Page Text
________________
પતિથિાધક પ્રશ્નોત્તરી
[ ૨૩૭
માંડેલી) તમારી ઇષ્ટ ચૌદશના તે દિવસે તમારા હાથે જ લેપ થઈ જવા પામે તેમ છે! આથી તમે તમારી તે એક દિવસે એ પ્રતિક્રમણ થવાની' કલ્પિત વાતમાં આગળ કરેલા તે ઉડ્ડય અને ભેાગવટાના બચાવ તેા તમને જ હાનિપ્રદ બને છે.
(૩) વસ્તુતઃ તે તે અ. શુ. ૧૫ના ક્ષય પ્રસ ંગે તે દિવસે ઉદયના હિસાબે ટિપ્પણાનાં નામે ચૌદશ લેખવી તે તે ટિપણાના જ દ્રોહ કરવા ખરાખર છે. કારણ કે– ‘ટિપ્પણાની તે ચૌદશ તેા ટિપ્પણાની તેરસે જ બેસી ગએલી હાઈ ને તે દિવસના સૂર્યોદયથી બેઠેલી હાતી જ નથી.’ આચાના ઉŻમિ વચનને આશ્રયીને તે દિવસે ઉદયાત્ ચૌદશ જણાવતા હ। તા તે તે ચૌદશને ટિપ્પણાની ચૌદશ તરીકે લેખાવવામાં ખુલ્લા મૃષાવાદી ઠા તેમ છે અને તે આખા દિવસમાં પૂનમના ભાગવટાના બ્હાને પણ તે ચામાસીના અનુષ્ઠાનને તે સવારથી અવકાશ જ નહિ હેાવાથી અર્થોપત્તિથી તે ચામાસીના જ લેાપક ઠરે તેમ છે ! વિચારશેઃ
(૬) વળી તે ‘મિ॰' વચન, કે-જે ટિપણાની તિથિએ અંગે અપવાદ અને આરાધનાની તિથિએ અંગે ઉત્સ વચન છે. તે ઉત્સગ વચન, ટિપણાની ક્ષય-વૃદ્ધિવાળી પતિથિઓને પ્રાપ્ત કરી આપવામાં અસમર્થ હેાય છે, અને તે ઉત્સગ વચનનું ‘ક્ષયે પૂર્વા॰' એ અપવાદ વચન સમથ હાય છે. આથી યુગની અતેના તે ખીજા અશાય શુદ ૧૫ ના ક્ષયે તે ક્ષીણુ પૂનમ, તે ચૅમિ॰ વચનથી પ્રાપ્ત થતી જ નથી અને ‘ક્ષયે પૂર્વાં’ વચનથી તા પ્રાપ્ત થાય જ છે. આથી તે પ્રસંગની ટિપ્પણાની હાવા છતાં ઉદયાત્ ગણાવાએલી તે ચૌદશનું સ્થાન તે સૂર્યોદયથી પૂનમને જ પ્રાપ્ત થતું હોવાથી ટિપ્પણાની તે ચૌદશ તા આરાધનામાં ચામાસીની પૂનમ જ અનેલ છે, અને તેથી તે ચામાસીની પૂનમે ટિપ્પણાની ચૌદશને પકખી લેખાવીને પકખીનું પ્રતિક્રમણ થતું હાવાનું કહેા છે તે પણ મૃષાવાદ છે.
(પે) આ ગ્રંથકાર મહાત્માએ આરાધનામાં ચૌદશના ક્ષયે તેરસે તેરસનું નામ પણ નહિ લેવાનું અને ગૌણમુખ્યભેદે પણ ગૌણ એવી તેરસનાં સ્થાને ચૌદશ જ કહેવાનું ફરમાવ્યું છે તે મુજબ પણ તે મુખ્ય ગણાતી આષાઢી ચામાસીના ક્ષયે આરાધનામાં ગૌણ ગણાતી તે ટિપ્પણાની ચૌદશનું તે દિવસે નામ પણ લેવું રહેતું નથી અને તે ગૌણ એવી ચોદશનાં સ્થાને ચામાસીની પૂનમ જ માનવી રહે છે. શ્રી શાસનસંઘમાં આચરણા પણ તે પ્રમાણે અવિચ્છન્નપણે વિદ્યમાન છે. આથી તે દિવસે ભાગવટાને હિસાબે પૂનમ’એમ કહીને ભાગવટા પૂરતી જ પૂનમ માનવાની જે કલ્પના આગળ કરી છે તે કલ્પના તા સદંતર નિર્માલ્ય ઠરે છે.
અહિં તે। શ્રી જંબૂવિ॰થી પણ એક દિવસે તે બંને તિથિ ગણાવાઈ નથી ! (ઓ) અને એથી તે શ્રીજ'ભૂવિજયજીને તેની ‘તિથિ સાહિત્યદપ`ણુ ’
.
| SR No. | 022156 |
| Book Title | Tattva Tarangini Anuwad |
| Original Sutra Author | N/A |
| Author | Dharmsagar |
| Publisher | Shasankantakoddharak Gyanmandir |
| Publication Year | 1963 |
| Total Pages | 318 |
| Language | Sanskrit, Gujarati |
| Classification | Book_Devnagari & Book_Gujarati |
| File Size | 35 MB |