Page Text
________________
ગાથા ૨ મી
[
n
-
~~
M
awwwwwwwwwwwww
આગમમાં સદાને માટે જ પૂનમે માસી કહેલી હોવાથી (ચૌદશને ક્ષય ન હોય ત્યારે પણ) પૂનમે જ ચોમાસી કરવાનું રાખે, અને ન્યૂનાધિકાણાવાળા બીજા વિકલ્પને વિષે જે “આગમવચન કરતાં કાલિકાચાર્યનું વચન ન્યૂન માને છે તે જ દોષ છે (એટલે કે તેમનાં વચનને આગમવચન કરતાં ન્યૂન ગણવા છતાં ચૌદશને ક્ષય ન હોય ત્યારે તો ચૌદશે જ
માસી કરવામાં તેમનાં જ વચનેને આદર કરે છે તે જ દેષ છે.) અને “શ્રી કાલિકાચાર્યનું વચન, આગમવચન કરતાં અધિક છે એમ કહે છે તે આગમને અનુસાર અધિક કહે છે કે–પિતાની મતિકલ્પનાએ અધિક કહે છે?” જે મતિકલ્પનાથી કહેતા હે તે તેની કાંઈ કિંમત નથી, અને આગમાનુસારે કહેતા હે તે તે શ્રી કાલિકાચાર્યના વચનનું તે અધિકપણું, ઔગિક આગમવચનની અપેક્ષાએ આપવાદિક આગમવચનનું અનુયાયી હેવાથી સંભવે છે. અને એ રીતે શ્રી કાલિકાચાર્યનું તે વચન આગમવચનને અનુસરતું છે એટલે “ઉત્સર્ગ કરતાં અપવાદ બળવાન છે.” એ ન્યાયથી અમારૂં વાંછિત સિદ્ધ થયું. કારણકેતમે જે આજ્ઞા અને આચરણ એ બન્નેના પણ વિરાધકપણાની અને આપત્તિ આપેલ છે, તે આપત્તિ, શ્રી કાલિકાચાર્ય મહારાજના તે વચનને નહિ કરવામાં=માનવામાં છે.
વળી તિથિનું ક્ષીણપણું એટલે શું ? ૧-પિતાનું સ્વરૂપ નહિ પામવાપણું ? કે-૨તિથિ હોવા છતાં સૂર્યોદયને નહિ પવાપણું? કે ૩-સૂર્યોદયને પામ્યા વિના સમાપ્ત થવા પણું? કે-૪-પહેલાં સૂર્યોદયને સ્પર્શ નહિ કરે સતે પછીના સૂર્યોદયને નહિ પામવા પણું?’ તેમાં પહેલે વિકલ્પ અસંભવિત હેવાથી શુદ્ધ નથી કારણકે–આત્મસ્વરૂપને નહિ પામેલી તિથિ આકાશના ગુમડાની જેમ ગણનાની પંક્તિમાં સ્થાપી શકાતી જ નથી. અને આ તે ગણનાની પંક્તિમાં સ્થપાય છે. એથી ક્ષીણતિથિ એટલે-આત્મસ્વરૂપને નહિ પામેલી તિથિ એ પહેલો વિકલ્પ ન રહ્યો. બાકીના-શબ્દથી ભિન્ન સ્વરૂપવાળા હોવા છતાં પણ અર્થથી અભિન્ન એવા-ત્રણેય વિકલ્પોમાં તિથિનું હેવાપણું સિદ્ધ હોયે સતે તે તિથિનું હવાપણું ક્ષીણ એવી પૂર્વની તિથિમાં છે કે પછીની તિથિમાં? જે-પૂર્વની તિથિમાં છે તે તમને માન્ય એવી તે ક્ષીણ એવી પૂર્વતિથિને છોડીને બીજી તિથિને ગ્રહણ કરવાનો પ્રયાસ કેમ કરાય છે? અંધ સિવાય કોઈપણ માણસ, પિતાને માન્ય વસ્તુને તજી દઈને તે વસ્તુની બુદ્ધિથી અન્ય વસ્તુ લેવાનો પ્રયાસ કરતો જ નથી. બીજો વિકલ્પ જે-“ક્ષીણતિથિનું ઉત્તરતિથિમાં હોવું તે તે અસંભવિત છે, એમ તમે પણ જાણે છે. જે ન જાણતા હે તે તિથિઓ છપાય છે તે ટિપ્પણું જેવું અથવા તે તે ટિપ્પણના જાણકારને પૂછવું, અને તે પછી પોતાની બુદ્ધિથી વિચારીને વર્તમાનમાં પૂનમ માસી તરીકે માન્ય નથી.” એ પ્રમાણે મારૂં આગમાનુસારી અને યુક્તિયુક્ત વચન સ્વીકારવુંઃ જે ન સ્વીકારે તે તમને જ આગમ અને આચરણ એ બંનેના પણ વિરાધકપણાની આપત્તિ છે. વળી આ “ચૌદશ સિવાય માસી પ્રતિક્રમણ ન કરવું એ પ્રમાણે વચન (તમારા-ખરતરીય) પૌષધવિધિપ્રકરણમાં પણ સ્પષ્ટ દીઠું છે, અને કાલિકાચાર્યનું યુગપ્રધાનપણું આગમેક્ત છે એમ આગળ દર્શાવશું. ૨૦-૨૧ )
| SR No. | 022156 |
| Book Title | Tattva Tarangini Anuwad |
| Original Sutra Author | N/A |
| Author | Dharmsagar |
| Publisher | Shasankantakoddharak Gyanmandir |
| Publication Year | 1963 |
| Total Pages | 318 |
| Language | Sanskrit, Gujarati |
| Classification | Book_Devnagari & Book_Gujarati |
| File Size | 35 MB |