacaMdrasUrijIe paNa saM. 1990nA zrAvaNa mAsanA jena pravacana varSa 6ThThA nA 12-13 ane 14mA saMyukta aMkanA pAnA 177 uparanA pahelA kalamamAM-"bhA. zu. ane kSaya che ane kSathe pUrvA praoNSanA AdhAre pUrva tithi karavAmAM zAstranI AjJAne leza paNa virodha Avato nathI" ema garbhitapaNe jaNAvela che ane te pachInA praznanA uttaramAM te praghASane artha spaSTa karela che ke-"eka ja divase traNa tithine bhoga AvatuM hoya te vacalI tithi, kSayatithi kahevAya che. te tithi je ArAdhya parvakeTinI hoya te pUrvanI tithinI jagyAe tene ja kAyama karAya che kAraNa ke-te kSayatithinI samApti paNa te ja divase thAya che. tavagrAhI AtmAone A vastu spaSTa samajAya tema che. te pAnA 177nA bIjA kalamamAM zrI tattvataraMgiNInI paNa A praghaSavALI vAtane AzrayIne teo lakhe che ke-"zrI tanavataraMgiNIne AdhAra te saMvatsarInI cethanA kSaye trIjano kSaya karavAno che." saM. 1980nA jaina dharma prakAza bhAvanagaranA vaizAkha mAsanA aMkanA 51mA pAne paNa e praghoSanA artha sahIta-bAra tithi paikI kaI paNa tithine kSaya hoya to te tithine kSaya nahi karatA tenI pUrvenI tithine kSaya kare. jemake-pUnama ke amAsane kSaya hoya te tenI pUrvenI caudaza paNa parvatithi hovAthI terasane kSaya kare ane (bAra tithi paikInI kaI paNa tithinI) vRddhi hoya te pALavA mATe be paikI bIjI (bIje divase vadhelI) tithi TharAvavI ane prathamanI tithine tyAra agAunI be tithi karAvavAmAM upayoga karavo." e pramANe prasiddha thaela che. kahevAya che te pramANe zrI kalyANavijayajI hastaka lakhAvIne je lakhANa pI. ela. vaidyanA nAme prasiddha thaela che, te lakhANane pitAnAM jaina pravacana varSa 14 tA.3-10-43nA khAsa aMka tarIke prasiddhi ApIne zrI rAmacaMdrasUrijIe svIkArelA te lakhANanA pija ra7 upara AThamA padanA anuvAdamAM paNa te "ze pUva" no artha- " AThamanA kSaye AThama ne sAtamamAM vidhi na thAya te AThama udayatithi na hovAthI zrAvakane ArAdhanA vinAzane doSa lAge. mATe AThamanuM ArAdhana zakya bane tenI khAtara ja sAtamanuM sAtamapaNuM pheka karIne (eTale ke AThamanA kSaye sAtamane kSaya karIne) sAtamamAM AThamapaNuM sthApe che. evI rIte laukika TippaNumAM AvatI udayanI sAtama, AThamanA ArAdhana viSayamAM udayanI AThama bane che tyAre ja AThamanA tapa
Page #187
--------------------------------------------------------------------------
________________ 144 ] tattvata giNI anuvAda graMtha vagerenuM anuSThAna saMbhave che. (A) apUrva vidhidvArA ja kSaya hovA chatAM AThama maLI Ave che. e pramANe bIje paNu, " ema spaSTa karela che. , prazna 27 :- patithi-carcA saMgraha,' * sAMvatsarika pavicAraNA ' ane patithi prakAza' e traNeya chUkAne sa. 1992mAM lakhanAra lekhake, te varSe teA anukrame (mAravADa) guDAmAlAntarA, (gujarAta) bhAbhera ane (dakSiNa) mubai ema alaga alaga pradeza ane alaga alaga gAme cAturmAsa hatA, tethI TapAlathI teA teo te khUkamAMnA ceDA ghaNAM lakhANeAmAM ja ekavAkayatA lAvI zake; paraMtu badhI ja vAtAnA eka niSkarSI lAvI zake te saMbhavita nathI jyAre te traNeya brUkanAM badhAM ja lakhANe! aMte teA eka niSkarSavALAM ja jovAya che te kema saMbhave ? * uttaraH- te traNeya mUkAne chapAvavAnuM kArya te zrI rAmacaMdrasUrijIe amadAvAdamAMnA peAtAnA jaina pravacana kAryAlayanA vicakSaNa mANasane ja suprata karIne ane te traNeya brUkanAM krmAe paNa lagabhaga jAte tapAsIne temAMnAM lakhANanA aMte eka ja niSkarSa lAvavAnuM kA peAtAne hastaka rAkheluM hatuM. A kArya saheluM bane te khAtara zrI rAmacaMdrasUrijIe peAtAnA te vicakSaNa jana hastaka temAMnI DelI e chUkAne chapAvavAnuM kArya paNa peAtAnA lekhAtA zrI amadAvAda vIravijaya prIMTIMga presamAM gAThavela hatuM ane traNeya khUke eka sAthe bahAra pADavI dhArela hAvAthI trIjI ' pava`tithi prakAza ' mUkane chapAvavAnuM kArya (prathamathI peAtAnA vIrazAsanamAM lekhakanA nAma vinA ja hapte hapte prakaTa karelAM lakhANA ApIne ) amadAvAda zAradA mudraNAlayamAM goThaveluM hatuM. (prasa Mge-samAjamAM ema paNa jorazeArathI vAta prasarI hatI ke-zrI kalyANavijayajInI mUkamAMnuM kaI paNa lakhANa jarAya nahi pheravavAnI zrI kalyANuvijayajIe tAkIda ApI hatI; chatAM temanI brUkamAMnuM je je lakhANa peAtAnA tithimatane khAdhaka hatuM te te lakhANa cAlu chapAI vakhate teoe pheravI nAkhyuM jANavAthI zrI kalyANuvijayajIe potAnI te bUka ja nahi prasiddha karavAnI tene tAkIda ApI hatI. paNa mAne kANu ? e teA khelatA ja rahyA ane AmaNe temanA nAme te khUka prasiddha paNa karI dIdhI !) prazna 28 :-navA tithimata kADhanAra zrI rAmacaMdrasUrijI, navA tithimata kADhayA pachIthI peAtAne zrI devasUratapAgacchanA lekhAvavAnuM baMdha karIne tapAgacchanA jaNAvatA heAvAthI temanI te devasUratapAgacchathI bhinna AcaraNA, zrI jItakalpAnusAre temanA ziSyAne vRtta, temanA praziSyAne anuvRtta ane temanA praziSyAne pravRtta eTale nIta ane ke nahi ? tathA temaNe peAtAnA te matamAM yathAkrame sa. 1992mAM joDelA temanA kAkAguru A. zrI labdhisUrijI, A. zrI premasUrijI, A. zrI amRtasUrijI, cAra varSa bAda eTale ke-sa. 1996mAM joDelA A. zrI siddhisUrijI tathA temanI AjJAnA A. zrI bhadrasUrijI ane A zrI kanakasUrijI vagere zrI rAmacaMdrasUrijInA vaDilAne tathA te vaDilAnA ziSya praziSyAdine paNa te AcaraNA, te rIte trIjI peDhIe jItavyavahAra bane ke nahi ?
Page #188
--------------------------------------------------------------------------
________________ padmatithiAdhaka praznottarI [ 145 uttara:- zrI vijayadevasUrijI ma. vakhate ANusUragacchanI sthApanA thayela che. ApaNA gacchanAyaka zrI vijayadevasUrijI mahArAje vijayadevasUra saMghanI sthApanA karI te arasAmAM teozrIne avizvAsu nIvaDelA pUrva mahA. zrI sAmavijayajIe zrI sUracaMdragaNinA vidvAn ziSyA Adine pakSamAM laIne gacchanAyakazrInI viruddha AgevAna tarIke aprasiddha evA paDita rAmavijayajIne mAtra 'vijayatilakasUri' nAma ApI daIne sa. 1673nA pASa vide 12ne budhanA rAja judA AcArya sthApyA, tyArathI zrI saMghamAM tapAgacchanAyaka zrI vijayadevasUrijI manA virAdhI tarIke khyAti pAmele te pakSa, pratipakSa tarIke lekhAvA pAmyA hatA. te pakSanA te A0 zrI vijayatilakasUrijI saM. 1676nA pASa zuddhi 14 nA roja svarga vAsa pAmyA te agAu eka ja divase te pakSanA saCsva gaNAtA te maheA. zrI seAmavijayajInA ziSya munizrI kamalavijayajIne mAtra 'vijayAnaMdasUri' nAma ApIne AcAya pade sthApI dvIdhA hatA. ( pavantu-saM.2022 varSe mAtA avAvadhi enAvyabhUSita 'zrI mayAviziSanAMsima timittaLi' varSa 1 sa 36) te zrI AnaMdasUrijInA nAmathI mahe|0 zrI seAmavijayajI vageree ANusUragaccha utpanna karyAM. tyArathI zrImattapAgacchanI deva sUratapAgaccha' ane ' ANusUtapAgaccha' ema be zAkhA thavA pAmI. temAMnI ANusUratapAgacchIya zAkhAnA satAnIyAnI Aje hayAti ja nahi hAvAthI vidyamAna samasta tapAgaccha caturvidhasaMgha, zrI vijayadevasUratapAgaccha ja hAvAthI vattamAnamAM navyatithimataka ka zrI rAmacaMdrasUrijI paNa zrI devasUratapAgacchIya ja che. Ama chatAM Aje te, peAtAne devasuratapAgacchIyane badale tapAgacchIya jaNAvatA hAya te temAM teo peAtAne kAI paNa zAkhAnA tA oLakhAvI zake tema ja nahi hAvAthI peAtAnA matamAM deArAelA temanA sahu vileAnA banelA adyatanI tapAgacchIyASipati lekhAvA IcchatA haiAvA joIe. sivAya sa. 1993thI temaNe svataMtrapaNe upajAvI kADhelA navAmatanI zarUAtamAM te temanA mata zrI devasurasAmAcArI pAse apramANika TharatA heAvAne lIdhe-te peAtAne peAtAnA matanI mahatvAkAMkSAvazAt devasUratapAgacchanA sthApanAkAla samayanA tapAgacchIya tarIke oLakhAvavA mAMDayA hatA. sa. 1998mAM pAlItANA mukAme zAsanasa Mghe tene carcA karavA phraja pADela, te samaye teo 'tAjI bAdara' ema khelyA paNa hatA; paraMtu zAsanasaMghe temanA vaDadAdAguru zrI AtmArAmajI ma viracita 'jainatattvAdaza' nAmanA pustakanI khIjI AvRttinA pR. 135 tathA 142 upara zrI AtmArAmajI mahArAje peAtAne devasUragacchanA jaNAvela hAvAnI vAta prasiddha karatAM teoe peAtAne tapAgacchIya tarIke oLakhAvavAnuM aMdha karyuM hatuM: A vAtanI-pAlItANAmukAme meAdInA agale zrI rAmacaMdrasUrijIne pI. ela. vaidye pUchelA praznanA uttaramAM (ke-je praznottarI, saM. 2001mAM jainadharma prabhAvaka samAja amadAvAde prasiddha karela 'parvatithinirNaya' nAmanA zrI zAsanasaMdha 19
Page #189
--------------------------------------------------------------------------
________________ 146 ] tattvatara giNI anuvAda graMtha mAnya aitihAsika mahAkAya graMthanA pR. 116 pachI pariziSTa na, 1' zIrSaka nIce akSarazaH prasiddha thaela che.) zrI rAmacaMdrasUrijI, ' ame pAte te| devasUragacchanI mAnyatAne anusaranArA chIe' ema zrImukhe vadela che te sAbiti che: chatAM te vaLI pAchA peAtAne tapAgacchIya jaNAvatA hAya tA teo mATe vadatAvyAghAta lekhAya. temaNe utpanna karelA adyatanI tapAgacchanA adhipatitvanI mahatvAkAMkSAthI tevuM pharatuM pharatuM khelatA heAya te paNa tee pAtAne devasUragacchIyane khale bhinna tapAgacchIya tarIke lekhAvavAmAM kadApi saphala thavAnA nathI ja. chatAM mAnA ke-te rIte teo peAtAne bhinnagacchIya lekhAvavAmAM saphaLa thayA : tA paNa tethI temanI te navA tithimatanI AcaraNA, zrI jItakalpAnusAre temanI trIjI peDhIe teA zuM; paraMtu tenA velAnA aMta paryaMta paNa gIta banI zakatI ja nathIH kAraNa ke-AcaraNAnuM- azaTha mahApuruSe AcarelI hAya, ane tatkAlIna gItArne saMmata hoya eTale ke-koie tenA virodha na karyAM hAya.' e je lakSaNa che, te lakSaNamAMnI traNeya vAtanA temanI te navIna AcaraNAmAM sava thA abhAva che. ane temanA te te dareka viDalAne tA te AcaraNA, peAtAnAthI laghu laghutara gaNAtA ziSyIbhUtanI hAvAne lIdhe avaLI gaMgA rUpe hAine te te viDalAnA sarva sadgata viDalAne jhauta tarIke hatI ja nahi e saCmAnya hakIkata hovAthI jemanA sarvAM sadgata viDalAne je AcaraNA, jIta tarIke hatI nahi te AcaraNA, temanA trIjI peDhInA saMtAnIyAone teA kadApI gItanyavAda banI zake nahi ' e vAta arthopattithI paNa samajI zakAya tema che. C d prazna ra9-mudrita tattvataraMgiNI patra 3 nI paMkti 10mAMnI kharataranI-udayatithinA svIkAra ane udaya sivAyanI tithinA tiraskAra karavAmAM kuzala evA ApaNu bannene ( laukikaTIpaNAmAM Avela caudazanA kSaye laukikaTIpaNAmAMnI udayAta) terasanA paNa caturdazI paNe svIkAra kevI rIte yukta gaNAya ?' e zaMkAnA nirasanane mATe te ja sthale zAstrakAra bhagavaMte darzAvela 'tatratro,zIti thapadezasthAvyasaMmavAt, jitu prAyazcittAvividhI catuzke neti vyayimAnasvAm' e e hetuvALI jaNAvelI e vAtanA be artha karavAne badale te vage, temanI patithiprakAza? bUkanA pR0 23 upara te e vAtanA be arthanA 4 66 paraMtu prAyazcittAdividhimAM 'terasa'ne caudaza evuM nAma Apela hAvAthI tyAM 'terasa' evA nAmanA paNa asaMbhava che' e pramANe je eka atha karI nAkhela che te kharAkhara che? uttara:-te vage, te sthale zAsrakAranI te e vAtane je eka atha karI nAkhela che te kharAkhara tA nathI ja; paraMtu viparIta che. zAstrakAra bhagavate jaNAvelI te e vAtamAM pahelI vAta terasanI jaNAvI che, ane te paNu- "tatra terase karelA caudazanA svIkAramAM tro zatti , vyapa AvAvyasaMmavA=' terasa ' evA nAmanA paNa saMbhava nahi hAvAthI (caudaza kahIe
Page #190
--------------------------------------------------------------------------
________________ parvatithiothaka praznottarI t147 chIe)" e arthamAM te terasane heturUpe jaNAvela che; tathA ritu thI jaNAvelI bIjI vAta, caudazanI jaNAvI che. ane te paNa (TIpaNAnI caudazanA kSaye TIpaNAnI terase e pramANe je caudaza kahIe chIe te caudaza, "terasa-caudaza bheLI" emeya nahi, paraMtu prAyazcittavidhI tapa, pauSadhAdi dharmanI ArAdhanAmAM sArvatti vimAnavAva= "caudaza ja" ema kahevAtI hevAthI (caudaza ja kahI chIe.)" e arthamAM te caudazane heturUpe jaNAvela che. zAstrakAra bhagavaMte te mujaba be heturUpe jaNAvelI te banne vAtanA thatA te be nakara arthanuM satya svarUpa, vAcakanA khyAlamAM nahi AvavA devA sArU te vage, te le zAstrakAranI te judA judA arthavALI banne vAtanA judA judA be artha jaNAvavAne badale (te baMne vAtanA arthone goTAvIne tene) eka artha jaNAvavAne prapaMca karela che ane te prapaMcamAM-te baMne hetumAMnA terasanI vAtavALA pahelA hetune "tyAM terasa evA nAmane paNa asaMbhava che" ema chevaTe kahIne vidhAna banAvI devAnI ane pahelA terasanI vAtavALA hetunAM sthAne caudazanI vAtavALA bIjA hetune goThavI devAnI garabaDa karIne te bIjA hetune pahelA hetu tarIke jaNAvI devAnuM svaparahitaghAtaka chaLa karela che. zAstrakAranI te be vAtane te manasvI eka artha banAvavA sArU tevuM kUTa khaDuM karIne te vargo, zAstrakAre kharataranA praznane nirAsa karavA jaNAvelI te baMne vAtanATIpaNanI caudazanA kSaye TIpaNAnI audayikI terasano ArAdhanAmAM ApaNe caudaza tarIke svIkAra karIe chIe "satra-te caudazanA svIkAramAM terasa evA nAmane paNa saMbhava nahi hovAthI caudaza tarIke svIkAra karIe chIe. A caudazane (terasa-caudaza bheLI ema paNa nahi) paraMtu dharmanI ArAdhanAmAM (te dayikI terase) caudaza ja kahevAtI hovAthI "caudaza ja" e tarIke svIkArIe chIe." e pramANe nIpajatA talasparzI arthane nijanA matAgrahavazAta pitAnA te arthamAM mRtaprAyaH banAvI dIdhela hevAthI navA vage jaNAvela te artha, artha te nathI ja, paraMtu mUrtimaMta anartha che. prazna 30 ne vage, te bUkanA peja 24mAnI zarUAtamAM A zrI tatvataraMgiNI graMthanA trIjA pRSTa uparanI-sada ja vira 4Sati, to sUnameLa kuttA tA attaravikra aravi ja du judA kinnadAza gAthAne-"have je kadApi te tithio sUryo. dayathI yukta na maLe te kSINatithiyukta pUrvanI tithi kSINutithinI saMjJAvALI paNa bane che. kSINatithi yukta pUrvanI tithi pUrvatithinA nAmavALI ja rahe ema nahi, paNa tene uttara eTale kSINatithinI saMjJA paNa apAya che. e pramANe artha jaNAvyuM che te barAbara che? uttara-nA. te artha, artha ja nathI pachI barAbara hevAnI te vAta ja kyAM rahI? te vage karelo te artha te zAstrakAranAM mULa nirUpaNane niSpharapaNe haNa nAkhanAro bhayaMkara
Page #191
--------------------------------------------------------------------------
________________ 148 ] tattvatara giNI anuvAda pratha ana che: zAsrakAre A zrI tattvatara gaNI graMthamAM te sthale prathama-caudazanAM kSaye terase terasanuM nAma paNa levAnuM nathI, eTaluMja nahi; paraMtu te paMcAMganI auyikI terasane ArAdhanAmAM caudaza ja kahevAya che.' e pramANe je spaSTa vAta jaNAvI che, te vAtanI sAkSImAM zAstrakAre ahiM te gAthA raju karI che. AthI zAsrakAre te gAthAne artha, peAtAnI vAtane puSTa karatA hAya te ja te gAthAne peAtAnI sAkSImAM raju karI hAya, e vAta saraladayI janeAne saheje samajI zakAya tema che. AthI zAsrakAranI vAtane pramANikapaNe pramANa TharAvatA te gAthAnA artha je- " have jo kAIpaNa rIte te tithie sUyyadayavALI na maLe te avaniSa=bIja vagere tithiothI vIMdhAelI tithie avA=bIja vagere tithie 'vi=paNa 'du'=thAya, paNa sannivA=kSINu bIja vagerethI vIMdhAelI tithie 'buvvA na du'=pUtithi na ja thAya." e pramANe ja che te raju karavAmAM Ave te ja zAstrakAranI te vAtane nyAya ApyA lekhI zakAya. chatAM te sIdhA ane cheADIne te sthale te navAvage, prastuta gAthAnA ' patithinA kSaye pUrvanI tithi tenA nAmavALI paNa rahe=kSINupanA nAmavALI paNa rahe.' e pramANe sadaMtara viparIta a raju karIne zAstrakArane asahya aparAdharUpa anyAya karela che. AthI te vage karelA e atha, artha te nathI ja; paraMtu A zAstrakAra bhagavatanA A zAstra ane pracalita prAcIna paraMparAnusArI TaMkazAlI nirUpaNu pratinA kuThAraghAta che. navA vage potAnA te amAM--te sAkSI gAthAmAMnA 'avavi' padamAMnA 'avarA' zabdanA artharUpe kSINuparyaMnA banatA udayAta parvane avyAbAdha rAkhIne arthAt paDavAdinAM sthAne khIja Adine gaNIne zeSa vi=vi' zabdathI grahaNa karavAne kharatare jaNAvelA- * anyatithinI saMjJAvALI paNa bane che.' e ane uDAvI devApUrvaka te 'avavi' padmanA 'kSINatithinI sa'jJAvALI paNa mane che.' evA pahelA kalpita a nIpajAvyA bAda arthAt 'avavi' mAMnA Si zabdathI kharatare Apatti tarIke Agala karelA 'anya saMjJAvALI paNa bane che' e athanAM sthAne 'patithinI saMjJAvALI paNa bane che'ema kalpita artha goThavI dIdhA bAda te sAkSIgAthAmAMnA te 'avavi'padma pachInA vAkayanA ' kSINatithithI vIMdhAelI tithi, pUrvanI tithie na ja thAya.' e sAcA ane uDAvI devA pUrvaka tenAM sthAne 'kSINatithiyukta pUrvanI tithie pUnA nAmavALI ja rahe ema nahi paNa uttara eTale kSINatithinI sa'jJA paNa apAya che.' evA bIjo vicitra a nIpajAvIne te vage te kuThAraghAta IrAdApUrvaka karela che." ema zrIsaMghamAM jAhera thaI javAthI aMte te vage, sa 2005 mAM prasiddha karela zrI tattvatara'giNI bAlAvabeAdha' nAmanI kAuna 8 pejI mUkanA 7mA peja upara A sAkSIgAthAne paNa- je sUryanA udaye karI sahita tithi pAmIe nahi teA 'avara' kahetAM khabIjI=magalI tithi tene (Ne) vIMdhI pUrvanI tithi (terasa) AgalI (caudaza) ja jANavI, paNa AgalI tithie (caudaze) vIMdhI pUrvanI (terasa) kahIe nahi.'
Page #192
--------------------------------------------------------------------------
________________ parvatithibAdhaka praznottarI [ 149 e pramANe pitAnA hAthe ja gya artha, jAhera karI devArUpe sudhAro paNa karavuM paDela che. te varga, A sAkSIgAthAne te kUTa artha, zuM nimitta pAmIne karI zake che? tathA te nimitta paNa keTaluM badhuM pikaLa che? e dareka adhikAra A anuvAda graMthamAMnA-graMthakArazrI kRta mULa thI gAthAnI TIkAnA anuvAdavALA prastuta adhikAranI nIce karelA vistRta TippaNadvArA vize spaSTa karavAmAM Avela che. je vAMcavAthI barAbara khyAla Avaze. prazna 31 -zrI mudrita tatvataraMgiNI graMthanA pRtra trIjA uparanI te "mag r0 sAkSIgAthA pachI zAstrakAre jaNAvela "ra bAda tuvenyunattama, ara7 avAvIracana apizabdAdanyasaMjJApi gRhyate, tatkathaM na virodha ? iti vAcyaM, prAyazcittAdividhAvityuktatvAt , gauNamukhyamedAt mukhyatayA caturdazyA eva vyapadezo yukta ityabhiprAyeNoktatvAdvA' te paMktine artha, te vage pitAnI parvatithiprakAza bUkanA peja 24 upara trIjA tathA cethA perAmAM-"pahelAM "terasane terasa evA nAmane paNa asaMbhava jaNAvI caudaza ja kahevAya." e pramANe kahyuM ane ahiM tame "kSINatithinI saMjJAvALI paNa kahevAya? e pramANe kahevA mAge che, te A paraspara virodha kema na gaNAya? Ane javAba e che ke-"ame prAyazcittAdividhimAM kaheluM hovAthI virodha Avato nathI athavA "mukhya ane gauNanA bhedathI terasa hovA chatAM mukhyapaNe caudaza ja kahevAya." e amAro abhiprAya hovAthI kaze ja virodha nathI." e pramANe karela che te barAbara che? uttara-mUlagraMthanI te TIkA paMktimAM kharatare graMthakArazrI sAme zaratu "jAvIne avAracAMdApi gRha' e vAkyathI-"ahiM te "avAjamAMnA ati zabdathI terasanI saMjJA paNa grahaNa karI zakAya che." e ja zaMkA uThAvI che, ema jANavA chatAM te varga, pitAne 13/14ne mata A graMthathI sAcuM TharAvavA sArU te arthamAM kharataranI zaMkAmAMnA "ji" zabdathI terasanI saMjJA paNu" e spaSTa arthane eLavIne te arthanAM sthAne kSINatithi (caudaza)nI saMjJAvALI paNa e kalpita artha goThavI dIdhela hovAthI temaja te TIkApaMktimAM AgaLa jatAM (caudazanA kSaye terasanuM nAma ja nahi levAtuM hovAnuM jaNAvanAra) A graMthakArazrIe jaNAvelI-aunapuNavatta [tathA caturvarathA para parerA ' paMktimAM terasanuM nAma ja jaNAvyuM nahi hovA chatAM te vage pitAne te arthamAM terasa hovA chatAM e vAkya paNa (pitAne 13/14ne mata, A graMthathI pramANika lekhAvavA sArU) padaranuM umerIne A zAstrakArane nAme caDhAvI dIdhela hovAthI te vargane te artha paNa barAbara te nathI ja, paraMtu zAstrakAranA dhyeyanA khullA droharUpe bhrAmaka che. ahiM e khAsa dhyAna rAkhavAnuM che ke te varga, prazna 30mAMnA lakhANamAMnI sAkSI gAthAne "caudazanA kSaye terase terasa paNa kahevAya ane caudaza paNa kahevAya" e mujaba je vicitra arthe karela che, te arthane te te ja vage jaNAvele e saMskRta paMktimAMnA mukyatA ghara thI purA e vAkyane "mukhyapaNe caudaza ja kahevAya e
Page #193
--------------------------------------------------------------------------
________________ 150 ] tatvataragiNI anuvAda graMtha artha ane te varge ja raju karelo e ja arthavALo zAstrakArane abhiprAya baMneya vicitra lekhAvatA hevAthI te varga te arthamAM pitAnA hAthe ya jUThe Thare che. caudazanA kSaye terasegraMthakAre jaNAvelA te gauNa mukhya bhede paNa-jyAre caudaza ja kahevAya che tyAre prAyazcittAdi vidhimAM te caudaza ja kahevAya, e dIvA jevI vAtane tasvarUpe jANavA chatAM kevala pitAnA cogaradama nirAdhAra TharelA navA matanA Agraha khAtara tevA prasaMge te varga 13/14 lekhAvate na ja aTake tyAre tenI sthiti jJAnI bhagavaMte jANe. prazna 3ra -A dareka vastu jotAM te varga, saM. 1993 thI laukika paMcAMgamAMnA ekavaDA tathA jeDIyA parvatithinI kSaya vRddhi prasaMge zrIsaMghamAM ArAdhanAmAM pravartatI pUrva ke pUrvatara apanI kSaya vRddhi karavAnI avicchinna pravRttine IrAdApUrvakana kahIe te kevala ajJAnatAthI ja khoTI jaNAvavA mAMDela hovAnI vAta sAcI Thare che, paraMtu te varga, parvaye pUrvanI tithimAM te kSINa parvanI ArAdhanA karavAnA pitAnA matanA bacAvamAM A zrI tatvataraMgiNI graMthamAM je je sthale "kSINAmae saptakyAM ziyA, thorI vattA, saptamyAmevAbhISTamaSTamyanuSThAnaM, pUrvasyAM saptamyAM, pUrvasyAM trayodazyAM kSINASTamIyuktAM saptamI, karIzuai ar' ityAdi saptamyantavAkyo jaNAvelAM che, te te vAkyone Agala karIne "parvatithinA kSaya vakhate-kSINa aSTamInuM kRtya sAtamamAM, sAtamamAM karAtuM AThamanuM kArya, terasanuM kArya sAtamamAM, sAtamamAM ja AThamanuM kArya iSTa che, pUrvanI sAtamamAM, pUrvanI terasamAM, kSINa aSTamIyukta sAtama, kSINa caturdazIyukta terasamAM karavAnuM che ema ame ja jaNAvatA nathI, paNa A zAstrakAra mahArAja jaNAve che." e mujaba pracAra cAlu rAkhIne parva tithine kSaye ArAdhanAmAM paNa "1/2-4/5-78-10/11-13/14-14/15-14/0))" ema bole che, tenAM paMcAMgamAM lakhe che ane sarvatra pracAre che te te vAtamAM kAMI tathya kharuM? uttara-A zrI tatvataraMgiNagraMthanA anuvAdamAM graMthakAranA tevA saptamyaH vAkyo jaNAvatA adhikAranA anuvAda nIcenA naM. 12 thI 19 parvatanA TippaNamAM-zAstrakAranAM tevAM vAkyone artha, te varga bhadrikane bhramamAM rAkhavAnA hetuthI te viparIta kare che" ema spaSTa karI Apela che. te varga, "the pUrvAha mujaba caudazanA kSaye terase terasanuM nAma paNa levAtuM nathI ane caudaza ja kahevAya che" ema jaNAvanAra A zAstrakAra bhagavaMtanA nAme te rIte aSTamI caturdazInA kSaye sAtamamAM AThamanuM ane terasamAM caudazanuM kArya karavAnuM lekhAve che te hRdayamAM rAjatI bhavAbhinaMditAne ja AbhArI che. zrI tatvataraMgiNImAM "nagvyagI paTTAbhimanyate' evA spaSTa pATho jevA chatAM tenI sAme anArAdhakajano ja AMkhamIMcAmaNAM karI zake. naM. 12 thI 19 parvatanA te TippaNamAM A dareka bInA vistArathI jaNAvavA pUrvaka "te varga taraphathI zAstrakAranAM te te vacananA thaI rahelA tevA vAhiyAta artha pracAramAM kazuM ja tagya nathI." ema sapramANa TharAvI Apela che. A saMbaMdhamAM khAsa khyAlamAM rAkhavAnI vAta eka ja che ke-zAstrakAre te tarata vAkayo,
Page #194
--------------------------------------------------------------------------
________________ parvatithibedhaka praznottarI [ 15 ArAdhanAnI ke zrImattapAgacchanI mAnyatAnI apekSAe jaNAvela nathI; paraMtu laukikaTippaNunI ane te mujabanI kharataranI mAnyatAnI apekSAe kharatarane udezIne ja jaNAvelAM che. prazna 33 -zrI tatvataraMgiNI patra 4 uparanI-pata svArthIrakatA, athA kSINASTamIkRtyaM saptamyAM kriyamANamaSTamIkRtyavyapadezaM na lameta. na ceSTApattiH, AbAlagopAla pratItameva adyASTamyAH pauSadho'smAkamiti, ptdvktRpurussaanusstthiiymaanaanusstthaanaaplaapitvenaunmcAt " e pahelI tathA bIjI paMktinA vizAla arthane te vage temanI saM. 1993nI parvatithiprakAza" bUkanA pR. 25 upara-"A vastu te paNa aMgIkAra karela che. je tema na hoya te AThamanA kSaye sAtamanA divase "ame Aje AThamane pauSadha Adi karelo che. ema tArAthI kevI rIte kahI zakAze ?" e pramANe saMkSepI nAkhavAnuM ane te ' saMkSiptAthane praznArtharUpe jaNAvavAnuM zuM prayojana haze ? te varga e arthamAM traNa garabaDa karI hovAthI te arthane praznArthamAM raju karela che. uttara-(1) zrI tattvataraMgiNIgraMthamAMnI te pahelI paMktimAMnA-"qtaSa dvAbrIratta meva" vAkyane je-"te (laukika paMcAMgamAMnA parva kSaye ArAdhanAmAM te pUrvatithinAM sthAne kSINatithine parvatithi ja karavAnI) vAta te-tame paNa svIkArelI ja che" ema artha che. arthAta te vAkyano je-kharatare paNa kSINa parvatithi caudazane pUrvanI aparvatithinAM sthAne audayikI caudazarUpe ja svIkArela che" ema jaNAvanAre "patrakAra pUrvaka nizcita artha che te nizcita arthane potAnA nA matamAM ghasaDavA sArU te vage pitAnI te bUkamAM te sthale te nizcita arthamAMnA "svIkArelI ja che. e vAkyamAMne "gva ja kAra lepIne "A vastu te paNa aMgIkAra karelI che." e pramANe haLave artha karI nAkhavA vaDe te nizcita arthane anizcita artha banAvI dIdhela che. (2) te pahelI saMskRta paMktimAMnA te vAkya pachInA jaththA vibhAgIdalyAM na jeta' e vAkyane je-"Ama chatAM parvatithinA kSaye pUrvanI aparvatithie kSINuparvatithi ja na kare te sAtamanA divase karAtuM kSaNa aSTamInuM kArya AThamanA nAmane nahi pAme." e pramANe AThamanA kSaye je pUrvanI sAtama AThama tarIke vahevAra karavAnuM jaNAvanAra artha che te artha, navA vargane (AThamanA kSaye 78 bheLI karavAnA) navIna matane bAdhaka hovAthI te sthale e vage, te arthane-"jo tema na hoya te AThamanA kSaye sAtamanA divase "ame Aje AThamane pauSadha Adi karelo che" ema tArAthI kevI rIte kahI zakAze?" e prakAre artha karavA vaDe (te arthanA "parvaye pUrvatithine kSaya ja kare" e nakara avAjane uDAvI ja daIne temaja te arthamAM zAstramAM aSTamI-caturdazI-pUrNimA ane
Page #195
--------------------------------------------------------------------------
________________ 15ra ] tatvataraMgiNI anuvAda graMtha amAvAsyArUpa catuSparvamAM zrAvaka mATe pauSadhanuM ja vidhAna hovA chatAM te catuSparvamAM te varga, bIjAM bIjAM anuSkAne levAnuM je manasvIpaNe kahe che te pitAnI kalpitavAtane A zAstrathI kharI lekhAvavA sArU] "Adi zabda gharane umerIne) zAstrakAranA te arthamAMnA AThamanA kSaye pUrvanI sAtamane AThama ja gaNIne te AThame karAtA pauSadhane AThamane pauSadha kahevAnA nakakara avAjane cImaLAvI nAkhela che ane te vage karelA tevA paNa te arthamAM temane je-AThamane pauSadha" ema te jaNAvavuM ja paDela che je tene AThamanA kSaye sAtame AThama kabUlavI nahi hovAthI khaTake che, mATe ja te vage pite paNa karelA pitAnA te arthane tyAM praznArthamAM raju karavAnI cAlabAjI karela che ane " (3) te saMskRta pahelI paMktimAMnA te vAkya pachInI-ra zeNAtti, gAvAjhour40 e bIjI AkhIe paMktine te te vage artha ja uDAvI dIdhela che! kAraNa ke-te bIjI paMktimAMnA- "ra chatti', vAkyane je-"AThamane vyavahAra na pAme; paraMtu AThamanA pauSadhanI te prApti che ne? ema paNa na kahevuM." e bhAvArtha che te, AThamanA kSaye /8 bheLI kahIne te divase AThamane vyavahAra baMdha karI denAra te vargane sAtame AThama kahevAnI pharaja pADate hevAthI bAdhaka che, ane te paMktimAMnA te vAkya pachInI 'bAvIsTopa40" e AkhIye paMktine-"kAraNa ke-tevuM belavAmAM "Aje amAre AThamane pauSadha che" evuM bAlakathI mAMDIne rAjA paryata je prasiddha ja che e vacana belanAra puruSa vaDe paLAtA pauSadhanA anuSThAnane apalApa karavApaNuM hovAthI gAMDA lekhAvAne prasaMga che." te artha te aSTamInA kSaye AThama vinA ja AThamane pauSadha gaNAvavA mAMDelA te vagane "gAMDo" kahe che, mATe te vage pitAnI te bUkamAMthI te AkhI paMktine artha ja uDAvI dIdhela che! Ama te vage te pahelI tathA bIjI saMskRta paMktimAMnA pitAnA matane asatya lekhAvanArA keTalAka vAkyone arthe ulaTa karavAnA irAde TuMkAvI nAkhavAthI temaja bIjI paMktine te artha ja uDAvI devAthI te baMne paMktine vizAla artha, saMkSipta banela che. prazna 34-zrI tatvataraMgiNI graMthanA pR. 12 uparanI 17mI gAthAnI TIkAnI chaThThI paMktithI zAstrakArane je-sAtha tithInAM dAna ra aa tithi jaityagoma sAdhAraNaM lakSaNamuttarArddhanAha-'jaM jA jaMmi' ti yada-yasmAda yA tithiryasmina AdityAdivAralakSaNe divase samApyate sa eva divaso vAralakSaNaH pramANamiti tattithitvenaiva svIkArya e pramANe ullekha che. te ulekhamAMnI avataraNikAne artha, te vage temanI parvatithiprakAza bUkanA pR. 181nA cethA perAmAM-"gAthAnA pUrvAddhamAM paragathvIne vRddhiprasaMge prathama tithi levAne niSedha jaNAvIne tenA uttarAddhamAM graMthakAra je lakSaNa pharamAve che te A pramANe cheH " e karelo che te barAbara che? uttarA arthamAM navA vargo, pitAnA matAgraha khAtara zAstrakArakRta te avataraNikAnA 1)-"have tithinI vRddhi ane kSayanI vakhate kaI tithi svIkAravI? e praznanA samAdhAna
Page #196
--------------------------------------------------------------------------
________________ parvaticibedhaka prazottarI [ 153 -~ mATe ahiM baMne tithionuM sAdhAraNa=sAmAnya lakSaNa uttarAddhathI jaNAve che " e akSarazaH arthane uDAvI dIdhela che, (2)-vRddhi ane kSaya baMne vakhatane mATenI te avataraNikAnA arthane arthapattithI kevala vRdvitithi pUrata ja lekhAvela che ane (3)-zAstrakAre ekavaDI parvatithinA kSaya ane vRddhinA prasaMgane mATe jaNAvelA te sarvasAdhAraNa lakSaNane (bhA. zu 4-5, 14-15 ane 14-0)) jevAM joDIyA parva prasaMganI vizeSa vAtane paNa lAgu karavAnA durAzayathI vizeSa lakSaNa tarIke kheMcI javA sArU mAtra "lakSaNa" kahevAnI garabaDa karela che. AthI te artha barAbara te nathI ja, paraMtu anarthakArI che. prazna 35 -zrI tatvataraMgiNI graMthamAMnI te avataraNikA pachInI "nA mitra paMktine artha, te vage te sthale (avataraNikAnA karelA tevA artha pachI) paMcamyAdi je tithi ravivArAdi je divase samApta thatI hoya te ja ravivArAdi divasa te paMcamyAdi tithirUpe pramANabhUta che." e pramANe karela che te barAbara che? uttara-zrI tattvataraMgiNImAnI te paMktine akSarazaH artha, "jethI karIne je tithi je ravivAra Adi lakSaNavALA divase samApta thAya te vAralakSaNavALA divasa pramANa karavo = eTale ke-te divasa te tithipaNe ja svIkAra " e pramANe che. zAstrakAranA te ullekhanA A arthamAM "paMcamI" nAma ja nahi hovA chatAM te vage, zAstrakAranA A ullekhamAM (saM. 192 ane 193mAM te vage karelI paMcAMgamAMnI bhA. zu. be pAMcamanI vAtane A zAstrathI pramANika lekhAvavA sArU) "paMcamI" zabda, gharane ghusADIne te zabdane pote karelA te kRtrima arthadvArA A zAstrakAranA nAme caDAvI devAnuM kApaTaya keLavela hovAthI temaja "tithipaNe ja pramANabhUta che" ema jaNAvavAne badale te vAkyAthamAMthI "pA-ja' kAra uDAvI devA pUrvaka "tithipaNe pramANabhUta che" ema jaNAvavA vaDe te vAkyarthamAM avadhAraNArtha lepI nAkhela hovAthI te vargane te artha bhAre anarthakArI che. prazna 36-te sthale navAvarge te arthanI nIce-"A niyamamAM zAstrakAre sIdhuM ane spaSTa lakSaNa bAMdhI ApyuM-je tithi tamAre joItI hoya te tithinI samApti kaye divase thAya che, eTale tame tapAsI le. je divase te samApta thatI hoya te divase tamAre te tithi karavI. pachI bhale tene kSaya hoya ke vRddhi hoya. keIne badale keIne kSaya ke vRddhi Adi karavAnI kAMI gaDamathala karaze nahi" e pramANe te arthane je bhAva jaNAvela che te zAasaMgata che ? uttarA-te varga, zAstrakAranI te prazna 34mAM jaNAvelI mUla paMktimAMnA riji"i vAkyanA arthamAM ghusADela "paMcamI" zabdane sthAne temaNe jaNAvelA A bhAvamAM vaLI "je tithi tamAre joItI hoya evuM gharanuM vAkaya goThavIne paMcamIne badale kSaya ke vRddhi na pAmI hoya tevI paNa tithio lekhAvI che! ane tema karIne zAstrakAre (je parvatithi,
Page #197
--------------------------------------------------------------------------
________________ 154 ] tattvataraMgiNI anuvAda graMtha kSINa ke vRddha hoya te eka ja kSaNa ke vRddhatithine AkhA divasa mATe nakkI karI ApavA sArU) bAMdhelA te lakSaNane kSINa ke vRddhatithi uparAMta te kSINa ke vRddhatithinI pahelAMnI tithine paNa lAgu karavAne mUrtimaMta prapaMca khaDe karela che! AthI te vage pite karelA kRtrima arthane jaNAvela te bhAva, zAstrasaMgata te nathI ja; paraMtu zAstradrohI che. je zAstrakAra, prathama-je kSe pUrvAne artha, "caudazanA kSaye terase terasanuM nAma paNa nahiM letAM caudaza ja kahevAya che. ema jaNAve che te ja zAstrakAranI A te ja vAtane maLatI vAtane (tenA arthamAM ane te arthanA bhAvamAM A rIte gharanA zabdo ane vAkyo goThavI devA pUrvaka) "kSaya ke vRddhi hoya tyAre keIne badale keIne kSaya-vRddhi karavAnI kAMI gaDamathala karaze nahi" evA anarthamUla arthavALA kalpita vAkyo zAstrakAranA nAme raju karAya te te zAstrakAra ane zAstra e baMnenA prakaTa droharUpa gaNAya. te banAvaTI artha karavA sArU zAstrakAranI paMktinA arthamAM prathama te te vage e pramANe "paMcamI" zabda ghusADa, te pachI te arthanA bhAvamAM te "paMcamI" zabdane sarvatithio" tarIke lekhAvya! ane tema karIne upajAvI kADhelA te "bhAva"ne paNa je kSaya ke vRddhi vakhate keIne badale koIne kSaya ke vRddhi karavAnI kAMI gaDamathala karaze nahi. e pramANe avicchinna AcaraNAlapaka sAra jaNAvyuM te badhuM temanI ja te bhAva ane te bhAvanA kADhelA sAra uparanI-"je divase te (kSINatithi) samApta thatI hoya te divase tamAre te tithi karavI: e paMktithI kuTa kare che. te paMkti lakhavA vaDe parva tithinA kSaya vakhate pUrvanI tithinAM sthAne te kSINatithine parvatithi karavAnuM che te vage tyAM pahelI take ja svIkAreluM hovAthI pUrva tithine kSaya svIkArela ja che. Ama chatAM parvakSaya vakhate " pUrvIbene te varga "pUrvanI tithimAM te kSINaparvanI mAtra ArAdhanA karavI, paNa pUrvatithine kSaya na kara." e kalpita artha karIne cAle che ane tema avaLuM vattavAmAM pitAne ArAdhaka lekhAvI zake che te paMcamakALane prabhAva mAno rahe che. prazna 37:-zrI tatvataraMgiNIgraMthanA pR. 12 uparanI aMtima-atta paNa 'pUrva tithihyA' tasminneva divase dvayorapi samAptatvena tasthA api samAptatvAt , etatsaMvAdakaM ca rivAra putidI' tti jAthA vyApAra karatamAtA' paMktine artha, navA vage temanI te "parvatithiprakAza" bUkanA peja 182 upara-"eTalA ja mATe-" pUrNa tithiat' e leka je umAsvAti mahArAjane karelo che e vRddha saMpradAya che te (zleka) barAbara che. kemake-caudaza-pUnama Adi jyAM be parvatithio sAthe AvI hoya ane temAM pUnama vagerene kSaya hoya tyAre eka ja divasamAM caudaza-pUnama baMne tithio saMpUrNa thAya che tethI beya tithionuM te divase ArAdhana karAya che. Ane maLatI vAta riddivAra tilI gAthA kanI vyAkhyAmAM ame kahI dIdhI che." e pramANe karela che te zAstra ane paraMparAnusArI che?
Page #198
--------------------------------------------------------------------------
________________ - parvatithibedhaka praznottarI [ 155 uttarA-te patine akSarazaH artha,-"kSaya vRddhi vakhate svIkArya tithinuM jaNAvyuM che te lakSaNa sAmAnya hevAthI ja 'aa tithiuar'=parvatithinA kSaya vakhate pUrvanI (paparva keIpaNa) tithine tithi tarIke grahaNa karavI. kAraNake te kSINa tithinA divase ja baMne tithinuM samAptapaNuM hovAthI te kSINa tithinuM paNa samAptapaNuM che. ane tene maLatI vAta tidivAkha putidI' (ethI) gAthAnI vyAkhyAvasare vistArathI jaNAvela che. e pramANe che. A akSarazaH arthamAM te varge nIce pramANe che garabaDe karIne te satya arthane mUlamAMthI ja haNI nAkhela che. te arthamAM te vage karelI 6 garabaDo !!! (1)-te paMktimAM prathamanA "ara parva' vAkyane "sAmAnya lakSaNa hevAthI ja e artha, vAcakanA khyAla para nahi AvavA devA te arthanAM sthAne navA vage pitAnA te arthamAM te saMskRta paMktimAMnA te prathamanA "cata java vAkyane "eTalA ja mATe ' ema artha karyo che, (2)-te pachInA- kSo pUrvI tithiat' e pragheSano te vargo, pitAnA te arthamAMthI-parva tithinA kSaye pUrvanI tithine parvatithi tarIke grahaNa karavI. e Akho artha ja uDAvI dIdhA che, (3)-te praghASa pachInA tariyA viva' e vAkyanAte kSINatithinA divase ja' e arthane te vargo, pitAnA te arthamAM-(te paMktimAM caudaza-pUnama" zabdanuM nAmanizAna nahi hovA chatAM) "kemake-caudaza-pUnama Adi jyAM be tithio sAthe AvI hoya ane temAM pUnama vagerene kSaya hoya tyAre eka ja divasamAM e pramANe sadaMtara kRtrima rUpa ApIne zAstra ane AcaraNAne ghAtaka atha banAvI dIdhela che, (4)-te saMskRta vAkya pachInA-"dayo samAna' e vAkyanA (pUrvanI udayAta ane pachInI kSINa ema) "baMne tithinuM samAptapaNuM hevAthI" e arthane uDAvI daIne tenA sthAne te varga, pitAnA te arthamAM caudaza-pUnama baMne tithio saMpUrNa thAya che tethI e prakAre sadaMtara banAvaTI artha gaThavI dIdhela che, (5)-te saMskRta vAkya pachInA paisA mA sAravAra' e vAkyanA-te kSINa tithinuM paNa samApta paNuM che." e eka tithinI samApti jaNAvanArA arthane badale te varga, pitAnA te arthamAM tenA sthAne (ahiM eka tithinIya ArAdhanAnI vAta ja nahi hovA chatAM) beya tithionuM te divase ArAdhana karAya che. e prakAranI pitAnI mAnyatAne zAstrakAra bhagavaMtanA nAme goThavI devAne viSama prapaMca karela che ane (6)-te saMskRta vAkya pachInI "patarAraMvAva tidivAra putidI" e aMtimapaMktinA te vargo, pitAnA te arthamAM jaNAvelA- "Ane maLatI vAta "tidivAra puriTI gAthA 4nI vyAkhyAmAM ame kahI dIdhI che. e pramANenA sIdhA arthane A arthanI pahelAM rA karelI pitAnI "beya tithionuM te divase ArAdhana karAya che" e zAstra ane AcaraNA
Page #199
--------------------------------------------------------------------------
________________ 156 ] tatvataragiNI anuvAda graMtha drohI mAnyatAnI puSTimAM cha devAnuM kapaTa karela che! (ke-je ethI gAthAnI vyAkhyA, caudazanA kSaye terase caudaza ja kahevA dvArA pUnamanA kSaye caudaze pUnama ja karavAnI ane te caudazane terase karavAnI vyavasthA karI Ape che.) prazna 38H-zAstrakAre A mULagraMthane 12mA peja uparanI te " nA 0i gAthA dvArA parvatithinA hAni-vRddhi prasaMge tithigrahaNa mATenuM je lakSaNa jaNAveluM che te lakSaNa keIpaNa tithinA nAmanirdeza vinAnuM hovA chatAM te varge pitAnA te arthamAM caudaza ane pUnama e be tithinuM nAma jaNAvavAmAM ane bAra parvomAMnI phakta pUnamane ja kSaya jaNAvavAmAM zuM hetu haze? uttara-"zAstrakAre kSaya-vRddhi prasaMge tithigrahaNa mATenuM jaNAveluM te lakSaNa, kevala pUnamanI kSaya-vRddhi prasaMgane anulakSIne jaNAvela nathI, paraMtu (paMcAMgamAM bArapavImAnI keIpaNa tithinI kSaya-vRddhi AvatI hovAthI) sarva tithionI kSaya-vRddhine mATe te sarva sAdhAraNa lakSaNa jaNAvela che. ane tethI ja te lakSaNamAM keIpaNa tithine nAmanirdeza nathI, temaja te "kSaye pUrvanA artha tarIke zAstrakAre jaNAvelA-"tarita kare to samAraM vAkyathI te kSaNa evI eka tithinA divase (bIja AdinA kSaye ekamabIja AdirUpe) te baMne tithinuM mAtra samAptapaNuM ja jaNAveluM che." ema te varga paNa jANe che. chatAM [te varganA tithinA kSaye pUrvatithimAM kSINatithinuM mAtra ArAdhana ja karavuM? e navA matane zAstrakAre jaNaveluM-kSaNatithine te divase te tithirUpe ja gaNavA pharaja pADanArUM lakSaNa, bAdhaka hevAthI eTale ke-te lakSaNa mujaba vartavAmAM te vargane pUnamanA kSaye 14/15 (lekhAvIne te baMne catuSpavamAMnI eka pUnama tithine uDADI devAnI hAtha dharelI manasvI rIta) ne badale paMcAMganI caudaze caudazanA sUryodayathI pUnama karavI paDatI hovAthI ane tema karavA jatAM te khaseDelI caudazane paMcAMganI terase karavAnI mUlasthitimAM mUkAI javuM paDatuM hovAthI te varga, pitAnA te arthamAM zAstrakAre darzAvelA te evaDI parvatithinA kSaya-vRddhi prasaMge eka ja tithi nakkI karI ApanAra lakSaNane baMne tithinI samAptinA bahAne caudaza-pUnamarUya bevaDI parvatithine paNa lAgu karavAne zAstraghAtaka prapaMtha ja khaDo karela che. e prapaMcamaya arthamAM te varga, zAstrakArathI viruddha jaIne kevala pUnamanA ja kSayanI vAta karavA vaDe je bIja AdinA kSaye te bIja AdinA divase "12-4/5-78-10/11-13/14' rUpe samApta hatI te te badhI babbe tithinI samAptivALI vAtane uDADI dIdhela che ane kevala pUnamanA kSaye te pUnamanA divase 1415 rUpe samApta hetI be tithinI samAptivALI te eka ja vAtane Agala karela che te, zAsAnA bhege paNa potAnA sadaMtara nirAdhAra TharelA navA tithimatane saiddhAMtika manAvavAnA jayavardhaka mamatvanuM pratIka che. te varga, e rIte pite ubhA karelA tevA mamI prapaMcadvArA-pUnamanA kSaye avicchinna
Page #200
--------------------------------------------------------------------------
________________ parvatithibedhaka praznottarI [ 157 ~~-~- mana - ma na -~ ~ ~-~ paraMparA mujaba terase karAtI caudaza badala zAstrakAradarzita te samAptinI vAtane Agala karIne je-"pUnamanA kSaye terase caudazanI samApti nahi hovAthI terase caudaza karanArAo zAstrakAre jaNAvelI samAptivALI tithi mAnavAnI vAta upara paga mUkIne khoTuM kare che." e pramANe bole che-lakhe che ane pracAre che ke, ApaNe zrI caturvidha saMghamAM pitAnA te mamatvI prapaMcane ja siddhAMta tarIke ThasAvI devAnI malIna mane vRttine AbhArI che. parva tithinA kSaya-vRddhi prasaMge udayAta tithine prApta karavA sArU zAstrakAre bAMdheluM te lakSaNa, ekavaDI parvatithine prApta karavA aMgenuM ja cheH caudaza-pUnama, caudaza-amAsa ke bhA. zu. cotha-pAMcama jevAM jeDIyA parvanI vyavasthA karavA aMgenuM ke-tevAM jeDIyA parvamAMnI eka parvatithine te varganI jema uDAvI devA aMgenuM te lakSaNa nathI ja." ema jANavA chatAM te vage, AvI kUTa rIte te ekavaDI parvatithi aMgenA lakSaNane jeDIyA parvane lAgu karavAnI ceSTA karela che te pUnama-amAsa ane bhA. zu. pAMcamanA ye terase caudaza ane trIje ceAtha karavAnI A zAstrathI paNa pramANika TharatI prAcIna paraMparAne balAtkAre asatya lekhAvavAnI anArAdhakatA heIne kalyANa kAmIjanee tevA payaMtrathI khuba ja sAvadha rahevuM jarUrI che. prazna 39 : zrI tatvataraMgiNuM mUla pRSTha 13 uparanI 18mI gAthA TIkAnI paMkti cethIthI zarU thaelA-ri4 vamA tirthavavijUnAdhivAnAM thiri tavAisjhama vyAkulitacetA bhaviSyasIti tu svayameva kiM nAlocayasi ? evaM kSINatithAvapi kAryadvayamadya tavAmighAro 2chAtA rAyamUat' e mujabanA ullekho te vage, temanI parvatithiprakAza" bUkanA pija 185 upara je-"evI ja rIte kSINatithimAM paNa samApti pUrvatithine divase thayelI hovAthI te tithi te divase mAnavAmAM Ave che. eka ja divasamAM be tithionI samApti hevAthI beya mAnI zakAya che. jema lekamAM eka divase be kArya pUrA karyA hoya te ema kahevAya che ke-"Aje meM be kAma karyA." eTale emAMthI eka kAmane mATe je divasa jaNAvavo hoya te paNa te ja jaNAvAya ane baMne mATe je divasa jaNAvavuM hoya te paNa te ja jaNAvAya. AvAM kaprasiddha daSTAMte tame svayaM vicAre. je tame asamAptine divase paNa tithi manAvavA mATe svamatikalpanAthI tithinA avayamAM nyUnAdhikapaNAnI kalpanAo karaze, te tamAre Ajanma paryata vyAkula thavuM paDaze. pAchalI gAthAomAM ApelI aneka stara ApattionA bhaMga thavuM paDaze." e pramANe artha karela che te barAbara che ? uttarate saMskRta ullekha dvArA zAstrakAra, vRddhi prasaMge pahelI tithine tithi mAnavAmAM-tithinA vadhu bhAganuM bahAnuM kADhanAra kharatarane ema jaNAve che ke-"je vadhAre avayavavALI tithine atikalpanAthI tithi tarIke mAnavA jaIza te te mAnyatA badala tArI pAse jyAre jyAre je kaI zAstrane AdhAra mAgaze tyAre tyAre muMjhAIne tuM jIvanaparyata vyAkulacittavALa banI jaIza, ane te pramANe tithinA kSayamAM paNa "te divase udayAt
Page #201
--------------------------------------------------------------------------
________________ 158 ] tattvataraMgiNuM anuvAda graMtha tithi karatAM kSINatithine avayava vadhAre hovAthI tAre te parvatithine kSaya mAnave ja muzkela banaze tethI" jIvanaparyata vyAkuLa thaIza." zAstrakAranI A vAtamAM tithi ochA-vadhu avayavavALI mAnavAnI vAta sivAya "samAptinI kaI vAta ja nathI. Ama chatAM te vage A ulekhanA karelA te arthamAM (parva kSaye eka divase be tithi karavAnA pitAnA kalpita matane A ulekhathI sAce lekhAvavA sArU) samAptinI kalpita vAta raju karelI che. ane tevI garabaDa karavAmAM te varga, zAstrakAranA A mUla ullekhane ja AgaLa pAchala uthalAvI nAkhela che! eTale ke-te ullekhamAMnI pahelI paMktine artha chelle ane chellI paMktine artha pahele raju karavAnI mAyA karI che, te baMne arthanI vacce te mUla ullekhabAhyanI ghaNI vAtane zAstrakAranA nAme caDhAvI devAnI zAstraThagAI karela che ane-pitAnA arthamAM pite paNa kSINa tithimAM paNa samApti pratithine divase thaelI hovAthI te tithi te divase karavI.' ema jaNAvIne te divase te eka ja tithi karavAnuM spaSTa lakhela hovA chatAM-5rvakSaye te divase te audayikI ane kSINa ema be tithi karavAnuM jaNAvatA mRSAvAda to cAlu ja rAkhela hovAthI te vargane A artha paNa mahAna anarthakArI che. te zAstrIya ulekhanA arthamAM te vage, A uparAMta bIjI paNa je aneka garabaDa karelI che te garabaDane A anuvAda graMthamAM te 18mI gAthAnI TIkAnA anuvAdanI nIcenI 57naMbaranI - - saMjJaka TippaNImAM vistArathI jaNAvela che. arthajanoe te sthalethI te dareka garabaDane mananapUrvaka dhArI levI Avazyaka che. zrI kalyANavijayajInI vidvattAe vaMcaka banIne karelI asatyanI pratiSThA ! prazna 4 -saM. 193nI parvatithi-carcAsaMgraha' bUkanA peja 78 upara pame praznottara che ke-"pra-zrI sAgarAnaMdasUrijI " pUrva tithi pAtha" e umAsvAtinA vacanane artha "kSayamAM pUrvatithine kSaya kare evo kare che te barAbara che? u0-(1) A vacanano sAgarAnaMdasUrijI sAva khoTo artha kare che, zrI umAsvAtijInAM ukta vacane (2) kSayavRddhinAM jaNAvanArA nathI paNa kSayavRddhimAM ArAdhanA kyAM karavI tene khulAso ApanArAM che, (3) ane tene khare artha, "parvatithinA kSayamAM tenuM ArAdhana pUrvatithimAM karavuM ane vRddhimAM uttara tithie" e pramANe che. (4) zrI sAgarAnaMdasUrijI pate paNa parvatithinI carcAmAM rahetA paDayA tyAre e vacanane Avo ja artha karatA hatA, jUo temanuM nIcenuM lakhANa - " (5) "kSaya thatAM pUrvanI tithimAM ArAdhanAnI jarUra ane tenuM kAraNa" (6) "ane A ja kAraNathI bIja, pAMcama vagere parvatithione kSaya hoya che tyAre te te parvatithinI ArAdhanA pahele divase karI levAmAM Ave che, kemake-(7) te te parvatithine bhogavaTo te
Page #202
--------------------------------------------------------------------------
________________ parvatithibedhaka praznottarI [ 159 te AgalI sUrya udayavAlI tithinI pahelAM thaI gayuM hoya che, 4444(8) paNa trIja, chaTha, nema vagere sUryodayavAlI tithiomAM bIja, pAMcama, AThama mAnavA javuM te jUTha ane kalpanAmAtra ja che. (siddhacakra varSa 4 aka 4 pR. 87)" zrI siddhacaka pAkSikamAMnA e lakhANanA AdhAre prastuta praznottara dvArA zrI kalyANavijayajIe pUvane artha, zrI sAgarAnaMdasUrijI ma. paNa saM. 193 thI tithi carcA upaDayA pahelAM te amArI mAphaka "parvatithinA kSaye tenI ArAdhanA pUrvanI tithimAM karavI." e pramANe karatA hatA, ema zrI sAgarAnaMdasUrijI manA nAme lakhANa karyuM che te sAcuM che? uttara-AgaLa jaNAvyuM che tema paMnyAsapada khAtara, navA matanI puSTi mATe agragAmI banelA te zrI kalyANavijyajIe, A praznottaramAM prAcIna paraMparAne yenakenApi apramANika lekhAvavA upara ja dhyAna kendrita karela hovAthI te praznottaranAM AlekhanamAM temanI vidvattAe temane ATha vaMcakatA pakaDAvIne ke pUrvanA-pUrvanI tithimAM ArAdhanA karavI" e prakAranA taddana asatya arthanI temanA hAthe ja pratiSThA karAvela che. jenI samaja naMbaravAra nIce pramANe che - (1) " pUrvA" e zrI umAsvAti vAcakajInuM "vacana nathI, paraMtu temanA nAme e prakArane "prASa) che. zrI umAsvAtijI ma., vi. saM. 200 lagabhagamAM thaelA che: chatAM temanA te "praghoSa" tarIke gaNAtA " pUrvA" vALA pade, vikramanI paMdaramI zatAbdImAM racAela zrI zrAddhavidhigraMthanI pahelAMnA graMthamAM upalabdha nathI ! bIjI bAju vi. saM. 1204mAM zrI jinadattasUrithI udbhavela kharataragacchIya zrI jinaprabhasUrie vikramanI caudamI zatAbdimAM racela "vidhaprapAmAM "parvatithinA kSaye pUrvanI tithi karavI ane vRddhie pahelI tithi karavI" evA zabdo, " pUrvA" vALA te praoNSane nahi mAnavAnA udyamarUpe vidyamAna che. AthI kharataragacchanI utpatti pahelAMthI eTale ke-agIAramI sadithI te te praSa jenemAM zrI umAsvAtijI manA nAme prasiddha ja hato ema mAnavuM asthAne nathI. paraMtu jaina tiSa pramANe varSamAM 6 tithine je kSaya Ave che temAM parvatithine paNa kSaya Avate hevAthI jene, mahinAmAM bAra parvatithinuM parisaMkhyAnapaNuM jALavavA sArU te te kSINatithine udayAta ja banAvIne prabhuzrI mahAvIra bhagavaMtanI vidyamAnatAmAM paNa parvakSaye pUrva tithine parvatithi tarIke mAnatA hatA tethI ane tyArathI eTale keprabhuzAsananI zarUAtathI jene mAM-"parvatithinA kSaya vakhate pUrvanI tithine parvatithi karavI. e vAta cIrUpe pracalita hatI. e vAta Agama graMthamAMnA-mavatrimasaMvarajI jJA addhimAro pati to sAkSADhagvmAgo" pAThathI siddha che. e rIte prabhunI hayAtimAM paNa jene mAM je kuMcIrUpe pracalita hatuM te-"parvakSaye pUrvanI tithine parvatithi karavI?
Page #203
--------------------------------------------------------------------------
________________ 160 ] tattvataraMgiNI anuvAda graMtha vAkya, prabhunA nirvANa bAda lagabhaga 700 varSe thayelA dasa pUrvadharabhagavaMta zrI umAsvAti vAcakajIthI "the pUrva tithi thAya" tarIke saMskRta vAkya rUpe prasiddha thayAnuM manAtuM hovAthI "kSa pUrvAva' e zrI umAravAtijInuM vacana kahevAtuM nathI, paraMtu zrI umAsvAtijIne praghaSa kahevAya che. A dareka bInAthI zrI kalyANavijayajI paricita che. chatAM svArtha AMdhaLe hevAthI temaNe (moTA joga khAtara) nAmatanA netAne pakSa karavAnI sthitimAM mUkAIne prathama to te navAmatane spaSTatayA asatya lekhAvanArA AgamanA te "safmAddhimAM cho" vacana taraphanI bhadrikavarganI daSTi khaseDavAne upAya vicAryo ane te e ke-"te "mini ' vacanane sthAne te vacanane AzrayIne upajelA prastuta " pUrvA praoNSane ja Agamavacana lekhAvavuM." AnuM paNa kAraNa e che ke "te "mi"i Agamavacanane artha, IcchA mujaba maraDe durlabha ane te praghoSane artha IcchA mujaba maraDe sulabha manAyo." AthI ja temaNe A lakhANamAM sarvatra zrI umAsvAtijImanA te praghaSane zrI umAsvAtijInAM vacana tarIke saMbodhela che ke je zrI jainAgama tathA zrI caturvidha saMghanI vaMcanArUpa che. te vaMcanA dvArA temaNe te "miDhima" pATha, (ke-je yugane aMte nizcaye AvatA a. zu. 15nA kSaya prasaMge pUrvanI caudazanA divase pUnama ja jaNAve che ke, Agamakta pATha) mujaba thatA "parva kSaye pUrva tithinAM sthAne te kSINatithine udayAta karavI" e zuddha ane spaSTa arthane bhadrikavarganI daSTi para caDhavA ja nahi devA sArU te zuddha arthanAM sthAne te ghono-te praghoSagata zabdone paNa asaMgata eva-parva tithinA kSaye pUrvatithimAM te kSINuparvatithinuM ArAdhana karavuM" e prakAre zrI tapAgacchamAM na ja artha upajAvI kADhe che ane te arthane sAco lekhAvavA sArU temaNe A praznottaramAM te pragheSanezrI sAgarAnaMdasUrijI sAva khoTe artha kare che, ema vrata vecIne paNa lakhI nAkhyuM che.!!! tathA te pachIthI temaNe e pitAnI bUkamAM te banAvaTI arthane temaja te avratI lakhANane Agala karIne tithicarcAnuM khoTuM DoLANa karyuM che. prastuta praznottaramAM e rIte te zrI umAsvAtimanA praoNSane "vacana" kahyA pachIthI paNa temaNe je vAta lakhI che te paNa kevI saMghavaMcaka che? te A nIce tapAsIe: (2)-te vaMcanAmaya lakhANa pachI temaNe (pitAnI te bUkanA peja 9 upara te prazeSanA temaNe piteya karelA-parva tithinA kSayamAM parva tarIke pUrva tithi pALavI." e kharA arthamAMthI khasI jaIne) "zrI umAsvAtijInAM ukatavacane kSayavRddhinAM jaNAvanAra nathI paNa kSayavRddhimAM ArAdhanA kyAM karavI tene khulAso jaNAvanArAM che' e pramANe mUla arthathI ulaTa audaMparyArtha jaNAvavA vaDe je vadavyAghAta sevavAmAM paNa saMkeca anubhavela nathI te, praghaSane manasvI artha ubhA karyA vinA te na tithimata te praghASanA sAcA ane pracalita artha pAse kalpita kare che ema pite samajatA ja havAnuM pratIka che.
Page #204
--------------------------------------------------------------------------
________________ parvatithilaka praznottarI [ 16 te proSane navA vargamAM te audaMparyArtha raju karavAmAM prAyaH teo prathama che, ane tenuM kAraNa-"zrI jaMbU vi. tathA zrI janaka vijayajIne temanI bUkamAM te praghoSane te ja audaMparyArtha pIrasote che. sadaMtara nirAdhAra evA te navA tithimatane sAdhAra lekhAvavA sArU zrI kalyANavijayajIe, praghoSanA arthamAM tevI garabaDe karIne te praveSane te asaMgata edaparyAthe karavAmAM-"(1)-te praghaSane te adaMparyAthe ApaNA zrIsaMghamAM saM. 1992 sudhI keIe paNa karela nathI, (2)-ApaNA zrIsaMghanA samasta aMgee saM. 1992 sudhI to te praghoSane- parvatithinA kSaye pUrva tithine parvatithi karavI" e artha nirapavAda svIkArelo che ane (3)-saM. 152 tA. 5-8-1896nA "sayAjIvijaya vaDodarAnA patranA "jano mATe khAsa zIrSaka aSADa vadI 11nA aMkamAM te "kSo pUrvA' praghASanoAjathI 66 varSa pUrve paNa-"parvatithine kSaya hoya te pahelI tithi parvatithi karavI" e pramANe sarvamAnyapaNe spaSTa prasiddha thaela artha vagere paNa vidyamAna che." ItyAdi jANavA chatAM pracalita AcaraNa para pramANikatA ane prAcInatAnI chApa mAranArI te dareka hakIkate prati AMkha mIcAmaNu karela che, ane te praghoSamAM nathI te "ArAdhanA' zabdane padarane ghusADavA vaDe temaja che te 'tithi' zabdane uDADI devA vaDe te "ye dUrvA ' zAstrane paNa apazAstra banAvavArUpa apakRtya karela che! A rIte kalpitamatanA Agraha khAtara te praghASane AcaraNa ane zAstra e bannene utthApanAre aidaparyArthI pedA karavAnuM kArya, AtmAnI kaIkeTi hoya tyAre sUjhe? e vicAravAnuM gItArtha upara cheDIe, te paNa saM. 2014nA amadAvAda munisaMmelanamAM te navA tithimatanA netA zrI rAmacaMdrasUrie A zrI kalyANavijayajInI je ayogyatA 400 munivare vacce balaDa jAhera karela te te yathArtha ja jaNAI hatI ane tethI ja te jAherAtanI paLe te navA matanA netAne sahu prathama meMja "zAbAza-zAbAza"nI joradAra ghoSaNAthI vadhAvI lIdhA hatA. (3)-tevuM kRtya sUcavanAra te lakhANa pachI te zrI kalyANavijayajI, pitAnI te bUkanA 9mA peja upara te praoNSanA pote paNa-"parvatithinA kSayamAM parva tarIke pUrvatithi pALavI." e pramANe kahelA kharA arthamAMthI spaSTatayA khasI javArUpe sadaMtara gulAMTa mArIne te praghASane-"parvatithinA kSayamAM tenuM ArAdhana pUrvatithimAM karavuM" e pramANe vyAkaraNa, nyAya ane pUrvApara saMbaMdhane sadaMtara asaMgata artha karavAnI paNa grAmyavidvattA dAkhavI zakela che! tevI vidvattAnI AMdhImAM temane te praoNSamAMne "pUrvI" zabda, saptamImAM nathI, paraMtu prathamAmAM che e paNa sUjhayuM nathI ! emane e te sUjhayuM hatuM temanI A ja bUkanA navamA peja upara temaNe je pUne jyAre satya artha lakhyuM hatuM tyAre. (4)-prastuta praznottaramAMnA te lakhANa pachI temaNe-"zrI sAgarAnaMdasUrijI pite paNa parvatithinI carcAmAM hetA paDayA tyAre (eTale ke-saM. 1992 sudhI) e vacanane 21
Page #205
--------------------------------------------------------------------------
________________ 162 ] tattvataraMgiNI anuvAda graMtha A ja ("parva kSaye tenuM ArAdhana pUrvatithimAM karavuM evo ja) atha karatA hatA." e pramANe haradama juThuM lakhANa karavA vaDe te pitAne mRSAvAda viramaNa prati sattAmAM paNa sadUbhAva hovA viSe zaMkA samarpela che. je bahuzruta mahApuruSa, AjIvana-"bAraparva e uparAMta ci. zu. 13-vai. zu. 3 Adi prasiddha pavaonA kSaye to ArAdhanAmAM pUrvatithine kSaya karIne pravartatA ja hatA, paraMtu caudaza-pUnama, caudaza-amAsa ane bhA. zu. 4-5 vagere jeDIyA parvamAMnI AgalI tithinA kSaye te pUrvatara aparvatithine paNa kSaya karIne ja pravartatA hatA." e vAta saM. 15ra-61 ane 89nI saMvatsarInA prasaMgamAM te khUba ja carcAIne paNa uttama suvarNa jevI dIptimaMta banelI hovAnuM jANavA chatAM te mahApuruSane nAme je mANasa-"pU. Agama dvArakazrI te praghaSane te artha nahotA karatA; paraMtu ame Aje je artha karIe chIe te ja artha karatA hatA." ema bedhaDaka juThuM bolI zake che te mANasa, kene mATe zuM asatya na bele? te zrImAnane anna pUchavuM prApta thAya che ke-"je pU. Agama dvArakazrI saM. 12 pahelAM "kSa pUrvAne artha, "pUrva ke pUrvatara tithine kSaya kare" ema nahotA karatA ane tamArI mAphaka-"pUrvatithimAM ArAdhana karavuM" ema artha karatA hatA te saM. 1lparanA sayAjIvijayamAM prasiddha thaela-"keTalAka kahe che ke-4444 zrI hIraprazna cethA prakAzamAM XXXX "pAMcamanA kSayane badale vIjane kSaya mAnI guruvAre thanI saMvatsarI ane zukravAre pAMcamanuM kRtya pAraNudi karavuM e paMktio mujaba jAhera mAnyatA dharAvanAra te pU. AgameddhArakazrI sivAya te vakhate bIjuM keNa hatuM? vaLI tame ja A bUkanA peja 47 upara-zrI sAgarajInA samudAye A vakhate paNa audayika trIjane cotha kalpIne te hisAbe paryuSaNa parvanI ArAdhanAne kAryakrama bahAra pADayo hato. ema lakhyuM che tenuM kema? zrI jaMbuvijayajIe paNa tithisAhityadarpaNamAM "te mahApuruSe saM. 191mAM bhA. zu. panA kSaye trIjane kSaya karyo hato" ema lakhyuM che te kema? che javAba? taddana khoTuM bolanAra pAse taddana satyane jUTha kahevAnI mUDI paNa keTalIka hoya? temanI A bUkanA peja 93 upara temaNe 101mA praznanA uttaramAM "saM. 1989tnI saMvatsarInI carcAmAM pite rasa lIdhe hato" ema svIkAryuM hovAthI siddha che ke-te prasaMge prasiddha thaela zrI siddhacaka saM. 198nA 21mA aMkanA vadhArAnA cothA peja upara " pUrvA" nA-khuda Agama dvArakazrI kRta-parvatithine kSaya hoya te pahelAnI tithie te parvanI tithi-je kSayavALI (hoya te) gaNavI." te spaSTa arthathI zrI kalyANavijayajI saM. 1989 sudhI te sArI rIte mAhitagAra cheH Ama chatAM temaNe te zrI siddhacaka sa. 1992 nA cothA aMkamAMnA pUjyazrInA te lakhANa uparathI agya rIte raju karelA te kRtrima lakhANane AdhAre pUjyazrInA nAme "zrI sAgarAnaMdasUrijI pote paNa parvatithinI carcAmAM hatA paDyA tyAre (eTale ke-saM. 12 sudhI) te vacanane "parva kSaye tenuM
Page #206
--------------------------------------------------------------------------
________________ parvatithi bedhaka praznottarI . [ 163 ArAdhana pUrvatithimAM karavuM' e ja artha karatA hatA" e pramANe kalpita artha goThavela che te Abhinivezika mithyAtvanuM pratIka che. (5)- temaNe te cAra naMbaranA lakhANa pachI zrI siddhacaka pAkSikamAMnI-kSaya thatAM pUrvanI tithimAM ArAdhanAnI jarUra ane tenuM kAraNa e paMktine pUjyazrInI mAnyatArUpe TAMkIne pUjyazrInI cAlu vAta tarIke lekhAvavA sArU te paMkti pachI padarane Ave-Desa gaThavI devAnI cAlabAjI karIne te paMktimAM "kSathe pUrvAne pote kapele artha paDe hovAnuM batAvavAnI kuTila kozISa karela che. kAraNake-"zrI siddhacakramAMnI te paMkita, e kaI pUjya AgadvArakazrInI vAta tarIke nathI, pUrvanA artharUpe nathI ane pU. Aga. dvArakazrInI mAnyatArUpe paNa nathIH TUMkamAM te paMkita, e kaI lakhANa nathI, paraMtu nIcenA lakhANanuM zIrSaka che ane te zIrSaka paNa "pUrvAnA pracalita arthathI saM. 1204 thI avaLA janAra varganI rItine juThI jaNAvavA rUpe te zIrSakanI nIcenA lakhANadvArA kharatarAdine ApelI hitazikSAne niSkarSa che." (6)-te pAMca naMbaranI paMkti pachI zrI kalyANavijayajIe zrI siddhacakamAMnA te zIrSaka taLenA-ane A ja kAraNathI bIja-pAMcama vagere parvatithione kSaya hoya che tyAre te te parvatithinI ArAdhanA pahele divase karI levAmAM Ave che." e lakhANane parvatithinA kSaye tenuM ArAdhana pUrvatithie karavuM" e pramANe pitAne abhimata artha, balAtkAre ja upajAvI kADhela che! kAraNake-te lakhANamAM "te te parvatithinI ArAdhanA te te tithie ema lakheluM nathI; paNa "te te divase" ema spaSTa lakheluM che. ISTa arthanI siddhi arthe e rIte divasane tithi lekhAvI che te bhrAmaka che. ()-te lakhANa pachI temaNe " pUrvAne manobhISTa artha karavAne sulabha mAnelA zrI siddhacakramAMnA-kemake te te parvatithine bhegavaTe te te AgalI sUryodayavALI tithinI pahelAM pahelAM thaI gayo chee lakhANane TAMkayuM ane te pachInuM te lakhANane saMlagna evuM ane sUryodayavALI te te parvatithi na maLe te AgalI tithinI pahelI tithie te te parvatithine bhagavaTo hovAthI (te divase) te te parvatithinI ArAdhanA thAya che. kemake-jemAM je hoya temAM tene samAveza kare te rItasara che" e AkhuM lakhANa, (te praghASanA pite kapelA arthane kheTe jaNAvatuM hovAthI) uDAvI daIne-te lakhANane te artha kADhavAmAM zAstrataskaranuM kArya karyuM che! (zrI jaMbUvijayajIe paNa temanI "tithi sAhityadarpaNa" bUkamAM e ja nItinuM anusaraNa karavA vaDe pitAne paNa tevA ja aMkAvavAnI harIphAI karela che, te zaramajanaka che.) (8)-te traNa cekaDI pachI temaNe zrI siddhacakra pAkSikamAMnA-"paNa trIja, chaTha, nema vagere sUryodayavALI tithiomAM bIja, pAMcama, AThama vagere mAnavA javuM te jUTha ane
Page #207
--------------------------------------------------------------------------
________________ 164 ] * tatvataraMgiNI anuvAda pratha kalpanA mAtra che. e lakhANane TAMkIne te lakhANane pUjya Agama dvArakazrInA nAme-parva tithinA kSaye pUrvatithimAM te kSINatithinuM ArAdhana karavuM' e arthamAM upayoga karela che te anAtmArthikatAnuM pratIka che. zrI siddhacakramAMnI te vAta, te te bIja-pAMcama Adi parvanA kSaye paDe, etha, sAtama vagere pAchalI tithinA divase ja te te kSINaparva karanAra zrI tapAgacchanI mAnyatAsUcaka nathI, paraMtu-"caudazanA kSaye AgalI pUnama tithinA divase pakhI karavA janArA kharataree paNa bIja, pAMcama, AThama, vagere parvatithinA kSaye trIja, chaTha, ane nema vagere AgavI tithinA divase te te kSINa bIja vagere pAchalI parvatithi karavA javuM te te jUTha ane kalpanA mAtra ja mAneluM hovAthI kharatare caudazanA kSaye pUname pakakhI karavA jAya che te jUTha ane kalpanA mAtra ja che" e arthasUcaka che. A vAta zrI kalyANavijayajI paNa samaje che. chatAM kumatanI AMdhImAM aTavAIne temaNe te vAtane tevA sadaMtara avaLa arthamAM kheMcIne raju karavAnI kevala bAlaceSTA ja karela che te duHkhada che. pUrva praSanA-parva kSaye pUrvatithine parvatithi karavI" e zAsanamAnya arthane navAmatanA AgrahavazAt uthalAvIne tene badale saM. 1992 thI "pUrvatithimAM kSINaparvanuM ArAdhana karavuM" e pramANe pite ubhA karelA kalpita arthane sAco lekhAvavA sArU zrI siddhacakramAMnA lakhANane paNa tevI phUTa rIte pitAnA arthavALuM batAvavA mathela zrI kalyANavijyajIe, zrI siddhacakrapAkSikanA je aMkanA 97 mA pejanA lakhANane AdhAre A kAraNe prapaMca khaDe karela che te prapaMca, temaNe te ja aMkanA 94mA peja upara prasiddha thayele te " pUrvA -ArAdhanA mATe niyata thayela bIja Adine kSaya hoya te XXX ekama Adi aparvatithine divase bIja Adi parvatithinuM ArAdhanakArya karAya mATe ArAdhanAnI apekSAe parvatithine kSaya na hoya ema kahevuM vAjabI gaNI zakAya." e pramANe audaMparyAtha jevA chatAM karela hovAthI temanI te vartaNuMka nijanI abhiniveza mithyAtvanI dazAsUcaka paNa gaNAya tema che. prazna 41 -zrI kalyANavijayajIe, parvatithi-carcAsaMgraha bUkanA 79me pAne 61me praznottara,-"jyAre sAgarajI pate pitAnA lekhamAM trIje bIja, cha pAMcama, me AThama karavI tene jUTha ane kalpanA mAtra hevAnuM kahe che te pAMcame cetha karavAnuM kahevuM e jUTha nahi ? u-kharekhara jUTha ja che, paNa pakaDAI gaelI vAta tenAthI choDAtI nathI!" e pramANe che te barAbara che? uttara-pUrvokta 40 mA prazna ane tenAM samAdhAnathI spaSTa che ke-"zrI kalyANavijaya jIe pitAnA te palmA praznottaramAM pUjya AgaddhArakazrInI te "trIje bIja, chaThe pAMcama ane name AThamavALI vAtane pAchalI tithie kSINatithinuM ArAdhana karavAnI pitAnI vAtanA samarthanamAM raju karI che. Ama chatAM ahiM vaLI te ja kalyANavijayajI,
Page #208
--------------------------------------------------------------------------
________________ parvatithi bedhaka praznottarI [ 165 pUjya Agama dvArakazrInI te ja vAtane AgalI tithie kSINatithinuM ArAdhana karavAnA arthavALI lekhAve che! A temanI kUTanItinuM khulluM pratIka che. temanI A kUTanItie temane-"A praznottara to vadavyAghAta che." e samajavAnI paNa taka ApI nathI te khedajanaka che. arthAta temaNe pitAnA te 59mA praznottaramAM te-pU. AgamoddhArakazrI, pAMcamanA kSaye pAchalI tithi ceAthe pAMcama karatA hovAnuM dhvanita karyuM hovA chatAM A 61mA praznottaramAM pU. Agama dvArakazrI, pAMcamanA kSaye AgalI tithi chaThe pAMcama karatA hovAne bhAsa Apela che te khedajanaka che. te praznottaramAM temaNe te ekavaDA parvanA kSayavALI sAmAnya vAtane ahiM bhA. zu. 4-panA joDIyA parvamAMnI pAMcamanI vRddhivALI vizeSa vAta sAthe goThavI devA vaDe (vRddhi vakhate teo Aje paNa je pAMcamane pAMcamA kahetA nathI paNa khokhuM kahe che te) khAne pAMcama lekhAvavAnI ThagabAjI karIne pUjya Agama dvArakazrIe ekavaDI parvatithinA kSayavALA prasaMgane anulakSIne karelI kharatara aMgenI te vAtane pUjyazrInI mAnyatA tarIke lekhAvavAnI abhinizitAnuM pradarzana bharyuM che! AthI kumatAgrahanA duradhyavasAyathI nIpajAvela te praznottara barAbara te nathI ja; paraMtu prabhuzAsananI avicchinna AcaraNanA mUlamAM IrAdApUrvakano kuThAraghAta che. TIpaNAmAM parva vRddhie baMne tithi sUryodaya vALI hovA chatAM ArAdhanAmAM zAstrakAroe bIjI tithine ja audayikI kahela hovAthI jemAM TIpaNAmAMnI pahelI tithi parvatithi ja gaNAtI nathI; ane tethI te jene ArAdhanAnAM bhIMtIyAM paMcAMgamAM TIpaNAnI be bIja Adi vakhate be ekama Adi bhIMtIyAM paMcAMganI zarUAtathI kare che. tema karavAmAM TIpaNAnI pahelI bIja AdinA divase je ekama Adi varSothI karAtI Ave che temAM adyApiparyata zAsananI ekAdavyaktie paNa bIja Adie ekama Adi thatI hovAnuM mAnela ke kahela hovAne ekAda paNa dAkhala nathI. AthI TIpaNAnI be pAMcama vakhate pahelI pAMcame ArAdhaka AtmAo cotha kare temAM te pAMcama ja gaNatI nahi hovAthI pAMcame cotha karatA nathI, paraMtu ArAdhanAmAM bannene parvatithi nahi gaNavAnI ane bIjIne ja parvatithi kahevAnI ane karavAnI zAstrajJA mujabanI avicchinna AcaraNAnuM pAlana che. AvAM pAlanane khoTuM ja che" ema virAdhaka keTIne AtmA ja kahI zake. saM. 1992 sudhI te te zrI kalyANuvijayajIe paNa TIpaNAnI be bIja, be pAMcama Adi vakhate "pahelI bIje-pahelI pAMcame paDe-cetha karyA" ema kadI mAnyuM ja nahi hevAthI kahyuM ja nathI. e te saM. 1992 thI keTe vaLagADelA kalpitamatane cena kenApi sAce lekhAvavA temaNe have ja tevuM vAhiyAta vadhavA mAMDela che! AthI te, pakaDAI gayelI vAta (pUjya Agama dvArakazrIthI nahi; paraMtu) tenAthI ja choDAtI nathI te vAta ja kharI kare che.
Page #209
--------------------------------------------------------------------------
________________ 166] tattvataraMgiNI anuvAda graMtha prazna karA-zrI kalyANavijayajIe te bUkamAM peja 79 thI 81 upara be pUname be terasa karavAnI-teonA samasta pUrvajoe paNa saM. 1992 sudhI AcarelI-avicchinna AcaraNane 62 thI 66 praznottara dvArA zAstrAdhAre pramANika TharI zake nahi tevI agItArtha zrIpUnI AcarelI rUDhi tarIke lekhAvIne apramANa jaNAvI che te barAbara che? uttara-lagabhaga 400 varSa prAcIna "usUtrakhaMDana' nAmanA pustakamAM kharatarIya zrI guNavinaye "sAcA-vRttI ikSii jiyate suvuM jim" e pATha vaDe zrI tapAgacchIone ApelA upAlaMbhathI "zrI tapAgacchamAM zrI vijayahIrasUrijI mahArAja vakhate paNa TIpaNAnI pUnamanI vRddhie ArAdhanAmAM TIpaNAnI pahelI pUname caudaza karIne 14-15 rUpa joDIyA parvane saMlagna rAkhavA pUrvaka terasanI ja vRddhi karavAnI AcaraNA hatI." e vAta dIvA jevI che. AthI zrI kalyANavijayajInA te praznottaro barAbara te nathI ja, paraMtu prAcIna AcaraNanA lepaka che. zAsananI te pracalita AcaraNa badala paNa tevA kalpanAne gheDA deDAvavA vaDe temaNe zrI vijayahIrasUrijImanA dAdAguru zrI AnaMdavimalasUrijI, guru zrI vijayadAnasUrijI, khuda zrI vijayahIrasUrijI ma. ane teozrIe pramANa TharAvelA A zrI tavataraMgiNI nAmanA mahAna graMthanA kartA mahAmahopAdhyAyajI zrI dharmasAgarajI gaNivarya Adi zAsananA gherI mahApuruSane zAstrAdhAre nahi cAlanArA ane agItArtha zrI pUjya tarIke lekhAvavAnI kAramI dhRSTatA karIne ghora pApaja upAjaryuM che. mahopAdhyAyajI zrIdharmasAgarajI gaNivare IpathikI sUtrotargata utsaddaghATana kulakamAM 'puTTI paDhAtidda pATha bhaNAvavA vaDe "kharatara parvavRddhie pahelI tithi kahe che te tenuM 21muM usUtra che" ema spaSTa jaNAvyuM che. ema jANavA chatAM zrI kalyANavijayajIe e rIte pAMcamanI vRddhie pahelI pAMcama kahevAnuM pApa pArjana karyuM che! zrI haripraznano javIjatu pATha, saM. 1871no zrI dIpavijayajIne patra tathA vidyamAna sarva vijayazAkhAnA prapitAmaha pU. paM. zrI rUpavijayajI gaNivarane saM. 1896ne patra vagere TIpaNAnI pUnamanA kSaye zrI tapAgacchamAM terasano kSaya thatuM hovAnuM spaSTa vidhAna karatA hovAthI-"pUnamanI kSayavRddhie terasanI kSaya-vRddhi karavAnI pravRtti zAstrAdhAre pramANika karI zake tema nathI." ema kahevAmAM zrI kalyANavijayajI pite vastutaH vratadhArI paNa karI zake tema nathI. je ke-AcaraNAne prAyaH zAstrAdhAranI apekSA ja hotI nathI. chatAM A pUnama-amAsanI kSaya-vRddhie terasanI kSaya-vRddhi karavAnI AcaraNane te e rIte zAstrAdhAra paNa mojuda che. chatAM "zAstrAdhArathI pramANika kare te ja AcaraNa mAnya' ItyAdi kahevAmAM paNa jo teo sAcA ja hota to temaNe-(ditAviMcAvya sarva saMpannatAthI tathA saMbhAvya e hIrapraznanA pATha mujaba) kevala AcaraNathI pAlana karAtI bIja Adi pAMca pavane mAnavAnuM te pahelI take ja baMdha karyuM hataH te AcaraNuM paNa kayA gItArtha mahApuruSe AcarI che ane kayA zAstrathI pramANa che? tene te patto ja nahi hovA chatAM
Page #210
--------------------------------------------------------------------------
________________ patithiApaka praznottarI [ 167 te AcaraNAne te tevA khAne kheATI kahIne teo cheADatA nathI ane A AcaraNAne ja khATI kahIne choDI de che te A paMcamakAlanuM khacita Azcarya che. prazna 43:-temaNe te pachInA 67mA praznottara,-" patithinI vRddhimAM pUrvatithinI vRddhi karavAnA rIvAja zAstrIya che ema zrI sAgarAnaMdasUrijI kahe che te zuM kharAbara nathI ? u-sAgarajInuM upara mujabanuM kathana kevala kapAlakalpita che. jo e kathanamAM zAstrAdhAra hAya teA teo kema batAvatA nathI ?" e pramANe lakhe che te zuM pUjya AgameAddhArakazrIe te rIvAja badala temane zAstrAdhAre batAvyA nathI ? uttaraH- te rivAja zAstrIya che' ema jaNAvanArA aneka prAcIna prateAmAMnA paNu aneka pAThe, sa. 1993mAM prasiddha thaela ' zAstrIya pUrAvA' nAmanI krAuna ATha pejI 3 phrAma pramANa TrekaTa dvArA pUjya AgameddhArakazrIe temane ekane ja nahi; paraMtu AkhA jaina jagatane batAvelA che, te rIvAjane prAcIna lekhAvanArA ane uparanA ja samAdhAnamAM darzAveleA kharatarIya graMthamAMnA te 'anyagha vRddho' pATha vagere hakIkatA paNu jainemAM anekavAra DAMDI pITIne prasiddha karela cheH chatAM pakaDAI gaelA khATA matane kharo lekhAvavA sArU te badhA ja pUrAvAe prati nAstikatAnuM pradarzana karIne temaNe pUjya AgamAddhArakazrInA te satya kathanane te rIte manasvIpaNe ja kapAlakalpita kahye rAkhavAnA irAdAthI te praznottara mUrtimaMta tarkaTarUpe ja ubhA karela che. prazna 44 :-te pachInA praznottara 68mAM temaNe "tattvatara giNIgraMthamAM pAMcamanI vRddhie trIjanI vRddhi karavAnA lekha che, ema zrI sAgarAnaRRsUrijI kahe che te zuM sAcu nathI ? u--zrI sAgarajInu te vacana halAhala juThThuM chexxx" ityAdi ghaNuM ghaNuM lakhyuM che te zuM sAcu che ? uttara:-uparanA praznottaranI mAphaka temanA A praznottara paNa kevala taTI ja che. te kathana pUjya AgamAddhArakazrInuM nathI; paraMtu te praznottara dvArA kalyANavijayajInuM ja hAI ne temaNe peAtAnu te kathana pUjyazrInA nAme caDhAvI dIdhela che. zrI tattvatara giNI aMgenu pUjya AgamAddhArakazrInu kathana te ' pAMcamanA kSaye trIjanA kSayanu che.' jIezrI siddhacakra varSa 5 aMka-10nuM TAITala peja ceAthuM tathA aMka 12 peja 283 kAlama pahelI perA pAMcamA. prazna 45 :-zrI kalyANavijayajIe te patithi-carcAsaMgraha' nAmanI bUkanA peja 44-45 upara sa. 1981mAM chapAela zeTha ane pacaMdabhAI racita ' praznottararatna ciMtAmaNI' graMthamAM sIneAranA zrAvaka maganalAla melApacaMde lakhela anupacaMdabhAInA jIvanacaritramAMnA lakhANane AdhAre svIkArarUpe lakhyuM che ke" sa. 1952mAM bhA. zu. pAMcamanA kSaya hatA tethI bhA. zu. 5 nA kSaye zuM karavuM? ema zaMkA thatAM anupacaMdabhAI e vijayAnaMdasUrijIne pUchyuM ke-bhA. zu. 5 nA kSaya nimitte paryuSaNAnA divasa AghA pAche karavA
Page #211
--------------------------------------------------------------------------
________________ 16 ] tattvatara giNI anuvAda graMtha e mhane yAgya lAgatuM nathI, ApanA e viSe zA abhiprAya che? tenA uttaramAM ma. zrI AtmArAmajIe jaNAvyuM ke- A vakhate paMcamIne kSaya karavA e ja amane paNa ceAgya lAge che. " ane te ja bUkanA 67mA pAne 33mA praznanA uttaramAM AtmArAmajI mahArAje chaThyanA kSaya mAnavAnI salAha ApI hatI' ema lakhyuM che te te ane vAta barAbara che ? uttara:-sa. 1952 tathA 53mAM khuda aneApabhAI e prasiddha karela te praznottara ratnaciMtAmaNinI AvRtti ane te pachI pAMtrIsa varSanA gALAmAM cAra AvRtti prasiddha thaela che ane te dareka AvRttimAM ane pacaMdabhAInuM saMkSipta jIvanacaritra chapAela che. temAM sa. 1981nI trIjI AvRttimAMnA jIvanacaritramAMnI te bhA. zu. 5 nA kSayavALI vAta e zrI ane pacaMdabhAInuM jIvanacaritra nahi hAvAthI prathamanI be AvRttimAM te vAta anepacaMda bhAInI hayAtimAM to dAkhala karI zakANI nathI; paraMtu aneApacaMdabhAI svargavAsI thayA khAdya te trIjI AvRtti A. zrI vijayadAnasUrijIe, peAtAnI dekharekha taLe chapAvavAnu rAkhIne te trIjI AvRttimAMnA ane pacaMdabhAInA jIvanacaritramAM (te sa'. 1952 tathA 1961mAM caDAMzucaMDu paMcAMganA Adara karIne cAlavAnA Adezane amala nahi karavAmAM- caMDAzuca u kema cheDayu ?ane te na cheDayuM heAta teA trIjanA kSaya karyA sivAya bhA. zu. 4-panuM joDIyuM pa kevI rIte akhaMDa ArAdhI zakeA ?' ityAdi zAsanapakSanI thaelI dalIlA pAse niruttarIyapaNAnI sthitine bhajavI paDela hAvAthI 'ame sa. 1952 ane 1961mAM paNa caMDAMzucaDune ja vaLagI rahyA chIe' ema bhaviSyamAM lekhAvavA sArU) pAtAnA te sIneAravAsI bhakta zrAvaka maganalAlanA nAme te bhA. zu. panA kSayanA prasaMgane te prakAre upajAvIne ghusADI dIdhela che mATe pAMcamanA kSayanI vAta barAbara nathI ane sa. 1952 nA je zudi 5 ne zrI AtmArAmajI ma0 ne mULa patra, ke-je-zAsanasudhAkara varSa 10nA aMka 7-8 nA peja 50 upara tathA tA. 23-8-51nA zrI siddhacakranA 'navA matanuM sacATa ane sarala nisana " nAmaka sasaMghapriya vadhArAnA peja 17-18 upara bleAkarUpe prasiddha paNa thaela che. te patramAM aneApabhAI e AtmArAmajI ma0 ne puchAvyuM nathI; paraMtu AtmArAmajI mahArAje ja anApabhAI ne pUchAvela heAvAnu tathA AtmArAmajI mahArAje bhA. zu. pAMcamane kSaya karavAno nahi; paraMtu khIjA paMcAMgamAMnA bhA. zu. 6 nA kSaya karavAnA abhiprAya jaNAvela hAvAthI bhA. zu. 6 nA kSayanI salAha ApI hatI ' e vAta ja barAbara che. zrI kalyANuvijayajIe tenI brUkanA te 44-45 peja uparanI vAta mujaba te bUkanA 66mA pAne ubhA kareleA 32mA praznottara paNa * eka jUThANuM aneka jUThANAM karAve' uktine bhajatA hAI ne halAhala jADe che. A spaSTIkaraNa bAda zrI kalyANuvijayajIe peja 45-46 uparanAM te jADANAMne avalakhIne ja karelu peja 50 pantanuM samasta lakhANa, peja 66 uparanA te praznottara ane te darekane avalakhIne ubhA karelA peAtAnI te brUkanA peja 66 thI 68 sudhInA 32-33-34 ane 36 praznottarA paNa Ape|Apa jUThA Thare che. (
Page #212
--------------------------------------------------------------------------
________________ parvatithibedhaka praznottarI [ 169 prazna 46:-zrI kalyANavijayajIe navA tithimatanA Agraha khAtara te praznottaromAM karelI tevI bephAma garabaDo jotAM te te bUkanA peja pa6 thI 93 sudhImAM "paryuSaNapraznottara zataka' e zIrSaka nIce temaNe raju karelA 101 praznottamAM bhAgye ja koI praznottara sAro hoya, ema kahevAmAM kaI deSa khare? uttara-kaI ja doSa nathI. kAraNake-saM. 1992 thI prAcIna praNAlikAne tajIne pote ja navAmatI banela hovA chatAM temaNe te praznottaranI zarUAtanA peja pa6 upara pahelA praznottarane mathALe prAcIna praNAlikAvALA zAsanapakSane-"navIna mAnyatAvALAo aneka kutarko karIne lokone bhramamAM nAkhe che e pramANe saMbaMdhIne paNa navIna mAnyatAvALe lekhAvanAra tarIke je haDahaDatuM jUThuM lakhANa karyuM che te lakhANa te te 101 praznottaranuM maMDANa che! evA te praznottaramAM te satyanI gaMdha paNa kalpavI te deSa che. prazna 47:-cAlIzamAM samAdhAnanI sAtamI kalamane cheDe thI ja "vijayajI mATe kausamAM je "temaNe paNa tithisAhityadarpaNa" bUkamAM zrI kalyANavijayajInuM anukaraNa karavA vaDe samAjamAM pitAne temanA jevA ja aMkAvavAnI hariphAI karela che" ema meghama lakhyuM che tenuM zuM kAraNa? ane tene vistarArtha zuM che? uttara - "saM. 1992 thI ApakhUdapaNe kADhelA kapolakalpita tithimatane sAco lekhAvavA sArU temaNe saM. 1993 thI je je sAhitya prasiddha karela che te dareka sAhitya, zAstrapAThAnA jUThA ane asaMbaddha arthomaya hoIne tenA oThe temaNe te te sAhityamAM karelA lakhANo zAstra ane paraMparAthI viruddha che," ema saM. 19 thI zrI siddhacaka pAkSikAdi dvArA temaja saM. 17 thI zrI zAsana sudhAkara patradvArA suprasiddha heIne temanI oLakha mATe tevuM ane teTaluM ja meghama ane saMkSipta lakhANa paryApta mAnyuM hatuM. chatAM te meghama lakhANane vistarArtha jANavAnI jijJAsA che te te A nIce jaNAvAtI tera kalama dvArA sArarUpe jANaze. vistarArtha-(1)temaNe saM. 193mAM "tavataraMgiNunA anuvAda'nuM parva tithiprakAza' nAma kalpIne "parvatithiprakAza' nAmanI je bUka prakaTa karelI che te bUkanI prastAvanAnA peja 6 upara temaNe- AmAM mUla ane TIkAne Akhe anuvAda karyo che e pramANe kahyuM che te naryuM asatya che. kAraNake-te anuvAdamAM te saTIkagraMthanA lakhANano icchita artha kheMcI javA sArU temaNe zrI tatvataraMgiNI graMthanA mUla badhA blekane ja anuvAda jaNAvela che; ane te paNa pitAnI daSTine che, ane badhA kenI TIkAne A anuvAda te Apela ja nathI. mAtra graMthanA cothA bhAganI TIkAne anuvAda Apela che ane te paNa keTalAka lokenI keTalIka TIkAnA te khaMDa khaMDane ja anuvAda raju karela che! (2)-DAka ja zlekanI te khaMDa khaMDa TIkAnA karelA te anuvAdane paNa temaNe te
Page #213
--------------------------------------------------------------------------
________________ 170 ] tattvataraMgiNI anuvAda graMtha bUkamAM satyarUpe te raju karela ja nathI, paraMtu pitAnA imITezana TharelA navA tithimatane raMga ApavA vaDe sAcA anuvAda rU5 rezamanA tArenuM ArTIphIzana banAvI daIne raju karela che! eTale ke-"zrI tattvataraMgiNI graMthanA mULa kaleke te graMthanuM hIra che ane te kenI TIkA te, te hIranA tAra che. upara jaNAvyuM che te mujaba mULa zlokarUpa hIranA bAra AnI tArane te zrI jaMbUvijayajIe te bUkamAM anuvAda ja nahi karavA vaDe uDAvI ja dIdhela che ane zeSa cAra AnI tArane ArTIphIzananuM svarUpa Apela che!" te ArTIphIzananA tArone te bUkamAM potAnA bAra AnI pramANa lakhANanA besUrA tArI sAthe vaNI laIne banAvelA kUTavaNATane temaNe "tattvataraMgiNIne anuvAda' nAma Apela che. (3)-e rIte cAra AnI ATIphIzana ane bAra AnI kheLa nAkhIne paNa taiyAra karelA te tatvataraMgiNInA kahevAtA anuvAdarUpa kUTavaNATane temaNe te bukanI prastAvanAnA sAtamA peja upara-vivecananuM vaNATa mULanA tAre tAra kareluM hovAthI AkhI vastu eka, akhaMDa ane abhinna che. ema lakhIne biradAvela che te nirbheLa mAyAmRSA che. je graMtha, caudazanA kSaye terase terasanuM nAma paNa nahi levAnuM ane caudaza ja kahevAnuM jaNAve che te ja graMthane zrI jaMbUvijayajIkRta te anuvAda, "caudazanA kSaye terase terasa paNa kahevI ane caudaza paNa kahevI" ema graMthakArathI viparIta artha pikAre che te anuvAdane mULane tAre tAra hovAnuM vratadhArI AtmA te na ja kahI zake. (4)-te anuvAdabUkanI prastAvanAnA pAMcamA peja upara temaNe raju karelA mUlagraMthanI TIkAmAMnA be pAThonA artho paNa sarAsara kevA jUThA che te A anuvAdamAM ame jaNAvelA te baMne pAThonA artho jevAthI spaSTa samajAya tema che. TUMkamAM zrI jaMbUvijayajIe prabala-nirbala tithionI kalpita vAtane pikala pAyA para ubhI karelI te AkhI prastAvanA ja vAhiyAta che. A vastu pote paNa jANe ja che, e vAta te prastAvanAnA cheDe lekhaka tarIkenuM pitAnuM nAma temaNe chUpAvyuM hovAthI ApaNane mAnavA kAraNa che. () "parvatithiprakAza' nAma ApIne prakaTa karela te "tatvataraMgiNIne anuvAda" nAmaka te bUkamAM navA matane yenakena khare lekhAvavA sArU temaNe karelA avicchinnaparaMparApaka khAsa khAsa lakhANone-[te bUka lakhavAnI zarUAtamAM thaela (24mA samAdhAnasUcita) saMketa mujaba] zrI tattvataraMgiNIne pramANika nahi mAnanAra zrI kalyANa vi.nI parvatithi-carcAsaMgrahanAM lakhANanI dizAne jhoka Apela che! te khUkamAMnI temanI te dareka golamAla para vAcakanI daSTi ja javA na pAme-vAcakane te bUka prati "tattvataraMgiNInA anuvAdane ja khyAla rahe te mATe temaNe te bUkamAM zrI tatvataraMgiNInA zlokone sAyaMta goThavavAnI ane te badhA kemAMthI "pA" bhAganA lekanI khaMDa khaMDa TIkAnA paNa karelA svamatAnukUla arthane te AkhI bUkanA bAra AnI bhAgamAMnAM nijanAM kalpita lakhANanI
Page #214
--------------------------------------------------------------------------
________________ * ****ka naka rAvata nAmasmatamamamamamamama rakama janaka mAna ***11+ nana + + ja jakhLa : 1111 --- parvatithibedhaka praznottarI [ 171 vacce vaccenA te AkhIye bUkanA be AnI bhAgamAM kakaDe kakaDe goThavI devAnI cAlAkI vAparI che ! A rIte banAvelI te bUkamAM temaNe karelAM zAstra ane paraMparAdrohI lakhANane mAtra "tatvataraMgiNIne anuvAda" nAma ja ApI dIdhela che. A sivAya te bUkamAM te zrI tatvataraMgiNInA satya anuvAdanI gaMdha paNa nathI. (6)-zrI jaMbUvijayajIe saM. 1992mAM nIkaLelA navA matane parvopaka tarIke lekhAvanAra zrI devasUra tapAgacchIya paraMparAne yena kena khoTI lakhAvIne paNa te navA matane sAce lekhAvavA sArU taiyAra karela te tatvataraMgiNInA anuvAdanuM svarUpa tevuM ja che, ema zAsanapakSanA khyAlamAM AvI javAthI zrI zAsanapakSe kalyANakAmI AtmAone te bUkanAM jherI lakhANathI ugArI levA joradAra kamara kasIne te bUkanA lakhANathI sthale sthale bhrama upajAvavA lAgelA zrI aMbUvijayajIne maLIne paNa te bUkamAMnA samasta lakhANo zrI caturvidha saMgha samakSa zrI jaMbUvijayajInA ja hAthe jalazaraNa karAvavAM dhAryA. (7 -zrI zAsanapakSanI e dhAraNAne pAmI javAthI zrI aMbUvijayajIe paNa "zAsanapakSane bheTe ja thavA na pAme" e sAvagirIpUrvaka vicAravAnuM rAkhIne-te bUkanuM badhuM ja lakhANa sAcuM che, amAro mata na nathI paNa te matane jeo na kahe che te prAcIna mata ja na che" ItyAdi sarvatra balavuM-lakhavuM ane pracAravuM cAlu rAkhyuM. AthI ApaNuM lekettara samAjamAM phelAvA mAMDele kArame bhrama zAsanapakSane asahya banyuM. (8)-pariNAme temane carcA mATe jhaDapavAnI taka zodhI rahela zrI zAsanapakSe, temane saM. 196nA mahA mAse pAlItANe barAbara sapaDAvyA=zAsanapakSane Avate jANIne karavA mAMDelI vihAranI taiyArIne mahA zudi 8nA roja carcA mATenI cIThI pahoMcADIne aTakAvI dIdhI! khedanI vAta che ke-e rIte carcAnI pADelI pharajane paNa bajAvyA vinA teo pAlItANethI mahA zudi 13nA reja anyatra khasI gayA !!! 9)-paraMtu kamasaMge temane phA.zu. 2nA roja zrI siddhisUrijIne maLavA pAlItANe pAchA AvavAnI pharaja paDavAthI zrI zAsanapakSe temane phA. zu. 3nA roja carcA karavA mATe tayAra thavAnuM jaNAvatI pharI bIjI cIThI mekalI. mAnavatAnI rUe paNa te cIThIne svIkAra karavAnI temanI pharaja hatI. chatAM te pharaja te temaNe bajAvI ja nahi ane svAmethI cIThI laI janArane "cIThAM zuM mokale che? carcA karavI hoya te ahiM paThANanI cekI nathI, bAraNAM khullAM che" ema kahIne tevI vAte teo sarvatra karavA lAgyA! AthI zrI zAsanapakSe temanAM sthAne jaI teone carcA karavA kahyuM ! tyAre vaLI-"tamane mArI bUkamAM je jAyuM lAge te lakhIne mokale, mAre maukhika carcA karavI nathI." ema kahyuM! te TAime temanA mATe jAhera sabhA paNa rAkhelI hovAthI zrI zAsanapakSe temane-sabhAmAM padhAre ane sAcA Thare" ema vinati karI, te tenA javAbamAM paNa temaNe sApha kahyuM ke-"mAre sabhAmAM AvavuM nathI."
Page #215
--------------------------------------------------------------------------
________________ 172 ] tattvataraMgiNI anuvAda graMtha - - - (10)-temanI A karUNAjanaka sthitine joIne zrI zAsanapakSe dayAAdile temanI upekSA karI, ane teo paNa phA. zu. 9nA roja 12 gAumAM javA nimitte pAlItANuM cheDI gayA! A pachIthI zAsanapakSanuM dhAravuM hatuM ke-"havethI teo bhrama phelAvatA aTakaze" paraMtu pAlItANAthI e sthitie chUTayA chatAMye "DhapuchamaghanAmita" e nyAye temaNe te ceka-kadaMbagiri mukAme ninimitte ja "amAre mata sAce che, pAlItANe huM te carcA karavA taiyAra ja hata" ItyAdi belIne nijanI khAsIyata mujaba yAtrikane doDha doDha kalAka bharamAvavAnuM vaLI pAchuM zarU karyuM ! A sAMbhaLIne zrI zAsanapakSane ajAyabI upajI! pariNAme zrI zAsanapakSe phA. zu. 13nA roja Adapara mukAme AvI pahoMcelA teone thALI pITAvIne bolAvela zrI caturvidha saMghanI-pU. A. zrI vijayapratApasUrijI, mahendrasUrijI, dharmasUrijI, u. kSamAsAgarajI, A. caMdrasAgarasUrijI Adi seMkaDe sAdhusAdhvIjI mahArAje yukta pAMca hajArathI vadhu janamedanI vacce ubhA thaIne temanI te parvatithiprakAza bUka sAcI TharAvavA mATe pAMca pAMca minITanA AMtare uparA uparI traNavAra vinamrabhAve vinaMti karI. chatAM teoe tyAM te kazuM ja nahi bolatAM ulaTA khUbaja DaghAI jaIne cUpakIdI ja pakaDI. A sthitimAM teonA mukhapara mAlinyatA chavAI javA pAmI: e mAlinyatA, kSaNamAM lAlacoLa banI javAthI ziSya sahita khUbaja uzkerAIne azlIla gALo ane vacanenI jhaDI varasAvavA lAgyA. zrI zAsanapakSe e sAme te takarArane jarAya macaka nahi ApavA rUpe zAMti pakaDI! eTale te pitAnA uzkerATane phala nahi besavAthI ane zrI caturvidha saMgha samakSa yathArtharUpe khullA paDI javAthI khUbaja reSe bharAIne khare taDake savA be vAge bheTa bAMdhI-vizAla janatAnI uchaLelI "parvatithiprakAza bUka jUThI-jaMbU vijayajI jUThAnI gheASaNa sAMbhaLatA Dabbala deTe pAlItANe cAlyA gayA hatA. (11)-pAlItANe AvyA bAda te dukhada parAjaye temane potAne vijaya lekhAvavAnI preraNuM karavAthI temaNe pitAnA te parAjayane vijaya tarIke lekhAvanAre mArga lIdho! eTale ke-carcAmAM ubhA ja nahotA rahetA tene badale carcAnI taiyArI darzaka eka cIThI temaNe zrI zAsanapakSane sAmethI mokalI ! eTale te "vaidyo e nyAye zrI zAsanapakSe te cIThI tarata svIkArI ane taiyAra thavAne paDakAra Ape ! te vaLI-cIThI badala cIThI ja calAvye rAkhI! aMte zAsanapakSanA aMtima be patrane te javAba ja ApyA vinA phA. va. pAMcamanI vahelI savAre teo pAlItANAthI gUpacUpa nAsI chUTayA! (savistara hevAla mATe juo-"zrI siddhacakrapAkSika varSa 8 aMka 12/13ne pAlItANuM puNyadhAmamAM thaela tithicarcAnuM tAravaNu" zIrSaka 27 pejane vadhAre, zrI zAsana sudhAkara varSa 1 tA. 2-12-1947 nA aMkathI tA. ra3-3-41 sudhInA akemAMnA pAlItANethI carcAne svIkAra karI rAterAta nAsI chUTelA zrImAnuM jabUvijayajIne zIrSaka lekhe tathA zAsanamudhAkara tA. 17-12-40 nA bIjA aMkanA
Page #216
--------------------------------------------------------------------------
________________ parvatithibedhaka praznottarI [ 173 peja 15-16 uparane zrImAn jaMbUvijayajIne jAlImasItama' zIrSaka munizrI trileksasAgarajIne vistRta lekha.') (12)-nijanA kalpitamatane sAce lekhAvavA sArU temaNe e rIte prabhuzAsananI avicchinna AcaraNAne khoTI rIte ja asatya lekhAvavA rUpe sajelI te "parvatithiprakAza" bUka dvArA te ciraMjIvI parAbhava anubhavyA pachI te zAsanapakSanuM dhAravuM hatuM ke-"teo havethI te tevAM asatya sAhityanuM sarjana baMdha ja karaze." (13)-paraMtu pAlItANethI gupacUpa nAsI chUTyA bAda te temaNe te parAbhavane ulaTe vijayarUpe lekhAvya! ane te e rIte ke-"pAlItANA tathA AdaparanA banAvane pitAnA vijayano vaLAMka ApIne-"gaDhavI gheranA ghera" zIrSaka eka phorma pramANa lekha tAbaDatoba ghaDI kADho bAda vicAryuM ke-pAMca hajAra mANasoe anubhavelA te prasaMgane ApelI A virUpatA teone zraddheya te nahi ja bane; paraMtu teonI daSTimAM vadhu jUThe dekhAIza." mATe have to te prasaMganA anubhavIjanamAM te prasaMganI yathAtathya bAbate visAre paDavA devA sArU te lekhane hAla turatane mATe ane svataMtratayA prasiddha ApavAnuM mulatavI rAkhavuM ane te daramyAna parvatithiprakAza bUkanI lagabhaga punarAvRttirUpe bIjI ja bUka taiyAra karIne te bUkanA aMtima vibhAgamAM te lekhane prasiddhi ApavI." e prApta vAta mujaba cha mAsa bAda temanA taraphathI "tithisAhityadarpaNa" nAmanI bIjI tevA ja jUThANuothI bharapUra bUka prasiddhine paNa pAmI! te bUkanA aMtima bhAgamAM te "gaDhavI gheranA ghera" zIrSakavALe asatya lekha jovAmAM paNa Avyo ! eTale te prApta vAta sAcI TharI. AthI zrI jabUvijayajIne te saMkSipta lakhANa dvArA jUThANAmAM bInaharIpha kahelA che. prazna 48 -gata samAdhAna 24mAM jaNAvyA mujaba saM. 1997mAM amadAvAdamAM eka hAthe chapAIne bahAra paDelI navAmatI tripuTInI traNeya bUkamAMnI "parvatithiprakAza" ane "sAMvatsarika parvatithi vicAraNA" bUkamAMnI mukhya mukhya bAbatene zrI kalyANavi0nI parvatithicarcAsaMgraha" sUcita dizAne ja vaLAMka Apela jevAte hovAthI te traNeya bUkamAM parvakSaya-vRddhi bAbatanAM mukhya lakhANanI dizA eka rAkhavAne te tripuTIlekhakane pUrva saMketa nakkI thAya che ane tethI "parvatithiprakAza" bUka jUThI karI te yogya gaNAya; paraMtu te pachI bIjAM bIja pramANe ApIne saM. 196mAM prasiddha karelI "tithisAhityadarpaNa" bUkane uparanA samAdhAnamAM te "parvatithiprakAzanI punarAvRtti kahI che te zI rIte saMgata gaNAya ? uttara-zrI jaMbUvijayajIe prakaTa karelI te bIjI cepaDI paNa khoTI TharelI pahelI bUkamAMnA muddAma lakhANe tathA pramANene rUpAMtara ApIne taiyAra karela hevAthI uparanAM samAdhAnamAM te bUkane pahelI bUkanI punarAvRtti nahi, paraMtu lagabhaga punarAvRtti kahela che.
Page #217
--------------------------------------------------------------------------
________________ 174 ] tattvataraMgiNI anuvAda graMtha jemake-(1)-"parvatithiprakAza' pR. 89 uparanuM rUda paDhanI tithixxx avinAza parvatanuM bAlAvabodha lakhANa ke je-zrI kalyANavinI bUkanA peja 26 uparanAM "saM. 1869nuM samAdhAna" zIrSaka gujarAtI lakhANamAMnI pahelI be ane chellI sAta paMkti kApIne, te lakhANanuM zIrSaka tathA sthala chUpAvIne ane madhyanA gujarAtI lakhANane bALabodhanuM rUpAMtara ApIne prasiddha karela che te, parva tithiprakAzanAM bAlAvabodha lakhANane (zrI kalyANavinA te lakhANamAMthI prathama kApI nAkhelI pahelI be paMkti ane chellI sAta paMktimAMnI pahelI 4 paMkti pramANa lakhANane umerIne, te lakhANanAM prathama je zIrSaka tathA sthala chUpAvela tene prakaTa karIne ane madhyanAM te gujarAtInA banAvelA bAlAvabodha lakhANane pharI gujarAtInuM rUpaka ApIne) zrI jaMbUvijaye temanI A bIjI "tithisAhityadarpaNa" bUkamAM prakaTa karela che ! tevI ja rIte-(2)-te tithisAhityadarpaNa" bUkanA peja 3 upara-zrI kalyANavinI bUkanA peja 25-26 TAMkavA pUrvakanuM je-"ogaNIsamI sadImAM 444zrIpUnI AjJAe XXX kAmacalAu samAdhAna thayuM hatuM paryatanuM lakhANa che te lakhANa paNa zrI aMbUvie [ zrI kalyANavi.nI bUkanA te 25-26mA peja uparanAM lakhANamAMnI pahelI cha paMkti kApI nAkhIne, te lakhANamAMnA "zrIpUjyonA ajJAne' vAkayanuM "zrI pUjyonI AjJAe" vAkya banAvI daIne ane zrI ka. vi.nI te bUkanA ramA peja uparanA aNasUranI mAnyatAvALA "tithighaTAgha-vicAra'nA pAThamAMnA be TukaDAne "parvatithiprakAza'nA peja 146 thI 148 uparanA-jo tamAre evAM pAnAM ja mAnavA hoya te XXX zethane divase cotha ane pAMcama bane tapa karAya che. paryata pote karelA-te ANasUragacchIya mAnyatAne tapAgacchanI mAnyatAmAM khapAvanArA-dAMbhika lakhANanI kuTaneTa 67 ane 68mAM pramANa tarIke raju karIne ANusUranI te mAnyatAne tapAgacchanI mAnyatA lekhAvavAne prapaMca karela che te, ] temanI jUThI karelI "parvatithiprakAza"nA peja 146 thI 148 uparanA sadaMtara jUThA TharelA prapaMcane sAce lekhAvavA sArU ahiM virUpa ApIne raju karela che. tAtparya e che ke-zrI devasUra ane AsUra e banne zrI tapAgacchIya gacchamAMthI mAnyatAbhede alaga thaela tapAgacchIya te vyaktie karelA-tapAgacchIya mAnyatAthI bhinna mAnyatAvALA(zrI kalyANa vi. nI bUkanA peja 26 uparanA) te saM. 186-aa tera besaNAnA TharAvavALA lakhANane tathA [ saM. 1685mAM devasUragacchathI sadaMtara judA paDelA ANasUragacchavALAe parAdhanA bAbata 17mI sadImAM racelA nijanA navA tithimatadarzaka "tithighaTAghaTavicAra-tithivicAra' nAM pAnAmAMnA 17mI sadInA lakhANane zrI kalyANavijayajIe pitAnI bUkanA peja 25-26 upara khoTI rIte ja ogaNIsamI sadInuM lekhAvIne raju karelA ] "ogaNIsamI zatAbdImAM 444 kAmacalAu samAdhAna thayuM hatuM e ANasUragacchanI mAnyatAvALA lakhANane zrI aMbUvijayajIe, prathama pitAnI saM. 1993nI
Page #218
--------------------------------------------------------------------------
________________ patithidhaka praznottarI [ 175 8 patithiprakAza 'nA peja 89 tathA 146 thI 148 upara tapAgacchanI mAnyatAmAM gATavIne te ubhaya lakhANane tapAgacchIya mAnyatAnA lakhANeA tarIke ja lekhAvavAnA prapaMca karyAM! ane te vagere aneka pracA tathA juThA arthAthI sajelI te khUka sa. 1995 mAM Adapara mukAme temanI sAme ja jADI jAhera thavA pUrNAMka sahana karavA paDelA nijanA te duHkhada parAjayane vijayamAM khapAvavAnuM dila thavAthI temaNe te khUkanAM lakhANAne rUpAMtara ApIne A bIjI 'tithisAhityadarpaNa ' bUka rUpe sarjana karyuM hAvAthI, temaja te rUpAMtarIya lakhANA mATe keAI zAstriya pramANa nahi maLavAthI muMjhAine chevaTe zrI kalyANa vi. nI bUkamAMnA te tera besaNAM tathA ANusUragacchIya lakhANAne tapAgacchIya pramANeA tarIke raju karI devAnuM chaLa karIne temaNe te bUka sahAvAthI te bUka paNa patithiprakAzanI haroLanuM eka vadhu jADANuM ja che. ' , laukikaTippaNAmAM patithinI kSaya-vRddhi jyAre jyAre AvelI tyAre tyAre ArAdhanAmAM tA bAreya pIne sa. 1992nA zrAvaNamAsa sudhI peAtAnAM bhItIyAM paMcAMgeAmAM uddayAt ja tAvanArA zrI rAmacaMdrasUrijI, te zAstra ane para MparAzuddha AcaraNAthI te vakhatanI saMvatsarInI eka tithi pUratA.zrI sakalasa MdhanI viruddha paDayA e temanu Apakhuda ane manasvI vattana heAvAthI teone traNeka varSa mATe teA muMbaI-mAravADa-mAlavA-mevADagUjarAta-kAThIAvADa ane jhAlAvADa chADIne dakSiNamAM bharAI rahevuM paDela. A vAta temane asahya banavAthI temaNe peAtAnI te eka tithinI alagatAne potAnA kalpitavAda sa. 1993 mAM sa` tithiene lAgu karIne ' ArAdhanAmAM paNa patithionI kSaya-vRddhi hAI zake che' e prakAranA peparamAM pracAra AdaryAM, zrI sakalasaMdhathI peAtAnAM paMcAMgA paNa judAMubhA karyAM ane prathama darzAvyA mujabanA prapaMcI lakhANAthI bharapUra evI te- 8 pa`tithicarcosaMgraha, patithiprakAza ane sAMvatsarika patithivicAraNA ' nAmanI traNa khUMkA ubhI karI! ityAdi kAryo temaNe kevA kAvAdAvAthI karelAM che, te samajavA sujJa vAcaka mATe upara jaNAvelA e ja dRSTAntA atra paryApta manAze. 9 zrI ja'bhUvijayajInA ' pa'tithiprakAza ' nAmaka zrI tattvatara giNInA anuvAda prasiddha thatAnI sAthe (te anuvAdane vIrazAsana patrAdimAM agAuthI nirnAmakapaNe pracAranArA ) te navA vargane sa. 1993-94nA siddhacakra varSa 6 aMka 15 pR0 34-350 upara te anuvAdanI 50 bhUlA nabaravAra TAMkIne khulAsA pUchavAmAM AvatAM je vane adyApiparyaMta javAba sUjhayA nathI ane je brUkanA ceAge tenA lekhakane Adapara mukAme sakhata parAbhava khamavA paDayA che te ja lekhaka, te ja bUkanA mRtaprAyaH lakhANAne-e rIte veSaparAvarttanarUpa tithisAhityadarpaNu 'nA 14 peja sudhI raju karelA zrI kalyANavijayajInA apramANa pramANeAdvArA-jIvanta lekhAvavA mathela che ane te paNa tapAgacchanI avicchinna praNAlikAne *
Page #219
--------------------------------------------------------------------------
________________ 176 ] tattvataraMgiNI anuvAda graMtha (zrI siddhacaka varSa 6 aMka 12-13 pR0 290 thI 303 sudhImAM jaNAvyA mujaba) jemAM trepana truTIo rahelI che tevAM "tithighaTAghaTavicAra" nAmaka ANasUranA pAnAmAMnAM vAhiyAta lakhANane Agala karIne pitAnA te kapita lakhANane sAcuM lekhAvavA mathela che te bhavabhIrutAnA abhAvanuM pratIka gaNAya. prazna 49-tithisAhityadarpaNanA pija 15 thI 24 sudhImAM zrI jaMbUvijayajIe pitAnAM lakhANanA TekAmAM je be bIjA pramANe TakelA che te pramANe te pramANika che ne? ke-te paNa tevo ja che? uttara te pramANamAM paNa temaNe tenAM sthala Adi judAM dekhADavAne kevala prapaMca ja karela che. kAraNake-"te "tithisAhityadarpaNa"mAM pija 15 thI temaNe raju karela pU. AtmArAmajI manA kahevAtA patravALuM lakhANa vagere bInA paNa zrI kalyANavi.nI bUkanA peja 44-45thI mAMDI 66 thI 68 upara lakhAyela tatsaMbaMdhI lakhANane anulakSIne ja te sthale raju karela che." AthI bIjA bIjAnA nAme raju karAelAM te pramANe paNa zrI kalyANavi. nI bukamAMnA ja apramANa pramANe cheH je-kevA jAlI che te ame gata 45mAM praznanA samAdhAnamAM spaSTa karela che. prazna 50-te bUkanA peja 28 upara zrI aMbUvijayajIe, "A0 zrIAnaMdasAgarajInAM 844 kSayavRddhine savIkAra' zIrSaka taLe pitAnA-ArAdhanAmAM paNa parvatithinI kSaya vRddhi mAnavAnA-matanI puSTimAM "zrI siddhacaka varSa-4, aMka 4, pRSTha 94 uparaneprazna 776-sAmAnyarIte jenajanatAmAM kahevAya che ke-bIja, pAMcama, AThama, agIArasa, caudaza, amAvAsyA ane pUrNimA je parvatithio tarIke gaNAya che tene kSaya hoya nahi e hakIkta zuM satya che? samAdhAna-tibakaraMDaka, sUryaprajJapti XXX je parvatithine kSaya na thatuM hoya te "pUrvI tithiH " evo zrI umAsvAtijIne praghoSa paNa hatA nahi." e pUjya A0 ma0 zrI AnaMdasAgarasUrIzvarajI maTazrInA khudanA praznottarane pramANa tarIke raju karela che te zuM A pramANa paNa zrI aMbUvijayajIe zrI kalyANavijayasUcita dizAne anulakSIne raju karyuM che ? ane baTuM raju karyuM che? uttara-zrI kalyANavijayajIe tenI bUkanA 68mA peja upara navA matanI puSTimAM zrI siddhacakranuM te lakhANa je aMkamAMthI lIdhuM che te cothA aMkamAMnuM ja zrI jaMbUvi e paNa temanI A bUkanA 28mA peja upara lakhANa raju karyuM hovAthI temaNe ApeluM A zrI siddhacakramAMnAM lakhANavALuM pramANa paNa zrI kalyANavisUcita dizAne anulakSIne ja raju karyuM hovAthI=eTale ke-zrI jaMbUvi e ahiM zrI siddhacakramAMnAM te praznottaramAMnA lakhANane mATe jene jatiSanA hisAba pramANe parvatithine kSaya ja na hoya ema kahevAya nahi, paNa ArAdhanA karavA mATe niyata thaela bIja Adi tithione
Page #220
--------------------------------------------------------------------------
________________ parvatithibedhaka praznottarI [ 177 kSaya heya te xxx ArAdhanAnI apekSAe parva tithine kSaya na hoya ema kahevuM vAjabI gaNI zakAya, ne tethI ja ArAdhanAnI apekSAe bhIMtIyAM paMcAMga chapAvanArA mULa TippaNumAM parvatithine kSaya hoya to tene sthAne pUrvanI tithine kSaya karI parvanI tithione akhaMDita rAkhe che. paryatane-pakSa pUrvAne kSaya karavAnuM jaNAvanAre chello siddhAMtika bhAga kApIne te praznottarane-parvane paNa kSaya karavAnA pitAnA matamAM-pramANa tarIke pUjya AgaddhAraka AcArya devezazrIne nAme raju karI dIdhela hovAthI te pramANa te abhinivezamithyAtvathI vAsita havA pUrvakanuM beTuM che. parvatithinA kSaye pUrvatithine kSaya karavAnuM jaNAvanArA te zrI siddhacakramAMnA praznottarane A rIte je mANasa potAnI bukamAM parvatithine kSaya karavAnA arthamAM pheravIne tene satyapakSInA nAme paNa caDAvI devAnI hiMmata dharAvI zake che te mANasanI te "tithisAhitya darpaNa" bUkamAM kayuM juThANuM avazeSa hoya? e khyAla rAkhIne ja kalyANakAmI joe te bUkane sparzavuM rahe che. prazna 51 -te bUkanA te peja 28 upara temaNe pitAnA matanI puSTimAM zrI siddhacakra varSa 5 aMka 1 pR. 7 uparane-"prazna:-839-bIja, pAMcama XXXhoya ke nahi? samAdhAna-zrI sthAnAMgasUtra tathA 444 kSaya vRddhinA prasaMge niyata che." e bIjuM pramANa raju karela che te pramANa akhaMDa che ke te paNa kApakUpane raju karela che? uttara-te pramANa te temaNe akhaMDa raju karela che; paraMtu zrI jaMbUvi. e te pramANa, parvatithinA kSaye pUrvatithino kSaya karavAnuM spaSTa jaNAvanArA (te praznottaranI pachInA ja) 840 ane 841 praznottarane chUpAvIne-tithinI ArAdhanA aMgenA nahi paNa tiSazAstranA hisAbanA-te 839mA praznottarane ArAdhanAnI vAta tarIke lekhAvavAne mAyAprapaMca sevIne tyAM raju karela hovAthI te pramANa, pramANa nathI-siddhacakranI te praznottaravALI vAta ArAdhanA aMgenI nathI, paraMtu jyotiSazAstranA hisAbanI e vAta che. AvI jatiSanA hisAbanI vAtane paNa e rIte temaNe pitAnA matanA pramANa tarIke goThavIne te nakakI karI ApyuM che ke temanA matane mATe temane kaI zAstra ke paraMparAnuM pramANa prApta ja nathI." prazna para - zrI aMbUvijayajIe zrI siddhacakramAMnA e rIte kRtrima banAvI dIdhelA praznottarane AzrayIne temanI te bIjI bUkanA 29 mA peja upara je-"A praznottarothI vAcakane spaSTa samajAze ke-44444 evuM te kAMI ja nathI," paryatanuM 16 paMkti pramANa lakhANa karyuM che te te bhramajALa ja kare che, paraMtu te lakhANa pachI temaNe saMpUrNa bhegavaTAne svIkAra' zIrSaka taLe te bUkanA pija 30-31 upara zrI-siddhacaka varSa 4 aMka 4 pija 7 (TAITala peja 3) uparanAM lakhANamAMthI eka-pannarasaha vagere pAThanI samajaNuM zIrSaka sahitanuM lakhANa, bIjuM-"kSaya thatAM pUrvanI tithimAM ArAdhanAnI 23
Page #221
--------------------------------------------------------------------------
________________ 178 ] tattvataraMgiNI anuvAda graMtha jarUra ane tenuM kAraNa zIrSaka sahitanuM lakhANa ane trIju-"vRddhimAM uttara tithi karavAnuM kAraNa" zIrSaka sahitanuM lakhANa raju karIne temaNe te lakhANa bAda te bUkanA peja 31 upara lakhyuM che ke-"zrI sAgarajI kadAgrahazUnya mane dazAmAM haze tyAre temaNe upaluM vivecana lakhI nAkhyuM haze. ame je vastu zAstrAdhAre kahI che ane kahevA mAgIe chIe tene ja e eka anuvAda mAtra che. zrI sAgarajInA pakSamAM paDelA AcAryAdi temanA ja lakhANune zAMtithI vicAra kare to thatI mArgabhUla avazya sudharI jAya. upalA lakhANathI zrI sAgarajIe amArI-"(1) parvatithionI kSaya-vRddhi thAya che, (2)-parva kSaye tenI ArAdhanA pUrva divasamAM karAya che, (3)-kSaNaparvanI ArAdhanAmAM sUryodaya levAne hoto ja nathI, (4)-eka divase be parva hoya te banne parvanI ArAdhanA eka ja divase thAya che; paraMtu atIta ke anAgata vagara bhegavaTAvALI tithi laI zakAtI nathI tethI ja punama-amAsa ke pAMcamanI kSayavRddhie terasa ke trIjanI kSaya vRddhi karI caudaza ane cotha bIna bhagavaTAvALI tithie karavI tathA cotha ke caudazanA kSaye pAMcama ke punama amAse saMvatsarI tathA pakakhI karavI te zAstra ane sAmAcArIthI kevala viruddha ja che, (5)-sUryodayavALI tithi to te ja divase ArAdhavI joIe, (6)-vRdvitithimAM pUrvasUryodayavALI tithi cheDI parasUryodayavALI tithi grahaNa karavI ane (7)-paMdara vagere divasene hisAba tithi bhagavaTAthI meLavavAne che." e sAta mAnyatAne ekarAra-svIkAra karyo che." te A bAbatamAM taththAMza zuM che? uttara-zrI siddhacakrapAkSika saM. 1992nA kArtika vadi 0))nA aMka nA peja 97 (TAITala peja 3)thI zarU thayelo te-"pannarasae." Adi traNa zIrSakavALe lekha,-te aMkanA peja 98 (TAITala peja 4)uparanA pahelA pirAnA-A badhuM kahevAne bhAvArtha eTale ja ke-pAkSikanI tithi je caturdazI che tenI maryAdAmAM sUryodaya ochA thAya ke vadhAre thAya (caudazane kSaya hoya ke vRddhi heya) tene hisAba gaNAya nahi paNa mAtra tithine bhagavaTo ane gaelI (kSINa) tithionI saMjJA ja gaNAya." te aMtima lakhANa sudhImAM "paramapavitra paryuSaNa parvanI vyavasthA ane tenA pavitra kAryo zIrSaka taLe-saM. 199nA siddhacakranA 22mA aMkathI zarU karavAmAM AvelA vizAla lekhanA peTA lekha tarIke pUrNa thaela che. te Akho peTAlekha, navA matanI sAthe lezamAtra saMbaMdha dharAvate nahi heIne pUname pAkhI karavAvALAnI mAnyatA asatya hovAnuM jaNAvavA mATe ja lakhAela cheH caudaze pakakhI karanAra tapAgacchavALAonI ke-"pUnama amAsa ke bhA. zu. panI kSayavRddhie TIpaNAnI caudaza ke bhA. zu. 4nA eka ja divase pUnama-amAsa ke bhA. zu. pAMcamanuM paNa ArAdhana thaI jatuM hovAnuM manasvIpaNe ja kahevA lAgI jaIne pUnama-amAsa ane bhA. zu. paMcamInuM ArAdhana lepI nAkhanAra temaja TIpaNAnI be pUnama-be amAsa-be pAMcama, ArAdhanAmAM paNa ubhI rAkhIne caudaza ane pUnama-amAsa ane bhA. zu. 4-5 nAM jeDIyAM
Page #222
--------------------------------------------------------------------------
________________ patithibedhaka praznottarI [ 179 parvane teDI nAkhanAra" navA tithimatIonI mAnyatA badala lakhAela nathI; paraMtu pUname pAkhI mAnavAvALAone mATe te peTAlekha lakhAela che. zrI siddhacakane te peTA lekha saM. 192nA kArtika mAse lakhAela che ane te pachI navA matanI zarUAta te saM. 192nA zrAvaNa vadimAM acAnaka thaela che. A sthitimAM zrI siddhacakanA te pUname pakakhIne niSedha sUcaka peTA lekhanA traNa perAnAM lakhANamAMthI e rIte "te kalpita navA tithimatanI te sAta mAnyatA tAravavAnuM ane te zAstra-paraMparA viruddhanI sAteya mAnyatAone pUjya Agama dvArakazrIe svIkAra karyo hovAnuM tevuM haDahaDatuM juThuM lakhANa te zrI aMbUvijayajI ja lakhI zake ane te jaThANAne pramANa tarIke paNa te ja mANasa lekhAvI zake !!! zrI jaMbUvie upajAvelI te sAteya kalamonI kramasara asAratA. te piTAlekhamAM (1) parvatithionI kSaya-vRddhi lakhI che te laukikaTIpaNAne anulakSIne che, (2) parva kSaye tenI ArAdhanA pUrvadivasamAM karAya che ema lakhyuM che te paNa caudazanA kSaye kharataranI jema pUname pAkhI karanArAone ane laukikaTIpaNAnI udayatithine nahi paNa te udayAt tithivALA divasane anulakSIne lakhela che, (3) zrI je bUvie tAravelI "kSINa parvanI ArAdhanAmAM sUryodaya levAne hato ja nathI. e vAtanI to te lakhANamAM gaMdha paNa nathI ane te vAta pachI temaNe te bukamAM lakhelI-eTale TIpaNAmAM eka divase be tithi bhegI lakhAya ja che" e vAta sadaMtara kalpita che. kaI paNa tithinA kSaya vakhate kaI ja TIpaNAmAM be tithi bheLI te lakhAtI ja nathI. (4)-zrI siddhacakanAM te lakhANamAMthI temaNe tAravelI "eka divase be parva hoya te baMne parvanI ArAdhanA eka ja divase thAya che; paraMtu atIta-kSINuparvanI pahelAMnI, anAgata-vagara bhegavaTAvALI tithi laI zakAtI nathI, tethIja pUnama-amAsa ke pAMcamanI kSayavRddhie terasanI kSaya vRddhi karI 444te zAstra ane sAmAcArIthI kevala viruddha che." e vAta paNa upajAvI kADhIne siddhacakanA mukhamAM mukela cheH zrI siddhacakranAM te lakhANamAM te vAtanI gaMdha paNa nathI. temane A prapaMca, te ulaTe temanI ja mAnyatAne khoTI TharAve che! kAraNake teo caudazanA kSaye te divase rahelI caudazathI atIta terasa, ke je-kSINacaudazanA bhegavaTAvALI nathI, chatAM te atIta terasamAM caudaza kare che ane pUnamanA kSaye tenAthI atIta caudaza, te kSINapUnamanA bhagavaTA vALI nahi hovA chatAM te atIta caudazamAM pUnamanuM ArAdhana thaI jAya che ema bolIne te caudaze (AgAmI saM. 201hnA kA, zu. 15 nA kSayanA daSTAnta) caudazanA sUryodayathI paNa pUnama karavA maMDI paDela che!] (5) "sUryodayavALI tithi che te ja divase ArAdhavI joIe. e vAta paNa zrI aMbUvijaye te lakhANanA nAme phekela patthararUpa che. te vAtathI te temaNe-saM. 190mAM caMDAzugaMDu paMcAMgamAM bhA. zu. 4ne kSaya hatuM tyAre to udayavALI trIje ja saMvatsarI karI hovAnuM ane saM. 2019nI kArtika suda 15nA kSaye paNa
Page #223
--------------------------------------------------------------------------
________________ 180 ] tattvataraMgiNI anuvAda graMtha TIpaNAmAM te caudaza ja uddayamAM hAvA chatAM te caudazanI savArathI ja pUnamanI siddhAcalajInI yAtrA karavAnuM jAhera karyuM" hAvAthI caudaze ja pUnama karI hAvAnuM--temanA hAtheja nakkI karI ApyuM Thare che. ane chaThThI tathA sAtamI kalamamAM temaNe-vRddhi vakhate bIjI tithine ja mAnavAnI tathA tithi kSaya hAya te paNa paMdara vagere divasonA hisAba tithinA bhAgavaTAthI ja meLavavAnI Ajanma mAnyatAvALA pUjya AgameAddhArakazrIne 'te mujaba tee nhAtA mAnatA' ema lekhAvyuM che te teA divasane rAta kahevA jevuM niSThura juThANuM che. 6 aMtima te mane kalamA, vRddhi vakhate khIjI tithine mAnavAnuM choDIne pahelI tithi ane caudazanA kSaye pUname pakhI mAnanAra kharatara Adine pannarasaNyuM'nA meLa ja maLatA nahi hAvAthI teone ja aMge kahevAela che, ema siddhacakranAM te lakhANathI temaja te peTAlekhanI pUrNAhUtimAMnA- A badhuM kahevAnA bhAvAtha eTaleA ja ke-pAkSikanI tithi je caturdazI che xxx mAtra tithinA bhogavaTA ane gaelI tithionI saMjJA ja gaNAya.' e lakhANathI sahu keAI zAsanapremIe spaSTa samajI zake che, ane tethI zrI ja'bhUvijayajIe * zrI siddhacakranA lakhANane AcAryAdie zAMtithI vicAra kare te Aje thatI mA bhUla avazya sudharI jAya. ' ityAdi lakhavuM te mithyA che ema samajavA chatAM tevuM lakhyuM che te, 'Adapara mukAme temanI brUka jADI TharavAthI khullA paDI gaelA te va, te mata kADhavAmAM ekalA ane aTulA dekhAvAnI' bhItinuM pratIka che. 66 4 , vastuta: zrI ja'bhUvijayajIe zrI siddhacakramAMnA te lakhANane laIne tenA parathI peAtAnI te bIjI bUkamAM tathAprakAre je asatya lakhANa sarjyuM che. tenuM paNa mULa te zrI kalyANavi0nI brUkanA peja 78 uparanA 59mA praznanA uttara tarIke raju karAeluM zrI siddhacaka varSa 4 nA te ceAthA aMkanA te ja 7mA peja uparanuM lakhANa che. vizeSa eTaleA ke zrI jamUvi.e, peAtAnI e bIjI bUkamAM, zrI kalyANavi.e temanI bUkamAM raju kareluM kSaya thatAM pUrvInIxxxane tenAM kAraNeA ' zIrSakavALu lakhANa levA uparAMta zrI siddhacakramAMnA te lakhANanI uparanA- pannarasahuM' zIrSakavALA lakhANane eka perA tathA te lakhANa pachInA-' vRddhimAM uttara tithi' zISa kavALA lakhANanA be perAmAMnA eka nAnA peresa ema be perAnuM lakhANa umerIne tathA zrI ka. vi.e temanI brUkamAM lIdhela * ane A ja kAraNathI xxx thaI gaelA hAya che.' e lakhANa, temaja te lakhANa pachInuM zrI kavie temanI brUkamAM- ane sUryodayavALI te te 5*tithi XXX samAveza karavA e rItasara che.' e uDAvI dIdhela lakhANa paNa lIdhuM che ane zrI ka. vi.e peAtAnI bUkamAM lIdhelA zrI siddhacakramAMnA te lakhANa pachInAM paNa lIdhelAM-- paNa trIja, cha, nAma vagere XXX jA ane kalpanAmAtra ja che' e lakhANane tathA zrI siddhacakramAMnA te lakhANa pachInAM-- jo ke--ArAdhanAne mATe te te patithi xxx e ja buddhimAneAne mATe lAyakanA rastA che. ' e cha paMkti pramANa lakhANane uDAvI devAnI A zrImAne vadhu tarakIbe karI che!''
Page #224
--------------------------------------------------------------------------
________________ bajAra parvatithi bedhaka praznottarI ( 181 zrI kalyANavijayajInI bUkamAM zrI siddhacakranAM lakhANane durupayoga karavAnI karavAmAM AvelI kUTatAne ja A rIte zrI jaMbUvi e pitAnI A bIjI bUkamAM bahekAvela hovAthI te zrI kavi tathA zrI aMbUviTanI bUkemAM zrI siddhacakranAM lakhANane saMkhyAbaMdha prapaMcathI vyApta banAvIne navA matanI tarapheNanuM dekhADavArUpe thaeluM te samasta lakhANa vaidagAMdhInA sahIyArArUpe lekhavuM rahe che. ane tethI gata cAlIzamA samAdhAnamAM zrI kalyANavi0nI bUkamAMnA te lakhANa badala je je dUSaNe jaNAvavAmAM Avela te te dUSaNe ahiM zrI je. vinI e bIjI bUkamAMnA prastuta lakhANane paNa ghaTamAna che. saM. 192nA kArtika mAsanA te zrI siddhacakranAM lakhANane zrI aMbUvijayajIe "amArA navA matanI sAta mAnyatAono te zrI sAgarajIe ekarAra karyo che e prakAre kUTa sAra raju karyA bAda te bUkanA peja 32-33 upara je-"have hAlamAM teo parvatithinI kSayavRddhine badale aparvatithinI kSayavRddhi kalpita karI nAkhavAne Agraha seve che, ane eka divase be tithi na bolAya ke na lakhAya" ema bole che, tathA cotha caudazane sUryodayavALe saMpUrNa bhogavaTe cheDI te tithiono bhegavaTo trIja, terasa, pahelI pAMcama ane pahelI pUnama amAse saMpUrNa na hoya kivA muddale na hoya tathApi te divase te tithione ArAdhavAnuM jaNAve che te mativizvama sivAya bIjuM kAMI dekhAtuM nathI. e pramANe lakhANa karela che te kevala mAyAmRSApUrNa che. upara jaNAvAyuM che tema zrI siddhacakane te lekha, navA tithimatanI zarUAta pahelAno heIne te lekhamAM temanI nAmatanI mAnyatAnI kalpanAne paNa saMbhava nathI, temaNe kahelA te "have hAlamAM" lakhANamAM jaNAvelI pUjya Agama dvArakazrInI mAnyatA na mata nIkaLyA pahelAMnI ja hoIne zrI siddhacakanA te lekhamAM paNa jhaLakI ja rahela che, pite jaNAvelI te vAta pUjya Agama dvArakazrI niSpanna nathI, paraMtu zAsananI zarUAtathI prabhuzAsananI che. pUjya Agama dvArakazrI, prabhuzAsananI te mAnyatAvALA te temanI dIkSAthI ja hatA ane zrI siddhacakane te lekha lakhAya che te saM. 192nA kArtikathI zrAvaNa mAsa sudhI te zrI jaMbUvi sahita navAmatI badhA paNa e ja mAnyatAvALA hatA." ema te "have hAlamAM lakhanAra zrI jaMbUvi barAbara jANe che chatAM temaNe pUjya AgamaddhiAraka jevA zAsanaprANa mahApuruSane nAme navA matanI grahagrathilatAvazAt tevuM aAjanecita vAhiyAta lakhANa karela che te zocanIya che. [ A sthale zrI jabravijayajIne prAsaMgika prazno che ke-"zuM-zrI siddhacakrane te lekha lakhAela che tyAre paNa pUjya AgaddhArakazrI tame tamArI A bUkamAM te "have hAlamAM" jaNAvela che te ja mAnyatAvALA hatA? te vakhate tamArA dAdAguru zrI dAnasUri-labdhisUri -bhadrasUri-kanakasUri-premasUri--amRtasUrirAmasUri--tame ane siddhisUrijI, ArAdhanAnA bhIMtIyAM paMcAMgamAM te ja pramANe lakhatA ane mAnatA hetA? aparvatithine kSaya karIne tenAM sthAne kSINaparvatithine tame pU. AtmArAmajI manA vakhatathI sUryodayavALI banAvatA hatA?
Page #225
--------------------------------------------------------------------------
________________ 182 ]. tattvataraMgiNI anuvAda graMtha TIpaNAnI mAga. zu. ane mahA suda 11 AdinI vRddhi vakhate te dasamanA udaya ane bhagavaTA vinAnI pahelI agIArase dasama karatA hetA? mahA zu. 5-phA. zu. 5-phA. va. pa-va. zu. 5 ane je. va. 5 nA kSaye ArAdhanAmAM tenI pUrvanI udayAt kalyANaka parvatithione paNa kSaya karIne te te kSINa pAMcamane te te kalyANakatithionAM sthAne sUryodayavALI ja banAvatA hatA? TipaNAmAM pUnama ane amAsanI kSaya-vRddhi AvatI tyAre tyAre tame caudazane sUryodayavALo saMpUrNa bhogavaTe choDIne terase caudaza ane pahelI pUnama-amAse (caudaza muddale na hoya tathApi te divase) ArAdhanAmAM caudaza jaNAvatA hatA? e pramANe (saM. 1992nA zrAvaNa mAsa pachIthI ja navAmatI banelA) tame sahu paNa saM. 192nA zrAvaNa mAsa sudhI te karatA ja hatA, to tame sahunA te AcaraNane Aje zuM tamAre Agraha ane mativibhrama samaje ke-je navA matane zAstra ke paraMparAne AdhAra nahi maLavAthI A rIte zAsanapakSanA TaMkazAlI lakhANone durupayoga karIne paNa pramANika dekhADavA mathavuM paDela che te navA matane bAjhI paDyA che te tamAre Agraha ane mativizvamAM samaje ?"temanI bUkamAM temaNe sarvatra "sAgarajI, sAgarAnaMdajI, AnaMdasAgarajI lakhavAmAM mAnela vidvattAnI phalazruti rUpe ja A bUkamAM potAne sarvatra "zrIjaMbUvijayajI" jaNAvela che ema samajIne AzA che ke-temane pUchavAmAM AvelA e praznone te teo jAte ja ane pramANika javAba Apaze. prazna pa3-tithisAhityadarpaNa"nA 33mA peja upara temaNe "cetha avadhine svIkAra' zIrSakataLe-saM. 190nA siddhacaka varSa bIjuM aMka 22 TAITala peja trIjA uparanuM je-jIvAbhigama Adi zAstromAM444 sAmAnyarIte prAraMbha thAya che." paryatanuM 6 paMkti pramANa lakhANa tathA te lakhANanI joDe saM. 1992nA siddhacaka aMka 19-20 pR. 454 uparanuM je-"cethathI mAMDIne te pAchalI terasa (bArasa) sudhImAM 444 agIyArasathI ja paryuSaNanI zarUAta karavI paDe che." sudhInuM cAra paMktinuM lakhANa prakaTa karIne aMte te lakhANone je-"have teo (AgamAdvArakazrI) paryuSaNa adAInI cotha avadhino tiraskAra karI pAMcama avadhi svIkAre che te ayukta che." e pramANe artha kADhayo che te barAbara che? uttara-saM. 190nA siddhacakranuM cothe saMvatsarInI mAnyatAvALuM te lakhANa temaNe tyAM saM. 1992mAM nIkaLelA temanA (ArAdhanAmAM paNa bhA. zu. be pAMcama kahenArA) navA matanI mAnyatAmAM besatuM karavAnA durAzayathI raju karyuM che. eTale ke-te lakhANane temaNe te sthale-saM. 1992mAM laukika caMDAzugaMDu paMcAMgamAM bhA. zu be pAMcama Avela tyAre zAsanapakSe ArAdhanAmAM te laukika pahelI pAMcame cotha karIne saMvatsarI karI hatI, te cotha avadhine * have pAMcame avadhi svIkAre che te ayukta che" ema kahIne "saM. 1992mAM zAsanapakSe pAMcame saMvatsarI karI hatI' e pramANenA peTA pracArarUpe raju karyuM che. e ja rIte temaNe te lakhANanI joDe ja raju kareluM che te saM. 12nA siddhacakranuM lakhANa paNa
Page #226
--------------------------------------------------------------------------
________________ parvatithibedhaka praznottarI [ 183 temanA navA mata pahelAnuM, pUrvApara saMbaMdhavALA lakhANone uDAvI dIdheluM ane (bhA. zu. 4-5nA jaDIyA parvanI nahi paNa ekavaDA ja parvanI kSayavRddhinI vAtavALuM hovA chatAM, tene bhA. zu 4-5 vALA joDIyA parvanI vAtamAM joDI kADhIne "pAMcame saMvatsarI karI hatI' ema beTe pracAra karavAnA durAzayathI raju karyuM che. khoTA pracAra arthe tevuM kuTila lakhANa karavAmAM temane-ArAdhanAmAM paNa be pAMcama kahevAnI je bhUla karI che tene ane te bhUlanA ge saMvatsarI paNa temane lokottara trIje karavI paDela hovAnI bIjI bhUlane DhAMkavAne ja nahi, paraMtu siddhAMtamAM khapAvavAne mAtra durhatu ja che. sivAya zAsanapakSe te vakhate lekettara ethe saMvatsarI karI te te zuddha paraMparAnusArI hovAthI lezamAtra ayukta nathI. paraMtu te paraMparAzuddha avicchinnamArgathI svacchede khasavAmAM e rIte teo kAramI bhUlane bhega banela che te ayukta che ane taduparAMta te asuktavartanamAM aTavAyA pachI temaNe A rIte lekhAvavAmAM mAMDelI te pahelI pAMcamane teo te pAMcama ja gaNatA nathI-khuM gaNe che chatAM) ahiM ArAdhanAnI pAMcama gaNAve che ane tema karIne mArgasthane unmAgI dekhADe che! te te ayuktAyukta che. saM. 1992 sudhI temaNe TIpaNAMnI be pUnama ane be amAsa vakhate pitAnA ArAdhanAnA paMcAMgamAM be terasa karIne pahelI pUnama ane pahelI amAse caudaza karelI che ane kahelI che, te vakhate temaNe "pUname ke amAse caudaza karI ema mAnyuM ja nahi hovAthI kadi kahyuM ja nathIH Ama chatAM have teo te bhA. zu be pAMcama vakhate "pAMcame cotha karI kahe che tethI temanI te khullI mAyAmRSA che. nave mata kADhayA pachI paNa temaNe te saM. 192mAM caMDAzugaMDumAM Aso vada be caudaza hatI te prasaMge temanA vIrazAsanapatra varSa 15 nA 6-7 aMkamAM saM. 192nA A vadi 8 thI saM. 193nA kA. zu. 5 sudhInA chApelA lokottara paMcAMgamAM te be caudazanI be terasa chApIne pahelI caudaze terasa karI che ane te vakhate paNa "caudaze terasa karI" ema te temaNe kahyuM ja nathIH pitAnAM te vartanane te navA matanA netA Adie adyApi paryata paNa "pahelI pUnama-amAse caudaza karI hatI ke caudaze terasa karI hatI e tarIke lekhAvyuM ja nathIH AthI spaSTa che ke-zrI jaMbUvi0nuM te lakhANa paNa bhrAmaka ja che." te bhrAmaka lakhANanuM paNa mULa te te bUkanA ra3mA peja uparanuM-"sAMvatsarika paryuSaNanI aThThAInI zarUAta zIrSaka taLenuM zrI siddhacakranuM dasa paMktivALuM bheLaseLIyuM lakhANa che. siddhacakramAM judA judA prasaMgane AzrayIne judA judA viSayene aMge vedhakadaSTithI talasparzI paNa lakhAelA Agama ane paraMparAnusArI sacoTa lakhANamAMthI judA judA vinA TukaDAone upADI laIne te TukaDAonA banAvelA eka lakhANane zrI aMbUvijaya jIe prathama te te peja 23 upara zrI siddhacakamAMnA eka viSayane eka lakhANa tarIke dekhADavAnI cAlabAjI karI che ane te pachI te bheLaseLIyA lakhANanA 3 TukaDA karIne temAMnA
Page #227
--------------------------------------------------------------------------
________________ 184 ] tattvataraMgiNI anuvAda graMtha be TukaDAne te bUkanA 33 ane 34 mA peja upara pRthak pRthak sthApIne tenA artha paNa judA judA dekhADavAne je phareba karela che temane eka TukaDe ane tene artha, te tetrIsamAM peja uparanuM lakhANa che. zrI siddhacakanA nAme raju karelA te seLabheLIyA lakhANamAMthI ja bUvijayajIe, te bUkanA 23mA peja upara prathama zrI siddhacakanA te 10-20 aMkanA 454mA peja uparathI sAMvatsarika paryuSaNunI aThThAInI zarUAta e te mAtra zIrSaka ja lIdhuM che! ane tenI nIcenuM-"ane te AThe divasa sAMvatsarika parvane uddezIne hevAthI sAMvatsarikane divasa chele Ave tevI ja rIte paryuSaNanI zarUAta karAya che, eTale" sudhInuM Adya lakhANa uDAvI dIdhuM che. te pachI "saMvacharInI pahelAnA ATha divasamAM je je kaI444 agIArasathI paryuSaNanI zarUAta karavI paDe che. tyAM sudhInuM te pahelA perAnuM lakhANa teimAMnA terasa zabdanI joDe (bArasa) zabda ghusADIne saMpUrNa lIdhuM che te paNa-te perA pachInA bIjA viSayavALA bIjA pirAmAMnA eka TukaDAnI sAthe joDI devA sArU lIdhuM che! arthAta pahelA perAnA te lakhANane bIjA perAmAMnA TukaDA sAthe joDIne te banne pRthak pRthakka adhikAravALA lakhANane eka adhikAravALuM lakhANa batAvavAne temaNe tyAM kasaba karyo che, ane te pachI ja siddhacakanA nAme te seLabheLIyA lakhANane eka lakhANa tarIke temaNe pitAnI te bUkanA 23mA peja para raju karyuM che! - te be adhikAramAMnA be lakhANane eka lakhANa tarIke lekhAvavAno kasaba paNa temaNe A rIte karyo che ke te pahelA perAnA pUrNa thaelA lakhANane paNa cAlu lekhAvavA temaNe te lakhANane pUrNa jaNAvanArA aMtima eka pUrNavirAmane sthAne cAra pUrNavirAma batAvIne te pachInAM "kalpadharanA chaThThanI tithionI aniyatatA" zIrSaka 19 paMktivALA bIjA pirAmAMnuM-"ane evI rIte aniyamita zarUAta karavI paDatI hovAthI xxx chedane aMge koIpaNa tithine Agraha na kare, ema jaNAve che. paryatanuM (te zIrSakayukta bAra paMktinuM) mahatvanuM lakhANa uDAvI dIdhuM che, te pachInuM "paryuSaNa besavAnI tithi palaTe, kalpavAcananI tithi palaTe, telAdharanI tithi palaTe paNa pAkSika ane sAMvatsarikanI tithio je caudaza ane cotha che te palaTe ja nahi e traNa paMkti pramANa lakhANane te cAra pUrNavirAmanI joDe goThavI dIdhuM che, te bIjA perAmAMnAM te traNa paMkitavALA lakhANa pachInuM arthAta pAkSika ane sAMvatsarika to te te divase e niyamita karavuM ja joIe eTale sAMvatsarika paryuSaNAne aMge aThThAInuM ane caityaparipATInuM niyamitapaNuM ja che, e aMtima traNa paMkti pramANa lakhANa te uDAvI ja dIdhuM che !! ane te pachI ja te zrI siddhacakranA nAme e sthale te te judA judA lakhANamAMnA Agala pAchalanA lakhANanA TukaDAo sAMdhIne eka lakhANa tarIke batAvela che! A kArya zrI jaMbUvijayajIe te lakhANanA aneka artho upajAvavA sArU karela hovAthI te seLabheLIyA eka lakhANane temaNe zrI siddhacakanA
Page #228
--------------------------------------------------------------------------
________________ parva tithimAdhaka praznottarI [ 185 nAme prathama te brUkanA 23mA peja upara sthApyuM ane te pachI te sa. 1992nA ASADhamAsanA siddhacakramAMnA truTaka truTaka lakhANAnA banAvelA eka lakhANanA saMyukta bhAva prathama te thale--" A lakhANa karIne temaNe (AgameddhArakazrIe) temanA kadAgraha cheDavAnI tatparatA batAvI hatI. TIpaNAmAM ceAtha pachI bhA. zu. pAMcamanI vRddhi hatI. ceAtha sudhImAM ekeya tithinI hAnivRddhi hatI nahi. saMgha samajayAke-sAgarajI judA paDaze nahi. tyAM te nemisUrijIe kAra badalI " e pramANe raju karyAM che! eTale ke-sa. 1992nA zrAvaNa vada dasame acAnaka jAhera thavA pAmelI (ArAdhanAmAM paNa bhA. zu. e pAMcama gaNavAnI) temanI navI mAnyatA sAthe te ASADhamAsanA AkhA bheLaseLIyA lakhANanA temaNe te pramANe AkhA bhAva upajAvI kADhIne ja joDI dIdhela che! te sthaLe e AkhA kUTa lakhANane e pramANe bhAva raju karyA pachI temaNe te lakhANanA bIjo bhAva jaNAvavA rahetA ja nathI: Ama chatAM te vAtavALA te bUkanA pahelA prakaraNane pUrUM karavApUrvaka te vAtane te pachInA 10 peja sudhI visAre pADIne temaNe e bUkanA bIjA prakaraNanA tetrIsamA peja upara te 23 mA peja upara raju karelA kUTa lakhANamAMthI [ paNa uparanI traNa ane nIcenI cAra paMktie uDAvI daI ne ] cAlu praznamAM pUchAeluM che te zrI siddhacakranuM' ceAthathI mAMDIne te pAchalI terasa ( bArasa ) sudhImAM xxx agIArasathI ja paSaNanI zarUAta karavI paDe che.' sudhInuM madhyanuM cAra paMkti pramANu lakhANa punaH raju karyuM che ane te sthale temaNe vaLI te lakhANanA 'have teo paryuSaNa aThThAInI ceAtha avidhanA tiraskAra karI pAMcama avadhi svIkAre che te ayukta che. 'e pramANe khIjo bhAva raju karyAM che! ane te uparAMta te brUkanA 23mA peja uparanA te seLabheLIyA lakhANanuM punaH raju karela cAra paMkti pachInuM-' paryuSaNA besavAnI tithi palaTe, kalpavAMcananI tithi palaTe, telAdharanI tithi palaTe, paNa' e lakhANa uDAvI daIne te mUkanA 34 mA peja upara temaNe- pAkSika ane sAMvatsarikanI tithie je caudaza ane ceAtha che te palaTe ja niha.' e aMtima TukaDA prasiddha karyAM. ane tyAM vaLI tenA-- chatAM hAlamAM tee (AgamAddhArakazrI) pAMcama ane pUnama amAsanI kSayavRddhie cAtha caudaza palaTe che te zAstraviruddha che. ' e pramANe trIjo ja bhAva raju karyAM che! zrI siddhacakranA te aMkamAM lakhAelI te vAteAnuM tAtpa - terasathI bhA. zu. 4 sudhImAM koI patithinI kSaya-vRddhi Aya te paryuSaNAnI aThThAI agIArasathI ke terasathI bese ane te vakhate-paryuSaNAdi besavAnI tithi je khArasa Adi che te-bArasa Adi ja rahe tevuM nakkI nahi; agIArasa ke terasa Adi paNa thaI jAya; paraMtu pakakhI ane saMvatsarInI tithi tA je caudaza ane ceAtha niyata te ja rahe. " e pramANe sIdhuM ane hakIkatarUpe che, ema jANavA chatAM ane bhA. zu. 4-5nA joDIyA pa mAMnI pAMcamanI kSayavRddhinI te te vAta nathI; paraMtu ekavaDI tithinA ja prasaMganI te vAta che, ema paNa jANavA chatAM 24
Page #229
--------------------------------------------------------------------------
________________ 186 ] tattvataraMgiNI anuvAda graMtha 'pavaSa~nI kSayavRddhi vakhate TIpaNAnI te uddayAt caudaza ane te ceAthane te ArAdhanAmAM paNate te 14-15, 14-0)) ane bhA. zu. 4-5nAM joDIyAM pA~ tUTI jAya ke ochAM thaI jAya teA paNa--tenA sthAnethI khaseDavI ja nahi,' ema je sa. 1993 thI tee mAtra kalpanAthI ja kahevA ane AcaravA mAMDela che te kalpita vAtane siddhAMta lekhAvavAnA AgrahamAM tevAM zAsanamAnya lakhANane pUrvokta rItyA potAnA matane anukULa dekhADavA teone tevA prapa`cA karavA paDela che te ochu zocanIya nathI. prazna 54:-te bUkanA 34 mA peja upara- caturdazInI pradhAnatAnA svIkAra' zISa kataLe zrI siddhacakra varSa 4 aMka 10 pR. 232 uparanA 792 meA prazna ane samAdhAna raju karIne te praznottarane a Mte zrI jamUvijayajIe je zrImAn sAgarAna dajI A lekhamAM caudazanuM pUnama amAsa karatAM adhikapaNuM-abhyahitapaNuM svIkAre che, tathApi hAlamAM teo pUnama-amAsanI kSayavRddhie caudaza udayatithine AghI pAchI khaseDI pUnama amAsanI pradhAnatA kare che, te temanA uparokta lekhathIye viruddha che.' e pramANe lakhyuM che te barAbara che? uttara:-zrI siddhacakramAMnA te praznottara pa kSaya vRddhi a MgenA nathI; paraMtu zAstrAmAM AvatA zrAvakAnA katta byAnA adhikAramAM je-'cAilaxmuddipuLamAlinIg' pATha Ave che te pAThamAM patithione je-anukrama, pUrvAnupUrvI krama ke pazcAnupUrvIkramathI bhinnakrama che te kramanA samAdhAna aMgenA che, ema jANavA chatAM zrI ja'bhUvijayajIe te pavakramanA praznottarane ahiM pakSayavRddhinA praznottara tarIke lekhAvela che te bhadrikajaneAmAM bhrama prasAravAnI zetaraMjarUpa hAvAthI kharAbara nathI. te zetaraMjamAM paNa teo kharAkhara nathI ! kAraNake- pa kSayavRddhie paNa kSaye pUrNa ane vRddhau uttarA. e vidhi ane niyAmaka evAM apavAdavAkaco malavAn hAvAthI tadanusAre ja tithione saMskAra ApIne kSINa-vRddhatithine udayAt anAvAtI hAya che ane tethI caudazanuM abhyadvaiitapaNuM teA sacavAya ja che. AthI te svIkAra teA prathamathI ja hAvA chatAM Aje lekhAve che te mAyAmRSA che. prazna 55:-te brUkanA peja 35 upara- zIthilAcArIonA AcaraNane paraparA tarIke amAnya karavAnA svIkAr' zISa kataLe zrIsiddhacakra varSa 4 aMka 15 rR. 348 uparanAM-' je paraMparAnA AcArarUpI jItaAcArathI AtmAnI athavA AcAranI azuddhi thAya, temaja zIthilAcArI ane pramAdIee ghaNAe maLIne paNa AcareluM hAya ane te paraparAthI AvyuM hAya te paNa te jIta AcaravA lAyaka nathI. ' e lakhANane rajI karIne zrI ja'bhUvijayajIe, 'e vAta sAgarajIe kabUla karela heAvA chatAM hAlamAM teo ane temanA pakSIe kSayane badale kSaya ane vRddhine badale vRddhi karavAnI zrIpUjyeAnI managaDha'ta AcaraNAne paraMparA tarIke paMpALe che te khATu ja che.' ema lakhavA vaDe te d
Page #230
--------------------------------------------------------------------------
________________ parvatithibedhaka praznottarI [ 187 pUta maNivijayajI dAdAthI mAMDIne temanA ziSya zrI siddhisUrijI, pU. buTerAyajI ma., AtmArAmajI ma., dAnasUrijI vagere-kSayane badale kSaya ane vRddhine badale vRddhi ja karanArA -temanA dAdA paradAdAguruone paNa zrIpUjyonI managhaDaMta AcaraNane paraMparA tarIke paMpALanAra zrI pUje lekhAvyA che te, je teo pakSakAra hoya te kema bane? uttara-temanA te te dAdAguruo te zAsanapakSanI tadviSayaka pracalita AcaraNa pramANe ja vartatA hatA ane te AcaraNa, saM. 1993 thI kADhelA potAnA navA matane kheTa TharAvatI hovAthI navA matanA pakSakAra banelA zrI ja bUvi e temane te te vaDilone paNa pratipakSI mAnIne ja te lakhANa karyuM che. AthI temAM "te kema bane ?" e zaMkAne sthAna ja nathI. navA matanA Agraha khAtara tevuM beadaba lakhANa karavA vaDe-1577 nA lekha mujaba pUjya AnaMdavimalasUrijI ma., sattaramA saikAnA hIrapraznamAMnA kathozIvaturvaro vacana mujaba zrI hIrasUrijI ma., kharatarIya usUtrakhaMDananA "anya- 0" vacana mujaba zrI hIrasUrijI-senasUrijI-zrImattapAgacchanAyaka zrI vijayadevasUrijI tathA zrI tattvataraMgiNInA 'vatu pa', 'gharAvRtamima ityAdi pATho mujaba mahAmahoi zrI dharmasAgarajI ma0 ane navAmatInA te dAdAguru pU. maNivi. ma.nA paNa dAdAguru zrI rUpavijayajI mahArAja vagere pracalita paraMparA mujaba ja vartanArA mahApuruSone paNa je mANase zrIpU lekhAvatAM saMkeca anubhavyo nathI te mANasa, e rIte tenA navA matathI sadaMtara viruddha evA te te temanA dAdA-paradAdAguruone tevA oLakhAve temAM Azcarya paNa zuM hoI zake ? te lakhANamAM kharuM Azcarya pUjya AgameddhArakazrInuM zrI siddhacakramAMnuM "anarthakArI paraMparAthI AveluM hoya te jIta AcaravAne lAyaka nathI." e lakhANane lekhaka, pracalita paraMparAne tevI lekhAvavA sArU raju te karI zake cheparaMtu ApaNI A pracalita paraMparA kayA zrIpUjyathI managhaDaMta niSpanna che ? te jaNAvI zakela nathI!" e che. zAsananI AdithI adyApiparyata zrIpUnI ce paraMparAmAM nahi evA pitAnA kevala managhaDaMta matanA grahathI grasita banIne e rIte jemaNe zrIvijayadevasUragacchanI saM. 192 paryanta to pite paNa AcarelI avicchinna paraMparAne jationI paraMparA lekhAvavAnuM mahAna pApa upAryuM che te jaMbUvijayanI atra te mAtra dayA ja ciMtavavI rahe che. prazna pada-te bUkanA peja 36 upara "be caudaza, be amAvAsyA Adine svIkAra" zIrSakataLe zrI siddhacaka varSa 3 aMka 21 pR. 507 uparane 761 mo prazna ane tenuM samAdhAna raju karIne ane te praznottara nIce-"AmAM pahelI caudaza, bIjI caudaza, pahelI amAsa, bIjI amAsa XXX temAM pahelI amAse khAdhAvAra ItyAdi badhuM rItasara jaNAvyuM che, terasanI vRddhi karavAnuM jaNAvyuM nathI." ema lakhIne pUjya Agame dvAraka AcArya mahArAje paNa parvavRddhi vakhate amArI be caudaza-be amAvAsyA kahevAnI rItano svIkAra kare che ema jaNAvyuM che to te vAtamAM tathya zuM che?
Page #231
--------------------------------------------------------------------------
________________ 188 ]. tattvataraMgiNI anuvAda graMtha uttara-"zrI siddhacakrane te praznottara, parvatithinI vRddhie ArAdhanAmAM karAtI vyavasthA aMgene nathI, paraMtu paryuSaNAmAM karavAnA chada aMge grahaNa karavI jarUrI evI tithionI vyavasthA aMge che ane tethI ja te praznottaramAM lakhelI "be caudaza, be amAsa, pahelI amAse khAdhAvAra" ItyAdi vAtamAM sUcavelI tithio, laukikaTIpaNAnI apekSAe ja lakhAela che." ema jANavA chatAM zrI jaMbUvijaye te lakhANane e rIte vRddhi vakhate ArAdhanAmAM pUjya Agame ddhArakazrIe paNa be tithi mAnavAne svIkAra karyo che." e prakArane bhramaMtpAdaka durupayoga karela che te, AbhegikamithyAtvanuM pratIka che. tevA te juThANAnuM sevana, te pachI e bUkanA 37 mA peja upara raju karelA zrI siddhacakra varSa 4 aMka 22 pR. 504 uparanAM zAstra ane paraMparAzuddha lakhANane taddana asatya ane kapolakalpita rIte khoTuM lekhAvavAne durAzayagarbhita (Ine kAramI dhRSTatApUrNa paNa che. prazna pa7: te bUkanA peja 37 upara "re pUrva ne niyama, kalyANakAdi tithi mATe paNa hevAne svIkAra" zIrSakataLe siddhacakra varSa 4, aMka 24, pR. 552 uparanAM-'akSayatRtIyAdi bAra tithi (sivAya)nA parvemAM je uttaratithie ja parva thAya e niyama vRddha sAtha tathottara e vAkyathI thAya ane akSayatRtIyAdinA pUrvanA kSayane niyama manAya te pachI bAra tithimAM "kSo pUrvAvALo niyama lAgu thAya che e kathana vadate vyAghAta ja che." e lakhANane avalaMbIne jaMbUvijayajIe te lakhANanI nIcethI peja 38 sudhI je-"Ama chatAM hAlamAM teo bAra tithinI mAphaka kalyANakAdiparvo saMbaMdhI " pUrvAvALo niyama lAgu karatA nathI, agara kalyANakAdiparvemAM jevo lAgu kare che te bAra tithimAM lAgu karatA nathI ane caitra suda pUnama vagerenI kSayavRddhie bArasa vagerenI kSayavRddhi karatA ke mAnatA nathI e temanA upalA lakhANathI viruddha ja che." e pramANe lakhyuM che temAM khoTuM zuM che? uttara-zrI siddhacakranAM te lakhANamAM kalyANakanI vAta ja nathI, akSayatRtIyA e kalyANakatithi nahi hovA chatAM zrI jaMbUvijayajI tene kalyANakanI tithi tarIke AgaLa karIne kalyANakanI vAtane bAjhI paDela che te zrI jabUvijayajInuM e lakhANamAM paheluM jUThANuM che, "kalyANakatithio eka divase aneka paNa ArAdhI zakAya che ane bAra pavI mAMnI parvatithi te eka divase eka ja ArAdhI zakAya che" ema jANavA chatAM-te vAta AgaLa karIne bArapavI ane kalyANakatithine temaNe samAna lekhAvI che te temanuM bIju juThANuM che, bArapavInI jema te akSayatRtIyAdi prasiddhaparvonI kSayavRddhie paNa teo, temanA guru premasUrijI, temanA paNa guru dAnasUrijI, temanA paNa guru u.vIravijayajI ane temanA paNa guru AtmArAmajIma Adi, pUrva ane pUrvatara tithinI kSaya-vRddhi karIne te te prasiddhaparvane eka divase eka ArAdhavArUpe sUryodayavALuM lekhAvatA hatA te pramANe ja te zrI siddhacakanA lakhANamAM kahevAyuM hovA chatAM zrI jaMbUvijayajIe te lakhANane
Page #232
--------------------------------------------------------------------------
________________ parvatithibedhaka praznottarI [ 189 * jamAnAkA mAmA nAmanAtAjAmA te prakAranA navA svIkAra rUpe lekhAvyuM che te temanuM trIjuM juThANuM che, saM. 1993 thI temaNe te parvaSaya-vRddhie kalyANakapavImAM to nahi ja; paraMtu bAra parvomAM paNa " pUrvAne niyama lAgu karavAnuM choDI daIne mAtra belavAmAM ja rAkhyuM hovA chatAM avicchinna paraMparA mujaba te niyama bAraparva uparAMta tevI prasiddha pavIomAM paNa avicchinnapaNe lAgu karIne ja pravartanAra pUjya Agama dvArakazrInI te paraMparAgRtatAne navA svIkAra tarIke oLakhAvela che te te lakhANamAMnuM zrI jabravijayajInuM zuM juThANuM che, siddhacakranuM te lakhANa, " pUrvAne niyama bArapavImAM ja lAgu thAya che, akSayatRtIyAdi prasiddha parvomAM lAgu karI zakAya nahi." ema kahenAra samayadharma patravALAne khulAse jaNAvanAruM hAIne te khulAso joyA pachI te samayadharmavALAe paNa temanI e vAta sameTI lIdhI hovAnuM jANavA chatAM ane pite to saM. 1999thI samayadharmavALAnI te mAnyatAthI paNa viparIta gaela hovA chatAM parvatithinA kSayavRddhi prasaMge pote to jANe bArapavInI sAthe kalyANakaparva emAM paNa prathamanI jema ja vartatA hoya tevo te lakhANamAM dekhAva karyo che te te lakhANumAMnuM temanuM pAMcamuM juThANuM che. ane "pUnama vagerenI kSaya-vRddhie bArasa vagerenI kSaya-vRddhi mAnatA nathI." e te lakhANumAMnuM zrI jabUvijayanuM chaThThuM juThANuM che. kAraNake-caitra suda 15 nI kSaya-vRddhie caitra suda teraza paNa mahAvIra janmakalyANarUpe sarva ujavatA heIne ahorAtranI prasiddhapavI tarIke prakhyAta hovAthI tene paNa udayAta rAkhavI jarUrI hovAthI paraMparApriya zAsanapakSe, vasaMmavattAvannidhi nyAye ArAdhanAmAM TippaNAnI terasanI paNa kSaya-vRddhi karavAmAM aDacaNa mAnI ja nathI. e rIte traNa-cAra parva sudhI pAchuM haThavAnI paMkti paNa zAstrIya pUrAvAmAM che.' zrI siddhacakramAne te khulAso vastutaH te "akSayatRtIyAdi (nI vRddhi vakhate)bAra parvatithinA parvomAM je uttara tithie ja parva thAya e niyama kR aa tathorA e vAkyathI thAya ane-te akSayatRtIyAdinA pUrvanA kSayane niyama manAya te pachI bAra tithimAM ke pUrva vALo niyama lAgu thAya che e kathana te vadavyAghAta ja che." ema TippaNanI akSayatRtIyAdinI vRddhi vakhate pahelI trIje bIja karanAra zrI samayadharmavALAne paraMparAzuddha ja jaNAvela hovA chatAM tevA svAnubhavasiddha khulAsAmAMthI paNa tevAM juThANAM pedA karavA sArU te khulAsAvALA lakhANamAM je jaMbUvijayajIne kauMsamAM "sivAya' zabda, gharane ghusADatAM paNa saMkSobha thayela nathI te zrI jabravijayajInA te lakhANamAM kharuM zuM I zake? mATe "temAM khoTuM zuM che? " e prazna ja asthAne che. prazna 18:- "tithisAhityadarpaNa" nAmanI te bUkanA peja 38 upara-saM. 186nne niyama azAstrIya havAne svIkAra' zIrSakataLe zrI siddhacakra varSa 4, aMka 24, pR. papara uparathI-saM. 1869ne niyama to azAstrIya havA sAthe asaMbaddha ane aniyata che." e pramANe lakhANa chapAyuM che te yathArtha che?
Page #233
--------------------------------------------------------------------------
________________ 190 ] tatvataraMgiNI anuvAda graMtha uttara-zrI jaMbUvijayajIe te sthaLe raju kareluM zrI siddhacakanuM lakhANa, te lakhANa mAMnuM aMtima-bane tethI manAye na hoya." e vAkya kApIne ane adhurA vAkaye ja pUrNavirAma upajAvI kADhIne raju karyuM che. tema karavAmAM temanA traNa hetu che. eka te temaNe temanI te bUkanA peja 3 thI 4 upara saM. 186nnA te tera besaNAnA niyamane (zrI kalyANavijayajInI "parvatithicarcAsaMgraha" bUkanA 26-27 peja uparathI) zAstrIya ane susaMbaddha lekhAvavA koziSa karavAnI karelI bhUla e nimitte chUpAvavI, e che. e durAzayanI siddhi arthe bIje durhatu e che ke-"amArI jema te niyamane pUjya AgaddhArakazrI, azAstrIya ane asaMbaddha mAnatA jotA te have mAnavA lAgela che" ema prathamathI ja te 186-aa niyamane azAstrIya mAnanAra pU. Agama dvArakazrInA nAme asatya pracAravuM, ane trIje durhatu e che ke-"zrI siddhacakramAMnA te lakhANamAMnuM pAchaluM vAkya kApIne ja te lakhANa chApavuM ke-jethI zrI siddhacakamAMnuM te lakhANa, samayadharmapatravALAne jaNAvela che ema vAcakanA khyAlamAM na Ave" te lekhakanuM vizeSa juThThApaNuM te e che ke"temaNe pitAnI te bUkanA cothA peja upara te saM. 1869nA niyama mATe-"uparane TharAva kharekhara tapAgacchanAM besaNune kare che ema kahevuM muzkela che." ItyAdi lakhIne tera besaNAnA te niyamane tera besaNAne mAnela ja nahi hovA chatAM paNa temaNe ahiM azAstrIya ane asaMbaddhanA bahAne te niyamane poteya tera besaNune mAnatA havAne dekhAva karela che!" AvA lekhakanuM lakhANa aMzamAtra paNa yathArtha kyAMthI hoI zake? te navA tithimatanA netA zrI rAmacaMdrasUrijI, saM. 2014 nA rAjanagara munisaMme lanamAM zrI jebUvijayajInI te bUkanA lakhANanI javAbadArImAMthI tenA lekhakane pUche" ema kahIne te bUkane je hAthamAM paNa nahi jhAlavA pUrvaka khasI gaela te te te bUkanAM samasta lakhANane temanA ja gaNAtA teo paNa upajAvI kADhela jUThANa tarIke ja samajatA hevAnuM tAdaza svarUpa hatuM. prazna pala-te bUkanA 38 mA peja uparanA te saM. 1869nA tera besaNA aMgenA lakhANanI nIce-"pAchA te ja lekhaka, siddhacaka varSa 5, aMka 3, pR. 156 mAM lakhe che ke tera besaNunA te lekhathI ja sAbita thAya che ke vidvAne pUnamanA kSaye terase caudaza ane caudaze pUnama karatA hatA." A ulaTasulaTa lakhANa karavAnI rIta lekhakanuM mAyAmRSAvAdIpaNuM siddha kare che. jema tera besaNune lekha azAstrIya hovA sAthe asaMbaddha che tema teoe bahAra pADelA zAstrIyapUrAvA ane matapatrake paNa azAstrIya asaMbaddha ja che. mATe te mAnIne cAlavuM te paNa viruddha ja che." e pramANe je lakhANa karela che temAM satya zuM che? uttara-navA tithimatane sAce lekhAvavA sArU zrI aMbUvijyajIe saM. 13mAM
Page #234
--------------------------------------------------------------------------
________________ patithieAdhaka praznottarI [ 191 " prasiddha karelI * patithiprakAza' bUkamAMnAM tamAma lakhANane prAcIna zAstrIyapUrAvAo ane matapatrake! paNa AmUlaphUla khATu TharAvatA heAvAthI ja zrI javijayajIe e lakhANamAM te prAcIna ane pramANika zAstrIyapUrAvAo tathA matapatrakane te brUkanA peja 48 thI 92 sudhImAM caDhAtaddA mAyAtRSApUrNa lakhANa karavA vaDe ja azAstrIya, asaMbaddha ane amAnya kahI devAnI jyAM kevala khabhe ja uchALela che tyAM satya zuM hAya ? te lekhake, te lakhANamAM zrI siddhacakrapAkSikamAMnAM te lakhANanI sAcI rItane paNa te zAstrIyapUrAvA tathA matapatrakene khATI rIte amAnya gaNAvavA sArU ulaTasulaTa kahI daI ne te lakhANanA satyaniSTha lekhaka pUjya Agame ddhArakazrInuM paNa mAyAmRSAvAdIpaNuM lekhAvatAM saMkoca anubhavela nathI te, zrI jakhrujInu ja bhavAbhinadipaNAnu sUcaka mahAmAyAmRSAvAdI pazu che. kAraNake-zrI siddhacakramAMnAM te lakhANanA lekhaka pUjya AgameAddhArakazrIe te lakhANanI uparanAM lakhANamAM tera besaNAnA je niyamane azAstrIya ane asaMbaddha kahela te niyamane A lakhANamAM zAstrIya ane susabaddha kahela nahi hAvA chatAM zrI jaMbUvijayajIe khATI rIte ja te mane lakhANane ulaTasulaTa kahela che. tathA (temanI te 'tithisAhityadarpaNa ' bUkanA trIjA peja upara temaNe teA peAtAne mAnyanI jema chApelA) te sa. 1869nA tera besaNAnA azAstrIya ane asaMbaddha niyamane viSe te tera besaNAvALAne paNa je-traNa cAmAsInI pUnamanA kSaya hoya teA bArasaterasa ekaThAM karavAM.' ema jaNAvatA lekha che te lekha ja jaNAve che ke vidvAnA pUnamanA kSaye terase caudaza ane caudaze pUnama prathamathI karatA hatA.' ema zrIsiddhacakranAM te lakhANamAM pUjya AgameAddhArakazrIe kahevA vaDe uparanI vAtathI judI evI bIjI ja vAta kahI che, ema jANavA chatAM zrI ja bhUvijayajIe te vAtane tevuM virUpa ApeluM che te zeAcanIya che. prazna :-te brUkanA peja 38-39 upara ' chaThTha cAmAsI aMge ja hovAnA svIkAra. ' zIrSakataLe je-"siddhacakra varSa 4 aMka 16 pR. 384 mAM teoe lakhyuM che ke-- pAkSikadivasane aMge upavAsa, cAturmAsika divasane aMge chaThTha ane saMvatsarInA divasane aMge akramanuM tapa karavuM jarUrI che.' Ama cAmAsI divasane aMge ja channunI tapasyAne svIkAra karIne hAlamAM tee, cAmAsI caudazanI ja hAvA chatAM sAthe pUnamanA Agraha seve che te khATA che. eja siddhacakranA pAnAmAM lakhyuM che ke- pauSadha ekI sAthe uccarI zakAya nahi.' chatAM pUnamanA kSaye eka ja divase zAstrAjJA ane zuddha para parA anusAre caudaza pUnamanuM ArAdhana karanAra suvihita vane tee je prazna kare che ke- eka ja divase zuM e pauSadha karaze ?' te ayeAgya ja che. kemake-pauSadha vagere niyamA AgaLa pAchaLanA divase thaI ja zake che. " e pramANe lakhyuM che te zuM zAstra ane paraMparAnusArI che ? uttara:-te lakhANa jainazAstra ane jainaparaMparAnusArI te nathI ja; paraMtu samajI ajaina paNa na lakhe tevuM svacchaMdI che. siddhacakranAM te lakhANamAM cAturmAsika divasane aMge
Page #235
--------------------------------------------------------------------------
________________ 192 ] tattvataraMgiNuM anuvAda graMtha je cha jaNAvela che te, (be upavAsane gaNAto cha eka ja divase thaI zakate nahi heIne caudazanI pAchaLanI terasane bIje divasa laIne ane tema sagavaDa na hoya te AgaLanI pUnamane divasa laIne ja karavAmAM Ave che te mujaba) caudazanI AjubAjunA terasa ke pUnamanA paNa divasane joDe laIne ja comAsInA divasane aMge kada jaNAvela che. A vastu jANavA chatAM te lekhake zrI siddhacakranAM te lakhANano "caudazanA eka ja divase cha thato hovAnuM pUjya AgoddhArakazrIe svIkArela che." e bhAva batAvavAnI koziSa karelI che te, pUnamanA kSaye temanA mata mujaba (gata kArtikI pUnamanA kSayanI jema) temanAthI pUnamanuM ArAdhana te lekhAvI zakAtuM ja nahi hovAthI Agamokta catuSpavImAMnI pUnama pavane ja parvanI gaNatrImAMthI uDAvI devAnI vRttine AbhArI che. e duvRttinI siddhi mATe ja te lakhANamAM te lekhake-"mAsI, caudazanI ja rahevA chatAM pUnamane Agraha seve che te khoTe che" ema samaju ajena paNa na lakhe tevuM lakhI mAryuM che. jemAsI caudazanI che, paNa te mAsIne be saMlagna upavAsavALe che, te caudazanA eka ja divase thaI zakatA nathI e te ajena paNa samaje. zrI hariprazna patra 5 prazna bIjAnA uttaramAM zrI hIrasUrijIe jaNAvela "jI tiroja majjhammi, kA tihI aja vAsare, ityAdyAgamAnusAreNAvicchinnaparaMparayA ca sarvA api kULanA mAthA ga" e pATha, Agama ane vRddha paraMparAnusAre badhI ja pUnama parva tarIke mAnya hovAnuM jaNAve che, ema jANavA chatAM- zrI subodhAsAmAcArI patra 4 mane-vadhatimAthAM pUarchAnA mAtughyN yAvat aSTamIcaturdazyoH pUrNimAmAvAsyozca caturvidhAhAraviratazcaturvidhaM pauSadhaM kurute' se pATha, caudaza ane pUnama temaja caudaza ane amAsane covihAra chada karavAnuM sApha jaNAve che, e paNa jANavA chatAM- saM. 1573ne tithi vicAra -ke jemAM munizrI rUpavijyajIe pUnamanI kSayavRddhie terasanI kSayavRddhi karavAnuM jaNAvela che te, tithivicAranA vadhArA (zAstrIyapUrAvA naM. 11)mAM munizrI rAmavijayajIe lakhele-vaturvara tu gifkSAranA kAvANaai, dvitIyastu paurNamAsyAH parvatvena dvitIyaM upavAsaM karoti ata eva caturdazyanaMtaraM paurNamAsIti gamniti, ruti sighiniyA e pATha, eka upavAsa caudazano ane eka upavAsa pUnamane ema be upavAsa maLIne ja cemAsIne chaka thato hovAnuM sApha jaNAve che, ema paNa jANavA chatAM ane zrI pravacanasAreddAra dvAra 153nI TIkAmane-suryarathagImAghAnANI parvatithiSu caturvidhamapyAhArazarIrasatkArAbrahmacaryavyApAraparivarjanarUpaM pauSadhaM paripUrNam ' se pATha paNa caudaza pUnamane ja cha karavAnuM jaNAve che, ema paNa jANavA chatAM te lekhaka zrI jaMbUvijayajI, chatapamAM caudaza sAthe pUnama lekhAvanAra pUjya AgamoddhArakazrInA
Page #236
--------------------------------------------------------------------------
________________ patithidhaka praznottarI [ 193 te pUnamanA Agamekta Agrahane paNa bedhaDaka khATA kahe che! tethI temanuM te lakhANu, jainazAstra ane jainaparaMparAnusArI te nathI ja; paraMtu sughaDa ajainI paNa nathI: aNughaDa ajainI che. kAraNa ke--samajI ajainA paNa pUnamane te patithi mAne ja che; viSNupurANamAM kahyuM che ke hai rAjendra ! caudaza-AThama-amAvAsyApUrNimA ane sUryanI sa MkrAMti eTalAM parvo kahevAya che.' te lakhANamAM ja mUvijayajIe je-" pUnamanA kSaye eka ja divase zAstrAjJA ane para'parAnusAra caudaza-pUnamanuM ArAdhana karanAra suvihitavargane te ( pU. AgamAdvAraka zrI) prazna kare che ke- ekaja divase zuM e pauSadha karaze ?' te ayeAgya ja che. " e pramANe lakheluM che te, pUnamanA kSaye pUnamane caudazathI judI karavAnuM jaNAvatI zrI vijayahIrasUrijImanA yozIvaturvarayo:' pADarUpa zAstrajJA ane te mujabanI avicchinna paraMparA paNa pracalita heAvAthI temaja pUnamanA kSaye caudazanA eka ja divase caudaza ane pUnamanuM ArAdhana karavAnI keAI zAstranI AjJA ane paraMparA nahi hAvAthI sadaMtara kapAlakalpita che. A rIte zAstrAjJA ane paraMparAnA nAme suvihitavarga, AvI kArI gapa hAMke nahiH A bhAIbaMdhe teA navA matanA AgrahamAM paDIne te gapa ja hAMkela che. mATe te vane karelA 'zuM ekaja divase e pauSadha karazeA ?' e prazna, ayegya nathI; paraMtu saMpUrNa ceAgya cheH te va, pUnamanA kSaye jo caudaze caudaza-pUnama banne tithinuM ArAdhana thaI jAya che, ema kahevAmAM peAtAne ya sAceA lAgatA hAta te te lakhANamAMnA uparanA lakhANu pachIthI te vage karelA- kema ke pauSadha vagere niyamA AgaLapAchaLanA divase thaI ja zake che.' e lakhANanI te vage` AvazyakatA ja mAnI na heAtaH pUnamanA kSaye pUnamanuM ArAdhana teA pauSadha vagere niyama ja che ane te ArAdhana teA te vargInA kahevA mujaba caudazanA eka ja divase thaI ja jAya che: pachI kSINu pUnamanA pauSadhAdi niyamene te vage AgaLapAchaLanA divase karavA rahe che ja kAM ? e rIte pUnamanA kSaye caudaze caudaza pUnama khanenuM ArAdhana thaI jatuM hAvAne kalpita navA mata kADhavA jatAM te vagane 1-gata kAntikIpUnamanA kSaya vakhate uyAt caudazane caudaza gaNavI baMdha rAkhIne caudazanI savArathI caudaze ( pUnamanA paTa jIhAravAnuM= siddhagirijInI yAtrA karavA rUpa pUnamanuM anuSThAna karavA vaDe) pUnama gaNAvavI paDI, ra-te pUnamanI sAMje cAmAsI caudazanuM pratikramaNa karavAnI kaphoDI sthitimAM mUkAI ne te pUnamane caudaza gaNAvavI paDI, 3-peAtAnI mAnyatAmAM dvArAelA zrAvaka-zrAvikAone cAmAsI caudazanA chaThTha, te uddayAt caudazanA divase e rIte lekhAvalI kRtrima pUnamanA eka ja divase eka ja upavAsathI lekhAvavA paDayo, 4-khaMbhAta jevA peAtAnA mULa matAtpAdaka sthAnamAM te peAtAnA matanI samasta zrAvikAone cAmAsInA pauSadheAthI ja vaMcita rAkhavI paDela che! ane-1-cAmAsI caudaza pachInI pUname karAtA vihAra, pUname nahi karI zaka 25
Page #237
--------------------------------------------------------------------------
________________ 194 ]. tatvataraMgiNI anuvAda graMtha w -----* - 1 141114wwww w wwww wwwwwww vma vAnI karuNAjanya sthitimAM mUkAIne kArtika vadI ekame vihAra karavAne, tapAgacchIya paraMparAthI viruddha mArga levA vaDe pUnamIyA ane pAyacaMdIyAnA matamAM paTakAI javuM paDyuM hAIne jena jagatabharamAM te vargane have te taddana khoTAvarga tarIke khullA paNa thaI javuM paDyuM che !!! e rIte "pUnamanA kSaye caudaze caudaza-pUnama banne tithinuM ArAdhana thaI jAya che." ema te varga sahelAIthI kahI te zakela che, paraMtu puSkaLa kaThInAI ane phajetInA bhege paNa karI te zakela ja nahi hovAthI te vargane pU. Agama dvArakazrIne te eka ja divase zuM be pauSadha karaze?' e prazna egya ja che ane te vAta e juThA lekhaka paNa jANe ja che. te kamatanA pratApe ja te lekhakanA (adyApiparyata te mane choDI devAnuM kahenArA) guru A0 zrI premasUrijIne paNa gatakArtikI pUnamanA kSaya prasaMgemuMbaI samAcAra tA. 10-11-196rane zanivAranA dainika pepara AdimAM"kArtika pUnamane kSaya hovAthI tA. 11-11-62 ravivAre caudasa-pUnama bhegI che. AthI te divase savAre kArtikI punamanI zrI siddhagirijInI athavA girirAjanA paTanI yAtrA karavI, kemake-pUrve comAsI pUnamanI hatI ane kArtikI pUrNimAnI yAtrAne mahimA te vakhate paNa have ja. vaLI te divase audayika caturdazI heIne mAsI pratikramaNa Adi paNa te ja divase karavuM ane kA. va. 1 somavAre savAre comAsuM badalavAnuM rAkhavuM." e pramANe zAstra ane paraMparAthI sadaMtara viparIta jAherAta karavA vaDe zrI saMghamAM seMkaDo varSathI caudazeja karAtI cemAsInI avicchinna AcaraNane apalApa karIne (pUrve pUnamanA kSaye udayAt caudase te mAsI karAtI ja hetI ema jANavA chatAM) pUrve karAtI te udayAta pUnamanI cemAsIne Aje pUnamanA kSaye udayAt caudazanI savArathI ja pUnamanI cemAsI lekhAvanAruM ane e bahAne 900 varSathI kArtika zuda 14nA sUryodayathI lekhAtI paraMparAgata udayAt caudazanI mAsIne utthApIne te banAvaTI pUnamanI sAMje caudazanI cemAsI lekhAvanAruM mithyAtvapUrNa nATaka karavuM sUjhayuM che eTale ke-caudazanI savAre pUnAma tathA sAMje caudaza lekhAvanArUM zAstra ane paraMparAviruddhanuM jAhera nATaka karavuM sUjhayuM che te khUba ja zaramajanaka che. lagabhaga 900 varSa pUrve pUnamanI cemAsI hatI te vakhate kArtikI pUnamanI yAtrAne mahimA te have ja, paraMtu te mAsInI pUname zrI siddhagirijInI yAtrA karavAnI zAstrajJA ane paraMparA hatI, te vakhate chellAM basoka varSathI zarU thaela gaNAtA zrIsaddhAcalajInA paTa juhAravAnuM nahotuM, siddhagirijI pAsenuM Adhunika pAlItANA nahatuM ane zrI tAraMgAjIthI krame sameTAtuM rahIne Aje pAlItANA talATI dharAvatuM zrI siddha
Page #238
--------------------------------------------------------------------------
________________ parva tithimAdhaka praznottarI [ 195 girijInuM vartamAna kaTTu paNa te vakhate naheAtuM: tethI te kAntikI ceAmAsInI pUname zrI siddhagirijInI nikaTanA jaina saghe!, (Aje paNa ghaNe sthaLe rIvAja pravartta che tema) zrI siddhagirijInI dizAmAM pAtapeAtAnA gAmanI bahAra vAjate gAjate jaI ne zrI siddhagiri jInI yAtrArUpe girivara sanmukha besI darzIna-caityavaMdana-pAMca pAMca stavana kahIne 21 khamAsamaNAM ApatA hatA ane te cAmAsI pUrI thaye zrI zramaNusaMghaneA vihAra kArttika vizva ekame ja mukta gaNAtA hatA, ema jANavA chatAM ane jayAre pUname cAmAsI hatI tyAre zrI zramaNusaMgha, zrI siddhagirijInI yAtrA paNa te pUname ja karatA hatA tevA kAI ullekha te te nATakIyA nivedananI jAherAtamAM pote paNa batAvavA azakta nIvaDela hovA chatAM ziSyamAhAdithI pUnamanA kSaye udayAt caudazanA eka ja divase caudaza pUnama baMne tithinuM ArAdhana thaI jatuM hovAnA nijanA ziSyanA nirAdhAra taragamAM taNAI jaI ne vAvRddha gaNAtA zrI premasUrijIne paNa e rIte zAstra ane paraparAthI sadaMtara viruddha gapagoLA zrI zramaNasaMghanA dekhate DALe gabaDAvavAnuM pArAvAra bhavavardhaka pApa pAvuM paDela che, te navAmatanI asAratA ane ghAra ana kAritAnu pratIka che. zrI saMghamAM pUname ceAmAsI hatI tyAre paNa A navA vage karela che tema uyAta caudaze cAmAsI thatI nahotI ane lagabhaga 900 varSathI caudaze cAmAsI thAya che temAM kRddhi udayAt caudaze * savAre pUnama ane sAMje caudaza' evuM avaLuM vattana koI eka paNa nathI:e vAta paNa jaNAve che ke-vAmamAgI navAvarganuM A lakhavuM ane khelavuM e temanI mativibhramatAnu mApaka hAI ne zrI jainazAstra ane avicchinna paraparAthI saddantara viruddha che. khuba ja bhavavaka che. mULasUtronA-cAkaTivuLamAliLIsu na paDavuLa polar' e pATha paNa sa pUrNimAne pauSadhathI svataMtrapaNe ArAdhavAnuM jaNAve che ane zrI zrAdinakRtyamAM paNa-'inheM tiddIna mAmi nA tithI aA vAsare ?' pATha dvArA mahinAmAM ArAdhya tarIke jaNAvela 'e AThama-e caudaza-pUnama ane amAsa ' e cha patithine viSe paNa pUnamane svataMtra patithi tarIke jaNAvela che jaH AthI laukikaTippaNAmAM kSaya Ave tyAre paNu pUnamanI svataMtra ArAdhanA e rIte A navA varganI jema uDI na jAya e sArU jaina bhIMtIyAM paMcAMgamAM 'ye pUrvAM'nA vidhi vaDe te kSINupUnamane TippaNAnI udayAta caudazane terase khaseDIne tenAM sthAne prathama uddayAt pUnama batAvAya che. A rIta paNa kAI navIna nathI; sekaDA varSo junI prAcIna ane avicchinna para parAgata hAI ne adyApi pracalita ja che. A navA varga paNa sa. 1992 pahelAM te peAtAnAM bhIMtIyAM paMcAMgAmAM te pramANe ja chApIne vatA hatA. 6 Ama chatAM have te varga, jayAre e rIte * pUnamanA kSaye caudazanA eka ja divase
Page #239
--------------------------------------------------------------------------
________________ 196 ] tattvatara'giNI anuvAda graMtha caudazanI sAthe pUnamanuM paNa ArAdhana thaI jAya che' ema (kADhelA nirAdhAra matane TakAvavA sArU ) manasvIpaNe ja lakhavA-meAlavA ane pracAravAnA avaLA dhaMdhe caDI javA pAmela che tyAre te vargone eka pUnamanA kSayanI vAtamAM paNa upara jaNAvelAM aneka nukazAneAnAM bhAjana banavuM paDela che. te uparAMta te vane pUnamanA kSaye-zrI navapadajInI zAzvatI banne ALImAMnI pUnamanA kSaye tA caudazanA eka divase caudazanA cAritraDha temaja pUnamanA tapapadanI ArAdhanA ane e AyaMbila thaI zakatA nahi hAvAthI tenA navAmatI bhIMtIyAM paMcAMgamAM teNe (tenI te gaNatrIe te vargane rahevA pAmatA eLInA ATha ja divasane badale ) pAchaLanA eka divasa padarane umerone eLInA nava divasa caina kenApi gaNAvavA lAgavA chatAM ce cAritratithi gaNAtI caudazanA cAritrapadanI ArAdhanA danatithi terase karavAnI avaLI cAle te cAlavu ja paDe che ane zrI siddhAcalamAM tathA pakhavADIyAtapamAM meATA bhAge caudazane badale ekale pUnama patithinA ja tapa hoya che te prasaMge te AkAza sAmeja jovuM paDe che! e vagere e matamAM ghaNAMye nukazAneA heAvAthI paNa zrI jamUvijayajInuM te lakhANa sada Mtara bhrAmaka hAI ne upekSaNIya ja che. ja prazna 61-te brUkanA peja 30 thI 40 sudhImAM-kSINavRddhatithimAM bhegI tathA pahelI AjInA karAtA vyavahAranA svIkAra' zIrSaka nIce lekhake zrI siddhacakra varSa 5, aMka 1, pR0 21 uparanA 848me prazna ane tenuM- kSayavRddhi vakhate TIpaNA mujaba khelAtI tithinI vAta jaNAvanArU' samAdhAna raju karIne te samAdhAna uparathI ' ArAdhanAmAM paNa tema khelavAne zrIsAgarajIe svIkAra karyo che' ema manAvavAnuM je lakhANa karelu che te lakhANa tA spaSTa kUTa ja che ane te phrUTa lakhANane sAcuM lekhAvavA sArU temaNe peAtAnA te lakhANanI sAkSImAM je zrI siddhacakra varSa 5, aMka 9-10, pR0 211 uparanuM* laukika hisAbe XXX ema AgaLa paNa levu.' e laukika TIpaNAnA hisAbavALu' lakhANu raju karavAnI paNa je ceSTA karI che te ceSTA paNa bhrAmaka che; paraMtu te lekhake te mUkanA 41 mA peja upara je 'kSaye pUrvA' vAcanA pUrvatithi vageremAM ArAdhanA ane svIkAra. ? e zISa ka taLe siddhacakra varSa 1, aMka 21 nA vadhArAnA pR0 4 mAMthI je prazna ane samAdhAna raju karela che ane te rajuAta upara temaNe je-te peja 41 thI 42 sudhImAM-- ahiM panI tithine kSayavALI gaNavAnu teoe vaLyuM che tathA saptamI vibhakti nahi hAvA chatAM xxx upajAvI kADhIne khATo ane nakAmA vigraha jagADe che.' ema lakhela che te vAjabI che ? uttara:-siddhacakra varSa 1 (saM1989) aMka 21 nA vadhArAnA pR0 4 uparanA te prazna, 8 paMcamInA kSaya hAya tyAre paMcamInuM zuM karavuM? ' e khAmata nathI; paraMtu- paMcamInA kSaya hoya tyAre te pAMcamInI kriyA ane tapa kayAre karavAM?' e viSayane che. ane tethI tenuM samAdhAna paMcamIne badale paMcamInI kriyA ane tapa pUratuM apAela che.
Page #240
--------------------------------------------------------------------------
________________ patithiAdhaka praznottarI [ 197 ane temAM paNa--Athe pUrvAnA atha tA te sthaLe- patithinA kSaya heAya tyAre pahelAnI tithie te pavanI tithi je kSayavALI gaNavI, eTale ke pahelAnI tithie je panI tithi kSayavALI che te gaNavI.' e pramANe raju karela ja hAvAthI- paMcamInA kSaye cAthe pAMcamI karavI ane te pachI te pAMcame kSINapAMcamanI kriyA-tapa vagere karavAM.' e samAdhAnanA saMyukta sIdhA artha che. eTale ke-te samAdhAnanA paNu atha tA- pAMcamanA kSaye ceAthanA kSaya karavA.' e pramANe ja che. te sthaLe vAcakane te artha, khyAla para nahi AvavA devA sAr te zrI jamUvijayajIe siddhacakranA lakhANanA te utArAmAMnI- pahelAMnI tithie te panI tithi je kSayavALI gaNavI.' e paMktimAMnA ' je' zabdane bhUlarUpe dekhADavA sArU te zabdanI joDe kauMsamAM pote 'ja' vaNu padmarane sthApI devAnuM ane temaNe raju karela zrI siddhacakranA te samAdhAnamAMnuM aMtima- bhA. zu. 5 e paNa eka patithi che ane tenA aMge thatI tapasyA ane kriyA uDADI zakAya ja nahi ' AkhuM lakhANa teA uDADIja daIne teTaleAja bhAga raju karavAnuM chaLa kareluM che! [te sa. 1989 mAM tee jyAre pAMcamanA kSaye ceAthanA kSaya ja karatA hatA tyAre teo paNa A samAdhAnanA artha (have kare che tevA nahi paNa ) upara jaNAvyA mujaba karatA hatA. ] e chaLaprapaMca karyA bAda te samAdhAnanI nIce temaNe je ahiM parvanI tithine kSayavALI gaNavAnuM teoe lakhyu che, tathA saptamI vibhaktimAM nahi hovA chatAM temaNe saptamI vibhaktinA ja artha grahaNa karyAM che, ane pUtithi divase kSINatithinI ArAdhanA karavAnuM jaNAvyuM che, kSayane badale kSaya ke vRddhine khale vRddhi' karavI evA a karyAM nathI. have zA mATe teo A vAkayane ' patithinI kSayavRddhie pUrva tathA pUttaratithinI kSayavRddhi karavI ' evA zabdo ke artha A vAkayamAM nahi heAvA chatAM tevA atha svamatikalpanAthI upajAvI kADhIne samAjamAM khATo ane nakAmA vigraha jagADe che ? " e pramANe lakhANa karela che te temaNe karelA pUrvokta chaLaprapaMcane viSanA pAza ApavArUpa mUtta mAyAmRSA che. kAraNa ke--' te sa'. 1989mAM te TIpaNAmAMnI pakSayavRddhie te sahita AkhA saMgha ArAdhanAmAM pUrva ane pUttara apanI kSaya-vRddhi karatA hatA ane tethI te vakhate thaelA zrI siddhacakranAM te lakhANamAMthI temaNe sa. 1992mAM nIkaLelA navA matane anu saratA artha khatAvavAnI bya ja mahenata karI che ane lakhANamAM pakSaya vakhate pUnA apanA kSayanI vAta teA paDI ja che !' A vastu jANavA chatAM ane zrI siddhacakranA te 21mA aMkanA vadhArAnA te cAthA pejanI joDenA sAmenAja pAMcamA peja upara te ja bhA. zu. 5 nA kSaya. khadala- je varSe bhA. zu. 5 nA kSaya hAya te varSe trIjanA kSaya karI trIjanA divase ceAthanI tithinu kArya ane ceAthanA divase paMcamI tithinuM kArya karavuM te ja vAjabI che. kAraNa ke-zAstromAM pUnamanA kSaye terasanA kSaya gaNavA ne terasanA divase
Page #241
--------------------------------------------------------------------------
________________ 198 ] tattvataraMgiNI anuvAda graMtha caudazanI kriyA tathA te ja pramANe caudazanA divase pUrNimAnA tapa ane kriyA karavAnuM vidhAna zrI sena ( hIra ) surIzvarajI mahArAjajI jaNAve che. " e pramANe mudrita lakhANa, te lekhake te lakhANa karatI vakhate peAtAnI najara sAme ja paDeluM joyuM paNa hAvA chatAM je lekhaka, te ceAthA peja paranA e samAdhAnamAMnA eka vAkayane AThe ahiM patithine kSayavALI gaNavAnuM teoe kahyu che, saptamIne artha nahi hovA chatAM saptamInA ja artha grahaNa karyAM che, pUrvatithi divase kSINatithinI ArAdhanA karavAnuM jaNAvyuM che, kSayane badale kSaya ke vRddhine badale vRddhi karavI evA atha karyAM nathI, have zA mATe tee A vAkacane - pa tithinI kSayavRddhie pUrva tathA pUtara tithinI kSayavRddhi karavI' evA zabdo ke a A vAkacamAM nahi heAvA chatAM tevA atha svamatikalpanAthI upajAvI kADhIne samAjamAM khATo ane nakAmA vigraha jagADe che ? " e pramANe pUjya AgamAddhArakazrInA nAme jUThI vAtA ane jUThA svIkArA lakhI zakela che te lekhaka ja svamatikalpanAthI kADhelA tithimata khAtara AvAM mAyAtRSAthI bharelAM chaLa pUrNa lakhANeA upajAvI kADhIne samAjamAM khATA ane nakAme vigraha jagADanAra tarIke siddha thAya che. pUjya AgameddhArakazrIe navAmatanA virodhamAM A eka ja vAkayanA upayoga karela nathI temaja te vAkacamAMthI pakSaya-vRddhie pUrva ke pUtara apanA kSaya vRddhi karavA' evA a paNa e aMkanA vAkayane pakaDIne kaDhi AgaLa karela nathIH chatAM je mANase, te vAkayamAM tevA zabdo nathI' ane te vAkacanA tevA atha upajAvI kADhaco che' ityAdi bhrAmaka lakhANa karela che ane te vAkayanI sAmenA ja vAkayamAM paDelA tevA zabdo ane tevA sAkSAt athanI sAme AMkhamIMcAmaNAM karela che te mANasamAM zAstranA premanI ane avicchinna para parAnI vaphAdArInI gerahAjarI teA svataH siddha che ja; paraMtu zAstra ane paraMparA pratinA anAdara paNa svataH siddha thAya che. 6 tevA te lekhake, te brUkanA te peja 42 thI 43 sudhImAM je-caudaza punamanI bhegI ArAdhanAne svIkAra' ityAdi naM. 13 thI 17 sudhImAM je lakhANAnA hAraDA raju karela che ane tema karIne te svIkArAnI nIce je je lakhANeA karelAM che, te sarva lakhANA paNu e ja kATInAM hAI ne tene vistAranA bhayathI A rIte vigatavAra kapAlakalpita jaNAvatAM viramIe chIe ane te sAthe te svIkArI tathA lakhANAnuM phUTapaNuM samajavA-zrI siddhacakra varSa 1, aMka 9-10, pR0 200 thI 228 sudhIne 'ravivAranI saMvatsarIvALAnI mAnyatA zIka pUjya AgameddhArakadevezazrI likhita vizALa lekha vAMcavA vAcakAne khAsa bhalAmaNa karIe chIe. prazna 62:-te * tithisAhityadarpaNa' brUkanA peja 48 upara * zAstrIyapurAvApAladana zIrSakataLe te kulekhake je-" sa. 1989mAM A. zrI AnaMdasAgarajIe
Page #242
--------------------------------------------------------------------------
________________ parvatithibedhaka praznottarI [ 199 bhA. zu. trIje saMvatsarI karI hatI XXX XX tyAre temaNe pitAnA TekAmAM paraMparA jaNAvI na hatI, kAraNa ke pAMcamanA kSaye trIjo kSaya karavAnI paraMparA hatI ja nahi" ema je lakhyuM che te to-[ saM. 190mAM caMDAzugaMDu paMcAMgamAM bhA. zu. ane kSaya AvyuM hatuM tyAre pUjya Agama dvArakazrInI mAphaka temaNe paNa te TippaNanI (trIjane kSaya karIne) trIje ja saMvatsarI karI hatI chatAM ethe gaNAvI hatI ane ahiM trIje saMvatsarI gaNAve che tethI, temaja saM. 15ra ane 1961nI jema pU. Agama dvArakazrIe, te vakhate paNa pitAnA TekAmAM tevA jeDIyAM parvamAMnI AgalI tithino kSaya vakhate pUrvataratithine kSaya karIne joDIyA parvane saMlagna rAkhanArI paraMparA che zrI hIrasUrijImano 'kora zIturvara pATha ApIne ya jaNAvI hatI. tethI] divasane rAtri gaNAvavA jevuM karUM asatya hoIne upekSaNIya ja che; paraMtu te lakhANa pachI te lekhake je-"temaNe jaNAvyuM hate zrI taravA taraMgiNI graMthane AdhAra. pATha ApavAnI teozrIe tasdI lIdhI na hatI. jyAre te pUchavAmAM AvyuM tyAre temaNe ratudA kSa paMcamIravI zAstrona ra thAro avirata-cothanA kSaye paMcamI svIkAranA prasaMgathI tuM vyAkula thaIza." A pATha Ape. AmAM pAMcamanA kSaye trIjane kSaya karavAnI ke kSayane badale kSaya karavAnI te vAta sarakhIye nathI, te temaNe pite siddhacaka varSa 4, aMka 23, pR. 53ramAM kabula karyuM che. juo temanA zabda-7tatvataraMgiNamAM paryuSaNanI thanA kSaye tAre paMcamIe saMvatsarI karavI paDaze, ema kharatane caudazanA kSaye puname pakhI karavAne prasaMga Apyo che" chatAM saM. 1993nA zrAvaNa mahinA sudhI A ne A pATha upara temaNe geLA gabaDAvyA karyA,' ema lakhyuM che temAM kAMI tathya kharuM? uttara-saM 193mAM prasiddha thayela " zAstrIyapUrAvA nAmanI bUkamAM jyAre zrI jaMbUvijayajIne bhA. zu. 5nA kSaye trIjane kSaya karavAnuM jaNAvanArA aneka prAcIna lekhe paNa jovAmAM AvyA tyAre te prAcIna lekhene zrI tavataraMgiNI graMthamAne te "tudhdha ." pATha paNa pramANika lekhAvato hovAthI ane te pATha te "zAstrIyapUrAvA" bUkanA peja 15 upara prasiddha thavAthI te tithisAhityadarpaNa" bUkanA lekhaka zrI jaMbUvijayajIe, te zAstrIya purAvAladarzana" zIrSaka nIce zrI tatvataraMgiNInA te pAThamAMthI spaSTatayA tarI AvatA "bhA. zu. panA kSaye bhA. zu. 3nA kSayavALA' nakkara daMparyAthane tevI khoTI rIte kheTe lekhAvavA sArU te prayAsa karela che. A sivAya tame paNa jANe ja che ke-"pUjya AgameddhArakazrIe pitAnA TekAmAM te saM. 1993 sudhI ekale zrI tattvataraMgiNIgranthane te eka ja AdhAra Ape na hite; paraMtu te sAthe pUnama-amAsanA kSaye terasane kSaya karAto hovAnI paraMparAne ane te paraMparA upara paNa mahora chApa mAnanAre zrI haripraznamAMnA vayovaturvara pAThane paNa AdhAra Ape ja hato chatAM lekhake-te eka AdhAra batAvyo hata" ema jaNAvyuM che
Page #243
--------------------------------------------------------------------------
________________ 200 ] tatvataraMgiNI anuvAda graMtha te asatya ane upekSaNaya ja che." AthI te saMbaMdhamAM vadhAre khulAsAnI jarUra nathI. vAta eTalI umeravI rahe che ke-te lekhake te lakhANamAM je-te AdhAra paNa pU. Agama dvArakazrIe saM. 1989mAM prathama ja batAvyuM hovAne dekhAva karyo che te paNa asatya che. kAraNa ke-teozrIe zrIsaMghane saM. 1lpara ane saM. 1961mAM paNa AvelA te bhA. zu. 5nA kSaya prasaMge te te AdhAre batAvyA ja hatA. saM. 15ranA te prasaMge amadAvAda luhAranI piLanA suzrAvaka zA. chaganalAla pAnAcaMde bhAvanagara paM. zrI gaMbhIra vijayajI upara lakhelA (zrI jaMbUvinI te bUkanA 18mA peja para chapAelA) patramAM paDele tavaMtaraMgiNa maMgAvavAne ulekha, e vAtanI Aje paNa sAkSI pUre che. temaja saM. 15rane "sayAjIvijaya patramAM lekha paNa e vAtanI sAkSI pUre che. te lakhANa pachIthI zrI aMbUvijayajIe, je-"pATha ApavAnI teoe tasvI lIdhI na hatI." ema lakhyuM che te te te pAThavALA pustakanuM "tatvataraMgiNI" nAma jANyA pachI abhaNa ja lakhI zake. te vAkya pachI temaNe-"jyAre pUchavAmAM Avyo tyAre temaNe tuccha kSe 444 vyAkuLa thaIza." A pATha Apyo.ema je lakhyuM che te sarAsara juThuM che. kAraNa ke-saM. 198lmAM temaNe te pATha bAbata pUjyazrIne pUchyuM ja nathI, te pAThanuM sthaLa jaNAvyA pachI pUjyazrIne te pATha kaIne ApavAne prAyaH prasaMga ja na AvyuM Ine pUjyazrIe te pATha te saM. 198lmAM to zuM; paraMtu saM. 1992 sudhI keIne Apyo nathI. vaLI saM. 192mAM to te lekhake te zrI tattvataraMgiNI graMthanuM parva tithiprakAza" nAme bhASAMtara paNa prasiddha karela hovAthI te pATha te lekhakanA khyAlamAM te prathamathI ja hevAnuM siddha che." Ama chatAM zrI jaMbUvijayajIe, saM. 1lkanI te bUkamAM temaNe lakhelI- zrI tattvataraMgiNIne pATha pUchayo tyAre Age." e kRtrima vAtane saMvat temaNe je 1989 lakhAvela che te saMvat paNa temaNe (pite zrI tatvataraMgiNIne mAnya lekhAvela hovAthI have te zrI tatvataraMgiNIne te pAThane InkAra karI zake tema nathI. temaja "zAstrIyapUrAvAmAMnA bhA. zu. panA kSaye trIjo kSaya karavAnuM jaNAvanArA aneka prAcIna lekhene svIkAra kare to temane mata Take tema nathIH ItyAdi kAraNone lIdhe) saM. 1993mAM prasiddha thaela te zAstrIyapUrAvA" bUkamAMnA te prAcIna lekho upara pramANikatAnI chApa mAranAre te tavataraMgiNIne pATha te bUkanA peja 15 upara artha sahita prasiddha thayela hovAthI zrI tatvataragiNInA te pAThane te kharA arthane beTe kahevA sArU jUThe lekhAvela hoIne te vAtane saM. 1989 nathI, paraMtu 193 che. A vAtanI-saM. 192mAM temaNe te zrI tattvataraMgiNI graMthane anuvAda karyo temAM tathA te pachIthI saM. 195 sudhI paNa te lekhake ke-navA varganA keI anya lekhake paNa zrI tattvataraMgiNInA te "tu kSa' pAThanA te kharA artha badala kadi tevI vAta lakhI nathI." e pratIti paNa che.
Page #244
--------------------------------------------------------------------------
________________ parvatithibedhaka praznottarI [ 201 zrI jabravijayajIe, pitAnI "tithisAhityadarpaNa" bUkamAMnA te lakhANamAMnI e vAta pachI zrI tatvataraMgiNIne te "tuccha kSe pATha ane tene artha jaNAvyA bAda te pAThanA artha badala je-"AmAM pAMcamanA kSaye trIjane kSaya karavAnI ke kSayane badale kSaya karavAnI to vAta sarakhIye nathI, te temaNe pote (pU. Agama dvArakazrIe) siddhacaka varSa 4, aMka 23, pR. 532 mAM kabula karyuM che." ema zrI siddhacakramAMnA-"7-tattvataraMgiNImAM paryuSaNanI thanA kSaye tAre 444 pUname pakakhI karavAno prasaMga Ape che." e zabdo TAMkIne lakhyuM che te, siddhacakramAMnA te lakhANa pachInuM- te uparathI paMcamInuM parvapaNuM ane trIjo kSaya karavAnuM spaSTa che, tyAM (trIjanA kSayanI) amAnyatAne AgaLa karanArane dhanyavAda." e mujabanuM aDhI paMkti pramANa lakhANa uDAvI daIne lakhyuM hovAthI pU. Agama dvArakazrInA nAme juThI ja kabulAta batAvanAruM dhRSTatApUrNa heIne lekhakanA mahAmithyApaNAnuM khyApaka che. pU. AgaddhArakazrI, zrI siddhacakranA te ja lakhANamAM trIjane kSaya karavAnuM spaSTa zabdomAM jaNAveluM che, ema najare jevA chatAM paNa je jaMbUvijaya, pitAnA te lakhANamAM-"zrI siddhacakanAM te lakhANamAM trIjane kSaya karavAnI vAta sarakhIye nathI." ema bedhaDaka juThuM bolI zake che te jaMbU vijayajImAM keTale jambara mRSAvAda bharyo che? te zabdothI jaNAvavAnI atra jarUra rahetI nathI. A vyaktinI zAstra ane paraMparA pratinI bevaphAdArI paNa keTalI jambara gaNAya? ane tene aMge temanI bhavAbhinaMditA paNa keTalI vizALa gaNAya? tevI rIte vartIne-zrI sakaLa vidyamAna zAsanasaMghanI paNa zarama cheDIne-aneka pUrvAcAryothI seMkaDo varSothI avicchinnapaNe AcarAtI AvelI ane aneka pramANe vaDe Aje paNa suvizuddhapaNe jhaLakatI te jeDIyAM parvamAMnI AgalI tithinA kSaya vakhate ArAdhanAmAM to pUrvatara tithine kSaya karIne te jeDIyAM parvane te saMlagna be divasa joDe ja ubhA rAkhavAnI-pramANikatara paraMparAne je jaMbUvijayajIe, saM. 1992thI svachaMdapaNe ja upajAvI kADhelI kahIne ane (te pachI te sarvatra sarva prakAre sarvadiga nimLa TharelA lukhA tithimatanA durAgraha khAtara) tevAM haDahaDatAM juThAM lakhANe cItarIne ukheDI nAkhavAno jeNe bhekha lIdhela che te zrI aMbUvijayajInA te lakhANamAM te zuM? paraMtu keIpaNa lakhANamAM AtmAthI koNa vizvAsa sthApe? te saM. 1lyamAM ekalA pUjya AgamedArazrIe nahi; paraMtu rAjakeTa mukAmethI pU. A. zrI vijayapratApasUrIzvarajI mahArAje paNa7-"caudaza-pUnama ane caudaza-amAsa jevAM joDIyAM parvamAMnI AgalI tithinI kSaya-vRddhi vakhate ArAdhanAmAM jema terasanI kSaya-vRddhi karIne te 14-15 ane 14-0) parvane joDe ja ubhAM rakhAya che tema bhA. zu. 4-5 rUpa jeDIyAM parvamAMnI AgalI tithi pAMcamanI kSaya-vRddhi vakhate paNa ArAdhanAmAM te trIjI ja kSaya-vRddhi karIne bhA. zu. 4-5 parvane joDe ja rAkhavA 26
Page #245
--------------------------------------------------------------------------
________________ 202 ] tatvataraMgiNuM anuvAda graMtha janama---- ma mamamamamananA mATe seMkaDo varSo pahelAnAM nIce mujaba pramANikapATha che." ema vizALa patrikA (keje "parvatithinirNaya" nAmaka mahAgraMthane pR. 87 thI 89 upara prasiddha che te) dvArA jaNAvIne-"parva mazuraMvA gari kSaya tRtIyApA sAthaH 0i " ItyAdi je pAMca zAstrapATho jAhera karelA che te zAstrapATha mujaba ja bhA. zu. pAMcamanA kSaye trIjane kSaya karavAnuM jaNAvanArA te zrI tatvataraMgiNIne ja jatu have vaMcamIrathI - prasaMna vaM cAlu maviSyati' pAThane [te pAThanA "bhA. zu. 4 nA kSaye te cotha je trIjane badale pAMcamaparvae karavAne prasaMga Avaze tyAre tyAM tuM vyAkuLa thaIza (mATe e sthitithI bacavA tuM terase caudaza karI" e khatarane jaNAvelA artha uparathI] e ja aidaMparyArtha che ke-"tevI ja rIte bhA. zu. paMcamI parvanA kSaya vakhate te ethanI jema paMcamI parvatithine paNa kSetre pUrva vaDe udayAtarUpe akhaMDa rAkhavAnuM hovAthI bhA. zu trIjane kSaya kare." A artha zrI jaMbUvijayajI pote paNa jANe ja che; paraMtu te arthanA svIkAramAM - zAstrIyapurAvAladarzana karAvavAne badale zAstrIyapUrAvAne muMge meDhe svIkAra karavApUrvaka "nUtanatithimatapeladazana" ja thAya. A vastu sahana karavI e temane muzkela jaNAvAthI ja temaNe A rIte zrI tatvataraMgiNInA te vAstavika aidaMparyAthane (pU. AgamoddhArakazrI kRta te lakhANamAMnAM aMtima lakhANane uDADI devAnuM pApa vahArIne paNa) niphlevela che. eTalA sArU ja temaNe tevuM zAsananI zuddha paraMparAnuM lepaka lakhANa upajAvI kADhavuM paDela che! anyathA e mUrkhazekhara koNa hoya ke-je tevA nakkara aidaMparyAthaneaMte vidvAnamAM pitAnA hAthe pite mUkha lekhAvA pAme tevAM pratyakSa haDahaDatAM juThAM lakhANuM karIne paNa beTe lekhAvavAnI bAlizatA kare ? A dareka hakIkata vicAratAM tamane samajAze ke-"zrI jaMbUvijayajIe te lakhANane aMte je-"chatAM saM. 193nA zrAvaNa mahinA sudhI A ne A pATha upara temaNe (pU0 Agama dvArakazrIe) geLA gabaDAvyA kya.' ema lakhyuM che te mujaba pU AgameddhAraka zrIe A ne A pATha upara geLA gabaDAvyA nathI, paraMtu saM. 1996nA te lakhANamAM -[ zrI tatvataraMgiNInA te pAThanA zrI jaMbUvijayajIne khaTakatA te vAstavika adaMparyAthane tevI phUTa rIte ja peTe lekhAvavAnA bahAne atipramANika ane prAcIna evA te "zAstrIyapUrAvAne ja beTA manAvavAnA bhavavardhaka durAzayathI] te zrI jaMbUvijayajIe ja geLA gabaDAvyA che." te bUkanA te peja 49thI 92 sudhImAM zrI jaMbUvi e cItarelAM te zAstrIya purAvA poladarzana'nuM svarUpa A ja prakAranuM hAIne te lekhakanAM te badhAM lakhANanI atra graMthavistAranA bhaye upekSA karavAmAM Ave che. unmArge caDhI gaelA bhAI-bahene sanmArge Ave. zAstrIyapurAvAladarzana' zIrSaka taLenAM lakhANamAM-zrI AnaMdavimalasUrijInA pAnAM ane "zAstrIyapUrAvA" bUkamAMnA prAcIna ane pracalita paraMparAne ja pramANa karAvatA
Page #246
--------------------------------------------------------------------------
________________ parvatithibodhaka praznottarI [ 203 aneka lekha vagerene-temAM te acalagacchanI gAthAo che-tenA kartAnA nAme nathI-tenI bhASA barAbara nathI" ItyAdi banAvaTI apavAde batAvavA vaDe bedhaDaka apramANu kahI devAnI iSTatA dharAvanArA teo, zrI vijayalakamasUrijIe ASADhI vyAkhyAnamAM-zuM piti za?vova! mAre I gNe ja ni carcAna, nag ja ?i ItyAdi lekazAstramAMnA ane temAM paNa keTalAka te jainazAstrathI viruddha mAnyatAnA leka dAkhala karyA hovA chatAM te vyAkhyAna te jenI ASADhI vyAkhyAna tarIke pramANa mAne ja che: kartAnAM nAma vinAnAM "caMmi' vagere sUkato tathA paraMparAo vagerene paNa te varga pramANa mAne che chatAM pUrvAcAryoe, pitAnAM pAnAM ane lekhomAM zrI tapAgacchanI "parvatithinA kSaye pUrva ke pUrvatara tithino kSaya kare e mAnyatAne dezathI maLatI vAtavALA te acalagacchanI mAnyatAvALA uddharelA kalekene paNa dAkhala karyA, temAM tevA lekanAM bahAne gadyabaddha prAcIna pUrAvAone paNa tevI kuTarItie apramANa kahe che te prAcIna sAhityanA bhege paNa pitAne mata calAvavAnI dhUnanuM pratIka che. te lekhake-ahiM jema pU. Agama dvArakazrIe temanA te zrI siddhacakranA lakhANamAM jaNAvelA zrI tatvataraMgiNanA te pAThanA arthamAM-"pAMcamanA kSaye trIjano kSaya karavAnuM kahyuM ja nathI ane te pAThanA arthamAM tevI vAta sarakhoye nathI ema teoe pite kabula karyuM che" evuM kerekarUM gayuM hAMkayuM che tema zrI kalyANavijayajIe vaLI temanI saM. 1993nI "zrI parvatithi-carcA saMgraha" nAmanI bUkanA 81mA peja upara 68me-"tatvataraMgiNIgraMthamAM pAMcamanI vRddhie trIjanI vRddhi karavAne lekha che ema sAgarAnaMdasUrijI kahe che te zuM sAcuM nathI?" (pU. Agama dvArakazrIe kadIye nahi kahela hovA chatAM) e prazna upajAvI kADhI tenA uttaramAM-"zrI sAgarajInuM e kathana halAhala juThuM che." ItyAdi kahevA vaDe jIbhanI nakAmI ja kharaja utArIne AtmAne bhAre kare che ! AvA lekhaka zAsananuM zuM hita kare? mALavA-mAravADa-mevADa-vAgaDa sivAyanA kaccha ane kAThIAvADanuM sadbhAgya che ke koIka ja gAmamAM A bhAInuM A sAhitya haze ane kaI gAmanI prAyaH keIka ja vyakitamAM praveza pAmI zakela haze." emanuM sAhitya mAtra gujarAta, dakSiNa ane jhAlAvADanA keTalAka gAmomAMnI paNa juja ja vyaktiomAM praveza pAmela che! to paNa te pravezanA pratApe te te vyaktio. bIcArI bhUtagrasitanI jema Aje joIe chIe to prabhuzAsananA e tithi ane sUtaka vicAravALA mULamArgamAM vicaratA pUjya sAdhu-sAdhvIjI bhagavaMte prati ghurakIyAM karatA rahIne ane te navA varganA unmArgane ja mArga mAnIne cAlavAmAM AtmakalyANa mAnavAnI bhUlano bhAga banela che te khedajanaka che. * IcchIe chIe ke-tevI dareka vyaktione A navAvarganA tevAM jherI sAhitya thI bacavA sArU A praznottarI teone madhyasthavRtti vaDe vAMcavAnuM sadabhAgya satvara sAMpaDe ane ane te te dareka bhAI bahene mULamArgamAM sthira banIne
Page #247
--------------------------------------------------------------------------
________________ 204] tattvataraMgiNI anuvAda graMtha pitAnuM nakakara AtmakalyANa sAdhI pitAnA mAnavajanmane sArthaka kare dhruva mArgane tajIne tevA juThA lekhakanA adhruvamAgane keNu kalyANakAmI bhaje? prazna: 63-te " tithisAhityadarpaNa" bUkanA peja 5 upara zrI jaMbUvijayajIe, "karinA tihI" gAthAne-"udayamAM je tithi hoya te pramANa che. udayatithine choDIne anya karavAmAM Ave to zrI jinAjJAna bhaMga, eke khoTuM karyuM te joI bIje khoTuM kare te anavasthA, mithyAtva ane saMyama tathA AtmAne hAni thavArUpa de lAge." e mujaba artha karyo che te barAbara che? uttara-te gAthAmAMnA "avarathA' zabdane ane "virALa' padane temaNe karela artha, prastuta adhikArane kame sadaMtara asaMgata temaja adhamUlaka hoine te artha barAbara nathI. zrAddhavidhimAM zrAvakanAM parvanA cAlelA adhikAramAM te gAthA darzAvela hovAthI ane parvatithinAM pAlananuM vidhAna te saMyamI temaja saMyamasaMyamI baMne mATe samAna hovAthI sarvasaMyamI tathA dezasaMyamIne mATe saMyamane ane AtmAne hAni thavArUpa deSa lAge." e artha to teo ja karI zake. sivAya te-mi kA sidI nA mALa, cAra zrImALI samaMSijavarathA, mi chattavALa pare ! " gAthAno spaSTa ane tAtvika artha"udayamAM je tithi hoya te pramANa che. udaya sivAyanI anya je besatI tithi, prabhAtanA pratikramaNaprAraMbhakAlanI tithi, pUrvANakAla-madhyAhnakAla-aparAhnakAla-pradeSakAlavyApinI tithi ke AthamatI-samAptakAlavyApinI" tithi che tenuM pramANa karavAmAM Ave te (zAstramAM zrAvakane je parvatithie te divasanA sUryodayathI mAMDIne bIjA divasanA sUryodayanI maryAdAvALA ahorAtranA pauSadha ane tapanAM paccakakhANa karavAnAM jaNAvela che te mujaba te te vratapaccakakhANa vagere niyama prahaNa karanAra zrAvakane ahorAtra sacavAta nahi hovAthI) ahorAtranA pauSadhAdika niyama bhaMga thavA rUpa zrI jinAjJAnA bhaMgane doSa lAge, kaI besatI to kaI pratikramaNakALanI, keI pUrvANakAlavyApinI to yAvatu keI samApta thatI tithi pramANu gaNIne ArAdhavA lAge te ArAdhya anuSThAnane prAraMbha (sUryodaya) kAla ke-je sahukoIne mATe eka tarIke vyavasthita che te maTIne judA judA kAla thaI javA rU5 anavasthAdeSa lAge, tevuM karanArane mithyAtvadoSa lAge ane ArAdhanAmArgane khaMDita karavA rU5 virAdhanAne deSa lAge." e pramANe che. prazna 64-'3 mi." gAthAnA karelA tevA artha pachIthI te ja 95mA peja upara zrI jaMbUvijayajIe tyAM te arthano bhAvArtha rUpe je-"AthI nakkI thayuM ke-je parvatithi ArAdhavAnI hoya te je DI paNa sUryodaya vakhate maLatI hoya to te ja grahaNa karIne pUjA, paccakakhANa AdimAM pravartAvuM. tene anAdara karavAthI kiMvA tene pheravavAthI AjJAbhaMga, anavasthA, mithyAtva ane virAdhanA de lAge che, mATe udayatithine anAdara kiMvA tene
Page #248
--------------------------------------------------------------------------
________________ pa tithimAdhaka praznottarI [ 201 palaTA karI zakAya nahiH chatAM tevA anAdara ke palaTA karanArA AjJAbhaMgAdi doSAne ja sevanArA che te cAkakhu samajI zakAya tevuM che." e pramANe lakhyuM te che; paraMtu temanA e atha pramANe cAlavAmAM te- te, laukikaTIpaNAmAMnI patithinA kSaye te kSINatithi udayAt nahi heAvA chatAM tene ArAdhatA heAvAthI ane patithinI vRddhi vakhate tithi uyavALI hAvA chatAM tenuM ArAdhana to nahi ja karatA haiAvAthI' tene ja AjJAbhaMga, anavasthA, mithyAtva ane virAdhanAnA doSa lAge che ema ja Thare che chatAM temaNe tevuM pAtAne ja khAdhaka lakhANa karavAnI gaMbhIra bhUla kema karI haze? uttara:-mahinAmAM parisaMkhyAna rUpe mukhyatve ArAdhavAnI khAra patithi hAya che. dareka patithinuM ArAdhana sUryoMdayathI khIjA sUryodaya sudhInA gaNAtA 24 kalAkanA eka ravi Adi vAra pramANa gaNavAnuM heAya che. kAraNa ke-savArathI levAtA pauSadha paccakakhANu vagere anuSThAnA 24 kalAkanA haiAya che. AthI te khAreya tithie grahaNa karavAnA vyavahAra jainAe sekaDA varSothI laukikaTippaNAne AdhAre mukarara karela che. laukikaTIpaNAmAM jainAne joItI khAreya tithimAMnI eka paNa tithi sUryadaya vALI prApta thatI nathIH kAraNa ke-'te TippaNAmAM to besatI, AthamatI tithi ane 24 kalAkathI to nyUna ja tithi hAya che; paraMtu sUryodayathI zarU thatI ane 24 kalAka pramANavALI to prAyaH eka paNa tithi hAtI nathI.' laukika TippaNAmAMnI tithionI e avyavasthita sthitimAMthI jainAne sUryodayathI bIjA sUryodaya sudhInA 24 kalAkanI vyavasthita jainI tithi prApta karavI muzkela bane che. jainAnI e muzkelI dUra karavA sArUM pUrvAcArye, laukikaTippaNAmAMnI ( kSINa ane vRddhatithine cheDIne prathama) te besatI, AthamatI, adhUrI, alpAdi tithine pramANa mAnavAnuM pheravIne mi nA ttiDhI"nA siddhAMta ApavA vaDe uya vakhate je tithi hoya tene ja mAnavAnuM sthApyuM. e rIte dharmAnuSThAna mATenI tithi meLavavA sArU anyadarzanakAre paNa anyadezanIene'zrAnsyiodyavejAyAM, thA stoApi tithirmavet |sA saMpU'ti maMtA, prasUtA noA vinA // // ' e siddhAMta ApIne laukika TippaNAmAMnI te esatI, AthamatI, adhUrI Adi tithine pramANa mAnavAnuM palaTI nAkhyuM. ane udaya vakhatanI tithine ja mAnavAnuM rAkhyuM, A hakIkatanA niSkarSI e che ke-jaina jainetara baMneya pU. mahiSa Ae, laukika TippaNAnI tithine ArAdhanAmAM to pramANa ja mAnI nathI. tenuM esavApaNuM Adi sahita khIlakula pramANa gaNela nathI. TippaNAmAM to badhI ja tithi sUryodaya vagaranI ja hovAthI pUrvAcAryoe te te tithione 'sayaMmi.' ane 'jJAtsyiodyavahAyAMnA saMskAra ApavA vaDe dharamULathI palaTI nAkhavA pUrNAMka sUryodayavALI banAvIne te pachI ja jainI ane zaivI tithi tarIke mAnavAnuM TharAvyuM che: Ama thayuM tyAre ja laukika TippaNAmAMnI tevI tithiomAMthI mahinAnIkhAra jainI tithie meLavavAnI jaineAnI te muzkelI dUra thavA pAmI. AthI ArAdhanAmAM laukikaTIpaNAMnI tithie mAnavAnI vAta na rahI ane 'sthaMmi'nA siddhAMtanA
Page #249
--------------------------------------------------------------------------
________________ 206 ] tattvataraMgiNI anuvAda graMtha AdhAre ja tithi mAnavAnI rahI, tethI te kampa' vALo siddhAMta, ArAdhanAmAM utsarga mArga rUpe lekhAvA pAmyo. e rIte TIpaNAnI badhI ja tithione 'mine saMskAra, ArAdhanA mATe sUryodayavALI jainI tithi banAvavA te samartha thaye; paraMtu te saMskAra, TippaNAmAM te te besatI-AthamatI ityAdi sivAyanI mahinAmAM je be traNa tithio kSINa ane vRddha paNa Ave che, te tithione sUryodayavALI banAvavA samartha na thayuM. AthI jenene mahinAmAM tevI be traNa tithione te sUryodayavALI meLavavAnI muzkelI ubhI ja rahI. AthI jainAcAryoe daza pUrvadhara bhagavaMta zrI umAsvAtijI vAcakapravaranA praoNSa tarIke manAte "kSo pUrvAvALe apavAdamAga apanAvIne te muzkelI paNa dUra karI eTale ke-TippaNanI je kSINa ane vRddhatithine audayikI banAvavAmAM mane utsargamArgavALe saMskAra asamartha nIvaDayo tyAre te kSINa ane vRddhatithine audayikI banAvavAmAM 'kSa pUrvA' ane "ii sattAvALA apavAdamArgane saMskAra samartha nIvaDyo. AthI jainenI te zeSa muzkelI paNa "the pUrvavALA apavAdamAge dUra karI. A rIte jenemAM seMkaDo varSothI laukikaTIpaNAmAMnI tithione te varthamavALA utsarga ane "kSo pUrvA" tathA "ii sattAvALA apavAdane saMskAra ApavA vaDe dharamULathI pheravIne audayikI banAvAya che ane te pachI ja tene jenI tithio tarIke mAnavAmAM Ave che. A paddhati ApaNe sarva jainasaMghemAM Aje paNa pracalita hovA chatAM zrI jaMbUviyajIe te sthaLe je-kiMvA tene (TippaNAmAMnI sUryodaya vakhatanI tithine) pheravavAthI AjJAbhaMga, anavasthA, mithyAtvane doSa lAge che, mATe tene (kSayavRddhi vakhate paNa) anAdara kivA tene palaTe karI zakAya nahi." e pramANe lakhyuM che te nijanA tithimatanA AgrahavazAt kapolakalpita ja lakhyuM che. upara joI gayA ke-jema jenI tithi nakkI karavA mATe "ghani' nA sahI vALa utsargasiddhAMta, TippaNAmAMnI besatI Adi badhI ja tithione dharamULathI pheravI zake che, tema parvatithinA ke caudaza-pUnama, caudaza-amAsa, bhA. zu. 4-5 Adi jeDIyAM parvamAMnI AgalI tithinI kSaya-vRddhi vakhate eka parvatithi ke jeDIyuM parva nakakI karavA sArU te " ma' utsarga karatAM baLavAna gaNAte kSe pUrvA apavAdamArga te TippaNAnI tevI be-traNa tithione jarUra ja pheravI zake che. zrI jendravijayajIne laukika TippaNanI badhI ja tithine pheravI nAkhanAra te mitra ne siddhAMta kabula che, phakta be traNa tithine pheravI nAkhanAre " pUrvAne siddhAMta ja kabUla nathI ! te paMcamakAlanI balihArI ja gaNavI rahe che. TippaNanI badhI tithine pheravIne udayAt banAvanAra ' mi." siddhAMta paNa jainAcAryata che ane kSaya-vRddhi vakhate TippaNanI udaya vakhatanI tithine pheravIne kSINa
Page #250
--------------------------------------------------------------------------
________________ parvatithibedhaka praznottarI [ 207 * * * * * * * * * * * * * ane vRddhatithine udayAt banAvanAra kSetre pUrva ne siddhAMta paNa jainAcArya kRta che. AthI TippaNanI udaya vakhatanI tithi na phare" ema kahenArA, te banne jainAcAryonAM vacanemAMthI eka ja jainAcAryanAM vacanane mAnavAnI gaMbhIra bhUlanA bhoga banIne jenanI bAraparvanI saiddhAMtika mAnyatAmAMthI cUta thAya che. Ama banavA na pAme e sArU kalyANakAmIjanee TippaNamAMnI tithikSaya-vRddhi vakhate te mitrane cheDIne 'kSa nA apavAdamArganuM ja anusaraNa karavuM rahe che. mane siddhAnta, laukikaTippaNamAM jyAre koI paNa tithine kSaya na hoya tyAre ja jarUrI che. A zrI aMbUvijayajInA seMkaDo varSa pUrvenA dAdA-paradAdAguruoe paNa te jainAcAryonA ubhaya siddhAMtane e rIte apanAvIne ja TippaNanI te tithiemAMthI 12 udayAt jenI tithi mAnela che ane saM. 192 sudhI te A zrI aMbUvijayajI Adi tamAma navA vage paNa jainAcAryonA te ubhaya siddhAMtane anusaravA pUrvaka e rIte TIpaNanI badhI tithi pheravIne ja bAra udayAt jenI tithi mAnela cheH ane te vakhate zrI aMbUvijayajI Adi navA vargane temaja te varganA dAdA-paradAdAguruone TippaNanI udayAt tithi pheravavAmAM Aje dekhAyA te AjJAbhaMgAdi de kadi lAgyA nathI, mAtra te vage saM. 1993 thI pitAnA pUrvajonAM paNa te vartanathI viruddha jaIne parvatithinA kSaya vakhate paNa te "yaMmirane siddhAMta mAnavAnI vAta ekAeka ubhI karI tyArathI ja te vargane (tame praznamAM jaNAvyuM che te mujaba) parvatithinI kSaya-vRddhi vakhate pitAnA hAthe ja te AjJAbhaMga-anavasthA-mithyAtva ane virAdhanAnA denuM bhAjana banavuM paDela che. tevA gaMbhIra doSathI grasita mANasa, sannipAtaprastanI jema tevuM ane te pachIthI 9mA peja sudhInuM yadrA tadrA lakhANa karavAnI gaMbhIra bhUla kare te sahaja hevAthI "te vagera, pitAne ja bAdhaka evuM e lakhaNa kema karyuM haze?" e praznane avakAza nathI. prazna 65-te bUkanA peja 100 upara zrI jaMbUvijayajIe, zrI tatvataraMgiNa pR. 4 uparana-"kSInAmIcaM tathA ziyamA" e pATha raju karIne te pAThane tyAM je-sAtamamAM karAtuM AThamanuM kRtya" e pramANe artha karela che, te jotAM to "parvatithinA kSaye "the pUrvAne saMskAra ApIne pUrvanI aparvatithinAM sthAne kSINa parvatithine ja karavAnuM kahenAra zrI tattvataraMgiNakAra, AThamanA kSaye pUrvanI sAtamane sUryodaya vALI AThama banAvavAne badale pUrvanI te sAtamamAM AThamanuM mAtra kArya ja karI levAnuM jaNAve che te te baMne vAta saMgata zI rIte gaNAya? uttarA-uparanA 64mAM samAdhAnamAM jaNAvyuM che tema jaMbUvijayajI Adi tamAma na varga, parvatithine kSaya vakhate te "kSo pUrva" praSa-pUrvatithine kSaya karIne tene sthAne kSINatithine udayAt banAvavI." ema ja artha karIne pUrvatithinAM sthAne kSINatithine udayAt ja banAvatuM hatuM. temanA saM. 1989nA jainapravacana varSa 6 nA 12-13 ane
Page #251
--------------------------------------------------------------------------
________________ 208 ] tattvatara giNI anuvAda graMtha 14mA saMyukta aMkanA 130 mA pAne temaNe "ce pUrvAM'nA-" eka divase traNa tithinA bhAga AvatA hAya teA vacalI tithi kSayatithi kahevAya che. te tithi jo ArAdhyakeATInI hAya tA pUrvanI tithinI jagyAe tene ja kAyama karAya che. kAraNa ke-te kSINa tithinI samApti paNa teja divase thAya che. tattvagrAhI AtmAone A vastu spaSTa samajAya tema che.' e artha prasiddha karIne paNa svIkArela che. chatAM paNa te vage, saM. 1992mAM jyAre navA ja tithimata kADhavyo tyAre nijanA te matanI puSTimAM te vargane te 'kSaye pUrvA'nA svIkRta arthamAM paNa (prastuta bUkanA peja 96 thI 9 sudhImAM zrI ja bhUvijayajIe pANinIyanA 'chupAM supa" ne khAtrIne vibhakti palaTAvavAnI hade paheAMcI javA pUrvaka dhUmADAmAM bAcakAM bharavArUpe anekavidha gulAMTo mAravAnI jema) gulAMTa mAravI paDI ! eTale ke-"te varga, 'kSaye pUrvA'nA aMmAM je-- kSaya tithi jo ArAdhya keATInI hAya to pUrvAMnI tithinI jagyAe tene ja kAyama karAya che.' e pramANe mAnato ane lakhato hatA tene badale navA mata kADhaLyo tyAre vaLI te vaga te ja ye pUrvAnA arthAMmAM- kSayatithi jo ArAdhya kATInI hAya to pUrvanI tithimAM mAtra te kSINatithinI ArAdhanA ja karI levAnI hAya che; paraMtu pUrvanI tithinI jagyAe tene ja kAyama karavAnI hAtI nathI.' ema gulAMTa mArIne tevuM kheAlavA-lakhavA ane pracAravAnA dhaMdhe lAgI gaela che! upara temanA ja jaina pravacanamAMnA lakhANanA AdhAra raju karIne jaNAvyuM che tema sa. 1992 sudhI te va, ' patithinA kSaye pUrvatithinAM sthAne kSINa pa`tithine ja kAyama karAya, e vAta jee samaje teone ja tattvagrAhI lekhAvato hato ane sa. 1993thI te va, te vAta samajanArane apatattvagrAhI lekhAvavA pUMka te vAtathI sada Mtara ulaTI evI patithinA kSaye pUrvanI tithimAM te kSINatithinuM (nAma ApyA vagara mAtra) ArAdhana ja karAya' e vAtane je samaje tene tattvagrAhI lekhAve che! te vanuM A pratyakSa C unmArgI paNuM che. peAtAnI te phUTa anItine zAstrAnusArI lekhAvavA sArU te vage ghaNAM ja phAMphAM mAravA chatAM jyAre tene keAI paNa zAstra ke zAstramAMnA nAmanA paNa AdhAra na ja maLI zako tyAre zrI ja'bhUvijayajIe, peAtAnI te mrUkanA peja 100 upara (je tattvatara MgiNIjha tha, * caudazanA kSaye terasanu nAma paNa na levuM. terasane caudaza ja kahevI.' ema DAMDI pITIne kahe che te ja) zrI tattvatara'giNIzraMthanA-'kSILAomArUM lakSamyAM niyamALamaSTamI tyajyaparAM na namaste' e AkhA pAThamAMnA kSILAdamIstya saptamyAM" eTalA TukaDA ja raju karavAnuM rAkhIne te truTaka pAThanA peAtAnA navA matane maLato 'sAtamamAM karAtuM AThamanuM kRtya ' evA chalapUrNa a karela che ane te kuTilatA dvArA peAtAnA navA mata upara zrI tattvatara MgiNIgraMthanI maheArachApa mAravAnI kevala mUkha'janAcita ceSTA ja karI che. sivAya zrI tattvatara MgiNInA
Page #252
--------------------------------------------------------------------------
________________ parvatithibedhaka praznottarI [ 208 te saMlagna pATha to temanA mata upara maherachApa mAravAne badale "sAtamamAM karAtuM AThamanuM kRtya AThamanuM gaNavA nahi pAme." ema jaNAvIne temanA navA tithimatane mUlamAMthI pheja ja kare che. zrI aMbUvijayajI, ATalethI ja aTakela nathI. temaNe pitAnA navA matanI siddhi mATe ethIya Agala vadhIne the pUrvanA have karavA mAMDelA te kUTa arthane sAce lekhAvavA sArU te bUkanA peja 100 pachI te ghara fkhavAta paraM chidyAra nA nyAye 47 peja sudhI yadvA tadrA lakhANa karyA che! paraMtu "khoTuM lAMbu na nibhe" e ukti anusAra saM. 1 lmAM te varge madhyasthane pheDIne prApta karelA ane te pachI pote pitAnA jainapravacananA khAsa aMkamAM paNa prasiddhi ApavA rUpe svIkArelA pI. ela. vaidyanAM lakhANamAM "dhirAtamAM zIrSakatale te vaidhe paNa te 'so pUrvAne artha-parvatithinA kSaye pUrvatithinAM sthAne kSINatithi karavI. e mujaba ja karavAthI zrI aMbUvijayajIne te badhA ja malokhAne mALakhe, temaNe svIkArelA te vaidyanA lakhANathI ja jamInadosta thaI javA pAmela hovAthI have te te baMne vAta saMgata zI rIte gaNAya?' e prazna ja rahetuM nathI. A prazna kada -no varga, "TipaNamAM hoya te pramANe ja tithi mAnavI joIe." ema kahIne "je vastu jema hoya che tema ja mAnavAmAM samakita gaNAya ane tema nahi mAnavAmAM mithyAtva gaNAya. ema kahe che te kharUM che? uttara-navA varganI te vAtane te varga ja sAcI lekhAvI zake tema nathI. kAraNake- pitAnI te vAtane sAcI manAvavAmAM te temane-pAchaLa 64mAM praznanA samAdhAnamAM jaNAvyA mujaba 'mi" tathA " pUrvanA siddhAMte batAvavAvALA te baMne zAsanamAnya AcArya pravaree te TippaNanI badhI ja tithione hoya tema mAnI nahi hovAthI ane na hoya temaja mAnavAnuM TharAvela hovAthI te ubhaya siddhAMtasamarpaka AcAryapravare ke-jeo samakitanI chApavALA che temAM samakita nahi gaNAvavAnI ane mithyAtva gaNavavAnI ghora ApattinA bhAjana banavuM paDe che zAsanamAMthI oLatA baMdha paDIne zAsanapakSanA vagaraprayAse ja ukhaDI javuM paDe tema che. je ke-TippaNumAM bIja Adi parvatithine kSaya hoya tyAre TippaNAvALAo, paDavA AdinI tithimAM nakSatra vagere lakhe che ane kSINa bIja AdinI Agala nakSatrAdinA sthAne sarvatra mIMDAM mUkavA vaDe bIja Adina kSaya mAne che tema A "je vastu jema hoya tema kahevAmAM samakita lekhAvanAre" ne varga, bIja Adine kSaya to mAnatA nathI ane TipaNAmAM je nathI ja lakhyuM te "paDa-bIja Adi bheLAM" ema lakhe che-bole che-mAne che ane manAvavA mathe che," te vAta ja te varganI e samakita-mithyAtvanI vAtane juThI ane bhrAmaka TharAvavA paryApta che, chatAM tevuM bolavAmAM te varga keTale badhA juThe ane bhrAmaka che? te samajI levA sArU nIcenI bInAe paNa dhyAnamAM rAkhavI Avazyaka che.
Page #253
--------------------------------------------------------------------------
________________ 210 ]. tatvataraMgiNI anuvAda graMtha 1-paMcAMgamAM hoya te pramANe ja tithi mAnavAmAM samakita gaNAvanAre vicitratara varga, paMcAMgamAM kaI ja tithi sUryodayathI nahi besatI hovA chatAM "udayavALI tithi mAnavI" ema paMcAMga bahAranuM bele che! 2-e rIte "udayavALI tithi mAnavI" ema bele che, paNa paMcAMgamAM bIja AdinA kSaye ekama Adi tithi ja udayavALI batAvelI hoya che tene te te varga, udayavALI havA chatAM paNa mAnato nathI! 3-tevA prasaMge te te udayavALIne e rIte anAdara karIne paMcAMgamAM te te divase kSayarUpe jaNAvelI bIja Adine ja te ekama AdinA sUryodayathI ArAdhavAnuM kahe che! 4-te laukika paMcAMgamAM hoya te pramANe tithi mAnavAnuM kahe che ane ArAdhanAnAM paMcAge te pitAnAM judAM ja kADhe che! pa-laukika paMcAMgamAM hoya te pramANe ja tithi mAnavAnuM kahe che tethI te vargo tithi ArAdhavAnuM paNa laukika paMcAMga pramANe ja kahevuM rahe che, chatAM te kahevAmAM taddana cUpakIdI sevIne te varga pitAnI ArAdhanAnAM paMcAMgamAM laukika paMcAMganI tithione badale pite ubhI karelI mAnyatA mujabanI tithio chApIne tevI tithione ArAdhavAnuM lakhe che! -laukika paMcAMgamAM tithinA ye pUrvanI tithinI nIce-A Desa mUkIne kSINa tithine te pUrvanI tithinI nIce lakhatA nathI ane A na varga, pitAnAM ArAdhanAnAM paMcAMgamAM - 9-3-3 - ItyAdi lakhIne laukika paMcAMgamAMnI pUrvanI udayAtA tithinI chaDecoka avagaNanA kare che! 7-AThama Adi tithinA kSaye laukika paMcAMgamAM ravivAra Adi 24 kalAkanA eka vAre sAtama Adi eka ja tithi lakhe che ane A na varga, pitAnAM paMcAMgamAM te 24 kalAkanA eka vAramAM sAtama ane AThama Adi babbe tithi lakhe che ane lekhAve che! 8AThama AdinA kSaye laukika paMcAMgamAM che te sAtama Adine choDIne te paMcAMgamAM nathI tevI AThama Adi tithine ArAdhavAnuM kahe che! 9-laukika paMcAMgamAM hoya temaja tithio mAnavAnuM kahenAra te na varga, te paMcAMgamAMnI AThama AdinA kSaye te laukika paMcAMgamAMnI sAtama AdinA bhagavaTAmAM AThama AdinuM ArAdhana karavAnuM lakhavA vaDe laukika paMcAMgamAMnAM te sAtama AdinA bhogavaTAnI te taddana avagaNanA ja kare che! 10-te varga, AThama AdinA kSaye e rIte paMcAMganI sAtama AdinA bhagavaTAnI avagaNanA karyA bAda pitAnA ArAdhanAnAM paMcAMgamAM 9 Adi lakhIne paMcAMganI sAtama AdinA bhegavaTAmAM paMcAMganI kSINa Ama AdinI ArAdhanA thaI jatI hovAnuM te
Page #254
--------------------------------------------------------------------------
________________ parvatithibedhaka praznottarI [[ 211 kahe che; paraMtu tema cha Adi lakhe che temAM eTaleke-te sAtamanA divase AThama AdinuM ArAdhana karAvavAmAM te varga, te divase je sAtama Adi ja che te sAtama AdinA bhogavaTAmAM kSINa AThama Adine dAkhala jaNAve che ke-kSaNa AThama AdinA bhegavaTAmAM sAtama Adine dAkhala jaNAve che ? te praznane te javAba ja dharAvatA nathI! 11-paMcAMgamAM AThama AdinA kSaye sUryodayathI sAtama hoya che chatAM te varga, tenA bhIMtIyAM paMcAMgamAM lakhe che te 9 AdimAM paNa AThama Adine bleka dekhADIne sAtama AdinA sUryodayathI ja ArAdhya lekhAve che. are! AThama Adine pauSadha te te sAtamanA sUryodayathI paNa pahelAM levarAve che! temAM "paMcAMgamAM jema hoya tema ja tithi mAne tene samakita gaNAvanAra te navA vage pacAMganI tithi kaI mAnI? ane keI nahi, to tenuM samakita kevuM? te vicAravuM. 12-laukika paMcAMgamAM tithinI vRddhi vakhate baMne tithio udayavALI hoya che chatAM paMcAMgamAM hoya tema ja mAnanAramAM samyakatva gaNAya." ema kahenAra te na varga, bIjI ja tithine udayavALI kahe che-mAne che ane ArAdhe che; paraMtu udayavALI pahelI tithine te mAnato ja nathI tyAM te pote ja ke samakitI gaNAya? TuMkamAM tevuM pracAravAmAM te vargane hetu e che ke pitAnI kalpanAjALamAM jeo phasAya tenAmAM samakita ane jeo na phasAya teomAM mithyAtva gaNAvIne paNa pitAne kumata yenakenApi TakAvo." e nItivALA te varganI eka paNa vAta kharI kayAMthI hoya? prazna 67 - pUrvAthI kSINatithine pUrvanI tithinI jagyAe ja kAyama karavAnI che e vAta zrI tatvataraMgiNIkAranA kavorIti kAparAsthAthamavAta' ItyAdi vacanothI siddha che, chatAM te ja zrI tatvataraMgiNIkAre "satajyAM, pUrvathAM, govarazAM" ItyAdi kSINaaSTamI caturdazIne sAtame ane terase karavAne khyAla ApatA saptamI aMtavALA prayogo karela che tene hetu zuM hoI zake? uttara-ArAdhanAmAM caudazanA kSaye TippaNanI terase "terasa" ema kahevAne paNa saMbhava nathI." ema kahIne te terasane caudaza ja kahevI." ema spaSTa jaNAvanAra te graMthakAra, aSTamI-caturdazInA kSaye te te tithi sAtame ke terase karavAnuM kahe nahi, paraMtu sAtama ke terasane pheravIne tenA sthAne AThama ke caudaza ja karavAnuM kahe; evI samyagabuddhi dharAvanAra harakeI vidvAna samajI zake che ke- te graMthakArazrIe potAnA te graMthamAM te prakAre je saptamyaH prayoga karyA che te ArAdhanAnI apekSAe nahi, paraMtu laukikaTIpaNAMnI tithinI apekSAe karyA che." e sivAya temAM anya koI ja hetu nathI. prazna 684-kalyANatithio paNa bAra parvatithinI jema parvatithie ja hovAthI bAraparvamAMnI keIpaNa parvatithinA kSaye ArAdhanAmAM jema " pUrvAthI pUrvatithine kSaya
Page #255
--------------------------------------------------------------------------
________________ 212 ] tatvataraMgiNI anuvAda graMtha karIne tenAM sthAne kSaNitithine udayAt banAvAya che, tema kalyANaka tithiomAMnI keIpaNa tithinA kSaye pUrvatithine kSaya karIne tenA sthAne kSINakalyANakatithine udayAta kema banA vAtI nathI? uttara -kalyANakaparvIo paNa parvatithi te gaNAya ja che, paraMtu te parvatithio bAraparvanI jema trIje trIje divase AvanArI kAlapakva nathIparaMtu tIrthakara bhagavaM tenAM je je divase kalyANake rUpI kArya thAya che te kAryane lIdhe gaNAtI kAryapavao che. bAraparva nI ArAdhanA pauSadhAdithI karavAnI heIne te pavIo, 24 kalAkanA eka divase eka ja hoya che ane kalyANakapavae te eka divase aneka paNa Ave che ane tenI ArAdhanA paNa prAyaH tapathI ja karavAnI hoya che. tapane uccAra eka divase karelA paccakakhANuthI aneka divasa cAlato hovAthI eka divase aneka paNa AvatA kalyANakane tapa eka divase thaI zake che. bArapavImAMnI parvatithi to tapathI paNa eka divase eka ja ArAdhavAnI hoya che. bArapavI ane kalyANakaparvaomAM e uparAMta (A graMthamAM pahelAM jaNAvela che te mujaba) anekavidha asamAnatA hevAthI kalyANakatithiemAMnI tithinA kSaya vakhate tene bArapavInI jema "kSa pUrvA"ne saMskAra ApavAmAM AvatuM nathI. Ama chatAM citra zudi 13 jevI prasiddha kalyANakatithinI kSaya-vRddhi hoya ke kalyANakapavI na hovA chatAM paNa akSayatRtIyA jevI prasiddhaparvanI kSaya-vRddhi hoya te tene the dUrgAne saMskAra apAya ja che. prazna 69-tithisAhityadarpaNa" bUkanA peja 147 upara zrI kalpakiraNavalI graMthamAMnA 4 thuMgoriAryo mAraiyA tithifpa jUuffy ighera nigarA re ta#jatuthazayanagiri zaMzanIyam' e pAThane bhAvArtha zrI aMbUvi e-saMvatsarI parvanI mAsapratibaddhatA chatAM cUrNi AdimAM paMcamI pratibaddhatA paNa jaNAya che." e pramANe jaNAvela che, te barAbara che? uttara -zrI jaMbUvijayajIe te pAThane jaNAvela te bhAvArtha te viSayanA bodhane abhAvasUcaka hAIne adhamUlaka hovAthI barAbara nathI. zrI kalpakiraNavalInA te pAThane barAbara bhAvArtha-paryuSaNa parvanI mAsapratibaddhatAmAM paNa cUrNi AdimAM tithi paNa pAMcama ja niyata jaNAya che " e pramANe che. prazna 70 -te bUkanA peja 148 upara zrI senapraznanA 115 mA peja upara rajI karelA-"raDhizUrimika rAturmAsamAnItaM taga pratikAmaurni cUnAnA mavatti, tatkathamiti prazno'trottara-pratikramaNAnAM nyUnatve'dhikatve vAna ko'pi vizeSo, yataH puurvaacaaryaajAmauvAtra pramANam ? e praznottarane bhAva jaNAvatAM zrI jaMbUvijayajIe, te bUkanA 14mA pija uparanI trIjI kolamamAM je-"ahiM pakakhI ArAdhanA jema cemAsI
Page #256
--------------------------------------------------------------------------
________________ parvatithibedhaka praznottarI [ 213 ArAdhanAmAM zAstrakAre samAvI dIdhI tema kSINa pUrNimAdinI ArAdhanA mukhyamAM gauNanA zAstrIya nyAye caudaza AdimAM samAvI devI; paraMtu udayatithi caudaza Adi palaTAvavI nahi." ema zrI senasUrijImanA nAme jaNAvela che te barAbara che? uttara-zAstrakAra zrI senasUrijI mahArAje te praznanA uttaramAM-pakakhInI ArAdhanAmAM mAsI samAI jatI hovAnuM kahyuM ja nahi hevA chatAM te vAta zrI jabUvijayajIe, te lakhANamAM pUnamanA kSaye te kSaNapUnamanI ArAdhanA caudazamAM samAI jatI hovAnuM kahenArA pitAnA kalpita navA tithimatane pramANika lekhAvavA sArU e rIte zrI senasUrijImanA nAme raju karI dIdhela hovAthI zrI jaMbUvijayajInI-zAstrakAre pakakhInI ArAdhanAmAM mAsI samAvI dIdhI." e vAta taddana galata ane bhrAmaka che. zrIsenasUrijI mahArAje te te uttara dvArA prakSakArane (prathama te-traNa mAsIne pakakhIe kalakasUrijI lAvyA, e vAta ja barAbara nathI" ema jaNAvavAnuM mekupha rAkhIne) pAkSike cAmAsI pravattI te bAbata pratikamaNanA nyUna ke adhikapaNAmAM kaI vizeSa nathI, kAraNake-(vizeSa te mAsI palaTI te che, tethI) e bAbatamAM (ekanI nahi paNa) aneka pUrvAcAryonI AcaraNa ja pramANa che." ema ja jaNAvyuM che. e rIte teozrIe te te uttaramAM "pakakhInI ArAdhanAmAM mAsI samAI jatI hovAnuM jaNAvyuM nathI ja, paraMtu te AcaraNuM karanAra AcAryonA nAme paNa "pakakhInI ArAdhanAmAM mAsInI ArAdhanA samAvI" ema jaNAvyuM nathI. jaina gaNitanA hisAbe pAMca varSanA gaNAtA yugane aMte aSADhamAsanI vRddhi Ave che temAM adhika aSADhanI gaNAtI (mAsI) pUnamane kSaya Ave che, te adhika aSADhanI kSaNapUnamane paNa zrI niryukti AgamamAM amidramasaMvarajI jJatha maganA to mArADhaprovmaro vIti re nate maLati TakAno utta' e pAThathI pUnamanI saMjJA ApI che ane tema karIne te kSINa pUnamane paNa TippaNanI caudazathI bhinna svataMtrapaNe udayArUpe ubhI rAkhanAra zAstrakAre TippaNanI udayAt pUnamanI comAsIne caudazamAM samAvavAnuM kahe ja nahi." ema samyak zraddhA ane zAstrajJAna dharAvanArA samartha AcArya zrI senasUrijImanAM nAme-teoe pakakhInI ArAdhanAmAM comAsInI ArAdhanA samAvI." e prakAre juThI vAta zeThavanAra te zrI aMbUvijayajIe, te pachIthI te juThANune zrI senasUrijInA nAme udAharaNamAM rAkhIne je-tema kSINa pUrNimAdinI ArAdhanA mukhyamAM gauNanA zAstrIya nyAye caudaza AdimAM samAvI devI; paraMtu udayatithi caudaza Adi palaTAvavI nahi." ema lakhyuM che te te zAstra ane paraMparAthI viruddha TharelA pitAnA tithi. matamAM zrI senasUrijImanuM mAnuM dekhADavA sArU sadaMtara kapolakalpita ja lakheluM che. ApaNe upara joI gayA chIe ke-AgamazAstra che tevA prasaMge udayavALI caudazane palaTAve ja che.
Page #257
--------------------------------------------------------------------------
________________ 214 j tattvatara giNI anuvAda graMtha pUrNimAnA kSaye tevu lakhavA vaDe navA vage, potAnAM navAmatanI ADe AvatA e cauda pUrvAdharanA pAne paNa avagaNIne caudaza-pUnamane caudazanA eka ja divase manasvI rIte ja bheLI kahevA-lakhavA ane pracAravA mAMDela che, e vAtanuM paNa te amiyaDhi arNavajIre' pATha samaMna kare che. kAraNake-te AgamapATha vaDe zAstrakArabhagavaMte yuganA adhika ASADhanI pUnamano kSaya hAvA chatAM TippaNAMnI te udayavALI caudazanA divasane palaTAvIne caudazanA te divase svataMtra pUnama ja gaNela che; navA varganI jema te divase ' caudaza-pUnama 'bheLI gaNela nathI. divasamAM ghaDI pramANavALI tithi hoya te paNa te tithi ne sUryodayane sparzatI na hoya teA te tithine zAsrakAro, kSayatithi-nAtithi-patitAtithi Addhi nAmathI gaNe che tema kSayatithi Adi gaNavAnuM cheDIne A navA varga, zAstrakAre gaNela-gaNAvela nathI te ' bheLI tithi' ema gaNe che ane gaNAve che, tethI spaSTa che ke-te vaga unmACgAmI ja che. yuganA bIjA ASADhanI caudaze sUryodaya hAya jachatAM zAstrakAre, te 'mimi' pATha vaDe caudazanA te divase caudaza tarIke gaNela nathI ane te caudazanA divase rahelI kSINa pUnamanI tithi sUryodayane sparzatI ja nahi hAvA chatAM caudazanA te divasane pUnama tarIke ja gaNela che. ' ema jANavA chatAM te navA varga, e rIte manasvIpaNe ja pUnamanA kSaye pUnamane caudazanI bheLI gaNAve che te zAstra pratinI zraddhAnA spaSTa abhAva sUcave che. 6 " * jenI ArAdhanAmAM tithinA AraMbha, bhAga, samApti ke ghaNA paNa bhAga, tithinI yAti manAvanAra nathI; paratu sUryodayane sparzatI tithi eka ghaDI ke eka ghaDIthI paNa alpa hoya tA paNa te tithine ja 24 kalAkanA AkhA divasa manAya che' ema jANavA chatAM ane saMvata 1992 sudhI tA potAnA samasta sadgata pUrvajoe tathA temanA vidyamAna Dile| sahita pAte paNa e pramANe ja nirapavAda AcareluM hAvA chatAM te navA varga, have e rIte patithinA kSaye te kSINatithine pUrvAMnI uddayAt tithi sAthe bheLavIne 24 kalAkanA eka divasamAM * eka sUryodayavALI ane bIjI sUryodaya vagaranI' ema be pa+tithi mAnavAnuM kahevA lAgela che te matavibhramanuM khulluM pratIka che. e vanA te mativibhrama dUra thAya tA-'prAtaH prasthAsthAnanejAyAM.' e pATha mujaba (pratyAkhyAnagrahaNakAlanI nahi paraMtu) pratyAkhyAnanI zarUAtavALI je sUryodayanI veLA che te sUryodayathI khIjA sUryoMdaya sudhInA gaNAtA paccakakhANunI dRSTie sUryodayane sparzatI alpa paNa tithi peAtAnA sUyaeNdayathI bIjA sUryodaya sudhInA 24 kalAkanI ja gaNAya ane ane temAM bIjI tithine bheLI gaNAvavI te te khulluM mithyAtva ja che, ema te vaMne tarata bhAna thAya tema che ane tethI te vaga, sUryodayavALI tithine * bIjA sUryodaya pahelAM pU mAnanAra, sUryodaya pahelAMnA pratikramaNakAlathI tithi mAnanAra, tene ardhI mAnanAra ke (
Page #258
--------------------------------------------------------------------------
________________ parvatithibodhaka praznottarI [ 215 jama ma mamamamamama mamrAma kAmakAjathama vakhata janamama mamamamamamamamama mamama mamamamamama mamamananananana mizra tarIke mAnanAra, AjJAbhaMga karanAra-anavasthA karanAra-mithyAtvadazAvALa ane bhagavaMtanAM jJAnAdinI virAdhanA karavAvALo thAya che. e vAtane paNa 1992 pahelAMnI jema ja Adara karavAnuM pharI DahApaNa vasAvavA bhAgyazALI bane tema che. IcchIe ke-zAsanadeva te vargane satvara sanmati Ape. prazna 71-caudazanA kSaye pUname pakakhI karavA janAra kharatarane zrI tattvataraMgiNI graMthamAM-"pUnamamAM caudazanA bhegane paNa saMbhava nathI." ItyAdi jaNAvelI ApattiomAMnA 'bhaga' zabdane Agala karIne A na varga kahe che ke-"zAstrakAre "udayavALI tithi na maLe te bhagavALI tithi levAnuM kahyuM che, paraMtu bhoga vagaranI tithi levAnuM te kahyuM ja nahi hevAthI 14-15, 14-0)) ane bhA. su. 4-5 Adi jeDIyAM parvamAMnI AgalI pUnama-amAsa ke bhA. zu. 5 nI vRddhi vakhate TipaNAnI pahelI pUnama-amAsa ane bhA. zu. pAMcame caudaza ane cothanA bhoganI gaMdha paNa nahi hovAthI te divase caudaza ane cotha karAya ja nahi." to A bAbata zuM khulAso che ? - uttara-zrI tattvataraMgiNImAM-udayavALI tithi na maLe te "kSa pUd0thI te kSINa parvatithinI pUrvenI aparvatithinuM nAma paNa nahi letAM te aparvatithinAM sthAne kSINaparva tithine udayAta parvatithi karavI," ema ja jaNAveluM che ane te bhoganI vAta che te kSa pUo' praoNSane nahi mAnIne AThamanA kSaye sAtamamAM rahelA AThamanA bhegane bahAne sAtame AThama karanAra kharatarane tenI te mAnyatAne AzrayIne jaNAvela che. ane te paNa e hetupUrvaka jaNAvela che ke-"aSTamInA kSaye bhale bheganA bahAne paNa jema sAtame AThama kare che te tevI ja rIte caudazanA kSaye paNa terase ja caudaza kara; paraMtu pUname caudaza na kara kAraNa ke-tuM je bhogavALI tithi mAnavAnI vAta kare che te-caudazanA kSaye terase caudaza karavAmAM terase caudazane bhega paNa che, paraMtu pUname caudaza karavAmAM te pUnamanA divase caudazanA bheganI gaMdha paNa nathI." zrI tatvataraMgiNInI vAta e pramANe ja che. A vAta te na varga paNa samajato ja hovA chatAM ane saM. 192 sudhI te varga paNa udayAt tithinA abhAve kSINa parvatithine-pUrva ane pUrvanara tithine paNa kSaya karavA vaDe udayAt banAvIne ja te kSINuparvatithinuM ArAdhana karate hato, e vAta jagaprasiddha hovA chatAM saM. 1993thI laukika paMcAMgamAM je pramANe kSaya-vRddhi Ave che te pramANe ja tithi mAnavAnA kADhelA kalpita matane yenakenApi sAco lekhAvavA sArU te varge zrI tattvataraMgiNImAnI te tithinA bheganI vAtane khoTI rIte ja AgaLa karI che. sivAya aSTamI caturdazI AdinA kSayanI vakhate te varga, te kSaNa aSTamI-caturdazI AdinA pauSadha-upavAsAdi niyamo te Aje paNa je saptamI ane trayodazI AdinA sUryodayathI karAve che te saptamI ane tradazI AdimAM te AThama ane caudaza AdinA bheganI gaMdha paNa nahi hovA chatAM
Page #259
--------------------------------------------------------------------------
________________ 216 ] tattvataraMgiNI anuvAda graMtha sAtama ane terasa AdimAM ja karAvatuM hovAthI navA varganI te udayAt tithi na maLe te bhagavALI tithi levAnI vAta, "kSa pUrvA'nA siddhAMtanI, zrI haripraznanA thozIvaturto pAThanI tathA te siddhAMta ane pATha mujaba pravartatI te 14 ane bhA. zu. 4nA kSaye terasa ane trIjane ane 15-0) tathA bhA. zu. 5nA kSaye paNa terasa ane trIjane kSaya karavAnI avicchinna paraMparAnI lapaka che. prazna 72 - zrI AcAropadeza' graMtha varga pAMcamAnA-'ghusI gAthA, rvara evu vaMcA kuzarta raMjana jatu-vaidanAniMdaM mama dA" e lekanA AdhAre ne varga kahe che ke-"parvatithie AyuSyane baMdha thAya che. mATe parvatithinA kSaya ke vRddhinI vakhate parvatithi levA sArU pUrvatithimAM bhegavALI parvatithi to hovI ja joIe. kAraNaketevA prasaMge pUrvanI tithimAM parvatithine je bhega paNa na hoya te AyuSyane baMdha thavAmAM vadhe Ave." te te varganI A zAstrIya jaNAtI vAta tathya che? uttara-zrI AcAropadeza' graMthane e leka, parvadivase AyuSyane baMdha thAya, ema kahetuM nathI, paraMtu-"je kaI prANI parvadivase vrata-paccakhANa-brahmacarya pAlana-AraMbhavajana vagere sukRta Acarate hoya ane te vakhate je te prANI pitAnA AyuSyanA trIjA bhAge vartate hoya, te tene AyuSyane baMdha paDe te te baMdha zubha paDe." ema kahe che. AyurbadhanI vAtamAM "parvatithie AyuSya baMdhAya" e zAstrIya niyama nathI, paraMtu-vartamAna bhavAyuSyanA trIjA bhAge yAvatuM zeSa aMtarmuhUrtAyuSya rahe tyAre prANI pitAnuM AgAmI bhavanuM AyuSya bAMdhe.' e zAstrIya niyama che. AthI "parvadivase AyuSyane baMdha thAya che." e vAta te navA varganA gharanI che. kAraNake-zrI AcAropadeza graMthanA te lekane-"prANI pitAnA AyuSyanA trIjA bhAge rahele heya ane pAMca parvadivasomAM sukRtane samyaka prakAre sarjate hAya-dharmArAdhana karato hoya te (te TAIme AyuSyane baMdha paDavAne hovAthI) pitAnuM AyuSya zubha bAMdhe. e pramANe ja spaSTa artha che. AyuSyane baMdha "zubha ane azubha" ema be prakAre che temAMthI AyuSyane baMdha paDavAno hoya ane te vakhate prANI je dharma Acarate heAya te tene AyuSyane zubha baMdha paDe. matalaba ke-zrI AcArapadezakAranuM te vidhAna, AyuSya aMgenuM nathI, paraMtu AyuSyanA zubhatva aMgenuM che ane tene audaMparyArtha e che ke "parva hoya ke aparva hoya; paraMtu prANIne AyuSya te tenA AyuSyanA trIjA trIjA bhAge eTale ke-navANuM varSanuM AyuSya hoya te 67 me varSe ane 67 me varSe na baMdhAyuM hoya te zeSa 33 varSanA trIjA bhAge eTale 22 varSa vItyA bAda 23 me (89me) varSe yAvat aMtarmuhUrnAvazeSa AyuSya baMdhAvAnuM ja che, paraMtu te Ayu je parve ja baMdhAvAnuM hoya ane te vakhate prANI, dharmarakta hoya te te AyuSya zubha bAMdhe." AmAM "parvatithie AyuSya baMdhAya." e niyama
Page #260
--------------------------------------------------------------------------
________________ patithibedhaka praznottarI [ 217 nahi hovAthI navA varganI-"AyuSyabaMdha mATe parvatithinA kSaya ke vRddhi vakhate pUrvanI tithimAM parvatithine bhega te hevo ja joIe e vAta kapolakalpita ane bhrAmaka Thare che. vaLI-"parvatithine bhega hoya te AyuSyane baMdha" e vAta paNa A navA vage saM. 1993 thI ja upajAvI kADhela che. te pahelAM te te Akheye varga, TippaNamAM parva tithine kSaya hoya tyAre ArAdhanAmAM tithinA bheganI vAtane avagaNIne pUrvanI udayavALI tithine kSaya ja karatuM hatuM ane pUnama-amAsanI vRddhi hoya tyAre jyAM caudazanA bhAganI gaMdha paNa hotI nathI te TippaNonI pahelI pUnama-amAse caudazane ja udayavALI banAvIne ArAdhatuM hatuM. Ama chatAM te vAstavika sthitimAMthI te varge saM. 193 mAM ekAeka palaTo khAdhe eTale have te varga, "parvatithine bhega hoya te AyuSyane baMdha" ema ulaTuM ja kahevA ane manAvavA lAgela che. Ama chatAM te AyuSyabaMdhanuM paNa te vargo kevala hAnuM ja Agala kareluM che. kAraNa ke-te khyAne bhoga hoya tyAM tithi mAnavAnuM kahenAra te varga, TippaNanI je je tithiomAM parvatithiono bhoga hoya che te te parvatithionuM ArAdhana karavAnuM te kahete ane manAvate ja nathI ane nirarthaka ja te asaMbaddha pralApa kare che. | dara trIjA divase AvatI parvatithinA hisAbanI sAthe AyuSyanA trIjA bhAge paDatA AyuSyabaMdhanA zAstrIya niyamanI vAtane goThavIne "parvamAM ja AyuSyabaMdha thAya" ema manasvIpaNe ja kahevA ane manAvavA lAge te na varga, pitAnI te vAtane 16 divasanA pakhavADIyA vakhate temaja eka tithinI hAni-vRddhi vakhate te Aje paNa potAnA hAthe ja jalAMjali Apate hevA chatAM tevuM pralape che te zAstrAnusArIpaNAnA abhAvanuM sUcaka che. | sivAya-parvatithi te AyuSya baMdhAvanAra ke baMdhAvAnA azubha AyuSyane zubha karanAra nathI ja; paraMtu parvatithie karAtuM dharmArAdhana paNa AyuSya baMdhAvanAra nathI. mAtra zAstrakAranI te vAtamAM tattva e ja che ke-parvatithie karAtuM dharmanuM ArAdhana, baMdhAvAnA AyuSyane zubha karanAra che. (jUo pUjya AgoddhArakazrI viracita-tAtvika praznottaranfja-pra. 8). prazna 73:-"tithisAhityadarpaNa" bUkanA 144mA peja upara "saMpUrNa thatA tithi bhegane divase ja tithi mAnavAnuM pramANu" zIrSaka taLe zrI tatvataraMgiNI pR. 12 uparanA-"rANa tithanAM dAnau-vRtta 4 xxx pramANitti tariMthina svIkArya e pAThane zrI ja bUvijayajIe,-"tithinI vRddhi-hAnimAM kaI tithi svIkAravI? e viSayamAM uttarA karIne baMnenuM sAmAnya lakSaNa kahe che ke-je tithi je ravivArAdi divase samApta thatI hoya te ja divasa te tithi tarIke pramANa mA joIe. e pramANe bhAvArtha jaNAvela che te barAbara che? uttarA-TippaNAmAM AvatI tithinI vRddhi hAni vakhate zrI saMghamAM je tithi ravivAra 28
Page #261
--------------------------------------------------------------------------
________________ 218 ] tattvataraMgiNI anuvAda graMtha Adi divase samApta thatI hoya te ja divase te tithi tarIke pramANa mAnavAnI avicchinna AcaraNa hovAthI eTale ke-tithinI hAni-vRddhi vakhate zrI zAsanasaMgha, te kSINa ane vRddha tithine "kSa g" ane "to " praghoSa vaDe saMskAra ApIne te te tithivALA divasanA sUryodayathI bIjA divasanA sUryodaya sudhInI mAne che temAM-aSTamI AdinA kSaya vakhate sAtama Adine ja divasa AThama Adi tithi tarIke ane AThama AdinI vRddhi vakhate (bIje divase pUrNa thatI hovAne lIdhe gaNAtI) bIjI AThama Adine ja divasa AThama Adi tithi tarIke pramANu gaNatuM hovAthI zrI jebUvijayajIe jaNAvela te bhAvArtha, barAbara hovA uparAMta "kSo jUnA kalpita arthane pramANika lekhAvavA sArU zrI aMbUvie te bUkanA 101 peja sudhImAM karelAM sarva lakhANane zrI jaMbUvijayajInA hAthe ja juThAM lekhAvanAra che. parvatithinI kSaya-vRddhi vakhate nava varga, zrI jaMbUvijayajIe jaNAvelA te zrI tatvataraMgiNInA pAThanA bhAvArtha pramANe ja vartate hataH eTaleke " pUrvAne artha, aSTamI AdinA kSaye sAtama Adine ja divasa AThama Adi tarIke mAnava" ema karate hate. chatAM saM17 thI te varge pitAnI te prAcIna mAnyatAne ekAeka ApakhudIthI tajI daIne te " pUrvAne artha, "sAtamamAM AThamanuM ArAdhana karavuM' e pramANe manasvIpaNe ja viparIta karavA mAMDe ! "parvatithiprakAza" vagere paDIo dvArA jerazorathI pracAravA mAMDayo! ane zrI zAsanapakSanA sajajaDa hAthe te "parvatithiprakAza" bUkane jyAre Adapura mukAme aneka pUjya AcAryabhagavaMte Adi cha hajArathI vadhu janamedanI yukta zrI caturvidha saMghanI sabhA vacce karUNa pheja thavA pAmyuM tyAre zrI aMbUvi e, mukhyatve "kSathe pUrvanA te manasvI arthane ja kakako khare lekhAvavA sArU te "parvatithiprakAzanI prAyaH punarAvRttirUpe A "tithisAhityadarpaNa" bUka bahAra pADI! jemAM bahudhA carvita carvaNa (carvitanuM ja cAvyA karyuM che ane temAM pote ja te bUkanA peja 144 upara jaNAvelA te zAstra ane paraMparAnusArI nakkara bhAvArthane bhUlecUkeya anusarI na javAya tenI satata kALajI rAkhelI che. the pUrvanA te manasvI arthane pramANa lekhAvavA sArU zrI jaMbUvijayajIe, temanI A "tithisAhityadarpaNa" bUkamAM te carvita kevI kUTate cAvyuM che te samajavA atra te bUkamAMnuM nIce apAtuM eka ja lakhANa basa thaze. " pUrvAne te navA varga kalpa artha, pUjya Agama dvArakazrInA mukhamAM mUkavA sArU zrI jaMbUvijayajIe, temanI te "tithisAhityadarpaNa" bUkanA peja 41 uparazrI siddhacakramAM prasiddha thaela "kSo pUrvAnA-"eTale parvatithine kSaya hoya te pahelAMnI tithie te parvanI tithi je kSayavALI gaNavI.' e arthamAMnAM "je' zabdanI joDe
Page #262
--------------------------------------------------------------------------
________________ parvatithibedhaka praznottarI | [ 218 koMsamAM "ja" zabdane goThavyo che ane tema karIne siddhacakramAMnA-eTale parvatithine kSaya hoya te pahelAMnI tithie je kSayavALI te parvanI tithi gaNavI. te arthane eTale parvatithino kSaya hoya te pahelAMnI tithie te parvanI tithi ja kSayavALI gaNavI.' e arthamAM palaTIne raju karyo ! ane te pachI tyAM lakhyuM ke- ahiM parvatithine kSayavALI gaNavAnuM teoe (pU. Agama dvArakazrIe) lakhyuM che. atra vAcake joI zake che ke-pU. Agama dvArakazrIe "pUrvAne artha, "kSayavALI tithi pUrvatithie karavI" ema lakhyo che ane te arthane zrI jaMbUvijayajIe, parvatithine kSayavALI gaNavI" ema pUjyazrInA nAme sadaMtara ulaTe lekhAvyuM che. A che zrI jaMbulinI zAsanazAstra ane paraMparAnI vaphAdArI ! pUrvanA-parvatithinA kSaye pUrvanI tithinA divase te kSINatithine udayavALI gaNavI." e satya arthane vamIne saM. 193thI te navA vage, te "kSathe pUrvanA karelA"parvatithinA kSaye te kSINa parvatithinuM pUrvatithimAM ArAdhana karavuM e manasvI arthane zrI jaMbUvijayajIe, tevI kUTanItithI pUjya AgaddhArakazrInA nAme caDhAvyA bAda navAvarganA te kalpita arthane saiddhAMtika lekhAvavA sArU te lakhANane Agala karIne potAnI te bUkanA te peja 41 thI 98nA pahelA pirA sudhImAM aneka phUTa lakhANa karyA cheH Ama chatAM potAnA te prayAsamAM teo poteya pitAne saphala na jaNAya tyAre vaLI temaNe te bUkanA te peja 98 nA bIjA perAmAM te bUkanA 41 mAM peja upara- prathama siddhacakramAne pUrNA ne eTale parvatithine kSaya hoya te pahelAMnI tithie te parvanI tithi je (ja) kSayavALI gaNavI.' e arthane (te prasiddha karela arthamAMnI "pahelAnI tithie te" eTalI paMktine tathA pite kausamAM ghusADela "ja' zabdane uDAvI daIne ane svataMtra "je zabdo ne zabda banAvI te "ne' zabdane te arthamAMnA "tithi zabdanI sAthe joDI devA pUrvaka) pheravI nAkhIne pUjya Agama dvArakazrInA ja nAme te "pha pUrvAne-"parvanI tithine kSayavALI gaNavI.' e pramANe taddana vAhiyAta artha caDhAvyo che! ane pachI te "the pUrvA"nA navA vage karelA te kalpita arthane zAstrAnusArI artha tarIke lekhAvavA sArU prastuta kUTakAra zrI aMbUviTae, pU. Agama dvArakazrInA nAme caDhAvelA te banAvaTI arthane Agala karIne te bUkanA 101 peja sudhI zrI tattvataraMgiNI graMthamAMnAM ardhApardhA paNa pATho raju karavA pUrvaka te pAThanA arthone navA matanA te kalpita ane yenakena ThekI besADIne anukULa batAvavAnI dhRSTatA karI che! Ama chatAM prabhuzAsanane ja e prabhAva gaNAya ke-"zAsanapakSa, "kSa dUrvAne je artha seMkaDo varSathI karIne ArAdhanAmAM pravarte che te ja artha, te navA varganI A bUkamAM zrI jaMbUvinA hAthe te peja 144 upara tame praznamAM jaNAvyA pramANe akasmAta ja prasiddha thaI javA pAmavAthI navA vargane-pakSaye pUrva tithimAM kSINatithinuM ArAdhana
Page #263
--------------------------------------------------------------------------
________________ 220 ] tattvataraMgiNI anuvAda graMtha karavuM.' e kalpita artha ane te kalpita ane zAstrAnusArI manAvavA paryaMtanA zrI ja mUvijayanA te brUkanA peja 41 thI 101 sudhInA badhAja prayAse svayaM vyartha Thare che. AvA te samartha bhAvArtha, sa. 1996nI temanI te brUkamAM e rIte temanA ja hAthe raju thavA pachI te sa. 1999mAM temaNe phADelA pI. ela. vaidye paNa tenA evAmAM te 'kSaye pUrvA'nA eja artha lakhavA paDela hAvAthI ane tene te vage paNa peAtAnA jainapravacana chApAmAM prasiddha karIne apanAvavA paDela heAvAthI zrI ja'bhUvijayajIe jaNAvelA te bhAvA kharAkhara ja che. 4 6 prazna 74H-te bUkanA peja 101 thI 102 sudhImAM zrI jakhUvi.e, 'vRddhi hoya tyAre bIjI tithie ArAdhanA karavAnuM pramANa ' zIrSakataLe 'vRddho jAryA tathottara' praghASanA vRddhi hoya tyAre uttara (tithimAM ArAdhanA karavI ema nahi; paraMtu) tithi karavI.* ema sIdheA a karyAM hAvA chatAM tenI vyAkhyAmAM ' uttaratithi karavI' e arthane uDAvI daine te sIdhA arthanA sthAne vRddhi hoya tyAre tenuM ArAdhana kema karavuM ?' ema kalpita vAta goThavI dIdhI che te teA prakaTa phUTa ja che; paraMtu temaNe te praghASanA karelA e sIdhA a`nI nIce--" ahiM paNa keTalAke (pU. AgameddhArakazrI Adi 33 sAdhu samudAyA) 'vRddhitithine badale tenI pahelAnI apa'tithinI vRddhi karavAnuM kahe che' ane te mATe 'vRddhatithinI ghaDIe pAchalanI tithimAM nAkhavI, tema karavAthI pAchalI tithi vadhaze, te paNa jo patithi hAya te tenI ghaDIe tenAthI paNa pAchalanI tithimAM nAkhavI eTale te vadhaze,' ema jaNAve che. temanI A rIta kevaLa mana:kalpita che." ItyAdi kahIne tevuM jaNAvanArAone pitRone paDa pahoMcADavA sArU zrAddha karanArAonI upamA ApIne tevI kalpita kSayavRddhinI jALa bIchAvanArA lekhAvyA che temAM kAMI tathya kharU? uttara:-' laukikaTippaNAnI tithi, e lokottara tithi ja gaNAtI nathI.' e vAta pahelAM vistArathI jaNAvela che te mujaba TippaNAmAMnI tithivRddhi, e leAkeAttara tithinI vRddhi gaNAtI nathI. ArAdhanA mATe tevI leAkeAttara tithi, mahinAmAM 11 ke 13 na hAvI joI e; paraMtu khAraja hAvI joIe. AthI ArAdhanAmAM leAkeAttaratithinI kSaya ke vRddhi kahevI ke gaNavI rahetI ja nathI. kAraNa ke--TippaNAmAMnI AThama-caudaza Adi patithinI kSaya-vRddhi vakhate jo ArAdhanAmAM paNa AThama AdinA kSaya kahe ane pAchuM kSINu AThama Adine ArAdhavAnuM kahe teA e jema khullA vatAvyAghAta che tema AThama Aphri kahe ane temAMnI eka Ama Adine ArAdhavAnI nA kahe teA e khullA mRSAvAda che. e vagere dASA na lAge e sArU TippaNAnI tithikSaya vRddhine 'kSaye pUrNa.' ane (vRdgho uttara' praghASanA saMskAra ApIne ArAdhanAmAM seMkaDA varSathI pUnI apavatithine ane uttaranI ja tithine patithi banAvIne udayavALI patithi gaNavA mATe pa`tithinAkSaya
Page #264
--------------------------------------------------------------------------
________________ parvatithibedhaka praznottarI [ 221 vakhate pUrvanI aparvatithine kSaya karavAmAM Ave che ane parvanI vRddhi vakhate pUrvanI parvatithine aparvatithi mAnavAmAM Ave che. A AcaraNA, saM. 1993 thI ubhA thayelA e navA varga mATe paNa prAcIna ja che kAraNa ke-"saM. 1992 sudhI te e na varga paNa TippaNanI parvaSaya-vRddhi vakhate ArAdhanA mATenA pitAnA bhIMtIyAM paMcAgamAM parvatithiene e pramANe ja lakhavAmAM-bolavAmAM-AcaravAmAM ane pracAravAmAM samakita mAnatA hato." "TippaNAmAM hoya temaja tithi bele ane pALe tenAmAM samakita." ema te te varga saM. 1993 thI te prAcInatara AcaraNAne lepavAnuM kaThora pApa karyA pachIthI ja kahevA lAgela che. A spaSTIkaraNa dhyAnamAM levAthI spaSTa samajAze ke-te bUkanA peja 101 upara vRkSo vAgha tathottara praoNSanA karelA "vRddhi hoya tyAre uttaratithi karavI" e sIdhA arthanI nIce je-"ahiM paNa keTalAke-"vRddhi tithine badale tenI pahelAMnI aparvatithinI vRddhi karavAnuM kahe che." xxx te temanI A rIta kevaLa mana kalpita che." e pramANe lakhIne te zrI jebUvijayajIe, saM. 1992 sudhI teo ane te pahelAMnA temanA samasta saddagata vaDile paNa vRddha parvatithine badale pUrva ke pUrvatara aparvatithinI vRddhi karavAnuM kahetA hatA-mAnatA hatA ane te pramANe ja vartatA hatA; tethI pite sahita teo badhAnI ja rItane kevaLa mana kalpita vAta kahenArA tarIke lekhAvavAnI IrAdApUrvaka gaMbhIra bhUla karI che. tevuM vAhiyAta lakhANuM karyA pachI paNa AgaLa vadhIne zrI aMbUvijayajIe, je"ane te mATe "vRddhatithinI ghaDIo pAchalI tithimAM nAkhavI, tema karavAthI pAchalI tithi vadhaze, (e rIta kevaLa mana kalpita che.)" e vagere lakhyuM che te te sadaMtara kalpita ane adhamUlaka che. kAraNa ke-tithinI vRddhi vakhate vRddha ghaDIone pAchalI tithi (te 60 ghaDInA divasa pramANa pUrNa hovAthI te tithi)mAM nAMkhavAnuM koIe paNa kahyuM ja nathI ane pAchalI tithimAM te vRddha ghaDIo te zuM; paNa te vRddha ghaDIomAMnI eka paLa paNa nAkhI zakAya nahi e jJAna hota te tevuM mUjanecita lakhI bhArata nahi." alaukika TippaNamAM parvatithinI vRddhi hoya tyAre ArAdhanAmAM "o vAgha tathA " proSa vaDe jema bIjI tithine ja parvatithi mAnavAnI rahe che tema saMkramaNanI rIte paNa bIjI tithine ja parvatithi mAnavI vAjabI Thare che ema zrImattapAgacchAdhipati zrI vijaya devasUrijI mahArAja racita zrI devasUrapaTTakanA bIjA pAne vRddhinI bInAmAM tanAvI jaturaMtha [bimAsaMmo dara tu tAri e pAThathI jarUra samajavuM rahe che, paraMtu e saMkramaNanI "vadhelI ghaDIone pAchalI tithimAM nAkhavI" e rIta nathI. zrI vijayadevasUrijI mahArAje jaNAvela saMkramaNanI rIta A pramANe che.
Page #265
--------------------------------------------------------------------------
________________ rarara ] tattvataraMgiNI anuvAda graMtha saMkramaNanI tinI samaja parvatithinI vRddhi vakhate jaina tiSazAstranI nIti mujaba gaNAtI tithinI 59 ghaDIo gaNIne-vadhArAnI ghaDIo bAda karIe. Ama saMkrama karavAthI laukika TippaNanI vRddha pUnamamAMnI bIjI pUnama, pUnamanA ja udayavALI bane ane tethI pahelI pUnama ApoApa caudaza ja bane. A saMkramanI daSTie ja zrI hariprazna temaja senapraznamAM zrI hIrasUrijI mahArAja tathA zrI senasUrijI mahArAje laukikaTippaNAmAM parvavRddhi vakhate banne tithi dayikI hovA chatAM bIjI tithine ja "audayikI" tarIke saMbodhela che. saMkramaNanI A rItanA bodha vinA zrI jaMbUvijayajIe, saMkramaNanI te kalpita ane adhamUlaka rIta je IrAdApUrvaka ja raju karI hoya te temaNe te pUrvAcAryonI te saMkramaNanI e vAstavika rItane paNa nizravanArUM duSTa pagaluM bharyuM gaNAya. A prazna 75-tithisAhityadarpaNa" bUkanA pR. 144 upara raju karelA-"ratha tithIne hAnau vRddhau ca kA tithi: xxx sa eva divaso vAralakSaNaHpramANamiti tattithitvenaiva svIkAryaH' e zrI tattvataraMgiNI graMthanA pAThane bhAvArtha, te sthale zrI jaMbUvijayajIe-tithinI vRddhi hAnimAM kaI tithi svIkAravI 444hoya te ja divasa te tithi tarIke pramANa mAne joIe." e pramANe jaNAvyA bAda te bhAvArtha upara vivecana karatAM peja 145 nI AThamI paMktithI je-jeo trIja terase saMvatsarInI cotha caudazane bhegavaTo saMpUrNa nahi thata hovA chatAM cAlu bhegavaTAnA nAme tenI ArAdhanAne bacAva kare che ane pahelI pAMcama tathA pUname cUtha caudazanA bheganI gaMdha sarakhIye nahi chatAM ArAdhanA kare karAve che te, zAstra sAmAcArIthI viruddha kevaLa juTha ane kalpanAmAtra ja seve che ema uparanA pAThathI dIvA jevuM sAbita thAya che. zrI sAgarajI paNa siddhacaka varSa 4 pRSTha 5mAM " tAvathI pUrNatAvALI ja tithine ArAdhya" gaNavAnuM lakhI gayA che. mATe Aje kalpanAnA ghaDe manAvAtI avidyamAna ane apUrNa bhegavALI tithio zAstrAnusArIone mAnavA yogya nathI ja' e pramANe lakhyuM che temAM khoTuM zuM che? uttarA-"zrI tatvataraMgiNa graMthamAMne te Akheye pATha, laukikaTippaNAmAM ekavaDI tithine kSaya ke vRddhi thaI hoya tyAre te kSINa ke vRddha tithinI vyavasthA karanAra che. nahi ke 14415 ane 1440) jevAM joDIyA parvanI vyavasthA karanAra che." ema zrI jaMbuvijayajInA dAdAguru zrI buTerAyajI ma, AtmArAmajI ma0, kamalasUrijI ma., vIra vijayajI ma. ane dAnasUrijI ma. paNa mAnatA hatA ane tethI AThama-caudazanA kSaye te sAtama ane terase saMpUrNa bhegavaTAvALI AThama ane caudaza karatA hatA, paraMtu pUnamaamAsanA kSaye te terase caudazane bhegavaTe saMpUrNa nahi thato hovA chatAM cAlu bhegavaTAnA nAme ja terase caudazanI ArAdhanA karatA hatA.
Page #266
--------------------------------------------------------------------------
________________ parvatithibedhaka praznottarI [ rara3 pitAnA te badhA dAdA-paradAdA guruonI te avicchinna AcaraNA badala zrI jabUvijayajI Aje paNa pitAnA te dAdAone te "cAlu bhagavaTAnA nAme tenI ArAdhanAno bacAva karanArA tarIke oLakhAvatA ja nathI ! ulaTA teone pramANika gaNIne cAle che! are! saM. 1992 sudhI te temanA guru zrI premasUrijI ane pote paNa e rIte ekavaDI parvatithinA kSaya vakhate juduM ane jeDIyA parvamAMnI AgalI parvatithine kSaya vakhate ja vartatA hatA te paNa zrI tatvataraMgiNIgraMthane te pATha, "joDIA parvamAM AgalI tithinA kSaya vakhate tithinI vyavasthA karanAro nathI, paraMtu ekavaDI tithinA kSaya vakhate ja tithinI vyavasthA karanAra che" ema samajIne ja juduM-juduM vartatA hatA, temAM pote paNa pitAne "cAlu bhegavaTAnA nAme tenI ArAdhanAno bacAva karanAra tarIke kadIpaNa oLakhAvyA nathI! zrI jaMbuvinI A dareka sthiti jotAM temaNe potAnAM te lakhANadvArA je zAsanapakSanI AcaraNane sAmAcArIthI viruddha kevaLa juTha ane kalpanAmAtra rUpe lekhAvavA vaDe vastutaH piotAnAthI mAMDIne pitAnA te dAdA-paradAdAonI AcaraNAne ja tevI lekhAvavAnuM mahApApa upAyuM che. e ja rIte e zrIjabUvijayajIe, te lakhANamAM-14415 ane 1440)) jevI joDIyA parvatithimAMnI AgalI tithinI vRddhi vakhate pitAne te dAdA-paradAdAoe AjIvana ane temanA guru tathA pite paNa saM 1992 sudhI pahelI pUname ane amAse caudazanA bheganI gaMdha sarakhIye nahiM hovA chatAM caudazanI ArAdhanA karela karAvela che tene zAstra ane sAmAcArI viruddha- kevaLa juTha ane kalpanAmAtrarUpe lekhAvavAnuM chUpAvela che ane saM. 1992thI nIkaLelA navA varga sivAyanA tamAma zAsanapakSIya samudAyanI Aje pravartatI temanI ja te 192 sudhInI AcaraNAne zAstra ane sAmAcArIthI viruddha-kevaLa juTha ane kalpanAmAtra kahI devArUpe mahA mAyAmRSAvAda sevIne pApa upAmyuM che. - saMkSepamAM kahIe te zrIjabUvijayajIe, "zrI tatvataraMgiNInA te pAThano te mujabane bhAvArtha che ja nahi" ema jANavA chatAM bhadrikajanone sanmArgathI cUta karIne navA kalipata tithimatamAM yenakenApi joDI devAnA azubhAzayanA yoge ja te sadaMtara kapolakalpita bhAvArtha raju karela hoIne zAstra ane paraMparApriyajanoe te AtmahitAno bhAvArthane sparza paNa yogya nathI. tathA prakAranI malIna murAdathI upajAvI kADhelA te Atmahitana bhAvArthanI puSTimAM zrI jaMbUvijayajIe, zrIsiddhacaka varSa nA peja 95 uparanuM je-tatvathI pUrNatAvALI ja tithine ArAdhya, eTaluM ja lakhANa raju karyuM che, te te bhadrikajanone bharamAvavAnA gebI kImIyArUpa ja che. kAraNa ke Agala pAchalanuM puSkaLa lakhANa choDI daIne ja temaNe zrI siddhacakramAMnuM te lakhANa raju karyuM che ! zrI siddhacakramAMthI temaNe
Page #267
--------------------------------------------------------------------------
________________ rara4]' tattvataraMgiNI anuvAda graMtha raju karelI te TacUkaDI paMkti paNa jeDIyAparvamAMnI AgalI tithinI vRddhi aMgenI nathI; paraMtu ekavaDI tithinI ja vRddhi aMgenI che. vaLI siddhacakamAM lakhAyela te adhikAra vakhate te temanA navA tithimatane janmaya hate. kAraNake-saM. 192 sudhI te zrI ja bUvijayajInA guru zrI premasUrijI samajatA ja hatA ke-"zrI tattvataraMgiNIgraMthanA te pAThamAM je jeDIyA parvanI paNa vAta hata te te pAThamAM je phakta "tinizivena vIkSArtha ema kahIne eka tithi svIkAravAne ja nirdeza karela che te na heta; paraMtu "tamAM kahyuM hataH paNa tema kahyuM nathI. mATe ja te pATha, bIja-pAMcama-AThama-agIArasa-caudaza-pUnama ane amAsamAMnI keIpaNa eka tithine kSaya hoya ke keIpaNa eka tithinI vRddhi hoya tyAre kaI tithine te tithi tarIke mAnavI ? tenI ja vyavasthA kare che. tithi meLavavA mATe te e vyavasthA hovAthI te vyavasthA karatAM je pAchalI tithi jatI hoya te te tithine paNa e vyavasthAthI prApta karAya che ane te rIti kAMI keIe navIna upajAvelI nathI ?" TUMkamAM te rIti, prabhuzAsananI AdithI avicchinna AcaraNArUpe che. A vAtanI sAkSImAM sattaramA saikAne zrI haripraznane "yorazIvaturvara pATha, "mA- hA zivase pharuM jima? e kharatarIya guNavinaya viracita "usUtrakhaMDana'mAMne pATha temaja aneka hastalikhita paTTaka Adi zAstrIyapUrAvAo paNa vidyamAna che. Ama chatAM saM. 12 mAM pitAnI "nA" ne avagaNIne neve mata kADhanAra ziSyae, zrI tatvataraMgiNIne te pAThanA pite zrI premasUrijI mahArAje mAnelA ane AdarelA te arthathI paNa e rIte juThe ja bhAvArtha upajAvIne pracAravA mAMDyo ane te sAme zrI premasUrijInuM kAMI ja na cAlyuM eTale ja zrI aMbUvijayajI jevAe tevA kUTa bhAvArthone siddhAMtamAM khapAvavA A tAMDava Adarela che ! je teone paNa khUba duHkhada jaNAyuM che. prazna kada -zrI jebravijayajIe pitAnI saM. 196nI "tithisAhityadarpaNa" bUkanA pija 146 upara zrI haripraznane 'vA caturacAM zo vALanee Akho praznottara raju karIne te praznottarano bhAvArtha, temaNe pitAnI saM. 193nI bUkanA 118mA pija upara jaNAvela bhAvArthamAMthI "arthAt mukhyatithi khAdhAvAramAM na Ave tema karavuM" e paMktine uDAvI daIne kema raju karela haze? uttara mahinAmAM mukhyatve jema bAra parvatithio gaNAya che tema varSamAM ATha ATha divasa pramANavALI cha adAIparva gaNAya che. laukika paMcAMga mujabanI tithio, ArAdhanAmAM upayogI banatI nathI, AthI te tithiomAMthI "sarvAmitranA AdhAre ArAdhanAmAM jema sUryodaya vakhate je tithi alpa ghaDIvALI hoya chatAM te tithine ja ahorAtranI tithi mAnavAmAM Ave che tema te laukika tithiomAMnI keIpaNa parvatithi kSINa ke vRddha
Page #268
--------------------------------------------------------------------------
________________ parvatithibedhaka praznottarI [ 225 hoya tyAre ArAdhanAmAM te kSINa ke vRddhatithine "kSo pUrva " ane "vRttI sattAnA vidhi ane niyAmaka vAkyathI udayAt banAvIne parvatithi gaNavAnI temaja bemAMthI ekane ja parva tithi tarIke gaNavAnI je prAcIna AcaraNa che te AcaraNa, te cha aDhAImAMnI parva kSayavRddhine paNa lagADavAmAM Ave che. varSanI te cha aThThAImAMnI eka zrI paryuSaNa parvanI aDhAIne ATheya divasanI ArAdhanA, sAmAnyatayA-adAIdharanA pahelA divase upavAsa, bIjA divase pAraNuM, trIjA ane cothA divase kalpadharane chaThTha, pAMcamA divase pAraNuM ane telAdhara tarIke gaNAtA aMtima traNeya divasane saMlagna traNa upavAsarUpa adrama" e prakAre karavAnI hoya che. laukikaTippaNamAM zrA. va. 12 thI bhA. za. 4 sudhInI ATha tithio je svataMtra udayavALI hoya to te zrI paryuSaNanI adaI zrA. va. 12 thI bese, kapanuM vAMcana amAsathI zarU thAya ane zrI ka9padharane cha sIdhe 1440))ne ja thavA pAmatA hovAthI zrI hIrapraznagraMthamAM te praznottaranI jarUra ja rahetI nathI, paraMtu te ATha tithimAM eka tithine kSaya hoya tyAre te adAI zrA. va. 11 thI bese, kalpanuM vAMcana caudazathI zarU thAya ane tene aMgeno zrI kala5gharane cheda 1440)) ne thavA pAmatuM nathI temaja pahelI cAra tithimAM eka tithinI vRddhi hoya eTale ke-be caudaza ke be amAsa hoya ane pachInI cAra tithimAM eka tithine kSaya hoya tyAre paNa paryuSaNanI aThThAI to zrA. va. 12 thI bese paraMtu ArAdhanAmAM be terasa gaNAtI hovAthI kalpanuM vAMcana ArAdhanAnI caudazathI zarU thAya ane tene aMgene zrI kalpadharane cha-caudaza amAsane thavA pAmatuM nathI. tethI ane te sAthe laukika TippaNamAM be amAsa hoya tyAre paryuSaNa terasathI bese, kalpanuM vAMcana kharatarane paNa ApaNI ArAdhanAnI amAsathI zarU thAya ane zrI kalpadharane cha8 (ApaNe te ArAdhanAmAM be tarasa gaNAtI hovAthI ArAdhanAnI caudaza-amAse ja thavA pAme che, chatAM) TippaNanI pahelI amAse ja ArAdhanAnI amAsa tarIke lekhAvIne bIjI amAsane vRddha tarIke nakAmI lekhAvanArA kharatare, "TippaNunI pahelI amAsane caudaza ane udayAt caudazane terasa lekhAvIne 1440))ne chaThTha jaNAvIe chIe te khoTuM che." ema pracAre che ane TippaNAnI pahelI ane bIjI amAse ja zrI kalpadharane chaThTha kahevAne Agraha dharAvIne TippaNAnI udayAt caudazane te zrI kalpadharanA chaTTamAMthI bAkAta rAkhe che! temaja TippaNAmAM bhA. zu. 1 be heya tyAre paryuSaNa terasathI bese, kalpanuM vAMcana ApaNe paNa kharataranI ArAdhanAnI pahelI ekamathI thAya ane zrI kalpadharane ida (kharataranI jema ApaNe paNa TippaNAnI udayAt caudaza bakAta rahIne) TippaNAnI amAsa tathA kharataramAnya pahelI ekame thavA pAmato heIne zrI kalpadharano cha8 ArAdhanAnI 1440))ne niyata nahi rahe te hovAthI zrI haripraznamAM te praznottarane uddagama che ke 29
Page #269
--------------------------------------------------------------------------
________________ 226 ] tatvataraMgiNI anuvAda graMtha -- jyAre caudaze ka5 vaMcAya ke amAvAsyAdi vRddhie amAse ke paDeve kahyuM vaMcAya tyAre idane tapa kayA divasamAM kare ? uttara-paryuSaNamAM karavAnA te chatapanA vidhAnamAM (te tapa caudaza-amAse ja kare, e prakAre) divasanuM niyatapaNuM nathI, (mATe caudazeamAse ke paDave kalpa vaMcAya tyAre paryuSaNa adAImAMnI Adya pAMca tithiomAMnI) je je tithioe karavAmAM ruci thAya te te tithio laIne te tapa kare emAM Agrahaze ?" zrI haripraznamAMne A prazna, laukika TipaNAgatithione anulakSIne hevA mAtrathI tenA uttaramAM zAstrakAre, "ArAdhanAmAM paNa zrI kalpadharane cha te TippaNAnI ja rUce te tithioe karavAnuM jaNAvela che ema zrI vijayahIrasUrijIne zAstra ane paraMparAnusArI tarIke nahi mAnanArane varga ja kahI zake. kAraNake-teozrInA "gorI tuvako pATha uparAMta saM. 1665nuM kharatarIya guNavinayanuM kanyA vRddha pakSa vijaya suvaMzi?" e lakhANa paNa sAkSI Ape che ke- teozrI te TipaNAnI be amAsa vakhate ArAdhanAmAM be terasa gaNIne caudaza-amAsanA joDIyA parvane joDe ja ubhuM rAkhatA hatA.' tevA prakhara AcaraNacArI zrI vijayahIrasUrijIe jaNAvela te khulAsA mujaba TippaNanI be amAsa prasaMge ArAdhanAmAM be terasa karAtI hovAthI pahelI terasanA adAIdharane upavAsa ane bIjI terasanuM pAraNuM thaIne ArAdhanAnI caudaza-amAsane sIdhe ja chada Ave che. navA varganA dAdA-paradAdAdi samastanI paNa e ja avicchinna AcaraNA hatI. A navo vaga paNa sa. 1992 sudhI te ArAdhanAmAM e mujaba ja nirapavAda Acarate hate. Ama chatAM saM. 1993 thI temaNe laukika paMcAMga pramANe ja tithi mAnavAne ekAeka svacchede ja mata kADhIne A pUnama-amAsanI vRddhi vakhate TipaNAgata caudazane ja caudaza tarIke mAnavAne haThAgraha Adaryo eTale te vargane caudaza-pUnama ane caudaza-amAsanuM joDIyuM parva teDI nAkhavAnA pApanA bhAgI banavuM paDayuM. pachI te e pApanA AgrahamAM paDIne te paryuSaNAnI aDhAIgata amAsanI vRddhi prasaMge ArAdhanAmAM upara mujaba thatI AcaraNanI bIjI terasane avagaNavA ja mAMDI ane TippaNanI caudazane ja ArAdhanAnI caudaza lekhAvavA mAMDIne-"paryuSaNAnI adAIgata caudaza paNa mukhya tithi hovAthI te caudaze zAsanapakSIyane zrI kalpadharane cha4, banAvaTI caudaza-amAse karavAmAM khAdhAvAra Ave che te khoTuM che. ema manasvIpaNe ja pracAravA mAMDayuM. navA varganA te pracArane zAstrIya lekhAvavA sArU zrI aMbUvijayajIe, prathama te saM. 13nI pitAnI "parvatithiprakAza" bUkanA 118mA peja uparanA prastuta hIrapraznottaranA bhAvArthamAM-arthAt mukhyatithi khAdhAvAmAM na Ave tema karavuM." e lakhANa zrI harasUrijImanA nAme padaranuM ja caDhAvI devAnI golamAla karela te, zAsanapakSanA hAthe khullI paDI javAthI temaNe pitAnI te bUka pachI traNa varSe bahAra pADelI te " tithi
Page #270
--------------------------------------------------------------------------
________________ parvatithikhAdhaka praznottarI | 227 sAhitya darpaNuM ? bUkanA 146mA peja upara raju karelA bhAvAthamAMthI potAnA te vAkayane uDAvI devuM paDela che. zrI ja'bhUvijayajInI te gelamAlamAM AzcaryanI vAta teA e che ke--zrI vijayahIrasUrijIpradatta te samAdhAnamAM-havethI TippAne jainazAstra mAnavA lAgela te navA vane TippaNAnI e amAsa vakhate pahelI tathA mIjI amAse zrI kalpedharanA chaThTha karavAnuM rAkhIne akrAIdharanA upavAsanuM pAraNuM TippaNAnI caudaze karavAnA niSedha nahi hAvA chatAM zAsanapakSa tevA prasa`ge ArAdhanAmAM e terasa kare che temAM aThThAIdharanA be upavAsanuM pAraNuM zAsanapakSane bIjI terase eTale TippAnI ( nahike-ArAdhanAnI) caudaze Ave che tene te vaga nidbhave che! navA vargonI te nidvavatA eTalI badhI te gADha Abhinivezika che ke "laukika TippaNAmAM payuSaNanI pahelI cAra tithimAMnI khArasa Adi ekapaNa tithinI vRddhi hAya ane pachInI cAra tithimAM eka tithinA kSaya hAya tyAre paNa khAse paryuSaNa bese che; paraMtu te bArase besatA paryuSaNAmAM apanAvAtI TipaNAnI caudaza-amAsanI vRddhie karAtI terasanI vRddhivALI prAcIna AcaraNA navA vargane gaLe bAjhatI hAvAthI navA vage te mAse paryuSaNA ane terasa-caudaze thatA kalpedharanA chaThTha'nI maulika vAtane tA zrIja mUvijayajIe te 'tithi sAhityadarpaNu' brUkanA 146mA peja uparanA te zrI hIrapraznottaranA bhAvAnA lakhelA vizeSAmAM chUpAvI ja daine mAtra-'jo khArasathI paryuSaNA bese te caudaza-amAse karavA' e sIdhI eka ja vAta jaNAvavAnA prapaMca karela che, e prapaMca racyA pachI temaNe tarataja * amAvAsyAdi tithivRddhimAM ne terasathI bese te terasa caudaze chaThTha karavA. pahelI amAsa khAdhAvAra gaNI bIjI amAse kalparanA upavAsa karavA.' e pramANe laukikaTippaNAnI tithiene ja ArAdhanAnI tithie tarIke lekhAvanArUM lakhANa, AcaraNApradhAna zrI vijayahIrasUrijInA nAme lakhI nAkhavAnuM sAhasa karela che ane te sAhasane paNa zAstra ane paraMparAnusArI lekhAvavA sArU temaNe potAnA te banAvaTI lakhANanI sAkSImAM te lakhANa mujabanuM zrI siddhacakra varSa 3 eka 21 pR. 507 uparanuM laukika paMcAMganI apekSAe kahevAyeluM lakhANa raju karI devAnuM para'parAleApaka krUratAMDava karatAM paNa saMkoca rAkhela nathI," A tAMDavanI tarakhaTamAM zrI ja'bhUvijayajIe,- tesa-caudaze kapadharanA chaThTha karavA, ema kahuM chuM ane bIjI amAse e ja kalparanA upavAsa karavA, ema kahuM chuM tethI te prAkRtajanAmAM paNa mUkha lekhAvA pAmIza.' e bhAna paNa gumAvI dIdhela che te atyaMta zeAcanIya che. zrI vijayayAdevasUrinA patra tathA praznottaro [ amalanera-khAnadeza AcArya mahArAjazrI (yazedevasUri) taraphathI daiH trileAcana
Page #271
--------------------------------------------------------------------------
________________ 228 1 tatvataraMgiNI anuvAda graMtha (vijayajI)nA sAdara vaMdanA svIkAraze. ApaNe mAtra zAstradaSTine sanmukha rAkhI niveDe lAvIzuM to ApaNe ArAdhakabhAva TakI rahevA sAthe saMgInakArya hevAthI bhaviSyamAM thanAra kaI paNa buddhizALI na khaLabhaLATa utpanna nahi karI zake. A viSayamAM ApaNe gItArtho paraspara niveDe nahi lAvI zakIe te deSane Tepale ApaNA mAthe nAkhIne je gRhastha cheDA aMze paNa ApaNe zeTha banyA che te have pUrA banaze XXx A sAthe mokalelA praznottarane khUba dIrgha vicAraNapUrvaka khulAse lakhaze. tamArAmAM je madhyastha ke samajadAra gaNutA hoya temane paNa A mAruM lakhANa mokalI paraspara vicArI khulAse lakhaze. ke-jethI eka nirNaya karI zakAya.] jena TippaNanA tithi de A hisAbe daramo divasa kSayane ja Ave. jaina varasanI zarUAta gujarAtI aSADa vadi 1 thI. pAMca varSamAM trIsa kSaya Ave ja tenuM koSTaka -"(1) bhAdaravA vada 2, (2)-kArtika vada 4, (3)-Si vada 6, (4)-phAlyuna vada 8, (5)-vaizAkha vada 10, (6)-aSADha vada 12, (7)-bhAdaravA vada 14, (8)-mAgazara suda 1, (9)-mAgha zuda 3, (10)-caitra suda 5, (11)-jeTha zuda 7, (12)-zrAvaNa suda 9, (13)-Azvina zuda 11, (14)-mAgazara suda 13, (15)-bIje piSa zuda 15, (16)-phAlgana vada 2, (17)vaizAkha vada 4, (18)-ASADha vada 6, (19)-bhAdaravA vada 8, (20)-kArtika vada 10, (21)pioza vada 12, (22)-phAlgana vada 14, (23)-je zuda 1, (24)-zrAvaNa suda-3, (25)Azvina suda 5, (26)-bhAdaravA zuda 7, (27)-mAgha zuda 9, (28)-caitra suda 11, (29)jeTha suda 13, (30)-bIje azADa suda 15, (kSayane mAsIne divasa.)" mULasUtra-3yaMti jJAtihi sI storAri apavAda sUtra-zare pUrva tithi kAryA, vRddhau kAryA tathottarA. pUrve koThA vagerene aMge praznottarI praznaH 1-jena TIpaNuM majuda hatuM tyAre pAMcamA varSanI mAsI azADa suda 15 ne kSaya Avato hato tyAre zI vyavasthA thatI hatI ? uttara-azADa suda 14 nuM pakakhIpratikamaNane pUrNimAnuM mAsI pratikramaNa bhegu thatuM hatuM. kAraNa ke-udayanA hisAbe caudaza ne bhegavaTAnA hisAbe pUrNimA che mATe. prazna: 2-bheguM thatuM hatuM e zA AdhAre kaho cho? uttara -kAlakAcAye kAraNika pAMcamane badale saMvatsarI ethanI karI eTale mAsI caudazanI thaI enA eka divasa pahelAM azAha zuda 13 pakakhI karavI joIe. tema karavAthI mULasUtra tathA apavAda sUtrane bAdha AvatuM hatuM. mATe pakakhI ane comAsI pratikramaNa bheguM karyuM. te ja rIvAja Aja paNa cAlu che te AdhAre kahIe chIe. A rIvAja je na ja karavAnuM hota te 28 vAramAM thanArA pakakhI vagere 28 pratikamaNo 25 vAramAM
Page #272
--------------------------------------------------------------------------
________________ - - - - - - - - w w whzvamarUnamana -manamamamamamamamamananananananana parvatithibedhaka praznottarI | [ 229 karavA badala meTo jhagaDo pedA thAta. baMne bAjuthI pitapotAnA maMtavyonuM DhagalAbaMdha sAhitya bahAra paData. paNa Aje e viSayanuM eka henDabIla jeTaluM paNa jovA maLatuM nathI. praznaH 3-saM. 1992nI sAlanI mAphaka pUrNimA-amAsanI kSaya vRddhie terasanI kSaya vRddhi mAnavI cAlu rAkhIe te bahu AnaMdapUrvaka patI jAya che. uttara -tamArA kahevA mujaba kSaya vRddhi karavAthI nIce mujabanA mahA de Ave che. 1-mUlasUtra tathA apavAdasUtrone bAdha pahoMce che. ane tethI "ApApa dho' A sUtrane bAdha AvavAthI samyakatvane hAni pahoMce che. 2-saM. 1486mAM harSabhUSaNagaNijIkRta paryuM SaNAsthitivicAra, tathA tattvataraMgiNa temaja hIrapraznottaranI sAthe vAMdho Ave che. 3kalyANatithio pratiSThA vagerenI tithionI vyavasthA gya rIte jaLavAtI nathI. prazna: 4-pUrNimA amAsanI kSaya-vRddhie terasanI kSaya-vRddhinI AcaraNA ghaNA vakhatanI che. ghaNuoe te AcaraNa karI tene lepa kema thAya? uttarA-A AcaraNAthI jinezvaranI mULa AjJAone ja lepa thAya che. A moTA deSanI sAthe bIjI paNa ghaNI avyavasthA ubhI thAya che. vaLI 1486mAM zrI somasuMdarasUrinA ziSya zrI munisuMdarasUrijInA ziSya harSabhUSaNa gaNikRta paryuSaNAsthitivicAragraMthamAM lakhyuM che hai-"vRddhAcaraNA'pi saiva pramANaM yA cturthiiprvaavrnnaavdaagmaa'viruddhaa|" yaduktaM dvitIyAMganiyukto vyavahAre ca-AcaraNAvi hu ANAaviruddha ceva hoi ANatti // zrI yazodevasUrijInA patrane khulAso tame khulAsA lakhIne pachI khulAsA mATe mekalelI praznottarI sAthenA patramAM jaNAveluMApaNe mAtra zAstradaSTine sanmukha rAkhIne niveDo lAvIzuM to ApaNe ArAdhakabhAva TakI rahevA sAthe saMgIna kArya hevAthI bhaviSyamAM thanAra kaI paNa buddhizALI na khaLabhaLATa utpanna nahi karI zake" e vAkya, nIce mujabanI sAta samajaNane abhAva sUcave che. (1)-" pUrva ane vRddha 3r" zAstrano artha, "parvatithinA kSaye pUrva aparvatithinAM sthAne te kSINatithine parvatithi karavI ane vRddhi vakhate pachInI parvatithi karavI." e pramANe ja thAya che ema ApaNA samasta pUrvajonI ane saM. 1992 sudhI te ApaNuM sahunI zAstradaSTi hatI. - saM. 1999 thI nave tithimata zarU karanArA ane temane anusaravAnI kaparI sthitimAM mUkAnArA ApaNA ja bhAIoe te prAcInatara zAstradaSTine palaTo ApIne-parvaye pUrva tithimAM te kSINa parvanuM ArAdhana karavuM ane vRddhi vakhate te vRddhitithinuM pachInI=bIjI tithimAM ArAdhana karavuM." e pramANe te mUlazAstranI bahAranA "ArAdhanA" zabdane be vAra ghusADIne banAvelA kalpita arthavALI zAstradaSTi rAkhela hovAthI e zAstradaSTi na khase tyAM sudhI zAdaSTie nIveDe lAvavAnuM kahevuM e kalpita arthanI paNa sI pArasa karavA jevuM gaNAya.
Page #273
--------------------------------------------------------------------------
________________ 230 ] tattvataraMgiNI anuvAda graMtha (2)-temAM paNa A jhaghaDo te avicchinna AcaraNamAM ubhA karAela che. AcaraNAnI niSpatti kAraNika hovAthI AcaraNA zAstraniSpanna hotI nathI. tethI AcaraNAnI zuddhAzuddhatAne nIveDo zAstradaSTie lAvavAne heta nathI. zAstrakAre "zrI dharmasaMgraha'graMthanA pR. 247 uparanA "kItaM suto idI mafdha thA givethA gAvI tenA vyavahAra gIta thavA paMcama saMti kuza pATha dvArA "chata=AcaraNAnuM zAstramAM kahelI prabhu AjJAo karatAM paNa ochuM ke adhika paraMparAthI AcareluM hoya te AcaraNa kahevAya che ane te AcaraNathI cAlate je vyavahAra te (Agama, kRta, AjJA, dhAraNA ane jIta e pAMca vyavahAramAM) pAMcama chatavyavahAra vartamAnakAle mukhya che." e lakSaNa vagere jaNAvatAM Aje kRtavyavahAra= zAstradaSTine mukhya kahela nathI, paraMtu AcaraNadaSTine mukhya kahelI che. mATe AcaraNadaSTine badale zAstradaSTie nIveDo lAvavAnuM kahevAmAM ArAdhakabhAva ja gaNAto nathItyAM tema karavAthI ArAdhakabhAva TakI raheze. " ema kahevuM te sadaMtara anavasthita evuM adhamUla gaNAya. (3)-zrI dharmaratna prakaraNa pR. 246 uparanI-" gAmanI davA vivAdukavivoro" e saiddhAMtika gAthA dvArA zAstrakAre mokSanagaranA samyagajJAna-darzana ane cAritrarUpa be mArga jaNAvela che. (1) zAstrokta AcAra ane (2) saMvijJa bahujana Acarita AcAraAcaraNa. AthI AcaraNa e zAstrathI bhinna e svataMtra mokSamArga che. kAraNa prasiddha che ke-zAstra e utsarga mAga che ane AcaraNa e apavAda mArga che. "haravAvaDhIyAra' e siddhAMta anusAra zAstra karatAM AcaraNa balavatI gaNAya che. prabala gaNAtI AcaraNanI zuddhAzuddhatAne nIveDo tenAthI nirbala lekhAtA zAstrathI lAvavAnuM kahevuM te ayukta gaNAya. tiSAnusArI TippaNAnI tithio te autsargika tithio ane 'mi sA tidIItyAdi AcAryane vacanene anusare ArAdhanAmAM sUryodayathI ja pramANa gaNatI udayAta tithio, te (TippaNAnI tithionI apekSAe) ApavAdikatithio gaNAya che. A ApavAdika ArAdhyatithionA vAjabI geravAjabIpaNAne nIveDo autsargika gaNAtA te tiSazAstranI daSTie lAvavAnuM kahevuM temAM buddhimattA paNa na gaNAya. jena TippaNa mujaba paNa tithio 59 ghaDInI hoya che jyAre ApaNI te ArAdhanAnI tithio 60 ghaDInI gaNAya che tyAM zAstradaSTi zuM kAmanI ? (4)-bIjI daSTie joIe te-zAstro, sUtrathI te gaNadharabhagavaMtene ja AtmAgama hoya che. te pachInA caudapUrvI bhagavaMtane paNa anaMtarAgama yAvat paraMparAgamarUpe ja hoya che; paraMtu AtmAgama rUpe hatAM nathI. e paraMparAgama zAstro=zrata te kAladeze krame visarAtuM visarAtuM hajAra varSa pUrve=zrI devaddhigaNI kSamAzramaNa samaye paNa "cauda pUrvamAMthI eka ja pUrva ane 11 aMge paNa ghaNAM adhurAM' eTaluM ja rahevA pAmela ane te hajAra varSa bAda
Page #274
--------------------------------------------------------------------------
________________ parvatithi bedhaka praznottarI [ 231 Aje te alpa ja vidyamAna che. AthI paNa zrata zAstravyavahAra te Aje gauNa ja che ane ArAdhanAmAM te (TipaNAmAM Agale divase tithi ghaNI ghaDIvALI hoya chatAM) udayathI ja udayAt gaNAtI temaja sAthe pUrvAthI te kSINa tithine udayavALI banAvAtI ApavAdika tithione ja tithio tarIke Adara karavAne jItavyavahAra=AcaraNa te cauda pUrvadhara bhagavaMtAdie racela zrI niryukti ane zUrNi jevA AgamagranthanA "mavAraMvAre jattha ahiamAso paDati to ASADhapuNNimAo vIsati rAte gate bhaNati Thimo tti' pA8 anusAra caudapUrvadharanA kALe kRtavyavahAranI mukhyatA hatI tyAranI che. je adyAvadhi avicchinnapaNe pracalita che. zrImattapAgacchagaganadinamaNi zrI munisuMdarasUrIzvarajI mahArAje zrI vijJakSitridazataraMgiNuM" graMthamAM ApaNI A pracalita paraMparA bAbata spaSTa jaNAvyuM paNa che ke"yaa zrIvIrasudharmAdyaiH praNItA svaagmaanugaa| AcIrNA sthaviraiH kaalaa-nuruupytnaashritaa||1|| sAmAcArI gaNe'smistu zuddhA saivAstyakhaMDitA / paraMparAgatA sarvagaNAntaragatAdhikA // 2 // A je (zrImattapAgacchanI) sAmAcArI che te te "zrI vIrabhagavaMte arthathI AtmAgamAnusAra, zrI sudharmAsvAmIe anaMtarArthagamAnusAre ane te pachInA cauda pUrvadhara bhagavaMte vagere paramatAraka mahApuruSoe paraMparAthagama anusAra prarUpelI, sthavirabhagavaMtoe AcarelI ane kAlane anurUpa yatanAne Azraya karIne rahelI evI zuddha che te ja sAmAcArI akhaMDita che, paraMparAgata che ane sarvagacchAmAM rahelI sAmAcArIthI zreSTha che." (5)-zrI dharmaratnaprakaraNa" graMtha pR. 247 uparanI-"annada agiri guNa utti dvArA vevavaM" ItyAdi 81 thI 83 gAthAnusAre sADAtraNaso gAthAnA stavananI 14mI DhALamAM mahopAdhyAya zrI yazovijayajI mahArAje jaNAvelI-"sUtre bharyuM paNa anyathAjuduM ja bahuguNa jANa; saMvijJavibudhe AcaryuM-kAMI dIje he kAlAdi pramANa-sAhebajI" ItyAdi gAthAo paNa spaSTa jaNAve che ke-"zAstramAM juduM kahyuM heya ane AcaraNAmAM juduM ya hoya." AthI AcaraNanI zuddhAzuddhatAne nIveDo zAstradaSTie lAvavAnuM kahevAmAM Azayazuddhi ja gaNAya. (6)-A dareka jotAM te vAkyamAM je-AcaraNAne nIveDe zAstradaSTie lAvIzuM te ApaNe ArAdhaka bhAva TakI raheze." ema kahyuM che temAM ArAdhakabhAva ja nahi gaNAya ane e rItie ArAdhakabhAvane ja abhAva heye sate "ArAdhakabhAva TakI raheze" ema kahevuM te hAsyAspada ja gaNAya. (7)-te vAkyamAMnI-bhaviSyamAM thanAra kaI paNa buddhizALI ne khaLabhaLATa utpanna nahiM karI zake." e aMtima paMkti paNa saM. 12 thI na khaLabhaLATa utpanna karanArane buddhizALI lekhAvatI hovAthI ayukta gaNAya. jaina zAsanamAM buddhizALI te ja gaNAya che ke je-"zAstranI AjJAnI jema avicchinna AcaraNane paNa jinAjJA ja mAne ane zAstrokta
Page #275
--------------------------------------------------------------------------
________________ 23ra ] tattvataraMgiNI anuvAda graMtha AjJAnI zuddhAzuddhatAne nIveDo jema AcaraNanI daSTie lAvavAnuM kahevuM e mUrkhAmI bharyuM che tema AcaraNAnI zuddhAzuddhatAne naDe zAstradaSTie lAvavAnuM kahevuM e paNa mUrkhAmI bhareluM ja che" ema sacoTa samaja dharAvate hAya. zraddhAnI khAmI bhaviSyamAM thanAra te jaina zAsanane kaI paNa buddhizALI, na khaLabhaLATa te utpanna karaze nahi; parantu Adhunika buddhizALI (2) e utpanna karelA khaLabhaLATa jevA kaI paNa khaLabhaLATane AjanI jema bhAvaprANagha viSakaMTaka jANIne tene mULamAMthI ja uddhAra karaze. mATe te bhaya, zraddhAnI khAmI sUcaka gaNAya. e to ajJAnethita ceSTA ja gaNAya tamArA te sAta bhUla bharelA eka bhayaprada vAkya pachI tame jaNavelA-"ApaNe gItArtho paraspara nIveDe nahi lAvI zakIe te deSane Topalo ApaNA mAthe caDhAvIne je gRhastha theDA aMze paNa ApaNA zeTha banyA che te have pUrA banazeH" e bIjA bhayaprada vAkyamAMnA "ApaNe gItArtho' zabda jotAM te eka ja vAkyamAM sAta bhUla karanAra mANasa paNa pote potAne gItArtha dekhe! ane paraspara nIveDAnI vAta kare ! tyAre te tene ajJAnesthita ceSTA ja mAnavI rahe. e pUrA zeThane bhaya abudhagItArthoe rAkhavAno che. te bIjA bhayaprada vAkyamAMnA tevA te ahaMbhAvI zabda pachI Ape je-"paraspara nIveDe nahi lAvI zakIe te deSane Topalo ApaNA mAthe caDhAvIne je gRhastha theDA aMze paNa ApaNu zeTha banyA che te have pUrA banaze." e mujaba lakhIne bhaviSyamAM gRhastha ApaNA pUrA zeTha banI javAne bhaya batAvyo che te te sadaMtara asthAne che. kAraNa ke-"tevA gItArthone nijanI nirAdhAra ane manasvI hovAne aMge ja tevI bharapUra bhUle vALI vAtane zAstrIya vAte tarIke lekhAvavA sArU aneka kUTa prayatna karavA paDatA hovAthI ane teonA te prayatna zAstrAnusArIo dvArA tasvarUpe ughADA paDI jatA hovAthI teone zAstrAnusArIo sAme kAdava urADanArA gRhasthane Azraya le paDe che ane te Azraya levAmAM teoe pite ja gRhasthane thoDA aMze paNa zeTha banAvyA hoya che. tevA gItAe tevA alpaze paNa nijanA svayaM nIpajAvelA zeThe, tevA gItArthothI paraspara nIveDe na Ave uzkerAIne te deSane Tepalo ArAdhaka AtmAone mAthe ya caDhAve te temAM tevA zeThanI ja ajJAnatA che. tevA alpAMze banAvelA zeThe, vakhata jatAM pUrA zeTha bane te paNa tevA gItArthonA ja pUrA zeTha banavA saMbhavita hovAthI te bhaya paNa evA abudhagItArthoe ja rAkhe rahe che.
Page #276
--------------------------------------------------------------------------
________________ parvatithibedhaka praznottarI [ 233 ApasamAM Apa le karavAnuM mokupha rAkhela che. tamArA patramAMnAM te baMne vAkomAM rahelI aneka aNasamajanuM upara jaNAvyA mujaba pRthakkaraNa karyA bAda have te patramAM tame chevaTe je-"tamArAmAM je madhyastha ke samajadAra gaNAtA hoya temane paNa A mArUM lakhANa cogya lAge te mokalI paraspara vicAraNuM te karI levA jevI kharI. jethI eka nirNaya karI zakAya." ema jaNAvyuM che te badala jaNAvavAnuM ke-tamArA patramAMnuM te lakhANa ja A upara jaNAvela che teTalI badhI aNasamajavALuM hovAthI temaja te patranI sAthe tame vicAravA mokalela mUlasUtra ane apavAda sUtra sahitanA 4 praznottare te zAstra ane paraMparAnA bodhane sadaMtara abhAva ja sUcavatA hovAthI tamAruM lakhANa, amArAmAMnA madhyastha ane samajadAra gaNAtA munivarene mekalavuM ja yaMgya lAgyuM nathIH AthI paraspara vicAraNA karI levA ane te uparathI eka nirNaya upara AvavA sArU keIne mokalavuM mekupha rAkhela che. A0 zrI yazodevasUrijIe praznottaronI joDe mokalela hevAlanA khulAsA. tamArA te patranI sAthe tame mokalelA 4 praznottaranI pahelAM lakhelA hevAlamAM tame prathama je-"jainaTippaNanA tithi huM A hisAbe 62mo divasa kSayane ja Ave." e pramANe "eva'kAra yukta vAkya lakheluM che te jaina tiSazAstrane nAme khoTuM ja lakhI mAyuM che. jaina tiSanA hisAbe divasa, pitAnI 60 ghaDImAM kadi eka aMza e che te nathI, paraMtu divasamAM tithi eka aMza ochI hoya che tethI divasane te kadi kSaya Avate nathI; paraMtu tithine ja kSaya Ave che, e samajaNa heta te jainaTippaNanAM nAme-tithi nA hisAbe 62 divasa kSayane ja Ave. e vAkya, jenaTippaNuthI sadaMtara juduM hovA chatAMya "eva" kAra pUrvaka lakhavAnuM je sAhasa karyuM che te te na ja karyuM heta; paraMtu tene badale-tithi nA hisAbe ekasaThamA divase eka tithine kSaya Ave." ema tadana sAcuM ja lakhavAnI zAstrAnusAritA darzAvI heta; paraMtu pUrva puruSoe Acarela mArga lepavAthI e na sUjhayuM! te pahelA vAkaya pachI tame je-"jainavarasanI zarUAta gujarAtI azADa vada 1 thI." e bIjuM vAkya lakhyuM che te beThuM che tene badale jainayuganI zarUAta jenI zrAvaNa vada 1thI' ema lakhyuM hota te te sAcuM lekhAta. te bIjA vAkya pachI tame jepAMca varasamAM trIsa kSaya Ave ja tenuM koSTaka-(1)-bhAdaravA vada 2, (2)-kArtika vada 4 thAvata (30)-bIjo azADa suda 15 (kSayane mAsIne divasa)" e trIjuM vAkya lakhyuM che temAM cAra bhUla che eka bhUla to e che ke-pahelA vAkyamAM "62 divasa kSayane ja Ave." ema jaNAvyA mujaba ahiM paNa "pAMca varasamAM trIsa kSaya Ave ja" ema vika jaNAvavA vaDe arthapattithI pAMca varasamAM je trIsa divasane kSaya AvatuM hovAnuM
Page #277
--------------------------------------------------------------------------
________________ 234 ] tatvataraMgiNI anuvAda graMtha jaNAvyuM che te khoTuM che. tene badale pAMca varasamAM trIsa tithine kSaya Ave ja ema jaNa vavuM joItuM hatuM. A trIjA vAkyamAM bIjI bhUla e che ke-azADa vada 1thI bhA. va. rane kSayane divasa 61me thAya che chatAM tame te divasane 6ra lakhela che. trIjI bhUla e che ke-te kSINa bhA. va. 2 pachIthI kSINa kArtika vada ane divasa paNa 61me ja thAya che thAvat rabhA jeTha suda 13 nA kSaya sudhI 61 ja divasa thAya che chatAM tame sarvatra darame divasa lekhela che! ane cetha bhUla e che ke-"yuganA aMte je 30mo bIjA azADa zuda 15ne kSaya Ave che tene tame zAstra ane paraMparA bannethI viruddha jaIne kSayane cemAsIno divasa kahela che, kAraNake-te ASADha zudi 15 ne kSaya jenemAM jainaTippaNanI apekSAe gaNavAmAM Avela che, jenI ArAdhanAnI apekSAe gaNavAmAM Avela nathI. ArAdhanAmAM te te kSINa pUnamane caudapUrvadhara bhagavaMte paNa-amizriyaMvara karI amAro pati to mANADhagrowAnA vIti te mati higAmo tti' e pAThadvArA (vIza divasanI gaNatrImAM te kSINupUnamane udayAtapUnama lekhI hovAnuM jaNAvanArI) pUnamanI ja saMjJA ApelI che. arthA-"abhivaddhita varSanA te bIjA ASADha suda 15 nA kSaya vakhate ArAdhanAmAM te te pUnamane caudapUrvadhara bhagavaMtoe paNa comAsInI pUnama ja gaNela cheH TippaNanA kSaye ArAdhanAmAM tene kSaya gaNela ja nathI vaLI te kSaNatithine aMge tamArI jema "kSayane cemAsIne divasa" te zAstra, jainapaMcAMga ke paraMparAmAM keIe kayAMI balavuMya ucita mAnyuM nathI. tamArI sivAya parva tithinA kSayane kSaya kahe paNa koNa? e mUlasUtra nathI, paraMtu banAvaTI padha che. tamArA te pavanI sAthe tame mokalelA cAra praznottaranI joDe mokalelA te hevAlayukta [ trIsa divasane (?) kSaya jaNAvanArA] koSTaka pachI tame je-"mULasUtra-yaMti nA riddhi nA tof vmALA" ema lakhyuM che, temAMnuM 'tihIne badale sidi' pada, te prAkRta padyamAM anyanuM ghusADeluM 'topa' e saMskRta vAkya ane te padyane cheDe rahela mA" zabda, te padyanA kartAne sAmAnya bedhavALo paNa lekhavAnI sApha nA jaNAve che. anya saMskRta vAkyamAMnA te "to pi' padane te prAkRtapadyamAM ane ane nityanapuMsaka gaNAtA "mA" padane e rIte "pamALA' tarIke strIliMge sthApIne tame pote vikRta banAvI dIdhelA pitAnA te padyane tame mUlasUtra tarIke jaNAvavAnI je hiMmata karI che te hiMmatanI paNa balihArI gaNAya! zAstramAM te 'mi nA sidI nA mAema padya che ane te padya paNa tithi, prAtaH pratyAghAnaveDhAyAM ja rata ka prama" e niyAmaka vidhAnanuM 'jAduI kahIne jaNAveluM sAkSI padya che. mULasUtra nathI. (juo-zrI zrAddhavidhigraMthagata-tithiprakaraNa pR. 15ra)
Page #278
--------------------------------------------------------------------------
________________ parvatithibedhaka praznottarI [ ra35 ricijha prAtaH prathAthAnaverAmAM 'e niyAmaka vidhAna paNa TippaNanI laukika tithionuM mULa nathI, TippaNAmAM ArAdhyatithinI kSaya-vRddhi na hoya tyAre ArAdhanA aMge sUryodayathI bIjA sUryodaya sudhInA 24 kalAka pramANavALI banAvAtI ArAdhya tithionuM mULa che. TippaNAmAMnI kSaya-vRddhi prasaMge ArAdhanAnI tithio prApta karavAmAM to te mUla vidhAna paNa amUla che. AthI ArAdhyatithio meLavI ApanArU te "ji" e TippaNanI tithionuM mULa nathI, paraMtu TippaNAnI tithio, e ArAdhyatithionuM mULa che ane kamara e AcAryanuM vacana te tene apavAda che. A apavAda, TippaNAmAMnI kSaya-vRddhi sivAyanI 59 ghaDIvALI tithiomAMthI ArAdhya 60 ghaDInI tithio meLavI ApatuM hovAthI ArAdhanAnI tithione AzrayIne utsargamArga gaNAya che ane TipaNAmAMnI kSaya-vRddhivALI tithiomAMthI paNa tevI ArAdhya 60 ghaDInI tithio meLavI ApanAra ga' Adi sUtro, te utsargane apavAdamAga gaNAya che. A sthitimAM tame nirAdhAra navA matanI sI pArasa rUpe 'yaMmi nA tidi NA store vmALA" e banAvaTI padyane mUlasUtra gaNAvavAmAM paNa saMkeca nathI rAkhe temAM tamArAmAM gaNAve che te ArAdhakabhAva tamane ja kyAMI dekhAya tema che? zrI yazodevasUrijIe cAra praznottaronA-dIrdha vicAraNApUrvaka mAgelA khulAsA. prazna 77:-(eka jijJAsunA)-"jaina TIpaNuM mojuda hatuM tyAre pAMcamA varSanI mAsI azADa suda 15 ne kSaya Avato hato tyAre zI vyavasthA hatI ?" e pahelA praznano amAre-azADa suda 14 nuM pakakhI pratikamaNa ane pUrNimAnuM mAsI pratikamaNa bheguM thatuM hatuM. kAraNa ke-udayanA hisAbe caudaza ane bhagavaTAnA hisAbe pUnama che mATe.' e uttara pramANika che ne? - uttara-jena TippaNanI hayAtimAM yugane aMte pUnamanA kSaye te kSINa pUnamane pUnamanI saMjJA ApIne te divasanI TippaNAnI caudazanA sUryodayathI ja mAsInI pUnama tarIke ArAdhavAmAM AvatI hatI. A vAta niryuktikAra zrI cauda pUrvadhara bhagavaMtanA-mafmaDhiANaMvAchare karaNa amAro pati to: AvADhaguLamA' vacanathI siddha che. AthI tamAre te uttara, te AgamazAstra ane tadanusAre Aje paNa zAsanasaMghamAM pravartatI avicchinna paraMparAthI sadaMtara viruddha che. (a) tamArA te uttarane tame paNa pramANika mAnI zake tema nathI. kAraNa ketema mAnavAmAM te tamAre-"te azADa zuda 15 ne kSayane lIdhe prabhu zAsanamAM kArtikI Adi traNeya mAsI, yugapradhAna zrI kAlikAcArya bhagavaMte pAMcamanI saMvatsarI ethe palaTI
Page #279
--------------------------------------------------------------------------
________________ 236 ] tattvatara giNI anuvAda graMtha te pachIthI nahi; paraMtu prabhu zAsananI AdithI ja zuddha caudaze thatI hatI. " ema mAnavuM ane sAbita karI ApavuM paDe tema che. tame kAI upAyeya mAnI ke sAbIta karI zake! tema nathI ja. (1) tamArI- uDDayanA hisAbe caudaza ane bhAgavaTAne hisAbe pUnama che mATe azADa zu. 14 nuM pakakhI ane pUrNimAnuM pratikramaNa bheguM thatuM hatuM.' e vAta paNa kapAlakalpita che. kAraNa ke--" ArAdhanAmAM te ceAmAsInI tithine=pUnamane nahi; paraMtu te pUnamanI cAmAsIne eka divasa pAchala laI javAnA temaja te pramANe traNa cAmAsI ekeka divasa pAchaLa khaseDavAmAM traNa pakakhI pratikramaNa ochAM thayAM hAvAnAM zAstramAM daskatA paNa menuda che. tamArA zrI ja vijayajIe paNa ' tithi sAhityadarpa`Nu' brUkanA 148mA peja upara'saMvatsarI pharavAthI pUnamanI cAturmAsI paNa pharI te caudazamAM niyata thaI, ane tethI traNa pakakhI paDikkamaNAM echAM paNa thaI gayAM.' ema spaSTa jaNAvyuM che. " (6) e mujaba caudazamAM jyAre te cAmAsI ja niyata thaI che ane tene aMge traNa paDimaNAM paNa ghaTavAM che tethI te ASADI pUnamanA kSaya prasaMge 'TippaNAnI udayavALI caudazanA divase ArAdhanAmAM sUryodayathI caudaza lekhANI nathI; paraMtu a. zu. 15 vALI cAmAsI ja lekhANI che, ane tethI te divase caudazanuM pratikramaNa thatuM ja nathI ane cAmAsInuM ja pratikramaNa thAya che.' e vAta nakkI che. te divasanuM pratikramaNa karanArAe paNa- Aje e pratikramaNa karyAM...' ema tA kahetA ja nathI ane ' Aje cAmAsI pratikramaNa karyuM' ema teA kahe ja che. A vAstavika sthitimAM te divase pakakhI ane cAmAsInuM pratikramaNa bheguM thatuM hatuM' ema kahevuM te behudu paNa keTaluM che ? vicAraze|. (ph) e rIte tamArI 'te ane pratikramaNa cAmAsInA divase bhegAM thatAM hatAM' e vAta taddana nirAdhAra TharatI heAvA chatAM tame te vAtane pramANika tarIke ThasAvavA te ArAdhanAnI cAmAsInA eka ja divase je- udayanA hisAbe caudaza ane bhAgavaTAnA hisAbe pUnama' ema TippaNAnI e tithi khatAvI che, tethI teA tame-"TipaNAnI tithi game tyAre eDI hAya ane te joIe teA 40 ke 50 ghaDInI hAya te paNa te ArAdhanAnI tithi gaNAtI nathI ane ArAdhanAnI tithi, te cAmAsI ke--je sUryodayathI ja ane 60 ghaDInI gaNAya che" te baMnene mizra karIne prathamanA 12 kalAka caudaza ane te pachInA 12 kalAka pUnama ? ema e bhAgamAM manasvIpaNe ja vheMcI nAkhavAnuM sAhasa ja karyuM" gaNAya. (3) e sAhasamAM paNa tamAre te a. zu. 15 nA kSaya prasaMganI TippaNAnI a. zu. 14nA divase cAmAsInA karAvelA vrata-paccakkhANa pauSadhAdikAne caudazanA vratAdi gaNAvavAmAM mRSAvAdI banavuM paDe tema che ane tevA mRSAvAdI banavuM na paDe e sArU tene jo tame te vratADhi cAmAsInA lekhAvA te temAM te TippaNAMnI te (udayanA AThe ArAdhanAnI mAnavA manAvavA
Page #280
--------------------------------------------------------------------------
________________ patithiAdhaka praznottarI [ 237 mAMDelI) tamArI iSTa caudazanA te divase tamArA hAthe ja lepa thaI javA pAme tema che! AthI tame tamArI te eka divase e pratikramaNa thavAnI' kalpita vAtamAM AgaLa karelA te uDDaya ane bheAgavaTAnA bacAva teA tamane ja hAniprada bane che. (3) vastutaH te te a. zu. 15nA kSaya prasa Mge te divase udayanA hisAbe TippaNAnAM nAme caudaza lekhavI te te TipaNAnA ja droha karavA kharAkhara che. kAraNa ke- 'TippaNAnI te caudaza teA TippaNAnI terase ja besI gaelI hAI ne te divasanA sUryodayathI beThelI hAtI ja nathI.' AcAnA uZmi vacanane AzrayIne te divase udayAt caudaza jaNAvatA ha| tA te te caudazane TippaNAnI caudaza tarIke lekhAvavAmAM khullA mRSAvAdI ThA tema che ane te AkhA divasamAM pUnamanA bhAgavaTAnA bhAne paNa te cAmAsInA anuSThAnane te savArathI avakAza ja nahi heAvAthI arthopattithI te cAmAsInA ja leApaka Thare tema che ! vicArazeH (6) vaLI te 'mi.' vacana, ke-je TipaNAnI tithie aMge apavAda ane ArAdhanAnI tithie aMge utsa vacana che. te utsaga vacana, TipaNAnI kSaya-vRddhivALI patithione prApta karI ApavAmAM asamartha heAya che, ane te utsaga vacananuM 'kSaye pUrvA.' e apavAda vacana samatha hAya che. AthI yuganI atenA te khIjA azAya zuda 15 nA kSaye te kSINu pUnama, te caeNmi. vacanathI prApta thatI ja nathI ane 'kSaye pUrvAM' vacanathI tA prApta thAya ja che. AthI te prasaMganI TippaNAnI hAvA chatAM udayAt gaNAvAelI te caudazanuM sthAna te sUryodayathI pUnamane ja prApta thatuM hovAthI TippaNAnI te caudaza tA ArAdhanAmAM cAmAsInI pUnama ja anela che, ane tethI te cAmAsInI pUname TippaNAnI caudazane pakakhI lekhAvIne pakakhInuM pratikramaNa thatuM hAvAnuM kaheA che te paNa mRSAvAda che. (pe) A graMthakAra mahAtmAe ArAdhanAmAM caudazanA kSaye terase terasanuM nAma paNa nahi levAnuM ane gauNamukhyabhede paNa gauNa evI terasanAM sthAne caudaza ja kahevAnuM pharamAvyuM che te mujaba paNa te mukhya gaNAtI ASADhI cAmAsInA kSaye ArAdhanAmAM gauNa gaNAtI te TippaNAnI caudazanuM te divase nAma paNa levuM rahetuM nathI ane te gauNa evI codazanAM sthAne cAmAsInI pUnama ja mAnavI rahe che. zrI zAsanasaMghamAM AcaraNA paNa te pramANe avicchannapaNe vidyamAna che. AthI te divase bhAgavaTAne hisAbe pUnama'ema kahIne bhAgavaTA pUratI ja pUnama mAnavAnI je kalpanA AgaLa karI che te kalpanA tA sadaMtara nirmAlya Thare che. ahiM te| zrI jaMbUvi.thI paNa eka divase te baMne tithi gaNAvAI nathI ! (o) ane ethI te zrIja'bhUvijayajIne tenI 'tithi sAhityadapa`Nu ' .
Page #281
--------------------------------------------------------------------------
________________ 238 ]. tatvataraMgiNI anuvAda graMtha nananana nananananawwwww wwww w mA mamawww mama ma manana mama manananananana nananA kamaka jhanaka 1011-rU pAnamAM pApAmAra nAma para bUkanA peja 149nI trIjI kalamamAM "ahiM pakakhI ArAdhanA jema cemAsI ArAdhanAmAM zAstrakAre samAvI dIdhI" ema (zAstrakAre pakakhInI ArAdhanA te zuM paNa pakakhInI caudaza paNa nahi ja samAvI hovA chatAM) zAstrakAranA nAme juThuM ja lakhIne mukhya evI te kSINa ASADhI pUnamamAM ArAdhanAnA nhAne gauNa evI pakakhInI caudazane samAvI devAnuM ane te pachI tarata ja "tema kSINa pUnamAdinI ArAdhanA mukhyamAM gauNanA zAstrIya nyAye (?--pUnamane badale) caudazamAM samAvI devI.' ema palaTe. mArone pahelAM piteya mukhya kahelI te mAsInI pUnamane pahelAM pote ja gauNa kahelI caudazamAM samAvI devAnuM zAstranA nAme vAhiyAta lakhANa paNa karavuM paDela che! ane tema karavA chatAM paNa te mAsInA divase 14-15 be tithi nahi, paraMtu te bemAMthI eka ja tithi ane mAsInuM eka ja pratikamaNa gaNAvI zake che. arthAt tenAthI paNa ahiM eka divase te banne tithi te gaNAvI zakAI ja nathI. (A) TippaNanI parvatithinA kSaye te kSINa parvatithine pUrvanI tithi karavAnuM jaNAvanAra zrI umAsvAtijI vAcakanA " pUrva praghaSanI mukhyatA rAkhIne kharatara sAme carcA karanAra A zrI tattvataraMgiNI graMthakAra mahApuruSe, A graMthamAM parvaSaya vakhate je bhogavaTAnI vAta karI che te, "kharatara pUnamanA kSaye je vada ekame pUnama karavA jAya che te temanI rItane beTI lekhavavAnI dalIla tarIke ja karI che. eTaleke-"ame te vakhate TippaNanI caudaze pUnama karIe chIe temAM te te caudazanA divase amAre te pUnamane bhega paNa che; paraMtu paDave pUnama karavAmAM tamAre te te paDave pUnamanA bhoganI paNa gaMdha nathI.' ema kharatarone bhagavaTAnI te vAta mAtra Apatti ApavArUpe ja jaNAvI che." ema jANavA chatAM zAstrakAre mukhyatve svIkArelI te "the pUrvAnI vAtane choDIne tame te caudazanA divase te dalIla svarUpa bhagavaTAnI apekSAe pUnama gaNAvI che te te zAstrakArane ja khule anyAya karavArUpa che. parvaSaya vakhate prabhuzAsanamAM je bhogavaTAvALI tithi levAnI hota te 'kSo pUrva tithi jA" e apavAda na banyo hota, paraMtu " mojavatI tithi' apavAda banyo hataH tame paNa A lakhANane mathALe kSaye pUrvA neja apavAda jaNAvela che. tamArA A 77 mA naMbaramAM dAkhala karelA-pahelA praznottarane A khulAse khUba dIrgha vicAraNA pUrvaka avagAhaze. eTale mAnavuM thAya che ke-"tamAre te pahelA praznane uttara, zAstra ane paraMparAne saMpUrNatayA bAdhaka che ema tamane paNa samajAze. prazna 78:- (eka jijJAsunA)-bheguM thatuM hatuM e zA AdhAre kahe che ?" e bIjA praznane amAre-"kAlikAcA kAraNika pAMcamane badale saMvatsarI cUthanI karI eTale comAsI caudazanI thaI enA eka divasa pahelAM azADa zuda 13 pakakhI karavI joIe tema karavAthI mULasUtra tathA apavAda sUtrane bAdha Avato hato, mATe pakakhI ane mAsI pratikramaNa bheguM karyuM. te ja rIvAja Aje paNa cAlu che te AdhAre kahIe chIe.
Page #282
--------------------------------------------------------------------------
________________ patithiAdhaka praznottarI [ 239 A rIvAja jo navA ja karavAnA heta tA 28 vAramAM thanArA pakakhI vagere 28 pratikramaNA 25 vAramAM karavA badala moTA jhagaDA pedA thAta. baMne bAjuthI pAtapeAtAnA maMtavyeAnuM DhagalAbaMdha sAhitya bahAra paData, paNa Aje e viSayanuM eka henDIla jeTaluM paNa jovA maLatuM nathI." e uttara teA pramANika che ne ? uttaraH- tame A uttaramAM je- eTale cAmAsI caudazanI thaI enA eka divasa pahelAM azADa zuda 13 pakakhI karavI joIe." ema jaNAvyuM che te zAstra ane paraMparAnusArI che; paraMtu te vAkaya pachI tarataja je tema karavAthI mUlasUtra tathA apavAdasUtrane bAdha AvatA hatA' ema jaNAvyuM che te te-tame gaNAvyuM che te (saimi.' mUlasUtra teA TippaNAnA pakSaye ArAdhanAmAM nirupayogI ja hAvAthI temaja te 'kSaye pUrvA' apavAdasUtrathI teA (niyuktikAre paNa ApelI pUnamanI saMjJA mujaba) te kSINu ASADhI pUnamane TippaNAnI caudaze ArAdhanAmAM uddayAt pUnama ja gaNAtI hAvAthI khullu gappu ja che. A pahelAnAM vAkacamAM tame paNa 'cAmAsI caudazanI thaI " ema spaSTa lakhyu che. 'comAsI caudazanI thaI' e vAta ja jaNAve che ke--tema karavAmAM pUrvIcAryAMne paNa mUlasUtra ane apavAdasUtrane khAdha jaNAyA ja nathI. jo e khAdha AvatA hAta te cAmAsI caudazanI nahi; paNa ' caudaza-pUnamanI thaI ' ema kahevAta ane tethI tene anusarIne tame paNa ahiM temaja kahyuM heAta; paraMtu cAmAsI caudazanI thai " ema naja kahyuM hAta. samajo, jarA samajoke- A * cAmAsI caudazanI thaI" e koi pakSayavRddhi prasaMganI saimi. ke 'kSaye pUrNAM. anusArI vyavasthA nathI; paraMtu AcaraNA che. A kAraNe pheraphAra karAya' e jinAjJAnusAre hAya; paraMtu koI AgamasUtrane anusaratI hAya nahi. AcaraNAnI bhA. zu. 4 nI saMvatsarI pAMcamanI savatsarI jaNAvanArA AgamasUtrane anusaratI nathI ja." d ' ( ) A spaSTIkaraNathI tame karelI Acarata cAmAsInA divase 8 5kakhI ane cAmAsI pratikramaNa bheguM karyuM' e vAtamAM tameAe jaNAveleA * mUlasUtra ane apavAdasUtrane khAdha AvatA hatA' e hetu teA Ape!Apa gappu ja Thare che. ( A )-' pakakhInI comAsI thaI tyArathI te cAmAsInA divase e pratikramaNa bhegAM thatAM hatAM' e tamArI vAtathI te tame A agAunA pahelA praznottaramAM--te divase te ane pratikramaNA, te agAuthI=prabhu zAsananI AdithI bhegAM thatAM hAvAnuM jaNAvyuM che te paNa Ape|Apa gappu ja Thare che. ( 6 )-' te AcaraNAnI comAsIthI te divase te khane pratikramaNA bhegAM thatAM hatAM' ema kahevAmAM paNa tamane pUchIe ke-" tamArI te vAta mujaba arthopattithI te comAsI jene aMge palaTI che te ' saMvatsarInI bhA. zu. 5 nA kSaye bhA. zu. 4 saMvatsarI ane bhA. zu. 5nAM pratikramaNA teA tyArathI bhegAM thatAM ja hatAM ' e vAta teA tame prathamathI ja
Page #283
--------------------------------------------------------------------------
________________ 240 ] tattvataraMgiNI anuvAda graMtha - sva i kai mAM kAma karanAra prakAra : - - - - - mAM nAma nA ja kAna tArAmata - * * * * samajatA hatA ema nakakI ja che ne? jo hA, te pachI te bhA. zu. 5 ne kSaye saM. 15ra-61 ane 8lmAM tame te AcaraNAnI cothanA divase te saMvatsarI ane pAMcamanuM pratikramaNa bheguM karI levAne badale te pAMcamanA kSayavALA zrI saMgha mAnya caMDAzugaMDu paMcAMgane choDIne bhA. zu. 6 nA kSayavALA bIjAM paMcAMganuM zaraNuM zuM kAma lIdhuM hatuM ? ane tema karIne te prasaMge saMvatsarInuM pratikamaNa cothane divase ane te Agamakta saMvatsarIvALI pAMcamanuM pratikramaNa pAMcamanA divase-ema te baMne pratikramaNe be divase judAM zuM kAma karyA hatAM? | (u)-te ASADI pUnamanA kSaye TippaNanI caudaze te baMne pratikramaNe bhegAM karyA" ema tame jaNAvyuM che te vAta prathama te te daSTAMtAnusAre tame te kaI paNa pUnamanA kSaye TippaNanI caudaze caudaza-pUnamanAM be pratikramaNa saM. 1992 sudhI bhegAM karyA karAvyAM ja nahi hovAthI tamArA daSTAMte paNa taddana kapolakalpita kare che ane te pachI tame te ja rIvAja Aja paNa cAlu che e AdhAre kahIe chIe.' e bIjI vAta lakhIne te tame 199 thI zarU karelI 25 varasanI te tamArI kalipata rItane sakala saMghanI rIta rUpe lekhAvIne 1500 varSo pahelAM yugapradhAnathI zarU thaelI sakala saMghanI AcaraNAnI comAsInA eka pratikamaNanI vAta sAthe joDI dIdhela che te te khUba ja hiMmatabharyuM naryuM juThANuM ja ubhuM karyuM Thare che! te comAsI thaI ke-tarata tene AkhA saMghe apanAvI hatI ane Aje paNa AkhA saMghamAM yathAvat cAlu che tema tamArI te eka divase be pratikramaNa karavAnI kalpita rIta (ke-je saM. 196nA kArtika suda 14 sudhI te Aje tamArA navA vargamAM gaNAtA zrI siddhisUrijI-bhadrasUrijI ane kanakasUrijIe ya apanAvI hotI, te) zuM Aje tame kADhI ke turata AkhA saMghe apanAvelI che ? Aje zuM tamArI te rIta AkhA saMghamAM cAlu che? saM. 192 sudhI tamArAmAM paNa te rIta cAlu hatI? Aje paNa navA varga sivAyanA prabhuzAsananA tetrIza pU. sAdhusamudAyo tamArI te rItane jarAya pramANika mAne che? jo nahi ja te tevI bevajuda vAtane arthapattithI AkhA saMghanAM cAlu rIvAja tarIke lekhAvIne tevI rItane AdhAre "te divase be pratikamaNe bhegA karyA" ema sakala saMgha mATe kahyuM che te tamAre kayA prakArane ArAdhabhAva gaNAya? vicAraze. (3)-Ama chatAM te pachI tame chelle-"A rIvAja je naveja karavAne heta te 28 vAramAM thanArA pakakhI vagere 28 pratikamaNe 25 vAramAM karavA badalane meTe jhagaDo pedA thAta, baMne bAjuthI potapotAnA maMtavyonuM DhagalAbaMdha sAhitya bahAra paDataH paNa Aje e viSayanuM eka henDabIla paNa jovA maLatuM nathI." ema jaNAvavA vaDe tame je tamArI 25 varSathI ubhI karelI te sadaMtara kalpita rItane pharIthI prAcIna rIvAja lekhA, pammInI comAsI thaI tyArathI 28 vAramAM karAtA pakakhI Adi 25 pratikramaNone 28 lekhAvyAM ane te vakhate 28 pratikramaNa
Page #284
--------------------------------------------------------------------------
________________ patithiAdhaka praznottarI [ 241 nahi; 25 ja pratikramaNa 25 vAramAM thayA heAIne jhaghaDAnA saMbhava ja nahi heAvA chatAM te vakhate keAI jhaghaDA ja nahi thaye heAvAnuM jaNAvyuM te badhuM pUrvAMkata spaSTIkaraNa bAda tamane ja kalpita lAge tema che. tyAM tamAre tevA uttara pramANika kema gaNAya ? (7)-" sa. 1993 pahelAM tame paNa tevA prasaMge eka divase e pratikramaNa karyAM nathI. zrIsenaprazna ullAsa 4 pR. 115 upara paNa tamArI jema have 25 vAramAM thatA pakakhI Adi pratikramaNeAne 28 lekhAvyAM nathI; paraMtu 'taMtra pratimaNAni cUnAni mayaMti ema kahIne paccIza ja lekhAvyAM che, ane te echAM thayAM temAM pUrvAcAryAMnI AcaraNA tarIke sarvAnumata banelI heAvAthI te vakhate jhaghaDAnA saMbhava ja nhAte." ema tame paNa jANatA hAvA chatAM te paMdaraseA varSa pahelAnI vAtane tamArA 25 varSa pahelAnA navA matamAM khapAvavA sArU tame te 1500 varSa pahelAnA te nimittanA jhaghaDAnA henDabIlanA abhAvane sakhaLa kAraNa tarIke Agala karI che. te khAlaceSTA te tamane ja mukhAraka. prazna 79 :- ( eka jijJAsunA )-' sa. 1992nI sAlanI mAphaka pUrNimA-amAsanI kSaya-vRddhie terasanI kSaya-vRddhi mAnavI cAlu rAkhIe te bahu AnaMdapUrNAMka patI jAya che.' e trIjA praznanA amArA je-tamArA kahevA mujaba kSaya-vRddhi karavAthI nIce mujaba mahAdoSo thAya che. 1-mUlasUtra ane apavAdasUtrAne khAdha paheAMce che ane tethI 'ALAva gho" A sUtrane khAdha AvavAthI samyakatvane hAni pahoMce che. ra- sa'. 1486 mAM hu bhUSaNa gaNijIe paryuSaNA sthiti-vicAra, tathA tattvataraMgiNI temaja hIrapraznottaranI sAthe vAMdhA Ave che. 3-kalyANakatithio, pratiSThA vagerenI tithienI vyavasthA yeAgya rIte jaLavAtI nathI.' e pramANe uttara che te teA pramANika che ne ? uttara-prathama tA 'sa. 1992nI sAlanI mAphaka ' ema lakhIne thaelA prazna ja juThA che. zu` vi. sa. 1992mAM ja pUnama-amAsanI kSaya-vRddhie terasanI kSaya-vRddhi thaI hatI ? te pahelAMnA seMkaDA varSothI te mujaba ja thatuM AvyuM heAvAnuM jANavA chatAM tame tevA jaTA praznane ca pramANika mAnIne tenA uttara ApavA prerAyA eja tamArA uttaranI apramANikatA pUravAra kare che. ane tevA te praznanA uttaramAM tame te avicchinna paraparAne aMge jaNAvela te traNa khAdha, khAdha dazakamuddA khatAvyA vinA ' Adha che. khAdha che? ema kahIne tamAre meghama jaNAvavA paDela hAvAthI temaja sa. 1992 sudhI teA tame ane tamArA pUrvajoe te mAdhAne badhA ja mAnelA nahi hAvAthI tame paNa-" te khAdhA te terasanI kSaya-vRddhinI AcaraNAne lezamAtra khAdhaka teA nathI ja; paraMtu sarvAMga sAdhaka che." ema jANA che ane kheATI rIte khAya che--mAya che' ema jaNAvA che, e vAta svataHsiddha che AthI temAM samyakatva ja lekhAtuM nahi hAvAthI ' temAM samyakatvane khAdha Ave che' ema tame ApelA hetu paNa ghelInA paheraNA jevA hAine A tamArA trIne uttara paNa taddana apramANika che. 31
Page #285
--------------------------------------------------------------------------
________________ 24ra ] tattvataraMgiNuM anuvAda graMtha A prazna 80 -(eka jijJAsunA)-"pUrNimA amAsanI kSaya-vRddhie terasanI kSaya-vRddhinI AcaraNa ghaNA vakhatanI che. ghaNAoe te AcaraNa karI-have tene lepa kema thAya?" e cothA praznane amAre je-"A AcaraNuthI jinezvaranI mULabhUta AjJAone ja lepa thAya che. A moTA deSanI sAthe bIjI paNa ghaNI avyavasthA ubhI thAya che. vaLI 1486 mAM zrI samasuMdarasUrinA ziSya zrI munisuMdarasUrijInA ziSya harSabhUSaNa gaNikRta "paryuSaNa sthitivicAra graMthamAM lakhyuM che ke- "vRdvArAof Rva pramA thA caturthIvALA. vadAgamA'viruddhA yaduktaM dvitIyAMganiyukto vyavahAre ca-AcaraNAvi hu ANAaviruddhA ceva hoda ji" e pramANe uttara che te te pramANika che ne? uttarA- tamArA A uttaramAM navAmatanA nazAvazAt tame vigata jaNAvyA vinA ja A (terasanI kSaya-vRddhivALI) AcaraNathI jinezvaranI mULabhUta AjJAone ja lopa thAya che. e vAkaya pheMkApheMkInI rIte uccarIne te tame ArAdhanAmAM "mirajisaMva " pAThathI pUnamanA kSaye caudaze pUnama ane terase caudaza karavAnuM jaNAvanAra cauda pUrvadhara bhagavatene, kharatarIya guNavinayanA-aghA vRkSo vi # 1 e pATha mujaba pUnama ke amAsanI vRddhie AjathI cAra varSa pUrve paNa be terasa karanArA ApaNA dhuraMdhara AcAryo-zrI AnaMdavimalasUrijI-zrI vijayadAnasUrijI-hIrasUrijI senasUrijI ane ApaNA gacchanAyaka zrI devasUrijI Adine tathA saM. 12 sudhI ArAdhanAmAM tevA prasaMge te rIte terasanI ja kSaya-vRddhi karIne pravelA tamArA vaDAdAdAparadAdA ane dAdAguru zrI maNivijayajI-bUTerAyajI-mUlacaMdajI-siddhisUrijI-vRddhicaMdrajIAtmArAmajI-kamalasUrijI-u-vIravijyajI ane dAnasUrijI sahita tame Adi sahune paNa jinezvaranI mULabhUta AjJAone lepa karanArA tarIke oLakhAvavAmAM ghorAtighara pApa che, ema tamane A AkhAye zrI tatvataraMgiNa graMthAnuvAdanuM AmUlacUla vAMcana * ja jaNAvI Ape tema hovAthI piSTapeSaNathI sayuM. ApaNu zrI devasUra tapAgacchanI te prabhuzAsananI AdithI avicchinna manAtI Acara ne apalApa karavA uccarelA te kaThoratara hRdayI vAkyane paNa pramANika lekhAvavA sArU tame te vAkaya pachI "paryuSaNasthitivicAra-mAMnA je-""jhuvAjavAba jaiva samAja ja jatuarrgharAmAviMda vahu-dAtIvAnI caraNa 4-sAvAhi du ALA visA reva hoda gaor " e pramANe pAThe ApelA che te pAThe, ApaNuM zrI devasUra tapAgacchanI prastuta avicchinna AcaraNAne apramANu kahetA nathI, paraMtuazADa suda 15 thI bhA. zu. 4 nI saMvatsarI paryata je pacAsa divasa joIe te be zrAvaNa tathA be bhAdaravA vakhate 50 divasa thavAne badale 80 divasa thatA havAnA (zAaviruddha ) nhAne krame di. zrA. zuda ethe ane pahelA bhA. zu. ethe saMvatsarI karavAnA Agraha mATe bucchinna gaNAtA siddhAMtaTippanakane kevaLa te saMvatsarInA
Page #286
--------------------------------------------------------------------------
________________ patithidhaka praznottarI [ 243 prasa'ga pUratuM ja Agala karanAra kharatara, te khAkhata peAtAnA vRddhanI tevI AcaraNAne Agala kare che tethI te kharatarIya vRddhanI te AcaraNAne ja apramANa kahe che, ema jANavA chatAM ahiM tame te pAThenA ApaNI e prAcIna para parAne apramANika lekhAvavAmAM upayAga karyo che temAM ArAdhakabhAva ja jaNAtA nahi heAvAthI tamArA A ceAthA uttarane apramANika paNa keTalA pramANamAM jaNAvavA ? eja samajavuM muzkela che. tame te prAcIna AcaraNAne apramANika lekhAvavA sArU ApelA tevA te kharatarIya AcaraNAne apramANika jaNAvatA pAThAmAMnuM caturthInI AcaraNAnuM dRSTAMta pazu-" dhruvasena rAjAe AcAryazrIne saMvatsarI eka divasa AgaLa karavAnI vinaMti karavAthI AcAya zrIe,'paMcamInI rAtrinuM ullaMghana na karavuM.' e tathA jyAtiSazAstra mujaba pAMcama, cAthanA divase heAya paraMtu chaThanA divase hAtI nathI.' e laukikagaNatrIne paNa jALavavA sArU 'jovindvadhAo'e jinAjJAne lakSmIbhUta karIne 'saMvatsarI Agale divase nahi; paraMtu pAchale divase karAya' ema rAjavIne jaNAvavA pUrvaka saMvatsarI ceAthanI karI." ema jaNAvavA pUratuM cheH sivAya AgamamAM saMvatsarI pAMcamanI kahI che chatAM AcAryazrIe AcaraNAthI ceAthe karI che te tA siddhAMtanI dRSTie na tapAsAya tevI hAI ne 'thrusro vRtti dvInadhi' rUpa jIta che ane te jItavyavahAra paNa jinAjJArUpa ja che. A vastunI samaja vinAnA gItAe~ (?) paraspara nIveDA zI rIte lAve? vicArazeAH ane te sAthe tevA kalpitamatanI e prakAranI duSTa paDavALA gItA(?)mAM ArAdhaka bhAvanI saMbhAvanA paNa kare tene prAyazcitta zuM Ave? te paNa tamArAmAM koI madhyastha jANakAra hAya tA tene pUchIne jaNAvaze. prazna 81:- tithisAhityadarpaNu ' bUkanA peja 148 upara zrI ja'vijayajIe, zrI senaprazna ullAsa 4 pR. 115 uparanA-zrI hisUrimiH pakSivRttei cAtumAMlAmAnIta, tatra pratikramaNAni nyUnAni bhavaMti tatkathamiti ? prazno'trottaraM pratikramaNAnAM nyuuntve'dhitve ya na jovi vizene thataH pUrvAcAryALAmALavAtra pramAnam / ' e TAMkelA pAThamAMthI te bUkanA peja 149 upara cAra khAkhatA tAravIne jaNAvI che. temAMnI trIjI bAbata je" ahiM pakakhI ArAdhanA jema cAmAsI ArAdhanAmAM zAstrakAre samAvI dIdhI tema kSINu pUrNimAnI ArAdhanA mukhyamAM gauNanA zAstrIya nyAye caudaza AdimAM samAvI devI, paraMtu udayatithi Adi palaTAvavI nahi. " e pramANe jaNAvI che te khAmata, te praznottarane .. saMgata che? uttara:-zrI ja bhUvijayajInuM te lakhANa, prastuta praznottarathI viparIta ane bhrAmaka che. cUrNikAre ke zrI senapraznakAre pakakhInI ke cAmAsInA chadmanI ArAdhanA comAsImAM teA samAvI dIdhI nathI; paraMtu pAkSikanA divase comAsI lAvyA temAM 'traNa comAsIe traNa pakakhI pratikramaNa ghaTayAM ' e praznakAranI vAta badala zrI senapraznakAre tA-'pratikramaNA AchAM thavApaNAmAM ke vadhu thavApaNAmAM koI paNa taphAvata nathI. kAraNa ke--e khAkhatamAM pUrvAcAryAMnI
Page #287
--------------------------------------------------------------------------
________________ 244 ] tattvataraMgiNI anuvAda graMtha - ~ AcaraNa ja pramANa che" ema Apela samAdhAna vaDe arthapattithI "pUnamanI cemAsI caudaze thaI eTale te pUnama, adAI bahAranI pavI gaNAI. ema ja jaNAvyuM che. pUnamanI cemAsI caudaze thaI eTale te cemAsIvALI pUnama, pavImAMthI gaI" ema te mithyAtvI ja mAne. Ama chatAM zrI aMbUvijayajIe te praznottara ane tenI AgaLa pAchaLa pote ubhA karelAM lakhANamAMthI "pakakhI ArAdhanA jema comAsI ArAdhanAmAM samAvI dIdhI." e kalpita vAtane zAstrakAra mahArAjanAM nAme goThavI devA vaDe je zAstrapratyunIkatAnuM kArya karela che te zocanIya che. A kArya, temaNe te comAsI sivAyanI pUnamanA kSaye te pUnamenuM ArAdhana manasvIpaNe ja urADI devAnA duSTa IrAdAthI khaDuM karela che. potAnA te azubha IrAdAnI siddhi mATe temaNe (tithi vagaranI kevala ArAdhanAnI ja vAta rUpe) prathama ubhI karelI te "pakanI ArAdhanA jema comAsI ArAdhanAmAM zAstrakAre samAvI dIdhI" vAtamAM dAkhala karelA "jema' zabdanA baLe te AkhI kalpita vAtane e pachI karavA dhArelI pUnamenuM ArAdhana urADI devAnI vAtanA udAharaNa tarIke gaThavI che ane te pachI temaNe karavA dhArelI-tema kSINa pUnamAdinI ArAdhanA mukhyamAM gauNane zAstrIya nyAye caudazamAM samAvI devI, paNa udayatithi caudaza Adi palaTAvavI nahi." e parvalepaka vAtane manasvIpaNe ja ubhI karIne siddhAMtasvarUpe lekhAvavAnuM kevala payaMtra ja racyuM che. temaNe tema karavAmAM AdhAra tarIke raju karelA mukhyamAM gauNane samAvI devAnA zAstrIya nyAyane paNa (pitAnI te kalpita vAtane zAstrIya lekhAvavA sArU) avaLo ja upayoga karela che. ane te e rIte ke-"kSINa parvatithine ArAdhanA mATe je pUrvAthI udayAt meLavAya che temAM A zrI tattvataraMgiNIkAra mahaSIe vikalape je gauNa-mukhyabhedeya kSINa parva tithine udayAta meLavavAnI vAta jaNAvI che temAM kSINa tithine mukhya gaNe che; paraMtu udayAt tithine mukhya gaNI nathI. (juo-A anuvAda pR. 9) kAraNa ke-tithine aMge ArAdhanA hevAthI ArAdhanAnI kSaNatithine meLavavI rahe che, TippaNanI udayAt tithine meLavavI rahetI nathI. AthI pUnamanA kSaye gauNa mukhyanA nyAye pUnama meLavavAmAM kSINa pUnama mukhya ane udayAt caudaza gauNa gaNAya che. chatAM zrI aMbUvijayajIe ahiM gauNa mukhya bheTavALA zAstrIya nyAyanA oThA taLe te nyAyane "mukhya gaNAtI kSaNa pUnamane gauNa ane gauNa gaNatI TippaNanI udayAt caudazane mukhya, lekhAvavA tarIke avaLe ja upayoga karela che. ATalA spaSTIkaraNa bAda AzA che ke-te prapaMcamAM chUpAele-pUnamanA kSaye ArAdhanAnI covIsa kalAkanI pUnama jAva paNa TippaNanI udayAt caudaza rahe, temaja caudazanA kSaye ArAdhanAnI te 24 kalAkanI caudaza jAva paNa TippaNAnI udayAt terasa te rahe jaH" e zrI jabUvijayajIne be parvalepaka durAzaya spaSTa samajI zakaze. A (hetunI siddhi mATe te temaNe trIjI bAbatamAM be vAra te "caudaza Adi' ema lakhela che.
Page #288
--------------------------------------------------------------------------
________________ parvatithi bedhaka praznottarI [ 245 prazna 82-te bUkanA te 14hmA pAnAnI cethI bAbatamAM zrI aMbUvijayajIe comAsI cha4mAM caudaza avazya levI. kSayavRddhinA kAraNe caudaza sAthe pUrNimA svataMtra na Ave te te yenakena kalpita levAne haTha kare nahi" ema lakhyuM che te mujaba teo caudazanA kSaye te comAsI chakramAM terasa ane pUnama ja levAnuM rAkhIne caudazane avazya letA nathI temaja te pUnamane kSaya hoya tyAre "romANIjI pAThane AgaLa karanArA teo, te pUnamane kalpita levAno niSedha karavAmAM te comAsIne chada caudazanA eka ja divase te karI zakatA ja nathI. ane uparathI pUnama jevI eka catuSparvamAMnI mahAna pavIne lepa thatuM hovAnuM pApa pArjana thatuM hovA chatAM temaNe tevuM lakhANa karyuM che te temAM paNa kaI zAstra ane paraMparAnI apekSA haze kharI? uttara-te vage saM. 1lDathI nave tithimata kAvyo che te kaI zAstra ke paraMparAnI apekSAe kADhela nathI, eka vyaktie ahaMtAmAM caDhIne potAnA gurunI "nA" hovA chatAM ekAeka te mata kADhaDyo ane e sAme cUM ke cAM karavAne azakta evA tadAdhIne e cUMsAI rahIne te kumatane pharajIAta apanAva paDyo! Aje te kumatane mAnanAra jaNAte varga e prakAre ubhe thaela che. pariNAme e vargane te kumata zAstra ane paraMparAnusArI lekhAvavAnI pharaja AvI paDI hevAthI ja te varga, zAstra ane paraMparAnI bahAranA te kumatane-zAstra ane paraMparAne avaLA arthamAM raju karIne paNa-sAce dekhADavA varSothI mathAmaNuM karI rahela che. A cAlu vAtamAM paNa zrI jaMbUvijayajIe, prathama te bUkanA peja 120 upara "samIpa zarthe ghaNI sArtha jamAlIka chaOM haM charI ame" vagere aneka pATho te raju karyA, paraMtu te pATha bhAvArtha, temaNe te bUkanA 121mA peja upara bleka TAIpamAM- eTale kSayAdi prasaMge comAsI saMvacharI AdinA terasa caudaza Adi tithioe chaka adama jyAre karAya tyAre tenA pauSadha paNa karAya." e pramANe (te pAThomAM je vAta ja nathI te vAtane pite ghusADIne) raju karela che, ane tenI anuvRtti tarIke temaNe ahiM =148-149mA peja upara) te pitAnI kalpita vAtane e rIte punaH hekAvI che. sivAya temAM zAstra ke paraMparAnI kaI ja apekSA rAkhavAmAM Avela nathI ane ethI ja teo tame jaNAvelI ApattionA Dagale pagale bhega bane che. - A cethI bAbatamAM zrI jaMbUvijayajIne-"pahelI tithi ane pachI ArAdhanAnI vAta hoya. kAraNa ke-tithine aMge ArAdhanA che; paraMtu ArAdhanAne aMge tithi nathI." e jJAna AvyuM ane tethI uparanA 81mA praznamAM darzAvelI temanI trIjI bAbatamAM temaNe pakakhInI (tithi nahi; paraMtu) ArAdhanA mAsInI ArAdhanAmAM samAvI" ema je mithyA prarUpaNa karyuM che te A cethI bAbatamAM temaNemAsI cha4mAM (caudazanI ArAdhanA nahi, paNa) caudaza ane (caudazanI ArAdhanA sAthe pUrNimAnI ArAdhanA nahi paNa) caudaza sAthe pUrNimA" ema lakhIne svayaM sudhAryuM che teTaluM sAruM karyuM che. .
Page #289
--------------------------------------------------------------------------
________________ 246 ] tattvataraMgiNI anuvAda graMtha prazna 83-te brUkanA peja 149 upara zrI ja'bhUvijayajIe, zrI senasUrijI ma0nA pAThane- * pUrNimA ceAmAsI aThThAImAMthI bAtala ' e bhAva, zIrSIka tarIke raju karIne jyAre pUrNimA jevI catuSpavI mAMnI zAzvata pIne khAtala' zabda dvArA tuccha lekhAvavA rUpe te pUnamanA dhAra tiraskAra karyAM che tyAre te vyaktimAM mArgAnusArIpaNuM paNa gaNAya ke kema? uttara:-navA tithimata kADhavA pachI je TippaNAmAMnI tithione ja patithie gaNIne 'utkrami' ane 'ye pUrvA' vagere jainAcAryAMnAM vacanA vaDe ArAdhanAnI banAvAtI 24 kalAkanI jainI badhI ja pIonA tiraskAra karavAnA unmArge caDhayA che ane TippaNAnI svIkRta tithione paNa beThI heAya tyArathI temaja jeTalI ghaDIovALI hoya teTalI ghaDIe vALI gaNatA nathI. tene te pUnama jevI catuSpavI mAMnI mahAna chatAM eka patrInA e rIte tiraskAra karavA e zuM hiMsAkhamAM hAya? ane tethI teomAM mArgAnusArIpaNuM te zu paNa tadguNusanmukhatA paNu gaNAya ke kema ? e eka prazna banI rahe che. kAraNe palaTAelI comAsInI te catuSpI mAMnI zAzvata pUnamane khAtala zabdathI navAjanAra mANusa jo pAte khAtala na heAya te zAstromAM Aje paNa aThThAImAM gaNAtI te pUnama mATe tevA nIca zabdaprayAga na ja karI zake. (zrI javie te niMdyabhAva je pAThamAMthI kADhIne tyAM zISa karUpe raju karela che te pAThamAM ) zrI senasUrijI mahArAje paNa 'tumAMlAAtiA sAMprata caturbhuzI thAvALanIyA-cAmAsInI aThThAI hamaNAM caudaza sudhI gaNavI.' ema kahyuM che; paraMtu 'pUnama have akrAImAM na gaNavI.' evA haLavA vacanathI paNa te pUrNimApanI laghutA darzAvI nathI. Ama chatAM zrI senasUrijI ma0nA te prauDha ane kAmaLa vacananA bhAva je mANasa te zrI senasUrijI ma0nA ja nAme- pUrNimA cAmAsI aThThAImAMthI bAtala evA krUra ane kaThora zabdamAM raju karI zakela che te mANasamAM tattvajJA mArgAnusAripaNuM kema ja gaNI zake ? paNa prazna 84:-zrI jaMbUvijayajIe te brUkanA peja 151 upara zrI hIrapraznanA 'paryuSaLopavAsa' praznottaraneA-'pAMcama uccarI hoya teNe saMvatsarInA upavAsa karyAM, te paMcamImAM gaNAya ke nahi? uttaraH-chaThTha karavAnI zakti na hoya teA saMvatsarInA upavAsa pAMcamamAM gaNAya, anyathA na gaNAya.' e pramANe atha lakhyA che te teA ThIka; paraMtu te anI nIce temaNe te anA- paMcamInI jo pradhAnatA ja hAta te A rIte zAstrakAra saMvatsarInA tapathI tenA tapa AvI gayAnuM na ja jaNAvI zake.' e pramANe te praznottarathI viruddhane bhAvA kema rajI karyAM haze? arthAt sa MvatsarInI cAthanI apekSAe te pAMcamanuM pradhAnapaNuM kAI ja kahetuM nathI. temaja hIrasUrijI mahArAje teA te praznottaramAM- sAmarthya na hAya te saMvatsarInA tapa paMcamImAM gaNAya; paraMtu chadma karavAnI zakti hAya teA te saMvatsarInA tapa pAMcamamAM na gaNAya.' ema ja sApha kahyuM che; chatAM ' pAMcamanI pradhAnatA
Page #290
--------------------------------------------------------------------------
________________ parvatithibedhaka praznottarI [ 27 nathI temaja zrI hIrasUrijI mahArAje cothane tapa pAMcamamAM AvI gayAnuM jaNAvyuM che" ema zrI haripraznane nAme te asatya bhAvArtha kema raju karyo haze? zrI hIrasUrijI mahArAje te te ja hIrapraznamAM anyatra-ena suiAmI ditA mavatina muhUrazAlIyo vArtha-jeNe zUlapaMcamI uccArI hoya teNe (saMvatsarIne) adama mukhyavRttie (bhA. zu) trIjathI karavo." ema spaSTa jaNAvavA vaDe niyata adamanI mukhya vAtamAM paNa pAMcamane samAveza karyo ja che. chatAM temaNe tevA te te praznottaranA arthathI viruddha bhAvArtha jaNAvela che te khullI bhavAbhinaMditA na gaNAya? uttara-te juTho bhAvArtha, temaNe pUnamanA kSaye TippaNAnI udayAt caudazanA bahAne jema pUnama pavIne ja upADI devAnI ceSTA karI che tema bhA. zu. 5nA kSaye TippaNAnI udayAt cothanA bahAne pAMcamaparvane ja upADI devAnI ceSTArUpe raju karela hovAthI te bhAvAbhinaMditA ja gaNAya. "temane te bhA. zu. 5nA kSaye etha-pAMcamane eka divase bheLAM hevAnAM khAne te paMcamI parvane yenakenApi lepavuM ja che." e vAta Aje chAnI paNa tenAthI che? prazna 85:-zrI jabravijayajIe te bUkanA peja 15ra upara-pUrvavat acAturyathI nA pati saiagar' paMkti dvArA A graMthakAra mahaSae pUrve kahyuM che te pramANe-"TippaNa nI caudazanA kSaye pUrvanI terasanuM nAma paNa na levuM ane te terasanAM sthAne caudaza ja kahevI." ema spaSTa jaNAvyuM hovA chatAM navamI paMktimAM "arthAta terasa grahaNa karavI. ema A graMthakAranAM te kathanathI sadaMtara viparIta artha lakhela che te jema-A graMthakAra mahaSInA te vacanenA vAstavika arthane maraDIne paNa potAnI mAnyatAnA artharUpe dekhADanAre zAstradroha gaNAya tema te bUkanA 153mA peja upara temaNe-"chaThThamAM pUnamanI aniyamitatAnuM pramANu e zIrSaka bAMdhIne tenI nIce zrI haripraznanI-mANa kUTirANAM rovIjatu zire, kodaucAM turitI ripatti' e paMktinA temaNe pote ja tyAM lakhelA "ane pUnamane kSaya hoya tyAre tene (pUrNimAne) tapa terasa caudazamAM kare, terase bhUlI javAya te paDave paNa kara." e artha mujabanA-[ kSINa pUnamanA eka ja divasane tapa, (ArAdhanAmAM karAtI TipaNAnI caudaze pUnama, ane terase caudazanA hisAbe TippaNAnI) terasa-caudaze karavAnuM ane (terasa-caudaze nahi, paNa) terasa (ArAdhanAnI caudaza)nA eka ja divase karavAnuM jaNAvatA-] eka tithinA eka upavAsane jaNAvanArA arthane cha%nA saMlagna be upavAsa tarIke lekhAvela che te paNa zAstradroha gaNAya ke nahi? uttarA-te paNa zAstradroha ja gaNAya. zrI hIrapraznamAMnA prastuta uttaranA vAstavika artha e pramANe temaNe ja nahi, paraMtu navA varganI cha-sAta vyaktie vividha prakAre anartha nIpajAvIne ke bhayaMkara zAstradroha karela che te jANavA sArU A anuvAdagraMthanA pR. 131 thI 141 vAMcaze. eTale vadhu prakAza paDaze.
Page #291
--------------------------------------------------------------------------
________________ 248 ] tattvatara giNI anuvAda graMtha prazna 86H-te brUkanA peja 154 upara zrI jamUvijayajIe zrI hIrapraznanA-'thavA thatuAM o rAjyante, amAvAsyAvRiddho vA e pATha pharI atha sahita raju karIne tenI nIce je-" A praznottarI zuM siddha kare che ? e ja ke svAbhAvika sayAgAmAM je caudaza pUnama ke caudaza amAsanA cha AvI zakata te pUnama ke amAsanI kSayavRddhimAM AvI zakatA nathI, mATe cAmAsI ke kalpedharanA chaThTha karanAre caudaza sAcavIne terasa caudaza AdinA chaThTha karI levA. vacamAM pahelI pUnama ke pahelI amAsa Ave tene khAdhAvAra rAkhI bIjI pUnama ke khIjI amAse pUnamanA ke kalparanA upavAsa karI levA. cAgya vicArIne karI levuM. pUnama amAsanI avazya niyamitatAnA Agraha karavA nahi, " ema lakhyuM che te badhuM lakhANa (1)-zAstra ane paraparA mujabanI zAsanamAnya ArAdhanAnI jenI tithie mujabanuM che ke-temaNe sa. 1993thI mAnavA mAMDelI laukika TippaNAnI jainetara tithie mujakhanuM che ? (2)-vaLI zrI hIrapraznottaramAMnA te praznottara, kalpedharanA ja chaThTha pUratA che ke cAmAsInA chajja aMgenA paNa che? (3)-te lakhANamAM zrI jamUvi.e 'Aje upavAsa-te pachI bIje divase pAraNu ane trIje divase upavAsa ' ema AMtare karAtA e upavAsane chaThTha lekhAvela che te vAjabI che ? temaja (4) teNe amAse kalparanA eka upavAsa gaNAvyA che te kalparanA tA chaTTha kahevAtA heAvAthI kaI rIte sAcuM che ? uttara:-(1) zrI hIrapraznanA te pAThamAMnA khulAsA te ArAdhanAnI jainI tithionI apekSAe nathI; paraMtu laukika TippaNAnI tithionI apekSAe ja che. laukika tithione patithie mAnavA manAvavAnA AgrahavazAt zrI jakhUvi.e te praznottarane AzrayIne kareluM te lakhANu zAsanamAnya ArAdhanAnI jainItithie mujabanuM nathI; paraMtu laukikaTippaNAnI jainetara tithi mujakhanuM che. (2)-hIrapraznamAMnA te prazna comAsI chaThThanA nAme te te lakhANamAM zrI jamUvie khATI rIte caDAvela che. sivAya e prazna comAsI ke bIjA koI paNa anuSThAnanA chaThThu aMgenA nathI; paryuSaNunA kalparanA ja cha aMgenA che ane te pazu paryuSaNanI aSTAhnikA ja pava kahevAtuM hAvAne age ja zAstrakAre tema jaNAvela che. (3)-eka upavAsanI joDe ja bIjo upavAsa kare temAM pahelA upavAsa karatAM bIjA upavAsanuM kula dasa gaNu` vadhAre maLatuM hAvAthI zAstrakAre joDe e upavAsa kare tene ja chaThTha kahela che, ema jANavA chatAM zrI jamUvijayajIe AMtare karAtA e upavAsane chaThTha lakhAvela che te 11 upavAsanA lane e upavAsamAM svaccha de dAkhala karela hAI ne zAstrathI sadaMtara viruddha che, temaja (4)-zrI jamUvijayajIe amAse kalpezvarane eka upavAsa gaNAvyA che te khATuM che. zrI kalpedharanA 14-0))nA chaThThamAMthI amAse zeSa rahetA te eka upavAsane pannA aMte riyA maLiyA-tughne amAvasAra jIvavAAM kSAruM paDavAna0' e zrI cu`SaNAsthitivicAra gata pATha mujaba amAsanA eka upavAsa gaNAya.
Page #292
--------------------------------------------------------------------------
________________ parvatithibodhaka praznottarI [ 249 praznaH 87-uparokata lakhANa pachI temaNe tarataja te bUkanA 155mA peja upara"jainazAstra ane sAmAcAranA zraddhALu AtmAone pUnamanI kSaya vRddhi hoya tyAre chamAM caudaza sAthe punamanI avazya niyamitatA rahetI nathI,' e samajAvavA mATe have AthI vadhAre sabaLa pUrAvAonI jarUra rahetI hoya tema bhAgye ja mAnI zakAya." ema lakhyuM che te barAbara che? uttara-zAstrIyapUrAvA, hIraprazna, devasUrapaTTaka ane prabhuzAsananI pracalita paraMparAthI TippaNAnI pUnamanA kSaye ArAdhanAmAM TippaNanI terasane kSaya gaNIne, saM. 1665nA kharatarIya guNavinayakRta utsuakhaMDananA 'athavA vRDha kSi i i ?i ' e pATha mujaba zrImattapAgacchamAM pUnama ke amAsanI vRddhie ArAdhanAmAM TippaNanI terasane bevaDIne ane-Aturtho auSadhapratibhAzAM mANAnuM nIrI [[LamAAvAyu nimena sarvato para kArya e pATha mujaba caudaza pUnama temaja caudaza amAsane nizcaye jeDe rAkhIne zrI jainazAsanamAM caudaza sAthe pUnamanI jeDIyA parva tarIke avazya niyamitatA sahaja hovAthI "damAM caudaza sAthe pUnamanI avazya niyamitatA, jenazAstra ane sAmAcArIne zraddhALu AtmAone nathI rahetI." evuM zAstra ane paraMparA viruddha vadanAra mANasa te ajJAna athavA te jainazAstra ane sAmAcArIne khulle pratyenIka gaNAya, e vAta te zrI ja bUvijayajIne ja samajAvavA mATe have vadhAre sabaLa pUrAvAonI jarUra rahetI hoya ema bhAgye ja mAnI zakAya. sivAya temanA te maMtavyane zAstrIya lekhAvavA sArU temaNe sabaLa tarIke gaNavelA te pUrAvA keTalA nirbala che? te te upara jaNAvAI ja gayuM che. A prazna 88-te bUkanA peja 155 thI 167 sudhImAM temaNe je lakhANuM karyuM che te te TippaNanI laukikatithiene jenI tithio gaNIne ane kharatarIya mAnyatAne tapAgacchanI mAnyatAmAM khapAvIne karyuM hovAthI A zrI tatvataraMgiNI zAstra ane zrImattapagacchIya avicchinna paraMparA pratinA khullA ASanuM ja dyotaka che. pitAne tapAgacachanA kahevarAvanAra mANasa, A rIte laukika ane sUtrottINuM sAdhana vaDe potAnA tAraka tapAgacchanA ja leTettarazAstra ane avicchinna paraMparAne asatya lekhAvavAnI ceSTA kare te asahya gaNAya. che tevA te lekhakazrIe, e bUkanA peja 1 thI 167 sudhImAM 4 prakaraNe pite ubhAM karyA hovAthI tenA upasaMhAramAM te lekhaka te e bUkanA peja 168 upara- "(1)-zrImatapAgacchanA avicchinna tithiArAdhanA mArgamAM AdhAra vinA ja "zrI pUnA jamAnAthI garabaDa paDelI jaNAvI zake (2)-zAstrokata vastuone beDuMrUpa ApI pote khoTI rIte svIkAra tarIke lekhAvelI kamita vastuone pUjya AgaddhArakazrIno svIkAra tarIke oLakhAvI zake (3-1965nA kharatarIya "acara sRSTi tathA bIpIjhama' e tatvataraMbriNanA pATha temaja pracalita AcaraNanI upara satyatAnI mahArachApa mAranArA prAcIna saMkhyAbaMdha pUrAvAone '32
Page #293
--------------------------------------------------------------------------
________________ 250 ] tattvataraMgiNI anuvAda graMtha siddhacakramAMnuM lakhANa kApIne paNa te Adi dvArA yenakenApi azAstrIya lekhAvI zake ane (4) tapAgacchIyA sAmAcArInA saMkhyAbaMdha siddhAMtane yenakena apasiddhAMta tarIke lekhAvavAnA aneka kAramA prapaMca racIne pitAnI varSothI sArvadipha aprAmANika TharelI kUTa ane kUTatara kalpita vAtane tithi ArAdhanAnA siddhAMta tarIke gaNAvIne te cAreya unmArganI chApavALA ajJAnaaMdhArAne sattAvAra sAhitya ane dastAvejI purAvAo kahevAnI paNa bAlIzatA karI zake" e sahaja hevAthI dayApAtra lekhAya, paraMtu teoe te upasaMhAravALA peja 168 ne cheDe je-"vAstavika vastu vicArIe te zrImAn sAgarAnaMdajI pAse bhA. zu. panI kSaya-vRddhie trIjanI kSaya vRddhi karavAnA TekAmAM zAstrAdhAra ke paraMparA nathI, tyAre pharI pharIne teo pUnama amAsanI kSaya vRddhie terasanI kSaya vRddhi karavAnI zrIpUnA samayathI samAjamAM ghusI gaelI ayukta prathAne paraMparA tarIke AgaLa dhare che. e pramANe lakhANa karyuM che temAM koI tathya kharuM? uttara - saM. 1992 sudhI pite ane pitAnA tamAma vaDiloe seMkaDo varSa sudhI AdarelI te pUnama-amAsanI kSaya-vRddhie terasanI kSaya-vRddhi karavAnI vAstavika hakIkata upara saM. 1993 thI svarade ja paga mUkIne cAlanAra mANasa, vAstavika vastunA vicAravALe ja gaNAtuM nathI. ane tethI prathama te tevA mANase karelI-"vAstavika vastu vicArIe te e vAta ja vAstavika nathI, temaja "bha.zu. panI kSayavRddhi vakhate ArAdhanAmAM bhA. zu. 3nI kSaya-vRddhi karavI, ema spaSTa jaNAvanArA seMkaDo varSanA paNa prAcIna aneka zAstrAdhAre Aje te zAsanasaMghanA prAyaH samasta pUjya AcArya mahArAje Adi pAse mojuda che." ema te "tithisAhityadarpaNa" bUka lakhatI vakhate te lekhaka jANatA ja hovA chatAM "pUjya Agama dvArakazrI pAse trIjanI kSaya-vRddhi karavAnA TekAmAM zAstrAdhAra ke paraMparA nathI" ema haradama juduM ja lakhI zake che te mRSAvAdaviramaNa vrata sAthe temane kAMI ja saMbaMdha nahi hovAnuM khulluM pratIka che. pUnama-amAsanI kSaya-vRddhie terasanI kSaya-vRddhi karavAnI prathAne teo "zrIpUjanA samayathI ghusI gaelI ayukata prathA" tarIke te jIbha maLI che eTale tene durupayogarUpe jaNAvI zakela che paraMtu "kayA kayA temanA vaDadAdA zrI pUjathI kaI sAlamAM te prathA zarU thaI? e to jaNAvI ja zakela nahi hovAthI, tathA-cAra varSa pahelAM zrI dAnasUrijIhIrasUrijI-senasUrijI ane tapAgacchAdhipati zrI vijayadevasUrijI te pUnama amAsanI kSaya-vRddhie terasanI kSaya-vRddhi karatA hatA e vAta 1665 mAM racAelA kharatarIya usUtra khaMDana' nAmanA graMthamAMnA- "sthA kRtI jiyo ?i e pAThathI temaja te pATha uparAMta zrI haripraznanA javArInu pATha AdinA sajajaDa zAstrAdhArathI, paNa nakkI hevAthI ane pU. munirAja zrI darzanavijayajI tripuTIe prasiddha karelA zrI
Page #294
--------------------------------------------------------------------------
________________ parvatithi bedhaka praznottarI [ 251 tapAgaccha zramaNuvaMzavRkSa nAmaka pustakamAM zrI pUjenI utpatti te tapAgacchAdhipati zrI devasUrijI mahArAjanA paTTadhara zrI siMhasUrijI ma. pachI 18mI sadInA prAntabhAgamAM jaNAvelI hovAthI zrI jaMbUvijayajInI te vAta te taddana nirmala evI galata che. praznaH 89-ne tithimata hete kADhaye tyAM sudhI " pUrvAne artha, "kSayamAM pUrva tithi karavI ane vRddhimAM uttara tithi karavI. e pramANe karanArA te zrI jabUvitra sahita e navA varganA dareke nave tithimata kADhayA pachIthI "kSaye pUrvAnA varSo paryata AcarelA te arthane taddana kheTe lekhAvavA mAMDIne "kSaye pUrvanI tithimAM ArAdhanA karavI ane ddhimAM uttaranI tithimAM ArAdhanA karavI. e pramANe te praghASa bahArane artha upajAvI kADhIne te navA ja arthane sAce lekhAvavA mAMDela che, te mujaba e varganA A zrI jaMbUvijayajI, prastuta bUkamAM sarvatra nA te praSi bahAranA kalpita arthane ja avalaMbIne cAlela che, te te ThIka paraMtu have je teo "kSaye pUrvA'nA te kalpita arthane paNa sAce ja mAnatA hatA ane kSayamAM pUrvatithi karavI e AvA maulika arthane kheTa ja mAnatA hatA te temaNe prastuta bUkanA 172mA peja upara aMte te "kSaye pUrvAne je-"kSayamAM pUrvatithi karavI ane vRddhimAM uttaratithi karavI. e pramANe pUrvane maulika artha ja svIkArela che te na banyuM hota. AthI te varganA hRdayamAM te Aje paNa "kSaye pUrvAne teo je pUrve karatA hatA te maulika artha ja beTho che e vAta nakkI che. "kSaye pUrvAne te ja maulika artha che ema e rIte Aje paNa lekhita kabulAta chatAM ane te prAthanA kalpita arthane anusarIne banAvelI parvatithiprakAza' bUka te adhara mukAme zrI caturvidha saMghanI vizAla medanI vacce ekI avAje pitAnI sAme ja apramANa TharelI havAne jAte kaDavo anubhava paNa karela hevA chatAM zrI aMbUvijayajIe, punaH "kSaye pUrvAnA te kalpita navA arthane ja avalaMbIne A "tithisAhityadarpaNa" nAmanI bIjI bUka ubhI karavAmAM zuM hetu haze? uttara-sadaMtara khoTI paNa ekanI eka vAta so vakhata karavAmAM Ave to tene vAMcanArA hajAra mANasa dITha ochAmAM ochA pAMca-dasa mANasa te te vAtane sAcI mAnanArA nIkaLe ja:' e gaNatrI ja temAM mukhya hetu hoya che. evA hetunI siddhi arthe temaNe prastuta bIjI bUkamAMnA ja te dvirukatapaNAthI saMtoSa mAnela nathI, paraMtu te parvatithi prakAza" ane "tithisAhityadarpaNa" bUkamAnAM prAyaH ekanA eka ja juThAM lakhANane vividharUpa ApIne te pachI te temaNe praznottara hoterI-nityaniya ane jIvanava-tatvataraMgiNuM bAlAvabodha-tapAkharatarada-praznottara zatavizikA-sapariziSTa tattvataraMgiNuM TIkAnuvAda-pitAnA ziSya cidAnaMdavijayajInA nAme hIrapraznottarAnuvAda vagere zAstra ane paraMparA viruddhanA bharacaka asatya lakhANavALI aneka bUke uparA uparI paNa bahAra pADelI che. ane te pracAranuM temaNe potAnA mATe samAjane phaLa paNa batAvyuM che.
Page #295
--------------------------------------------------------------------------
________________ spara tattvataraMgiNI anuvAdma tha ane te e rIte ke- prathama te mata kADhavAmAM zrI rAmacadrasUrijI ekalA hatA, ane temAM zrI premasUrijI saMmata na hatA. te temaNe te mata zrI labdhisUrijInA nAmathI ja jAhera karAvyA ! temAM te saphaLa thayA eTale tenA hAthe te matamAM dila vinA paNa prathama tA labdhisUrijI ja banyA gaNAvA pAmyAH pachI te| zrI premasUrijIne paNa te matamAM bhaLavuM paDyuM ane pachI te tenA prayAsathI zrI kalyANavijayajI-janakavijayajI ane jammUvijayajIe lakhANamAM vividhatA rAkhIne avAjamAM aikayatA khatAvatI te nUtana matAnusArI traNa mUke prasiddha karIH te khUkeAmAMnA kUTa lakhANAne vIrazAsana jevA peparA dvArA cemera mhekAvavAthI tenI asara teee ' ArAdhanAmAM pUrvatithinA kSaya karAya ja nahi, eka divase be tithi, e xx nA hoya te kare; ArAdhanAmAM paNa tithinI hAya-vRddhi karanAra gadagavALAne pUche,' ityAdi sa. 1995nA Aso mAsa sudhI bedhaDaka khelatA rahevA pUrvaka ArAdhanAmAM kSayavRddhi nahi ja mAnanAra zrI siddhisUrijI jevA bhadrikane paNa upajAvI. te vAvRddha puruSane paNa te asara thaI eTale te te navA matamAM saMmata thavAmAM keTalAye mahinA sudhI AnAkAnI karanAra ( te vayevRddha puruSanI AjJAnA) zrI bhadrasUrijI tathA kanakasUrijIe paNa aMte te te asarane pharajIyAta apanAvavI paDI ! e rIte teo save e asarataLe sapaDAI jatAM zrI rAmacadrasUrijInA cAMde cAMda kahevAnI aTulI sthitine bhajatA mahAvIrazAsanapatranA ardha adhikArI zrI amRtasUrie te peAtAnA guru puSpavijayajI ane dAdAguru zrI vijayajI AdinI prAcIna AcaraNAne jhaDapabhera tilAMjali ApI daine te asara taLe Ape|Apa AvI javuM paDayuM che !" jo ke e meLe teA e rIte zabhrameLeA ja cheH chatAM emeya e navInanuM jUtha te vadhyuM ja! prazna: 9-DabheAI muktAbAI jJAnama Mdira taraphathI sa. 1999mAM zrI ja'bhUvijayajInA celA muni cidAnaMdavijayajInA nAme prasiddha thaela krAuna 16 pejI, 17aaaa phAramanI zrI hIrapraznottarAnuvAda' nAmanI bUkamAMnA Adivacana, anuvAda ane 7pa jeTalAM TippaNA saMbaMdhamAM ApanA ze abhiprAya che ? (C uttara:-te brUkanA peja 5thI 14 sudhImAM lekhake je 'Adivacana ' lakhyuM che temAM mAjhamA peja upara temaNe '(1)-va'mAnamAM tithi tathA sUtakadi viSayAmAM sAgarapakSe je kAlAhala macAvyA chexxx (2)-temanA (AnaMdavimalasUrijI manA) samayamAM paNa tithiArAdhanAmAM laukikapaMcAMgA ja manAtAM hatAM tathA (3)-temAM AvatI tithionI hAyavRddhi anya kaI tithiomAM khaseDAtI na hatI.' e lakhIne lakheluM saghaLu ja lakhANa, temaja te AThamA na karata jIDI traNa vAtane pahelA perA sudhImAM temaNe ' AcAya vijayadevasUrijI tathA dvitIyAcAya zrIvijayatilakasUrijI uphe ANu dasUrijI thayA.' e ceAthI juThI vAtane avalabIne karelu saghaLuMja lakhANa, tA te navamA peja uparanA bIjA perAmAM temaNe lakhelI-'sAgara
Page #296
--------------------------------------------------------------------------
________________ parvatithibodhaka praznottarI ra53 pakSanI (rAmacaMdrasUripakSanI nahi,I IcchAnusAra' e pAMcamI juThI vAta, tathA xxx temane nirNaya potAnI viruddhane Avaze ema samajIne A. zrI AnaMdasAgarajI mahArAje Xxx te nirNaya kabUla nahi rAkhavAne pitAne IrAde jaNAvI dIdho" e chaThThI juThIne vAtane avalaMbIne kareluM saghaLuM ja lakhANa, temaja te peja nava uparanA trIjA tathA cethA perAmAM temaNe dasamA peja sudhI lakheluM "lavAda mahAzaye to baMne pakSanI carcAo sAMbhaLIne pitAno pramANika etihAsika nirNaya ThIka ja jaNAvI dIdho che, jenI matalaba A pramANe che-"jaina samAjamAM caMDAzugaMDu paMcAMga manAya che te ja mAnavuM; temAM AvatI tithione pheraphAra karyA vinA mAnavI. parvo ke kalyANaka kaI paNa tithinI kSaya vRddhi hoya tyAre kSaye pUrvAnA niyama mujaba pUrva ane uttara (tithie nahi) divase tenI ArAdhanA karavI 444 A. sAgarAnaMdasUrijI A viSayamAM je jita-AcaraNa ane A. zrI vijayadevasUrijInA paTTakanA havAlA Ape che te pramANika tarIke sAbita thaI zakatA nahi hovAthI mAnI zakAya tevA nathI." e [lavAdanA lakhANamAM paNa "sa pUrvAnA thayelA-AThamanA kSaye sAtamane pheka karIne sAtamanAM sthAne AThama karavI." e kharA arthaneya nivatuM] sAvamULa juThuM sAtamuM lakhANa ane peja dasamAnA perA bIjAthI peja 11mAnA pahelA perA sudhInuM sUtaka saMbaMdhInuM zAstra ane paraMparA viruddhanuM AThamuM samasta lakhANa jotAM te "AdivacananuM vastutaH uddagamanasthAna zrI aMbUvijayajI ja saMbhave che. AvAM sarAsara juThAM lakhANo karavAmAM prasiddha paNa teo ja che. pitAnI saM. 193nI parvatithiprakAza bUka juThI karyA pachI temaNe te bUkanAM juThANAone jIvaMta rAkhavA sArU saM. 196mAM jema "tithisAhityadarpaNa" nAmanI bUka bahAra pADI, tema te bIjI bUka 5Na zrI zAsanasaMghamAM juThI karyA pachI temane saM. 19mAM pitAnI te baMne bUkemAMnI vAhiyAta vAtane A "zrI hIrapraznottarAnuvAdanA eThe ane pitAne badale pitAnA te ziSyane nAme sAcI lekhAvavAne A upAya jarUrI jaNAya e paNa sahaja samajAya tema che. sivAya te muni cidAnaMdavijayajImAM te (temanA taraphathI aghapiparyata samAjane te te viSayanuM ekAda carcApatra ya upalabdha nahi hevAthI te te viSayanA tathA prakArane badhA ja saMbhava nathI. e vAta samAjane jaNAvavI rahetI nathI. zrI hIrapraznottaranuvAda bUkamAMnA te "Adivacana saMbaMdhamAM e pramANe abhiprAya jaNAvyA pachI have te bUkamAMnA "anuvAda' saMbaMdhamAM paNa amAre abhiprAya sahelAIthI jANI zake, e hetuthI vistAranA bhaye hAla te atra mAtra te bUkanA 157mA peja upara te zrI haripraznagraMthanA-"rachajo majuronI' ri nAthAmAM viMzanivAra saMvaMzatimedessu dvitricaturguNasadbhAvataH saMyamArAdhakatvena vaMdyatvam ? utaikadvitridoSasadbhAvena tadvirAdhakatvAdavaMdyatvamiti ! prazno'trottaram-'gacchagao aNuogI' iti gAthoktapaMcaviMza timedeSu dvivyAdiguNasadbhAve itaradoSANAM ca sAlaMbanasevitvena saMyamArAdhakatvAvaMdyatva medha /
Page #297
--------------------------------------------------------------------------
________________ 254 ] tatvataraMgiNI anuvAda graMtha nizAnevi vavavava " e pahelA ja praznottaranA temaNe karelA anuvAdanI agAdha ajJAnatAmaya asatyatAne ja batAvavI ucita dhArela che ane te nIce pramANe - * prabhuzrI mahAvIrasvAmInA hastadIkSita zrI dharmadAsa gaNijIe racela ane vAdidevasUripaTTAlaMkAra zrI ratnaprabhasUrijI viracita ghaTTIvRttithI alaMkRta "zrI upadezamAlA" graMtharatnanA pR. 477 upara muninuM anArAdhakatva darzaka mULa pAMca denA bhedarUpa chavvIza dene jaNAvanArI-"gar Taro tarato kALajANI lo kumartojA, nA A ja juja huti / 287 " e gAthA anvaya tarIke jaNAvelI che ane te gAthA pachI-muninuM ArAdhakatvadarzaka mUla pAMca guNanA bhedarUpa 26 guNe jaNAvanArI te'gcchgo aNuogI gurUsevI aniyyvaasyaautto| saMjopaNaM payANaM saMjamaArAhagA bhaNiyA n 288 " meM gAthA, (pUrvanI anvayarUpa gAthAnA) vyatireka tarIke jaNAvela che. - temAM 387mI- pAro e anvayarUpa gAthAne artha,"(1) svIkRta cAritradharmane viSe baMdhupaNe kAma ApanAra ziSya vagaranaekAkI, (2) jJAna-darzana ane caritrane paDakhe rAkhanAra=nijane sparzavA nahi denAra, (3) gurunI AjJA vagarane, (4) eka sthAne rahenAra ane (5) pratikramaNAdi Avazyaka kriyAomAM manda AdaravALo e pAMca mUla deSapadenA dvikasagI - (1) ekAkI pAsae (2) ekAkI svaccheda (3) ekAkI sthAnavAsI (4) ekAkI avasanna (5) pAsa svaccheda (6) pAsarthe sthAnavAsI (7) posatye avasanna (8) svaccheda sthAnavAsI (9) svachaMda avasanna ane (10) sthAnavAsI avasanna' e 10 bhede, vika sagI :- (1) ekAkI pAsarthe svaccheda (2) ekAkI pAsa sthAnavAsI (3) ekAkI pAsatye avasanna (4) ekAkI svaccheda sthAnavAsI (5) ekAkI svaccheda avasagna (6) ekAkI sthAnavAsI avasanna (7) pAsae svaccheda sthAnavAsI (8) pAsarthe svacchaMda avasanna (9) pAsarthe sthAnavAsI avasanna ane (10) svaccheda sthAnavAsI avasanna e 10 bheda, catuHsaMgIH - (1) ekAkI pAsae svaccheda sthAnavAsI (2) ekAkI pAsae svachaMda avasanna (3) ekAkI pAsae sthAnavAsI avasanna (4) ekAkI svachaMda sthAnavAsI avasagna (5) pAsae svacchada sthAnavAsI avasanna" e pAMca bhede maLIne 25 bhede tathA "ekAkI pAsarthe svachaMda sthAnavAsI ane avasanna' e paMcagI eka sarvathA azuddha bheda maLIne cAritranuM virAdhakapaNuM sUcavanArA 26 deze thAya che. te 26 demAMnA jema da vadhAre tema cAritrI vadhAre virAdhaka kuMti avaMtihoya che-thAya che-gaNAya che. e pramANe che. ane te pachInI - 388mI- chAbo agoLI" e vyatireka gAthAne artha,-"(1) gacchamAM rahenAra (2) jJAnAdinA satata sevanamAM prayatnazIla (3) gurunI sevA karanAra () mAsaka5
Page #298
--------------------------------------------------------------------------
________________ parvatithiodhaka praznottarI [ 255, Adi vidhi vaDe vihAra karanAra ane (5) pratikramaNa vagere Avazyaka kriyAmAM udyamavantaH e pAMca mUla guNapadenA dvisaMgI :- (1) gacchagata anuyegI (2) gacchagata gurusevI (3) garagata aniyatavAsI (4) gacchagata Ayukta (5) anuyegI gurusevI (6) anugI aniyatavAsI (7) anugI Ayukta (8) gurusevI aniyatavAsI (9) gurusevI Ayukta ane (10) aniyatavAsI Ayukta e 10 bhede, vikasagI ;-"(1) gachagata anuyegI gurusevI (2) gacchagata anugI aniyatavAsI (3) gacchagata anugI Ayukta () gacchagata gurusevI aniyatavAsI (5) gacchagata gurusevI Ayukta (6) gacchagata aniyatavAsI Ayukta (7) anuyegI gurusevI aniyatavAsI (8) anugI gurusevI Ayukta (9) aniyegI aniyatavAsI Ayukta ane (10) gurusevI aniyatavAsI Ayukta, e 10 bhede tathA " catuHsaMyogI:- (1) gacchagata anuyegI gurusevI aniyatavAsI (2) gacchagata anuyegI gurusevI Ayukta (3) gacchagata anugI aniyatavAsI Ayukta (4) gacchagata gurusevI aniyatavAsI Ayukta ane (5) anuyegI gurusevI aniyatavAsI Ayukta" e pAMca bhede maLIne 25 tathA "gachagata-anugI-gurusevI-aniyatavAsI ane Ayukta e mUla paMcasagI sarvathA zuddhabheda 1 maLIne cAritranuM ArAdhakapaNuM sUcavanArA 26 guNe thAya che. cAritranA te 26 guNemAMnA jema jema guNa vadhAre hoya tema tema cAritravate saMyamanA vadhAre ArAdhaka kahyA che e pramANe che. upara jaNAvelI anvaya ane vyatireka saMbaMdhavALI te baMne 26-ra6 bheda darzaka gAthAomAMnI vyatirekarUpI 388mI gAthAnI mukhyatAe zrI haripraznottaragraMthamAM "cho aNubhogI' iti gAthAyAM SaTrizatimedAstatra paMcaviMzatimedeSu dvitricaturguNasadbhAvataH sNymbhASAnA vanyaa? taitrikopannAna vAdhavavavava ?="gagata anayegI" e gAthAmAM 26 bheda che temAM (paMcaraMgI carama bhAMgo te zuddha ja cheparaMta brikasaMgI 10-trikasaMyogI 10 ane catursaMgI 5 e) pacIza bhedone viSe (saMgI kramavALA) be, traNa ane cAra guNanA sadUbhAvathI saMyamanuM ArAdhakapaNuM hovAne lIdhe vaMdanIyapaNuM che ke-(te catuHsaMyegI, vikasagI ane kisagI bhedovALA saMcamIne viSe krame) eka, be ane traNa deSanA saddabhAvane lIdhe saMyamanuM virAdhakapaNuM hovAthI anaMdanIyapaNuM che?" e pramANe mahepAdhyAya zrI vimalaharSagaNikRta pahelo ja prazna che. ' - te praznane zrI vijayahIrasUrijI mahArAje te sthale-"cho anugo juti gAthoktapaMcaviMzatimedeSu dvivyAdiguNasadbhAve itaradoSANAM ca sAlaMbanasevitvena sNymaaraadhkrAvavA nirdAnavira svAsthaya = gacchagata anuyegI." e gAthAmAM (eka paMcagI carama zuddha bhaMga sivAyanA) kahelA pacIsa bhedane viSe be, traNa vagere guNano sadbhAva heye te ane bIjA (eka-be-traNa) denuM kAraNe sevavApaNuM hovAthI saMyamanuM
Page #299
--------------------------------------------------------------------------
________________ 256 ] tattvataraMgiNuM anuvAda graMtha ArAdhakapaNuM hovAne lIdhe vaMdanIyapaNuM ja che. jene niSkAraNa sevavAmAM te avaMdanIyapaNuM ja che." e pramANe spaSTa uttara jaNAvela che. e mujaba te praznottara, mukhyatve te "nA mago" nI eka ja gAthAmAMnA 26 bhedane AzrayIne thaela che ane te praznottarane anuvAda paNa upara mujaba te ekaja gAthAmAMnA 26 bhede jaNAve che. jyAre zrI cidAnaMdavijayajInA nAme chapAvavAmAM AvelA te " hirapraznottaranuvAda" bUkanA peja 2 thI 3 upara te eka ja gAthA saMbaMdhInA prazno ttarane anuvAda-chAtro anugoLI' A gAthAmAM saMyamanI ArAdhanA batAvanArA je 25 bheda kahyA che ane tethI uparanI gAthAmAM saMyamanI virAdhanA batAvanArA je 26 bheda kahyA che temAM 2, 3, 4 guNane sadbhAva che mATe saMyamArAdhakapaNuM hevAthI vaMdanIyapaNuM che ke-1, 2, 3 doSanI vidyamAnatAthI saMyamanuM virAdhakapaNuM hovAthI avaMdanIyapaNuM che? sattA-cho' e gAthAmAM kahelA 25 bhemAM 2-3 vagere guNone sadUbhAva che ane 26 denuM kAraNa pUrvaka sevavApaNuM che eTale saMyamanuM ArAdhakapaNuM hovAthI vaMdanIyapaNuM ja jANavuM. dene niSkAraNa sevavAe karIne te avaMdanIyapaNuM ja kahyuM che. e pramANe (1-2 naMbaranI phUTaneTamAM darzAvelI) pAMca gAthAnA arthanA khIcaDArUpe banAvI daIne e praznaviruddha, e praznanA uttaraviruddha ane upadezamAlA nAmanA te TaMkazAlI zAstrathI paNa viruddha eve sadaMtara asatya anuvAda raju karela che. ane te A pramANe - : te eka ja praznottaranA anuvAdamAM nIce mujaba sAta bhUle che (1)-praznakAre pitAnA praznamAM te 388mI "jAgo" gAthAmAM (upara jaNAvyA pramANe saMyamasUcaka) 26 bhede lakhyA paNa hovA chatAM A anuvAdake te 26nI saMkhyAne manasvIpaNe ja 25 lekhAvela che! (2)-te gAthAnI uparanI pALI parathI" e 387mI gAthAmAM zAstrakAre saMyamanI virAdhanAnA 26 bhede kahyA che. te virAdhanAnA 26 bhedamAM 2-3-4 te zuM; paraMtu ekeya guNa nathI. ane tethI praznakAre paNa pitAnA praznamAM te 387mI gAthAnA te 26 bhedamAM 2-3-4 guNa hovAnuM te kahyuM ja nathI. chatAM te zAstraviruddha vAta prakSakAranA nAme manasvIpaNe ja goThavI devAmAM AvelI che! (3)-te 387mI gAthAmAMnA 26 dezamAM "2-3-4 guNene sadbhAva che mATe saMyamArAdhakapaNuM hovAthI vaMdanIyapaNuM che" ema uttaradAtA zrI hIrasUrijI manA nAme lakhyuM che te ajJAnamUlaka che, (4)- Tro mojI" e 388mI 26 guNadarzaka gAthAnA saMgIyA 26 bhedamAM "jaLI kApo ' e 387mI gAthAgata 26 dezomAMnA "1-2-3 nI vidyamAnatAthI saMyamanuM virAdhakapaNuM hovAthI avaMdanIyapaNuM che?" e sIdhI vAtane "te 26 mAM 2-3. ke 4 guNene sadbhAva che." e pitAnI mithyA vAta sAthe joDI dIdhela che te ajJAnamUlaka che,
Page #300
--------------------------------------------------------------------------
________________ parvatizioLaka praznottarI [ rapa7 -- (5)-te bUkanA bIjA peja upara te anuvAdanI skUTanoTa naM. 1mAM jaNAvelI "jo juvo' e 388mI gAthAmAM ja darzAvelA 26 guNe jaNAvavAne badale te gAthAMtargata paMcaraMgI 1 bhedane pAMca bheda tarIke gaNAvIne te temaNe nijanI gADha ajJAnatAnuM pradarzana ja bharyuM che. (6)-phUTaneTa naM. 1 mAnI te 388mI gAthAnI nIce temaNe "mini hUM, niyamamAthA ane paMja miyA tiguttA' e 38thI 391 sudhInI traNa gAthA TAMkIne te traNa gAthAmAM (sthAnavAsIne te saMyamane virAdhaka jaNAve che ane bIjI bAjuthI saMgama tathA arNika jevA AcAryanuM sthAnavAsIpaNuM hovA chatAM temAM saMyamanuM ArAdhakapaNuM kahe che e kema? e praznanA khulAsA rUpe) zAstrakAre je kAraNe sthAnavAsI muninA guNapade jaNAvela che te guNone e traNa gAthA pUrvenI 388mI chA anugoLI ' e svataMtra 26 guNadarzaka gAthAnA guNe tarIke lekhAvela che te zAstranA avaLA ane agAdha adhurA avabodhanI pArAzIzIrUpa che. (7)-te skUTaneTa naM. 1mAMnI te traNe gAthAmAM zAstrakAre jaNAvelA "kAraNe sthAnavAsIpaNuM'nA 21 guNapadene temAMnA jaLa' ane "parijha' e padone manasvIpaNe ja eka pada tarIke lekhAvavA vaDe 20 pada tarIke lekhAvIne te upadezamAlA graMthakAra zrI dharmadAsagaNucha jevA prabhunA hastadIkSita mahAmunine paNa ajJAna samajI levAnI bAlabuddhi ja pragaTa karI che!!!" A pramANe te eka ja praznottaramAMnI sAta akSamya gaMbhIra bhUla ja te AkhAye anuvAdanI yogyatA samajavA basa che. pUrvokta rItyA te "zrI haripraznottarAnuvAda" bUkamAMnA Adivacana tathA anuvAda saMbaMdhamAM abhiprAya jaNAvyA pachI have te anuvAdanI nIce karavAmAM AvelA 75 TippaNamAMnA tithi aMgenA praznottara saMbaMdhe abhiprAya jaNAvAya che ke-zrI ja bUvijayajIe saM. 1997mAM parvatithiprakAza bUka prasiddha karI. te bUka, Adapara mukAme caturvidha saMgha vacce juThI karatAM te bUkamAMnAM juThANAothI mizrita karIne traNa varSa bAda=saM. 196mAM temaNe vaLI tithisAhityadarpaNu nAmanI bIjI bUka prasiddha karI ! ane te bIjI bUkamAMnA samasta lakhANe bhAre prapaMcI ane jAlIma TharavAthI (temaNe pitAnA nAme bUka prasiddha karavAnuM mokupha rAkhIne) saM. 1 lmAM temaNe pote paDadA pAchaLa rahevuM ucita mAnIne pitAnI jUThI karelI te baMneya bUkamAMnAM juThANuone A zrI haripraznottarAnuvAdane eke zrI hIrasUrijI manA nAme khapAvavAne upAya hAtha dharyo jaNAya che. eTale ke-pitAnI juThI karelI baMne bUkamAMnAM tithi saMbaMdhInAM juThANAone temaNe te "zrI hIrapraznottarAnuvAdanI nIcenA TipUNemAM sudhArI vadhArIne raju karavA vaDe te prAyaH samasta TipaNene riMga rUpe zrI cidAnaMdavijayane ja nAme raju karI dIdhela saMbhave che. e saMbaMdhamAM te zrI cidAnaMdavijayajInI rati te jANe sahu paricita ja che,
Page #301
--------------------------------------------------------------------------
________________ 258 ] tattvatara giNI anuvAda graMtha ' prazna : 91-upara jaNAvelA uttaranI zarUAtamAM--te ' hIrapraznottarAnuvAda ' bUkamAMnA * Adivacana ? : zIrSIka lakhANamAMnA je nava vAhiyAta lakhANeA jaNAvela che, temAMnuM -tithi tathA sUtakAdi viSayAmAM (navA vaSa~ sAme samasta zAsanapakSe 'rUka jAva'nA avAja uThAvyA heAvAnuM pratyakSa hAvA chatAM) sAgarapakSe kolAhala macAvyA che x 4 4 ityAdi ughADuM juduM lakhyuM hAvAthI vAhiyAta manAya (2)-' zrI mAnavimalasUrijI manA samayamAM tithi ArAdhanAmAM laukikapaMcAMgA manAtA nhAtAM; paraMtu ArAdhanAnI tithi prApta karavA sArU te lokika paMcAMgane AdhAra levAmAM AvatA hatA.' e vAta paNa samasta saMdha samajatA hAvAthI AdivacanamAMnuM bIjuM lakhANa paNa vAhiyAta manAya (3) saM. 1996mAM te bhAvanagaranA jainapatra, jainadhama prakAzapatra vageremAM paNa chapAIne prasiddha thaele te zrI AnavimalasUrijI mane 'laukika paMcAMgamAMnI tithionI kSaya vRddhi anya tithiomAM khaseDAtI ja hatI.' ema jaNAvanAra khudanA paTTaka, sa. 1992 sudhInuM te navA varSoMnuM paNa te mujabanuM ja AcaraNa ane sa. 1993 thI zarU karelA te navA matanI navI mAnyatA adala te navA varga, Aja sudhImAM teA zrI AnaMdavimalasUrijI Adi koIpaNanA- TippaNAnI tithikSaya-vRddhine ArAdhanAmAM paNa anya tithiomAM nahi khaseDavAnA' ekAda paNa dAkhalA jaNAvI zakela nahi ja hAvAthI AdivacanamAMnuM te trIjuM lakhANa paNa vAhiyAta manAya; paraMtu temaNe lakheluM. (4)-' AcArya vijayadevasUrijI tathA dvitIyAcArya zrI vijayatilakasUrijI urphe ANu dasUrijI thayA.' ityAdi vAtavALuM ceAthuM lakhANa jIThuM ane vAhiyAta zI rIte ? uttara:-" zrI senasUrijI mahArAje pAtAnI pATe zrI vijayadevasUrijI ekane ja AcAya banAvela che, tilakasUrijIne AcArya banAvela nathI. tilakasUrijIne te-te zrI vijayadevasUrijI ma.zrInA tejodveSI munivage zrI senasUriz2a manI hayAti bAda-eka aprasiddha paMDita rAmavijayajI (jIe-' kumatAhiviSajAgulimapratimirataraNa)ne tenuM tilakasUrijI nAma TharAvIne te gacchAdhipati zrI vijayadevasUrijI ma.nA pratipakSIya rUpe peAtAnA judA AcAya ekAeka ja ubhA karela hAvAnuM itihAsa kahe che." e vAta jANavA chatAM te cAthA lakhANamAM (vijayasenasUrijInI bInahayAtimAM) tevA upAvI kADhelA te zrI vijayatilakasUrijIne zrI senasUrijI ma.nI pATe dvitIyAcArya tarIke, mahApuruSa tarIke ane zAsananI atula prabhAvanAe karanAra tarIke lekhAvala che te sada Mtara vAhiyAta che ane tenI sAthe ANuMdasUrijI tA-zrI vijayadevasUrijI manA pratispadmi maheA0 zrI sAmavijayajI ma0nA ziSya kamalavijayajIne te zrI tilakasUrijI [kAladharma pAmavAthI te pratispaddhi vage, te ]nI pATaeN * ANuMdasUrijI' nAma ApI daIne AcArya gaNAvela te che. arthAt te tilakasUrijI te ANuMdasUrijI nathI; paraMtu ANu dasUrijI to zrI tilakasUrijInI pATe thayela che' ema jANavA chatAM te tilakasUrijInI sAmAcArI zrI devasUratapAgacchamAM Aje paNu apramANa ja manAtI hovAdi kAraNe te cothA lakhANamAM
Page #302
--------------------------------------------------------------------------
________________ dhava tithieka praznottarI * zrI vijayatilakasUrijI urphe ANu dasUrijI' ema lakhIne te zrI vijayatilakasUri jIne ja ANusUrijI tarIke lekhAvela che te paNa juThuM ane vAhiyAta che. 259 ( prazna : 92--te brUkanA te Adivacana' zIrSaka lakhANanA 13mA pejanA ceAthA perAnuM lakhANa ane pAMcamA perAnI zarUAtanuM- A anuvAdane pUjya gurUdeva (jamUvi.) pAtAnI sUkSmadRSTithI joI gayA che' e lakhANu - jotAM muni cidAnaMdavijayajInA nAme bahAra paDela te * hIrapraznottarAnuvAda ' bUkanuM samasta lakhANa zrI ja khUvijayajInuM salave che; paraMtu te pAMcamA perAmAM je A anuvAda zrI premasUrijI mahArAje paNa tapAsI ApyA che XXX' ityAdi lakhyuM che te jotAM peAtAne siddhAMtamaheAdhi lekhAvatA AcAya premasUrijIne paNa te 'Adivacana'mAMnI sajjaDa sAta ane te graMthaprAraMbhanA pahelA eka ja praznottaranA anuvAdamAMnI siddhAMtathI sadaMtara viruddha evI sajjaDa sAta bhUlA sUjhI nahi tyAre prazna thAya che ke--e siddhAMtamahedadhipaNu` kevuM ? uttara:-e siddhAMtamaheAdaSipaNuM evuM che ke " (1) asajjhAyamAM kAlagrahaNa levAnI 'nA' hAvA chatAM teozrIe sa. 1991mAM rAdhanapura mukAme caitrI oLImAM parameSThinA trIjA ane cAthA padapradAnanuM kAlagrahuNa lIdhuM ane tene te siddhAMta viruddha che' ema jaNAvanAra pUjya AgamAddhArakazrInI sAme paDIne 'jainapravacana ' chApAmAM siddhAMta mujaba lekhAvyA karyuM...! (2)-sa. 1992nA zrAvaNa mAse zarU thaelA navA tithimatathI pAte viruddha paDacA ane sa. 1993mAM te matamAM sarvAMga joDAI gayA! (3) te pachI teo sa. 2001thI 2012 sudhI zAsanapakSanA aneka ArAdhaka AcArcI-munipravaze ane zrAvakAne- mAre nUtana mata mUkIne prAcIna ANAmAM AvI javuM che' ema vArAra paNa kahyA karyuM ane sa. 2014mAM amadAvAdathI munizrI padmavijayajInA nAme jAhera patrAmAM ' navA tithimata ja sAcA che' ema prasiddha karAvIne pharI beThA ! (4) e pachI vaLI pAchA sa. 2014mAM peAte te navA matanI virUddhanuM eka jAhera nivedana lakhIne muMbaI khAte samAjanA Age vAnAnI kamITine paNa meAkalI ApyuM: chatAM te nivedananI jyAM sekaDA nakalo lIthAmAM chapAI ne satra paheAMcI tyAM tA teozrIe peAtAnA divyadarzana chApAmAM meM te nivedana bahAra pADathuM paDALyuM nathI' ema tarata ja chapAvIne teozrI te nivedanamAMthI paNa phrI beThA ! (5)- cAmAsAmAM dIkSA apAya ja nahi' ema siddhAMtathI kahenArA temaNe comAsAmAM vaDI dIkSA ApI! (6)-sa. 2018nA caitramAse vaLI peAte amadAvAdathI prasiddha karelA nivedanamAM 'tithicarcA bAbatamAM tithi (jinazAsananI nahi; paratu) ApaNI ja sAcI che temAM zaMkA ja nathI' ema bahAra pADayu ane A sa. 2019nI sAlanA jeTha mahinAmAM te uparA upara jANavA maLe che ke- tithicarcA AkhatamAM teozrIe zeThazrI kasturabhAI tathA ramaNabhAI ne pIMDavADA mukAme siddhAMtanI paravA karyAM vinA kA2e pAne sahI karI ApI che !' (7)- cAmAsI caudaze lAvyA tethI huve pUname karAya ja nahi' ema :
Page #303
--------------------------------------------------------------------------
________________ 260 ] tattvataraMgiNuM anuvAda graMtha siddhAMtathI kahenArA teozrIe saM. 201tnA kA. zu 15 nA kSaye kA. zu caudaze savAre pUnama karI ane pahelAM pUname mAsI thatI hatI" ema svIkRtasiddhAMtathI viruddhane siddhAMta, peparamAM paNa jAhera karyo !". . praznaH 93-te bUkamAMnA anuvAdanA pija 12 uparanI 9 naMbaranI skUTaneTamAM zrI zrAddhavidhi patra 15ra' ema sthala jaNAvIne raju karela-"vIrA vaMzamI agfma pafrsI jI AMkha nilImA pagAre kuma (6) sirIyo " e mUlapAThamAMnA "kura' zabdanA "ja" varNanI joDe kausamAM (6) padarane goThavI daIne te bUkanA 13mA pAne te mUlapATha "gyane artha karo choDI daIne tarIkenA banAvaTI pAThane "zubha artha raju karavAnI garabaDa zuM kAma karI haze ? uttara -"zAsanapakSa mahinAmAM je-be bIja-be pAMcama-be AThama-be agIArasa-be caudaza-pUnama ane amAsa' ema bAra parvatithi hovAnuM kahe che te zAstrAnusArI nathI; zAstramAM te "AThama-caudaza-pUrNimA ane amAsa" e mahinAmAM che ane pakhavADIAmAM traNa ja parvatithi jaNAvela che." e bhrama phelAvavAne mATe temaNe zrAddhavidhinA te "tuma' pAThane "zruta" artha uDADI devA sArU te banAvaTI bahu' pAThane "zubha" artha karavAnI garabaDa karI che. sivAya-be bIja, be pAMcama ane be ekAdazI e 6 parvatithione zAstramAM te mRtatithio ja jaNAvela che. chatAM paMcAMganI kSINuparvatithine ArAdhanAmAM paNa kSINa mAnavA-manAvavAnA cALe caDI javAnA ge te vaga, te zAstrokata zratatithi ene paNa svamatithI ja mahinAnI be ekama-be trIja-be tha-be chaTha-be sAtama Adi 18 dazanatithio jevI zubhatithi=aparvatithi lekhAvavAnI hade gayela che te te atyaMta dayApAtra ja gaNAya. - praznaH 94-te anuvAdanA peja 13 uparanI saphUTaneTamAM je-"jainazAstromAM A (AThama-caudaza-pUnama ane amAsarU5) eka ja catuSpavI kahI che ema nathI, kintu AThame ane be caudazane paNa catuSpavI kahelI che" ema lakhyuM che te sAcuM che? zAstramAM e rIte zuM be catuSpavI kahelI che? uttarA-tevI be catuSparva keI jainazAstramAM kahelI nathI, paraMtu navA tithimata anusAra navA vargane 14415 ane 1440))nA jeDIyA parvamAMnI uttara parvatithinA kSayavRddhi prasaMge (A pustakanA peja 8 uparanI 10 naMbaranI skUTaneTamAM jaNAvyA mujaba) te te jeDIyA parvo rahetAM nahi hevAthI prathama to zrI jaMbUvijayajIe temanI saM. 1993nI parvatithiprakAza' bUkanA pAMcamA pija upara zAstrIya lekhAtI ( AThama-caudaza-pUnama ane amAsarUpa) eka ja catuSparvamAMthI pUnama ane amAsane parvamAMthI uDAvI daIne te zAstrIya catuSparvamAMnI AThama ane caudaza e be parvane manasvIpaNe ja zuda-vadanI
Page #304
--------------------------------------------------------------------------
________________ parvatithibedhaka praznottarI [ 261 babbe gaNAvavA vaDe kRtrima catuSparva gaNAvI hatI tethI te catuSpavane zAsanapakSe zAstra drohI karAvI ApI hatI. AthI cha varSa bAda ahiM vaLI temaNe prathama zAstrIya catuSyane mukhya catuSpavI tarIke ane pitAnI te be AThama ane be caudazavALI kRtrima catuSparvane gauNa catuSpa tarIke manasvIpaNeja lekhAvela hoIne te bIjA prakAranI catuSpava zrI jabUvijayajIe gharanI ubhI karelI che. A praznaH 5-te anuvAdanA pija 14 upara zrI pravacanaparIkSA jevA prauDhagraMthamAMne-ajasutha rAvata bAvadharmazrita, tapudharmamarAsu gAlIcAthAbhera e pATha TAMkIne te pAThanA bhAvArthamAM-AThama caudaza pUnama amAsanI catuSkarvI zrAvakadhamane AzrayIne kahI che, sAdhudharmane AzrayIne te be AThama ane be caudazanI ja catuSparva kahelI che ema jaNAvavA vaDe temaNe te be catupUrvI jaNAvavAmAM jainazAstrane AdhAra paNa Apela hovAthI te bIjI catuSpAvIne temaNe upajAvI kADhela kema kahevAya ? uttara-zrItatvataragaNugrathane prAdurbhAva ja mukhyatve-[ "aSTamInA kSaye sAtamanA divase AThama karanAra ane caudazanA kSaye zudi pUname caudaza karanAra-kharatarane "AThamanA kSaye tene pauSadha sAtamanA divase karo cho tema caudazanA kSaye tene pauSadha terasanA divase na kare ane zudi pUname karavA jAva te te ajaratIyanyAya gaNAya. vaLI caudazane bhagavaTe terasanA divase che, pUname nathI, mATe pUname caudaza karavA jAya te yuktiyukta paNa nathI." ema hitopadeza ApIne mArge lAvavA vAste ] "aSTamI-caturdazI-pUrNimA ane amAvAsyA e catuSpavI zrAvakadharmanA pauSadhane uddezIne che. sAdhudharmanI AThama ane caudazarUpa temaNe kahelI catuparvanI to zrI tavataraMgiNIgraMthamAM vAta ja nathI. AthI e spaSTa thAya che ke-"zrI jaMbUvijayajIe, saM. 1lyamAM te zrI tatvataraMgiNanA anuvAdarUpe prasiddha karela "parvatithiprakAza" bUkanA pAMcamA peja upara je-be AThama ane be caudazanI catuSparvA gaNAvI che te sAdhudharmanI nahi ja; paraMtu zrAvakadharmanI ja jaNAvI che." te catuSpavI temaNe zAsanane droha karIne gharanI je ubhI karI che, ema jyAre karAvI ApavAmAM AvyuM tyAre temaNe te pachInI prastuta saM. 19tnI A hIrapraznottaranuvAda' bUkamAM (te prathama gaNavela zrAvakanI kRtrima catuSkarvIne) upara mujaba have sAdhunI catuSNava lekhAvavAne mAtra prapaMca ja khaDo karela che. vaLI pravacanaparIkSAnA te pAThamAM paNa zrAvakanI-AThama, caudaza, pUnama ane amAsarUpa ekaja catuSpa kahelI che ane sAdhune AzrayIne te AThama ane caudaza e be tithi ja kahelI che. A vastu jANavA chatAM temaNe te baMne tithine manasvIpaNe ja zudanI ane vadanI babbe gaNAvIne catuSpavara lekhAvela che te svIkRta unmArganA kAramA grahanuM pratIka che. je mANase, te lakhANamAM zrAvakenI catuSpavI gaNAvavAmAM te zAstrIya
Page #305
--------------------------------------------------------------------------
________________ ra62 ] tatvataraMgiNI anuvAda graMtha catuSkarvImAMnI-AThama ane caudazane ekeka tithi tarIke gaNAvela che te ja mANase te ja catuSpavamAMnI AThama ane caudaza e be tithine sAdhudharmane AzrayanI ekekanI balba tarIke lekhAvela che te temanI dhRSTatA ja che. - prazna: 96-te anuvAdanA te peja 14 upara chevaTe je-"Aje jeo kevala pUnama amAsanI catuSpavInA AgrahamAM aMdha banI AThama-caudazanI catuSpavIne a5lApa kare che XXX teo potAnA mithyAbhinivezathI jaina zAsananI mahA AzAtanA ja kare che, ema cokakhuM mAluma paDe che." ema lakhyuM che te kema che? uttara-pUnama-amAsanI catuSpardhA kadi banI zakatI ja nahi hovAthI jenazAsanamAM Aje te zuM paraMtu pUrve paNa kadi kaiI e pUnama-amAsanI catuSkarvI kahetI ke mAnelI nathI ja, ema jANavA chatAM te sthaLe zrI jabUvijayajIe, paDadA pAchaLathI zAsapakSane uddezIne je-jeo kevala pUnama amAsanI catuSpavInA AgrahamAM aMdha banIche" e vagere lakhANa karela che te temanuM ja-AThama caudazanI kRtrima catuSpavInA AgrahamAM aMdha banI javAnA yoge reme reme prasareluM Agika mithyAbhinivezapaNuM che. tenA vege teo ja zAstra ane zAsanapakSane nAme tevI sarAsara juThI vAte lakhavAnA bhArI deze e rIte hoMzathI vaharI rahela che ane tema karavA vaDe teo jenazAsananI mahA AzAtanA karavApUrvaka pitAnI jAtane dIrthasaMsAranI gartAmAM baLajabarIthI dhakelI rahela che! je dukhada che. zrI cidAnaMdavijayajI je sujANa ane bhavabhIrU hatA te temaNe potAnA nAme AvI zAstraviruddha vAhiyAta vAta hAMkavAnI zrI jaMbUvijayajIne sApha sApha "nA" suNAvI dIdhI hata. prazna 97-zrI hIraprazna tRtIyaprakAzane pAMcame praznottara-"dULimADaHvAkyo pUrvamaudayikItithirArAdhyatvena vyavaSTiyamANAsIt kenaciduktaM zrI tAtapAdAH pUrvatanImArAbhyatvema prasAdayaMti tatkim ? iti prazno'trotaram-pUrNimA'mAvAsthayovRddho audavikyeva tithi vizA " e pramANe che ane te praznottarane vAstavika artha, zAsanamAM pUnama ane amAsanI vRddhi vakhate pahelAM audayikI tithi ArAdhyapaNe pravartatI hatIH keIe kahyuM "Apa pUjya pahelIne ArAdhyapaNe pharamAve che. te zuM? uttara-pUnama ane amAsanI vRddhi vakhate audayikI ja tithi ArAdhyapaNe jANavI." e pramANe avicchinnapaNe pracalita hovA chatAM zrI jabravijayajIe, te "zrI hIrapraznottaranuvAda bUkanA peja 70 upara te praznottarane artha,- "pUrNimA ane amAsanI vRddhi hoya tyAre pahelAM audayikI eTale bIjI pUnama ane bIjI amAsa ArAdhavA yogya manAtI hatI. have kaI ema kahe che ke-Apa pUjya pahelI pUnama ane pahelI amAsane ArAdhavAne gya jaNAve che, te A saMbaMdhamAM zuM che? uttara-pUnama-amAsanI vRddhi thAya tyAre bIjI pUnama amAsa ja ArAdhavA
Page #306
--------------------------------------------------------------------------
________________ parvatithibedhaka praznottarI [ 263 egya jANavI." e pramANe (bleka batAvelI paMkitao gharanI ghusADavApUrvaka) viparIta artha karela che tene hetu zuM haze? uttara - te praznanA praznakArazrI ane te praznanA uttaradAtAzrI ba, laukika TippaNamAM pUnama-amAsanI vRddhi hoya tyAre ArAdhanAmAM te (te pUnama amAsanI vadhelI ghaDIovALI udayAt tithine ja tithi mAnavAnI paraMparAgata avicchinna AcaraNa mujaba) vRddha ghaDIovALI pUnama amAsane ja audayikI pUnama amAsa tarIke mAnanArA hovAthI ArAdhanAnA te praznottaramAM teo baMnee (pahelI pUnama bIjI pUnama ke pahelI amAsa bIjI amAsa ema nahi ja kahevAne saMyama jALavIne vRddha ghaDIovALI tithine ja pUnama-amAsa lekhavArUpe) audayikI tithi kahelI che. arthAt laukika paMcAMganI pahelI pUnama-amAsane pUnama ke amAsa kahI nathI. te praznottaramAM prakSakArane pUrvatanI kahevI paDI che temAM temaNe paNa pahelI pUnama ane pahelI amAsa' te nahi ja kahevAne saMpUrNa saMyama sAcavela ja che. AthI te praznottarane tame jaNAvela che te seMkaDe varSathI pracalita artha ja vAstavika artha che ane te arthamAM zrI jabravijayajIe je"eTale bIjI pUnama ane bIjI amAsa, pahelI pUnama ane pahelI amAsa tathA bIjI pUnama amAsa" e vA gharamAM ghusADelAM che, temAM "saM. 1993 thI e rIte ArAdhanAmAM paNa be pUnama-be amAsa kahenAre temane nava tithimata, zrI hIrasUrijIma0 nA nAme calAvavo" e duSTa hetu che. A prazna -prastuta anuvAda bUkanA peja 86 upara ane 54mI skUTaneTanA cheDe-"pUnama AdinI kSaya vRddhi hoya tyAre enI eka divasa AgaLa agara pAchaLa besADavA vagerenuM gurugamathI saheje samajI zakAya tevuM che." e pramANe jANe ajANe paNa lakhIne te temaNe A anuvAdanI bUkathI mAMDIne A bUkanI pahelAMnI paNa be bUkamAM je-"pUnama ane amAsanA kSaye caudaze caudaza-pUnama temaja caudaza-amAsa" ema baMne tithinuM ArAdhana thaI jAya che tathA pUnama-amAsanI vRddhi vakhate pahelI tithine phazuM=nakAmI gaNIne ja caudaza tathA bIjI pUnama-amAse te caudaza ane bIjI pUnama ke caudaza ane bIjI amAsa ema te baMne tithinuM ArAdhana karAya. e pramANe anekavAra kaheluM che, te kathanane potAnA ja hAthe usUtra TharAvela hevAthI te traNeya bUkanAM lakhANa sAme ApazrIe Aja sudhImAM siddhAMta ane paraMparAnA sajajaDa samarthanapUrvaka je balaphoDa ane avirata lAlabattI dharIne zrI saMghane sAvadha rAkhela che te te yathArtha ja jaNAya che, paraMtu prastuta bUkanA peja 88 upara temaNe zrI haripraznottaranA 10-11 ane 12 e traNa pAThanA AdhAre karelI pa5mI sleTanoTamAM-"A praznottarathI siddha thAya che ke-zrAvake gurupUjA kare, te zAstrokata ja che, ane te mATe uchAmaNIne paMsaga heya te te devadravyanI vRddhikAraka he zAstrAvidhine upakAraka ja che. 4444" ItyAdi lakhavA vaDe navA vage saM. 197thI ghI
Page #307
--------------------------------------------------------------------------
________________ 264 ]: tatvataraMgiNI anuvAda graMtha ~~ nananananadhanaLAmajanamanA ~~ ~-~~~-1111wwwjarA , ane rUpIyA bolAvIne zarU karAvelI potAnI aMgapUjAne zAstrAnusArI lekhAvela che ane Akheye zAsanapakSa te "tevI rIte gurue pitAnI aMgapUjA karAvavI te zAstraviruddha che." ema ekI avAje mAne che te tenuM saMtoSaprada ane prAmANika samAdhAna zuM? uttara-"zrI dravyasasaMtikA" nAmanA sarvamAnya graMthane viSe- puri vinaya jJA ' e pAThamAM "va" upamAvAcaka chete ja ruva mukharita thayA ja guNInI jema ekadezIya samAnatAdarzaka hevAthI zrI dravyasaptatikAne "jinanI jema gurunI paNa pUjA karavI" e pATha, jema jinanI jalathI prakSAlana pUjA ane puSpAdithI aMgapUjAgI vagere thAya che tema gurunI pakhAla, puSpapUjA-bAdalu-varakha vagerethI AMgI Adi karavAnuM ke prabhunI pUjAnI jema rUpIyAnI ke ghInI uchAmaNuM bolIne gurunI pUjA karavAnuM jaNAvate nathI, paraMtu vAsakSepAdithI ja ane caDhAvA vinAnI pUjAnuM jaNAve che. AthI ja AkhAye zAsanapakSe, muMbaI lAlabAgamAM saM. 197 thI ghInI uchAmaNI belAvavA pUrvaka zarU karAvelA potAnI aMga pUjA karAvavAnA navA varganA te kRtyane kevala mahatvAkAMkSI ja lakhAvela che. tevA prakAranI guru-pUjAnI phalazruti paNa sArI nathI. jemake-saM. 2000mAM amadAvAdamAM celAnI pUjAnuM 500 maNa ane celAnA gurunA paNa vayevRddha dAdA zrI siddhisUrijInI pUjAnuM 25 maNa te celAnI sAme ja thayuM tyAre viyevRddha dAdAgurune atyaMta bheThA paDavAnuM ane celAe garva dhAraNa karavAnuM banyuM hatuM. A vaLI te skUTaneTamAM temaNe, navA vage karAvavA mAMDelI tevI guru-pUjAne zAstrAnusArI lekhAvavA 10-11 ane 12 ema traNa praznottaranA AdhArane paNa mAtra dekhAva ja karela che. kAraNa ke temane 11me eka ja praznottara gupUjA saMbaMdhIne che ane te paNa navA vage ghI lAvIne zarU karAvelI potAnI aMgapUjAnI vAtane te jarAya puSTi ApatuM nathI. kAraNa ke-"te pATha aMgapUjA aMgene nathI, paraMtu zrI hemacaMdrAcAryajInI sAme zrI kumArapALe ane zrI siddhasena divAkarajInI sAme vikramarAjAe karelI agrapUjA aMgenuM ja che." - A vastu jANavA chatAM temaNe ghI lAvIne zarU karAvelI pitAnI aMgapUjAnI puSTimAM zrI hIrapraznanA te pAThane AgaLa karela che te zAstrakAranI sAthe paNa chetarapIMDI ramavA rUpa che. te TipaNAmAMnI-"ane te mATe uchAmaNune prasaMga hoya te te devadravyanI vRddhikAraka hoI zAstavidhine upakAraka ja che' e paMkti te taddana kapilakalpita ja che. tevI rIte devadravyanI vRddhi karavAne vidhi koI paNa zAstramAM jaNAvela nathI. gurune garvanA zikhare ArUDha thavAnuM ane e vidhi lekettarazAstramAM heya paNa nahi prazna - anuvAda bUkanA peja 123nI chUTaneTa dulmAM je-"Aje paraMparAnA nAme kalyANakone parvatithimAMthI bAtala gaNuM tenI tapa vagere kriyAone ulaTAvanArA A (cothe praznottara vicAre." e pramANe lakhyuM che te sAcuM che? kalyANakone ane tenI tapa vagere kiyAone zuM zAsanapakSa mAnatA nathI?
Page #308
--------------------------------------------------------------------------
________________ parvatithiodhaka praznottarI [ 25 uttara-e bAtala vAta zrI jaMbUvijayajIe, pAlItANA mukAme saM. 196nA mAgha mAse mane haMsa sAne) zAMtibhuvanamAM carcA prasaMge jaNAvI hatI te ja che, ane te vakhate te vAtanA uttaramAM temane meM-"zAsanapakSa, kalyANakone parvatithi nathI mAnate, e kaI dAkhala batAvo." ItyAdi jaNAvatAM zrI aMbUvijayajIne pitAnI te kalpitavAtanA bacAvamAM ekAda paNa dAkhala ApI nahi zakavAthI khUba ja saMkSeti banavuM paDayuM hatuM ekadama levAI javuM paDyuM hatuM! temane e vAta te anubhavasiddha hevA chatAM paNa temaNe traNa varSa bAda saM. 19tnI A bUkamAM te nI te ja juThI vAta raju karI che tyAre te temanI te asatyapriyatAne bInaharIpha ja gaNavI rahe che. praznaH 100-te anuvAda bUkanA 129-30mA peja uparanI 73mI skUTaneTamAM- "zrI tapAgacchamAM Aje eka varga sUtakane viSe je vicitra pravRtti sevI rahyo che, jevI ke(1) keIne tyAM suvAvaDa hoya te ekatAlIsa divasa sudhI sAdhune vahorAvI zakAya nahi, (2) tenA ghara sAthe je eka mobha hoya tenAthI paNa gocarI vaherAvI zakAya nahi, (3) eka khaDakI hoya tenAthI paNa gocarI vaherAvI zakAya nahi, (4) suvAvaDa game tyAM thaelI hoya chatAM tenAM gharanA mANasothI sevA pUjA karAya nahi, (5) suvAvaDI bAIthI savA savA mahinA sudhI darzana karI zakAya nahi, (6) maraNa prasaMge kAMdha dIdhI hAya-smazAnamAM gaela heya-zabe aDyA hoya te amuka divasa sudhI pUjA-sAmAyika-pratikramaNa vagere thaI zake nahi, (7) ItyAdi dhamakaraNamAM ja aTakAyata karanArI kahevAtI hAlanI aneka vicitra pravRttine zAstra temaja suvizuddha paraMparAne muddala Teke nathI, te uparane bhUla praznottara spaSTa sAbita karI Ape che. Ama chatAM Aje keTalAke beTI pravRttiene paraMparAnA nAme uttejana ApI zAstrIya mArgane janatAmAMthI bhUsI nAkhavAnA nAde caDhelA sUtaka viSenA bhramane paNa sudhAravAne badale "jainakema abhaDAI jAya che evI dhA nAkhIne pitAnI adhama mane vRttinuM tAMDava kare che. temanAthI khapI jIe kadI udhe mArge dorAvuM nahi. ame vAMcakone bhalAmaNa karIe chIe ane IcchIe chIe ke-teo sUtakanA nAme kyAMya sevA-pUjAdi zubha karaNI, ke-je zAstrAdhAre snAna karIne zuddha thavAthI sukhethI karI zakAya che, tenAthI pite aTakIne ke anya keIne aTakAvIne mahAaMtarAyakarmanuM pApa na bAMdhe." e pramANe lakhyuM che te zuM jena zAstramAM sUtaka varjavAnuM kahyuM ja nathI ? ane sUtaka, AkhA saMghamAM paraMparAnusAre te je vajaya ja che te zuM khoTuM che? uttara - jaina zAstromAM sUtaka varjavAnuM Thera Thera kaheluM che ja. saM. 1998 AdinA zAsana sudhAkara patranA aneka aMkamAM te vagane-te "zrI hIraprazna" ane "zrI senaprazna" graMthane janma je AgamagraMtha ane zAstronA AdhAre che te AgamagraMthe temaja zAstromAMthI uddharIne aneka pA anekavAra paNa jaNAvela che. "zrI vyavahArasUtra" nAmanA
Page #309
--------------------------------------------------------------------------
________________ 3}} ] tattvataraMgiNI anuvAda graMtha AgamagraMthanI pIThikAnA dasa divasanuM sUtaka jaNAvanArA vamayasUca.' (ke-jene zrI hIrasUrijI tathA zrI senasUrijIe paNa peAtAnA praznottaragacAmAM apanAvela che. te) pATha paNa Apela che, * zrI kalpasUtra mAM mahAvIra prabhunA janma prasaMgeya siddhArtha mahArAje sUtakanA khAra divasa vAMnA pATha Apela che, dazapUrva`dhara bhagavaMta zrI umAsvAtijI mahArAje prazamaratiprakaraNa graMthamAM sUtaka vajavAnuM jaNAvela che te pATha tathA khuda te navA varganA vaDadAdAguru zrI AtmArAmajI mahArAje 'tattvani yaprAsAda'mAM sUtaka vavAnuM sAk sApha jaNAveluM che te AdhAra paNa jaNAvela che. (ke--je mujaba temanA A navA velA sivAyanA teozrInA mukhya paTTadhara A. zrI vijayavallabhasUrijI ma0-pravata ka zrI kAMtivi. ma-zrI caturavi ma vagerenA samudRAyA te Aje paNa yathAvat pAlana karI rahela ja che.) 6 zrI hIraprazna pra'thanA cothA prakAzanA te 17mA praznamAM praznakAre jyAre jenA ghare putraputrInA janma thayA heAya tenA gharanA pANIthI devapUjA sUjhe nahi, evA akSare kayAM che ? ema pUchyuM che tyAre ja tenA uttaramAM zrI hIrasUrijI mahArAje evA akSarI, zAne jJAttAni na saMsi-zAstramAM jANyA nathI (arthAt AcaraNAmAM che) ema jaNAvavuM paDyu cheH ane te sAthe ja teozrIe, 'tenA gharanA gAcarI-pANI vagerene AzrayI je dezamAM je leAkavyavahAra (AcaraNA) hAya tene anusarIne sAdhue karavuM joIe.' ema paNa spaSTa jaNAvI devA vaDe sUtaka tA vavAnuM kahyu ja che. ('prathamayaNyazA.' pAThathI Agamane viSe 10 divasa vavAnA kahyA che te) 'dasa divasanA Agraha teA zAstramAM jANyA nathI.' ema jaNAvIne paNa 'dasaja divasa vavA ane vadhAre na vajra vA' evA Agraha te zAstramAM jANyA nathI.'ema paNa spaSTa jaNAvyuM che. Ama chatAM zrI jaMbUjIe, zrI hIrasUrijI maLyA te samyag vacana upara tevuM viparIta ppiNa karatAM saMkeAca anubhavela nathI te bhavabhIrutAnA abhAvanuM pratIka che. zrI hIrasUrijI mahArAje te uttaramAM jema- sUtakInA dasathI vadhAreya divasa gocarI pANI vavAnA jo leAkavyavahAra hAya tA sAdhuoe te pramANe karavuM joI e.' ema spaSTa jaNAvyuM che, tema zrI prazamaratiprakaraNamAM zrI umAsvAtijI mahArAje pazu-'jo AvASA: sarveza dharmavALiAM cazmAm| tamAcho vivuM dharmaSi, ca saMsthAkhyam // ' e AAkadvArA lAkaviruddha vattavAnI sApha manAI karela che; chatAM 'te zrI hIrapraznottara, sUtaka vavAnuM nathI ema spaSTa sAbita karI Ape che' ema te zrI hIra praznottaranA nAme ja jemane avaLu khelavuM che temane sadhi zuM hita kare ? nItizAstramAM paNa kahyuM che ke pacAvAma mugaMgAnAM varka viSavardhakam ' sa. 1988mAM A lekhake (huMsa sA. e) temanA dAdAguru zrI dAnasUrijIne muMbaI lAlabAgamAM eka mALAmAM zrAvakanA upara nIce ghaNA ghara haiAya temAM eka ghare suvAvaDa hAya tA te mALAmAM 12 divasa AcarI javuM ke nahi ?' ema pUchyuM hatuM. tenA teoe-
Page #310
--------------------------------------------------------------------------
________________ parvatithiodhaka praznottarI [ rahevuM ----- -- te mALAmAM gocarI javAmAM aDacaNa nahi, mAtra suvAvaDavALI rUmanI AjubAjunI ekeka rUma bAra divasa varjavI" e mujaba sUtaka vajavAne spaSTa khulAso Apyo hato paraMtu teone saM. 192mAM svargavAsa thayA pachI ja mAthuM ucakavA pAmelA A navA varganI jema "sUtaka javAnuM nathI" ema te kadi ja kahyuM hatuM. jega AdimAM paNa janma-maraNa tathA prahaNanI asajhAya te jaNAvela ja che. AthI sUtakanuM vajana, te kevala paraMparAnusArI ja nahi, paraMtu zAstrAnusArI paNa che. A vAta na vaga paNa jANe ja che chatAM temanA vaDilee paNa Adarela te sUtaka vajana 5 pravRttine Aje A zrI jaMbU jevAo, "zAstramAM sUtaka javAnuM kahyuM ja nathI, sUtakavALAne tyAMthI munie anAdi vaherI zakAya, sUtakamAM paNa snAna karIne te divasathI ja prabhupUjA thAya" e vagere kapolakalpita ja vAte dvArA vicitra pravRtti karI devA pUrvaka jaina jevI lekottara samAjane abhaDAvI devAnA unmAde caDhayA che te teone mahAna pApadaya ja mAnavo rahe che. saM. 197thI navo tithimata kADhIne navA varga tarIke khyAta banela A varga, DhuMDhIyA aDacaNane "gumaDuM kuTuMgaNI tenA azubhapudgalone dharmakaraNImAM paNa bAdhaka tarIke dekhatA baMdha thayA hovAnI jema janmamaraNa ane grahaNanA (zAstramAM sarvatra azubha' tarIke jaNAvela) azubha pudgalene (zAstra ke paraMparAne eka paNa vimAnya zAAdhAra samyaga rIte ApyA vinA ja) dharmakaraNImAM azubha=Adhaka tarIke dekhate baMdha thaIne "bAdhaka tathI-bAdhaka nathI" ema mAtra manasvIpaNe ja piokAravA lAgela che. A aMdhApAmAM e rIte te vargane "sUtakamAM paNa vaherAvAya-darzana karAya-prabhupUjA karAya ItyAdi viruddha livuM na sUjhe te bIjuM sadda kyAMthI sUjhe? zAsanamAM mAlinya prasAranArI tevI manasvI vAta kahevA-lakhavA ane pracAravAnA kUTa dhadhe lAgI javAmAM zAstra ane paraMparAviruddha te khUba ja balavuM paDe che, ema te varga paNa jANe ja che chatAM te vargane te badhuM pheravavuM te have kaThIna lAgatuM hovAthI ja te na varga, tevA asatya pracArane vaLagI rahela che ema paNa temanA paM. zrI muktivi tathA paM. zrI ravivi0 AdinA zrI muMbaI-surendranagara vagerenA cAturmAsa prasaMge palaTAtA rahelAM vaktavya sUtaka mAnavAmAM thayelAM vaktavya sAkSI pUre che. te phUTaneTamAM temaNe zAsanapakSanI pahelI bhUla tarIke je-(1)-keIne tyAM suvAvaDa heya te 41 divasa sudhI sAdhune vaherAvI zakAya nahi" ema kahyuM che te vAkya, "te pachI keTalA divase suvAvaDIthI vahorAvI zakAya ?" e jaNAvanAra pATha ApyA vinA ja jaNAvyuM hovAthI juduM che ane "suvAvaDInA paNa hAthe suvAvaDanA pahelA divasathI ja vahAravAne" braSTAcAra manasvIpaNe ja sthApavAnA bada IrAdAvALuM che. suvAvaDIe 41 divasa sudhI
Page #311
--------------------------------------------------------------------------
________________ 28 ] tattvataraMgiNI anuvAda graMtha nahi vaherAvavAnI te vRddha paraMparA chee keI AdhunikaniSpanna vyavahAra nathI. paraMparA te zAstra karatAMya balavatI gaNAya che, ema jANavA chatAM paraMparAnusArI vartanane temaNe bhUla gaNAvI che te paraMparApratinA zreSanuM paNa sUcaka che. temanA taraphathI svacchaMdIpaNe raju karavAmAM AvelA A nirAdhAra vaktavyamAM-pite suvAvaDInA hAthe pahelA divasathI ja vaheravAnI ane suvAvaDIne pahelA divasathI ja pUjA karatI karavAnI je prakaTa malInavRtti dekhAya che te sivAya kAMI ja tatva nathI. (2)-temaNe je-tenA ghara sAthe jene eka mobha hoya tenAthI paNa gocarI vahorAvI zakAya nahi" ema kahyuM che te paNa zAsanapakSanA nAme juduM ja kahyuM che. zAsanapakSa te- tene tyAM sAdhue gocarI vaharAya nahi" ema ja kahe che ane te sAthe "eka mejavALe paNa bIjethI te gocarI vaherAvI zake che" ema ja kahe che. . (3)-temaNe je-"eka khaDakI hoya tenAthI paNa gocarI vahorAvI zakAya nahi" ema kahyuM che te paNa zAsanapakSanA nAme juduM ja kahyuM che. zAsanapakSa, "eka khaDakIvALAthI vaharAvI zakAya nahi" ema kaheto ja nathI, paraMtu eka khaDakImAM hoya chatAM suvAvaDInA ghara sAthe jene eka mobha na hoya. are ! eka khaDakImAM khuda suvAvaDane gharathI paNa je tenuM rasoDuM juduM hoya te te raDethI paNa vaherI zakAya" ema kahe che. (4)-temaNe je-suvAvaDa game tyAM thayelI hoya chatAM tenA gharanA mANasothI sevA-pUjA karAya nahi" ema kahyuM che. te paNa zAsanapakSanA nAme juduM ja kahyuM che. zAsanapakSa te-"suvAvaDa anyatra thaelI hoya tenA gharanA mANasethI prabhunI sevA-pUjA karAya" ema ja kahe che. (5)-temaNe je-"suvAvaDI bAIthI savA savA mahinA sudhI darzana karI zakAya nahi." ema (te pachI keTalA divase darzana karI zakAya? e jaNAvanAre pATha ApyA vinA ja) kahyuM che te zAsanapakSa vaDe AcarAtI te vRddhaparaMparAne cheTI rIte beTI lekhAvavAnA tathA suvAvaDIne pahelA divasathI ja darzane jatI karavA vaDe avicchinna AcaraNAmAM bhaMgANa pADavAnA bada IrAdAthI kahyuM hovAthI juThuM che. aDacaNavALIneya darzana niSedhanArA teo, e rIte suvAvaDIne te pahelA divasathI ja darzana sthApavA mAge che tyAre tene mativibhrama keTale jambara gaNa? aDacaNanI azuci vadhAre ke suvAvaDanI? e paNa jene samaja nathI tene AvA kalpita ane AbhaDacheTa pedA karanArA artho na sUjhe te bIjuM zuM sUjhe? kalyANakAmI AtmAoe AvA ajJAnIjanenA lakhANathI khUba ja sAvadha rahevuM jarUrI che. . (6) temaNe je-maraNa prasaMge kAMdha dIdhI hoya=smazAnamAM gaela hoya-zabane aDayA hoya te amUka divasa sudhI pUjA-sAmAyika-pratikramaNa vagere thaI zake nahi." e kahyuM che te zAsana pakSanAM nAme juduM ja kahyuM che zAsanapakSa to "smazAne gaelA hoya paNa zabane ke zabane aDelAne aDe na hoya tene snAnathI zuddha jaNAvIne pUjA-sAmAyika-pratikramaNa vagere thaI
Page #312
--------------------------------------------------------------------------
________________ patithiAdhaka praznottarI * 269 zake ane kAMdha dIdhI hAya ke zabane aDela hAya tene aMga-pUjA na thAya parantu atrapUjA-- bhAvapUjA ane manamAM sAmAyika pratikramaNAdi paNa thaI zake!' ema ja kahe che. tithinI jema temanI A sUtakasaMbaMdhInI paNa kalpitavAtAne bhadrikajanAmAM zAstrIya vAtA tarIke ThasAvI devA sArU te vaga, zAstra ane paraMparA premIonI sUtaka viSayaka zAstra ane paraMparA-zuddha pravRttine paNa ( zAstra ane paraparAnA prAmANika AdhAre tA jIThI lekhAvI zakatA ja nahi hAvAthI )zAsanapakSanA mukhamAM e rIte khATI vAtA mUkIne paNa kheATI kahIne peAtAnA ela sthApavA mathe che te dayAjanaka che. e rIte zAstra ane paraMparAzuddha AcaraNAne zAsanapakSanA nAme juDI vAtA lakhIne paNa leApavA mathanAranI gati kaI hAya zake? te tA jJAnI bhagavatAja kahI zake. A khulAsA pachIthI kAipaNa sujJavAcakA samajI zake tema che ke-(gaDagumaDathI ke kAnathI rasI aratAne te Aje paNa mahinA sudhI ya prabhupUjAnA niSedha karavAmAM dharmAMkaraNImAM aTakAyata nahi dekhanArA ) te vage, zAsanapakSanI te sUtakavajana aMgenI zAstra ane para'parA zuddha pravRtine dhama karaNImAM niSedha karanArI ane anatha kArI lekhAvavA sArU tyAM AgaLa vadhIne je-(7)-'ityAdi dha karaNImAM ja aTakAyata karanArI kahevAtI hAlanI aneka vicitra pravRttine zAstra temaja suvizuddha paraMparAnA mudla TekA nathI, te uparanA mULa praznAttara spaSTa sAbita karI Ape che" ema paNa te zrI hIrapraznAttarane nAme lakhI mAyu che te tA bhadrikajanAne sadAcArathI calita karavA sArU ThaMDA paheAranuM gakhkhuM ja mAyu che. kAraNake zrI hIrapraznamAMnA ApaNe prathama joI gayA chIe te mULa uttara, sUtakanI pravRttine vicitra ke zAstra-paraMparAnA TekA vinAnI tA jaNAvatA nathI paraMtu arthAMpattithI suvAvaDavALA gharanA pANIthI pUjA nahi karavAnI AcaraNA heAvAnuM temaja dasathI vadhu divaseAya (dezAcAra pramANe) sUtaka vavAnuM ja spaSTa jaNAve che. peAtAnuM te TippaNa e prakAranAM sAta juThANAthI ubhuM karIne te pachIthI tamaNe jeAma chatAM Aje keTalAko khATI pravRttione xxx kadI dhA mArge dorAvuM nahi ' ema ( bleka TAIpamAM batAveluM)lakhIne zAsanapakSane adhama manovRttivALA lekhAvela che, te temanA te sAta juThANAM vAMcyA bAda kANu adhama maneAvRttivALu' che ?" te sunnAe samajavA sArU e spaSTIkaraNa ja atra masa mAnavAmAM Ave che. 'jJAnAnaMtAM pUjJAniSedho zAto nAsti' e zrI senapraznamAMnA sUtaka saMbaMdhInA pATha paNa suvAvaDIe dasa divasa bAda karAtA suvAvaDanA pahelA snAnane anulakSIne che. sUtaka sivAyanA khIjAone snAna sivAya jo pUjA thatI hAya tA ja te vaga te sUtakanA pahelA snAnane sUcavatA pAThane cAlu snAnanA pATha tarIke khapAvavAmAM peAtAne sAco manAvI zake, anyathA jaThA tA che ja prazna: 1-1-tAjetaramAM aneka nakkara jevA paNa maLatA rahelA samAcAra mujaba A cAlu
Page #313
--------------------------------------------------------------------------
________________ Bee 1 tatvataraMgiNI anuvAda graMtha saMvat 201lgA aSADa vadi trIja ke thanA roja (amadAvAda zamaNepAlaka saMghasaMmelana prasaMge maLelI cAra jeTalA zrAvakenI sahIovALI arajI upara dhyAna ApIne) zeTha zrI kasturabhAI lAlabhAI, zramaNopAsaka saMghasamiti taraphathI tithiprakaraNanAM samAdhAna rUpe keTalAka AcAryonI saMmati meLaveluM eka nirNAyaka lakhANa prasiddha karavAnA che ane temAM "laukika paMcAMgamAM AvatI parvatithinI kSaya-vRddhi vakhate ArAdhanAmAM cAlu prAcIna paraMparA mujaba pUrvatithinI kSaya-vRddhi karavI, pUnama-amAsanI kSaya-vRddhi vakhate terasanI kSaya-vRddhi karavI ane cAlu svIkRta laukika paMcAMgamAMnI bhA. zu. 5 nI kSaya-vRddhi vakhate bhA. zu. 6nI kSayavRddhivALA bIjA ja kaI laukika paMcAMgane AdhAra laIne bhA. zu. 4 ane pAMcamanuM jeDIyuM parva te bIjA paMcAMga mujaba jeDe karavuM e prakArano nirNaya havA saMbhava che. je zeTha zrI kasturabhAI, e rIte ane e prakAre zramaNa-pAsaka saMghavatI nirNaya jAhera kare te te badala Apane zuM abhiprAya che? vaLI zrAvakasaMghane nirNaya zramaNasaMghamAnya gaNAya? uttara-e saMbaMdhamAM kesa kAMI jANyuM nathI. bAkI rAjanagara mukAme saM. 2014nA vai. zu. 3nA roja tithiprakaraNa saMbaMdhamAM zramaNasaMmelana, jAela, te prasaMge e bAbata vicAraNA karavA amadAvAda jaina maracaMTa esAyaTInA upAzrayamAM rAtre zAsanapakSanA munirAjenI eka cha kalAkanI beThaka agAuthI javAmAM Avela. ane temAM mArA (haMsa sA.) tarapha e prastAva hatuM ke-saMmelananI beThaka zarU thaye temAM bArapava bAbata saM. 192 pahelAM saunI eka ja AcaraNA hatI te vAtane ja mukhya rAkhIne saM. 15ra thI zarU thaelI eka mAtra bhA. zu. 5 parvatithinIja kSaya-vRddhi prasaMganI garabaDane vicAravAnuM rAkhavuM" A prastAva sahu munirAjoe svIkAryo hate. '' tyArabAda saMmelananI 15 divasa beThaka cAlI ane temAM navA vage te prastAvane taka ja nahi ApavA devAthI te saMmelana zAsanapakSanA 33 samudAya pUratuM te avazya saphala thayuM ja. e pachI te varSanA A mAse zeTha zrI kasturabhAInI deravaNI taLe amadAvAdamAM tithiprakaraNanA samAdhAna arthe aneka saMgrahasthAe ATheka divasa prayatna karyo hato ane te prayatnamAM amArA samudAye jaNAvela vAtane bIjAoe ulaTI rIte pracAra karavA mAMDatAM samAdhAna arthe ame jaNAvela te vAte, te prasaMge amAre hita dharAvatA lAgatA vaLagatA 22 sthalee patra dvArA posTa mAraphata pahoMcatI karavI paDI hatI. te vakhate - zeTha zrI kasturabhAInI paNa jANa mATe te patranI eka nakala, zeTha zrI kasturabhAIne te sAthe patra lakhIne mekalela-tathA jhaverI kezavalAla lallubhAInI jANa mATe eka nakala, sAthe patra lakhIne zeTha zrI kezavalAla lallubhAI jhaverIne paNa pisTathI mokalI hatI. tithicarcAjanya kalezanI samAdhi arthe te nakalamAM ame amAro je abhiprAya jaNAvela che te amAre abhiprAya vartamAnamAM cAlatI samAdhAna mATenA nirNaya aMgenI tame jaNAvelI
Page #314
--------------------------------------------------------------------------
________________ patithiotraka praznottarI 1 vAtanA saMdarbhamAM paNa tamAne upayAgI thaze ema samajIne A nIce te vakhate zeTha zrI ka. lA. tathA jhaverI ke. la. ne lakhela patranI ane 22 jaNAne mAkalela patranI nakala jaNAvAya che. zeThazrI ka. lA. tathA jhaverI ke. la. ne lakhela putranI nakala. amadAvAda. nA. bhU. nI pALa. - (sa. 2014nA ) AsAvada 13 jainasamAjavatsala suzrAvaka zeTha zrI kasturabhAI lAlabhAI yAga muni haMsasAgarajInA sabahumAna dharmalAbha vAMcazeA. gata aThavADIye amadAvAdamAM ApanI doravaNI taLe aneka sagRhasthAe tithiprakaraNanA samAdhAna arthe prayatna karyAM hatAH te prayatnamAM amArA samudAye je jaNAvela che te vArtAne khIjAe taraphathI viparIta rIte paNa pracAravAmAM Avela che. AthI te prakaraNanA samAdhAna arthe amee kahelI khInA amAre lAgatA vaLagatA aneka zAsanahitecchuone jaNAvavI paDela che, tenI nakala A sAthe Apane paNa jANu mATe mokaluM chuM. te patranI sAthe te zreSThione mAlela-22 zAsanahitecchuone jaNAvela patranI nakala amadAvAda nAmajIbhUdharanI pALa, 2014nA AsA vada 8, budhavAra muni hasasAgarajI ApazrIne ahiM cAlatA tithiprakaraNanAM vAtAvaraNathI vAkepha rAkhavAnI zAsanahitArthe majAvavI rahetI pharaja anusAra jaNAvuM chuM ke-- ahiM amadAvAdamAM gata cAra divasamAM tithiprakaraNanAM samAdhAnAthe aneka nAmAMkita sadgRhasthAe satata prayatna karyo che. temAM mukhya vAta e che ke--" A ma. zrI vijayapremasUrijI ma., navI mAnyatA mUkI daIne sa. 1992 pahelAM je pramANe pakSaya-vRddhie vatA hatA te pramANe ja gAya patithinuM temaja kalyANaka pAnuM paNa pAlana karavA taiyAra che; paraMtu bhA. chu. 5 nA kSaya-vRddhi vakhate (bIjuM kAI paMcAMga levAnuM nahi; paratuM) bhA. chu. 6 nA kSaya-vRddhi karaoNH e prakAranA eka paTTaka saMdha banAveH ". tenA javAbamAM amArA samudAya taraphathI amee anekane mukhe aneka zrAvake vacce vAraMvAra spaSTa jaNAvyuM che ke: " jo zrIsaMdhamAM ekatA thatI hoya te-bhA. chu. pa nI kSaya-vRddhi vakhate sAstra ane para paNAnA AdhAra sivAya ja jeoe zA. jI. 6 nI hAyavRddhi karelI che tenI vAta mAtru para rAkho, ane zAstra ane paraMparAnusAre
Page #315
--------------------------------------------------------------------------
________________ 2 ] tattvataragiNI anuvAda graMtha bhA. su. 3 nI ja kSaya-vRddhi thatI hAvAnI vAta paNa khAju para rAkhA ane madhyasthane zebhe evA paTTaka banAvA. dAkhalA tarIke-bhA. zu. panI kSaya vRddhi vakhate jo zrIsaMdhanuM dhyAna paDe tA bhA zu. 1 nA kSaya-vRddhi karavAnA paTTaka banAvAya tA kAI neya aDacaNa Ave nahi. ane zrIsaMdhamAM vyApaka zAMti sthapAya ema amane lAge che. thAvatnamayastAvadviSiH nyAye (kSayavRddhi vakhate) pAchaLa cAra tithi sudhI paNa jaI zakAya che; paraMtu AgaLanI tithinA hAya-vRddhi karavAnA paTTaka karavA te te sadatara ulaTu' ja che. Ama chatAM paNu zrIsaMgha jo evuM ja kAMI karaze to te amane mAnya nahi ja haze. chatAM saghanI zAMti khAtara ame tenA virAdha nahi karIe. ' A pachI zrAvaka kAMI vina vAta lAvyA nathI. zeThazrI kasturabhAI Aja sAMje havA arthe bahAragAma gayA che. kA. va. khIje AvavAnuM sAMbhaLyuM che. AvyA pachI paNa A saMbadhI vAta teA nIkaLaze ja ema ghaNAnuM mAnavuM che. ameAe zrAvakAne je upara mujabanA javAma Apela che temAM amArI kAMI bhUla jaNAtI hoya te jaNAvaze. tyAMnA samAcAra lakhazeA, eja. sa. 2014nA AseA mAsamAM e mujaba khAvIza sthale patro jaNAvyA pachI tyArathI Aja sa. 2019nA je zudi 13 budhavAra sudhImAM amArA te abhiprAyamAM eka paNa sthalethI kAMI ja bhUla jaNAvavAmAM Avela na heAvAthI zeTha zrI kasturabhAI lAlabhAi, zrI zramaNeApAsaka saMghasamiti taraphathI je have paNa tithiprakaraNujanya kalezanA samAdhAna athe (keTalAka nahi; paraMtu) sarva AcAryAdi gacchavaDilAnI saMmati meLaveluM eka tevuM ja nirNAyaka lakhANa prasiddha karaze teA zrI sakalasaMghanI zAMti arthe tevA nirNAyaka lakhANa paratve te vakhatanI jema Aja paNa amAre e ja abhiprAya che, ema khacita samajaze. sivAya zrAvakasadhakRta niN ya zrI zramaNusaMghamAnya na ja gaNAya, e te zAstra ane siddhAMtane mAnanAra samaje ja kAraNake--zAstramAM zramaNuMpradhAna caturvidha saMgha kahela che; paraMtu zramaNApAsaka pradhAna caturvidha saMgha kahela nathI. // tti zam // [surendranagara-jaina upAzraya, sa. 2019nA jeTha zuda 13 budhavAra ] HAVVE iti zrI devasUra tapAgaccha sAmAcArI saMrakSaka-gItA sArvabhauma-bahuzruta-dhyAnastha svarga ta-pU. AgamAddhAraka AcArya deveza zrI AnadasAgarasUrizvarajI padmaprabhAvaka nyAyavyAkaraNa vizArada sva. pU. AcArya zrI caMdrasAgarasUrijI vinayaratnazAsanasa rakSaka-pU. zAsanaka TakoddhAraka gaNivarya zrI hu sasAgarajI ma. kRta zrI pa tithiAdhaka praznottarIyukta zrI tattvatagiNI anuvAda graMtha samAsa.
Page #316
--------------------------------------------------------------------------
________________ rI| zrI 5 rva tithi bo dha ka zro ja praznottarI 18nI pUravaNI ka A graMthanA peja 117 uparanA 18mAM praznanA uttaramAM peja 119 upara jaNAvela-" mUla tathA TIkAnA (kahelA alpa bhAganA paNu) arthane bahudhA nijanA kalpita matamAM kheMcIne karela hovA chatAM te varge, te bUkanuM svopaNa tattvataraMgiNIne anuvAda" e ApeluM nAma ja taLe nathI tevI te bUkamAMnI e vAtamAM te tathya hoya ja kyAMthI ?" e vAtanA saMbaMdhe gAthA 10mIne ulaTA artha A graMtharatnanI navamI gAthAnA adhikAra dvArA-"pAchalI tithi to AgalI kSINatithinAM kAryanuM kAraNa che ja' ema jANavA chatAM ane dasamI gAthA dvArA-"AgalI tithi ja pAchalI kSINatithinAM kAryanuM kAraNa banatI nathI" ema paNa jANavA chatAM- zrI brevie, te "tattvataraMgiNIne anuvAda bUkanA peja 102 upara zrI tatvataraMgiNIgraMthanI e arthavALI dasamI gAthAne-evIja rIte 15 ane pAMcamanA kSaye 13 * 3 kAraNabhUta banI zaktA nathI." e pramANe je-pAchalI tithine ya AgalI kSINatithinuM akAraNu lekhAvavArUpe-graMthakArathI viruddha artha karela che te, 158 panA kSaye 13 X 3no kSaya karavAnI AcaraNAne zAstrano tevo avaLe artha ryA sivAya koIpaNa upAye asatya lekhAvI zake tema nahi hovAnuM pratIka che. ' sivAya teo to A zAstradvArA paNa jANe ja che ane mane paNa che ke-"14nA kSaye pUname caudaza nathI tethI ja pUnama, caudazanA kAryanuM kAraNa banI zakatI nathI, paraMtu 15 x panA kSaye terasatrIje caudazatha che ja ane tethI te 15 4 5 nA kSaye te 13 43 te caudaza-cethanA kAryanuM prakaTa ja kAraNa hovAthI zrIsaMghamAM pUnama-pAMcamanA kSaye terasa ane trIjo kSaya karavAnI je AcaraNA che te koI zrIpUjanI nathI, paraMtu zAsananI AdithI cAlatI AvelI prAcInatara AcaraNa che." : gAthA 11mImAM karela jherI hastakSepa A mUla gAthAmAM tathA TIkAmAM kAraNane nizcaye pUrvabhAvI kahyuM cheparaMtu AMtara rahita pUrvabhAvI kahyuM nathI. chatAM zrI jaMbUvie pitAnI te bUkanA peja 103 upara-(15 x 5nA kSaye terasatrIjanA kSayavALI prAcIna saMdha-AcaraNAne A zAstranA nAme ya asatya lekhAvavA sArU) A graMthanI TIkAnA anuvAdamAM 'AMtara rahita" vAkya, graMthakArane nAme padaranuM caDAvI dIdhuM che! ane tema karIne ke 2 "15 xpanA kSaye tenuM kAraNa terasa-trIja zI rIte banI zake?" ema beTe prazna ubho karavA pUrvaka kAraNa ke-terasa x trIja pUrvavati che (e te kabUlyuM chatAM 'AMtara rahita nathI." e ghusADelA vAkyane ahiM upayoga karIne) vacamAM caudaza ane thanuM aMtara paDe che." e prakAranuM mAyA-mRSApUrNa lakhANa, A zAstrakArane paNa nAme caDhAvI daIne prastuta prAcIna AcaraNa upara te pachI to temaNe ghaNuM ja jhera ekayuM che ! je kevala Agraha khAtara ja hoIne dayApAtra che. 14 nA kSaye Aje to apAkSika evI udayAta terase pAkSika karavAnI karaNa sthitimAM AvI paDelA teo mATe dhamajanoe anya ciMtavavAnuM paNa zuM hoya?
Page #317
--------------------------------------------------------------------------
________________ graMtha .......tna-me...La......vA...nAM vizeSa mA si sthA nA zeThazrI sArAbhAI pApaTalAla gajarAvALA The. elIsabrIja-' nIladhArA AuTa hAusa 11 2. 14 amadAvAda-6 [ gujarAta ] zA, hasamukhalAla khuzAladAsa jarIvALA The. geApIpurA-meATA rastA, mu. surata-2 [ gujarAta ] zA. harajIvanadAsa trIbhAvanadAsa The. dheALI peALa, dAdabhA zerI, mu. vaDhavANa sITI [ saurASTra ] zrI sarasvatI pustaka bhaMDAra prA. paM. bhUrAlAla kALIdAsa The. ratanapeALa-hAthIkhAnA, mu. amadAvAda [gujarAta ] zrI sAmacaMda DI, zAhu khUkaselarsa enDa pablIzarsa The. jIvananivAsa sAme, su. pAlItANA [ saurASTra ] zeThazrI kalyANajI vIrapAla mahetA The. bhUlezvara-DAkA bharaDI gallI, umA hAusa-trIje mALe, mu. muMbaI-naM.2 [ mahArASTra ] gAMdhI nagInadAsa vADIlAla sTe. kharasAlIyA, mu. vejalapura jI. paMcamahAla, gAMdhI phattecaMda khADIdAsa C/o zrI aNNAya prIM, presa OM, khAra geTa, su, bhAvanagara [ saurASTra ] zrI megharAja jaina pustaka bhaMDAra The. gADIjI bIlDIMga pehale mALe, pAyanI 3. muMbaI naM.-ra [ mahArASTra ] zrI jaina pustaka prakAzana maMdira preH-mAstara jazava'talAla gIradhara The. DeAzIvADAnI peALa-khatrInI khaDakI, mu. amadAvAda [gujarAta noMdha:-uparokta kAI paNa sthaLe grAhaka tarIke ApanuM nAma noMdhAvavAthI paNa graMtharatna maLe tevI vyavasthA karela che. MATH TOTITS:6000009292929,
Page #318
--------------------------------------------------------------------------
________________ naMbara kiMmata alabhya. 15 0999999999999999999999999999999999999999999999999999 99999999999thAthI 9999999999999999999 zrI piDaniyukti Agama graMtha, zrAddhapratikramaNa sUtra tathA | zrI tattvataraMgiNI graMtharatnonA. ...advitIya....akSarazaH suvizuddha...anuvAdaka... pU. zAsanakaMTakeddhArake gaNivarya zrI haMsasAgarajI mahArAjazrI | viracita ane saMkalitaa....ddhi....tI....ya-graM....tha-pra....kA....za....nA graMthanuM nAma 1 thI 4 zrI zAsanamAnya-zAsana sudhAkara varSa 1 thI 4 nI phAIla - alabhya. 5 thI 12 zrI zAsanamAnya-zAsana sudhAkara varSa 5 thI 12 nI pratyekanI rUA. 15- 00 13 zrI jina-caMdra bhakti-sudhArasa 14 zrI piDaniyukti Agama graMtharatnane suvizuddha anuvAda rUA. 12-00 jina-gaNa-ratna maMjuSA vi. 1 thI 15 rUA. 4-00 zrAddha pratikramaNusUtra yAne vaMdittAsUtrane suvizuddha anuvAda rUA. 11-00 jainAcAryanA usUtronI hAramALA rUA. 1-50 tattvataraMgiNI graMtharatnane advitIya suvizuddha anuvAda rUA. 8-50 19 zrI sudhAkara-ratna maMjuSA rUA. 1-50 kumatAhiviSajAM'gulImaMtra timirataraNI. prathamavRtti rUA. 1-50 sUryapUranuM-sAgara-svAgata rUA. 1-25 dizA phera [ zrI rAmacaMdrasUrijIne vinaMti) bhA. 1 le rUA. 2-00 deza kema pheravyo ? dizA phera bhA. 2 thI 4 ( rUA. 1-50 kumatAhiviSajAMgulImaMtratimirataraNI [ sAnuvAda ] rUA. 2-25 sUryapUranI bhavya zaherayAtrA rUA. 1-50 kalyANasamAdhAnazuddhiprakAza yAne zAstrIya samAdhAna saMgraha - rUA. 2 75 haribala macchInuM adabhuta caritra rUA. 1-25 28 jayakumAra ane vijayakumAranuM caritra tathA samyakatva svarUpa rUA. 1-25 navA matanuM sacoTa ane saraLa nirasana rUA. 1-00 zrI dharmasUrijInAM vaMdittAsUtranA Avazyaka sudhArA rUA. 1-25 AtmAnI unnatinA upAyo, 3ra mAnava jIvana bheTa amUlya maMgaLa ArAdhanA saMgraha, 34 jaina samAja sAvadhAna bheTa amUlya | tA0 ka7 uparokta rU0 71 nI kiMmatane Akho seTa maMgAvanArane rU.0 51 ' (paSTa kharca alaga) pra...kA...za....ka-a...ne-prA...pti...thA...na zrI zAsanakaMTakedAraka jJAnamaMdira-vyavasthApaka zAha motIcaMda dIpacaMda jI. bhAvanagara, vAyA talAjA, muThaLIyA [ saurASTra ] ha(c)(c)(c)(c)(c)(c)(c)(c)(c)(c)(c)(c)(c)(c)(c)(c)(c)(c)(c)(c)(c)(c)(c)(c)(c)(c)(c)(c)(c)(c)(c)(c)che jaeNkeTa : dIpaka prinTarI - amadAvAda 6666666666666666666666666666666666666666666669 21 27 33 999 9