Page Text
________________
૨૧૪ j
તત્ત્વતર ગિણી અનુવાદ ગ્રંથ
પૂર્ણિમાના ક્ષયે તેવુ લખવા વડે નવા વગે, પોતાનાં નવામતની આડે આવતા એ ચૌદ પૂર્વાધરના પાને પણ અવગણીને ચૌદશ-પૂનમને ચૌદશના એક જ દિવસે મનસ્વી રીતે જ ભેળી કહેવા-લખવા અને પ્રચારવા માંડેલ છે, એ વાતનું પણ તે અમિયઢિ અર્ણવજીરે' પાઠ સમંન કરે છે. કારણકે-તે આગમપાઠ વડે શાસ્ત્રકારભગવંતે યુગના અધિક આષાઢની પૂનમનો ક્ષય હાવા છતાં ટિપ્પણાંની તે ઉદયવાળી ચૌદશના દિવસને પલટાવીને ચૌદશના તે દિવસે સ્વતંત્ર પૂનમ જ ગણેલ છે; નવા વર્ગની જેમ તે દિવસે ‘ ચૌદશ-પૂનમ ’ભેળી ગણેલ નથી.
દિવસમાં ૢ ઘડી પ્રમાણવાળી તિથિ હોય તે પણ તે તિથિ ને સૂર્યોદયને સ્પર્શતી ન હોય તેા તે તિથિને શાસ્રકારો, ક્ષયતિથિ-નાતિથિ-પતિતાતિથિ આદ્ધિ નામથી ગણે છે તેમ ક્ષયતિથિ આદિ ગણવાનું છેડીને આ નવા વર્ગ, શાસ્ત્રકારે ગણેલ-ગણાવેલ નથી તે ‘ ભેળી તિથિ’ એમ ગણે છે અને ગણાવે છે, તેથી સ્પષ્ટ છે કે-તે વગ ઉન્માČગામી જ છે. યુગના બીજા આષાઢની ચૌદશે સૂર્યોદય હાય જછતાં શાસ્ત્રકારે, તે ‘મિમિ’ પાઠ વડે ચૌદશના તે દિવસે ચૌદશ તરીકે ગણેલ નથી અને તે ચૌદશના દિવસે રહેલી ક્ષીણ પૂનમની તિથિ સૂર્યોદયને સ્પર્શતી જ નહિ હાવા છતાં ચૌદશના તે દિવસને પૂનમ તરીકે જ ગણેલ છે. ' એમ જાણવા છતાં તે નવા વર્ગ, એ રીતે મનસ્વીપણે જ પૂનમના ક્ષયે પૂનમને ચૌદશની ભેળી ગણાવે છે તે શાસ્ત્ર પ્રતિની શ્રદ્ધાના સ્પષ્ટ અભાવ સૂચવે છે.
6
"
· જેની આરાધનામાં તિથિના આરંભ, ભાગ, સમાપ્તિ કે ઘણા પણ ભાગ, તિથિની યાતિ મનાવનાર નથી; પરતુ સૂર્યોદયને સ્પર્શતી તિથિ એક ઘડી કે એક ઘડીથી પણ અલ્પ હોય તા પણ તે તિથિને જ ૨૪ કલાકના આખા દિવસ મનાય છે' એમ જાણવા છતાં અને સંવત ૧૯૯૨ સુધી તા પોતાના સમસ્ત સદ્ગત પૂર્વજોએ તથા તેમના વિદ્યમાન ડિલે। સહિત પાતે પણ એ પ્રમાણે જ નિરપવાદ આચરેલું હાવા છતાં તે નવા વર્ગ, હવે એ રીતે પતિથિના ક્ષયે તે ક્ષીણતિથિને પૂર્વાંની ઉદ્દયાત્ તિથિ સાથે ભેળવીને ૨૪ કલાકના એક દિવસમાં · એક સૂર્યોદયવાળી અને બીજી સૂર્યોદય વગરની’ એમ બે પ†તિથિ માનવાનું કહેવા લાગેલ છે તે મતવિભ્રમનું ખુલ્લું પ્રતીક છે.
એ વના તે મતિવિભ્રમ દૂર થાય તા-‘પ્રાતઃ પ્રસ્થાસ્થાનનેજાયાં॰' એ પાઠ મુજબ (પ્રત્યાખ્યાનગ્રહણકાલની નહિ પરંતુ) પ્રત્યાખ્યાનની શરૂઆતવાળી જે સૂર્યોદયની વેળા છે તે સૂર્યોદયથી ખીજા સૂર્યોંદય સુધીના ગણાતા પચ્ચકખાણુની દૃષ્ટિએ સૂર્યોદયને સ્પર્શતી અલ્પ પણ તિથિ પેાતાના સૂયૅદયથી બીજા સૂર્યોદય સુધીના ૨૪ કલાકની જ ગણાય અને અને તેમાં બીજી તિથિને ભેળી ગણાવવી તે તે ખુલ્લું મિથ્યાત્વ જ છે, એમ તે વંને તરત ભાન થાય તેમ છે અને તેથી તે વગ, સૂર્યોદયવાળી તિથિને · બીજા સૂર્યોદય પહેલાં પૂ માનનાર, સૂર્યોદય પહેલાંના પ્રતિક્રમણકાલથી તિથિ માનનાર, તેને અર્ધી માનનાર કે
(
| SR No. | 022156 |
| Book Title | Tattva Tarangini Anuwad |
| Original Sutra Author | N/A |
| Author | Dharmsagar |
| Publisher | Shasankantakoddharak Gyanmandir |
| Publication Year | 1963 |
| Total Pages | 318 |
| Language | Sanskrit, Gujarati |
| Classification | Book_Devnagari & Book_Gujarati |
| File Size | 35 MB |