Page Text
________________
૧૪૮ ]
તત્ત્વતર ગિણી અનુવાદ પ્રથ
અન છે: શાસ્રકારે આ શ્રી તત્ત્વતર ગણી ગ્રંથમાં તે સ્થલે પ્રથમ-ચૌદશનાં ક્ષયે તેરસે તેરસનું નામ પણ લેવાનું નથી, એટલુંજ નહિ; પરંતુ તે પંચાંગની ઔયિકી તેરસને આરાધનામાં ચૌદશ જ કહેવાય છે.’ એ પ્રમાણે જે સ્પષ્ટ વાત જણાવી છે, તે વાતની સાક્ષીમાં શાસ્ત્રકારે અહિં તે ગાથા રજુ કરી છે. આથી શાસ્રકારે તે ગાથાને અર્થ, પેાતાની વાતને પુષ્ટ કરતા હાય તે જ તે ગાથાને પેાતાની સાક્ષીમાં રજુ કરી હાય, એ વાત સરલદયી જનેાને સહેજે સમજી શકાય તેમ છે. આથી શાસ્રકારની વાતને પ્રમાણિકપણે પ્રમાણ ઠરાવતા તે ગાથાના અર્થ જે- “ હવે જો કાઈપણ રીતે તે તિથિએ સૂય્યદયવાળી ન મળે તે અવનિષ=બીજ વગેરે તિથિઓથી વીંધાએલી તિથિએ અવા=બીજ વગેરે તિથિએ ‘વિ=પણ ‘દુ’=થાય, પણ સન્નિવા=ક્ષીણુ બીજ વગેરેથી વીંધાએલી તિથિએ ‘બુવ્વા ન દુ’=પૂતિથિ ન જ થાય.” એ પ્રમાણે જ છે તે રજુ કરવામાં આવે તે જ શાસ્ત્રકારની તે વાતને ન્યાય આપ્યા લેખી શકાય. છતાં તે સીધા અને છેાડીને તે સ્થલે તે નવાવગે, પ્રસ્તુત ગાથાના ‘ પતિથિના ક્ષયે પૂર્વની તિથિ તેના નામવાળી પણ રહે=ક્ષીણુપના નામવાળી પણ રહે.' એ પ્રમાણે સદંતર વિપરીત અ રજુ કરીને શાસ્ત્રકારને અસહ્ય અપરાધરૂપ અન્યાય કરેલ છે. આથી તે વગે કરેલા એ અથ, અર્થ તે નથી જ; પરંતુ આ શાસ્ત્રકાર ભગવતના આ શાસ્ત્ર અને પ્રચલિત પ્રાચીન પરંપરાનુસારી ટંકશાલી નિરૂપણુ પ્રતિના કુઠારઘાત છે.
નવા વગે પોતાના તે અમાં—તે સાક્ષી ગાથામાંના ‘અવવિ’ પદમાંના ‘અવરા’ શબ્દના અર્થરૂપે ક્ષીણુપર્યંના બનતા ઉદયાત પર્વને અવ્યાબાધ રાખીને અર્થાત્ પડવાદિનાં સ્થાને ખીજ આદિને ગણીને શેષ વિ=વિ' શબ્દથી ગ્રહણ કરવાને ખરતરે જણાવેલા– • અન્યતિથિની સંજ્ઞાવાળી પણ બને છે.’ એ અને ઉડાવી દેવાપૂર્વક તે ‘અવવિ’ પદ્મના ‘ક્ષીણતિથિની સ’જ્ઞાવાળી પણ મને છે.' એવા પહેલા કલ્પિત અ નીપજાવ્યા બાદ અર્થાત્ ‘અવવિ’ માંના ષિ શબ્દથી ખરતરે આપત્તિ તરીકે આગલ કરેલા ‘અન્ય સંજ્ઞાવાળી પણ બને છે’ એ અથનાં સ્થાને ‘પતિથિની સંજ્ઞાવાળી પણ બને છે’એમ કલ્પિત અર્થ ગોઠવી દીધા બાદ તે સાક્ષીગાથામાંના તે ‘અવવિ’પદ્મ પછીના વાકયના ‘ ક્ષીણતિથિથી વીંધાએલી તિથિ, પૂર્વની તિથિએ ન જ થાય.’ એ સાચા અને ઉડાવી દેવા પૂર્વક તેનાં સ્થાને ‘ક્ષીણતિથિયુક્ત પૂર્વની તિથિએ પૂના નામવાળી જ રહે એમ નહિ પણ ઉત્તર એટલે ક્ષીણતિથિની સ’જ્ઞા પણ અપાય છે.’ એવા બીજો વિચિત્ર અ નીપજાવીને તે વગે તે કુઠારઘાત ઈરાદાપૂર્વક કરેલ છે.” એમ શ્રીસંઘમાં જાહેર થઈ જવાથી અંતે તે વગે, સ ૨૦૦૫ માં પ્રસિદ્ધ કરેલ શ્રી તત્ત્વતર’ગિણી બાલાવબેાધ’ નામની કાઉન ૮ પેજી મૂકના ૭મા પેજ ઉપર આ સાક્ષીગાથાને પણ− જે સૂર્યના ઉદયે કરી સહિત તિથિ પામીએ નહિ તેા ‘અવર’ કહેતાં ખબીજી=મગલી તિથિ તેને (ણે) વીંધી પૂર્વની તિથિ (તેરસ) આગલી (ચૌદશ) જ જાણવી, પણ આગલી તિથિએ (ચૌદશે) વીંધી પૂર્વની (તેરસ) કહીએ નહિ.’
| SR No. | 022156 |
| Book Title | Tattva Tarangini Anuwad |
| Original Sutra Author | N/A |
| Author | Dharmsagar |
| Publisher | Shasankantakoddharak Gyanmandir |
| Publication Year | 1963 |
| Total Pages | 318 |
| Language | Sanskrit, Gujarati |
| Classification | Book_Devnagari & Book_Gujarati |
| File Size | 35 MB |